Watchtower LAIBULALI YAPA INTANETI
Watchtower
LAIBULALI YAPA INTANETI
Cilenje
  • BAIBO
  • MABUKU
  • MABUNGANO
  • mwbr21 July mape. 1-14
  • Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito

Taakuwo vidyo itondesha nshemwasala.

Cabica, vidyo yaala kutalika.

  • Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito
  • Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Alimwi Anciito—2021
  • Tumitwi Tuniini
  • JULY 5-11
  • JULY 12-18
  • JULY 19-25
  • JULY 26–AUGUST 1
  • AUGUST 2-8
  • AUGUST 9-15
  • AUGUST 16-22
  • AUGUST 23-29
  • AUGUST 30–SEPTEMBER 5
Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Alimwi Anciito—2021
mwbr21 July mape. 1-14

Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito

JULY 5-11

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 11-12

“Yehova Mbwaasuni ayi Tunoomulambila”

it-2-E 1007 pala. 4

Buumi

1 Kusebensa Abuumi Bwesu Boonse. Liswi lya kwaamba ayi “buumi” lilasansulula muntu woonse. Nacibi boobo, malembo amwi alatuyuminisha kutondesha lusuno alimwi akusebensela Yehova ‘amoyo woonse alimwi abuumi bwesu boonse’ (Du 4:29; 11:13, 18), nabi kwaamba ayi Dutolonomi 6:5 ilaamba ayi: “Suna Yehova Lesa wako amoyo wako woonse, abuumi bwako boonse alimwi ankusu shako shoonse.” Yesu wakaamba ayi kusebensa abuumi bwesu boonse alimwi ankusu shesu shoonse, kwiilikaawo ‘amiyeeyo yesu yoonse’ kulayandika. (Mk 12:30; Lk 10:27) Ino nceebonshi maswi akwaamba ayi nkusu alimwi amiyeeyo alaambwa pomwi aliswi lya buumi nabi kwaamba ayi buumi buleelikaawo sheeshi shoonse? Kwaamba ayi tucane cikumbulo, amuleke twaambe cikoshanyo ici: Muntu inga walyuulisha mubusha (nkokwaamba ayi kuulisha buumi bwakwe) kumuntu umwi akuba mumaansa a mwaami wakwe wakamuula. Nacibi boobo, inga kaatasebenseli mwaami wakwe amoyo wakwe woonse, cankusu, alimwi aluyaando lwakusuna kumusangalasha. Aboobo inga kaatasebensi peela nkusu shakwe na miyeeyo yakwe kwaamba ayi atole panembo incito ya mwaami wakwe. (Amweelanye a Efe 6:5; Kol 3:22.) Aboobo mbasu ishi shilaambwaawo kwaamba ayi tushibikileko maano akutashilubaako ndyetutosebensela Lesa uyo uli ngo mwaami wesu, alimwi a Mwanaakwe uyo wakaaba buumi bwakwe mbuli cilubula. Kusebensela Lesa ‘abuumi bwesu boonse’ kuleelikawo muntu woonse, nkokwaamba ayi nkusu shakwe shoonse, mbwayeeya alimwi ambwaalinyumfwa.​—Amweelanye a Mt 5:28-30; Lk 21:34-36; Efe 6:6-9; Flp 3:19; Kol 3:23, 24.

it-1-E 84 pala. 3

Cipaililo

Bene Isilaeli bakalwiitikwa ayi bakalinga kweelete kumwaya shipaililo shoonse shabakunsengwe akunyonyoola macinko asalalite alimwi ashisamu nshobakalinga beemika. (Kulo 34:13; Du 7:5, 6; 12:1-3) Tabakalinga kweelete kubenga bana babo mumulilo mbuli bwakalinga kucita bene Kenani. (Du 12:30, 31; 16:21) Muciindi cakuba ashipaililo shiinji, bene Isilaeli bakalinga kweelete kubabo a cipaililo comwi cakulambililawo Lesa womwibo wancine, alimwi cipaililo ico cakalinga kweelete kuba kumusena Yehova ngwakasala. (Du 12:2-6, 13, 14, 27; amubone bupusano bunene bwakalinga pakati ka bene Babiloni abo bakalinga kucite shipaililo shili 180 shakubengelawo milambu kuli lesa mwanakashi womwibo Ishita.) Linkanda lyakutaanguna ndyebakalwiitikwa kupanga cipaililo camabwe atabesetwe, mpesule lyakusubuka mulonga wa Joodani (Du 27:4-8), alimwi Joshuwa ngwaakayaka cipaililo ico pakalundu ka Ebali. (Jos 8:30-32) Pesule lyakwaabana cishi ncobakakoma, bamumukowa wakwe Lubeni, Gadi alimwi a haafu ya bamumukowa wakwe Manase, bakayaka cipaililo cinene mweela lya mulonga wa Joodani, ico cakakalasha mikowa imwi kushikila ndyecakashibikwa ayi cipaililo ico tacikwe kuyakwa ceebo cakupondokela Yehova, sombi cakayakwa mbuli ciibalusho cakushomeka kuli Yehova Lesa wancine eenkabo.​—Jos 22:10-34.

