Nti tulendi sa mu telamana nsatu za mbi

1. Nti bitutûrilaka beto bansoni?

NGANO wa weka ku tûrila mu bâ na nsatu ya yirika misamu mi lembo zoloko Yehova? Tala ti ni bo wena, kubândi wa nôka. Bibila ditêle: “Ka kwena ntontolo ko yeka lu tûrila yalembo tûrila bantu bakaka.” (1 Kor. 10:​13, NWT) Wuzololo tâ, nsatu ni nsatu za mbi zita nwana na zo, bantu mpe bê ko bata nwana na zo. Ka wena nge kaka ko mpe na lubakusu lwa Yehova, lendi nunga nsatu zo za mbi.

2. Ntia nsatu Bakristo na milongoki mia Bibila miakaka, bafweti telamana? (Tala mpe bifwani.)

² Bibila ditêle mpe: “Muna muntu mu ntontolo wukotaka bu wubîkaka nsatu zandi zamutonta mpe zamuwubakasa.” (Zaki 1:​14, NWT) Verse yi, yitubakisi mu bakula ti, bantu babansoni mbo babwabanaka na ntontolo za swaswana. Mu tifwani, Mukristo wumosi lendi bâ na nsatu ya vukasa nitu peleko ya sarila tipede. Bô bayizi bîka mu tala porno, balendi vutu bâ na nsatu ya vutu ya tala. Babingi bayizi bîka mu nwa diamba peleko malavu mamingi, nsatu mpe ni zo zivulu bâka nawu. Zo ni nsatu zivulu tûrilaka Bakristo na milongoki miakaka mia Bibila. Ntangu zakaka, kampe beto bansoni tweka bâ na mbanzulu zabâ na ntumwa Paulo bu katâ: ‘Bu nizolo sa mbote, tita ku ntûrila ni mbi.’—Rom. 7:21.

3. Muntu wunwanaka na nsatu za mbi, ntia mbanzulu zilendi bâ nandi?

³ Tala ti nsatu ze ko za mbi zita nwana na zo, lendi banza ti ka wena na ngolo mu nunga zo ko mpe kulendi’â wayirika misamu mia mbote ko. Lendi banza ti ka kusiri’â tivuvu mu bungu dia nge ko ntiana’eti Yehova takusemba mu bungu dia nsatu zaku za mbi. Lendi bâ na lukwikulu ti mbanzulu zo, ka zena za matieleka ko! Mu bangula mu bungu dia nti tuta têla bo, timoko ti mbo tihana mvutu mu biyuvu biole: 1) Nani dingaka tabâ na mbanzulu zo? 2) Bwe tulendi sa mu nunga nsatu za mbi?

MIO MITA DINGA SATANA TABANZA

4. a) Mu bungu dia nti Satana kata banza ti ka twena na ngolo ko za nunga nsatu zeto za mbi? b) Mu bungu dia nti tulendi bêla na lukwikulu ti tulendi telamana nsatu zeto za mbi?

⁴ Satana zololo ti tabanza ti, ka twena na ngolo ko mu telamana nsatu za mbi. Bu keri longesaka milongoki miandi mu sambila, Yezu wasongela ti Satana mbo kayêla mu tu kotesa mu ntontolo; yandi watâ: ‘Kutukotesandi mu ntontolo, kâ tu kûla mu nkwa mbi.’ (Mat. 6:13) Satana mbo katâka ti muntu ka lendi’â katumamana Yehova ko bu kanwanaka na nsatu za mbi. (Yobe 2:​4, 5) Kâ mu bungu dia nti Satana kabanzilaka bo? Satana wabîka nsatu zandi zamutuma mpe ka tatamana mu bâ wa kwikama kwe Yehova ko. Mbo kabanzaka ti beto mpe ntiana yandi twena, mbo tubîka mu sarila Yehova tala ti nsatu za mbi zitutûriri. Mbo keri banzaka mpe ti, mwana wa Nzambi mu ntontolo waketi bwa! (Mat. 4:​8, 9) Banza’eti: Ngano wa matieleka, ti ka twena na ngolo ko mu telamana nsatu zeto za mbi? Kani! Mbanzulu zimosi ze neto na ntumwa Paulo watâ: “Mu misamu miamiansoni, ngolo ze nani mu bungu dia Wô kunganaka lenda.”—Flp. 4:​13, NWT.

