SHAKACITIKA MUBUUMI BWABO
Yehova Wakatucafwa ‘Kusoonsa Mumisena Motwakalinga Kushangwa’
NA MUNTU wamulwiita ayi mulyeelete ‘kusoonsa pamusena mpomushangitwe,’ inga caboneka anga inga tacikonsheki kucita boobo. Sombi ba Mats aba Ann-Catrin beebene baku Sweden, bakalinga “bashangwa” mankanda aanji, nkokwaamba ayi kupekwa ncito shipusenepusene. Amuleke tunyumfwe nshobakeendaamo amaswi aya mbwaakabacafwa.
Mukwesu a Nankashi Kassholm bakacanika ku Cikolo ca Gilyadi mu 1979. Alimwi kwamyaaka iinji, “bakashangwa” na kupekwa ncito shipusenepusene. Bakasebenselawo ku Iran, ku Mauritius, ku Myanmar, ku Tanzania, ku Uganda aku Zaire. Ndyebakalinga ku Cikolo ca Gilyadi, Mukwesu Jack Redford womwi pa bamakwesu bakalinga kwiisha mucikolo ici, wakaamba maswi amwi akacafwa beebene aba ndyebakalinga kupekwa ncito shipusenepusene. Amuleke batulwiiteko shakabacafwa.
Amutulwiiteko mbomwakeeya cancine.
Ba Mats: Bata bakalinga kukala ku Poland paciindi ca Nkondo Yapacishi Coonse Yabili, alimwi bakalinga kubona shintu shiinji shitabete kabotu shakalinga kucitika mubupailishi bwaci Katolika. Nacibi boobo, liinji bakalinga kwaamba ayi, “Bupailishi bwancine bulyeelete nkobuli!” Mukuya kwaciindi, ndakesa mukushiba ayi nshobakaamba nshancine. Ndakoola mabuku aanji bamwi ngobakasebenseshaawo. Libuku lyomwi pamabuku ayo lyakalinga lya bulu, lyaamba ayi The Truth That Leads to Eternal Life. Mutwi uyu wakansangalasha. Alimwi pabushiku ndyendakalyuulabo, ndakalibelenga lyoonse mashiku. Ndyendakamanisha kulibelenga, ndakashiba ayi ndacana bupailishi bwancine!
Lyalo kuswa mu April 1972, ndakabelenga mabuku aanji a Bakamboni Bakwe Yehova akucana shikumbulo kumiipusho yamu Baibo njondakalinga kucite. Ndakalinyumfwabo anga ngu shimakwebo Yesu ngwaakaambawo mucikoshanyo, uyo wakoolisha shintu shoonse nshaakalinga kucite kwaamba ayi oole ngale ya mweelo unene njaakacana. Aboobo ndakasalawo kutaya ku yunivesiti mukwiiya sha budokota kwaamba ayi ngule cancine ncondakacana. (Mate. 13:45, 46) Ndakabombekwa pa 10 December, 1972.
Kapatana kwiinda amwaaka womwi, bashali bangu amwanike wangu musankwa abalo bakatalika kwiiya Baibo, lyalo mukuya kwaciindi bakabombekwa. Mu July 1973, ndakatalika bupainiya bwaciindi coonse. Mulibungano mondakalinga, mwakalinga nankashi mubotu waliina lya Ann-Catrin uyo wakalinga kusebensa mbuli painiya waciindi coonse, alimwi wakalinga kusuni Yehova maningi. Twakatalika kushibana, lyalo mu 1975 twakeebana. Mumyaaka ili 4 yakakonkelaawo, twakekala mu tauni ibotu ya Strömsund mucishi ca Sweden, umo mwakalinga bantu baanji bakalinga kusuni kwiiya Baibo.
Ba Ann-Catrin: Bata bakeeya cancine ndyebakalinga ku yunivesiti ku Stockholm. Paciindi ici ndakalinga kucitebo myeenshi yotatwe yakushalwa, sombi bakalinga kuntola kumabungano amuncito yakushimikila. Bama tabakalinga kusuniiwo ayi bata babe Bakamboni, aboobo bakalinga kweelesha kutondesha ayi Bakamboni nshobashoma nshakubeca. Sombi bakaalilwa, lyalo mukuya kwaciindi abalo bakabombekwa. Ndyendakalinga kucite myaaka 13 ndakabombekwa, lyalo ndyendakakwanisha myaaka 16 ndakatalika bupainiya bwaciindi coonse. Pesule lyakusebensela ku Umeå uko kwakalinga beshikushimikila baniini, ndakatalika kusebensa mbuli painiya ulibetele.
