« Je biigidi esuwa »

1. Nogo naa ba kara tabe Kumno gó da kurweley gó kaale ni habge esuwa ga.

BIBLE je yaa kolo kara gó írge njaŋ bé Kumno ginane kara gó esuwa máni. Alla dage gó náge ná esuwa nẽy piyã ná, je goolge kusige jumar gó nage ná esuwa ɗé. Kur kaŋyẽ ná, kurmbalo Dabid je gool kusiy gó nãy « esi ginane arma máni », alla da kur poliy kaŋyẽ ni ná, « kulendiy bor kama » (Kir. 30:7). Ginane Samson key máni, kur gó tuno Kumno key eje da cay ni ná, esuway nẽy nogo go ɗé. Alla sendi gó base esuwa gó Kumno keyŋ ná, ‘esuway je wiileŋ lay, je seedi ginane bayndi induwa koŋgo-koŋgo gó daŋ máni’ tum lay (Baw. 14:5, 6; 16:17). Mabana kara gó da kurweley gó kaale ni koloŋ náge ná esuwa ná, ne Johba ŋgad ba bege esuwaŋ.

2. Ne kolo me ba Pol bay gó e guye yaa gó nãy nogo godile lay, nãy nogo esuwa lay ga (2 Korente 12:9, 10).

² Pol bay gó e guye sendi gó esuway na seje da ne Johba kusiy ni (tub 2 Korente 12:9, 10). Ginane kara kaŋyẽ da durodiŋga ni máni, Pol nádi ná lapiya gó da siikusiy ni ɗé (Gal. 4:13, 14). Kur kaŋyẽ ná, esi béy gó née kayã gó kúra (Rom 7:18, 19). Piŋɓedeŋ, je sondiridi kayã gó je ane da cay ni wayãŋ (2 Kor. 1:8, 9). Ped pinane koloŋ máni ɓeey piyã ná, kur gó nedi nogo godile ná, wey ne bay gó esuwa. Nogo naa ga. Johba bey esuwa gó naliyŋ. Johba je weyiy ne bayndi gó esuwa.

3. Ne kolo tone gó kaŋge ba ŋga je jeeŋgu kolo mani da kunjile kaŋ ni ga.

³ Johba ay kibiy gó nãy je béeŋga esuwa (1 Piy. 5:10). Alla mabana ŋga porŋgu kusiŋga ɗéŋ ná, ŋga je haabeŋgu esuwaŋ koloŋ ɗé. Agaŋgaŋgu kayã gusu ná : Wedre moter koro je budu esuwa gó giire ná. Alla, mabana bayndi tob gó ée kur ná, nded ligredu. Ginane koloŋ máni gag, Johba tob gó béeŋga esuwa gó ŋga eŋgu tiyãy. Alla gó ŋga haabeŋgu esuwaŋ koloŋ ná, ŋga néeŋgu kayã kaŋyẽ cub ɓey. Ná ne kire gó kaŋge ba Johba je beŋga ná esuwa ga. Ŋga néeŋgu ne me ba ŋga haabeŋgu ná esuwaŋ koloŋ ga. Ŋga je haabeŋgu kolo jee kiyẽ da kolo tone kiyẽŋ koloŋ ni kur gó ŋga je gooleŋgu nogo naa ba Johba be esuwa kara subu gó Bible yaa koldige : Jonas bay gó ɗode kolo Kumno key, Mari (Jesu yéy) lay, Pol bay gó e guye lay. Ŋga je gooleŋgu gó guda kaŋ piyã ná, Johba je be esuwa kara gó je tabiyge lay.

HABA ESUWA DA OLE NI LAY, DA KUNJILE KAYÃ NI LAY

4. Nogo naa ba ŋga haabeŋgu esuwa gó Johba je be ga.

⁴ Gó Johba béeŋga esuwa key ná, ŋga oleŋguy. Je jeeŋgaŋgu da ole kaŋgaŋgu ni nogo je béeŋga « esuwa gó meŋleŋ » (2 Kor. 4:7). Ŋga je haabeŋgu esuwa gó ŋga eŋgu tiyãy da kur gó ŋga je tibŋgu Kolo key lay, ŋga je kirbiŋgu da máni lay (Kir. 86:11). Kolo gó je yaabeŋga da Bible ni ná, ná « esuwa » nẽy (Heb. 4:12). Mabana gí je ol lay, gí je tib Bible lay ná, gí je haabe esuwa gó age ná cam mgbaŋ lay, gí ŋgeme ná kuloŋgo eywa kom lay, gí née ná guye gó ge ay boy da kam ni gó gí gool gó na esiŋ máni tum lay. Gula nogo naa ba Johba be esuwa Jonas bay gó ɗode kolo key ga.