Buboni Bwakumushimu

it-1-E 925-926

Kalundu ka Gelisimu

Kweelana a Yehova nshaakalwiita Mose, bene Isilaeli bakabungana pakalundu ka Gelisimu aka Ebali kwiinda mukutanjililwa a Joshuwa pesule lyakukoma ndabala ya Ai. Bene Isilaeli bakanyumfwa shoolwe nshobakalinga kusa mukutambula na banyumfwila Yehova alimwi a mashingo akalinga kweelete kusa pali mbabo na bakaka kumunyumfwila. Bamumukowa wakwe Simyoni, Lefi, Juda, Isaka, Josefu, alimwi a Benjameni bakeemikana kunembo lya Kalundu ka Gelisimu. Bene Lefi a Libokoshi lya cipangano bakalinga mucinyika, lyalo mishobo imwi ili 6 yakalinga kwiimfwi kunembo lya Kalundu ka Ebali. (Du 11:29, 30; 27:11-13; Jos 8:28-35) Ncakutatoonsha kwaamba ayi mishobo yakalinga kwiimfwi kunembo lya Kalundu ka Gelisimu njoyakalinga kukumbula shoolwe ndyeshakalinga kubelengwa, lyalo mishobo yakalinga kwiimfwi kunembo lya Kalundu ka Ebali njeyakalinga kukumbula kumashingo akalinga kubelengwa. Nabi kwaamba ayi bamwi balaamba ayi shoolwe shakalinga kubelengwa kuswa Pakalundu ka Gelisimu ceebo cakuboneka kabotu alimwi abulongo kubota, mubupusano a Kalundu ka Ebali ceebo ca mabwe aliiwo alimwi abulongo butabete kabotu, Baibo tayaambi shili shoonse pamakani aya. Milawo yakabelengelwa bene Isilaeli boonse “kubikaawo abanakashi, banike alimwi abaswamashi abo mbobakalinga kwikalaabo.” (Jos 8:35) Likoto lyakalinga kunyumfwa shakalinga kubelengwa patulundu toonse tobilo, mpashi ceebo ca musena mbowakalinga.​—Amubone EBAL, MOUNT.

JULY 12-18

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 13-15

“Mulawo Mbowakalinga Kutondesha ayi Yehova Alababikilaako Maano Bakandu”

it-2-E 1110 pala. 3

Calikumi

Cilyeelete kwakalinga calikumi acimwi cakalinga kupekwa, ico catakalinga kupekwa kwaamba ayi cicafwe bene Lefi, nabi kwaamba ayi abalo bakalinga kufubilaamo. Liinji mikwashi ya bene Isilaeli yakalinga kulya calikumi ici na babungana pakusekelela kunene nkobakalinga kubaako. Na cacanika ayi muntu inga taacikonshi kutola calikumi ici ku Jelusalemu ceebo ca mushinso kulaampa, calikumi ico cakalinga kuulishikwa, lyalo maali ayo akalinga kusebenseshekwa ku Jelusalemu kuula shakalinga kuyandika pakubungana kusalalite. (Du 12:4-7, 11, 17, 18; 14:22-27) Lyalo mumwaaka watatu awa namba 6 kautana kushika mwaaka wa namba 7 wa Sabata, calikumi ici tacakalinga kusebenseshekwa kulipila shakasebenseshekwa pakubungana nkobakalinga kubaako, sombi cakalinga kupekwa kubene Lefi, baswamashi, bamukalubinje alimwi a baana batakalinga kucite baishiwabo.​—Du 14:28, 29; 26:12.

it-2-E 833

Mwaaka wa Sabata

Mwaaka wa Sabata wakalinga kwiitwa ayi “mwaaka wakulekelela nkongole [hash·shemit·tahʹ].” (Du 15:9; 31:10) Mumwaaka uyo myuunda tayakalinga kulimwaawo. (Kulo 23:11) Alimwi bantu bakakongola maali bakalinga kweelete kulekelelwa nkongole shabo. Yehova ngowakaamba ayi tabakalinga kweelete ‘kusesa nkongole’ mukulemeka nguwe. Nabi kwaamba ayi bamwi balabona makani aya munshila ipuseneeko, bamwi beshikwaamba pamakani amu Baibo balaamba ayi nkongole tashakalinga kumanaawo. Sombi uyo wakongwesha mwineIsilaelinyina maali, taakalinga kweelete kumusesa mumwaaka uyo mukwiinga taakuwo nkwaakalinga kucana maali. Nacibi boobo, muswamashi lakwe bakalinga kumusesa. (Du 15:1-3) Bafundishi ba milawo bamwi balaamba ayi, maali akalinga kukweleteshekwa kucafwa bakandu taakalinga kuseswaawo. Sombi na muntu wakongola maali kwaamba ayi asebenseshe mumakwebo cakalinga kupuseneko. Bafundishi aba balaamba ayi muciindi ca batumwi, Hillel wakatalika bubaambo bwakwaamba ayi na muntu wakongwesha umwi maali, wakalinga kuya mukulembesha kukooti kwaamba ayi ashitilishe maali akwe ngaakongwesha.​—The Pentateuch and Haftorahs, edited by J. Hertz, London, 1972, mape. 811, 812.

it-2-E 978 pala. 6

Musha

Milawo yakalinga kwaamba pamwaami mbwaakalinga kweelete kulama musha wakwe. Milawo bene Isilaeli njobakalinga kukonkela iyo yakalinga kwaamba pa musha mwine Ebulu, yakalinga kupusene amilawo yakalinga kwaamba pa musha wakalinga muswamashi. Musha muswamashi wakalinga kutolelela kuba mumaansa awooyo wakamuula alimwi wakalinga anga ncipe mwaana ncaakalinga kupyana kuswa kuli baishi (Le 25:44-46), sombi musha mwine Ebulu wakalinga kwaangululwa mumwaaka wa namba 7 pesule lyakusebensa mbuli musha nabi Mumwaaka wa Lwaanguluko. Mwine Ebulu ndyaakalinga mubusha wakalinga kweelete kulamwa mbuli musebenshi ulipilwa. (Kulo 21:2; Le 25:10; Du 15:12) Mwine Ebulu wakalyuulisha kumuswamashi, wakalinga kucite nkusu shakulyuula ciindi cili coonse, nabi kuulwa kuli wooyo ucite nkusu shakumuula. Maali ngaakalinga kweelete kulipila kwaamba ayi aangululwe kuswa mubusha, akalinga kweelete kweelana a namba ya myaaka yacaalaako kwaamba ayi mwaaka walwaanguluko na mwaaka wa namba 7 wakusebensa mbuli musha ushike. (Le 25:47-52; Du 15:12) Pakwaangulula musha mwine Ebulu, mwaami wakwe wakalinga kweelete kumupa cipo kwaamba ayi akabe apakutalikila pesule lya kwaangululwa. (Du 15:13-15) Na musha wakesa kaebete, wakalinga kweelete kuboolela amukaakwe. Nacibi boobo, na mwaami wakwe ngowakamupa mwanakashi wakweeba (nkokwaamba ayi mwanakashi muswamashi uyo watakalinga kupekwa lwaanguluko mumwaaka wa namba 7 pesule lyakusebensa mbuli musha), mwanakashi uyo pomwi abana bakwe bakalinga kucaala mumaansa a mwaami uyo. Na caba boobo, musha mwine Ebulu wakalinga kusalawo kutolelela kuba a mwaami wakwe. Wakalinga kutululwa kutwi kutondesha ayi alaakunosebensela mwaami wakwe kwa buumi bwakwe boonse.​—Kulo 21:2-6; Du 15:16, 17.

