INKHANI IYAKUMANYILA 26
ULWIMBO 123 Kujilambika ku Ndondomeko ya Chiuta
Mwitikizyange Umwakwiyisya vyo Mutavimenye
‘Tutangakwanisya ukumwivwisya Uwamakaghosi.’—JOBU 37.23.
IFUNDO INKHULU
Inthi tumanyile mo tungitikizizya ivinthu vyo tutavimenye umwakwiyisya napo tutakumanya cho inthi chibombiwe, mo tungabikilapo umoyo pa vinthu vyo tuvimenye sona mo tungamusubalila u Yehova.
1. Ka u Yehova akatupela muzila buli sona chifukwa buli?
U YEHOVA akatupela muzila iyakuti twinong’onaghe, tumanyilaghe, twivwisyange sona tubombezyange vyo tukumanyila. Choni cho akatupela bunubu? Akulonda ukuti tumumanye akiza, umwakuti tusalaghe akiza ivinthu po tukumubombela.—Mbupi. 2.1-5; Loma 12.1.
2. (a) Nkhimba tuli ni mphaka buli? (Jobu 37.23, 24) (Ennya sona ichithuzi.) (b) Ka tukupindula bulibuli nanthi tukumanya imphaka yitu?
2 Napo tukukwanisya ukumanya ivinthu, loli tuli ni mphaka pa vyo tukulondiwa ukumanya. (Belenga Jobu 37.23, 24.) Umwakufwanikizya, u Yehova akamulalusya u Yobu amalalusyo gho ghakamwavwa ukumanya ukuti pali ivinthu ivyinji vyo atavimenye. Ivi vikamwavwa ukuti abe wakwiyisya nu kwanda ukwinong’ona akiza. (Jobu 42.3-6) Nuswe tungapindula nanthi tukwitikizya ukuti tutakumanya vyosi. Nanthi twe bakwiyisya vingatupangisya ukusubila ukuti u Yehova weyo angatubuzya, vyo vingatwavwa ukuti tusalaghe akiza ivinthu.—Mbupi. 2.6.
Ngati we Yobu, tungapindula sana nanthi tukumanya ukuti ivinthu vimo tutangavimanya (Ennya indime 2)
3. Ka munkhani iyi inthi tumanyile choni?
3 Munkhani iyi, inthi tunenezannye ivinthu vimo vyo tutavimenye sona inthamyo zyo zingabapo. Inthi tumanyile sona ichifukwa cho chiza ukuti ivinthu vimo tutavimenye. Ifundo izi, inthi zitwavwe ukuti tumusubilaghe nkhani u Yehova ‘yo akumanya chilichosi,’ ukuti weyo angatubuzya ivinthu vyo tukulondiwa ukuvimanya.—Jobu 37.16.
TUTAKUMANYA PO UBUMALILO INTHI BWIZILE
4. Ukuyana na Matayi 24.36, ka tutakumanya choni?
4 Belenga Matayi 24.36. U Yesu wepe po akaba pachisu chapasi atakamanyagha “isiku pamo akabalilo.”a Pisinda pache akababuzya abatumiwa bache ukuti u Yehova weyo ali nu budindo ubwakusala akabalilo ko ivinthu vimo inthi vize vibombiwe ‘mubulaghili bwache.’ (Imbo. 1.6, 7) U Yehova abikite kale akabalilo aka bumalilo ubwa chisu ichi, loli tutangamanya akabalilo akenecho ko inthi chimalile.
5. Ka vingatukwafya bulibuli ichifukwa chakuti tutakumanya akabalilo ko ubumalilo inthi bwizile?
5 Tutakumanya ubutali bwa kabalilo ko inthi tulindilile ukuti ubumalilo bwize. Ivi vingapangisya ukuti tutakabe bafisalyoyo pamo tuwe amaka, nkhaninkhani nanthi twalindilila isiku lya Yehova ukwa kabalilo akatali sona tungapotwa ukujimba nanthi abamumbumba yitu pamo abanthu abanji bakutususya. (2 Pita. 3.3, 4) Lumo, tunganda ukwiyivwa ukuti nanthi tungamanya po ubumalilo bukwizila, vingatwavwa ukuti tube bafisalyoyo nu kubukilila ukujimba napo bangatunyoza.
