APOKALIPSE
1 Masopenya* aveleliwile na Yesu. Nlungu atoom’va-a masopenya enala ira aoni-e adhaaree vyongo vinofwanela ireya chineneeva. Yesu atooruma ngelwee ira adhavelele masopenyala wa dhaaree Juwau vo-indi-edha basa vizindiyelo. 2 Juwau atooirela umboni madhu avelenle Nlungu na umboni wavelenle Yesu Kristu, ee, vyongo vyothene vyaoni liye. 3 Osangalala ndi mutu unoleri mogweli-a madhu naatu anovwa madhu a ulosi wen’na, thitho naatu ano-arela vyongo vilembiwile mwemu, namwasa oi hora yo-eliwelatu itokwivela.
4 Miyo Juwau, ndinolembela mipingo 7 ili mu porovisiya ya Aziya:
Riya rima ulukhulu na rendele vikale nanyo khumela wa “liye ulivo, liye alivo, na unodha,” thitho khumela wa mizimu 7 yoi ili vasogolo vapandwee wa umwene. 5 Khumela wa Yesu Kristu, “Mboni Yororomeleya,” “oroma baliwa khumela waalimbo wukwa” na “namatonga wa mamwene availambo yavathi.”
Wa liye oi unonidhiveliwana na anithathunle wu vyodawa vi-u vo-indi-edha basa sangiree, 6 noniiri-a kala mamwene naalimbo velele sembe ira nim’labele Nlungwee na Babee, ee, wa liye ukale titimi-o na kopolo modhowa nodhowa. Ame.
7 Kaing’anani! Unaaudha vamiramboni thitho atu othene anodham’mona, masiki atu tam’lathile. Thitho maziza othene availambo yavathi, tanodha dhiguguda vamirimani vosukwala namwasa wa liye. Ee, vyevi vinodha ireyadi. Ame.
8 “Miyo ndili Alefa na Omega,”* uongile e-no ndi Yohova* Nlungu, “liye ngulivo, oi atookalavo, na unodha, wakopolo dhothene.”
9 Miyo Juwau balinyu, oi mofwanafwana nanyo ndinovilela, ndinogumanana vyorucha thitho ninodha tonga vambo-i mu umwene ninga anama-arela a Yesu, ndali vaisuwa ya Patimu namwasa oonga vya Nlungu noirela umboni vya Yesu. 10 Ndingadhaliwile na zimu ochena, ndafwanyeile ira ndili mu dambo la Mbwiye, thitho nduliwanga ndatoovwa madhu akopolo ninga ula wa lipenga. 11 Madhwao ali oi: “Vyongo vinoona we, uvilembe mu pukutu novitumiza wu mipingo 7 yo-arelila: wau Aefeso, wu Simuna, wu Pegamu, wu Tiyatira, wu Sade, wu Filadefiya na wau Laudikeya.”
12 Ndatoodhimbinuwa ira ndim’mone aonga na miyo. Ndingadhimbinuile, ndatoona vyo-elavo nyale 7 vya oro. 13 Vari vavyo-elavo nyaledho, vatookala mwinango ooneya ninga mwana mutu, angawarile yowara yofiya manyaloni thitho ali angamangile sintu la oro vamirimani. 14 Thitho sisi la murunimwee, lali lochena maningi ninga uzoya wa mabila, thitho methwee ali ninga malumi a mulo. 15 Manyalwee ali ninga kuwa onyunguluchiwa pama oi unovyerimela mu lindi la mulo thitho madhwee avweya ninga wuuma wa ma-inje manjinji. 16 Dhandhalee la ono odyana mwali nyenyedi 7. Mwanomwee mwanookhuma sarasada lolapa, loirwa wu na wu. Kovee yali yowala ninga dhuwa lowala maningi. 17 Ndingam’moni, ndatoogwela vamanyalonivee, kala ninga ndite wukwa.
Thitho atoondi-inda na dhandhalee lodyana nondiwandela ira: “Kuove. Miyo ndili Oroma na Ogomi-edha, 18 thitho waingumi. Ndali okwa, mbwenye kaing’ana, ndili waingumi moi ndinodha kaana ingumi modhowa nodhowa, thitho nditokaana maxavi a wukwa na a Masiye.* 19 Ee-no, ulembe vioni we, vinoireya va chineneeva na vinofuna dhaireya vasogolo va vyevi. 20 Mbwenye vya segeredo yopambuleya ya nyenyedi 7 dhaoni we mu dhandha langa lodyana na vya segeredo ya vyo-elava nyale 7 vya oro, thapulelawee ndi wu: Nyenyedi 7 dhinoimelela angelo amipingo 7, thitho vyo-elavo nyale 7 vinoimelela mipingo 7.”
2 “Wa ngelo wa pingo wau Aefeso ulembe ira: Vi pinoonga ule utukunle nyenyedi 7 mu dhandhalee lodyana oi unowenda va vyo-elavo nyale 7 dha oro: 2 ‘Ndinoidhiwa mabasaa, thindhilaa, vilelawaa thitho ira kunorumeli-a atu othakala kala varivaa. Ndinoidhiwa ira watoowesedha atu taonga ira mbaarumiwi, angalive ira katali arumiwi, mbwenye wafwaidhe ira mbonama. 3 Unooni-a thitho vilelawaa moi utolimbanana nyarwa dho-iyana-iyana namwasa wa dhinalanga, mbwenye kufookile. 4 Mbwenye, nditoufwanyana selu oi uto-iyachi thonyi-edha udhivela ninga wana we voroma.
5 “‘Ee-no, uthuulele vali we wa-anagwe thitho uchinyuwe noirana mabasa aira we voroma. Akala kunochinyuwa, ndinodha wa we thitho ndinodha khumi-avo yo-elavoyaa nyale valimburonivee. 6 Mbwenye, vatokala yongo imbo-i inoirana we pama: unoidanana vinoirana gulu lopanduwa la Nikolau, vyoi miyo thitho ndinoviidanana. 7 Mutu una mabaru avwe vinoonga zimu wu mipingo ira: Ule uganyanle vakhondo, ndinodha m’rumeli-a udya vyova-a vya muri wa ingumi uli mu paradaizo wa Nlungu.’
8 “Wa ngelo wau pingo wa Simuna, ulembe ira: Vi piongile ‘Oroma na Ogomi-edha’ oi atookwa nokaana okoka ingumi: 9 ‘Ninoidhiwa nyarwadhaa nosauwawaa, mbwenye uli ofuma. Nditoidhiwa thitho ira vatokala atu anoongecha ira mba Ayuda thitho anounyoza. Mbwenye kaiira aliwa mba Ayuda, malomwee aliwa ndi sinagoga wa Satana. 10 Kuove nyarwa dhinofuna we gumanana. Kaing’ana! Namanami-a unodhowanave iri-a ira enango mwanyo tafungeliwe perezo ira muwesedhiwe fiyedha khomoni, thitho munodha gumanana nyarwa wa malambo 10. Uthonyi-edhe roromeleyawaa fiyedha wukwa thitho ndinodha uva-a yotuva ya ingumi. 11 Mutu una mabaru avwe vinoonga zimu wu mipingo ira: Ule uganyanle vakhondo kanodha kuziwa na wukwa wanambili.’*
12 “Wa ngelo wau pingo wa Pegamu ulembe ira: Vi pinoonga ule uli na sarasada lolapa, loirwa wu na wu: 13 ‘Ndinoidhiwa unokala we. Unokala uli pando wa umwene wa Satana. Mbwenye unodhowanave kala ororomeleya wa miyo* thitho kwaakondile ira unondiroromela. We kwaakondile masiki m’malambo a Antipa, mbonanga yororomeleya, oi aphiwile mu sidadi linyu, unokala Satana.
14 “‘Angalive ira vili e-no nditoufwanyana miselu mingaasi. Weo uliweewo utokala atu anodhowanave a-rela mafunji-edho a Balamu oi aafunji-idhe Balaki ira aa-elele ana Israeli yogwegweducha ira tadye vyongo vyoveleliwa sembe wa mafwano noira unyambi.* 15 Wenjedhela vevo, thitho utokaana atu anodhowanave a-rela mafunji-edho a gulu lopanduwa la Nikolau. 16 Ee-no uchinyuwe. Mbwenye wa-achinyuwe, ndinodha wa we mombaranya thitho ndinodha wana naaliwa vo-indi-edha basa sarasada lolapa la mwanomwanga.
17 “‘Mutu una mabaru avwe vinoonga zimu wu mipingo ira: Ule uganyanle va khondo ndinodha m’va-a enango mwa mana alokotiwile thitho ndinodha m’va-a libwe lochena. Valibwe lochenalo, vatoolembiwa dhina lipya loi mutu uliwethene kanoliidhiwa khumi-avo uwachenluo.’
18 “Wa ngelo wau pingo wa Tiyatira, ulembe ira: Vi piongile Mwana Nlungu liye oi methwee ali ninga malumi a mulo thitho manyalwee ali ninga kuwa onyunguluchiwa pama: 19 ‘Ndinoidhiwa mabasaa, udhivelaa, iroromelwaa, urumiwaa novilelawaa. Ndinoidhiwa thitho ira mabasaa va-eeni ndimanjinji kwaranya aira we voroma.
20 “‘Mbwenye, nditoufwanyana selu oi unorumeli-a i-yanule Jezebeli oi unodhiona ninga namaongela. Liye unaafunji-a nodimeli-a adhaaranga ira tairenga unyambi* thitho ira tadyenga vyongo vyoveleliwa sembe wa mafwano. 21 Nditom’va-a hora ira achinyuwe. Mbwenye liye kanofuna i-yachi unyambeuo.* 22 Kaing’ana! Ndi-adhi vang’ono ira ndim’buleli-e maningi, thitho anoararuana liyao ndinoadhi-edha nyarwa dhilukhulu, khumi-avo akala atochinyuwa mabasa aira aliwa ofwanafwana na i-yanuo. 23 A-imee ndinodha apha na sau oophi-a, moi mipingo yothene inodha idhiwa ira miyo nguule unosakasaka mathuulelo* na mirima thitho mutu uliwethene vaekhene ndinodha m’mweli-edha movwelana namabasee.
24 “‘Enango mwa nyo oi muli wu Tiyatira, mwethene oi kamuno-arela mafunji-edho enala, oi kamunoidhiwa vyongo vilivyothene vinoonga atu ira ndi “vyongo vyodi-a vya Satana,” ndinouwandelani ira: Kandinoutukuli-ani tolo uliwethene onyemela. 25 Mbwenye malomwee mu-indendhele mwakopolo vyongo vyapama vinanyo fiyedha miyo ndingadhidhe. 26 Thitho ule uganyanle va khondo no-arelanga madhwanga fiyedha khomoni, ndinodha m’va-a utongi vamaziza aatu. 27 Utongee unodha kala ofwanafwana na wawachenle miyo wa Babanga. Liye unodha tonga* atu na golomondo la fero moi atwao anodha pwanyapwanyiwa ninga mino ya ulongo. 28 Thitho ndinodha m’va-a likorofyo.* 29 Mutu una mabaru avwe vinoonga zimu wu mipingo.’
3 “Wa ngelo wa pingo wau Sade ulembe ira: Vi pinoonga liye oi una mizimu 7 ya Nlungu na nyenyedi 7: ‘Nditoidhiwa mabasaa, mbwenye mwaimbarimbari utokwa. 2 Ukale methove thitho ulimbi-e atu o-ala ta-adhi vang’ono wukwa, namwasa oi nditofwanya ira mabasaa katiiriwile mokwakwanela vamethoni va Nlungwanga. 3 Ee-no, udhowenave thuulela vyongo vyawachenle we na vyavwide we. Udhowenave vi-arela thitho uchinyuwe. Mwaimbarimbari, wa-avenyathi, ndinodadha ninga mbavwa moi kunodha idhiwa navang’onovene hora inofuna miyo dhafiya wa we.
4 “‘Angalive ira vili e-no, utokaana atu angaasi* mu Sade oi katithakali-idhe vyowaraviwa thitho tanodha wenda na miyo tangawarile vyowara vyochena, namwasa oi mbofwanelela. 5 Ee-no ule uganyanle vakhondo unodha wari-iwa vyowara vyochena thitho kandinodha fudha dhinalee mu bukhu la ingumi. Mbwenye ndinodha rumela dhinalee vamethoni va Babanga navamethoni vaangelwee. 6 Mutu una mabaru avwe vinoonga zimu wu mipingo.’