Buboni Bwakumushimu

w06-CW 4/1 31

Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga

Ino nshiinshi nsheenga tweeya kumulawo ucanika pa Kulonga 23:19 waamba ayi: ‘Tamweelete kuteleka kapongo kaana mumeleki yakwe nyina’?

Mulawo uyu ucanika mumilawo yakwe Mose, ucanika mankanda otatwe mu Baibo, ulatucafwa kubona shintu Yehova nshaabona ayi shili kabotu. Kwiilikaawo, ulatondesha ayi alicite nkumbu alimwi alabikila maano. Alimwi ulaamba bunene Yehova mbwapatite kulambila kwakubeca.​—Kulonga 34:26; Dutolonomi 14:21.

Kuteleka kapongo kaana na kaana kacinyama cili coonse mumeleki yakwe nyina, kulipusene abubaambo Yehova mbwaakabikaako. Lesa wakabikako meleki kwaamba ayi kaana kanooyamwa kwaamba ayi kakule kabotu. Muntu umwi uyiite wakaamba ayi kuteleka kapongo kaana mumeleki yakwe nyina, “inga kwaba nkutalemeka bubaambo Yehova mbwaakabika pakati kamwaana anyina.”

Kwiilikaawo, bamwi balaamba ayi kuteleka kapongo kaana mumeleki yakwe nyina, lwakalinga ndubasu lwakulambila kubaabo bakalinga mubupailishi bwakubeca kwaamba ayi imfula iloke. Na ubu mbocakalinga, nkokwaamba ayi mulawo uyu wakalinga kushitilisha bene Isilaeli kwaamba ayi batanoocita shintu shibiibi bantu bakalinga kubashingulukite nshobakalinga kucita. Mulawo wakwe Mose wakakasha bene Isilaeli kukonkela milawo ya bantu bakalinga kubashingulukite.​—Bene Lefi 20:23.

Mukweelaako, mulawo uyu ulatondesha ayi Yehova alicite nkumbu. Cancine ncakwaamba ayi Mumilawo Yehova njaakapa Mose, mwakalinga milawo aimwi yakalinga kwaamba pakutaba alunkutwe kushinyama alimwi akutacita shintu munshila ipusene abubaambo Yehova mbwaakabika. Kucakubonenaako, Milawo imwi yakalinga kukasha kubenga kaana kacinyama katana kukwanisha nshiku 7 kuba pomwi a nyina, kucaya cinyama pomwi a twaana na kaana kancico pabushiku bomwi, alimwi akubwesa kayuni kali paciinswa pomwi amayi na twana twankako.​—Bene Lefi 22:27, 28; Dutolonomi 22:6, 7.

Ncakutatoonsha kwaamba ayi milawo tayakalinga iyumu kukonkela. Alimwi teshi kwaamba ayi yakalinga kwaambabo pashintu muntu nshaakalinga kweelete kucita nabi nshatakalinga kweelete kucita. Kwiilikaawo, njiisho nshetucana mumilawo iyi shilatucafwa kuba amibo ibotu Yehova njaacite.​—Kulumbaisha 19:7-11.

JULY 19-25

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 16-18

“Njiisho Sheenga Shatucafwa Koombolosha Cabululami”

it-1-E 343 pala. 5

Kutabona

Kutoombolosha cabululami ceebo cakupekwa mashinka kanwa, kwakalinga kwiimikaninwaako akutabona. Mumilawo mwakalinga makani aanji akalinga kwaamba pakutatambula mashinka kanwa, shipo, na kuba akasalulushi. Mukwiinga ishi shintu inga shapa kwaamba ayi muntu aalilwe koombolosha cabululami. “Mashinka kanwa alalengesha ayi bantu abo bapofole akucileka kubona shiluleme.” (Kulo 23:8) “Mashinka kanwa alapofola meenso abasongo.” (Du 16:19) Nabi moomboloshi kaali mululeme, kupekwa cipo kubaabo batokoomboloshekwa inga kwapa kwaamba ayi atoomboloshi cabululami. Milawo yakwe Lesa tayaambibo mbweenga muntu taomboloshi cabululami ceebo cakupekwa cipo, sombi kwiinda amukulwiitikwa maswi abotu kubaabo batokoomboloshekwa ndyeyaamba ayi: “Mutabi akasalulushi kubantu bakandu nabi kusunabo babile.” (Le 19:15) Aboobo kusuna kulwiitikwa maswi abotu na kupuka, takwakalinga kweelete kupa kwaamba ayi moomboloshi oomboloshe babile cakutalulama ceebo cakwaamba ayi mbabile.​—Kulo 23:2, 3.

it-2-E 511 pala. 7

Namba

2. 2 ni namba isebenseshekwa bunene mumakani amilawo. Na bantu bobilo bapangana cipangano kapali bakamboni bobilo, ingayi cipangano ico cilishinishitwe. Kwaamba ayi boomboloshi bashome na ncakwiila makani ayo akacitika, pakalinga kuyandika bakamboni bobilo na botatwe. Njiisho iyi ilakonkelwa amulibungano lya Bwineklistu. (Du 17:6; 19:15; Mt 18:16; 2Ko 13:1; 1Ti 5:19; Ebu 10:28) Lesa wakakonkela njiisho iyi ndyakaaba Mwanaakwe mbuli Mupulushi wabantu. Yesu wakaamba ayi: “Mu Milawo yanu mulilembetwe ayi bukamboni bwa bantu bobilo mbwalushinisho. Ee, ndalicitila bukamboni nemwiine, sombi abalo baTa bakantuma balancitila bukamboni.”​—Jo 8:17, 18.