6. Ka pali bwiza buli ichifukwa chakuti tutakumanya isiku lyo ubumalilo inthi bwizile?
6 Ichifukwa chakuti u Yehova atatubuzizye isiku lyo ubumalilo bukwizila, tuli nu lusako ulwakuti tulangizya ukuti tukumubombela ichifukwa chakuti tumughanite sona tukumusubila. Tutakumubombela u Yehova ichifukwa chakuti tukwinong’onela bulo ivyisiku ilyabumalilo, ngati po ulwitiko lwitu isiku limo lukwiza pakumala. Mumalo mwakubikapo umoyo pa kabalilo ko ‘isiku lya Yehova’ inthi lyizile, tungabomba akiza ukubikapo nkhani amahala pa vyo isiku ili likwiza pakukwanilisya. Ukubomba bunubu, kungatwavwa ukuti tubukilile ukwiyipa pakumubombela u Chala nu kubomba chilichosi cho tungakwanisya ukuti tumuhobosye.—2 Pita. 3.11, 12.
7. Nkhimba tumenye choni?
7 Tungabomba akiza ukubikapo umoyo pa vinthu vyo tuvimenye. Tukumanya ukuti amasiku aghabumalilo ghakanda mu 1914. U Yehova atupiye Ibayibolo lyo muli amabulaghuzi gho ghakulongosola ivinthu vyo vikanda ukubombiwa mu 1914 mphaka pa kabalilo aka. Ivi vikutwavwa ukusimikizya ukuti ‘isiku ilikulu ilya Yehova’ lili papipi. (Zefa. 1.14) Tukumanya sona ukuti u Yehova atupiye imbombo iyakubabuzyako abanthu ‘amazyu amiza agha Bumwene.’ (Mata. 24.14) Ubuthenga ubu, bukulumbililiwa mu vyisu pipipipi 240 sona muvinenelo ivyakupululila 1,000. Tutakulondiwa ukuti tumanye tasi isiku pamo akabalilo ukuti po tubikaghepo umoyo pa mbombo iyakulumbilila.
TUTAKUMANYA MO U YEHOVA AKWIZA UKUBOMBELA
8. Ka ‘imbombo izya Chala uwabwanaloli’ zikung’anamula choni? (Undumbilili 11.5)
8 Te kabalilo kosi ko tukumanya ‘imbombo izya Chala uwabwanaloli.’ (Belenga Undumbilili 11.5.) Amazyu agha, ghakung’anamula ukuti u Yehova akupangisya pamo akwitikizya ukuti ivinthu vimo vibombiwe umwakuti akwanilisye ubwighane bwache. Akabalilo kamo tutangamanya ichifukwa cho u Chala itikizya ukuti ivinthu vimo vibombiwe pamo mo inthi ize abombele ukuti atwavwe. (Sali. 37.5) Chipala sana ukughivwisya amahala agha, ngati mo chibeleye chipala ukwivwisya mo umwana akukulila mulwanda ulwa mama wache. Abasayansi bope bachili ukuti bachivwisye akiza.
9. Nkhimba tungakomana ni nthamyo buli ichifukwa chakuti tutakumanya akiza vyo u Yehova akwiza pakubomba ukuti atwavwe?
9 Tunganda ukuzyelazyela ukusala ivinthu vimo ichifukwa chakuti tutakumanya mo u Yehova akwiza ukubombela ukuti atwavwe. Tungazyelazyela ukuti tusale ukubomba ivyinji pakumubombela u Chala, ngati ukusala ukwikala ubumi ubupepe pamo ukusamila ku malo ko kukulondiwa abalumbilili abinji. Pamo tunganda ukupasya nanthi u Chala akuhoboka nuswe nanthi tukupotwa ukukwanilisya ivinthu vimo ivyabuzimu, tukulimbikila ukulumbilila loli tutakwagha abanthu abinji pamo twakomana ni nthamyo po tukubomba imbombo zimo mwi gulu lya Yehova.
