‘Inkhondo ya Yehova’

Mu 1999, iboma ilya France likanena ukuti ofesi iya nthambi iya ku France yilipile umusonkho ukufuma pa vyabupi vyo yikapokela pakasi pa mwaka uwa 1993 ukufika mu 1996. Loli tukati twabuka ni nkhani iyi ku makhoti agha mu France, ivinthu vitakatwendela akiza. Tukayezya ukupanga apilu, loli patalipo cho chikasintha ichifukwa iboma likafyula ofesi iya nthambi indalama izyakukwana 4.5 miliyoni euros ($6,300,000 U.S). Ukuti batunyosezye indalama izi, tukabuka ku nkhoti ilya ECHR. Loli bo bachili ukwivwa inongwa yitu, abakhoti ilya ECHR bakatubuzya ukuti tunenezannye tasi palubazu na maloya agha boma ilya France, sona po tukanenezannyanga tukaba poka nu mwimilili uwa nkhoti ilya ECHR ukuti twennye nanthi tungakolelana ichinthu choka po inongwa yichili ukwanda ukulongiwa mukhoti.

Tukinong’onagha ukuti umwimilili uwa khoti ilya ECHR inthi atubuzye ukuti tulipile indalama yidono bulo ku boma ilya France. Nanthi vikabanga bunubu, pope bulo tukamanyagha ukuti ukupeleka indalama napo yidono bulo kutakukolelana ni fundo iya Yesu. (Mata. 22.21) Ivyabupi vyo abakamu na bayemba bakapeleka, vikaba vyakuti vitule pa mbombo iya Bumwene, vitakaba vya boma. Loli tukaghiwapo pa miting’i iyi ukuti tulangizye ukuti tukuchindika indaghilo izya khoti ili.

Tukati twakomana, umwimilili wa khoti akatubuzya ukuti Abakaboni ba Yehova babaghiye ukupeleka imisonkho yimo pa misonkho yo iboma lya France yikulonda. Polelo, tukamulalusya ukuti, “Ka uzimenye ukuti iboma litufyulite kale indalama izyakukwana 4.5 miliyoni euros ukufuma ku akawunti yitu iya ku banki?”

Tukati twalalusya ilalusyo ili, akaswigha sana. Abaloya ba boma bakati bitikizya ukuti vyovyo bababombite, umwimilili uwa khoti ilya ECHR akasintha mo akayenezyanga inongwa iyi sona pa kabalilo kanako akamazya imiting’i. Nkhamanya ukuti u Yehova weyo apangisya ukuti vyende bunubu. Tukahoboka sana po tukafumaghapo pa miting’i iyi sona tukaswigha na vyo vikabombiwa.

Pa 30 Juni, 2011, ikhoti ilya ECHR likalonga inongwa yitu sona tukawina. Likalamula ukuti tutabaghiye ukupeleka umusonkho sona iboma linyosye indalama zyo likafyula nu kubikilapo izyapamwanya! Vyo vikabombiwa pa kabalilo aka, vichili vikufighilila ukwiputa ukwa bwanaloli ku France. Ilalusyo ipepe bulo lyo tukalalusya likaba ngati libwe lyo likamughogha u Goliyati, vyo vikapangisya ukuti inkhondo yimale. Choni cho tukawina? Ichifukwa chakuti ‘inkhondo ya Yehova’ ngati mo u Devedi akamubuzizya u Goliyati.—1 Samu. 17.45-47.

Te nongwa iyi yene yo tukawina. Napo amaboma aghamaka na bavipanga bakutususya, loli twawinapo inongwa izyakukwana 1,183 mumakhoti aghakulu agha muvyisu ivyakukwana 70 sona mumakhoti amakulu agha pachisu chosi. Ukuwina inongwa izi kwavwa ukuti tube nu bwabuke ubwakulumbilila pabuzelu, ukumanyikwa ngati chipanga, ukuleka ukwingiziwamo mu vyakubombiwa ivya chisu ngati ukwimba ulwimbo ulwa luko sona ukukana ibanda.

Nkhabombelagha ku Hedikota iya Bakaboni ba Yehova ku New York, U.S.A, loli ka vikabombiwa bulibuli ukuti naghiwe mwigulu ilya bakamu bo bakendesyanga inongwa iya ku Europe?