it-2-E 685 pala. 6

Mupailishi

Bapailishi mbobakalinga kucite coolwe cinene cakwiisha bantu Milawo yakwe Lesa, alimwi bakalinga kucite mukuli unene pamakani akoombolosha muciindi cabene Isilaeli. Mumandabala mobakalinga kukala, bapailishi bakalinga kucafwa boomboloshi bakalingaamo, alimwi boomboloshi bakalinga kusebensela pomwi abapailishi na mulandu wayuma cakwaamba ayi inga taomboloshekwi kuboomboloshi bamundabala iyo. (Du 17:8, 9) Bakalinga kweelete kuba balibambite kusebensela pomwi abamanene bamundabala, na kwacanika muntu kaafwite sombi wakamucaya kaatashibikitwe, kwaamba ayi bashinishe ayi bakonkela shoonse nshobakalinga kweelete kucita kwaamba ayi ndabala itabi amulandu wabulowa. (Du 21:1, 2, 5) Na muntu watalika kunyumfwila mukaakwe busuba ceebo cakuyeeya ayi wakacita bulale cabushishi, wakalinga kweelete kutola mukaakwe ku tente ya cipangano uko mupailishi nkwaakalinga kumuleta kunembo akumwiimika pameenso akwe Yehova uyo ushi makani oonse, akumoombolosha na alicite mulandu nabi sobwe. (Shaku 5:11-31) Muli moonse mocakalinga kubeta, boomboloshi bwakalinga kupekwa abapailishi na boomboloshi bakasalwa, bwakalinga kweelete kukonkelwa. Kutakonkela boomboloshi ubo cakashanga, kwakalinga kupa kwaamba ayi muntu acaikwe.​—Shaku 15:30; Du 17:10-13.

Buboni Bwakumushimu

it-1-E 787

Kutanda

Kweelana amulawo, kwaamba ayi muntu acaikwe kwakalinga kuyandika bakamboni bobilo na kwiindaawo bakabona ncaakacita. (Du 19:15) Bakamboni abo mbobakalinga kweelete kuba bakutaanguna kumupwaya mabwe. (Du 17:7) Ici cakalinga kutondesha ayi bakalinga kusunishi milawo yakwe Lesa, bakalinga kusuni ayi bene Isilaeli banooba basalalite alimwi kucita boobo kwakalinga kucafwa bantu kukalika moyo akutapa bumboni bwakubeca.

JULY 26–AUGUST 1

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 19-21

“Buumi Bwamuntu Bulayandika Abuumbi Kuli Yehova”

w17-CG 11 14 pala. 4

Amube Balulami Bweenka Mbuli Yehova

4 Cakalinga cuubu muntu kucicila mundabala ili yoonse pamandabala ali 6 mwakuyuba. Yehova wakalwiita bene Isilaeli kuba amandabala otatwe mwakuyuba ku mbasu shoonse shobilo shamulonga wa Joodani. Ino nceebonshi? Kwaamba ayi cinooba cuubu muntu kucicilaamo na wacaya muntu umwi. (Shakube. 35:11-14) Nshila shoonse shakalinga kuya kumandabala aya shakalinga kubambwa kabotu. (Duto. 19:3) Mabuku a baJuda amwi alaamba ayi bakalinga kubika ashipampuleki, kucafwa muntu wacaya muntu umwi kushiba kuli ndabala mwakuyuba. Mukwiinga kwakalinga mandabala mwakuyuba, muntu wacaya muntu umwi kuteshi cakashanga taakalinga kucicila kucishi cimwi nkweenga weeleshekwa kutalika kulambila balesa bakubeca.

w17-CG 11 15 pala. 9

Amube Balulami Bweenka Mbuli Yehova

9 Luyando lunene lwa mandabala mwakuyuba, lwakalinga nkushitilisha bene Isilaeli kumulandu wabulowa. (Duto 19:10) Yehova alisuni buumi alimwi alipatite “maansa atila bulowa bwa bantu batacite mulandu.” (Tus. 6:16, 17) Lesa ululeme alimwi umaninite inga taalubikobo nabi muntu wacaya muntu umwi kuteshi cakashanga. Ncakwiila na muntu wacaya muntu umwi kuteshi cakashanga bakalinga kumunyumfwila nkumbu. Nacibi boobo, wakalinga kweelete kulyaambilila mulandu wakwe kubamanene, lyalo na bamoombolosha ayi wakacaya muntu kuteshi cakashanga, wakalinga kutolelela kukala mundabala iyo mwakuyuba kushikila mupailishi munene wafwa. Ici cakalinga kusansulula ayi cimwi ciindi wakalinga kukala mundabala mwakuyuba kwa buumi bwakwe boonse. Ishi shakalinga kucitikila muntu wacaya muntu umwi kuteshi cakashanga, shakapa kwaamba ayi bene Isilaeli babone ayi buumi bwamuntu bulayandika abuumbi. Kwaamba ayi balemeke Lesa wakabapa buumi, bene Isilaeli tabakalinga kweelete kucita cili coonse ceenga capa kwaamba ayi buumi bwa umwi bube mumapensho.

it-1-E 344

Bulowa

Lesa wakalenga muntu kwaamba ayi anoosangalala abuumi, aboobo uliwoonse weenga wacaya muntu umwi wakalinga kupekwa mulandu kuli Lesa. Ici cakatondeshekwa patuba Lesa ndyaakalwiita Kaini wakacaya mukwabo ayi: “Bulowa bwa mukwanu butoolila kuli ndime kuswa mubulongo.” (Mata. 4:10) Nabibo muntu wakalinga kupatite mukwabo akumuyeeyela ayi inga cabota wafwa, na kumubekesha nabi kupa bukamboni bwakubeca palinguwe kwaamba ayi abike buumi bwamuntu uyo mumapensho, wakalinga kuliletela mulandu ceebo cabulowa bwamuntu uyo.​—Le 19:16; Du 19:18-21; 1Jo 3:15.

