Mu Zamaye ka Bundume mwa Linzila za Jehova

“Mbuyoti i fiwa mutu ya saba [Jehova, NW], ya zamaya mwa linzila za hae.”—SAMU 128:1.

1, 2. Litaba za mwa Bibele za manzwi ni likezo za lipaki ba Jehova ba mwa linako za kwa makalelo li na ni tuso mañi?

LINZWI la Jehova le li Kenile li tezi litaba za litiko ni ze bonwi ze tabisa za batanga ba hae ba ba sepahala. Ze bonwi za Nuwe, Abrahama, Sara, Joshua, Debora, Baraki, Davida, ni ba bañwi ki ze zwile mubano ka ku iponahaza luli mwa makepe a lona. Kaufel’a bona ne li batu luli bao kamukana ne ba na ni nto ye ñwi ye ipitezi. Ne ba na ni tumelo ku Mulimu mi ka bundume ne ba zamaile mwa linzila za hae.

² Manzwi ni likezo za lipaki za Jehova ba kwa makalelo li kona ku ba ze susueza ku luna ha lu nze lu lika ka t’ata ku zamaya mwa linzila za Mulimu. Fahalimu a seo, lu ka ba ni tabo ha lu bonisa likute le lituna ku Mulimu ni sabo ye nde ya ku saba ku mu nyemisa. Seo si cwalo nihailikuli lu talimana ni litiko mwa bupilo, kakuli walisamu ya n’a buyelezwi n’a opezi kuli: “Mbuyoti i fiwa mutu ya saba Jehova, ya zamaya mwa linzila za hae.”—Samu 128:1.

Seo Bundume Bu Li Sona

3. Bundume ki nto mañi?

³ Kuli lu zamaye mwa linzila za Jehova, lu tokwa ku ba ni bundume. Ka mo ku inezi fela, Mañolo a laela batu ba Mulimu ku bonisa kalemeno kao. Sina ka mutala, walisamu Davida n’a opezi kuli: “Mu [ndumebe, NW], mi lipilu za mina li tiye, mina kaufela ba ba sepile [Jehova, NW].” (Samu 31:24) Bundume ki “m’ata a mwa munahano kamba a mwa muzamao a ku kona ku kena, ku tundamena, ku itiisa kwa kozi, sabo, kamba but’ata.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Mutu ya bundume u tiile, ya si na sabo, ya tabana. Taba ya kuli Jehova u fa batanga ba hae bundume ki ye iponelwa hande-nde kwa manzwi a, a muapositola Paulusi ku mubeleki hamoho ni yena Timotea, a’ li: “Mulimu h’a si ka lu fa moya wa boi; kono ki wa mata, ni wa lilato, ni wa kutwisiso.”—2 Timotea 1:7.

4. Ki ifi nzila ye ñwi ya ku fumana bundume ka yona?

⁴ Nzila ye ñwi ya ku fumana ka yona bundume bo bu fiwa ki Mulimu ki ka ku fa nyakisiso ye tuna fa Linzwi la Mulimu, yona Bibele. Litaba ze ñata ze bonwa mwa Mañolo li kona ku lu tusa ku fita fa ku ba ni bundume ni ku fita. Kacwalo, pili ha lu boneñi se lu kona ku ituta mwa Mañolo a Siheberu ka za ba bañwi bao ka bundume ne ba zamaile mwa linzila za Jehova.

