Kanya kinye màni neny go nga senngu ’dé : alla jaangangu cadinga kúsunyo da màni

1. Ne esuwa go kongo ba Johba benga ga lay, ne kolo me lay ga.

JOHBA nengangu na esuwa go nga kirbengu na kolo lay, nga habengu na sene lay, nga senengu na kanya kangnye tedige lay, nga gilengu na tirnyo kanga mani tum lay. Ne kolo me ba nengangudi na esuwang kolong ga. Bekolo tobdi go nanga kunjulungu go seney lay, nanga tabanguy na sene kanga lay (Koy. 2:​1-5 ; Rom 12:1).

2. 1) Ne me ba nga senengu nee kúra ga (Job 37:​23, 24 ; gula poto lay). 2) Ne kolo me ba na jee ca kúsunyo ná, kúra go nga yaangu nanga senngu kanya ped ’dé ga.

² Mabana nga ’balngu go kunjile kanya ’beey pinya ná, kanya kangnye neny màni go nga senngu ’dé (tub Job 37:​23, 24). Yaangangu kolo Job key. Johba toniy kolo kinye neny go gil na béy go sene key na kulongoroy da màni. Ne mani ba, Job wey ne bayndi go jee cay kúsunyo lay, ojiy go se gen na kirbe key mani tum lay (Job 42:​3-6). Jen ginane kolong mani tum lay, mabana na jee ca kúsunyo, nanga gilngu go nanga senngu kanya ped ’déng ná, kúray bé ne danga. Sene kulongorodina ginane kolong mani ná, je ojenga go nga senengu nee kúra go Johba je gilngangu ne kanya go nga engu tinyay kolo nga agengu na kanya kúra se timedinga ni go né (Koy. 2:6).

3. Nga je yaangu ne kolo me ba da kunjileng kaang ni ga.

³ Da kunjileng kaang ni ná, nga je yaangu kolo kanya kangnye go nga senngu ’dé. Nga je goolengu ne kolo me ba sene kanya kinyeng kolong tedige ’déng ná, esi béngangu ga. Ping ’bedeng, nga je goolengu go na kawriy go nga senengu tedige ’dé lay. Kunjileng kaang je ojenga go nga germengu na kirbe kanga tey go Johba, « Bay go sene kanya ped » je yaa béngangu kanya kinye ped go nga engu tinya go senegeng (Job 37:16).

NGA SENNGU WELE GO AGE NGODNG ’DÉ

4. Ginanogo Matiyo 24:36 yaang mani ná, ne me ba nga senngu ’dé ga.

⁴ (Tub Matiyo 24:36.) Nga senngu ne mindi ba kusunyo cay je tenye gang ’dé. Jesu pinya kur go daadi da kusunyo cay ni ná, «sendi kurweley lay na tuwa midiraro layng ’déa ». Kargani key, yaadi bé kara e guye kay go Johba go ne Bay go di kur poliy cayng ngad ba je sí kur poliy go né kanya kangnye « da esuwa key ni [’dewgere, da agekubu] key ni » (Kan. 1:​6, 7). Johba sí kurweley go tenye na kusunyo cay kaang, alla nga ’balngu go yaangu go ne mindi lig gang ’dé.

5. Ne kirbe go naa ba nga néngu na kur go nga senngu wele go kusunyo cay je tenye na ’déng ga.

⁵ Ginanogo Jesu yaang mani ná, nga senngu kurweley go kusunyo cay je tenye nang ’dé. Mabana nga mboobngu tenyeng tolong giladinga kaalng ná, je éje na indinga go nga je néngu kar-kar ’dewgere, kusinga je maa gbol da kire Kumno key ni lay. Mabana famille kanga ’dewgere, kara go ’dang na je lasingageng ná, je ese béngangu go nga agengu cadinga mgbang da màni (2 Piy. 3:​3, 4). Dam ’dé nga kirbengu go mabana nga sinangu kurweley go duninya kaang je tenye nang ná, je moglo béngangu go nga néngu na kar-kar ’dé lay, nga agengu na cadinga mgbang da lase kur kinye kolong ni lay.

6. Kolo me ba na kawriy go nga senengu kurweley go duninya je tenye nang ’dé ga.

⁶ Kur go Johba yaa béngangu kurweley go duninya kaang je tenye nang ’dé ná, ’dedi béngangu kire go nga gilengu béy go nga je tabinguy na nenogoca lay, nga boyngu kirbe kanga da cay ni lay. Nga tobngu go tabenguy na kurweley da kirbe kanga ni go na wele pina na je kayeng ’dé, nanga nangu ginane kolong maning ná, sí ginanogo súbu kangangu go séng na kibiy go kaye mani. Go nga séngu kirbe kanga da ne « wele Johba key » go je éjeng ni ná, súnga kirbe kanga da ne kanya go kurweley kolong je éje na béngangung ni. Mabana nga nangu ginane kolong mani ná, nga je germengu kirbe kanga go nga boyngu da Kumno cay ning lay, nga je néngu kanya ped kolo nga aanyengu na kindiy lay (2 Piy. 3:​11, 12).