Pesule lyakwaamba ayi tweebana aba Mats, twakacafwa bantu baanji kwiiya cancine. Womwi pabaabo mbotwakacafwa wakalinga ngumwanakashi wacanike waliina lya Maivor. Wakasalawo kucileka kucita shisekano akutalika kusebensa bupainiya bwaciindi coonse pomwi amwanike wangu mwanakashi. Boonse bobilo bakacanika ku Cikolo ca Gilyadi mu 1984, lyalo pacecino ciindi batosebensa mbuli bamishonali ku Ecuador.
Ino nshiinshi shakamucafwa “kusoonsa mumisena momwakalinga kushangwa” ndyemwakalinga kusebensa bumishonali?
Ba Mats: Liinji twakalinga kupekwa ncito shipya. Sombi comwi cakalinga kutucafwa kushibila muncito njeenga twapeekwa, nkweelesha kunokonkela cakubonenaako cakwe Yesu, bunene bunene kutondesha mubo wakuliceesha. (Kolo. 2:6, 7) Kucakubonenaako, muciindi cakunolangila bamakwesu abenankashi baku musena nkweenga twaya kunoocita shintu kweelana ambotwakashibila, twakalinga kweelesha kwiiya ncobakalinga kucitila shintu munshila ipuseneeko. Twakalinga kusuni kushiba mbobakalinga kuyeeya ambobakalinga kucita shintu. Na tweelesha cankusu kukonkela cakubonenaako cakwe Yesu, twakalinga kulinyumfwa anga ‘tulishangitwe kufwiifwi akalonga ka maanshi,’ kwaamba ayi tusoonse kumusena kuli koonse nkweenga twashangwa.—Kulu. 1:2, 3.
Twakalinga kweenda maningi ndyetwakalinga kufwakashila mabungano
Ba Ann-Catrin: Na cishango bacituumuna akucishanga pamwi, cilayandika alumwi kwaamba ayi cikule kabotu. Lyoonse Yehova wakalinga kuba anga “ndisuba” kuli ndiswe na twashangwa pamwi. (Kulu. 84:11) Wakalinga kutupa bamakwesu abenankashi baanji abo bakalinga kututondesha lusuno. Kucakubonenaako, ndyetwakalinga kusebensela mulibungano limwi liniini mutauni ya Tehran mucishi ca Iran, bamakwesu abenankashi mulibungano ilyo bakalinga kutwiitaako kumishaabo akutupako nshobakalinga kucite. Ici cakatwiibalusha pa bantu bamwi mbomubelenga mu Baibo abo bakalinga kucite mushimu wakutambula beensu. Twakalinga kusuni kutolelela kukala mu Iran, sombi mu July 1980, incito ya Bakamboni Bakwe Yehova yakakashikwa mucishi ici lyalo bakatupabo nshiku shobilo kwaamba ayi tusweemo. Libunga lyakatutuma kuya mukusebensa ku Zaire (pacecino ciindi ncishi ciitwa ayi Congo) mu Africa.
Tulasangalala na twayeeya paciindi ndyetwakalinga kusebensela ku Zaire (mu 1982)
Ndakalila ndyendakanyumfwabo ayi tutooya mukusebensela ku Africa. Ndakaloonda ceebo ca nsoka amalwashi nshondakanyumfwa shakalinga mu Africa. Sombi beebene bamwi mbotwakalinga kunyumfwanaabo maningi abo bakasebensa myaaka iinji mu Africa, bakatulwiita ayi: “Mutaloondi, tamuna kukalamo kale mu Africa! Sombi tulicishi kwaamba ayi mulaakusangalala kukalaamo.” Nshobakaamba shakalinga shancine! Bamakwesu abenankashi bakalinga kutondesha lusuno abuumbi. Pesule lyakusebensela mu Africa kwamyaaka 6, bakatulwiita ayi tusweemo ceebo cakwaamba ayi incito yesu yakalinga yakashikwa. Ndakaliseka mukwiinga ndakalinga kunyumfwa kabotu kukala mu Africa, cakwaamba ayi ndakapaila kuli Yehova ayi, “Ndasenga, amuleke tutolelele kukala mu Africa.”