Bundume mwa ku Zibahaza Lushango lwa Mulimu

5. Bundume bwa Enoke bu kona ku tusa cwañi batanga ba Jehova ba mwa lizazi la cwale?

⁵ Bundume bwa Enoke bu kona ku tusa batanga ba Jehova ba mwa lizazi la cwale kuli ba bulele lushango lwa Mulimu ka bundume. Pili Enoke a si ka pepwa kale, “makalelo ne a ezizwe a ku biza libizo la Jehova.” Baituti ba bañwi ba bulela kuli batu “ne ba kalile ka kashwau” ku biza libizo la Jehova. (Genese 4:25, 26, NW; 5:3, 6) Ne ku kana kwa ba kuli libizo la bumulimu ne li itusisizwe kwa batu kamba mane kwa milimu ya maswaniso. Kacwalo, bulapeli bwa buhata ne bu atile Enoke ha n’a pepilwe ka 3404 B.C.E. Ka mo ku inezi fela, ku bonahala kuli n’a li a nosi fela mwa ku “zamaya ni Mulimu,” ili ku ndongwama nzila ye lukile ye lumelelana ni niti ya Jehova ye patuluzwi.—Genese 5:18, 24.

6. (a) Ki lushango mañi lo lu tiile l’o Enoke n’a zibahalize? (b) Lu kona ku ba ni buikolwiso mañi?

⁶ Enoke ka bundume n’a fitisize lushango lwa Mulimu, ka mo ku kona ku bela fela ne li ka ku kutaza. (Maheberu 11:5; mu bapanye 2 Pitrosi 2:5.) “A mu bone,” ki mwa n’a zibahalalelize yena paki wa mwakamutwa y’o, “[Jehova, NW] u tile ni ba hae ba ba kenile, ba ba eza bolule; Kuli a eze katulo fahalimu a batu kaufela; a kalimele banyefuli kaufela, kabakala likezo kaufela za bunyefuli ze ba fosize ka zona, ni ka manzwi kaufela a tata a ba Mu bulezi ka ona, bona baezalibi ba banyefuli bao.” (Juda 14, 15) Enoke n’a na ni bundume bwa ku itusisa libizo la Jehova ha n’a fitisa lushango l’o lo ne lu nyaza banyefuli. Mi ka m’o Mulimu n’a fezi Enoke bundume bwa ku zibahaza lushango lo lu tiile l’o, ki cwalo Jehova a file Lipaki za Hae ba mwa lizazi la cwale m’ata a ku bulela linzwi la Hae ka ku tokwa sabo mwa bukombwa, kwa sikolo, ni ko kuñwi kaufela.—Mu bapanye Likezo 4:29-31.

Bundume Mwatas’a Tiko

7. Nuwe u fa mutala mañi wa bundume?

⁷ Mutala wa Nuwe u kona ku lu tusa ku ba ni bundume mwa ku eza misebezi ye lukile ha lu li mwatas’a tiko. Ka bundume ni tumelo, n’a ngile muhato kwa temuso ya bumulimu ya munda wa mwa lifasi kamukana mi “a yaha aleka ku bandusa ba ndu ya hae.” Ka likezo za ku ipeya ku utwa ni ze lukile, Nuwe n’a atuzi lifasi le li si na tumelo kabakala misebezi ya lona ye maswe mi n’a bonisize kuli li swanelwa ku sinyiwa. (Maheberu 11:7; Genese 6:13-22; 7:16) Ku fa nahanisiso ye tuna fa nzila ya Nuwe ku tusa batanga ba Mulimu ba mwa lizazi la cwale ku kena ka bundume mwa misebezi ye lukile ye cwale ka bukombwa bwa Sikreste.

8. (a) Ki sika mañi seo Nuwe n’a talimani ni sona ka ku ba “mubuleli wa Ku Luka” ya bundume? (b) Ki sifi seo Jehova a ka lu ezeza haiba lu li babuleli ba ku luka ba ba bundume?

