MUTWI WAKWIIYA 3
LWIIMBO 35 “Kubikila Maano Kushintu Shiyandika”
Amusale Shakucita Sheenga Shasangalasha Yehova
‘Kuloonda Yehova ngomatalikilo abusongo, kwiishiba Wooyo Usalalite nkokuba amaano akunyumfwisha shintu.’—TUS. 9:10.
CITEENTE CINENE
Mbweenga kushiba kabotu makani mbwaabete alimwi akunyumfwisha shintu kwatucafwa kusala kabotu shakucita.
1. Ino nciinshi citubeta ciyumu kucita?
BUSHIKU abushiku tulasala shakucita. Shimwi nshetusala kucita shilaba shuubu, mbuli kusala nsheshi tulye macuunsa nabi ciindi ndyeshi tuye mukoona. Sombi mubukaalo bumwi cilaba ciyumu kusala shakucita. Nsheenga twasalaawo kucita inga shakuma buumi bwesu, lusangalalo ndweenga twabaalo pomwi abamumukwashi wesu, alimwi ambweenga katusebensela Yehova. Tulisuni ayi nshetusala shinootucafwa pomwi abamumukwashi wesu. Alimwi ciinditeewo, tulisuni ayi shinoosangalasha Yehova.—Loma. 12:1, 2.
2. Ino nshiinshi nshomweelete kucita kwaamba ayi munosala kabotu shakucita?
2 Cilaakumubeta cuubu kusala kabotu shakucita na (1) mwashiba kabotu makani mbwaabete, (2) mwayeeya Yehova mbwaalinyumfwa pamakani ayo, alimwi (3) kuyeeya cakubikila maano pa nshomusuni kucita. Mumutwi uyu tutobandika pa shintu ishi shotatwe nshotweelete kucita, alimwi utootucafwa kwiiya mbweenga katusala kabotu shakucita.—Tus. 2:11.
AMUSHIBE KABOTU MAKANI MBWAABETE
3. Amwaambe cakubonenaako citondesha ncomuyandikila kushiba kabotu makani mbwaabete kamutana kusalaawo cakucita.
3 Cakutaanguna ncomweelete kucita kwaamba ayi musale kabotu cakucita, nkushiba kabotu makani mbwaabete. Ino nceebonshi kucita boobo kulayandika? Amuyeeye ayi muntu waciswa abuumbi lyalo waya kucipatela kwaamba ayi dokota amupeko musamu. Sa dokota inga washikilabo kumupa musamu kwakubula kumulanga langa akumwiipusha citoocisa? Sobwe inga taaciti boobo. Amwebo munanoosala kabotu shakucita na mwataanguna kushiba kabotu makani mbwaabete akumite kuceeco ncomusuni kucita. Ino inga mwacita buyani ubo?
4. Kweelana a Tushimpi 18:13, ino inga mwacita buyani kwaamba ayi mushibe kabotu makani mbwaabete? (Amubone acikope.)
4 Kwiipusha miipusho inga kwamucafwa kushiba kabotu makani mbwaabete. Kucakubonenaako, amuyeeye ayi bamwiita kukubungana kumwi. Sa mulyeelete kucanikaako? Na muntu wamwiita tamumushi kabotu alimwi tamucishi kabotu kubungana uko mbweshi kukabe, inga mwayandika kumwiipusha miipusho mbuli: “Ino kubungana uko kulaakubeta kuli alimwi ino ndilili? Ino kulaakucanika bantu baanji buyani? Ino mbaani beshi bakashinishe ayi shintu shoonse sheenda kabotu? Ino mbaani beshi bakacanikeeko? Ino nshiinshi nshomwakabamba bantu nsheshi bakacite? Sa bwalwa bulaakubaako?” Kushiba shikumbulo kumiipusho iyi inga kwamucafwa kusala kabotu shakucita.—Amubelenge Tushimpi 18:13.