5. Ne kolo me ba Jonas bay gó ɗode kolo Kumno key e tiyã esuwa ga.

⁵ Jonas e tiyã esuwa. Sonduro ney gó ée da kur gó Johba guyiy mániŋ ba, se aydi bato e kur gó ɗaŋ. Ne máni ba gidi mira gó haabe tumadu da kálo gumyã gó der ni lay, kara kaŋyẽ gige mira gó haabege ná tumadu lay. Ge se jey da kama ɓelmey ni lay, ne kur gó kúra ɗé lay, ne kur gó ne sonduro nẽy : da ne kusa dó tuŋyã kulondo ni. Da kirbe kom ni ná, kirbidi na me ga. Yaadi na nãy je ma maa ale ga. Kirdidi gó na Johba na kanoy sí ga. Gó kindiŋ ná, garbiyã ney nẽy.

6. Da Jonas 2:1, 2, 7 ni ná, ne me lig ba be esuwa Jonas kur gó dadi da kusa kulondo niŋ ga.

⁶ Kur gó nádi ná kandiy da kusa kulondo ni, gó ne kur gó kúra ɗéŋ ná, Jonas ne ne me ba hab ná esuwa ga. Tumo cub ná, oldi (tub Jonas 2:1, 2, 7). Jee cay kusuyõ ɗé, alla sendi gó Johba na je ɗeŋle baŋdo key gó nãy boy da ole key ni. Kirbidi da berse kiyẽ gó da Bible ni lay. Ne kolo me ba ŋga yaaŋgu máni ga. Bekolo ole key gó ge kijiri da Jonas sapitr gó so ni ná, ná kolo kiyẽ gó ge je habge da Kire kiyẽ ni lay (gula Jonas 2:1,2,7 lay, Kire kiyẽ 69:1; 86:7). Gó kindi ná, Jonas sendi Kire kiyẽ nee kúra. Kur gó kirbidi da berse kiyẽ koloŋ ni ba Jonas sen ná gó Johba na je éeje ojey. Kayey ná, Johba deriyje kuwani. Keleŋ kaŋ ná, habdi esuwa gó ée née guye key ale (Jonas 2:10–3:4).

7-8. Nogo naa ba ɓendiŋga gó da Taïwan hab esuwa kur gó dadi da kayã gise kiyẽ durodige niŋ ga.

⁷ Kur gó ŋga da kayã gise kur ni ná, kayã gó an da Jonas cay niŋ ɓal gó ojeŋga neyẽ. Zhimingb, ɓendiŋga gó da Taïwan nádi ná lapiya gó da siikusiy ni ɗé. Piŋɓedeŋ, nojiy kiyẽ je gagige ná indiy kolo bekolo je tabdi Johba. Alla je habdi esuwa ná kire gó ole lay, kire gó kunjile kayã lay. Yaadi na : « Kur kaŋyẽ, kur gó gileti kiyẽ na baa caniŋ ni ná, garbiyã je neŋ nẽy lay, ŋ ɓal gó jene sig kunjile kayã ɗé lay. » Ped ginane koloŋ máni ɓeey piyã ná, Zhiming kin kargani ɗé. Yaadi na : « Tumo cub ná, ŋ je ol Johba. Kargani key ná, ŋ je ɗeŋli kire ale kiyẽ. Kur kaŋyẽ ná, ŋ je al kire ná doloniŋ gó kusuyõ gag gó kuleniŋ jaale ná. Kayey ná, ŋ ɓal gó kine jene kunjile kayã ale. »

⁸ Gula nogo naa ba Zhiming hab esuwa da kunjile kayã key gó ná kandiyŋ ni ga. Kur gó ge gayiy ɗe ná, kubaroy nẽy ɗé. Dogdor yaa béy na nage yé béy kubaro. Da wayãŋdiy gó ge je gayey ni ná, Zhiming tib kolo yaa gó timdiŋga gó ge gaydu lay koro. Kur gó ge je gay timdiŋgaŋ ná, kubaroro nẽy ɗé del key, alla kanodu gó aayẽ kubaro lay, se haab ná lapiya koro máni tum lay. Kolo yaa koro be esuwa Zhiming gó írdi ná njaŋ.