7 “Wa ngelo wa pingo wau Filadefiya ulembe ira: Vi pinoonga ochenuo, oi ndi waimbarimbari, oi utokaana xavi ya Davide. Liye ngoi adhula kavali unaode funga, thitho afunga kavali unaode dhula. 8 ‘Ndinoidhiwa mabasaa. Kaing’ana! Nditodhula suwo vamethonivaa oi kavali mwinango unaode ufunga. Ndinoidhiwa ira una kopolo dhoyeva thitho ira watoovwela madhwanga nooni-a ira uli ororomeleya wu dhina langa. 9 Kaing’ana! Atu okhumela sinagoga wa Satana, oi anonama ira mba Ayuda angalive ira kai Ayuda ndinodha airi-a ira tadhe dhakokora noorama vamanyalwaa. Thitho ndinodha airi-a ira taidhiwe ira ndinoudhiveliwana. 10 Namwasa oi watoovwa madhu oonga vya vilela wanga,* miyo thitho ndinodha ubarela vahora yowesedhiwa unofuna udha vailambo yothene yavathi weo uli atu. Ndinodha ubarela vahora inofuna wesedhiwa atu anokala vailambo yavathi. 11 Ndinaaudha mombaranya. Udhowenave i-ndedhela mwakopolo yongo inawee, ira wa-awakiwe yotuvayaa.
12 “‘Uganyanle vakhondo ndinodha m’ela ira akale zati wari mwa kachisi wa Nlungwanga thitho kanodha khumamo. Ndinodha m’lemba vakovenivee dhina la Nlungwanga na dhina la sidadi la Nlungwanga loi ndi Yerusalemu m’pya unothitha khumela dhulu wa Nlungwanga. Ndinodha m’lemba thitho dhinalanga lipya. 13 Una mabaru avwe vinoonga zimu wu mipingo.’
14 “Wa ngelo wa pingo wau Laudikeya, ulembe ira: Vi pinoonga Ame, oi ndi mboni yororomeleya thitho yaimbarimbari, oroma va vyopanduchiwa vya Nlungu. 15 ‘Ndinoidhiwa mabasaa, ira kuli odidila venango oka-a. Ndingadhiveliwile wa-akale odidila venango oka-a. 16 Mbwenye namwasa oi kuli oka-a venango odidila, ndinouraveya mwano mwanga. 17 We unoonga ira, “Ndili ofuma, nditokaana fuma injinji thitho kandinorambulela yongo,” mbwenye kunoidhiwa ira uli orucheya, ovwi-a tangaranga, osauwa, o-oona na o-owara. 18 Ee-no ndinaaulangi-a ira ugule wa miyo oro onyunguluchiwa na mulo, ira ukale ofuma. Ugule thitho vyowara vyochena ira uware, naifunelo yoi wa-aoniwe mandhave nokaana manyadho. Thitho ugule mirombwe yo-ela muthoni ira uode ona.
19 “‘Othene anoadhiveliwana miyo ndinoasumulula noalanga. Ee-no ukale wathindhi thitho uchinyuwe. 20 Kaing’ana! Nditoimela valango thitho ndinaagogoda. Mutu mwinango avwa madhwanga nodhula suwo, ndinodha volowa m’mbamwee thitho liye na miyo ninodha dyela vambo-i yodya yanamaulo. 21 Ule uganyanle va khondo ndinodha m’rumeli-a ira akale na miyo va pandwanga wa umwene, ninga mwemo mwakanle miyo na Babanga va pandwee wa umwene ndingaganyanle khondo. 22 Una mabaru avwe vinoonga zimu wu mipingo.’”
4 Vyevi vingamadhi, ndatoing’ana dhulu thitho ndatoona suwo ungadhuleile. Madhu oroma avwide miyo andiongangana, ali ninga ula wa lipenga. Madhwao ali oi: “Ugwele dhulu uno thitho ndinouoni-a vyongo vinofwanela ireya.” 2 Adhamale hora yeniyene zimu wa Nlungu watooroma laba basa mwa miyo thitho pando wa umwene watooneya ungali valimburo liwa dhulu, unango angakaathidhevo. 3 Akaathidhe vapanduwo aoneya ninga libwe la jaspi, na libwe la sardiyo.* Zirimbo ooneya ninga libwe la emarodi watoorungunuwa pando wa umwenuo.
4 Rungunuwa pando wa umwenuo vatookala thitho mipando ya umwene yokwakwana 24. Vamipando ya umweniyo, ndatoona andimuwa avapingoni okwakwana 24 tangakaathidhe, tangawarile vyowara vyochena na vichapowa vyaumwene vya oro murunimwiwa. 5 Wu pando wa umwenuo wanookhuma ndhari, madhu, nogudha. Vatookala thitho nyale dha mulo 7 dha-indha vasogolo va pando wa umwenuo. Nyaledho dhinoimelela mizimu 7 ya Nlungu. 6 Vasogolo va pando wa umwenuo, vatookala yongo inangwee yooneya ninga bara la vidru thitho ninga libwe la kristalo.
Vari va pando waumwenuo thitho rungunuwa panduwo, vatookala angelo 4 oi ana metho manjinji maningi sogolo na nduliwene. 7 Ngelo oroma aoneya ninga kalamu, ngelo wanambili aoneya ninga mwanang’ombe walombwana, ngelo wanararu ana kove yooneya ninga ya mutu thitho ngelo wanenai aoneya ninga ivangwe inophurumuwa. 8 Uliwethene waangelo anai ala atookaana mapepelu 6 thitho mapepelwao tatookaana metho vikhundu vyothene. Angelo enala katavuma nathana nama-iyu, takalelecha onganga ira: “Ochena, ochena, ochena ndi Yohova* Nlungu, Wakopolo dhothene, oi atookalavo, oi utokalavo na unodha.”
9 Hora dhothene angelwao tatitimi-anga nolemeza thitho simba Nlungu Oi ukaathidhe va pando wa umwenuo, Oi unokaana ingumi modhowa nodhowa, 10 andimuwa avapingo 24 ale tanookokora noorama vamethoni va Wenuo ukathidhe vapando wa umwenuo nom’lambela Wenuo unokaana ingumi modhowa nodhowa. Aliwa tanooponyedha vathi vichapowa viwa vya umwene vamethoni va pando wa umwenuo noonga ira: 11 “Muli ofwanelela nyo Yohova* Nlungwi-u wachela titimi-o, lemezo na kopolo namwasa oi mwatoopanducha vyongo vyothene thitho mofuna winyu vyatookalavo thitho vyatoopanduchiwa.”
5 Ndingamadhi ndatoona pukutu oi watoolembiwa wari na undhe, ungali mu dhandha lodyana la Nlungu Oi akaathidhe va pando wa umwene. Pukutuo tatoufunga molimba na vidindo 7 vyofungana. 2 Thitho ndatoona ngelo wakopolo alaleelanga mogweli-a madhu ira: “N’nga mbaani uli ofwanelela dhula vidindo vifungiwilena pukutula noudhula?” 3 Mbwenye kavali na m’mbo-ene dhulu, vailambo yavathi venango vathi va mateya, aodile udhula pukutuo venango ona vyalembiwile mwemo. 4 Ee-no ndatooroma ula maningi namwasa oi kavafwanyeile mutu uliwethene ofwanelela dhula pukutuo venango ona vyalembiwile mwemo. 5 Mbwenye m’mbo-i waandimuwa a pingwale atoondiwandela ira: “Miyala. Kaing’ana! Kalamu ya ziza la Yuda, chichi wa Davide, atooganyali va khondo moi ngofwanelela dhula vidindo 7 vifungiwilena pukutuo noudhula.”
6 Ndingamadhi ndatoona mwana libila oi aoneya ninga ute phiwa, angaimenle vari va pando wa umwene na angelo 4 ale thitho vari vaandimuwa apingwale. Liye atokaana nyanga 7 na metho 7. Metho enala anoimelela mizimu 7 ya Nlungu, yoi itumiziwile vailambo yothene yavathi. 7 Hora yeniyene liye atoodhowa matukula pukutu oi wali mu dhandha lodyana la Nlungu oi akaathidhe va pando wa umwene. 8 Angatukunle pukutuo, angelo 4 naandimuwa a pingo 24 ale, tatookokora noorama vamethoni va Mwanalibila. Uliwethene waaliwa atootukula bangwe* na parato ya oro yodhala na vyotuwela. (Vyotuwela vyevi vinoimelela malobelo a ochena.) 9 Aliwa anoomba nyumbo ipya yoi: “Nyo muli ofwanelela tukula pukutuo nodhula vidindovyee vifungiwilena aliwa, namwasa oi mwatoophiwa thitho mwatoogula atu na sangirinyu ira talabele Nlungu. Atwao mbokhumela mu ziza nlilothene, iongelo iliyothene, mbumba iliyothene na ilambo iliyothene. 10 Nyo mutoairi-a ira takale mamwene na asembe a Nlungwi-u, moi tanodha kala mamwene na anamatonga availambo yavathi.”
11 Ndidhamale, ndatoona nouvwa madhu aangelo anjinji tangarungunuwile pando wa umwene vambo-i na angelo 4 naandimuwale. Numerwiwa yali injinji maningi mamiliau na mamiliyau o-ooda lengeseya. 12 Aliwa anoonga mokhuwa ira: “Mwanalibila aphiwile ngofwanela wachela kopolo, fuma, zelu, lemezo, titimi-o na maraeli-o.”
13 Thitho ndatoovwa vyopanduchiwa vyothene vya dhulu, vyavailambo yavathi, vyavathi vamateya, vyabara, na vyongo vyothene vili mwemo vionganga ira: “Nlungu ukaathidhe va pando waumwene na Mwanalibila araeli-iwe, ava-iwe lemezo, titimi-o na kopolo modhowa nodhowa.” 14 Moi ee-no angelo 4 ale anoonga ira: “Ame!” thitho andimuwa apingwale tanookokora noorama nolambela Nlungu.
6 Ndatoona Mwanalibila adhulanga idindo imbo-i mwa vidindo 7 vile, thitho ndatoovwa ngelo m’mbo-i mwa angelo 4 ale aonganga madhu ovweya ninga gudha wa ndhari ira: “Kadha!” 2 Ndingaing’an’ne, ndatoona kavalo yochena thitho agwenle va kavalonuo atootukula urwa. Liye atoova-iwa ichapowa ya umwene nodhowa magonji-a amwidanee moi atooganyali vakhondo yolimbana naaliwa.
3 Angadhunle idindo yanambili, ndatoovwa ngelo wanambili aonganga ira: “Kadha!” 4 Vatookhuma kavalo inango yofila ninga mulo. Wenuo agwenle va kavalo yen’na atoorumeli-iwa khumi-a rendele wa vailambo yavathi, ira atu taphane thitho atoova-iwa sarasada nlukhulu.
5 Angadhunle idindo yanararu, ndatoovwa ngelo wanararu aonganga ira: “Kadha!” Thitho ndingaing’an’ne, ndatoona kavalo yodimba. Wenuo agwenle va kavalo yeniyo atookaana balasa mandhanimwee. 6 Adhamale ndatoovwa ninga mwinango aonganga khumela vari vaangelo 4 ale ira: “Kilu imbo-i ya tirigu, pereswee inokala denario* limbo-i, thitho makilu mararu a sevada, pereswee inokala denario limbo-i. Mbwenye kamunonge makhura a maolivi na vinyu.”
7 Angadhunle idindo ya 4, ndatoovwa madhu angelo wa 4 aonganga ira: “Kadha!” 8 Ndingaing’an’ne, ndatoona kavalo youmbuwa. Wenuo agwenle vakavalwila dhinalee ali Wukwa. Thitho Masiye* anom’ara vaduzi maningi. Aliwa tatoova-iwa utongi va ikhundu imbo-i mwa vikhundu 4 vya ilambo yavathi ira taphe atu na sarasada lolapa, ndhala, sau oophi-a na vilombo vyoophi-a vya vailambo yavathi.
9 Angadhunle idindo ya 5, ndatoona vathi vaiguwa ya sembe vangali vingumi* vyaatu oi aphiwile namwasa wa madhu a Nlungu thitho namwasa wa basa loirela umboni. 10 Aliwa tatoonga mogweli-a madhu ira: “Nyo Mbwiye nlukhulu Okwaranya, Nlungu ochena na waimbarimbari, n’nga munodha a-iya fiyedha e-lini aa-tonga noweli-edha ale anokala vailambo yavathi namwasa wa sangiri-u yachuchi-idhe aliwa?” 11 Uliwethene waaliwa atoova-iwa nguwo yolapa yochena thitho atoowandeliwa ira adhowenave vuma wa isihora yoyeva, fiyedha numero ya adhaari afwiwa na yaabaliwa oi tali tanga-adhi vang’ono ira taphiwe ninga mwaphiwile aliwa, yangakwakwan’ne.
