Bisalu bia Bantumwa

7 Kâ mfumu-nganga-nzambi wayula: “Ngano misamu mio ni bo miena?” 2 Etiene wavutula: “Babakala, bampangi na batata, wirikileno. Nzambi ya mukembo wamonekena nkaka’eto Abrahame bu kabâ ku Mezopotami ntete kê kabâ ku Harane, 3 mpe wamutêla: ‘Katuka ku nsi’aku mpe sisa kanda diaku, mpe yenda ku nsi yi nikusongela.’ 4 Ha manima wakatuka ku nsi ya Bisi-Kalde mpe waye bâ ku Harane. Mpe ha manima ma lufwa lwa tata’andi, Nzambi wamukatula kûna ku keri bêlaka ngatu kizi kabâ ku nsi yi luta bêla bwawu bu. 5 Kâ, ka mu hana na kani fwa ko kûna, kâni, na kani mbuka yi katûla malu mandi; kâ wamukanisina ti mbo kamuhana nsi yo, yandi na bala* bandi, ni bu sa ti katibêla na mwana ko. 6 Musamu wakaka, Nzambi wamutêla ti bala* bandi mbo baketi bâ banzenza ku nsi yaketi lembo bâ ya bawu mpe bantu ba nsi yo mbo baketi ba titula bangamba mpe mbo baketi ba mwisa mpasi* mvula 400. 7 Nzambi watâ, ‘Mbo nifundisa kanda dibatitula bangamba, mpe ha manima ma misamu mio mbo baduka mpe mbo bakunsarila tisalu tia santu mu mbuka yi.’

8 “Wamuhana mpe luwawanu lwa zengesa sutu, wayizi bâ tata dia Izake mpe wamuzengesa sutu mu tilumbu tia 8, mpe Izake wayizi bâ tata dia* Yakobe, mpe Yakobe wayizi bâ tata dia mfumu za makanda 12. 9 Mfumu za makanda zayizi sila Yozefe timbanda; mpe bamuteka ku Ezipte. Kâ Nzambi na yandi keri, 10 wamukûla mu mpasi zandi zazansoni, wamuhana ndwenga mpe wasa ti kabaka bweso ha matu ma Farao mutinu wa ku Ezipte. Wamunoma ntwarisi ya ku Ezipte na ya nzo’andi yayansoni. 11 Kâ nsatu yakota ku Ezipte yayansoni na ku Kanaa, yee, mpasi ziyôkele, mpe nkaka zeto ka zabaka na kani tima tia dia ko. 12 Kâ Yakobe wawâ ti bidia* biabâ kô ku Ezipte, mpe yandi watambika nkaka zeto kûna mbala ya ntete. 13 Mbala ya nzole, Yozefe watizabikisa kwe bayaya bandi na kwe mpangi’andi, mpe kanda dia Yozefe diayizi zabakana kwe Farao. 14 Buna Yozefe watumisa tata’andi Yakobe ku nsi ya Kanaa na bantu* babansoni ba kanda diandi, bantu 75 babâ. 15 Buna Yakobe wakôka ku Ezipte, mpe ni kûna kafwila, nkaka zeto mpe ni kûna zafwila. 16 Banata bihisi biawu ku Sikeme mpe batûla bio mu mpiema ya sumba Abrahame mu mbongo za arza kwe bala ba Amore ku Sikeme.

17 “Ntangu yaketi lungana kani dia sa Nzambi kwe Abrahame bu yeri tulaka, kanda diayizi kula mpe diayizi funa ku Ezipte, 18 tii bwa yizi duka mutinu wakaka ku Ezipte walembo zaba Yozefe. 19 Yandi wasarila mayela ma mbi kwe kanda dieto, mpe watuma mu ngolo batata mu yambirika bala bawu ba fioti ngatu balembo vutu sâla ba moyo. 20 Mu ntangu yîna Mose wabutuka, wa nkatika wa toma* wabâ. Mpe bamusansa* ngonda tatu mu nzo ya tata’andi. 21 Kâ bu bamuyambirika, mwana wa wukento wa Farao wamubonga mpe wamusansa ntiana mwana’andi. 22 Buna Mose bamulongesa mu ndwenga zazansoni za Bisi-Ezipte. Diangana ngolo zabâ nandi mu nzonzolo’andi na mu nsalulu zandi.

23 “Bu kayizi bâ na mvula 40, wayizi bonga nzengolo* ya kwe tala mpangi zandi, bala ba Israele. 24 Bu kamona ti wumosi mu bawu beri bongelaka mu mpila ya mbi, wamunwanina, mpe mu karisa mbi wahonda Musi-Ezipte weri mu bongelaka mu mpila ya mbi. 25 Wabanza ti mpangi zandi mbo zaketi bakula ti Nzambi mbo kaketi ba vûkisa mu nzila’andi, kâ ka babakula wo ko. 26 Tilumbu tialanda wamona bole ha kati diawu beri nwanaka, mpe wayêla mu karisa tidzunu ha kati diawu, bu katâ: ‘Babakala, beno bole bala ba Israele lwena. Mu bungu dia nti luta mwisasana mpasi?’ 27 Kâ wô weri mwisaka mpwana’andi mpasi wamununguna, bu katâ: ‘Nani ku siri mfumu na mfundisi kwe beto? 28 Ngano zololo wakungonda ntiana bu wahondele Musi-Ezipte mazono?’ 29 Bu kawâ bo, Mose wadioka mpe waye bâ nzenza ku hata dia Madiane, kûna wayizi bâ tata dia bala bole ba babakala.