5. Bwe tuzabiri ti Yehova lukwikulu lwe nandi ti ngolo ze neto za nunga nsatu zeto za mbi?

⁵ Yehova kena ntiana Satana ko. Lukwikulu lwe nandi ti tulendi telamana nsatu zeto za mbi. Bwe tuzabiri wo? Mu bungu ti Yehova wabikula ti mafunda ma bantu ba kwikama bavûka mu ntangu ya mpasi ziyôkele. Banza’eti ka bwe wuta zolo tâ. Yehova lembo hunaka watâ ti bantu babingi—ka ndambu’â ko kwa—bakota mu nza ya môna, bê ba tsema, ‘basukuri binkuti biawu mpe batsemese bio mu menga ma mwana timeme.’ (Nza. 7:​9, 13, 14) Wa matieleka, Yehova zebi ti ngolo ze neto za telamana nsatu zeto za mbi.

6-7. Satana ntia musamu wakaka kata dinga takwikila?

⁶ Bu tubâka na nsatu za mbi, Satana zololo mpe tabanza ti, ka kwena tivuvu mu bungu dia beto ko—ntiana’eti Yehova beto kasembaka mu bungu ti nsatu za mbi ze neto. Banza’eti mu bungu dia nti Satana kata dingila tabanzila bo. Yehova watâ mu bungu dia yandi ti ka lendi’â kabaka luzingu lwa mankululu ko; buna, Satana ka sâla na tivuvu ko. (Mba. 3:15; Nza. 20:10) Satana we nandi beto mpe takondo tivuvu ntiana yandi—mu bungu ti lenda die neto dia baka tusakumunu tu kalembo baka. Kâ beto, ka twena ntiana yandi ko. Bibila lukwikulu dituhanaka ti Yehova kena na nsatu katusemba ko, kâ we nandi katubakisa. Mbo ditâka ti “ka zololo’â ko ti nakani wumosi wafuka, kâ zololo ti babansoni basoba mabanza.”—2 Pi. 3:​9, NWT.

⁷ Tala ti tubenzi ti ka twena na ngolo ko peleko ka twena na tivuvu ko, mu telamana nsatu zeto za mbi, mbanzulu za Satana tuta singasa. Tamana wa bakula mbo wutubakisa mu bonga nzengolo ya telamana mbanzulu za Satana.—1 Pi. 5:​8, 9.

NTIA MBANZULU ZILENDI BÂ NETO MU BUNGU TI BANTU BA MASUMU TWENA

8. Masumu ntia mbanzulu matunatinaka? (Mikunga 51:5) (Tala mpe “Ntelo yi babanguri.”)

⁸ Tima tiakaka tie ko tilendi sa ti, tabanza ti ka twena na ngolo peleko tivuvu ko, mu telamana nsatu zeto za mbi. Ngano ni nti? Ni nitu’eto ya masumu yi tabiarila kwe bibuti bieto bia ntete.a—Yobe 14:4; tanga Mikunga 51:5.

9-10. a) Ntia mbanzulu zayizi bâ na Adame na Eva bu bayizi sumuka? (Tala mpe tifwani.) b) Masumu nti matulumunaka kwe beto?

⁹ Banza’eti ntia mbanzulu zayizi bâ na Adame na Eva bu basumuka. Ha manima ma kolama kwawu kwe Yehova, badinga mu sweka nitu zawu. Mu zonzela musamu wo, buku dia Étude perspicace ditêle: “Disumu diasa ti babâ na tiari, lwaka, bunkuta mpe na nsoni.” Adame na Eva, ka basala na lenda ko dia vutu bâ na tindiku tia mbote na Yehova. Ntono musamu ni musamu wu baketi yirika, mbazulu ni zo kwa zaketi bâ nawu: tiari, lwaka, bunkuta na nsoni. Mu bungu ti bayizi bâ bantu ba masumu.