7. Ne me ba nga senngu ga.

⁷ Súngangu kirbe kanga da kanya go nga senngung ni. Nga senngu go kurweley go age ngondng ayto na ’digle go 1914. Johba ’de kire go ge kijiri da Bible ni kolo ’dode kinye go gisi kanya go je anege né da duninya ni na ’digleng kolong. Kolo ’dode kinyeng kolong nga goolngu go kibdige je an ’bal ’dab, nga senngu na nee kúra go « tuwa do tungnya do Johba tey gi mira ale » (Sop. 1:14). Ping ’bedeng, nga senngu kanya go Johba tob go nanga nangu : nga jeengu alé « kolo kúra go gisi Detugu Kumno tey » bé kara tome (Mat. 24:14). Ge jee aléng kolong da tugu kinye ni del 240 mani lay, na kub kinye teng-teng del 1 000 mani lay. Go nga jeengu alé na kusinga go hamle kolo bore na kara geyle ná, nga engu tinya go nga senengu « kurweley na tuwa carong kolong » ’dé.

NGA SENNGU KANYA GO JOHBA JE NÉ BÉNGANGUNG ’DÉ

8. « Guye go Kumno key » tey go dere ne me ga (Bal. 11:5).

⁸ Jumar ná, nga senngu « guye go Kumno go kinding key » ’dé (tub Bayndi go jee alé 11:5). Kolo kolong je yaa ne kolo kanya go Johba je ne ’dewgere, je ne kanya go tobe key ane ’bale na ’dab lay. Nga ’balngu go sene ne kolo me ba Johba je ’de kanya kangnye je ejege gang ’dé lay, nogo naa ba je ojengadi na lay gang ’dé (Kir. 37:5). Kanga ná, ne kanya go nga senngu tey ’dé ginanogo kormo go je baa gumnya da yéy kulondo ni mani go kara go science pinya sennge tey nee ’déng mani lay.

9. Mabana nga senngu kanya go Johba je né béngang ’dé ná, nogo naa ba je né guye da cadinga ni ga.

⁹ Mabana nga senngu go nogo naa ba Johba je né bénga kanya ’déng ná, je ese bénga go nga séngu kanya timedinga ni go ne. Nga je tegengu ging-ging da kusinga go pore go e jee alé nenye ni lay, go gene kanya da jene kanga ni ’dewgere, go e jene da kur go ge e tinya kara jee alé da màning ’dewgere, nga je tegengu togyo go nga aanyngu Johba kindiy ’dé. Je jene bénga ginane kolong mani mabana nga anngu del ca da kanya go nga sí timedinga ni go ne ’dé lay, mabana nga habngu gileti da guye go to dawe key ay boy da kabdinga ning ’dewgere, mabana nga anngu del ca da alé kanga go nga je porngu kusinga jumar go jeeng ni ’dé pinya lay.

10. Kur go nga senngu nogo naa ba Johba je né kanya ’déng ná, je ’dedi bénga kire go nga néngu na ne nabra kinye go kange ga.

¹⁰ Sene nogo naa ba Johba je né bénga kanya ’déng ná, je ’dee bénga kire go nga néngu na nabra kinye go ginane jee ca kúsunyo lay, sene kulongorom lay. Je ’dee bénga kire go nga senengu nee kúra go kirbe key lay, kanyane key lay, del kanga (Isa. 55:​8, 9). Kayey ná, je ’dee bénga kire go nga bogengu na kirbe kanga da ne day cay ni. Kur go nga anngu del ca da alé go jee ni ’dewgere, nga nengu guye go ge ay boy da kabdinga ning kúra ná, jaanga kosungotege da ne day cay ni (Kir. 127:1 ; 1 Kor. 3:7). Mabana kanya kinyeng na jenge ginanogo nga tob mani ’dé pinya ná, ’daanga kulendinga bura go sendi kanya ped (Isa. 26:12). Nanga guye go aydi boy da kabdinga ning lay, sinanga naa kúra go je né keyng lay. Mabana je nedi kanya tonyo ginanogo da kur poliy go kaale ni mani ’dé ’beey pinya ná, sinangangu naa kúra go je goglengangudi (Kan. 16:​6-10).