⁸ Haiba lu ndongwama nzila ye lukile kono lu s’a zibi ka mwa ku sebelisanela ni tiko ye ñwi, haike lu lapelele butali bwa ku kona ku sebelisana ni yona. (Jakobo 1:5-8) Busepahali bwa Nuwe ku Mulimu mwatas’a tiko bu bonisa kuli kwa konahala ku talimana ni litiko ka bundume ni busepahali. N’a tiyezi sineneketo ye ne i zwa kwa lifasi le li maswe ni kwa mangeloi a n’a ipetuzi ku ba batu ba fa lifasi-mubu ni bana ba ona ba simuluho ya mazwake. Ee, Nuwe ne li “mubuleli wa Ku Luka” ya bundume kwa “lifasi la kale” le ne li libile kwa sinyeho. (2 Pitrosi 2:4, 5; Genese 6:1-9) Nihailikuli n’a bulezi ka ku tokwa sabo sina muhasanyi ya shaela litemuso za Mulimu ku ba ne ba pila mwa linako zeo munda u si ka ba teñi kale, ne “ba si ka lemuha se siñwi, mane munda wa kena, mi wa ba kukisa kaufela.” (Mateu 24:36-39) Kono haike lu hupule kuli ku si na taba ni nyandiso ni ku haniwa ki batu ba bañata kwa lushango lwa luna lo lu tomile fa Bibele kacenu, Jehova u ka lu fa kemelo sina ka mwa n’a fezi kemelo ku Nuwe haiba lu bonisa tumelo ni bundume bo bu swana ka ku ba babuleli ba ku luka.

Bundume bwa ku Ipeya ku Utwa Mulimu

9, 10. Ki mwa miinelo ifi Abrahama, Sara, ni Isaka ne ba bonisize ku ipeya ku utwa kwa ka bundume?

⁹ “Mulatiwa wa [Jehova, NW]” Abrahama ki mutala o munde wa ku ipeya ku utwa Mulimu ka bundume. (Jakobo 2:23) Abrahama n’a tokwa tumelo ni bundume kuli a ipeye ku utwa Jehova ni ku zwa mwa Ure wa Kaladeya, muleneñi o ne u tezi lituso za kwa mubili. N’a lumezi sepiso ya Mulimu ya kuli “mishobo kamukana ya lifasi” i ka fiwa mbuyoti ka yena ni kuli lusika lwa hae lu ka fiwa naha. (Genese 12:1-9; 15:18-21) Ka tumelo Abrahama “a ina mwa naha ya Sepiso, mo ku inelwa mwa naha ya basili” mi n’a talimezi “munzi o na ni mitomo ya niti”—ili Mubuso wa kwa lihalimu wa Mulimu, wa n’a ka zusezwa kwa bupilo fa lifasi-mubu mwatas’a ona.—Maheberu 11:8-16.

¹⁰ Musal’a Abrahama, Sara, n’a na ni tumelo ni bundume bwa ku zwa mwa Ure, ku ya hamoho ni munn’a hae kwa naha i sili, ni ku y’o tiyela but’ata bufi kamba bufi bo ne ba ka talimana ni bona teñi k’o. Mi n’a bile ni mupuzo hakalo wa ku ipeya ku utwa Mulimu kwa hae! Nihailikuli n’a li mumba ku fitela a ba ni lilimo ze 90 mi a “s’a supezi,” Sara n’a filwe m’ata ‘a ku ba fa mezi a manca, kakuli n’a lumela kuli Mulimu ya mu sepisize ki ya sepahala.’ Nako ha i nze i ya, a pepa Isaka. (Maheberu 11:11, 12; Genese 17:15-17; 18:11; 21:1-7) Lilimo-limo hamulaho, Abrahama ka bundume a ipeya ku utwa Mulimu mi “a tahisa Isaka.” Ha n’a tuhelisizwe ki lingeloi, toho ya lubasi y’o n’a kutiselizwe mwan’a hae ya bundume ni ya ipeya ku utwa “inge ki ka ku zuha kwa bafu.” Yena ni Isaka kacwalo ne ba bonisize ka mukwa wa bupolofita kuli Jehova Mulimu n’a ka fa Mwan’a hae, Jesu Kreste, sina tiululo ilikuli ba ba bonisa tumelo ku yena ba kone ku ba ni bupilo bwa kamita. (Maheberu 11:17-19; Genese 22:1-19; Joani 3:16) Ka buniti fela, ku ipeya ku utwa kwa ka bundume kwa Abrahama, Sara, ni Isaka ku swanela ku lu susueza ku ipeya ku utwa Jehova ni ku eza tato ya hae kamita.