Buboni Bwakumushimu

it-1-E 518 pala. 1

Nkuta

Nkuta yakalinga kuba kumwiinjililo wa ndabala. (Du 16:18; 21:19; 22:15, 24; 25:7; Lute 4:1) “Mwiinjililo” utoobandikwaawo ngumusena wakalingabo patuba pafwiifwi amwiinjililo wandabala. Bantu bakalinga kubelengelwa milawo kumwiinjililo wandabala kwiilikaawo amakani amwi ayandika. (Ne 8:1-3) Cakalinga cuubu kucana bakamboni kumwiinjililo wandabala pamakani akuulisha shintu amakani amwi, mukwiinga na bwaca bantu bakalinga kunjila akuswa mundabala. Alimwi ceebo cakwaamba ayi bantu bakalinga kwiinda cakalinga kupa kwaamba ayi boomboloshi boomboloshe makani cabululami alimwi cakubikila maano. Ncakutatoonsha kwaamba ayi kumwiinjililo wandabala kwakalinga musena boomboloshi mpobakalinga koomboloshela milandu. (Jobo 29:7) Samwelo wakalinga kuya ku Betelo, Gilugala alimwi a Misipa “kuya coombolosha bene Isilaeli” mumisena iyi kwiilikaawo aku Lama uko kwakalinga ŋanda yakwe.​—1Sa 7:16, 17.

AUGUST 2-8

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 22-23

“Mulawo Mbowakalinga Kutondesha ayi Yehova Wakalinga Kushibikilaako Maano Shinyama”

it-1-E 375-376

Mukuli

Kale kale shinyama shakalinga kusebenseshekwa bunene kunyamuna shintu, alimwi Lesa wakalwiita bene Isilaeli ayi na bacana mbongolo yamuntu ngobapatite yawa ceebo camukuli ngweyumwiite, bakalinga kweelete kumucafwa kwiinyamuna “kuteendililabo sobwe.” (Kulo 23:5) Shintu nsheenga cinyama cacikoonsha kunyamuna shiletwa ayi mukuli, kucakubonenaako mbuli bulongo mbweenga “shinyama shili anga ni mbongolo shobilo” shanyamuna.​—2Ba 5:17.

it-1-E 621 pala. 1

Dutolonomi

Libuku lya Dutolonomi lilatondesha ayi shinyama ashalo shakalinga kubikilwa maano. Bene Isilaeli bakakashikwa kubwesa kayuni kali paciinswa, mukwiinga cakalinga cuubu kukacata ceebo cakwaamba ayi kakalinga kusuni kushitilisha twaana. Bakalinga kukaleka kaswaawo lyalo babwesa twaana. Aboobo mukuya kwaciindi kayuni ako kakalinga kuba atwaana tumwi. (Du 22:6, 7) Mulimi taakalinga kusuminishikwa kwaanga mbongolo alimwi amusune kulijoko lyomwi kwaamba ayi cinyama citacite nkusu citalemenwi. (Du 22:10) Musune taakalinga kwaanga kansangala kumulomo ndyaatolyatoola maila kwaamba ayi atafwi kunsala shakulya kashiliiwo ndyatosebensa cankusu.​—Du 25:4.

w03-CW 10/15 32 mapa. 1-2

“Mutaangwi Mulijoko Lyomwi”

BWEENKA mbomutoobona, ngamela alimwi amusune shitoolima pomwi shitoboneka ayi shitopenga. Lijoko ndyeshangwaako—lyakabambilwa shinyama shobilo sheelene ciimo alimwi ankusu—aboobo litoolengesha ayi shipenge. Lesa wakatondesha ayi wakalinga kuyeeyelako shinyama ndyaakalwiita bene Isilaeli ayi: “Kuteelesha kulimisha musune ambongolo kulijoko lyomwi.” (Dutolonomi 22:10) Njiisho iyi yakalinga kusebensa akumusune angamela.

Liinji, mulimi taakalinga kupensha shinyama shakwe kwiinda mukwaanga shinyama shobilo shipusene. Nacibi boobo, na kaataciteewo basune bobilo, wakalinga kwaanga shinyama shobilo nshaacite. Cilibwenekete patuba kwaamba ayi mulimi wakaambwa mucikoshanyo wakalingaako mumyaaka yamuma 1800 nshaakacita. Ceebo cakupusana mushiimo ankusu, cinyama citacite nkusu cakalinga kupenga kwaamba ayi cinokweendela pomwi acibye, lyalo cicite nkusu cakalinga kuba amukuli ulemu abuumbi.

Buboni Bwakumushimu

it-1-E 600

Nkongole

Liswi lyakwaamba ayi nkongole lilasansulula cintu ceelete kupekwa muntu umwi na ceelete kucitilwa muntu umwi. Muciindi cabene Isilaeli bantu bakalinga kuba munkongole bunene bunene ceebo cakushupa kwa maali. Na mwine Isilaeli wakongola maali, wakalinga kuba musha kuwooyo wamukongwesha. (Tu 22:7) Lesa wakapa mulawo bantu bakwe wakwaamba ayi balyeelete kuba baabi akunookongweshako bene Isilaelinyinaabo akutasuna kubililaawo kwiinda mukutasuna kubikilwaawo mpindu. (Kulo 22:25; Du 15:7, 8; Kulu 37:26; 112:5) Nacibi boobo, baswamashi bakalinga kubikaawo ampindu na bakongola maali. (Du 23:20) Beshi kwaamba pamakani aba Juda balaamba ayi makani aya akalinga kukuma bunene abo bakalinga kukongola maali akusebensesha mumakwebo kuteshi akuula shiyandika. Liinji baswamashi bakalinga kusa mu Isilaeli bakalinga kukalamobo kwaciindi ciniini, bakalinga mbeshi makwebo, alimwi ceebo cakwaamba ayi bakalinga kusuni kubikilwaawo mpindu na bakongwesha maali, abalo bakalinga kuyandika kubikaawo mpindu na bakongola maali.