12 Angadhunle idindo ya 6, ndatoona ira watooireya indharandhara ilukhulu. Dhuwa latoodimba ninga nguwo yodimba yosaka-edhiwa na uzoya* thitho mwedi wethene watoofila ninga sangiri. 13 Nyenyedi dhatoogwela vailambo yavathi ninga muri wa masavu munogwi-edhela aliwa masavwee o-oitwa watekenyeyanga na liphevo nlukhulu. 14 Thitho dhulu watookhuma ninga munovindiwela pukutu, thitho mwango uliwethene na isuwa iliyothene vyatookhumi-iwa mamburoni mwiwa. 15 Adhamale mamwene a vailambo yavathi, andimuwa, andimuwa anyakhondo, ofuma, akopolo, dhaari uliwethene na mutu uliwethene waufulu, tatoovithala maphawoni na maphandhe a myangoni. 16 Aliwa tanoowandela myango na maphandhe ira: “Munigwele, munilokote ira na-aoneye wa Nlungu Oi ukaathidhe va pando waumwene thitho ira thakaleliwa wa Mwanalibila wa-anifiyedhele, 17 namwasa oi dambo nlukhulu lothakaleliwa wiwa litofiya, n’nga mbaani unofuna imela vamethoni viwa?”
7 Vyevi vingamadhi, ndatoona angelo 4 tangaimenle makhomo 4 ailambo yavathi. Aliwa tali tanga-indedhile mwakhopolo liphevo lakhumela muvikhundu 4 vya vailambo yavathi, ira liphevo nlilothene la-avire vailambo yavathi, vabara venango va muri uliwethene. 2 Ndatoona thitho ngelo mwinango agwelanga khumela makhumelo adhuwa angana idindo ya Nlungu waingumi. Liye atookhuwa mogweli-a madhu wa angelo 4, ava-iwile kopolo dhononga ilambo yavathi na barale, 3 ira: “Kamunonge ilambo yavathi, venango bara, venango miri, fiyedha ndingadindile vakove dha adhaari a Nlungwi-u.”
4 Moi e-no ndatoovwa numero yaatu adindiwile. Atu okwakwana 144.000, okhumela muziza nlilothene la a-ima Aisraeli, tatoodindiwa:
5 Muziza la Yuda, atu a-eliwile izindiyelo ali okwakwana 12.000.
Muziza la Rubeni, 12.000.
Muziza la Gade, 12.000.
6 Muziza la Aseri, 12.000.
Muziza la Nafitali, 12.000.
Muziza la Manasi, 12.000.
7 Muziza la Simioni, 12.000.
Muziza la Levi, 12.000.
Muziza la Isakara, 12.000.
8 Muziza la Zebuloni, 12.000.
Muziza la Yosefi, 12.000.
Thitho muziza la Bejamim, atu a-eliwile izindiyelo ali okwana 12.000.
9 Vyevi vingamadhi, ndingaing’an’ne ndatoona mwinji nlukhulu waatu, oi kavali mutu uliwethene aodile ulengesa, okhumela muilambo iliyothene, ziza nlilothene, mbumba iliyothene na iongelo iliyothene. Aliwa tali tangaimenle vamethoni va pando waumwene na vamethoni va Mwanalibila, tangawarile nguwo dholapa dhochena thitho tangatukunle vitambi vyakanjeza mandhani mwiwa. 10 Aliwa tatoodhowanave khuwa mogweli-a madhu ira: “Ivulumuchoi-u ikhumile wa Nlungwi-u, oi ukaathidhe vapando waumwene, na wa Mwanalibila.”
11 Angelo othene tali tangaimenle morungunuwa pando wa umwene, thitho andimuwa apingo na angelo 4 ale tatoorungunuwiwa na angelwao. Thitho othene tatoorama fii-a kove dhiwa vathi, vamethoni va pando wa umwenuo nolambela Nlungu. 12 Aliwa taonga ira: “Ame! Nlungwi-u nguna zelu kopolo thitho ngunofwanela raeli-iwa, titimi-iwa, lemeziwa, nosimbiwa modhowa nodhowa. Ame.”
13 Moi e-no m’mbo-i mwa andimuwa apingwale atoondifuka ira: “N’nga awarile nguwo dholapa dhochenala mbaani thitho akhumele uvi?” 14 Hora yoniyene, ndatoom’mwakhula ira: “Mbwiyanga, unoidhiwa ngunyo.” Mbwenye liye atoondiwandela ira: “Enala mbakhumile munyarwa ilukhulu thitho tatofula nguwo dhiwa dholapa nodhicheni-a na sangiri ya Mwanalibila. 15 Ngumwasiwa tali vamethoni va pando waumwene wa Nlungu. Aliwa anaam’mwirela urumiwi wopambuleya nathana nama-iyu kachisinimwee, thitho Ule ukaathidhe vapando waumwenuo unodha akhunela na tendalee ira aabarele. 16 Aliwa katinodha kaanave ndhala venango tona. Katinodha ka-iwa na dhuwa venango vi-a uliwethene, 17 namwasa oi Mwanalibila ukaathidhe vakhundu va pando wa umwene, unodha akumbiza noasogolela wu puno dha ma-inje a ingumi. Thitho Nlungu unodha puputa mi-odi yothene muthoni mwiwa.”
8 Angadhunle idindo ya 7, dhulu kwaavweile iliyothene mowandamela maminutu 30. 2 Adhamale ndatoona angelo 7 oi atooimela vamethoni va Nlungu, thitho atoova-iwa malipenga 7.
3 Ngelo mwinango atoofiya angatukunle iya yoka-elana vyotuwela ya oro noimela va iguwa ya sembe. Liye atoova-iwa vyotuwela vinjinji ira avivelele sembe vambo-i na malobelo aatu ochena othene vaiguwa ya sembe ya oro, yoi yali vamethoni va pando wa umwene. 4 Wichi wa vyotuwelavyo vambo-i na malobelo aatu ochena vyatoodhowa wa Nlungu khumela mudhandha la ngeluo. 5 Mbwenye hora yeniyene ngeluo atootukula iya yoka-elana vyotuwela ile nodhali-amo mulo wavalile liye vaiguwani ya sembe nouponyedha vailambo ya vathi. Moi e-no watoovweya gudha, madhu, vyerima wa ndhari na indharandhara. 6 Angelo 7 oi tana malipenga 7 ale, tatookozeela li-a malipengao.
7 Ngelo oroma atooli-a lipengalee. Adhaire e-no, watooneya matalala na mulo vyothanganeelana na sangiri moi vyatooponyiwa vailambo yavathi. Ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya vailambo yavathi yatoovya, ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya miri vyatoovya na vyomela vyothene vyobitimela vyatoovya.
8 Ngelo wanambili atooli-a lipengalee. Thitho yongo inango yokala ninga mwango ulukhulu oi uno-inda mulo yatooponyedhiwa bara. Idhaire e-no ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya bara yatoosanduwa sangiri. 9 Thitho ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 ya vyaingumi vya bara vyatookwa. Thitho ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya mabarko vyatoothweya.
10 Ngelo waneraru atooli-a lipengalee. Thitho nyenyedi ilukhulu ya-inda ninga nyale yatoogwa khumela dhulu. Yatoogwela va ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya mi-inje na vapuno dhama-inje. 11 Dhina la nyenyediyo ndi thakuru lowawa. Ee-no ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya ma-inje vyatoowawa thitho atu anjinji tatookwa na ma-injao namwasa oi ali owawa.
12 Ngelo wa 4 atooli-a lipengalee. Adhaire e-no, ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vyadhuwa, ikhundu yaneraru ya mwedi na ikhundu yaneraru ya nyenyedi, vyatoodimba. Vyatooira e-no ira ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya vyongo vyevi vikaena isi, thitho ira ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya nathana vya-amoneeliwe, saasawa thitho nama-iyu.
13 Moi e-no ndatoona ivangwe iphurumuwanga dhulu thitho ndatoovwa ionganga mogweli-a madhu ira: “Soka, soka, soka waale anokala vailambo yavathi, namwasa wa ula wa malipenga o-alawo oi angelo 3 ta-adhi vang’ono funa ali-a!”
9 Ngelo wa 5 atooli-a lipengalee. Thitho ndatoona nyenyedi yagwele vathi khumela dhuluo. Nyenyediyo yatoova-iwa xavi yovolowana lindi nlukhulu. 2 Nyenyediyo yatoodhula lindi nlukhululo thitho wichi ninga wa lindi nlukhulu la mulo watookhuma lindinimo. Dhuwa na mwela vyatoodimba nawichi wakhumela lindinimo. 3 Vari va wichiwo, vatookhuma madhombe thitho atoomwadheya vailambo yavathi. Madhombao tatoova-iwa utongi ofwanafwana na una makong’a availambo yavathi. 4 Madhombao tatoowandeliwa ira katinonge vyomela vyavailambo yavathi, venango yongo iliyothene yobitimela venango imuri iliyothene, mbwenye ira taphei-e atu akondile a-kaana idindo ya Nlungu vakoveni viwa.
5 Madhombao katirumeli-iwile upha atwao, mbwenye tatoowandeliwa ira taaoni-e nyarwa wa myedi 5. Thitho oni-iwa nyarwa wiwao wali ofwanafana na ninga mwemo munoonela nyarwa mutu alumiwa na kong’a. 6 Malambo enao, atu anodha sakasaka wukwa mbwenye katinodha ufwanya. Atwao anodha funechecha wukwa mbwenye wukwao unodha atawa.
7 Madhombao tanooneya ninga makavalo okozeela khondoni. Vamiruni viwa vatookala vyongo vyooneya ninga vichapowa vya umwene vya oro. Kove dhiwa dhali ninga dhaatu, 8 mbwenye sisi liwa lali ninga laa-iyana thitho menwiwa ali ninga akalamu. 9 Vamirimani viwa vatookala vyodhibarelana ninga mafero. Thitho ula wa mapepelwiwa wavweya ninga ngolo dhoi dhinomburuliwa na makavalo oi anotamangela khondoni. 10 Madhombao tatookaana thitho mila yoi yan’na minga ninga yamakong’a. Miliwayo njana kopolo dhophei-ana atwao wa myedi 5. 11 Madhombao tatokaana mwene oi ndi ngelo wa lindi nlukhulu. Mu Iebere dhinalee ndi Abadoni,* mbwenye mu Igiriki dhinalee ndi Apoliyoni.*
12 Soka limbo-ilo litovira. Mbwenye vasogolo va vyevi vanodha masoka enango menli.
13 Ngelo wa 6 atooli-a lipengalee. Ndidhamale ndatoovwa madhu okhumela va nyanga dhavaiguwani ya sembe ya oro yoi ili vamethoni va Nlungu, 14 awandelanga ngelo wa 6 oi ana lipengule ira: “Uthathule angelo 4 enao amangeleliwile duzi na i-nje ulukhulu wa Eufrati.” 15 Moi e-no angelo 4 ao atoothathuliwa. Aliwa ali okozeya ira vahora, dambo, mwedi na yawa yeyo aphe ikhundu imbo-i mwavikhundu 3 vyaatu.
16 Thitho numero ya anyakhondo agwenle va makavalo yali 20.000 weli-edha 10.000.* Yen’na yali numerwiwa yavwide miyo. 17 Makavalo na agwenle vamakavalonivo, aoneya e-ni mu masopenyao: Atoowara vyodhibarelana vamirimani vyofila ninga mulo, vya azuli ninga libwe la jasintu na vyamadjani ninga sulufule. Miru ya makavalwao yali ninga miru ya kalamu thitho mwano mwiwa mwanookhuma mulo, wichi na sulufule. 18 Ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vyaatu vyatoophiwa na mitundu 3 ya sau yakhumile mwano mwiwa, yoi ndi mulo, wichi na sulufule. 19 Kopolo dhamakavalwao dhali mwano mwiwa na miliwa, namwasa oi miliwayo yali ninga nyowa thitho yatookaana miru. Mila yen’na tanoophei-ana atu.
20 Mbwenye atu othene takhondile a-phiwa na misawila, katachinyuwile wu mabasa a mandhiwa. Kata-iidhe lambela viwanda na mafwano a oro, a fero, a kuwa, a mabwe na muri, oi katinooda ona, uvwa, venango wenda. 21 Aliwa katachinyuwile wu mabasiwa opha atu, vya mizimu, vya unyambi,* na mabasiwa oba.