NKHALELIWA NA BAMISHONALE

Nkhapapiwa mu 1956, u George nu Lucille bo bakaba bapapi bane bakingila isukulu iya Giliyadi ikilasi nambala 12 sona bakabombelagha ku Ethiopia. Bakanitizya izina ilyakuti Filipu pakusendela izina ilya Filipu umulumbilili uwa mukabalilo aka Bakilisitu ababwandilo. (Imbo. 21.8) Umwaka uwakukonkhapo, iboma likakanizya ukwiputa kwitu. Napo nkhaba ne munandi, loli nkhukumbukila ukuti tukapangagha ukwiputa ukwa pa mbumba umwakufisa. Ichifukwa chakuti nkhaba ne munandi, nkhinong’onagha ukuti vyakuhobosya sana! Ichachitima chakuti, mu 1960 abasongo ba boma bakatukakamizya ukuti tufumemo muchisu ichi.

Tukati twasamila ku Wichita, Kansas, U.S.A., abapapi bane bakabukilila ukuba nu lweke pakulumbilila ngati mo bakabombelagha po bakaba bamishonale. Bakamanyisyanga une, umuyemba wane u Judy nu muzuna wane u Leslie ukuti tumughanaghe nkhani u Yehova nu kumubombela nu moyo ghosi. Nkhoziwa po nkhaba ni myaka 13. Pakati pendapo imyaka yitatu, imbumba yitu yikasamila ku Arequipa, ku Peru ko kukalondiwanga abalumbilili abinji.

Mu 1974, iofesi iya ku Peru yikatutuma ukuti tuye tubombaghe ngati bapayiniya bapadela po nkhaba ni myaka 18. Tukalumbililagha ku Central Andes Mountains, ivigaba vyo Abakaboni bakaba ukuti batalumbiliyeko lumo. Tukalumbililagha ku banthu bo bakanenagha ichinenelo icha chi Quechua sona icha Aymara. Tukendagha mugalimoto yo yikaba ni nyumba mumo yo tukayitizyanga ukuti ichingalaba ichifukwa chakuti yikabonekagha ngati chibokosi. Nkhuhoboka sana nanthi nkhukumbukila akabalilo ko nkhabamanyisyanga abanthu ku chigaba ichi ukuti umwalunulu u Yehova inthi efyepo ubupina, ububine sona imfwa. (Ubuvu. 21.3, 4) Abinji bakanda ukumwiputa u Yehova.

UKWANDA UKUBOMBELA KU HEDIKOTA

Mu 1977, u Albert Schroeder yo akaba Mukagulu Akakwenelezya aka Bakaboni ba Yehova, akiza kuchisu icha Peru sona akandimbikisya ukuti sayine ifomu iyakulaba ukuti inje mbombelaghe ku Beteli iya ku hedikota. Po nkhasayina. Pakati pendapo akabalilo kanandi bulo, pa 17 Juni, 1977, nkhanda ukubombela pa Beteli iya ku Brooklyn. Ukwa myaka 4, nkhabombela ku dipatimenti iya Kuswefya ni Yakuyannya Ivinthu vyo Vyakomanika.

Mu Juni 1978, nkhakomana nu Elizabeth Avallone pa lukomano ulwa vyisu ku New Orleans, Louisiana. Umuyemba uyu akaleliwa na bapapi bo bakabughanagha ubwanaloli nu moyo ghosi ngati bane. U Elizabeth akaba ukuti apanga ubupayiniya ubwakabalilo kosi ukwa myaka 4 sona akalondagha ukubomba imbombo iyakabalilo kosi ubumi bwache bosi. Tukanda ukumanyana akiza, pisinda pache tukanda ukughanana sana. Pa 20 Okutobala 1979 tukasendana sona twebosi tukanda ukubombela pa Beteli.

Muchipanga chithu ichabwandilo icha Brooklyn Spanish, abakamu na bayemba bakatughana sana. Imyaka yikati yendapo, tukabungana sona ni vipanga vitatu mo abakamu na bayemba bakatulimbikisya sana ukuti tubukilile ukubombela pa Beteli. Tukupalizya sana ivinthu vyo bakatubombelagha sona abamanyani bitu ni mbumba zyo zikatwavwa pakupwelelela abapapi bitu bo bakaba bagosi.