¹⁰ Wa matieleka, beto ka twena ntiana Adame na Eva ko. Mu bungu ti Yehova ka hana nkûlulu mu bungu dia bawu ko. Kâ beto, nkûlulu yilendi tu bakisa mu baka mulemvo mu bungu dia masumu meto na mu bâ na tindiku tia mbote na Nzambi. (1 Kor. 6:11) Ni bu sa ti ni buna wena, masumu tabiarila mpe bantu ba masumu twena. Buna ka wena musamu wa nzitukulu ko, beto mpe tabâ na tiari, lwaka, bunkuta mpe na nsoni. Diangana, Bibila mbo ditâka ti disumu tatamana dita tatamanaka mu yâla bantu bê mu nza. Mbo dita tatamana mu yâla mpe “bô mpe balembo yirika disumu ntiana dio dia yirika Adame.” (Rom. 5:14, NWT) Ni bu sa ti musamu wo wulendi tu nôkesa, ka tufweti’â tabîka ko wasa ti talembo bâ na ngolo peleko takondo tivuvu. Tulendi losa mabanza mo ma mbi. Bwe tulendi bwa sila?

11. Nti tulendi sa bu tubanzaka ti ka tulendi’â tatelamana nsatu zeto za mbi ko, mpe mu bungu dia nti? (Bisi-Rome 6:12)

¹¹ Bu tulembo baka na ngolo za telamana nsatu zeto za mbi—tulendi banza ti ka tulenda ko—mu ntangu yo ni nitu’eto kwa ya masumu “yita zonza”, buna ka tumuwirikilandi. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti, Bibila mbo ditulongesaka ti ka tufweti’â “tabîka disumu dia tatamana mu yâla mu beto ko.” (Tanga Bisi-Rome 6:12.) Wu zololo tâ, tulendi sola mu lembo yirika misamu mia mbi. (Nga. 5:16) Yehova lukwikulu lwe nandi ti, tulendi telamana ntontolo; ntiangu katulombaka mu telamana zo. (Lub. 30:​11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3) Wu monekene ti ngolo zo za telamana nsatu zeto za mbi, ze neto.

12. Bu tubâka na mbanzulu za kondo tivuvu nti tulendi sa, mpe mu bungu dia nti?

¹² Mpila mosi mpe, bu tukondoko tivuvu—tulendi banza ti, Yehova semba kata tu semba mu bungu dia nsatu zeto za mbi—buna ni “nitu’eto kwa ya masumu” yita tu têla bo, ka tumuwirikilandi. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti, Bibila mbo dilongesaka ti Yehova beto kabakulaka, zebi ti bantu ba masumu twena. (Mik. 103:​13, 14) Miamiansoni mi tu tarilaka Yehova ‘mia kazebi,’ zebi mpe kabwe disumu ditutumaka mu bâ na mbanzulu za mbi. (1 Za 3:​19, 20) Tamana lembo bîka nsatu zeto za mbi zatutuma, tulendi bâ ba verela ha meso ma Yehova. Mu bungu dia nti tuta wa têla?

13-14. Tamana bâ na nsatu za mbi, ngano wuzololo tâ ti Yehova kalendi’â kavutu tu tambula ko? Bangula.