10. Ka tukuba ni nkhalo buli ichifukwa chakuti tutakumanya mo u Yehova inthi ize abombele ukuti atwavwe?
10 Ichifukwa chakuti tutakumanya mo u Yehova akwiza pakubombela ukuti atwavwe, vikutwavwa ukuti tube ni nkhalo iyakulondiwa sana iya kwiyisya. Tukumanya ukuti inyinong’ono ni zila zyache zyapamwanya sana ukuchila izyitu. (Yesa. 55.8, 9) Tukusubila mwa Yehova, ukuti weyo angatwavwa ukuti ivinthu vitwendelaghe akiza. Nanthi ivinthu vikutwendela akiza mu bulumbilili pamo mumbombo yo tukumubombela mwigulu lyache, vikwavwa ukuti apaliwanje. (Sali. 127.1; 1 Koli. 3.7) Napo ivinthu vimo vitangenda ukuyana na mo twinong’onelagha, tukulondiwa ukukumbukila ukuti u Yehova weyo akumanya vyosi. (Yesa. 26.12) Tukubomba vyosi vyo tungakwanisya sona tukusubila ukuti u Yehova inthi abukilile ukubomba ichigaba chache. Tuli nu lusubilo ukuti inthi ize atupe vyosi vyo tukulondiwa, napo atangabomba bunubu umwakuswighisya ngati mo akabombelagha kale.—Imbo. 16.6-10.
11. Ka tukumanya vinthu buli vyo vingatwavwa?
11 Twinong’onelaghepo ifundo iyakuti akabalilo kosi, u Yehova walughano, mugholosu sona wamahala. Tukumanya ukuti akwennya ukuti vyo tukumubombela na vyo tukubabombela Abakilisitu abamwitu vyapamwanya sana, sona akabalilo kosi u Yehova akubasaya bo basubaliwa kukwache.—Hebe. 11.6.
TUTAKUMANYA VYO INTHI VIBOMBIWE INDABI
12. Ukuyana ni simbo ilya Yakobo 4.13, 14, ka vinthu buli vyo tutangamanyila zila?
12 Belenga Yakobo 4.13, 14. Ubwanaloli bwakuti tutakumanya mo ubumi bwitu inthi bwize bubele indabi. Muchisu ichi, tukukomana nu ‘tubalilo ni vyakubombiwa ivyakuchenusya.’ (Ndumbi. 9.11) Ivi vikupangisya ukuti tutakamanye nanthi vyo tukulonda ukubomba inthi vikwanilisiwe pamo nanthi tukwiza ukuba ukuti tuchili tuli nu bumi po vikwiza ukukwanilisiwanga.
13. Ka ivinthu ivyamunthazi vyo tutavimenye vingatukwafya bulibuli?
13 Ichifukwa chakuti tutakumanya mo ubumi bwitu inthi bubele indabi, chingaba chipala ukuti tujimbe ku nthamyo. Bulibuli? Tunganda ukupasya ichifukwa cha vyo inthi vyize vibombiwe sona vingapangisya ukuti tuleke ukuhoboka. Ivinthu ivyakuchenusya sona vyo tutangamanyila zila, vingapangisya ukuti tube ni chitima sona tutakahobokaghe. Sona nanthi ivinthu vyo twalindililagha vitakwanilisiwa, tungawa maka.—Mbupi. 13.12.