Ino nshoolwe nshi nshomwakacana muncito yakwe Yehova?
Twakalinga koona mumotoka yesu ndyetwakalinga kusebensela ku Tanzania (mu 1988)
Ba Mats: Ceebo ca ncito njotwakapekwa, twakaba abushicibusa buyumu abamishonali bamwi abo bakaswa mushishi shipusenepusene. Alimwi twakalinga kusangalala kutanjilila shiiyo sha Baibo shiinji. Cimwi ciindi nebo ndakalinga kutanjilila shiiyo shili 20 aba Ann-Catrin shili 20! Alimwi teshi nkalubeewo bamakwesu abenankashi mu Africa mbobakalinga kututambula kabotu akututondesha lusuno. Ndyetwakalinga koona mumotoka yesu paciindi ndyetwakalinga kufwakashila mabungano mu Zaire, bamakwesu abenankashi bakalinga kutupa shoonse nshotwakalinga kuyandika nabi kwaamba ayi bakalinga bakandu abuumbi. (2 Koli. 8:3) Cimwi cakalinga kutusangalasha abuumbi nkuba aciindi cakubandika pashacitika pabushiku ubo. Nebo aba Ann-Catrin twakalinga kukala paanshi akubandika shacitika pabushiku ubo alimwi akulumba Yehova pakuba andiswe.
Ba Ann-Catrin: Nebo cinsangalasha maningi nkushibana abamakwesu abenankashi bamushishi shipusenepusene. Twakeeya mishobo imwi mbuli ciFarsi, ciFrench, ciLuganda, a ciSwahili, kwiilikaawo akwiiya bantu mbobakalinga kukala mumisena ipusenepusene. Twakeeishako bamakwesu abenankashi bapya, kuba abeshicibusa bali kabotu akusangalala kusebensela Yehova pomwi ambabo.—Sefa. 3:9.
Alimwi twakabona ashintu shipusenepusene shiboneka kabotu Yehova nshaakalenga. Lyoonse na twapekwa ncito ipya, cakalinga kubabo anga Yehova watangila kunembo akutondesha nkotweelete kuya. Wakatwiisha shintu shiinji nshotwatakalinga kusa mukucikoonsha kwiiya palweesu sobeene.
Katushimikila kumusena kucanika bantu bapusenepusene ku Tanzania
Ino ngamapensho nshi ngomwakeendaamo alimwi ino nshiinshi shakamucafwa kuliyumya?
Ba Mats: Cimwi ciindi twakalinga kuciswa, kwiilikaawo abulwashi bwa malaria. Alimwi ba Ann-Catrin bakalinga babacitaawo ma opaleshoni amwi alubilo. Kwiilikaawo, twakalinga kulisukama ceebo cakwaamba ayi bashali besu bakalinga bacembela. Tulalumba bamumukwashi wesu abo bakalinga kubalama paciindi ndyetwakalinga kusebensa ncito nshotwakapekwa. Bakalinga kulama bashali besu calusuno, cakukalika moyo alimwi calusangalalo. (1 Timo. 5:4) Nabi kwaamba ayi twakalinga kucita nsheenga twacikoonsha kwaamba ayi tubacaafwe ndyetwakalinga kukala kulaale, cimwi ciindi twakalinga kulinyumfwa cibiibi ceebo cakusuna kubacafwa kwiinda mpotwakalinga kweela.
Ba Ann-Catrin: Mu 1983 ndyetwakalinga kusebensela ku Zaire, cholera yakalinga yancata cakwaamba ayi cito. Ba dokota bakalwiita ba Mats ayi, “Sunu lyeenka mubakusheemo mucishi muno bakaanu!” Aboobo bushiku bwakakonkelaawo twakatanta ndeke inyamuna shintu akuboolela ku Sweden. Twakatanta ndeke iyo mukwiinga njoyakalingoobo.