AUGUST 9-15

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 24-26

“Mulawo Mbowakalinga Kutondesha ayi Yehova Wakalinga Kubabikilako Maano Banakashi”

it-2-E 1196 pala. 4

Mwanakashi

Nabi milawo ya bashilumamba yakalinga kutondesha ayi banakashi bakalinga kubikilwaako maano, mukwiinga musankwa taakalinga kusuminishikwaawo kuya kunkondo na ndyaebabo kushikila peenda mwaaka womwi. Ici cakalinga kupa kwaamba ayi beebene babe acoolwe cakuba amwaana, aboobo mwanakashi wakalinga kuyuminishikwa abuumbi na ibaye waswaawo nabi na caba ayi wafwa munkondo.​—Du 20:7; 24:5.

it-1-E 963 pala. 2

Kubweselela Shakulya

Ncakutatoonsha kwaamba ayi nabi kwaamba ayi bubaambo ubu bwakucafwa bakandu bwakalinga kuyuminisha mushimu wabwaabi, kutalisuna alimwi akucinka manungo muli Yehova, tabwakalinga kuyuminisha bantu kuba batolo. Bulatucafwa kunyumfwishisha makani Defedi ngakaamba ayi: “Nshikwe kubonaawo kale baluleme kusuulwa, nabi bana babo kusengelela cakulya.” (Kulu 37:25) Kwiinda mukubweselela shakulya kweelana Amulawo, nabi bakandu bakalinga kusebensa cankusu, aboobo tabakalinga kufwawo nsala alimwi balo nabi bana babo tabakalinga kusengelelaawo shakulya.

w11-CW 3/1 23

Sa Mulicishi?

Muciindi cabene Isilaeli na musankwa wafwa kwakubula kushiiwo mwaana musankwa, mukwabo musankwa wakalinga kulangilwa kweeba mukalubinje kwaamba ayi ashalilemo mwaana akupa kwaamba ayi liina lya wooyo wakafwa litaloobi. (Matalikilo 38:8) Bubaambo ubu bwakesa mukwiilikwaamo a Mumulawo wakwe Mose wakalinga kwiitwa ayi cikwati cabumulamu. (Dutolonomi 25:5, 6) Bowasi nshaakacita nshotubelenga mulibuku lyakwe Lute shilatondesha ayi nabi beshikamukowa ba wooyo wakafwa, bakalinga kumupyana na cacanika ayi bamakwabo boonse bakafwa.​—Lute 1:3, 4; 2:19, 20; 4:1-6.

Makani akaamba ba Saduki ngotucana pa Maako 12:20-22, alatondesha ayi ishi shakalingaako aciindi Yesu ndyaakalinga pacishi. MuJuda umwi wakalemba makani akale kale uyo wakalingaako muciindi ca batumwi waliina lya Flavius Josephus wakaamba ayi, kucita boobo takwakalinga kupabo kwaamba ayi liina lya mukwashi uyo litaloobi sombi akwaamba ayi ashitilishe buboni bwamukwashi uyo akulama mukalubinje. Kale kale, mwanakashi taakalinga kucitewo nkusu shakupyana buboni bwaibaye. Nacibi boobo, mwana wakalinga kushalwa mucikwati cabumulamu, wakalinga kucite nkusu shakupyana wooyo wakafwa.

Buboni Bwakumushimu

it-1-E 640 pala. 5

Kulekana

Nkalata Yakulekana. Tatweelete kuyeeya ayi bubaambo bwakulekana bwakalinga Mumulawo wakwe Mose, bwakalinga kupa kwaamba ayi cibe cuubu kumusankwa mwine Isilaeli kuleka mukaakwe. Kwaamba ayi aleke mukaakwe, kuli nshaakalinga kweelete kucita. Wakalinga kweelete ‘kumulembela nkalata yakulekana.’ Pesule lyakulemba ‘nkalata yakumuleka wakalinga kweelete kumupa akumutanda muŋanda yakwe.’ (Du 24:1) Nabi kwaamba ayi Malembo taambi shiinji pa shintu musankwa nshaakalinga kweelete kucita, kucita boobo kwakalinga kwiilikaawo akwiipusha bamanene bakalinga kulanga pamakani amushobo uyu, abo bakalinga kutaanguna kubacafwa kwaamba ayi batalekani. Ciindi musankwa ncaakalinga kupekwa kwaamba ayi abambe nkalata yakulekana akwaamba ayi amuleke kweelana amulawo, cakalinga kumupa coolwe cakuyeeyawo pasheesho nshasuni kucita. Pakalinga kweelete kuba ceebo cakumuleka, alimwi na wacita shoonse nshaakalinga kweelete kucita kweelana amulawo, cakalinga kumucafwa kwaamba ayi atafwambaani kusalaawo kucimanisha cikwati. Ici cakalinga kupa kwaamba ayi mwanakashi ashitilishikwe. Malembo taambi shiinji shakalinga kulembwa “munkalata yakulekana.”

AUGUST 16-22

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 27-28

“Shoolwe Shoonse Ishi Shilaakumushikila”

w10-CG 12/15 19 pala. 18

Amucane Shoolwe Kwiinda Mumwaami Utanjililwa Amushimu Wakwe Lesa!

18 Kukutika cilaamba kunyumfwishisha shaambwa mu Maswi akwe Lesa ashakulya shakumushimu nshaatupa. (Mate. 24:45) Alimwi kuleelikawo akunyumfwila Lesa a Mwanaakwe. Yesu wakaamba ayi: “Teshi kwaamba ayi boonse banjita ayi, ‘Nkambo, Nkambo’ balaakwinjila mu Bwaami bwa kwiculu, sombibo wooyo ucita kuyanda kwa baTa bali kwiculu.” (Mate. 7:21) Alimwi kunyumfwila Lesa cilaamba kukonkela bubaambo mbwaakabika, nkokwaamba ayi butanjilishi bwa bamanene mulibungano abo bali ‘nshipo mubantu.’​—Efe. 4:8.

w01-CG 10/1 8 pala. 2

Sa Shoolwe Shakwe Yehova Shilaakumucana?