¹³ Bibila mbo disongelaka ti luswaswanu lwe ha kati dia yirika musamu wa mbi na ya bâ na nsatu za mbi. Ka tulendi’â tatiyimina ko mu bâ na nsatu za mbi, kâ tulendi tiyimina mu yirika misamu mia mbi. Mu tifwani, Bakristo bakaka ba mu mbandu ya ntete beri ku Korente bupede beri sarilaka. Paulo watsoneka: “Bakaka ha kati dieno ni bo lwabâ.” Ngano wuzolo tâ ti, nsatu za tipede zawa? Kampe kani, mu bungu ti nkatika mpasi wubâka mu katula nsatu zo. Kâ Bakristo beri sarilaka tifu tia tiyimina mpe beri sarilaka ngolo mu lembo lungisa nsatu zo, Yehova bawu keri tambulaka. Ha meso mandi, ‘basukulu’ beri. (1 Kor. 6:​9-11) Wulendi bêla bo mpe mu bungu dia nge.

¹⁴ Nsatu ni nsatu za mbi zita nwana na zo, lendi lenda mu telamana zo. Ni bu sa ti kulendi’â wakatula zo mankululu ko, lendi sarila tifu tia tiyimina mpe lendi sarila ngolo “mu lembo lungisa nsatu za nitu na za mbanzulu [zaku].” (Efz. 2:​3, NWT) Bwe lendi bwa sila ngatu wanunga nsatu zaku za mbi?

BWE LENDI NUNGINA

15. Mu nunga nsatu zeto za mbi, mu bungu dia nti tufweti bâ na bunsungu mu beto beni?

¹⁵ Mu nunga nsatu zeto za mbi, tufweti tambula ti misamu mie ko tulembo lendaka mu yirika. Sa keba mu lembo wubakana mu “mabanza ma bungungu.” (Zaki 1:​22, NWT) Mu tifwani, muntu wunwaka malavu mamingi lendi tâ ti ‘ka wena musamu wa mbi ko mu nwa malavu mu bungu ti bantu bakaka malavu banwaka,’ peleko muntu wutalaka porno lendi yêla mu singasa nsalulu zandi mu nzonzolo eyi: ‘ka naketi’â bâ na nsatu ya tala porno ko tala ti mukento’ani luzolo lwalwingi kakunsongelaka.’ Mpila yo ya banzila ka yena ya mbote ko. Tala ti kusiri’â keba ko lendi bwa mu ntontolo. Kuyêlandi mu singasa nsalulu za mbi ni bu wubâ mu mbanzulu zaku. Fweti tambula dema dia nsalulu zaku.—Nga. 6:7.

16. Bwe lendi kurisila lukwikulu lwaku mu nzengolo ya sarila mbote?

¹⁶ Bu zaba ti musamu we ko lembo lendaka mu yirika, fweti bâ mpe wa kwikama mu nzengolo’aku ya lembo bwa. (1 Kor. 9:​26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Pi. 1:​15, 16) Dinga mu zaba nti bikutumaka mu yirika misamu mia mbi mpe mu ntia ntangu mivulu ku tûrilaka. Kampe musamu we ko wusaka ti wabwa mu ntontolo peleko ntangu ye ko mu tilumbu yi vulu bwaka mu ntontolo. Mu tifwani, ngano nsatu ya yirika musamu wa mbi mbo yivulu ku tûrilaka mu ntangu yi bâka wa fwatika peleko mu mpimpa? Zaba misamu milendi ku bwisa, mpe bâ wa kubama mu tomo tikengerela mu ntangu yi tûla ntontolo. Ntangu ya mbote mu kubama ni mu ntangu yo ntontolo zeka lembo kwiza.—Bin. 22:3.

17. Nti tuta longoka mu tifwani tia Yozefe? (Mbatukulu 39:​7-9) (Tala mpe bifwani.)

¹⁷ Banza mu musamu wayirika Yozefe mu ntangu mukento wa Potifare kadinga mu vukasa nitu na yandi. Wakala ho nkatika bendo. (Tanga Mbatukulu 39:​7-9.) Musamu wo nti wuta tu longesa? Ntete mukento wa Potifare kadinga Yozefe makangu, Yozefe watizabila ti musamu wa mbi wena mu vukasa nitu na mukento wa muntu wakaka. Mpila mosi mpe, lendi tikubikila nzengolo yi bonga ntete ntontolo zatûla. Wamana sila bo, ka wuba musamu wa mpasi ko kwe nge mu yirika misamu mia mbote mu ntangu yi tûla ntontolo mu bungu ti, nzengolo ya watibongela.