9. Mabana kayã gise kur na ãy esuwam ná, gí ɓal gó née ne me ga (gula poto lay).

⁹ Da kayã gise kur ni ná, tirtiyã je negi nẽy ba gí je hab kire gó ole ɗé, ɗewgere gó kunjile kayã ɗé ga. Mabana ne máni ɓeey piyã ná, gurbu ɗé gó Johba sen kayã gó an da cam niŋ. Ne day koloŋ ba mabana gí na ole gó marga piyã ná, sina gaw gó je biigidi kayã gó gí je e tiyãy (Epe. 3:20). Mabana gí ná joge da siikusum ni, ɗewgere da kirbe kom ni ba gí ɓal gó tibe kayã ɗé lay, kunjile ɗé lay ná, gí ɓal gó ɗeŋle Bible tibero, ɗewgere maktub kaŋgaŋgu kiyẽ tibedige. Gí ɓal gó haabe esuwa ɓedeŋ da kur gó gí je ɗeŋli kire ale kiyẽ, ɗewgere gí gool bideyo kiyẽ da jw.org ni. Kur gó gí je ol Johba lay, gí je ham kolo kam tedige da kayã kiyẽ gó maglidi sí béŋgaŋgu da kire key niŋ ná, gí je tegiyje na aje bigi esuwa.

HABA ESUWA DA ƁAŊYÃM KUSIGE NI

10. Nogo naa ba ɓaŋyãdiŋga je beŋgage esuwa ga.

¹⁰ Gó béeŋga esuwa ná, Johba je ne guye ná kire gó ɓaŋyãdiŋga gó ne kretiyẽ kiyẽ lay. Kur gó ŋga da kayã gise kur ni, ɗewgere esi béŋga gó ŋga néeŋgu guye gó ge ay boy da kabdiŋga niŋ ná, ɓalge gó « yége ba da kulendiŋga ni » (Kol. 4:10, 11). Da « kur poliy kiyẽ gó gileti » ni ná, ŋga je eŋgu tiyã bogediŋga kiyẽ (Koy. 17:17). Kur gó kusiŋga na ma gbol ná, bogediŋga gó ne ɓaŋyãdiŋga gó kretiyẽ ɓalge gó ojeŋgaŋguge da kire gó kirbe kaŋga ni lay, da kire gó Kumno key ni lay, da kire gó siikusiŋga ni máni tum lay. Gulaŋgaŋgu nogo naa ba Mari, gó ne Jesu yéy hab esuwa da kara gó tabe Kumno kusige ni ga.

11. Ne kolo me ba Mari e tiyã gó haabe esuwa ga.

¹¹ Mari e tiyã gó haabe esuwa. Kurbu da kayã gó nádu ná da mugluro ni kur gó Gabriyel bay gó e guye gó dana yaa budu kolo gisi guye gó gumyã gó ge boy budu da kabro niŋ. Je aayẽdu kuloŋgo base gó aayẽ kudoro. Wedu kormo ɗé jaŋ ɓey, alla je asedu kormo gó je wéye ne Mesi. Nogo naa ba je yaa bé bugaro Josep gó nadu ná kuloŋgo base gó sene bay gó ba ga (Luk 1:26-33).

12. Da Luk 1:39-45 ni ná, nogo naa ba Mari hab esuwa gó je edu tiyãy ga.

¹² Nogo naa ba Mari hab esuwa gó née ná guye gó ná kindiy teŋ lay, gó esi gó ge ay boy da kabro niŋ ga. Hamdu oje da kara tabe Johba kusige ni. Tondu kolo Garbiyel bay gó e guye gó dana kayã gó gisi guye gó ge ay boy da kabro niŋ (Luk 1:34). Kargani key ná, se edu da « tugu toŋ dó da arma cay ni » da Jude kolo goole nojuro Elisabet. Ne kuryo gó yome, alla boydu baŋdo da mani ɗé. Elisabet pidi Mari lay, ná kire gó tuno gó Kumno key ba yaadu ná kolo kúra gisi kormo gó je weeduŋ cay ni lay (tub Luk 1:39-45). Kargani key ná, Mari yaa gó Johba na « ne guye ná kabiy gó esuwa » (Luk 1:46-51). Nogo kindi, ná kire gó Gabriyel dage ná Elisabed kege ná, Johba budu esuwa.