30 “Mvula 40 ha manima, mbazi yamumonekena ku sese* dia Mongo wa Sinayi ha kati dia tiya twa muti wa nsende. 31 Mose bu kamona bo, wayituku mu musamu wu keri monaka. Kâ bu keri pusanaka mu tomo tala, zu dia Yehova* diawakana: 32 ‘Meno ni Nzambi ya nkaka zaku, Nzambi ya Abrahame na ya Izake na ya Yakobe.’ Mose wabatika mu teketa mpe ka vutu’â yêla ko mu tomo tala. 33 Yehova* wamutêla: ‘Katula mapapa maku mu bungu ti mbuka yi telamane mutoto wa santu wena. 34 Wa matieleka mpasi za kanda diani ku Ezipte za mweni, mpe bidilu biawu bia ngwiri, mpe nkôkele mu ba kûla. Bwawu bu yiza, nakutambika ku Ezipte.’ 35 Mose dîna kwa di bakala, bu batâ: ‘Nani ku siri mfumu mpe mfundisi?’ Ni yandi Nzambi katambika ntiana mfumu na muvukisi mu nzila ya mbazi yamumonekena ha muti wa nsende. 36 Bakala dio wabadukisa, bu kasa bimangu na bidimbu ku Ezipte, ku Mubu wa Mbwaki na ku sese* mvula 40 za mukaka.

37 “Ni Mose dîna diatâ kwe bala ba Israele: ‘Nzambi mbo katelamasa mu bungu dia beno, ha kati dia mpangi zeno mbikuri ntiana meno.’ 38 Ni yandi wayiza ha kati dia timvuka ku sese* na mbazi yamuzonzela ku Mongo wa Sinayi tintwari na nkaka zeto, mpe wabaka nzonzolo za santu na za moyo mu tu hana zo. 39 Nkaka zeto zakala mu mu tumamana, zamukala mpe mu mitima miawu bakâla ku Ezipte, 40 bu batâ kwe Arone: ‘Tu yirikila nzambi zikwe yende ha matu meto. Mu bungu ti ka tuzebi’â ko nti bituriri Mose dio, yandi watudukisi ku nsi ya Ezipte.’ 41 Buna mu bilumbu bio, bayirika mwana wa ngombe, bahana mukayulu kwe titeki tio, mpe babatika mu yangalala mu bisalu bia moko mawu. 42 Buna Nzambi wabayambirika mpe wababîka basarila mukangu wa ku zulu tisalu tia santu, ntiana bu watsonama mu buku dia Bambikuri: ‘Ô nzo ya Israele, ka kwe meno’â ko lwaheni makabu na mikayulu mu mvula 40 zo za mukaka ku sese,* ka buna ko? 43 Kâ ni tivula tia Moloke na lubwetete lwa nzambi Refane lwabongele, biteki bi lwayirikiri mu sambila bio. Buna mbo nilunata mala yôka Babilone.’

44 “Nkaka zeto tivula tia timbangi tiabâ nawu ku sese.* Mose wayirika tio mu tifwani ti kamona ntiana kwa Wô wamuzonzela bu kamulomba. 45 Mpe nkaka zeto zabiarila tio, mpe tintwari na Yozue bakotesa tio ku nsi yatoko bâ ya makanda makaka, Nzambi ma kakuma ha matu ma nkaka zeto. Ni kûna tiabâ tii mu bilumbu bia Davide. 46 Wabaka bweso bwa Nzambi mpe walomba nswa wa tungila Nzambi ya Yakobe mbuka ya bêla. 47 Kâ ni Salomo wamutungila nzo. 48 Kâ, Wô Watomo Zangama ka bêlaka mu nzo zi bayirika mu moko ko, ntiana bwa tâ wo mbikuri: 49 ‘Zulu ni muyâlu’ani mpe mutoto mbuka yi nitûlaka malu mani. Yehova* têle: Ntia mpila nzo lukuntugila? Peleko mbuka yi nihumina kwe yena? 50 Ni moko mani mayirika bima bi biabiansoni, ka buna ko?’

51 “Beno lwe na mitu ngolo mpe lwe na mitima na makutu ma kangama, ntangu zazansoni mpeve santu lutelamanaka; ntiana bwa sa nkaka zeno, beno mpe ni bo lusaka. 52 Ntia mbikuri nkaka zeno zalembo kwamisa? Diangana, bahonda bô beri bikulaka nkwizulu ya wô wa sungama, mpe beno, ni beno lwamuteka mpe lwamuhonda, 53 beno lwabaka Musiku wu bahana mu nzila ya bambazi kâ ka lwazitisa wo ko.”

54 Diangana, bô bawâ misamu mio, bafuluka mu nkesi mu mitima miawu mpe babatika mu mu kwetesela mêno. 55 Kâ Etiene, wa fuluka mu mpeve santu, wasungamana zulu mpe wamona mukembo wa Nzambi na Yezu watelama ku koko kwa lubakala kwa Nzambi, 56 mpe watâ: “Tala! Mazulu ma zibuka nita mona na Mwana muntu wa telama ku koko kwa lubakala kwa Nzambi.” 57 Buna bakawula mu ngolo zawu zazansoni, batûla moko mawu mu makutu mawu mpe bamubulumukina babansoni. 58 Bu bamana mu dukisa ku mumvuka, babatika mu mu winda matari. Mbangi zamufunda, binkuti biawu beri sisaka ha malu ma ntwenia yi beri tâka Saule. 59 Bu beri mu windaka matari, Etiene wasa lusambulu elu: “Mfumu Yezu, bwana mpeve’ani.” 60 Ha manima, bu kafukama wakawula mu zu dia ngolo: “Yehova,* kubazengelandi mambu mu masumu ma.” Mpe bu kamana tâ bo, waseka mu lufwa.