“TATAMANA MU TITALUZULA”

18. Nti lendi sa mu nunga nsatu za mbi? (2 Bisi-Korente 13:5)

¹⁸ Mu nunga nsalulu za mbi, fweti tatamana mu “titaluzula”— tatamana mu titaluzula mu mona tala ti lenda ta lenda. (Tanga 2 Bisi-Korente 13:​5, NWT.) Ntangu zakaka, taluzula mbanzulu zaku na nsalulu zaku mu zaba ka ntia huma lendi sungika. Mu tifwani, ni bu sa ti lendele mu telamana ntontolo bonga ntangu ya tiyula: ‘Ngano ntangu zikwa zikumfwananeke mu telamana ntontolo yo?’ Tala ti bakuri ti ntangu yayingi bongeleke ntete wakala, kunôkandi kâ dimbitila mu mpila yi lendi tomo tikengerela mu ntangu ntontolo yivutu kwiza. Tiyula: ‘Mu ntangu mbanzulu za mbi zikuntûrilaka, ngano ndendi sarila manzangu mu kulu za losa? Ngano nsaka zi nisolaka, mbo zikumbakisaka mu telamana ntontolo? Ngano mbo nikulu katulaka binsinsia bia bunsuza? Ngano mbo nibakulaka ti mitieno mia Yehova, ni mu bungu dia bubote bwa meno miena ni bu sa ti mbo mikundombaka mu bâ na tifu tia tiyimina?’—Mik. 101:3.

19. Bwe misamu mi tuta mona ti ka miena mia mbi ko, milendi tu kabakasa mu telamana nsalulu za mbi?

¹⁹ Bu takwe titaluzuri, kudingandi mu singasa nsalulu zaku za mbi. Bibila ditêle: “Mutima wuyôkele bima biabiansoni mu bungungu mpe wulendi yirika musamu ni musamu.” (Yer. 17:​9, NWT) Yezu watâ: ‘Mbanzulu za mbi mu mutima zitukaka.’ (Mat. 15:19) Mu tifwani, muntu wabika mu tala porno, ntangu zakaka lendi banza ti ka wena musamu wa mbi ko mu tala foto zitulumunaka nsatu ya vukasa nitu, ni bu sa ti ka mwena bantu bê bimpene ko. Peleko lendi tâ ti ‘ka wena musamu wa mbi ko mu dimbitila mu nsatu za mbi tala ti ka tuta za sarila ko.’ Muntu kamana banzila bo, mbo wumoneka ntiana’eti mutima’andi “misamu wuta kubika mu lungisa nsatu za nitu.” (Rom. 13:​14, NWT) Bwe lendi sa mu lembo bwa mu musamu wo? Zabirila mbanzulu zaku, mpe sa keba mu lembo yirika misamu mia fioti-fioti mia mbi mikunata mu yirika disumu dia nkatika dia dinene.b Losa ‘mbanzulu [zazansoni] za mbi’ zilendi ku nata mu singasa nsalulu za mbi.

20. Ntia tivuvu tia toma tita tu kêla, mpe ntia lubakusu lwe neto bwawu bu?

²⁰ Ntiana bu tulongokele wo, na lubakusu lwa Yehova, lenda die neto dia telamana ntontolo. Mpe mu tiari tiandi tia lemvokela, tivuvu tie neto tia zinga mankululu mu nza ya môna. Nsayi yayingi yibâ neto mu sarila Yehova na mabanza mpe na mutima wa verela! Bu tuta kwe kêle tilumbu tio, tulendi bâ na lukwikulu ti ngolo ze neto na tivuvu mu telamana nsatu za mbi. Na tusakumunu twa Yehova tulendi nunga!