13. Kur gó timdiŋga dó da Bolivie ton oje kara gó tabe Kumno ná, ne kayã kúra gó kaŋge ba haabdu ga.

¹³ Digi piyã ná, gí ɓal gó haabe esuwa da kara gó tabe Kumno kusige ni ginane Mari koro máni lay. Dasuri, timdiŋga dó da Bolivie e tiyã esuwa koloŋ lay. Baro kusiy ney neỹ ge oomiy da kul dogdor ni lay, tobdu gó ŋgemey jumar lay (1 Tim. 5:4). Moglo budu ɗé dug-dug. Yaadu na : « Ŋ kirbi ca tome gó naŋ je ɓale ɗé. » Dasuri ton oje ga. Gó ca tumo ná, tondu oje ɗé. Yaadu na : « Ŋ tob gó joge ɓaŋyãniŋ kiyẽ ɗé. Ŋ yaa na : “Ne Johba ba je ojeŋ.” Alla ŋ se sen gó kur gó ŋ je sí kusiŋ yom ná ɓaŋyãniŋ ná, ŋ je kirbi gó naŋ ɓal ca kusiŋ ná kaniŋ » (Koy. 18:1). Dasuri se kijiri kayã bé ɓaŋyãro yaa ná bége kolo gileti koro. Kin yaadu na : « Isaŋ koŋ saŋ mani gó ŋ ɓal gó age gise ná oje gó ɓaŋyãniŋ kiyẽ ojiŋgeŋ ɗé. Ejege ná béŋ kayã lee da kul gó dogdor ni lay, yíge ba da kuleniŋ ni ná kire gó berse kiyẽ máni tum lay. Sene gó ŋga ná kandiŋgaŋgu ɗéŋ ná, ne kirbe gó kúra nẽy nogo go ɗé. Ŋga da to noju gó Johba tey dó tuŋyãŋ ni, gó kara gó da maniŋ jenge cogom gó ojeŋgaŋguge lay, gó ilege ná indiŋga lay, gó wayege ná indiŋga dojo da gileti kaŋga kiyẽ ni lay. »

14. Ne kolo me ba ná kawriy gó ŋga tobeŋgu oje gó bawda kiyẽ kege ga.

¹⁴ Johba je beŋga esuwa ná kire gó bawda kiyẽ kege. Je nedi guye ná kire kege kolo béŋga ná esuwa lay, yée ná ba da kulendiŋga ni máni tum lay (Isa. 32:1, 2). Ginane koloŋ máni ba, kur gó gí ná sole ná, yaa bége koliy. Mabana yaage nage ojegiŋ ná, tuba ná indige mani lay, na bége mersi lay. Kolo ná ne kire kege ba Johba ɓal gó bigi ná esuwa.

HABA ESUWA DA KULOŊGO WELE PERERE KOM NI

15. Ne kuloŋgo wele perere gó kúra gó koŋgo ba kretiyẽ kiyẽ ped náge ná ga.

¹⁵ Kuloŋgo wele perere kaŋga gó saray seje da Bible niŋ ná, ɓal gó béŋga esuwa (Rom 4:3, 18-20). Kretiyẽ kiyẽ gó kindiŋ náge ná kuloŋgo wele perere gó je jeenege ná kindige gag girmiliŋ, da paradis gó da kúsuyõ cay ni, ɗewgere da detugu dó da dana niŋ lay. Kuloŋgo wele perere koloŋ je ojiŋga gó ŋga je ayŋgu ná cadiŋgaŋgu mgbaŋ da kayã gise kur kiyẽ ni lay, ŋga je jeeŋgu ná ale lay, ŋga je neŋgu ná guye kiyẽ gó ge ay boy da kabdiŋgaŋgu ni da kongregasiyõ ni lay (1 Tes. 1:3). Pol bay gó e guye piyã hab esuwa da kuloŋgo wele perereŋ koloŋ ni lay.

16. Ne kolo me ba Pol bay gó e guye e tiyã gó haabe esuwa ga.

¹⁶ Pol e tiyã gó haabe esuwa. Da maktub key gó ca só gó kijiri bé kara Korente ná, yaadi gó nãy ne degle gó mburusu. ‘Gileti kiyẽ teŋ teŋ’ ange da cay ni lay, ‘mugluy der bugud’ lay, ‘ge ne ná indiy õ’ lay, ‘ge ŋgorbiliy kusuyõ’ máni tum lay. Gool kusiy mira ná tumadu (2 Kor. 4:8-10). Kijiridi kayã kiyẽ koloŋ da ne kur poliy gó je edi kuryo key gó ca subuŋ ni. Da kur poliy koloŋ ni ná, sendi kayã gó esuwa gó je aane da cay ni da kurweley gó wayãŋ niŋ ɗé. Kobro je duge indiy da kama ni lay, kara tome je baage cay ni je oomeyge jeeyge da daŋgay ni lay.