Amwiipushe miipusho kwaamba ayi mushibe kabotu makani mbwaabete (Amubone palagilafu 4)a
5. Ino nciinshi ncomweelete kucita pesule lyakushiba kabotu makani mbwaabete?
5 Pesule lyakushiba kabotu makani mbwaabete, amuyeeyewo cakubikila maano pa shilikitweemo. Kucakubonenaako, ino mbuyani na mwashiiba ayi kukubungana uko kulaakucanika abantu bamwi batakonkeli njiisho shamu Baibo na ayi bantu balaakunonwabo bwalwa kweelana ambobasuni? Sa mutobona ayi kukubungana uko bantu inga baciindilisha kunwa bwalwa alimwi akucita shintu shimwi shitabete kabotu? (1 Pit. 4:3) Sa kucanika kukubungana uko kulaakupa kwaamba ayi mukaloofwe kumabungano na kutaya muncito yakushimikila? Na mwayeeya pamakani oonse akumite kukubungana uko, cilaakumubeta cuubu kusalaawo kabotu shakucita. Sombi kuli acimwi ncomweelete kucita. Mwebo na mwashiiba mbomutolinyumfwa pabukaalo ubo; amuliipushe ayi, ‘Ino Yehova lakwe alalinyumfwa buyani pamakani aya?’—Tus. 2:6.
AMUYEEYE YEHOVA MBWAALINYUMFWA
6. Kweelana a Jemusi 1:5, ino nceebonshi tulyeelete kusenga Yehova kwaamba ayi atucaafwe kushiba mbwalinyumfwa pamakani amwi?
6 Amusenge Yehova kwaamba ayi amucaafwe kushiba mbwaalinyumfwa pamakani ngomusuni kusalaawo cakucita. Yehova wakashomesha kutupa busongo kwaamba ayi tushibe na ncotusuni kucita inga camusangalasha. Alimwi alatupa busongo “camaansa obilo akutatongooka.”—Amubelenge Jemusi 1:5.
7. Ino inga mwacita buyani kwaamba ayi mushibe Yehova mbweenga wakumbula mupailo wanu? Amwaambe cakubonenaako.
7 Na mwasenga busongo kuli Yehova, amubikile maano kunshila mbweenga wakumbula mupailo wanu. Kucakubonenaako, na kuli nkomutooya lyalo mwaluba nshila, inga mweepusha muntu wakumusena uko kwaamba ayi amutondeshe nshila iya nkomutooya. Ano sa inga mwatalika kweenda kaatana kumukumbula? Sobwe inga tamuciti boobo. Inga mwakutika cakubikila maano ndyaatomulwiita mbweshi mweende. Ubu bweenka mbocibete na mwasenga busongo kuli Yehova. Amweeleshe kushiba cikumbulo kumupailo wanu kwiinda mukuyeeya pamilawo anjiisho shamu Baibo shikumite kuceeco ncomusuni kucita. Kucakubonenaako, ndyemutosalaawo na inga mwacanikaako kukubungana nkotwalinga twambaawo, inga mwayeeya Baibo nshoyaamba pamakani akucanika kukusekelela bantu nkobanwa bwalwa cakwiindilisha akucita shintu shitabete kabotu, kucanika abantu batakonkeli njiisho shamu Baibo alimwi akuyandika kwakubika sha Bwaami panembo kwiinda nshomusuni nobeene.—Mate. 6:33; Loma. 13:13; 1 Koli. 15:33.
8. Ino inga mwacita buyani na mutoyandika lucafwo kwaamba ayi mucane makani ngomutolangoola? (Amubone acikope.)
8 Nacibi boobo, cimwi ciindi inga mwayandika lucafwo kwaamba ayi mucane makani ngomutolangoola. Inga mwasenga lucafwo kuswa kumukwesu nabi nankashi ushimpite lwakumushimu. Sombi amwebo mulyeelete kulangoola makani eenga amucafwa. Mulibuku lyamu Chitonga lyaamba ayi Bbuku Ligwasya Kuvwuntauzya lya Bakamboni ba Jehova alyaamba ayi Magwalo Aagwasya Kupona Buumi bwa Bunakristo, muli makani aanji eenga amucafwa. Munokwiibaluka ayi ncomusuni nkusalaawo kucita cintu ceenga casangalasha Yehova.
Amuyeeye Yehova mbwaalinyumfwa (Amubone palagilafu 8)b
9. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tushinishe ayi nceshi tusalewo kucita cikasangalashe Yehova? (Bene Efeso 5:17)
9 Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tushinishe ayi nceshi tusalewo kucita cikasangalashe Yehova? Tulyeelete kutaanguna kumushiba kabotu Yehova. Baibo ilaamba ayi: “Kwiishiba Wooyo Usalalite nkokuba amaano akunyumfwisha shintu.” (Tus. 9:10) Tulamushiba kabotu Yehova na twashiba mibo yakwe, kuyanda kwakwe, ashintu nshaasuni alimwi anshaapatite. Amuliipushe ayi, ‘Kweelana anshoonshi pali Yehova, ino nciinshi nceshi nsalewo kucita ceenga camusangalasha?’—Amubelenge Bene Efeso 5:17.