UKWANDA UKUBOMBELA MU DIPATIMENTI IYAKWENELEZYA IVYA NDAGHILO

Mu Janiwale 1982, nkhahoboka sana bakati bambuzya ukuti inthi mbombelaghe mu Dipatimenti Iyakwenelezya Ivya Ndaghilo pa Beteli. Pakati pendapo imyaka yitatu, bakambuzya ukuti inje ku yunivesite ukuti nize imbe ne loya. Ku yunivesite nkhahoboka sana pakumanyila ukuti abanthu ba ku United States na muvyisu ivyamwabo bali nu bwabuke ubwakubomba ivinthu vimo ichifukwa cha nongwa zyo Abakaboni ba Yehova bakawina. Sona akabalilo akinji inongwa izi tukanenezannyanga mukilasi.

Mu 1986 po nkhaba ni myaka 30, bakansala ukuti imbe ne wakwenelezya Idipatimenti Iyakwenelezya Ivya Ndaghilo. Nkhahoboka sana ni mbombo iyi, loli ichifukwa chakuti nkhaba ne munandi nkhamanya ukuti pali ivyinji ivyakuti imanyile sona imbombo iyi yitakaba yipepe.

Nkhaba ne loya mu 1988, loli nthakamanya mo isukulu iyi yikapangisizya ukuti ubumanyani bwane nu Yehova bwande pakukomanika. Ivimanyilo ivyapamwanya vingamupangisya umunthu ukuti ande ukwiyennya ukuti wapamwanya nkhani ukuchila abanji bo akubapota. U Elizabeth akanavwa ukuti imbe sona pa bumanyani ubwakughoma nu Yehova ngati mo vikabela po nkhaba ukuti nthabukite ku yunivesite. Akabalilo kakati kendapo, nkhaba sona pa bumanyani ubwakughoma nu Yehova. Pa kabalilo aka namanya ukuti ukumanya ivinthu ivyinji te chinthu ichakulondiwa nkhani pa bumi. Ichinthu cho chikupangisya ubumi ukuba bwakulondiwa, ko kuba pa bumanyani ubwiza nu Yehova, ukumughana nkhani sona ukubaghana abanthu.

UKUFIGHILILA NU KULUMBILILA AMAZYU AMIZA UMWAKUYANA NI NDAGHILO

Nkhati namalizya isukulu iya vyandaghilo, nkhabikapo umoyo pakwavwa idipatimenti yitu ukwennya vyo vikulondiwa pa nkhani iya vyandaghilo pa Beteli nu kufighilila igulu lya Yehova sona imbombo yitu iyabulumbilili. Imbombo yo nkhabombagha yikaba yakuhobosya, loli yikaba sona yakutamya ichifukwa chakuti pakaba ivinthu ivyinji vyo vikalondiwanga ukusintha umwalubilo. Umwakufwanikizya, kubwandilo ubwa mwaka uwa 1990, abakamu bakayilaba Idipatimenti Iyakwenelezya Ivya Ndaghilo ukuti yisinthe ichigaba ichakuti abanthu bapelekaghe akandalama kamo ukuti baghe amabuku ghitu. Pisinda pache Abakaboni ba Yehova bakanda ukupeleka amabuku ukwabulele. Ivi vikachepesya imbombo pa Beteli na kufiludi sona vikavwa ukuti tutakapelekaghe imisonkho iyambula ukulondiwa. Bamo bakinong’onagha ukuti ivi inthi vipangisye ukuti indalama izyakupangila amabuku inthi zimale umwakuti tute tube na mabuku aghakugabila mu bulumbilili. Loli te momo vikabela. Mu 1990, ichibelengelo icha banthu bo bakanda ukumubombela u Yehova chikakwela sana, sona amasiku ghano abanthu bali nu lusako ulwakupokela ichakulya ichabuzimu ukwabulele. Niyenezya neka ukuti ukusintha ko kukubombiwa mugulu, kukwenda akiza ichifukwa chakuti u Yehova weyo akutwavwa ukwendela mu wambombo umusubaliwa nu wamahala.—Kuso. 15.2; Mata. 24.45.