17. Da 2 Korente 4:16-18 ni ná, ne me ba be esuwa Pol gó ay ná cay mgbaŋ da kayã gise kur kiyẽ ni ga.

¹⁷ Pol hab esuwa gó ay ná cay mgbaŋ bekolo sídi kindiy da ne kuloŋgo wele perere key cay ni (tub 2 Korente 4:16-18). Mabana sendi gó na siikusiy na je ‘teyẽ’ ɓeey piyã ná, je ɗedi kusiy ma gbol ɗé. Alla je sí kindiy da ne kurweley gó wayãŋ cay ni. Kuloŋgo wele perere gó jene ná kindiy gag girmiliŋ da detugu dó dana niŋ « ne kayã gó kúra nẽy » da kindiy ni, bekolo gileti kiyẽ ped gó habdiŋ ne kolo detuguŋ toloŋ caro. Ne kolo je kirbidi da kuloŋgo wele perereŋ koloŋ cay ni ba, je habdi ná ‘esuwa sí da kumandiy cay ni cay ni’.

18. Nogo naa ba Tihomir dage kara tugu tey kulondo ni je habge esuwa da kuloŋgo wele perere kege ni ga.

¹⁸ Tihomir, ɓendiŋga gó da Bulgarie je hab esuwa da kuloŋgo wele perere key ni. Ɓalje ɗigle kab máni, ɓendiy Zdravko, hab tumadu da aksidan ni. Garbiyã ne Tihomir nẽy nogo go ɗé. Alla day ná kara tugu tey kulondo ni je kirbige da ane kulma tumadu ni jumar. Je yaadi ginane kaŋ máni « Ni je kirbi da kurweley gó ni je haabe kusini ná Zdravko, kayãlee gó ni je née bé lay, ne wéy ba ni je tegeyje da sore koloŋ ni lay, kayã gó ni je yaa béy gise kurweley kiyẽ gó age ŋgod ni máni tum lay. » Tihomir dage ná kara tugu tey kulondo ni síge kindige da kuloŋgo wele perere kege ni ba bege esuwa gó ayge ná cadige mgbaŋ lay, mboobge ná kurweley gó Johba je ane ná Zdravko da kulma tumadu ni lay.

19. Gí ɓal gó née ne me ba gí germe ná kuloŋgo wele perere kom tey ga (gula poto lay).

¹⁹ Nogo naa ba gí ɓal gó germe kuloŋgo wele perere kom tey ga. Mabana gí tob gó jene da kúsuyõ cay ni gag girmiliŋ ná, kurbu da kayã gó Bible yaa gisi da paradis cay ni (Isa. 25:8; 32:16-18). Gula kusum gó gí da duniyã gó hirwaŋ ni. Gula kusum gó gí da kurweley koloŋ ni. Gí je gool ne wéy ga. Gí je ɗeŋli ne me lamdiy ga. Ne kirbe gó naa ba gí ná da muglum ni ga. Gó gí haabe esuwa da kirbeŋ koloŋ ni ná, gula poto kiyẽ gó gisi paradis cay gó ge nege da maktub kaŋga kiyẽ ni, ɗewgere gula bideyo kiyẽ kaŋ : Le monde nouveau, Juste à notre porte, ɗewgere Imagine ce jour. Mabana ŋga síŋgu kirbe kaŋga da kuloŋgo wele perere gó gisi duniyã gó hirwa ni ná, gileti kaŋga kiyẽ nogo « ndi ɓeey lay, nogo sam ɓeey lay » (2 Kor. 4:17). Ná kire gó kuloŋgo wele perere ná, Johba je biigí esuwa.

20. Kur gó esuwadiŋga na wiileŋ ná, nogo naa ba ŋga ɓalŋgu gó haabe esuwa ga.

²⁰ Kur gó esuwadiŋga na wiileŋ ná, ‘Kumno je beŋga esuwa’ (Kir. 108:14). Johba magli kayã ped sí kolo gí haabe ná esuwa gó je bediŋ. Alla kur gó gí e tiyã oje kolo gí née ná guye gó ge ay boy da kam ni, ɗewgere gí age ná cam mgbaŋ da kayã gise kur ni, ɗewgere gí ŋgeme ná kuloŋgo eywa kom ná, ulay ná muglum ped lay, hama gile key ná kire gó kunjile kayã ná kanum máni tum lay. Tuba gó ɓaŋyãm kiyẽ gó kretiyẽ je yéege kulom ni lay. Kargani key ná, ŋgima kuloŋgo wele perere kom kúra. Ginane koloŋ máni ba gí je ‘eese ná mer-mer ná esuwa [Kumno] key lay, kosuŋgohandu key lay. Ne máni ba gí íre ná njaŋ lay, gí age ná cam mgbaŋ da kayã gise kur ni ped ná kuloŋgo eywa’ (Kol. 1:11).