10. Ino nceebonshi cilayandika kukonkela njiisho shamu Baibo kwiinda nsheenga bamumukwashi batulwiita na shintu bantu bakumusena nkotukala nshobacita?
10 Cimwi ciindi nshotucita kwaamba ayi tusangalashe Yehova, inga shakalasha beshikamukowa nabi beshicibusa besu. Kucakubonenaako, bashali bamwi inga kabasuni ayi mwanaabo akeebwe kumusankwa mubile na weenga wabalipila maali aanji acikwati, nabi kwaamba ayi musankwa uyo taaciti kabotu lwakumushimu. Ncakwiila inga kabasuni ayi mwanaabo akanookala kabotu, ano sa musankwa uyo alaakucikonsha kucafwa mwanaabo kuba abushicibusa buyumu a Yehova? Ino Yehova lakwe alaabona buyani makani aya? Cikumbulo tulacicana palilembo lya Mateyo 6:33. Lilembo ili lilayuminisha Beneklistu ‘citaanshi kuyandoola Bwaami bwakwe Lesa.’ Nabi kwaamba ayi tulanyumfwila bashali besu alimwi tulabalemeka bantu bakumusena nkotukala, ciyandika abuumbi kuli ndiswe nkucita sheenga shasangalasha Yehova.
AMUYEEYE CAKUBIKILA MAANO PA NSHOMUSUNI KUCITA
11. Ino ngumubo nshi ngotucana pa Bene Filipi 1:9, 10 weenga wamucafwa kuyeeya cakubikila maano pa nshomusuni kucita?
11 Pesule lya kuyeeya pa njiisho shamu Baibo nsheenga mwakonkela mubukaalo mbomubeteemo, mulyeelete kuyeeya cakubikila maano pa nshomusuni kucita. (Amubelenge Bene Filipi 1:9, 10.) Kunyumfwisha shintu kulaakumucafwa kuyeeyela sheenga shaswaamo musheesho nshomusuni kucita. Cimwi ciindi inga caba cuubu kusalaawo cakucita. Sombi cimwi ciindi ubo teshi mbociba. Nacibi boobo, kunyumfwisha shintu kulaakumucafwa kusala kabotu shakucita nabi ndyemuli mubukaalo buyumu.
12-13. Ino kunyumfwisha shintu inga kwamucafwa buyani kusala kabotu incito yakumubili?
12 Amuyeeye pabukaalo ubu. Mutolangoola ncito kwaamba ayi munoocana maali akuula shiyandika mumukwashi wanu. Lyalo mwacana ncito shobilo. Mwayeeyawo kabotu pamakani oonse mbuli incito isho mboshibete, inshiku abulaamfu bwaciindi nceshi munosebensa, mawoola na mamineti ngeshi munokweenda kuya kuncito, kwiilikaawo ashimwi. Alimwi incito shoonse shobilo inga kashilibo kabotu ku Mwineklistu. Mpashi inga mwasalawo ncito yomwi pancito isho ceebo cakwaamba ayi muliisuni na mpashi munanofola maali aanji. Nacibi boobo, kuli ashimwi nshomweelete kuyeeyawo kamutana kusalawo ncito njeshi munosebensa.
13 Kucakubonenaako, sa cimwi ciindi munanokwaalila kucanika kumabungano na mwanjila ncito ili yoonse pancito isho? Sa incito ili yoonse pancito isho inanoopa kwaamba ayi cimwi ciindi mutanooba pomwi abamumukwashi wanu akwaalilwa kubacafwa kuyumya bushicibusa bwabo a Yehova? Kuliipusha miipusho mbuli yeeyi inga kwamucafwa kubika panembo ‘shintu shiyandika abuumbi,’ nkokwaamba ayi kulambila Yehova akucafwa mukwashi wanu lwakumushimu, muciindi cakubikila maano kukuba amaali aanji. Lyalo inga mwasalawo kucita cintu ceenga casangalasha Yehova alimwi inga wamupa shoolwe.