Bundume bwa ku Yema ni Batu ba Mulimu

11, 12. (a) Mushe n’a bonisize cwañi bundume ka ku ama kwa batu ba Jehova? (b) Ka ku beya mwa munahano bundume bwa Mushe, ki puzo mañi ye neikana ya buziwa?

¹¹ Mushe ka bundume n’a ngile mayemo a hae kwa lineku la batu ba Mulimu ba ne ba hatelezwi. Mwa lilimo za mwanda wa bu-16 B.C.E., bashemi ba Mushe bona ka sibili ne ba bonisize bundume. Ka ku s’a saba taelo ya mulena ya ku bulaya bana ba bashimani ba Maheberu ba ba sa z’o pepwa, ne ba patile Mushe mi hamulaho ba mu beya mwa mutonga mwahal’a mataka a kwa likamba la nuka ya Nile. Ka ku fumanwa ki mwana wa musizana wa Faro, n’a hulisizwe sina mwan’a hae luli, nihailikuli pili n’a amuhezi taelo ya kwa moya mwa ndu ya bashemi ba hae. Ka ku ba kalulo ya lubasi lwa Faro, Mushe “a lutwa butali kaufela bwa Maegepita” mi a ba “ni mata mwa ku bulela, ni mwa misebezi,” ya m’ata mwa buikoneli bwa munahano ni mubili.—Likezo 7:20-22; Exoda 2:1-10; 6:20.

¹² Ku si na taba ni lituso za kwa mubili za mwa ndu ya bulena, Mushe ka bundume a keta k’u nga mayemo kwa lineku la balapeli ba Jehova, ili bao ka nako yeo ne ba li batanga ba Maegepita. Ka ku sileleza Muisilaele, a bulaya Muegepita mi a balehela kwa Midiani. (Exoda 2:11-15) Hamulaho wa lilimo ze bat’o ba ze 40, Mulimu n’a itusisize yena mwa ku etelela Maisilaele ku zwa mwa butanga. Mushe f’o “a zwa mwa Egepita, mi h’a si ka saba buhali bwa mulena,” ya n’a mu bembile ka lifu kabakala ku t’o bulela za Jehova ka ku yemela Isilaele. Mushe n’a zamaya inge y’a bona “ya sa bonwi,” yena Jehova Mulimu. (Maheberu 11:23-29; Exoda 10:28) Kana mu na ni tumelo ni bundume bo bu cwalo bwa kuli mu ka kumalela ku Jehova ni kwa batu ba hae ku si na taba ni but’ata ni nyandiso?

Bundume bwa ‘ku Latelela Jehova ka Pilu Kaufela’

13. Joshua ni Kalebu ne ba file cwañi mitala ya bundume?

¹³ Joshua ni Kalebu ba ba bundume ne ba file bupaki bo bunde hahulu bwa kuli lwa kona ku zamaya mwa linzila za Mulimu. Ne “ba latelezi [Jehova, NW] ka lipilu za bona kaufela.” (Numere 32:12) Joshua ni Kalebu ne ba li mwahal’a banna b’a 12 ba ne ba lumilwe kuli ba y’o twela Naha ya Sepiso. Ka ku saba bayahi ba yona, matwela b’a lishumi ne ba likile ku hapeleza Isilaele kuli a si ke a kena mwa Kanana. Nihakulicwalo, Joshua ni Kalebu ka bundume ne ba bulezi kuli: “[Jehova, NW] h’a lu kolwa, u ka lu isa mwa naha yeo, mi u ka lu fa yona; ki naha mo ku buba mabisi ni linosi. Fela mu si ke mwa ikanyiseza [Jehova, NW]; mu si ke mwa saba batu ba mwa naha yeo; luna lu ka ba miza. Mukunda wa bona fo ne ba tiyela u zwile ku bona; kanti [Jehova, NW] lu inzi ni Yena; mu si ke mwa ba saba.” (Numere 14:8, 9) Ka ku tokwa tumelo ni bundume, lusika l’o lwa Maisilaele ni kamuta ne lu si ka fita mwa naha ye sepisizwe. Kono Joshua ni Kalebu, hamohocwalo ni lusika lo lunca, ne ba keni ku yona.