Ba Mats: Twakalila mukwiinga twakayeeya ayi camana swebo nkucileka kusebensa bumishonali. Sombi cakabota ncakwaamba ayi ba Ann-Catrin bakoola nabi kwaamba ayi dokota wakalinga kuyeeya ayi teshi bakoleewo. Ndyepakeenda mwaaka womwi kuswa ndyebakoola, twakaboolela alimwi ku Zaire. Paciindi ici bakatutuma kuya mukusebensela mulibungano liniini lyakalinga kusebensesha ciSwahili mutauni ya Lubumbashi.
Ba Ann-Catrin: Ndyetwakalinga ku Lubumbashi, ndakalinga ndaba pakati sombi cakabica ncakwaamba ayi mwaneesu wakeendilila. Nabi kwaamba ayi tatwakalinga kuyeeya kuba amwaana, ndakalinyumfwa cibiibi abuumbi mwaneesu ndyakeendilila. Nabi kwaamba ayi paciindi ici cakalinga ciyumu kuliyumya, Yehova wakatucafwa munshila njotwatakalinga kulangila. Twakatalika shiiyo sha Baibo shiinji nshotutana kutanjililawo kale kuswabo ndyetwakaba beshikushimikila. Mwaaka womwi kootana kumana, beshikushimikila mulibungano bakafula kuswa pa 35 kushika ku 70, lyalo bantu bakalinga kucanikaako kumabungano bakafula kuswa pa 40 kushika ku 220. Twakalinga kusebensa cankusu muncito yakushimikila, alimwi Yehova wakatupa shoolwe pakusebensa cankusu kwesu. Ici cakampa kutalika kunolinyumfwako kabotu. Nacibi boobo, tucimuyeeya mwaneesu alimwi liinji tulabandikaawo pali nguwe. Tulasangalala na twayeeya Yehova mbweshi akatucaafwe kucileka kulinyumfwa cibiibi cakumaninina mu paladaiso.
Ba Mats: Paciindi cimwi, ba Ann-Catrin bakatalika kulinyumfwa kumaninwa nkusu akulema maningi. Paciindi ceenka ici, nebo bakancana a kansa ya kulitumbo linene alimwi ndakalinga kuyandika opaleshoni inene. Sombi pacecino ciindi ndibo kabotu alimwi ba Ann-Catrin abalo batoocita nsheenga bacikonsha muncito yakwe Yehova.
Twakesa mukushiba ayi teshi ndiswebo sweenka sotwakalinga kwiinda mumapensho. Pesule lya kucayana abuumbi kwakacitika mu 1994 ku Rwanda, twakafwakashila bamakwesu abenankashi baanji bakalinga kumisumba. Ndyetwakabona kushomeka kwabo, kuliyumya, ambobakalinga kucikonsha kucafwana nabi kwaamba ayi bakalinga kwiinda mubukaalo buyumu, twakashiba ayi Yehova alicite nkusu shakucafwa bantu bakwe nabi ndyebatokwiinda mumapensho.—Kulu. 55:22.
Ba Ann-Catrin: Lipenshi limwi ndyetwakeendaamo nciindi ndyetwakalinga twaya ku Uganda mu 2007, kwaamba ayi tucanikeeko musampi wamucishi ici ndyewakalinga kwaabwa. Pesule lya kubungana, twakatanta basi kuboolela ku Nairobi, mucishi ca Kenya. Bamishonali abaabo bakalinga kusebensela pa Bethel, soonse pomwi twakalinga 25 mu basi iyo. Katutana kushika pa boda ya cishi ca Kenya, ka basi kaniini kamwi kakalinga kusa kunembo cakuteengashila kakaswaako kulubasu nkokakalinga kwiindila akusa mukupunka mu basi motwakalinga kutantite. Dilaiva, bamakwesu botatwe abenankashi bobilo bakafwa peenkaapo; lyalo nankashi umwi wakafwita kucipatela. Tulisunishishi kubabona alimwi ndyeshi bakabushikwe!—Jobo 14:13-15.