10 Adhamale ndatoona ngelo mwinango wakopolo athithanga khumela dhulu thitho angawarile rambo. Muruniwee watookala zirimbo thitho kovee yali ninga dhuwa. Mendwee yali* ninga mizati ya mulo. 2 Atookaana pukutu ung’ono odhuleya mandhanimwee. Liye atoonyingala bara na nyalolee la ono odyana mbwenye nyalolee la ono wazwele anyinganlena varundani. 3 Adhamale atookhuwa mogweli-a madhu ninga ula wa kalamu. Angakhuwile e-no, vatoovweya madhu andhari 7.
4 Moi e-no ndhari 7 dhile dhingaongile, ndanoofuna vilemba vyaongile aliwavyo. Mbwenye ndatoovwa madhu okhumela dhulu ira: “Ulokote mwasegeredo viongile ndhari 7 vi thitho kuvilembe.” 5 Ngelo amon’ni miyo angaimenle vabara na varundanule, atoogweli-a dhandhalee la ono odyana dhulu. 6 Liye atoolumbela mudhina la Nlungu oi unokalao modhowa nodhowa, oi ngwapanduchile dhulu na vyongo vyothene vili weo, ilambo yavathi na vyongo vyothene vili mwemo thitho bara na vyongo vyothene vili mwemo. Alumbenle ira: “Hora yodedi-edhela itomala. 7 Malambo oi ngelo wa 7 ali-e lipenga ta-ala vang’ono ira akwakwane, segeredo yopambuleya yoi Nlungu atooilaleela wa adhaaree anamaongela, ninga milanyu yapama, mwaimbarimbari inodha kwakwaneli-edhiwa.”
8 Adhamale ndatoovwa madhu okhumela dhulu aonganga okoka na miyo ira: “Dhowa umatukule pukutu odhuleya uli mandhani mwa ngelo uimenle varundani na vabara ule.” 9 Ee-no ndatoodhowa wa ngeluo nom’mwandela ira andiva-e pukutu ung’onowo. Liye atoondiwandela ira: “Tukula pukutu ula udye. Mwano mwaa unokala otapila ninga nuwi, mbwenye unouphi-a mbani.” 10 Ndatootukuladi pukutu ung’ono mandhani mwa ngeluo noudya. Ndingaudyide mwano mwanga wanootapila ninga nuwi, mbwenye mbani mwanga mwatooroma upha. 11 Moi e-no tatoondiwandela ira: “Unofwanela ongela okoka vyokhuza maziza aatu, vilambo, viongelo na mamwene manjinji.”
11 Moi e-no ndatoova-iwa rere okala ninga golomondo* thitho ndatoowandeliwa ira: “Udhowe umamidiri nyumba yopambuleya yava kachisi opambuleya wa Nlungu, iguwa ya sembe na anolambela vevo. 2 Mbwenye kumidiri indharo ili undhe wa nyumba yopambuleya ya kachisi, namwasa oi iveleliwile waatu amaziza enango. Thitho aliwa anodha nyingala sidadi lochena wa myedi 42. 3 Moi e-no ndinodha iri-a mboni dhanga mbili ira dhiongele wa malambo 1.260, dhingawarile masaala.” 4 Mboni mbilidhi dhinoimeleliwa na miri minli ya maulivi na vyo-elavo nyale vinli thitho dhiimenle vamethoni va Mbwiye vailambo yavathi.
5 Akala mutu uliwethene unofuna aphei-a, mulo unokhuma mwano mwiwa noaka-a amwidaniwao. Akala mutu mwinango unofuna aphei-a, unofwanela phiwa mwandhila yen’na. 6 Mboni mbilidhi dhitokaana kopolo yofunga dhulu ira dhongwe wa-arumbwe malambo othene anofuna aliwa ongela. Dhitokaana thitho kopolo yosanducha ma-inje ira akale sangiri nodhi-a sau wa tundu uliwethene vailambo yavathi fendo dhinjinji dhinofuna aliwa.
7 Dhamari-a irela umboniwa, ilombo yoophi-a ikhumile mulindi nlukhulu inodha wana naaliwa thitho inodha gonji-a mbonidho nodhipha. 8 Mitembwiwa inodha kala ndhila ilukhulu ya sidadi nlukhulu loi mophiphirisa linoitaniwa Sodoma na Iguputu, weo waphiwele Mbwiiwa nothomeiwa vaimurini. 9 Mbumba dhaatu anjinji, maziza, vilambo naatu aviongelo vyo-iyana-iyana, anodha ing’anechecha mitembwiwayo wa malambo mararu na meya moi katinodha rumela ira mitembwiwayo ilokotiwe masiyeni. 10 Ale anokala vailambo yavathi anodha sangalala nodhiveliwa namwasa wa wukwawiwa. Aliwa anodha tumizelana vyotuva namwasa oi anamaongela ambilala tatooni-a nyarwa atu anokala vailambo yavathi.
11 Malambo mararu na meya tangamadhi, zimu* waingumi okhumela wa Nlungu watoovolowa mwamboni dhile. Moi e-no mbonidho dhatooimela thitho atu adhioni tatoova maningi. 12 Adhamale mbonidho dhatoovwa madhu okhuwa khumela dhulu adhiwandelanga ira: “Mudhe uno.” Thitho dhatoogwela dhulu miramboni amwidaniwa taonanga. 13 Muhora yenio, watooireya indharandhara ilukhulu maningi, moi ikhundu imbo-i mwa vikhundu 10 vya sidadilo vyatoogwa. Atu 7.000 tatoophiwa na indharandharayo thitho atu enango othene a-adhi tatoova maningi nom’titimi-a Nlungu wa dhulu.
14 Soka lanambili litovira. Mbwenye soka laneraru linaaudha mombaranya.
15 Ngelo wa 7 atooli-a lipengalee. Moi dhulu watoovweya madhu o-iyana-iyana aonganga mokhuwa ira: “Umwene wailambo ukanle Umwene wa Mbwii-u na wa Kristu wee thitho liye unodha tonga ninga mwene modhowa nodhowa.”
16 Mbwenye andimuwa amipingo 24 oi tali tangakaathidhe vamipandwiwa ya umwene vamethoni va Nlungwale, tatookokora noorama fii-a kovedhiwa vathi nolambela Nlungu. 17 Aliwa taonga ira: “Ninousimbani nyo Yohova,* Nlungu wa Kopolo Dhothene, oi mutokalavo na oi mwatookalavo, namwasa oi mutotukula kopolo dhinyu dhilukhulu noroma tonga ninga mwene. 18 Mbwenye maziza aatu tatoothakaleliwa moi nanyeene thitho mwatoothonyi-edha thakaleliwa winyu. Moi e-no hora yo-eliwelatu itofiya yoi alimbo wukwa tatongiwe novelela vyotuva waadhaarinyu anamaongela thangani-avo waatu ochena na ale anoova dhina linyu, olemezeya na onyozeene. Thitho hora yoi munonge atu anononga ilambo yavathi.”
19 Nyumba yopambuleya yavakachisi wa Nlungu dhulu yatoodhuliwa thitho likasa la vwelanolee latooneela lingali wari mwa nyumbee yopambuleya yavakachisi. Moi e-no watoovyerima ndhari, vweya madhu, gudha wa ndhari, watooireya indharandhara thitho watoogwa matalala manjinji.
12 Adhamale dhulu watooneya izindiyelo ilukhulu. Watooneya i-yana angawarile dhuwa thitho mwedi wali vathi va manyalwee. Murunimwee atookaana ichapowa ya umwene yosaka-edhiwa na nyenyedi 12. 2 I-yanuo atookaana wise thitho anoola namwasa wa upha wavwa liye anga-adhi vang’ono ira abale.
3 Dhulu watooneya izindiyelo inango. Ndatoona nyowa ilukhulu yofila yoi yana miru 7 na nyanga 10 thitho va mirwiyo vatookala vichapowa vya umwene 7. 4 Mwilee watookokolola ikhundu imbo-i mwa vikhundu 3 vya nyenyedi dha dhulu nodhigwi-edha vailambo yavathi. Thitho nyowa ilukhulwiyo yatooimela duzi na i-yana oi a-adhi vang’ono ira abalule, ira abala idye mwaneuo.
5 I-yanuo atoobala mwana wa lombwana oi unodha kumbiza mitundu yothene yaatu na golomondo la fero. Thitho mwaneuo atootukuliwa mombaranya nodhowi-iwa wa Nlungu na pandoniwee waumwene. 6 Mbwenye i-yanuo atootawela kokolani, weo wam’saka-edhele limburo Nlungu, weo thitho wadyi-iwe liye wa malambo 1.260.
7 Thitho dhulu watooromeya khondo: Migeli* na angelwee tatoowana na nyowa ilukhulu. Nyowa ilukhulwiyo na angelwee yatookhoma khondo, 8 mbwenye aliwa tatooluza* thitho dhulu kualive limburo liwa. 9 Ee-no nyowa ilukhulwiyo yatooponyedhiwa vathi, nyowa yawale ile yoi inoidhiweya ira Namanami-a na Satana, oi ngunodimeli-a ilambo yothene yavathi weo uli atu. Liye atooponyedhiwa vailambo yavathi vambo-i na angelwee. 10 Ndatoovwa madhu okhuwa okhumela dhulu ira:
“Va-eeni itofiya ivulumucho, kopolo, Umwene wa Nlungwi-u na utongi wa Kristu wee, namwasa oi onukhedha abali-u utoponyedhiwa vathi. Liye unoanukhedha nathana nama-iyu vamethoni va Nlungwi-u! 11 Aliwa tatoom’gonji-a namwasa wa sangiri ya Mwanalibila thitho namwasa wa milanyu yalaleela aliwa moi tali okozeya wukwa. 12 Vamwasa wen’na, dhulu usangalale na nyo mwethene munokala weo! Soka ilambo yavathi na bara, namwasa oi Namanami-a uthithile wa nyo thitho ngothakaleliwa maningi namwasa oi unoidhiwa ira u-adhina isihora yoyeva.”
13 Moi e-no nyowa ilukhulwile ingaoni ira itogwi-iwa vailambo yavathi, yatoom’moni-a nyarwa i-yana abanle mwana wa lombwanule. 14 Mbwenye i-yanuo atoova-iwa mapepelu menli a ivangwe ilukhulu ira aphurumuwele kokolani wu limburo leenle, weo unofuna liye madyi-iwa wahora imbo-i, mahora menli na meya* undendai na nyowa ilukhulwile.
15 Adhamale nyowa ilukhulwiyo yatookhumi-a ma-inje mwano mwee ninga i-nje ira i-yanule abwine i-njenimo. 16 Mbwenye ilambo yavathi yatookami-a i-yanuo. Ilamboyo yatoodhula wanoni wee nomidha i-nje wakhumi-idhe nyowa ilukhulwile. 17 Ee-no nyowa ilukhulwile yatoothakaleliwa na i-yanule, moi yatoodhowa mawana khondo na mbumbee* ya-adhi, yoi inovwela malamulo a Nlungu thitho itokaana basa loirela umboni vya Yesu.
13 Moi ee-no nyowa ilukhulwiyo yatooimela vausevani khundu mwa bara.
Adhamale ndatoona ilombo yoophi-a ikhumanga bara, yoi yana nyanga 10 na miru 7. Va nyanga ili yothene vatookala ichapowa ya umwene, mbwenye vamirwee vatookala madhina onyoza Nlungu. 2 Ilombo yoophi-a yaoni miyoyo yali ninga nyaligwe mbwenye manyalwee ali ninga imbalangondo thitho lomwee wali ninga wa kalamu. Nyowa ilukhulwile yatoova-a ilombo yoophi-ayo kopolwee, pandwee wa umwene na utongi ulukhulu.
3 Ndatoona ira murwee umbo-i waoneya ira utophei-iwa maningi. Mbwenye ilondayo yatooila angalive ira ilomboyo yangaodile wukwa na ilondayo thitho atu othene tanoo-ara ilombo yoophi-ayo namwasa oigomiwana luso. 4 Aliwa tatoolambela nyowa ilukhulwile namwasa oi yatoovelela utongi wa ilombo yoophi-a. Thitho tatoolambela ilombo yoophi-a na madhu oi: “N’nga mbaani uli ninga ilombo yoophi-a thitho unaode iwanana mbaani?” 5 Ilombo yoophi-ayo yatoova-iwa lomo oonga vyongo vyodhiulukhuli-a nonyoza Nlungu. Yatoova-iwa thitho kopolo yoirana vinofuna aliwa wa myedi 42. 6 Ilombo yoophi-ayo yatoodhula lomwee nonyoza Nlungu. Yanoonyoza dhinalee, limburo linokala liye na anokala dhulu. 7 Yatoorumeli-iwa wana naatu ochena noagonji-a. Yatoova-iwa thitho kopolo ira itonge atu a ziza nlilothene, mbumba iliyothene, iongelo iliyothene na ilambo iliyothene. 8 Atu anokala vailambo yavathi anodha ilambela. Khumela vapanduchiwile ilambo, atu enala madhiniwa katilembiwile mu pukutu wa ingumi wa Mwanalibila aphiwile.