14, 15. (a) Joshua ha n’a sebelisa manzwi a kwa Joshua 1:7, 8, ki sifi seo yena ni Maisilaele ne ba iponezi? (b) Ki tuto mañi ye ama bundume yeo lu ituta ku Joshua ni Kalebu?

¹⁴ Mulimu n’a bulelezi Joshua kuli: “U itiise, mi u ikeze pilu tata; u tokomele ku ya ka mulao kaufela w’a ku laezi Mushe mutang’a ka. U si ke wa keluhela ku la bulyo kamba ku la nzohoto, kuli ku konde kakai ni kakai k’o ka ya. Buka ye ya mulao i si ke ya zwa mwa mulomo wa hao, kono u i nahane musihali ni busihu; kuli u tokomele ku eza se si ñozwi mwateñi kaufela. Ka ku eza cwalo u ka kondisa nzila ya hao, mi z’o ka eza kaufela, u ka li kona.”—Joshua 1:7, 8.

¹⁵ Joshua ha n’a nze a sebelisa manzwi ao, Jeriko ni mileneñi ye miñwi ne i tulilwe ki Maisilaele. Mane Mulimu n’a tisize kuli lizazi li yeme kulokulikuñwi ku fitela Isilaele a tula kwa Gibioni. (Joshua 10:6-14) Ha ne ba bile mwa kozi ya ku lwaniswa ki mpi ya lila ze swalisani hamoho ya batu “ba bañata ba ba likana ni mushabati o fa likamba la liwate,” Joshua n’a ngile muhato ka bundume, mi Mulimu hape n’a tahisize kuli Isilaele a tule. (Joshua 11:1-9) Nihailikuli lu batu ba ba si ka petahala, ba ba swana sina Joshua ni Kalebu, lwa kona ku latelela Jehova ka pilu kaufela, mi Mulimu wa kona ku lu fa m’ata a ku zamaya ka bundume mwa linzila za hae.

Bundume bwa ku Sepa Mulimu

16. Ki ka linzila lifi Debora, Baraki, ni Jaele ne ba bonisize bundume?

¹⁶ Ku sepa Mulimu kwa ka bundume ku tahisa mupuzo, sina seo ha si boniswa ki likezahalo za mwa mazazi ao baatuli ne ba fa katulo ye lukile mwa Isilaele. (Ruti 1:1) Sina ka mutala, Muatuli Baraki ni mupolofita wa musali Debora ka bundume ne ba sepile Mulimu. Mulena wa Mukanana Jabini n’a hatelezi Isilaele ka lilimo ze 20 Jehova ha n’a tahisize kuli Debora a bulelele Baraki ku kopanya banna b’a 10,000 fa lilundu la Tabore. Nduna wa mpi ya Jabini, Sisera, n’a akufezi kwa nukana ya Kishoni, a na ni buikolwiso bwa kuli fa sibaka se si patami seo banna ba Isilaele ne ba ka tulwa ka bunolo ki mpi ya hae ni makoloi a yona a’ ndwa a eza 900 a’ na ni lisipi kwa mawili. Maisilaele ha ne ba tile mwa musindi w’o, Mulimu a’ nga muhato wa ku tusa Maisilaele, mi munda wa tahisa lishengo la ndwa ku ba ni njapwatila ye ne i palelisizwe makoloi a Sisera ku zamaya. Banna ba Baraki ba tula, mi “ba mpi kaufela ya Sisera ba bulawa ka buhali bwa lilumo.” Sisera a balehela kwa tende ya Jaele, kono ha n’a nze a lobezi, Jaele n’a bile ni bundume bwa ku mu bulaya ka ku mu kokotela mapo ya tende mwa tutafuneno. Sina ka mo ne i bulelezi fela taba ya bupolofita bwa Debora ku Baraki, “ku bubekwa” kwa tulo yeo kacwalo ne ku ile ku musali. Bakeñisa kuli Debora, Baraki, ni Jaele ka bundume ne ba sepile Mulimu, Isilaele “ya pumula kwa lindwa myaha ye 40.”—Baatuli 4:1-22; 5:31.