2 Liswi lya muci Ebulu licanika palilembo lya Dutolonomi 28:2 lyakasansululwa ayi ‘munoonyumfwila,’ lilaamba kutolelela kucita cintu cimwi. Bantu bakwe Yehova tabeelete kunoomunyumfwilabo cimwi ciindi; balyeelete kutolelela kunoomunyumfwila lyoonse alimwi mushintu shoonse. Na bacita boobo ndyeshi akabape shoolwe. Liswi lya muci Ebulu lyakasansululwa ayi ‘shilaakumushikila,’ balaamba ayi liinji lilasebenseshekwa kubapalu kusansulula ‘kucana’ na ‘kushika.’

w10-CG 9/15 8 pala. 4

Tunoolangola Yehova Camoyo Woonse Kwaamba ayi Atupe Shoolwe

4 Ino bene Isilaeli bakalinga kukubona buyani kunyumfwila? Mulawo wakwe Lesa wakaamba ayi Lesa taakalinga kunyumfwa kabotu na bantu bakwe baalilwa kumusebensela “cakukondwa akusangalala.” (Amubelenge Dutolonomi 28:45-47.) Yehova alisuni ayi tunoomunyumfwila kuswa panshi lya moyo kuteshi cakukakatishikwa bweenka mbuli bucita shinyama abashikaswa. (Maako 1:27; Jemu. 3:3) Kunyumfwila Lesa kuswa panshi lya moyo ncitondesho cakwaamba ayi tulimusuni. Kunyumfwila Lesa kwamushobo uyu kulapa kwaamba ayi muntu abe alusangalalo mukwiinga alashoma ayi Milawo yakwe Yehova teshi iyumu, alimwi “ulapa shilambu kubantu abo bamuyandoola.”​—Ebu. 11:6; 1 Joni 5:3.

Buboni Bwakumushimu

it-1-E 360

Nyiinsa

Mulawo wakwe Yehova wakalinga kukasha kusenya manyinsa. (Du 19:14; amubone a Tu 22:28.) Alimwi na muntu wasenya ‘manyinsa amubye’ wakalinga kushinganwa. (Du 27:17) Mukwiinga abo bakalinga kucite myuunda bakalinga kucana bunene shiyandika kwiinda mushintu nshebakalinga kutebula mumyuunda yabo, kusenya nyiinsa kwakalinga kupa kwaamba ayi batacani shiyandika shikwene. Muciindi cakale kale kucita boobo kwakalinga anga nkwiipa. (Jobo 24:2) Nacibi boobo, kwakalinga bantu batakalinga kushomeka bakalinga kucita boobo. Alimwi muciindi cakwe Osiya, bamatanjilili bakakoshanishikwa kubaabo basenya manyinsa.​—Os 5:10.

AUGUST 23-29

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 29-30

“Inga Twacikonsha Kusebensela Yehova”

w10-CG 1/1 10 pala. 2

Yehova Wakatupa Nkusu Shakulisalila

Sa nciyumu kushiba Lesa nshaasuni lyalo akunooshicita? Mose wakaamba ayi: “Mulawo ngontoomupa sunu teshi uyumu alimwi toobete kulaale.” (Dutolonomi 30:11) Yehova tatulwiiti kucita shintu nsheenga tatucikoonshi. Milawo yakwe teshi iyumu alimwi inga twaishiba. Tatuyandiki kuya “kwiiculu” nabi “kusubukila kwiitala lya lweengwe” kwaamba ayi tushibe nshaasuni ayi tunoocita. (Dutolonomi 30:12, 13) Baibo ilatulwiita mbotweelete kunookala.​—Mika 6:8.

w10-CG 1/1 10 pala. 1

Yehova Wakatupa Nkusu Shakulisalila

MWANAKASHI umwi Mwineklistu uyo wakalinga kubona ayi shintu shakamucitikila kaali mwanike inga shapa kwaamba ayi aalilwe kusebensela Yehova, wakaamba ayi: “Liinji ndaloonda ayi teshi nkatolelele kushomeka kuli Yehova.” Sa amwebo mbomulinyumfwa? Sa ncakwiila shakatucitikilaawo mubuumi inga shapa kwaamba ayi twaalilwe kutolelela kushomeka kuli Lesa? Sobwe. Yehova wakatupa nkusu shakulisalila, aboobo inga twasalaawo sobeene nsheshi tukacite kunembo. Yehova alisuni kwaamba ayi tunoosalaawo kucita shintu shili kabotu, alimwi Maswi akwe, Baibo, alatulwiita mbweenga twacita boobo. Atubone maswi akaamba Mose ngotucana mulilembo lya Dutolonomi capita 30.

w10-CG 1/1 10 pala. 4

Yehova Wakatupa Nkusu Shakulisalila

Sa nshetusala kucita mubuumi shilakuma Yehova? Ee. Kwiinda mukutanjililwa amushimu, Mose wakaamba ayi: “Amusale buumi.” (Dutolonomi 30:19) Ano ino nshiinshi nsheenga twacita kwaamba ayi tusale buumi? Mose wakaamba ayi: “Amusune Yehova Lesa wanu, munoomunyumfwila alimwi akushomeka lyoonse kuli nguwe.” (Dutolonomi 30:20) Na twasuna Yehova, tulaakunoomunyumfwila alimwi tulaakutolelela kushomeka kuli nguwe nabi twiinde mubukaalo buli buyani. Kwiinda mukucita boobo tulasalaawo buumi—alimwi tulaba alusangalalo pacecino ciindi lyalo akulangila kutambula buumi butamaani mucishi cipya ico Lesa ncaakashomesha.​—2 Pita 3:11-13; 1 Joni 5:3.

Buboni Bwakumushimu

it-1-E 665 pala. 3

Kutwi

Kwiinda mubasebenshi bakwe, Yehova wakalwiita bene Isilaeli batakalinga kumunyumfwila ayi bakalinga kucite ‘matwi atapalitwe.’ (Jele. 6:10; Milimo 7:51) Matwi abo akalinga anga akabikwa shintu mukati kwaamba ayi atanoonyumfwa. Ngamatwi atana kucalulwa a Yehova, uyo upa matwi akunyumfwishisha alimwi akumunyumfwila kubaabo bamuyandoola, sombi alapa kwaamba ayi abo batamunyumfwili batanoonyumfwisha shintu shakumushimu. (Du 29:4; Loma 11:8) Mutumwi paulo wakaamba ayi kulaakuba ciindi bamwi ndyeshi bakaswe mucancine, kukaka kunyumfwa cancine camu Maswi akwe Lesa, kusuna kukutika shintu nshebasuni kunyumfwa alimwi akusuna kukutika ku bafundishi bakubeca. (2Ti 4:3, 4; 1Ti 4:1) Alimwi matwi amuntu inga ‘akankamana’ munshila yacikoshanyo ceebo cakunyumfwa makani aloondesha, bunene bunene makani amapensho.​—1Sa 3:11; 2Ba 21:12; Jel 19:3.