9 Mutu una mabaru avwe. 10 Akala mutu mwinango unofwanela tukuliwa dhowa udhaari, unodha dhowa udhaario. Uliwethene opha mutu na sarasada, naliyene thitho unodha phiwa na sarasada. Waatu ochena vyevi vinofuneela vilela nokaana iroromelo.
11 Adhamale ndatoona yongo inango yoophi-a ikhumanga vathi va mateya. Ilomboyo yatookaana nyanga mbili ninga mwana libila, mbwenye yatooroma onga ninga nyowa ilukhulu. 12 Ilombo yoophi-ayo yatootonga mwakopolo dhofwanafwana na dhailombo yoromile, ilombo yoophi-ayo yoromayo iyonanga. Yatooiri-a ira ilambo yavathi naatu anokala mwemo talambele ilombo yoophi-aile, yoi ilonda yafuna aliwa kwana yatooila. 13 Yanooira thitho vizindiyelo vilukhulu vamethoni vaatu, noiri-a ira mulo ugwe vailambo yavathi khumela dhulu.
14 Ilombo yoophi-ayo yatoodimeli-a atu oi anokala vailambo yavathi namwasa wa vizindiyelo vyarumeli-edhiwe aliwa irana vamethoni va ilombo yoophi-a yoromile. Yatoowandela thitho atu anokala vailambo yavathi ira tasaka-edhe ifwanafwani-o ya ilombo yoophi-a yana ilonda yapheile aliwa na sarasadile, mbwenye kiyakwide. 15 Thitho yatoorumeli-iwa velela mwela* wa ifwanafwani-o ya ilombo yoophi-aile, ira ifwanafwani-o ya ilombo yoophi-ayo iode onga noiri-a ira atu othene anokonda lambela ifwanafwani-o ya ilombo yoophi-ayo aphiwe.
16 Ilombo yoophi-ayo yatookanyi-edha atu othene, olemezeya na onyozeya, ofuma na osauwa, aufulu na adhaari, ira a-eliwe izindiyelo va dhandha liwa lodyana venango vakoveni viwa. 17 Yatooirana vyevi ira mutu uliwethene a-aode gula venango guli-a, khumi-avo akala utokaana izindiyeloyo, yoi ndi dhina la ilombo yoophi-ayo venango numero ya dhinalee. 18 Veva panofuneela zelu: Ule una zelu alengese numero ya ilombo yoophi-ayo, namwasa oi ndi numero ya mutu. Numerwee ndi 666.
14 Adhamale ndatooing’ana thitho ndatoona Mwanalibila angaimenle va Mwango wa Ziyoni. Liye ali vambo-i na enango thitho okwakwana 144.000 oi tatoolembiwa dhinalee na la Babee vakoveni viwa. 2 Moi e-no ndatoovwa madhu khumela dhulu ninga uuma wa ma-inje manjinji thitho ninga gudha wakopolo wa ndhari. Madhu avwide miyoao ali ninga aalimbo omba oi ano-indi-edhe basa mabangwiwa.* 3 Aliwa tanoomba nyumbo yoi yavweya ninga nyumbo ipya vamethoni va pando wa Umwene, vamethoni va angelo 4 na vamethoni va andimuwa apingo. Kavali na m’mbo-ene aodile ifunjedha nyumbo yeniyo khumi-avo a 144.000 oi aguliwile vailambo yavathi. 4 Enala mbakondile adhithakali-a naa-iyana thitho ali ninga anamwali. Aliwa mbano-arela Mwanalibila uliwethene unodhowa liye. Aliwa mbaguliwile vari vaatu ninga vyova-a vyoroma vyoveleliwa wa Nlungu na wa Mwanalibila. 5 Valomoni viwa kavakhumile madhu ainyengo thitho katina damba.
6 Moi e-no ndatoona ngelo mwinango aphurumuwanga dhulu.* Liye atookaana milanyu yapama yo-omala yoi ailaleele waatu anokala vailambo yavathi, ilambo iliyothene, ziza nlilothene, iongelo iliyothene na mbumba iliyothene. 7 Liye anoonga mokhuwa ira: “M’moveni Nlungu nom’va-a titimi-o namwasa oi hora yoi atonge itofiya. Ee-no mulambele Wenuo apanduchile dhulu, ilambo yavathi, bara na puno dha ma-inje.”
8 Adhamele ngelo wanambili atoom’arela noonganga ira: “Utogwa! Babulo nlukhulu utogwa, oi ngwairi-idhe ira maziza othene aatu tamwe vinyu wa naluveluvee wa* unyambee!”*
9 Ngelo mwinango waneraru atoa-arela thitho anoonga mokhuwa ira: “Akala mwinango utolambela ilombo yoophi-a na ifwanafwani-oyee thitho uto-eliwa izindiyelo vakovenivee venango va dhandhalee, 10 unodha mwa thitho vinyu o-othangani-ana yongo othakaleliwa wa Nlungu oi unokhutuleliwa mu kopo lothakaleliwawee. Thitho anodha oni-iwa nyarwa na mulo na sulufule vamethoni va angelo ochena na vamethoni va Mwanalibila. 11 Thitho wichi ooni-iwa wiwa nyarwa unodha tuwela modhowa nodhowa. Ale anolambela ilombo yoophi-a na ifwanafwani-oyee na uliwethene u-eliwile izindiyelo ya dhinalee anodha oni-iwa nyarwa nathana nama-iyu. 12 Veva waatu ochena, oi ano-arela malamulo a Nlungu no-arela iroromelo ya Yesu, panofuneela aliwa vilela.”
13 Adhamale ndatoovwa madhu okhumele dhulu ira: “Ulembe ira: Osangalala mbaatu anokwa tangali ovwelana na Mbwiye romela va-eni dhowa sogolo. Zimu unoonga ira mwaa-iye tavume wu mabasa alabile aliwa mwathindhi, namwasa oi vyongo vyaira aliwa vinodhowa vambo-i naaliwa.”
14 Ndidhamale ndatoing’ana thitho ndatoona rambo ochena. Varambonivo vali vangakaathidhe mutu mwinangwee ooneya ninga mwana mutu, angawarile ichapowa yaumwene ya oro murunimwee thitho mandhanimwee mwali ikwakwa yoirwa.
15 Ngelo mwinango atookhuma wari mwa nyumba yopambuleya yava kachisini aonganga mokhuwa wa mutu akaathidhe varambonule ira: “Uthithi-e ikwakwayaa ira urome ucha, namwasa oi hora yocha itofiya thitho vyo-anda vyavailambo yavathi vitomala warala.” 16 Ee-no wenuo akaathidhe varambonule atoothithi-a ikwakwayee mwakopolo noroma ucha vyo-anda vyavailambo yavathi.
17 Ngelo mwinango thitho atookhuma wari mwa nyumba yopambuleya yava kachisini yoi ili dhulu, naliyene thitho atookaana ikwakwa yoirwa.
18 Uiguwa ya sembe watookhuma thitho ngelo mwinango oi ana kopolo yotonga mulo. Liye atoonga mokhuwa wa ana ikwakwa yoirwaule ira: “Uthithi-e ikwakwayaayo noroma ucha mauva availambo yavathi thitho ugumani-e vambo-i vithadhivyee namwasa oi mauvao atomala itwa.” 19 Atoothithi-edha ikwakwayee vailambo yavathi mwakopolo noucha mauva availambo yavathi. Adhamale atoaponya mu iya ilukhulu yokamulelamo mauva yothakaleliwa wa Nlungu. 20 Tatoonyingala mu iya yokamulelamo mauvayo undhe wa sidadi thitho sangiri yatookhuma mu iya yonyingalelamo mauvayo fiyedha muvigabwa vya makavalo, nowenda mastadiya 1.600.*
15 Ndatoona izindiyelo inango ilukhulu na yodabwi-a dhulu. Izindiyelo yei yan’na angelo 7 okaana misau 7. Misau yen’na njogomi-edha namwasa oi yamalanga, thakaleliwa wa Nlungu unokala thitho ungamadhi.
2 Adhamale ndatoona yongo inangwee yooneya ninga bara la vidru lothanganeelana mulo. Thitho ale agonji-idhe ilombo yoophi-a ile, ifwanafwani-oyee na numero ya dhinalee, tali tangaimenle vakhundu va bara yavidrwiyo tangatukunle mabangwe* a Nlungu. 3 Aliwa taomba nyumbo ya Mose dhaari wa Nlungu na nyumbo ya Mwanalibila yoi:
“Nyo Nlungu Wakopolo Dhothene, Yohova,* mabasinyu ndi malukhulu na odabwi-a. Nyo Mwene odhowa nodhowa ndhila dhinyu tolongomana na dhaimbarimbari. 4 Yohova* voi ngu nyo baa-i uli ororomeleya, n’nga mbaani unofuna dhakhonda auovani na a-lemeza dhina linyu? Atu amaziza othene anodha dha dhaulambelani, namwasa oi aliwa atoidhiwa malamulwinyu olongomana.”
5 Vyevi vingamadhi, ndatoona limburo lopambuleya wari mwa sasa waumboni lingadhuleile dhulu. 6 Thitho angelo 7 oi tana misau 7 ale tatookhuma wu limburo lopambuleyalo, tangawarile vyowara vyochena na vyowala thitho tangamangile masintu a oro vamirimani viwa. 7 Moi e-no m’mbo-i mwa angelo 4 ale atoovelela waangelo 7 ao maparato a oro 7 odhala na thakaleliwa wa Nlungu, oi ngokalao modhowa nodhowa. 8 Mulimburo lopambuleyalo, mwatoodhala wichi namwasa wa titimi-o la Nlungu thitho namwasa wa kopolodhee. Kavali aodile volowa mu limburo lopambuleyalo fiyedha misau 7 ya angelo 7 ale ingamadhi.
16 Adhamale ndatoovwa madhu okhuwa okhumela wu limburo lopambuleya awandelanga angelo 7 ale ira: “Dhowani mumakutulele maparato 7 a thakaleliwa wa Nlungu vailambo yavathi.”
2 Ngelo oroma atoodhowa nokhutulela paratwee vailambo yavathi. Adhaire e-no, atu tana izindiyelo ya ilombo yoophi-a na talambela ifwanafwani-oyee, tatooni-iwa nyarwa na sau wa vilonda vyopha thitho vyoophi-a.
3 Ngelo wanambili atookhutulela paratwee bara. Barayo yatoosanduwa sangiri ninga ya mutu okwa. Moi yaingumi iliyothene ya baramo yatookwa.
4 Ngelo waneraru atookhutulela paratwee va mi-inje na puno dha ma-inje. Moi vyothene vyevyo vyatoosanduwa sangiri. 5 Ee-no ndatoovwa ngelo oi una kopolo yotonga ma-inje aonganga ira: “Nyo Nlungu ororomeleya oi mutokalao na oi mwatookalao, muli olongomana namwasa otonga mundhila yen’na, 6 namwasa oi aliwa tatoochuchi-a sangiri yaatu ochena na ya anamaongela thitho nyo mutoava-a sangiri ira tamwe. Aliwa tatofwaneleladi tongiwa mundhila yen’na.” 7 Adhamale tatoovwa iguwa ya sembe ionganga ira : “Ee, nyo Yohova* Nlungu wa Kopolo Dhothene, matongelwinyu mbaimbarimbari na olongomana.”
8 Ngelo wanenai atookhutulela paratwee vadhuwani thitho dhuwalo latoorumeli-iwa kha-a atu na mulo. 9 Atu tatoovya novi-a ulukhulu. Mbwenye aliwa tatoonyoza dhina la Nlungu, oi utokaana kopolo yotonga misau yen’na oi katichinyuwile nom’titimi-a.
10 Ngelo wa 5 atookhutulela paratwee va pando wa umwene wailombo yoophi-a. Umwene wa ilombo yoophi-ayo watoosanduwa isi moi atu tatooroma dhiluma malumi namwasa opha. 11 Mbwenye aliwa tatoonyoza Nlungu wa dhulu namwasa wa upha wavwa aliwa thitho namwasa wa vilonda viwa, angalive e-no aliwa katachinyuwile wu mabasiwa.