17. Ki mutala mañi wa ku sepa Jehova kwa ka bundume o ne u filwe ki Muatuli Gidioni?

¹⁷ Muatuli Gidioni ka bundume n’a sepile Jehova Mulimu muta Mamidiani ni ba bañwi ne ba lwanisize Isilaele. Nihailikuli ne ba fitiwa kwa buñata ka palo ya balwanisi ba ba bat’o ba 135,000, balwani ba Isilaele b’a 32,000 ne ba kana ba tengamela kwa k’u nga tulo ye filwe ki Mulimu kuli i tisizwe ki butabani bwa bona. Ka taelo ya Jehova, Gidioni kacwalo a fukuza mpi ya hae ku i eza likwata ze talu za banna b’a 100. (Baatuli 7:1-7, 16; 8:10) Banna bao b’a 300 ha ne ba potolohile mafulo a Mamidiani busihu, yo muñwi ni yo muñwi n’a na ni tolombita ni piza ye na ni lumonyi mwahali. Sisupo ha si fiwa, ba liza litolombita, ku tuba lipiza, ku nanulela mamonyi mwahalimu, mi ba huwa kuli: “Lilumo la [Jehova, NW] ni la Gidioni!” (Baatuli 7:20) Mamidiani ba ne ba sabile hahulu ba kala ku baleha mi ba tulwa. Likezahalo ze cwalo li swanela ku lu kolwisa kuli ku sepa Jehova ka bundume ku tahisa mupuzo ni kacenu.

Bundume bwa ku Kuteka Jehova ni ku Yemela Bulapeli Bo Bu Kenile

18. Ha n’a bulaile Goliati, Davida ka bundume n’a ezize nto mañi?

¹⁸ Mitala ye miñwi ya mwa Bibele i fa bundume bwa ku kuteka Jehova ni ku yemela bulapeli bwa niti. Davida ya n’a li mwanana, ili y’o ka ku tokwa sabo n’a yangwezi lingu za bondat’ahe, n’a fitile fa ku bonahala ku ba ni bundume fapil’a ndwalume wa Mufilisita Goliati. “U tile ku na ka mukwale ni ka lilumo ni mukwazo,” ki mwa n’a bulelezi Davida, “na, ni taha ku wena ka Libizo la [Jehova, NW] wa limpi, Mulimu wa limpi za Isilaele, z’o nyefula. Kacenu [Jehova, NW] u ka ku fa mwa mazoho a ka; ni ka ku bulaya ni ku pume toho; . . . kuli lifasi kaufela li zibe kuli Mulimu u teñi mwa Isilaele; Kaufela ba ba kopani fa, ba ka ziba kuli [Jehova, NW] h’a lamuleli ka mukwale kamba ka lilumo; kakuli ndwa ki ya [Jehova, NW].” (1 Samuele 17:32-37, 45-47) Ka tuso ya bumulimu, Davida ka bundume n’a kutekile Jehova, a bulaya Goliati, mi kacwalo a peta kalulo ye butokwa hahulu mwa ku zwisa lubeta lwa Mafilisita kwa bulapeli bo bu kenile.

19. Ki mungendenge ufi w’o Salumoni n’a tokwela bundume, mi muatumelelo wa hae u kona ku sebeliswa cwañi mwa lizazi la luna?