AUGUST 30–SEPTEMBER 5

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | DUTOLONOMI 31-32

“Nsheenga Tweeya Kushikoshanyo Shakaambwa Mulwiimbo Lwakatanjililwa Amushimu”

w20.06 10 mapa. 8-9

“Amumpe Kuba Amoyo Womwi Kwaamba Ayi Noloonda Liina Lyanu”

8 Bene Isilaeli kabatana kunjila Mucishi Cakashomeshekwa, Yehova wakaiisha Mose lwiimbo. (Duto. 31:19) Lyalo Mose alakwe wakalinga kweelete kwiisha bene Isilaeli boonse. (Amubelenge Dutolonomi 32:2, 3.) Na twakutumana akuyeeya pamaswi ngotucana muvesi 2 alimwi a 3, tutoobona kwaamba ayi Yehova alisuni kwaamba ayi liina lyakwe lishibikwe, alimwi taasuniiwo bantu kunoobona anga tabeelete kwaamba liina lyakwe ceebo cakwaamba ayi lilisalalite. Alisuni kwaamba ayi lishibikwe kumuntu uli woonse! Bene Isilaeli bakakondwa abuumbi Mose ndyaakalinga kubaiisha pali Yehova aliina lyakwe libotu abuumbi! Nshobakeeya shakayumya lushomo lwabo akubayuminisha, bweenka mbuli imfula ya tepetepe mboicafwa shishango kumena kabotu. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tunokwiisha munshila iyuminisha?

9 Inga twacaafwa bantu kushiba liina lyakwe Yehova, kwiinda mukubatondesha kuswa mu Baibo ndyetutooshimikila kuŋanda aŋanda, na mumisena mucanika bantu baanji. Inga twabaabila mabuku esu abotu abuumbi, mavidyo, alimwi akubatondesha makani acanika pa webusaiti yesu ayo alemeka Yehova. Inga twaba acoolwe cakushimikila bamwi pali Lesa wesu shilusuno, mpashi ndyetuli kucikolo, kuncito, nabi ndyetuli palweendo. Inga twabalwiitako pashintu shibotu Yehova nsheshi akatucitile pacishi capanshi. Kucita boobo mpashi inga kwabacafwa kushiba ayi Yehova alibasuni. Kulwiita bamwi cancine pali Ishiwesu shilusuno kulapa kwaamba ayi tusalashe liina lyakwe. Tulacafwa bantu kushiba kwaamba ayi shiinji nshobakaiishikwa pali Yehova nshakubeca. Alimwi makani amu Baibo ngotwiisha bantu, ngomakani eenkabo eenga abapa kuba alusangalalo lwancinencine.​—Isa. 65:13, 14.

w09-CW 5/1 14 pala. 4

Sa Mulashinyumfwisha Shikoshanyo Shilembetwe mu Baibo?

Baibo ilakoshanisha Yehova akushintu shitacite buumi. Kucakubonenaako alaambwa ayi ngu “Mwaandami wabene Isilaeli,” alimwi ayi “ndilinga.” (2 Samwelo 23:3; Kulumbaisha 18:2; Dutolonomi 32:4) Ino nceebonshi Yehova alakoshanishikwa kushintu ishi? Bweenka mwaandami mbouli uyumu alimwi akubabo pamusena womwi lyoonse, Yehova alakwe inga kaamushitilisha lyoonse.

w01-CG 10/1 20 pala. 7

Amukonkele Cakubonenaako Cakwe Yehova Ndyemutokwiisha Bana Banu

7 Amuyeeye Yehova mbwaakatondesha lusuno kubene Isilaeli. Mose wakasebensesha cikoshanyo cibotu abuumbi kusansulula Yehova mbwaakatondesha lusuno kubene Isilaeli. Wakaamba ayi: ‘Bweenka mbuli mumbankwashi mbwatenkanya ciinswa akunooshinguluka peculu lyabana bakwe, ulafungulula mapapaminwa akwe kwaamba ayi ababeleke, akubayumuna pamapapaminwa akwe, Yehova eenkabo ngowakatolelela kutanjilila [Jakobo].’ (Dutolonomi 32:9, 11, 12) Kwaamba ayi mumbankwashi aiishe twana twakwe bwakuuluka, ‘alatenkanya ciinswa’ akufungulula mapapaminwa kwaamba ayuminishe twaana twakwe kuuluka. Na kaana kaswaawo pa ciinswa ico liinji ciba peculu lya libwe lilaamfu, nyina alatalika ‘kushinguluka peculu lya kaana.’ Na kaana kakasuni kuloka nyina aloolulikila muunshi ‘akukanyamuna pamapapaminwa.’ Bweenka ubu Yehova mbwakalama bene Isilaeli calusuno. Yehova wakabapa Mulawo wakwe Mose. (Kulumbaisha 78:5-7) Lyalo Lesa wakashitilisha bene Isilaeli cakubikila maano, alimwi wakalinga kulibambite kubacafwa na bacana mapensho.

Buboni Bwakumushimu

w04-CG 10/1 11 pala. 12

Shiteente Shinene Shitocanika Mulibuku lya Dutolonomi

Du 31:12. Baana balyeelete kukala abanene kumabungano akubikila maano kukutika kwaamba ayi baiiye.

    Mabuku amu Cilenje (2011-2026)
    Amusweemo
    Amunjile
    • Cilenje
    • Share
    • Kusala shimwi nshemusuni
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbweenga Mwasebensesha
    • Makani Amulawo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Amunjile
    Share