12 Ngelo wa 6 atookhutulela paratwee va i-nje ulukhulu wa Eufrati thitho ma-injee atoouma ira ndhila ya mamwene okhumela makhumelo a dhuwa isaka-edhiwe.
13 Adhamale ndatoona madhu mararu onyakavala ovudheleliwa,* oi aoneya ninga anachidwe. Madhwao akhuma mwano mwa nyowa ilukhulu, mwano mwa ilombo yoophi-a na mwano mwa namaongela onama. 14 Mwaimbarimbari madhu enala mbovudheleliwa na viwanda thitho anoira vizindiyelo. Madhwao anodhowa wa mamwene a vailambo yothene yavathi weo uli atu, ira tagumani-iwe vambo-i wu khondo ya dambo nlukhulu la Nlungu Wakopolo Dhothene.
15 “Kaing’ana! Ndinaaudha ninga mbavwa. Osangalala ndi mutu unokala methove thitho unokala owarave nguodhee ira a-awende mandhave nooniwa naatu.”
16 Thitho atoagumanyei-a vambo-i wu limburo loi mu Iebere linoitaniwa Armagedo.*
17 Ngelo wa 7 atookhutulela paratwee va mwela. Adhaire e-no, watoovweya madhu okhuwa khumela wu limburo lopambuleya na pandoni wa umwene ira: “Vitoireya!” 18 Moi e-no watoovyerima ndhari, watoovweya madhu, watoovweya gudha thitho watooireya indharandhara ilukhulu yoi kinaireyevo romela vapanduchiwile mutu vailambo yavathi. Indharandharayo yali yakopolo maningi thitho ilukhulu. 19 Sidadi nlukhulu latoogaweya vikhundu viraru thitho masidadi a maziza aatu atoogwa. Moi e-no Nlungu atoothuulela Babulo nlukhulu, ira am’va-e kopo yana thakaleliwawee ulukhulu. 20 Thitho isuwa iliyothene yatoobwina moi kavafwanyeileve myango. 21 Adhamale matalala malukhulu, nlilothene lonyemela makilu owandamela 20* tatoogwela atu khumela dhulu. Atwao tatoonyoza Nlungu namwasa wa sau wamatalalao, namwasa oi sauo wali ulukhulu modabwi-a.
17 M’mbo-i mwa angelo 7 ana maparato 7 ale, atoodha nondiwandela ira: “Kadha, ndiuoni-e tongiwa wa puta nlukhulu likaathidhe va ma-inje manjinji, 2 loi mamwene availambo yavathi tatooliirana unyambi,* thitho latoolezeli-a atu anokala vailambo yavathi na vinyu wa unyambee.”*
3 Ngeluo atoonditukula mukopolo ya zimu, nondidhowana kokolani. Thitho ndatoona i-yana angakaathidhe vailombo yoophi-a yofila maningi, yoi yatookaana madhina manjinji onyoza Nlungu thitho yatookaana miru 7 na nyanga 10. 4 I-yanuo atoowara vyowara vyofilela na vyofila maningi thitho atoodhibalei-a na oro, mabwe apereso yavadhulu, na mabwe enango oitaniwa perola. Mandhanimwee atookaana kopo la oro lodhala na vyonyakavala na vyongo vyothakali-iwa vyovwelanana unyambee.* 5 Vakovenivee vatoolembiwa dhina la segeredo loi: “Babulo nlukhulu, m’ma wa maputa thitho wa vyonyakavala vyothene vya vailambo yavathi.” 6 Ndatoona ira i-yanuo ali angamadhi lezela na sangiri ya ochena thitho na sangiri ya mboni dha Yesu.
Ndingam’moni, ndatoodabwa maningi. 7 Ee-no ngelule atoondifuka ira: “N’nga mwasiwa ngwan’ni unaadabwa? Ndinouwandela segeredo ya i-yana wen’na thitho ya ilombo yamiru 7 na nyanga 10 igwenlevo liyeyo. 8 Ilombo yoophi-a ioni weeyo, yatookalavo, va-eni kilivo, mbwenye i-adhi vang’ono khuma lindini modi-a, thitho inodhowa manongiwa. Atu anokala vailambo yavathi, oi madhiniwa katilembiwile mu pukutu wa ingumi, romela vapanduchiwile ilambo yavathi, anodha dabwa maningi tadhaona ira ilombo yoophi-ayo yatookalavo, va-eeni kilivo, mbwenye inodha kalavo okoka.
9 “Veva vanofuneela wenjela thitho kaana zelu: Miru 7 inoimelela myango 7, yoi i-yanule ukaathidhe vadhuluvee. 10 Vatokala thitho mamwene 7. Mamwene 5 atomala ugwa, m’mbo-i utokalavo unango kunafiyeve. Mbwenye wadha fiya unodha kalao wahora yoyeva. 11 Thitho ilombo yoophi-a yoi yatookalavo, mbwenye va-eeni kilivo, yoi thitho ili mwene wa 8, mbwenye ikhumile mwa mamwene 7 ale thitho inodhowa manongiwa.
12 “Nyanga 10 dhioni we dhile, dhinoimelela mamwene 10 oi katinawacheleve umweniwa. Mbwenye anodha wachela utongiwa ninga mamwene thitho anodha tonga vambo-i na ilombo yoophi-aile wahora imbo-i. 13 Mamwenala atokaana mathuulelo ofwanafwana, ee-no anodha velela kopolodhiwa na utongiwa wa ilombo yoophi-ayo. 14 Aliwa anodha wana na Mwanalibila, mbwenye namwasa oi liye ndi Mbwiye wa ambwiye na Mwene wa mamwene, Mwanalibiluo unodha agonji-a. Thitho oitaniwale, oi mbosakuliwa mwavakhundu thitho ororomeleya naaliwene thitho anodha kala vambo-i na liye voagonji-a.”
15 Ngelule atoondiwandela ira: “Ma-inje aoni weale, vakaathidhe putanle, anoimelelela maziza aatu, magulu aatu, vilambo na viongelo. 16 Nyanga 10 dhioni we dhile, na ilombo yoophi-a, vinodha idana na putalo. Vinodha tukula vyongovyee vyothene noli-iya mandhave thitho vinodhadya minokwee nolika-a na mulo. 17 Namwasa oi Nlungu atoo-ela vyofunavyee rimani mwiwa ira viire movwelana na mathuulelwee thitho ira vikwakwaneli-edhe mathuulelwiwa mambo-iveale, vovelela umweniwa wa ilombo yoophi-aile fiyedha madhu a Nlungu angakwakwaneli-edhiwe. 18 Thitho i-yana wam’moni we ule unoimelela sidadi nlukhulu lelo linotonga mamwene availambo yavathi.”
18 Vyevi vingamadhi, ndatoona ngelo mwinango athithanga khumela dhulu angana titimi-o nlukhulu moi ilambo yavathi yatoowala na titimi-olee. 2 Liye atookhuwa mwakopolo ira: “Utogwa! Babulo nlukhulu utogwa, thitho udhidhe limburo unokalecha viwanda. Udhidhe thitho limburo linovithala zimu uliwethene onyakavala na mbalame iliyothene yonyakavala inoidananiwa. 3 Liye utomwi-a maziza othene aatu vinyu wa naluveluvee wa* unyambi.* Thitho mamwene availambo yavathi tatom’mwiranee unyambi. Alimbo guli-a malonda* availambo yavathi tatoofuma namwasa wa vyongo vinjinji vya pereso yavadhulu vyadhigumanyele i-yana wen’na mo-okaana manyadho.”
4 Ndatoovwa madhu enango okhumela dhulu oi: “Mukhume mwa liye atwanga, akala kamunofuna gaana na liye vyodawavyee thitho akala kamunofuna wachela vambo-i na liye inango mwa misawee. 5 Namwasa oi vyodawavyee vitoinjiva fiya dhulu, thitho Nlungu utothuulela vyoiravyee vyo-olongomana.* 6 Mum’mweli-edhe vyofwanafwana na vyairele liye atu enango. Mum’mweli-edhe weli-edha fendo mbili vyongo vyairile liye. Koponi mwa-enle liye yomwa yothangani-a, mu-elemo yomwayeeyo weli-edha fendo mbili. 7 Mofwanafwana na mwadhifwanyele liye titimi-o nosangalala na fuma mo-okaana manyadho, mundhila yeniyo thitho mum’moni-e nyarwa nonli-a. Namwasa oi rimanimwee unoongecha ira: ‘Miyo ndili mwene wa i-yana. Kandili i-yana wa makwele thitho kandinodha nla.’ 8 Ngumwasee vadambo limbo-i baa-i, misawee inodha fiya. Misawee ndi wukwa, ula na ndhala thitho unodha ka-iwa na mulo namwasa oi Yohova* Nlungu am’tongile ngwakopolo.
9 “Mamwene ailambo yavathi oi tatoom’mwirana unyambi* nosangalalanga na fuma mo-okaana manyadho, anodha nla nodhiguguda vamirimani vom’vwela tangaranga, tadhaona wichi utuwelanga namwasa wa uvyawee. 10 Aliwa anodha imela undendai namwasa oova voona moda munoonela liye nyarwa thitho anodha onga ira: ‘Pyovwi-a tangaraga, pyovwi-a tangaranga, we sidadi nlukhulu, we Babulo sidadi lakopolo, namwasa oi wa hora imbo-i baa-i tongiwawaa utofiya!’
11 “Thitho alimbo guli-a malonda availambo yavathi anodha m’lela nouvwa tangaranga, namwasa oi kavalive thitho mutu mwinango unaode agula vyongo viwa vyothene. 12 Vyongo viwavyo ndi oro, fero, mabwe a pereso yavadhulu, mabwe enango oitaniwa perola, nguwo dhapama maningi, nguwo dhofilela, nguwo dha silika na nguwo dhofila maningi. Kavali mutu unoagula vyongo vyothene vyosakanyiwa khumela wu muri wa kwema lonukhele pama, vyongo vyo-iyana-iyana vyosakanyiwa na nyanga, matabwa apama maningi, kuwa, fero na libwe la mabo. 13 Thitho kavali mutu unoagula sinamoni, vyonukheli-a vyokhumela wu Indiya, vyotuwela, makhura onukhela, olibano, vinyu, makhura a maolivi, utu wapama maningi, tirigu, ng’ombe, mabila, makavalo, ngolo, adhaari naatu enango. 14 Pyaimbarimbari, yova-ayaa yafunechawee yapamile itou-iya, thitho vyongovyaa vyothene vyapama na vyobaleya vitonongeya thitho atu katinodha vifwanya okoka.
15 “Alimbo guli-a malonda taguli-a vyongo vyevi, oi tali ofuma namwasa wa liye, anodha imela undendai namwasa oova voona moda unoonela liye nyarwa thitho anodha m’lela nouvwa tangaranga. 16 Aliwa anodha onganga ira: ‘Pyovi-a tangaranga, pyovi-a tangaranga, we sidadi nlukhulu, oi wanoowarecha vyowara vyobaleya, vyofilela na vyofila maningi. We sidadi loi latoobalei-iwa pama na vyodhibalei-ana vya oro, vya libwe la pereso yavadhu, na mabwe enango oitaniwa perola. 17 Pyovi-a tangaranga namwasa oi wahora imbo-i baa-i fumaa ilukhulwila itonongiwa!’
“Alimbo wendi-a mabarko, anowenda ulendo vabarani, anolaba basa mabarkoni naatu othene anowenda vabara iranga malonda, tatooimela undendai. 18 Thitho tangaoni wichi utuwelanga namwasa wa uvya we, tatookhuwa ira: ‘N’nga ndi sidadi livi linafwanafwane na sidadi nlukhululi?’ 19 Aliwa tatoo-ela tumbulu va mirwiwa wu takhuwanga, ula nouvwa tangaranga, thitho taongile ira: ‘Pyovwi-a tangaranga ira vyevi viireele sidadi nlukhululi. Atu othene tana mabarko vabara tatoofuma namwasa wa fumee. Mbwenye latoonongiwa muhora imbo-i baa-i!’
20 “Nyo muli dhuluo musangalale namwasa wa vim’mwireele. Nyo thitho ochena, arumuwi naanamaongela musangalale namwasa oi Nlungu utom’langa namwasa wa vyongo viuireleni liye.”