¹⁹ Muta Salumoni mwan’a Mulena Davida n’a li bukaufi ni ku yaha tempele ya Mulimu, ndat’ahe ya n’a supezi n’a mu susuelize kuli: “U tiye, u itiise pilu, mi u eze; si sabi mi si bilaeli, kakuli [Jehova, NW] Mulimu, Yena Mulimu wa ka, u inzi ni wena; h’a na ku ku tokwisa se siñwi, kamba ku ku tuhela u li nosi, musebezi kaufela wa sebelezo ya Ndu ya [Jehova, NW] mane u fele.” (1 Makolonika 28:20) Ka k’u nga muhato wa ka bundume, Salumoni n’a felize hande tempele yeo. Tukiso ya ku yaha ya teokratiki ha i tahisa shemaeto kacenu, haike lu hupule manzwi a Davida a’ li: “U tiye, u itiise pilu, mi u eze.” Ki nzila ye nde hakalo ya ku kuteka Jehova ka yona ni ku yemela bulapeli bo bu kenile!

20. Ki mwa miinelo mañi m’o Mulena Asa n’a bile ni bundume?

²⁰ Bakeñisa takazo ya Mulena Asa ya ku kuteka Mulimu ni ku yemela bulapeli bo bu kenile, n’a zwisize mwa Juda milimu ya maswaniso ni ba tulombe. Hape n’a zwisize kukw’a hae wa musali wa mukwenuheli fa situlo sa hae se situna ni ku cisa “siswaniso se si maswe” sa n’a ezize. (1 Malena 15:11-13) Ee, Asa “a ba bundume, a feza maswaniso a ze masila ze mwa naha kaufela ya Juda ni ya Benjamine, ni mwa minzi ya n’a hapile mwa naha ya malundu a Efraimi; mi a zusa aletare ya [Jehova, NW] ye fapil’a makenelo a Ndu ya [Jehova, NW].” (2 Makolonika 15:8) Kana ni mina ka bundume mw’a hana bukwenuheli ni ku yemela bulapeli bo bu kenile? Kana mwa itusisa liluwo la mina la kwa mubili mwa ku zwisezapili licisehelo za Mubuso? Mi kana mw’a bata ku kuteka Jehova ka ku ba ni kabelo ya kamita mwa ku zibahaza taba ye nde sina yo muñwi wa Lipaki za hae?

21. (a) Litaba ka za babuluki ba busepahali ba mwa linako za pili Bukreste bu si ka ba teñi kale li kona ku lu tusa cwañi? (b) Ki sika mañi se si ka nyakisiswa mwa taba ye tatama?

²¹ Lu ba ba itumela hakalo kuli Mulimu u bulukile litaba za mwa Mañolo ze ama babuluki ba busepahali ba mwa linako za pili Bukreste bu si ka taha kale! Ka buniti fela, mitala ya bona ye minde i kona ku lu tusa ku fa sebelezo ye kenile ku Jehova ka bundume, sabo ya ku saba Mulimu, ni likute le lituna. (Maheberu 12:28) Kono Mañolo a Sigerike a Sikreste ni ona a na ni mitala ya k’u nga muhato ka bundume bwa mayemo a bumulimu. Ze ñwi za litaba zeo li kona ku lu tusa cwañi ku zamaya ka bundume mwa linzila za Jehova?

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

◻ Bundume ki nto mañi?

◻ Enoke ni Nuwe ne ba bonisize cwañi bundume?

◻ Ki mwa miinelo mañi m’o Abrahama, Sara, ni Isaka ne b’a ngile muhato ka bundume?

◻ Ki mitala mañi ya ka bundume ye ne i tomilwe ki Mushe, Joshua, ni Kalebu?

◻ Ba bañwi ne ba bonisize cwañi kuli ne ba na ni bundume ni ku sepa Mulimu?