14. Ino kunyumfwisha shintu akutondesha lusuno kubamwi inga kwatucafwa buyani kuleya kubafumpula?
14 Kwiilikaawo, kunyumfwisha shintu inga kwatucafwa kuyeeya mbweenga bamwi balinyumfwa pacintu nceenga twasala kucita, kwaamba ayi tuleye kubafumpula. (1 Koli. 10:32) Kucita boobo kulayandika mbuli ndyetutosalawo mbotufwala ambotulibotesha. Kucakubonenaako, mpashi inga katusuni kunofwala na kunoolibotesha munshila imwi. Ano ino mbuyani na bamwi mulibungano nabi bantu bateshi Bakamboni, balafumpulwa ceebo ca mfwalilo iyo na kulibotesha uko? Kunyumfwisha shintu kulaakutucafwa kuleya kucita cintu ceenga cabakalasha. Alimwi lusuno lulaakutucafwa kucita shintu sheenga ‘shakondelesha babyesu’ akuba balibombya. (1 Koli. 10:23, 24, 32; 1 Timo. 2:9, 10) Lyalo tulaakusalaawo kucita cintu ceshi cikatondeshe ayi tulisuni bamwi alimwi tulabalemeka.
15. Ino nshiinshi nshomweelete kuyeeyawo kwaamba ayi ncomusuni kucita cikaswitilile?
15 Na mulisuni kusalawo cakucita ciyandika abuumbi, amuyeeye pa nsheshi mukayandike kucita kwaamba ayi mukacikumanishe. Yesu wakatwiisha ayi tulyeelete “kwikala panshi” akuyeeya shiilikitweemo. (Luka 14:28) Aboobo amuyeeye paciindi, maali ankusu nsheshi mukayandike kwaamba ayi ncomusuni kucita cikaswitilile. Mubukaalo bumwi, inga mwayandika kubandika abamumukwashi wanu kwaamba ayi womwi awomwi ashibe nsheshi akayandike kucita kwaamba ayi ncomusuni kucita cikaswitilile. Ino nceebonshi kucita boobo kulayandika abuumbi? Inga kwamucafwa kushiba na inga mwayandika kwaalulako shimwi shikumite kuceeco ncomusuni kucita na mpashi kusalawobo kucita cintu cimwi. Alimwi na mwabandika abamumukwashi wanu akukutika ku nsheenga bamulwiita, balaakusunishisha kumucafwa kwaamba ayi ncomusuni kucita cikaswitilile.—Tus. 15:22.
AMUSALE CAKUCITA CESHI CIKASWITILILE
16. Ino nshiinshi nshomweelete kucita kwaamba ayi ncomwakasala kucita cikaswitilile? (Amubone akabokosi kacite mutwi utokwaamba ayi “Sheenga Shatucafwa Kusala Kabotu.”)
16 Na mwakacita kale shoonse nshetwabandikaawo mumutwi uyu, nkokwaamba ayi mulilibambite kusalawo kucita cintu cili kabotu. Mwakeelesha kushiba kabotu makani mbwaabete akuyeeya panjiisho shamu Baibo sheenga shamucafwa kusala kucita cintu ceenga casangalasha Yehova. Ano inga mwasenga Yehova kwaamba ayi amucaafwe kukumanisha ncomwakasala kucita.
17. Ino nciinshi ciyandika ceenga camucafwa kunoosala kabotu shakucita?
17 Nabi kwaamba ayi kale kale mwakasalawo shakucita shiinji shakaswitilila, munookwiibaluka ayi cintu ciyandika ceenga camucafwa kunoosala kabotu shakucita, nkucinka manungo mubusongo bwakwe Yehova kuteshi mumaano anu na lushibo ndomucite. Yehova eenkabo ngweenga wamucafwa kuba alushibo lwancinencine alimwi akunyumfwisha shintu, isho shiyandika kwaamba ayi muntu abe musongo. (Tus. 2:1-5) Yehova inga wamucafwa kunoocita shintu shisangalasha nguwe.—Kulu. 23:2, 3.
LWIIMBO 28 Kuba Bushicibusa a Lesa
a BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Bamakwesu abenankashi bacanike batobandika pa bwiite mbobakatambula pamafooni abo bwa kucanika kukusekelela kumwi.
b BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Mukwesu atolangoola makani kaatana kusalawo kucanikaako kukusekelela uko.