11. Ne kanya kinye go na kawdige go kange ba nga senngu ga.

¹¹ ’Daanga kulendinga bura da kanya go nga senngu ni : nga senngu go Johba je ne kanya jumar na nenogoca lay, na duro lay, na tirnyo lay, kanya go nga je nengu béy lay, bé ’bangnyadinga kinye go kretinye lay ná, je gooldi go na kawriy neny lay, je poy berge dage go írge béy njang mani tum lay (Heb. 11:6).

NGA SENNGU KANYA GO JE KAALE DA KURWELEY GO WAYANG NING ’DÉ

12. Ginanogo Jak 4:​13, 14 yaang mani ná, ne me ba nga senngu ’dé ga.

¹² (Tub Jak 4:​13, 14.) Go kindi ná, nga senngu kanya go je éje bénga da kurweley go wayang ning ’dé. Da duninya kaang ni ná, « kurweley kinye go esuwa lay, na tenye kinye go ’barjal lay » ’balge go ane cadinga ni (Bal. 9:11). Ne mani ba, kanya go nga síngu timedinga ni go néng nga senngu go je ane dele cang ’dé ’dewgere, nga je jenengu na kindinga kolo né kanya go nga ayngu sí timedinga ning ’dé.

13. Nogo naa ba kanya kinye go ane ’barjal ’balge go né guye da cadinga ni ga.

¹³ Kanya kinye go ane ’barjal ’balge go né guye da cadinga ni. Kanya kinye go ane ’barjal kolong dam ’dé je solengage lay, je tenyege kulongo eywa kanga lay. Tenye kinye go ane ’barjal ’dewgere, kur poliy kinye go esuwa ’balge go éje na bénga tirtinya lay, tenye kirbe kanga lay. Kur go nga habngu kanya go nga je mboobngung ’dé ná, kulendinga je tenye lay, kusinga je maa gbol lay (Koy. 13:12).

14. Kulongo eywa go kinding ná, seje da ne me ni ga (gula poto kinye lay).

¹⁴ Kur go nga je írngu njang da gileti kongo-kongo ni ná, nga je gilngu go nga je tabngu Bádinga go jene tele dana na ne nenogoca, alla ne kolo nga habengu na kanya kúra da màning ’dé. Kanya kaale kinye go da Bible ni gilge go nga mboobengu go Johba na dadenga da kanya gise kur kinye ni ped ’dé lay, na je yaa bénga kanya go je ane cadinga ni da kurweley go wayang ni tumo cub ’dé lay. Sendi go kulongo eywa kanga ná, da ne sene kanya go je mboobnga da kurweley go wayang ni cub ’dé, alla ne kur go nga je hamngu gile kaykinye lay, nga je nengu na guye lay (Jer. 10:23). Kur go nga je hamngu kire go sene kanya go je tobding tumo cub go nga séngu kanya timedinga ni go né ná, si ginanogo nga je yaangu na : « Mabana Johba na tob ná, ni jene na kindini, ni né kanya go ginane kaang mani ’dewgere, kolong mani » (Jak. 4:15).

15. Ne me ba nga senngu gisi da kurweley go wayang ni ga.

¹⁵ Wayang na wayang ná, nga senngu kanya go je éje béngang ’dé, alla nga senngu go Johba boy bénga tubra go gisi geyle go gag girmiling, go da dana ’dewgere, da kusunyo cay ni. Nga senngu go je yaadi kolo sagle ’dé lay, isang pina pinya je narey kire go né tubra key kibiy ’dé lay (Tite 1:2). Ne day pina ngad ba ’bal go ‘yaa kanya go je ane né lay, ginanogo da kur poliy go kaale ni mani ná, ’baldi go yaa kolo kanya go an ne ’dé ’bey lay’. Ne kanya go an ’bal ’dab da kur poliy go kaale ni lay, je ane ’bale ’dab da kurweley go wayang ni lay (Isa. 46:10). Ping ’bedeng, nga senngu go isang pina pinya je nare Johba kire go nénogocadingang ’dé lay (Rom 8:​35-39). Je béngadi tirnyo lay, je jeenga landire lay, je béngadi esuwa go nga agengu na cadinga mgbang da kanya ped go je ane cadinga ning lay. Nga senengu nee kúra go je ojengadi lay, je tere kubu da cadinga ni mani tum lay (Jer. 17:​7, 8).