14. Ka tungabomba choni ukuti akabalilo kosi tube swe bakuhoboka? (Ennya sona ivithuzi.)
14 Nanthi tukujimba ku nthamyo, tukulangizya ukuti tukumubombela u Yehova ichifukwa chakuti tumughanite. Inkhani izya mu Bayibolo zikulangizya ukuti tutakalindililaghe ukuti u Yehova angatufighilila ku chinthu chilichosi ichibibi cho tungakomana nacho, sona atakusimbila zila ivinthu vyo inthi vibombiwe pa bumi bwitu. Akumanya ukuti tutakulondiwa ukumanyila zila vyosi vyo inthi vibombiwe munthazi ukuti tube bakuhoboka. Mumalo mwache tungaba swe bakuhoboka nanthi tukulondelezya ubulongozi bwache nu kumwivwila. (Yere. 10.23) Nanthi tukubombezya ubulongozi bwache po tukusala ivinthu, tunganena nu moyo ghosi ukuti: ‘Nanthi u Yehova angitikizya, tukwiza pakwikala nu bumi sona tukwiza pakubomba ichi pamo chila.’—Yako. 4.15.
Tungaba bakufighililiwa nanthi tukulondelezya ubulongozi bwa Yehova nu kumwivwila (Ennya indime 14-15)b
15. Ka tukumanya choni ivyamunthazi?
15 Napo tutakumanya ukuti indabi inthi kwize choni, loli tukumanya ukuti u Yehova atulaghizizye ubumi ubwa bwila na bwila kumwanya pamo pachisu ichapasi. Tuzimenye ukuti atangatamantha sona nachimo cho chingamupangisya ukuti apotwe ukukwanilisya amalaghizyo ghache ghosi. (Titi 1.2) U Yehova weka weyo ‘akunenela zila vyo inthi vyize vibombiwe sona ukwanda kale nkhani akunenela zila ivinthu vyo vitabombiwe.’ Momo vikabela pa vinthu vyo akanenela zila vyo vikabombiwa kwisinda sona momo inthi vyize vibele pa vinthu vyo aneneye zila ivya munthazi. (Yesa. 46.10) Tukumanya ukuti nachimochimo cho chingamupangisya u Yehova ukuti aleke ukutughana. (Loma 8.35-39) Akwiza pakutupa amahala, ukutusangulusya nu kutupa amaka gho tukulondiwa ukuti tujimbe ku nthamyo yiliyosi yo tungakomana nayo. Tungaba bakusimikizya ukuti u Yehova akwiza pakutwavwa nu kutusaya.—Yere. 17.7, 8.
TUTANGAMANYA AKIZA MO U YEHOVA ATUMANYIYE
16. Ukuyana na Salimo 139.1-6, ka u Yehova akumanya choni ivya uswe sona tukwiyivwa bulibuli?
16 Belenga Salimo 139.1-6. Umupeli witu amenye akiza mo akatupelela, mo tukubonekela, mo tukubombela ivinthu na mo tukwinong’onela. Akumanya vyo tukunena sona vyo tukung’anamula po tukunena, vyo tukubomba ni chifukwa cho twabombela bunubo. Umwene u Devedi akanena ukuti akabalilo kosi, u Yehova akutwenelezya nu kuba wakwisengannya ukutwavwa. Chakuhobosya sana ukwennya ukuti Umwene uwachipeliwa chosi sona Umupeli uwakumwanya ni chisu ichapasi, akubikako nkhani amahala kwa uswe! U Devedi akanena ukuti: ‘Kwa une, chipala sana ukwivwisya ivinthu ivi. Vyapamwanya nkhani, nthangafikako.’—Sali. 139.6.
17. Choni cho chingaba chipala ukwitikizya ukuti u Yehova atumenye akiza?
17 Lumo ichifukwa cha mo tukakulila, akikalile kitu pamo ivinthu vyo tukasubilagha kwisinda, chingaba chipala ukuti tumwennyange u Yehova ukuti we Baba witu uwalughano yo ali nuswe ni mbombo. Pamo tunganda ukwiyivwa ukuti vyo tukapuvya kwisinda vibibi nkhani umwakuti u Yehova atangalonda ukuti atumanye, sona vingatupangisya ukwiyivwa ukuti ali kubutali nuswe. Umwene u Devedi wepe akabalilo kamo akayivwanga bunubu. (Sali. 38.18, 21) Vingabombiwa ukuti umunthu yo akuyezyayezya ukuti asinthe ubumi bwache nu kwanda ukubombezya ifundo izigholosu izya Chala, ande ukwilalusya ukuti, nanthi bwanaloli ukuti u Chala akunivwisya, choni cho akulonda ukuti indeke ubumi bo bukuhobosya?’