Mukuya kwaciindi, shilonda nshondakalinga ndalicisa shakoola. Sombi nebo, ba Mats abamwi baniini mbotwakalingaabo mu basi, twakatolelela kulisukama ceebo ca akisidenti. Nebo ndakalinga kupapuka mashiku ceebo cakulisukama akulinyumfwa anga ndisuni kuciswa bulwashi bwakumoyo. Ndakalinga kuloonda abuumbi. Sombi kupaila kuli Yehova kuswa paanshi lya moyo akubelenga malembo ayuminisha kwakatucafwa kukalikana mumiyeeyo. Alimwi cimwi cakatucafwa nkuya kucipatela mukubonana abamadokota bakalinga kucishi bwa kushilika bulwashi bwa kulisukama. Pacecino ciindi tatulisukami bunene alimwi tulasenga Yehova kwaamba ayi anoocafwa baabo bacite lipenshi lya kulisukama cakwiindilila.
Ndyemwakalinga kusansulula shakamucafwa kuliyumya ndyemwakalinga kwiinda mubukaalo buyumu, mwakaamba ayi Yehova wakalinga kumunyamunabo “anga nga mayi.” Ino mwakalinga kusansulula nshi?
Ba Mats: Maswi aya akaswa kumwaambo wamu ciSwahili wakwaamba ayi “Tumebebwa kama mayai mabichi,” nkokwaamba ayi “Twakalinga kunyamunwabo anga nga mayi.” Bweenka mbotunyamuna kabotu mayi kwaamba ayi atapwaiki, Yehova alakwe wakalinga kutucafwa calusuno muncito shoonse nshotwakalinga kupekwa. Lyoonse twakalinga kuba anshetwakalinga kuyandika, alimwi cimwi ciindi twakalinga kuba ashiinji kwiinda ashakalinga kuyandika. Nshila yomwi Yehova mbwaakatutondesha lusuno, nkwiinda munkuumbu bamu Likoto Litanjilila nshobakatutondesha.
Ba Ann-Catrin: Ndisuni kumulwiitako cakubonenako comwi citondesha Yehova mbwaakatucafwa. Bushiku bumwi ndakatambula fooni kuswa ku Sweden yakunshibisha ayi bata mbalwashi maningi alimwi bali kucipatela. Paciindi ici ba Mats nkusu kashitana kubaamo ceebo cakwaamba ayi ndyebakaswabo mukoola kubulwashi bwa malaria. Alimwi tatwakalinga kuciteewo maali akuula ma tiketi kwaamba ayi tutante ndeke kuya mukubabona bata. Aboobo twakasalawo kuulisha motoka yesu. Ndyepakeenda ciindi, abamwi bakatutumina mafooni. Bamwi mbeebene abo bakanyumfwa ayi bata mbalwashi alimwi bakalinga kusuni kutuulilako tiketi yomwi. Lyalo umwi ngu nankashi wacinene uyo wakalinga walamako maali mukabokosi nkakalinga waleembaawo ayi “Maali akucafwa muntu utoyandika lucafwo.” Mumamineti aniinibo, Yehova wakatucafwa kuba ama tiketi ngotwakalinga kuyandika!—Ebu. 13:6.
Ino nshiinshi nshomwakeeya, mumyaaka 50 njomwasebensa muncito yaciindi coonse?
Katuli ku Myanmar uko nkotutosebensela pacecino ciindi
Ba Ann-Catrin: Ndakeeya ayi ‘nkusu shesu shilaba mukukalikana akutondesha lushomo.’ Na twacinka manungo muli Yehova, alatulwaninako nkoondo. (Isa. 30:15, NWT; 2 Maka. 20:15, 17) Ceebo cakwaamba ayi twakalinga kusebensela Yehova peela nkusu shesu muncito ili yoonse njeenga twapeekwa, twakatambula shoolwe nshotwatakalinga kusa mukubaasho naakwiinga twakasalawo kucita shintu shimwi.
Ba Mats: Cinene ncondakeeya nkucinka manungo muli Yehova mubukaalo buli boonse mbweenga tweendaamo lyalo akubona mbweenga watucafwa. (Kulu. 37:5) Lyoonse alatucafwa kweelana ambwaakatushomesha. Alimwi Yehova watolelela kutucafwa kushika apacecino ciindi, ndyetutosebensela pa musampi waku Myanmar.
Tulisuni ayi bacanike baanji abo basuni kucita shiinji muncito yakwe Yehova, abalo bakabone lusuno lutamaani Yehova ndwaakatutondesha. Tulishomete ayi Yehova alaakubacafwa, na bakamusuminishe kubacafwa kusoonsa kumusena kuli koonse nkweshi bakashangwe.