NGA ’BALNGU GO SENE GO JOHBA NÁ, SENNGA SÍ NE MINA CE GANG ’DÉ

16. Ne sene kongo ba ge yaa koliy da Kire kinye 139:​1-6 ni ga lay, ne kolo me be nga ’balngu go sene tey ’dé lay ga.

¹⁶ (Tub Kire kinye 139:​1-6.) Bay go jeenga sen kanya go nengadi nang. Sendi siikusinga jay kinye ped lay, kirbe kanga lay. Je kirbi koldinga jumar. Sendi kanya go nga je yaangu lay, day go nga tobngu go yaang lay. Sendi kanya go nga je nengung lay, ne kolo me ba nga je nengu kanya kolong lay ga. Ginanogo kurmbalo Dabid sen mani ná, je sí kindiy da cadinga ni lay, je nenogocadinga lag-lag lay. Bayndinga Kurmbalo go di kanya kinye ped cadige lay, Day go esuwa dele gbang go ne dana lay, na kusunyo lay, je sí kindiy da cadinga ni ginane kaang mani ná, ne kanya go ’beeydam ’dé ga. Ginane Dabid key mani ná, nga ’balngu go yaa na : « Sene go sening ná, ne kanya go ’beeydam. Ng ’bal go sene tey ’dé. » (Kir. 139:​6, not).

17. Ne kolo me ba dam ’dé je ese béngangu go tobe kirbe go Johba na senngangu nee kúrang ga.

¹⁷ Kolo gile kinye go nga habngu da famille kanga ni ’dewgere, da to kanga ni ’dewgere, da kanya kinye go nga síngu súbudinga màning ná, ’bal go éje na indinga go nga kirbengu go Johba go ne Bádinga go nenogocang je sí kindiy da cadinga ni ’dé. ’Dewgere kolo isinya kanga kinye go da kurweley go kaale ni ná, nga je kirbingu go dam ’dé nga sinyangu da Johba kindiy ni go je hamedi kire go senenga ’dé lay, yomdi na indinga lay ​— Dabid pinya kirbi ginane kolong mani lay (Kir. 38:​18, 21). Bayndi go je por kusiy kolo gene kanya kangnye da jene key ni lay, só agekubu kinye go Johba key lay ná, dam ’dé je tone kusiy kolo na : « Mabana seningdi nogo kindi ná, ne kolo me ba tobedi go nang kano kanyane konong go ng gool kúra da kining ni ga. »

18. Ne kolo me ba nga tobengu kirbe go Johba na senngangu del danga kusingang ga (gula poto kinye lay).

¹⁸ Nga ’balngu go tobe kirbe go Johba na senngangu nee kúra del danga kusinga lay, ’baldi go goole kanya go kúra da kusinga ni go nga je goolngu ’déng lay. Mabana je gooldi godile kanga kinye lay, sendi ne kolo me ba nga na kirbe go na kirey ’dé lay, ne kolo me ba nga je nengu kanya ginane kolong mani ’beey pinya ná, tobngangudi lay, je ojingadi lay (Rom 7:15). Kur go nga senngu go sendi kanya go nga ’balngu go néng ná, je benga esuwa go nga tabenguy na íre njang lay, na kulongo eywa lay.

19. Ne me ba nga senngu gisi da Johba cay ni ga.

¹⁹ Nga senngu go Johba ne Kumno go nenogoca ; nga ’balngu go tege togyo da màni ’dé (1 Jann 4:8). Nga senngu go agekubu kaykinye go na duro je gilge ne nenogoca key go nadi na bénga lay, je kirbi koldinga jumar lay. Nga senngu go tobdi go nanga jinangu na kire kindinga gag girmiling. Ne mani ba, poydi gele kolo nga habengu na geyle go gag girmiling lay, kanya ndoje kolong je gil bénga go mabana nga na isinya da siikusinga ni ’beey pinya ná, nga ’balngu go aanye kindiy lay (Rom 7:​24, 25). Kayey ná, nga senngu go « gumnyadi del mugludinga » lay, « sendi kanya ped » lay (1 Jann 3:​19, 20). Senngangudi nee kúra lay, sendi go nga ’balngu go né tobe key lay.

20. Ne me ba je ojenga go nga solengu na dele ca ’dé ga.

²⁰ Kanya ped go nga engu tinya go seneng ná, Johba je wesi bénga cay ’dé. Mabana na jee ca kúsunyo, nga tobngu kolo kindi kaang ná, nga je solengu dele ca gise kanya go nga ’balngu go né ’déng ’dé ni lay, nga je séngu kindinga da ne kanya go na kawriy neny del ni lay. Ne mani ba, nga je gilengu go nga boyngu kirbe kanga da ne Johba cay ni, « Day go na sene go kinding » (Job 36:4). Nogo kindi, guda ná, nga senngu kanya kinye ped ’dé, alla nga nangu na kur poliy go kunjile kanya da Kumno kanga go gumnya kusiy ni lay, nga kunjilengu kanya gise cay lay (Bal. 3:11).