18. Nkhimba tukupindula bulibuli nanthi tukwitikizya ukuti u Yehova akutumenye akiza ukuchila mo uswe tukwimanyila? (Ennya sona ivithuzi.)
18 Tungamanyila ukwitikizya ukuti u Yehova atumenye akiza sana ukuchila mo uswe tukwimanyila sona akwennya ivinthu ivyiza mwa uswe, vyo uswe tutangavyennya. Akwennya vyo tukupuvya, loli akumanya vyo twalondagha ukubomba sona atughanite. (Loma 7.15) Nanthi tukuzyaghannya ukuti u Yehova akwennya ukuti swe bakulondiwa sana, vingatwavwa ukuti tube nu moyo uwakulonda ukumubombela umwabusubaliwa sona tukuba bakuhoboka pakubomba bunubu.
Nanthi twakomana ni nthamyo, u Yehova akutwavwa ukuti tubukilile ukumusubila nu kuba bakuhoboka po tukulindilila ichisu ichipya (Ennya indime 18-19)c
19. Ka tukumanya ichoni ivyakukwafannya nu Yehova?
19 Tuzimenye ukuti u Yehova lughano. (1 Yoha. 4.8) Tukumanya ukuti ifundo zyache izigholosu zikulangizya ukuti atughanite sona akabalilo kosi akumanya akiza sana cho chiza kwa uswe. Tuzimenye ukuti u Yehova akulonda ukuti twize twaghe ubumi ubwa bwila na bwila. Ukuti ivi vyize vibombiwe, akatupa isembe iyakutusatula, yo chabupi cho chikutusimikizya ukuti napo twe bambula ukufikapo, loli tungize twaghe ubumi ubwa bwila na bwila. (Loma 7.24, 25) Tukumanya sona ukuti ‘u Chala mukulu ukuchila amoyo ghitu sona akumanya ivinthu vyosi.’ (1 Yoha. 3.19, 20) U Yehova akumanya chilichosi cho chikubombiwa kwa uswe sona akusubila ukuti tungakwanisya ukubomba ubwighane bwache.
20. Choni cho chingatwavwa ukuti tutakapasyange nkhani ni vinthu vyo tutavimenye?
20 U Yehova atafisite chilichosi cho tukulondiwa ukuchimanya. Nanthi tukwitikizya ubwanaloli ubu, vikutwavwa ukuti tutakatamiwange nkhani inyinong’ono pa vinthu vyo tutavimenye nu kubika amahala pa vinthu vyo tuvimenye. Nanthi tukubomba bunubu tukulangizya ukuti tukumusubila nkhani u Yehova, ‘yo akumanya akiza sana ivinthu vyosi.’ (Jobu 36.4) Napo pa kabalilo aka tuli ni mphaka pakivwisizye ka vinthu vimo, loli munthazi tukulindilila ukuti inthi twize tumanyile ivinthu ivyinji ivyakukwafannya nu Chala witu kwa bwila na bwila.—Ndumbi. 3.11.
ULWIMBO 104 Mzimu Utuŵa Ntchawanangwa Chakufuma kwa Chiuta
a U Yesu weyo akwiza pakutangilila pa nkhondo iyakulimbana ni chisu icha Satana ichi, chochobene chakwivwika ukunena ukuti pa kabalilo aka, akumanya isiku ilya Alamagedoni na kabalilo ko akwiza ‘pakumalizya ukupota kwache.’—Ubuvu. 6.2; 19.11-16.
b AMAZYU AGHAKULONGOSOLA IVITHUZI: Ubaba nu mwana wache, bakupakila ivinthu mukachikwama aka pangozi.
c AMAZYU AGHAKULONGOSOLA ICHITHUZI: Umukamu yo akukomana ni nthamyo akwinong’onela mo ivinthu vikwiza ukubela muchisu ichipya.