21 Moi e-no ngelo wa kopolo atootukula libwe looneya ninga libwe nlukhulu la chilo noliponyedha bara, thitho aongile ira: “Sidadi nlukhulu la Babulo linodha ponyedhiwa vathi mombaranya na mwakopolo ninga e-ni thitho kalinodha fwanyeyave. 22 Thitho alimbo omba nyumbo vo-indi-edha basa bangwe,* vo-indi-edha basa vitoliro, vo-indi-edha basa malipenga kavinodha vweyave mwa we. Mwa we kamunodha fwanyeya thitho mesili wa basa nlilothene, thitho kamunodha vweyave ula wa limbwe la chilo. 23 Wala wa nyale kunodha moneelave mwa we. Madhu a namathela na namatheliwa katinodha vweyave mwa we, namwasa oi alimbo guli-a malondaa ali atu avadhulu vailambo yavathi, thitho maziza othene aatu tatoodimeli-iwa na vyoira vyaa vyamizimu. 24 Mwa liye mwatoofwanyeya sangiri ya anamaongela, ya ochena na yaatu othene aphiwile vailambo yavathi.”
19 Vyevi vingamadhi, ndatoovwa madhu okhuwa ovweya ninga mwinji nlukhulu dhulu oi: “Mum’titimi-e Ya!* Nlungwi-u unovulumucha atu thitho utokaana kopolo dhilukhulu na titimi-o, 2 namwasa oi matongelwee mbaimbarimbari na olongomana. Liye utotonga puta nlukhulu lelo lathakali-idhe ilambo yavathi na unyambee,* thitho utoliweli-edha namwasa wa sangiri ya adhaaree, aphide* putalo.” 3 Hora yeniyene tatoonga fendo yanambili ira: “Mum’titimi-e Ya!* Wichi unotuwela namwasa oka-iwa wee unodha tuwela modhowa nodhowa.”
4 Moi e-no andimuwa apingo 24 na angelo 4 ale, tatookokora noorama thitho tatoolambela Nlungu oi ukaathidhe va pando wa umwene, noonga ira: “Ame! Mum’titimi-e Ya!”*
5 Thitho pandoni wa umwene watoovweya madhu oi: “Mum’titimi-e Nlungwi-u, nyo adhaaree mwethene, nyo munom’mova, olemezeya na onyozeene.”
6 Adhamale ndatoovwa madhu avweya ninga amwinji nlukhulu, ninga wuuma wa ma-inje manjinji thitho ninga gudha wa ndhari wa kopolo. Madhwao ali oi: “Mum’titimi-e Ya,* namwasa oi Yohova* Nlungwi-u, wa Kopolo Dhothene utoroma tonga ninga mwene! 7 Dhoweni nisangalale nodhiveliwa maningi thitho nim’titimi-e, namwasa oi itofiya hora yothelana wa Mwanalibila thitho i-yanee utomala dhibalei-a. 8 Liye utorumeli-iwa ira aware vyowara vya vadhulu, vyovyerimela na vyochena pama, namwasa oi vyowara vya vadhuluvyo vinoimelela mabasa olongomana aatu ochena.”
9 Ngeluo atoondiwandela ira, “Ulembe ira: Osangala mbaitaniwile uyodya yanamaulo ya pwando lothelana la Mwanalibila.” Atoondiwandela thitho ira: “Enala ndimadhu aimbarimbari a Nlungu.” 10 Vidhaire e-no ndatookokora noorama vasogolo va manyalwee ira ndim’lambele. Mbwenye liye atoondiwandela ira: “Uire polepole! Kuirena vyevyo! Miyo thitho ndili dhaari fwaa na waabalaa ana basa loirela umboni vya Yesu. Ulambele Nlungu namwasa oi ifunelo ya maulosi kuirela umboni vyokhuza Yesu.”
11 Ndatoona dhulu ungadhuleile, adhamale ndatoona kavalo yochena. Agwenle va kavalwiyo dhinalee lali loi Ororomeleya na Waimbarimbri. Liye unotonga molongomana nokhoma khondo molongomana. 12 Methwee ali ninga malumi amulo thitho va murunivee vatookala vichapowa vya umwene vinjinji. Liye atoolembiwa dhina loi kavali uliwethene unoliidhiwa mbwenye liye baa-i. 13 Liye atoowara nguwo ya undhe yandondeliwile sangiri, thitho unoidhiweya na dhina loi madhu a Nlungu. 14 Thitho magulu anyakhondo adhulu tanoom’arela tangagwenle vamakavalo ochena, tangawarile vyowara vya vadhulu, na vyochena pama maningi. 15 Mwanomwee mwanookhuma sarasada lolapa loirwa, loi aphena maziza aatu thitho unodha atonga* na golomondolee la fero. Thitho liye anoonyingala muiya yokamulelamo mauva yothakaleliwa ulukhulu wa Nlungu wa Kopolo Dhothene. 16 Vanguwee ya undhe na vakavalonivee, vatoolembiwa dhina loi, Mwene wa mamwene na Mbwiye wa ambwiye.
17 Thitho ndatoona ngelo angaimenle va dhuwa. Liye atookhuwa itana mbalame dhothene dhaphurumuwa dhulu ira: “Mudhe wuno, mudhagumanyeye va pwando nlukhulu la Nlungu la yodya yanamaulo, 18 ira mudhadye minokhu ya mamwene, yaandimuwa aanyakhondo, yaalombwana akopolo, ya makavalo na agwenlevo, minokhu yaatu othene, yaatu aufulu na yaadhaari, ya olemezeya na ya onyozeya.”
19 Moi e-no ndatoona ilombo yoophi-a, mamwene availambo yavathi na anyakhondwiwa tangagumanyeile vambo-i ira tawane na agwenle vakavalule na gululee laanyakhondo. 20 Mbwenye ilombo yoophi-ayo yatoo-indiwa vambo-i na namaongela onamule, oi atooira izindiyelo vamethoni va ilombo yoophi-ayo. Vizindiyelo vyevyo atoodimeli-ana ale a-eliwile izindiyelo ya ilombo yoophi-ayo na ale alambela ifwanafwani-oyee. Othene ambilene tatooponyedhiwa lindini mo-inda mulo na sulufule tangana ingumi. 21 Mbwenye enango othene tatoophiwa na sarasada lolapa lakhuma mwano mwa agwenle vakavalule. Thitho mbaleme dhothene dhatoorumbala minokhwiwa.
20 Thitho ndatoona ngelo athithanga khumela dhulu angana xavi ya lindi na kurenti ilukhulu mandhani mwee. 2 Adhamale atoo-inda nyowa ilukhulu, nyowa yawalile, oi ndi Namanami-a na Satana, nom’manga wa vyawa 1.000. 3 Thitho atoom’ponyedha lindinimo nofunga lango wa valindinivo, adhamale atoo-elavo izindiyelo* ira a-adimeli-e okoka maziza aatu fiyedha vingamadhi vyawa 1.000. Vasagolovee, unodha thathuliwa wahora yoyeva.
4 Adhamale ndatoona mipando ya umwene thitho akaathidhe vamipandonivo atoova-iwa kopolo ira atonge. Ndatoona vingumi vyaatu aphiwile namwasa oirela umboni vya Yesu thitho namwasa oonga vyokhuza Nlungu. Ee, ndatoona vingumi vyaatu oi katalambenle ilombo yoophi-a venango ifwanafwani-oyee thitho kata-eliwile izindiyelo vakoveni viwa na mandhani mwiwa. Aliwa tatookaana okoka ingumi thitho tatootonga ninga mamwene vambo-i na Kristu wa vyawa 1.000. 5 (Alimbo wukwa enangwao katakanlenave ingumi fiyedha vingamadhi vyawa 1.000.) Weu ndi venyathi-iwa oroma wa alimbo wukwa. 6 Osangalala na ochena ndi othene anofuna venyathi-iwa vovenyathi-iwa oroma. Waaliwa wukwa wanambili kuna kopolo. Mbwenye anodha kala asembe a Nlungu na a Kristu, thitho anodha tonga ninga mamwene vambo-i na Kristu wa vyawa 1.000.
7 Moi e-no vyawa 1.000 vyevi vyadhamala, mo-odembuwa Satana unodha thathuliwa perezoni mwee, 8 thitho unodha khuma ira amadimeli-e maziza aatu wu khomo 4 dha ilambo yavathi. Mazizawo ndi Gogi na Magogi thitho unodha agumanyi-a vambo-i ira takhome khondo. Aliwa mboinjiva ninga useva wa bara. 9 Aliwa anodha mwadheya vailambo yothene yavathi thitho anodha rungunuwa sasa wa ochena na sidadi lodhiveliwiwa. Mbwenye mulo unodha thitha khumela dhulu noaka-a. 10 Namanami-a, oi anoadimeli-a, unodha ponyedhiwa lindi lo-inda mulo na sulufule, mwemo muli ilombo yoophi-a na namaongela onamule. Thitho aliwa anodha oni-iwa nyarwa nathana nama-iyu* modhowa nodhowa.
11 Adhamale ndatoona pando wa umwene ulukhulu ochena na Nlungu angakaathidhe va pandonivo. Ilambo yavathi na dhulu vyatootawa va methonivee thitho kavafwanyeileve limburo liwa. 12 Moi e-no ndatoona alimbo wukwa, olemezeya na onyozeya, tangaimenle vamethoni va pando wa umwenuo, thitho mipukutu yatoodhuliwa. Mbwenye vatookala pukutu unango wadhuliwile, oi ndi pukutu wa ingumi. Alimbo wukwa tatootongiwa movwelana na vyalembiwile mipukutunimo thitho movwelana na vyoira viwa. 13 Bara latoovelela alimbo wukwa tali mwemo. Wukwa na Masiye* vyatoovelela alimbo wukwa tali mwemo. Uliwethene vaekhene atootongiwa movwelana na vyoira vyee. 14 Thitho wukwa na Masiye* vyatooponyedhiwa lindi la mulo. Lindi lamulo leli linoimelela wukwa wanambili. 15 Thitho mutu uliwethene oi dhinalee kalilembiwile mu bukhu la ingumi atooponyedhiwa lindini la mulo.
21 Moi ee-no ndatoona dhulu upya na ilambo yavathi ipya, namwasa oi dhulu wawale na ilambo yavathi yawale vyali vingakhumile thitho bara kiliove. 2 Ndatoona thitho sidadi lochena, Yerusalemu M’pya, lithithanga khumela dhulu wa Nlungu thitho lali lingasaka-edhiwile ninga namatheliwa oi utowara vyobaleya ira amawachele man’nee. 3 Adhamale ndatoovwa madhu okhuwa okhumela pandoni wa umwene ira: “Kaing’anani! Sasa wa Nlungu uli vari vaatu thitho liye unodha kala vambo-i na aliwa. Aliwa anodha kala atwee thitho Nlunguo unodha kala vambo-i naaliwa. 4 Liye unodha puputa mi-odi yothene muthoni mwiwa thitho wukwa kunodha kalaove. Thitho kunodha kala ula, dumbela venango uvwa upha. Vyawale vitovira.”
5 Thitho Nlungu ukaathidhe vapando wa umwene aongile ira: “Kaonani! Miyo ndinosaka-edha vyongo vyothene kala vipya.” Atoonga thitho ira: “Ulembe, namwasa oi madhu enala mbonyindeleya na aimbarimbari.” 6 Liye atoondiwandela ira: “Vitokwakwaneli-edhiwa! Miyo ndili Alefa na Omega,* maromelo na magomelo. Uliwethene una tona ndinodha m’va-a mwapezi* puno ya ma-inje aingumi. 7 Uliwethene unaganyali vakhondo unodha wachela vyongo vyevi ira ikale yotuvayee. Miyo ndinodha kala Nlungwee thitho liye unodha kala mwananga. 8 Mbwenye atu oova, o-okaana iroromelo, othakali-iwa thitho anoirana vyongo vyonyakavala, opha atu, aunyambi,* anoirana vyamizimu, anolambela mafwano naatu othene onama, anodha ponyedhiwa lindini mo-inda mulo na sulufule. Lindi leli linoimelela wukwa wanambili.”