Tutakuwina inongwa mumakhoti ichifukwa chakuti tuli na baloya abiza. Akabalilo akinji inkhalo iya banthu ba Yehova, yoyo yikupangisya ukuti abalongi na basongo aba boma batulongele akiza inongwa zyitu. Nkhennya ukuti ifundo iyi yabwanaloli mu 1998 po abakamu batatu aba mu Kagulu Akakwenelezya na bachi babo, bakiza ku lukomano ulwa palubazu ku Cuba. Ichifukwa chakuti bakaba bachisa sona bamuchizi, vikapangisya abasongo aba boma ukumanya ukuti naloli uswe tutakwingililapo pa vyandale, ukuchila chilichosi cho tukanena nabo pa mamiting’i gho tukaba nagho kwisinda.

Loli akabalilo kamo izila yo tukubombezya ukuti tumalane ni vinthu ivisita ubugholosu, ko ‘kufighilila nu kulumbilila amazyu amiza umwakuyana ni ndaghilo,’ mukhoti. (Filipi 1.7) Umwakufwanikizya, ukwa myaka iyinji ivyisu ivya ku Europe ni chisu icha South Korea vitakamanyagha ukuti tuli nu bwabuke ubwakukana ukwingila ubusilikali. Ivi vikapangisya ukuti abakamu 18,000 ku Europe sona abakamu abakupululila 19,000 ku South Korea bingile mujele ichifukwa chakukana ukwingila ubusilikali umwakuyana nu mwabyebye wabo.

Pabumalilo, pa 7 Julayi, 2011, ikhoti ilya ECHR likasimba ichikalata ichakwitiziwa ukuti Bayatyan v. Armenia cho chikati ivyisu ivya mu Europe vipelekaghe imbombo iyamwabo nanthi umunthu akana ukwingila ubusilikali ichifukwa cha vyo akusubila ivya chipanga chache. Ivi vikuyana na vyo ikhoti ilya South Korean Constitutional Court likanena pa 28 Juni 2018. Nanthi abakamu abachinyamata banandi bulo bakitikizyanga ukwingila ubusilikali, nge tutakawina inongwa iyi.

Idipatimenti iyakwenelezya ivya ndaghilo ku hedikota na gho ghali mu maofesi agha nthambi pachisu chosi, ghakuyezgayezya ukufighilila ubwabuke bwitu ubwakwiputa ni mbombo iyakulumbilila. Chinthu chapamwanya sana ukubimila abakamu na bayemba bo iboma likubasusya. Napo tutangawina inongwa ku khoti, loli tukuba ukuti twalumbilila ku balongi, abamwene na ku banthu abakuzi. (Mata. 10.18) Abalongi, abakwimila iboma, abakufumusya inkhani sona abanthu bosi abakuzi, babaghiye ukwinong’onelapo amasimbo gho tusimbite mu chikalata ichakunena ivya ndaghilo sona vyosi vyo tukunena mukhoti ukuti twifighilile. Abanthu aba myoyo iyiza bakubamanya Abakaboni ba Yehova sona bakumanya ukuti vyosi vyo tukusubila vikufuma mu Bayibolo. Bamo basinthite nu kuba Bakaboni ba Yehova.

TWAPALIZYA SANA YEHOVA!

Ukwa myaka 40, naba nu lusako ulwakubomba mu dipatimenti iyakwenelezya ivya ndaghilo mu maofesi agha nthambi pachisu chosi, sona ningila mumakhoti aghakulu aghakupambanapambana nu kukomana na banthu abinji aba mabudindo. Mbaghanite sana bo nkhubomba nabo mu Dipatimenti Iyakwenelezya Ivya Ndaghilo ku hedikota sona bosi bo bali mu dipatimenti iyi pa chisu chosi. Nasayiwa sana pa bumi bwane sona ne wakwikutisiwa.

Ukwa myaka yosi 45, u Elizabeth aba musubaliwa nu walughano mutubalilo utwiza nu tupalapala. Nkhumupalizya sana ichifukwa chakuti abukilila ukubomba bunubu, napo akutamiwa ni mbina yo yikupangisya ukuti amaka ghachepaghe mumubili.

Ivinthu vyosi vyo vyabombiwa pa bumi bwitu, vwatwavwa ukumanya ukuti tutakabanga na maka sona tukawinagha inongwa ichifukwa cha mahala ghitu. Loli ngati mo u Devedi akanenela, ‘u Yehova weyo maka gha banthu bache.’ (Sali. 28.8) Inga naloli, ‘inkhondo ya Yehova.’