9 M’mbo-i wa angelo 7 ale, oi ana maparato 7 odhalana misau 7 yogomi-edha atoodha nondiwandela ira: “Kadha uno ndiuoni-e namatheliwa, i-yana wa Mwanalibila.” 10 Ee-no, vo-indi-dha basa kopolo ya zimu ochena, atoonditukula nondidhowi-a wu mwango ulukhulu na olapa thitho atoondioni-a sidadi lochena la Yerusalemu, lithithanga khumela dhulu wa Nlungu, 11 thitho latookaana titimi-o la Nlungu. Vyerimelawee wali ninga libwe lapereso yavadhulu maningi, ninga wala wa libwe la jaspe looneela maningi ninga vidru. 12 Sidadilo latookaana panda ulukhulu na olapa thitho watookaana milango milukhulu 12. Vamilangonivo vatookala angelo 12 thitho vatoolembiwa madhina amaziza 12 aa-ima Aisraeli. 13 Makhumelo adhuwa wa sidadilo watookala milango milukhulu miraru, wu norti milango milukhulu miraru, wu sul milango milukhulu miraru thitho mavirelo adhuwa milango milukhulu miraru. 14 Panda wa sidadilo watoomangiwa vasapato ya mabwe okwakwana 12 thitho vamabwao vatoolembiwa madhina 12 aarumiwi 12 a Mwanalibila.
15 Moi ee-no aonga na miyule atootukula rere wa oro omidirina, ira amidiri sidadilo, milangwee na pandee. 16 Sidadilo latookaana vikhundu vinai, molapelamwee na mokwivelamwee mwali saasawa. Ngeluo atoomidiri sidadi lothene na reruo thitho afwaidhe ira wali mastadiya 12.000.* Molapelamwee, mokwivelamwee thitho khuma vathi dhowa dhulu mwali saasawa. 17 Atoomidiri thitho panda wa sidadilo moi wali makhono 144,* movwelana na dida wafwaidhe mutu, oi thitho ngofwanafwana na dida wa ngelo. 18 Panduo wamangiwile na libwe la jaspe thitho sidadilo lamangiwile na oro onyunguluwa pama ooneela ninga vidru. 19 Panda wa sidadilo wamangiwile vasapato ya mabwe o-iyana-iyana: sapato yoroma yali ya libwe la jaspe, sapato yanambili yali ya libwe la safiro, sapato yaneraru yali ya libwe la kalisidoniya, sapato yanenani yali ya libwe la emarodi, 20 sapato ya 5 yali ya libwe la sardoni, sapato ya 6 yali ya libwe la sadiyo, sapato ya 7 yali ya libwe la kilizolito, sapato ya 8 yali ya libwe la berilo, sapato ya 9 yali ya libwe la topaziyo, sapato ya 10 yali ya libwe la kirizoparazo, sapato ya 11 yali ya libwe la jasintu thitho sapatu ya 12 yali ya libwe la ametista. 21 Thitho viseo vyamilango milukhulu 12 ile vyali mabwe oitaniwa perola 12. Iseo iliyothene yasaka-edhiwile na libwe loitaniwa perola limbo-i. Thitho ndhila ilukhulu ya sidadimo yasaka-edhiwile na oro onyunguluwa pama ooneela ninga vidru.
22 Sidadimo kandionimo kachisi uliwethene namwasa oi kachisee ndi Yohova* Nlungu Wakopolo Dhothene na Mwanalibila. 23 Sidadilo kalafuneela wala wa dhuwa venango wa mwedi, namwasa oi wala watitimi-o wa Nlungu wanoomoneela sidadilo thitho Mwanalibila ali nyalee. 24 Maziza aatu anodha wenda munjeza ya sidadilo thitho mamwene availambo yavathi anodha dhi-a titimi-o liwa sidadimo. 25 Milangwee kinodha fungiwave, namwasa oi unodha kala nathana baa-i thitho nama-iyu kunodha kalao. 26 Aliwa anodha dhi-a sidadimo titimi-o na lemezo lamaziza aatu. 27 Mbwenye yongo iliyothene yothakali-iwa na mutu uliwethene oirana vyonyakavala na vyainyengo, kanodha volowa sidadimo. Anofuna dhavolowamo mbenao baa-i oi madhiniwa atoolembiwa mupukutu waingumi wa Mwanalibila.
22 Thitho liye atoondioni-a i-nje wa ma-inje a ingumi, ochena ninga libwe lovyerimela la kulusitalo, uwendanga khumela pandoni waumwene wa Nlungu na wa Mwanalibila. 2 I-njuo wavirilena vari va ndhila ilukhulu ya sidadimo. Vikhundu vinli vyonthene vya-injuo watookala miri ya ingumi yoi yanoova-a vyova-a fendo 12 va yawa, thitho yanoova-a mwedi uliwethene. Mathakuru a miriyo ali oili-a maziza aatu.
3 Nlungu kanodha tembelelave sidadilo. Mbwenye pando wa umwene wa Nlungu na wa Mwanalibila unodha kala sidadimo thitho adhaari a Nlungu anodha laba urumiwi opambuleya wa liye. 4 Aliwa anodha ona khovee thitho dhinalee linodha kala vakhoveni viwa. 5 Thitho nama-iyu kunodha kalaove moi aliwa katinodha funeelave wala wa nyale venango wa dhuwa, namwasa oi Yohova* Nlungu unodha amoneela. Thitho aliwa anodha tonga ninga mamwene modhowa nodhowa.
6 Liye atoondiwandela ira: “Madhwala mbonyindeleya thitho aimbarimbari. Yohova,* Nlungu oi atoovudhelela anamaongela ira tavelele milanyu, utoruma ngelwee ira adhaoni-e adhaaree vyongo vinofwanela ireya vachineneeva. 7 Kaing’anani! Ndinaaudha mombaranya. Osangalala ndi mutu uliwethene uno-arela madhu aulosi a mupukutula.”
8 Miyo Juwau, ngwavwide noona vyongo vyevi. Ndingavwide noona vyongo vyevi, ndatookokora noorama vamanyalo a ngelo andioni-a vyongo vyevi ira ndim’lambele. 9 Mbwenye liye atoondiwandela ira: “Uire polepole! Kuirena vyevyo! Miyo thitho ndili dhaari fwaa, dhaari waanamaongela oi mbaabalaa na waatu ano-arela madhu a mupukutu wen’na. Ulambele Nlungu.”
10 Thitho atoondiwandela ira: “Kulokote madhu a ulosi a mupukutula, namwasa oi hora yo-eliwelatu itokwivela. 11 Ule unoirana vyongo vyo-olongomana, adhowenave irana vyongo vyo-olongomanavyo thitho unoirana vyongo vyonyakavala adhowenave irana vyonyakalavyo. Mbwenye olongomana adhowenave irana vyongo vyolongomana thitho ochena adhowenave kala ochena.
12 “‘Kaing’anani! Ndinaaudha mombaranya thitho nditokaana yotuva ira ndiivelele wa mutu uliwethene movwelana na mabasee. 13 Miyo ndili Alefa na Omega,* oroma na omari-a, maromelo na magomelo. 14 Osangalala mbafulile nguwo dhiwa dholapa ira takaena ufulu odya vyova-a vyamiri yaingumi, thitho ira tarumeli-iwe volowa musidadimo vovirana vamilangwee milukhulu. 15 Undhe utokala atu ali ninga anambwa* thitho anoirana vyamizimu, aunyambi,* opha atu, olambela mafwano na othene anodhiveliwana nama noirana vyainyengo.’
16 “‘Miyo Yesu, nditoruma ngelwanga ira adhairele umboni vyongo vyevi wa we ira vikami-e mipingo. Miyo ndili chichi na mbumba ya Davide. Thitho ndili likorofyo lowala maningi.’”
17 Zimu na namatheliwa anodhowanave onga ira, “Kadha!” thitho uliwethene uvwide aonge ira, “Kadha!” thitho uliwethene una tona adhe. Uliwethene unofuna, amwe mwapezi ma-inje ova-a ingumi.
18 “Miyo ndinoirela umboni wa othene anovwa madhu a ulosi apukutula ira: Mwinango awenjedhela vavyongo vyevi, Nlungu unodha m’mwenjedhela misau ilembiwile mupukutula. 19 Thitho mwinango akumi-a yongo iliyothene va madhu a mupukutu wa ulosula, Nlungu unodha khumi-a ikhunduyee va vyongo vilembiwile mupukutula. Thapulela ira kanodha m’rumeli-a udya vyova-a vya miri ya ingumi thitho volowa musidadi lochenalo.
20 “Ule unoirela umboni vyongo vyevi unoonga ira, ‘Ee, ndinaaudha mombaranya.’”
“Ame! Mbwiyeni Yesu mudhe.”
21 Riya rima ulukhulu wa Mbwiye Yesu ukale na ochenao.
Venango: “vizindiyelo.”
Venango: “ndili A na Z.” Alefa ndi letra loroma la alfabeto ya Igiriki thitho Omega ndi letra logomi-edha.
Muone Apendesi A5.
Enala ndi masiye aatu othene. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Wukwa wanambili unothapulela wukwa modhowa nodhowa.
Mundhila inango: “i-ndedhela dhina langa.”
Venango: “ndinosakasaka moda unodhivwela mutu rimanimwee.” Madhu na madhu: “pyoo.”
Mundhila inango: “unodha kumbiza.”
“Likorofyo” ndi nyenyedi inogomi-edha khuma undhe wafunanga ucha.
Madhu na madhu: “utokaana madhina mangaasi.”
Mundhila inango: “watoo-arela ifwanafwani-o yovilela wanga.”
Venango: “libwe lofila la pereso yavadhulu.”
Muone Apendesi A5.
Muone Apendesi A5.
Venango: “zeze.”
Yen’na ndi kobiri ya fero ya Aroma thitho njatambila mutu alaba basa dambo limbo-i. Muone Apendesi B14.
Enala ndi masiye aatu othene. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Vinooneya ira veva anoonga vya sangiri yakuthuleliwile va iguwa ya sembe. Sangiri yen’na inoimelela ingumi.
Vinooneya ira anoongana uzoya wa mbudi.
Dhina leli linothapulela “Nonga.”
Dhina leli linothapulela “Ononga.”
Venango: “20.000 x 10.000,” yoi inokwakwana 200.000.000.
Muigiriki por·nei′a. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Mundhila inango: “Manyalwee ali.”
Venango: “golomondo lomidirina.”
Mundhila inango: “kopolo.”
Muone Apendesi A5.
Dhina leli linothapulela “N’nga Mbaani Unafwanafwane na Nlungu?”
Mundhila inango: “mbwenye liye (nyowa ilukhulu) yatoogonji-iwa.”
Vyevi vinothapulela mahora mararu na meya.
Madhu na madhu: “mbeu.”
Venango: “zimu.”
Venango: “mazeze.”
Mundhila inango: “vari va rambo.”
Venango: “thakaleliwa.”
Muigiriki por·nei′a. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Wen’na wali runda owandamela makilometru 296. Estadiya imbo-i ndi mametru 185. Muone Apendesi B14.
Venango: “mazeze.”
Muone Apendesi A5.
Muone Apendesi A5.
Muone Apendesi A5.
Madhu na Madhu: “mizimu yothakala.”
Mu Igiriki ndi Harmagedo, enala ndi madhu okhumela mu Iebere oi anothapulela “Mwango wa Megido.”
Madhu na Madhu: “matalento 8.” Muone apendesi B14.
Muigiriki por·nei′a. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Muigiriki por·nei′a. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Venango: ”thakaleliwawee.”
Muigiriki por·nei′a. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Venango: “alimbo guli-a malonda owendawenda.”
Venango: “miselwee.”
Muone Apendesi A5.
Venango: “zeze.”
Venango: “Aleluya!” “Ya” ndi dhina logwandela la Yohova.
Muigiriki por·nei′a. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Madhu na madhu: “ali mandhanimwee.”
Venango: “Aleluya!” “Ya” ndi dhina logwandela la Yohova.
Venango: “Aleluya!” “Ya” ndi dhina logwandela la Yohova.
Venango: “Aleluya!” “Ya” ndi dhina logwandela la Yohova.
Muone Apendesi A5.
Venango: “unodha akumbiza.”
Venango: “idindo.”
Venango: “anodha fungeliwa perezo.”
Enala ndi masiye aatu othene. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Enala ndi masiye aatu othene. Muone Thapuleliwa wa Madhu Enango a Bibilyani.
Venango: “ndili A na Z.” Alefa ndi letra loroma la alfabeto wa Igiriki thitho Omega ndi letra lomari-a.
Venango: “mo-opagali.”
Enala ali makilometru owandamela 2.220. Estadiya imbo-i ndi mametru 185. Muone Apendesi B14.
Mametru owandamela 64. Muone Apendesi B14.
Muone Apendesi A5.
Muone Apendesi A5.
Muone Apendesi A5.
Venango: “ndili A na Z.” Alefa ndi letra loroma la alfabeto wa Igiriki thitho Omega ndi letra lomari-a.
Enala mbaatu oi vyoira viwa ndi vyonyakavala vamethoni va Nlungu.