KUHITULUKA
1 Awa diwu mazu ayilejeliwu aIsarela ejima kudi Mosi mwiluña daYodani mwisaña, muchana chachinkalampata chatalañana naSufi, hakachi kaParani, Tofeli, Labani, Hazeroti niDizahabi. 2 Hekala lwendu lwamafuku 11 kufuma kuHorebi nakuya kuKadeshi Baraneya+ kuzatisha njila yahita kuMpidi yaSeyiri. 3 Muchaaka chamu 40,+ mukakweji kamu 11, hefuku datachi dakakweji, Mosi wayilejeli aIsarela* yuma yejima yamulejeliwu kudi Yehova nindi ayileji. 4 Wayilejeli awa mazu hanyima yakwila anamushindi dehi Sihoni+ mwanta wawaAmori, washakamineña muHeshiboni niOgi+ mwanta wakuBashani, washakamineña muAshitaroti kuEdireyi.+ 5 Mosi walumbulwili iji Nshimbi+ mwiluña daYodani mwituña daMowabi nindi:
6 “Yehova Nzambi yetu watulejeli muHorebi nindi, ‘Munashimbuli nankashi mudinu iluña damapidi.+ 7 Balumukenu muyi kwiluña damapidi dawaAmori+ nikumaluña awu ejima amukamwihi muAraba,+ iluña damapidi, kuShefila, kuNegebi nikumukulishu wakaluñalwiji,+ ituña dawaKenani nikuLebanoni*+ kushika nikukaloña keneni kaYufurati.+ 8 Talenu, nayinki idi ituña. Yenumu kulonda mwakaheti odu ituña dasanyikiliyi Yehova kuyinka ankakulula jenu, Abarahama, Isaka+ niYakoba+ nikudi anyanawu* akavwalikaña hanyima yawu.’+
9 “Nawa hayina mpinji nayilejeli nami, ‘hinukutwesha kuyisenda nkawamiku.+ 10 Yehova Nzambi yenu nayivulishi, nawa dalelu enu awa munavuli neyi tutumbwa twamumawulu.+ 11 Yehova Nzambi yawankakulula jenu ayivulishi+ mapampa ikombakaji nawa ayikiswili neyi chayikanayi.+ 12 Nukutwesha ñahi kankawami kusenda chiteli chakuyakamena enu nikwiluka chakumanisha kukala kwenu kwejima nikutooba kwenu?+ 13 Keñenu amayala kufuma hanyichidi yenu, akweti maana, kashinshi nawa elukisha nyidimu, ami nukuyitonda ekali anlomboli* jenu.’+ 14 Mwañakwili nenu, ‘Nsañu yiwunatuleji kwila yayiwahi.’ 15 Dichi natondeli anlomboli* akunyichidi yenu, akweti maana nawa elukisha nyidimu, nayitondeli kwikala anlomboli jenu, antwamina amakombakaji, antwamina ajinkulakaji, antwamina amakumi atanu, antwamina amakumi niakulumpi anyichidi yenu.+
16 “Hayina mpinji, nayilejeli ansompeshi jenu nami, ‘Neyi himukusompa muloña hakachi kawamanakwenu, mwatela kusompa mwaloña+ hakachi kamuntu namanakwindi hela nañiinza.+ 17 Bayi mumwekesha chaambu hakusompaku.+ Mwatela kutiya mukanwa kamuntu wabula kulema neyi chimunateli kutiya mukanwa kamuntu walema.+ Bayi mutiya antu womaku,+ muloña wunsompeshi waNzambi;+ nawa neyi owu muloña wunayikalili, mwatela kuwuleta kudi ami nawa nukuwusompa.’+ 18 Hayina mpinji, nayilejeli kutalisha hayuma yejima yimwatela kwila.
19 “Kuhiñahu, twanyamukili kufuma kuHorebi nakuhita mudina isaña deneni nawa dakutiyisha woma+ dimwadimweneni hakuya kwiluña damapidi dawaAmori+ neyi chatulejeliyi Yehova Nzambi yetu. Nkumininaku twashikili kuKadeshi Baraneya.+ 20 Nayilejeli cheñi nami, ‘Munenzi mwiluña damapidi dawaAmori dinakutwinkayi Yehova Nzambi yetu. 21 Talenu, Yehova Nzambi yenu nayinki enu ituña. Kandukenu, kahetenu odu ituña neyi chayilejeliyi Yehova Nzambi yawankakulula jenu.+ Bayi mutiya woma hela kufwa mutentuku.’
22 “Hela chochu, wejima wenu mwenjili kudi ami nakuñila nenu, ‘Tutemeshi amayala hambidi yetu ayi nakututalilaku ituña nawa akenzi nakutuleja njila yitwakahitila nichidi nyisumba yitwakawana.’+ 23 Mumwahosheli mwantiyishili kuwaha, dichi natondeli amayala 12 kufuma hadi enu, kumuchidi-himuchidi kwafumini iyala wumu.+ 24 Anyamukili nakuya kwiluña damapidi,+ ashikili kuChinekineki* chaEshikoli nawa endesheli ituña. 25 Dichi asendelihu nyikaabu yimu yamunodu ituña nakutuletelayu, nawa enjili nakutuleja nawu, ‘Ituña dinakutwinkayi Yehova Nzambi yetu dadiwahi.’+ 26 Ilaña enu mwakaanini kuya nawa mwadikañili nalushimbi lwaYehova Nzambi yenu.+ 27 Mwatwalekelihu kutooba mumatenti enu nakuhosha nenu, ‘Muloña wakwila Yehova watuheleli dichatufumishililiyi mwituña daEjipitu nakutuhana muchikasa chawaAmori kulonda atujilumuni. 28 Tunakuya kwiluña damuchidinyi? Amanakwetu azeyesheli nyichima yetu*+ nanochu chatulejeliwu nawu, “Owu antu hiyantu akola chikupu, ataluka kutubadika nawa nyisumba yawu yamaneni nawa yakiñewa kushika nimumawulu.*+ Twamweni nianyana kawaAnaki awamayala+ kwenoku.”’
29 “Dichi nayilejeli enu nami, ‘Bayi mufwa mutentu hela kuyitiya womaku.+ 30 Yehova Nzambi yenu wakayañahu dehi hambidi yenu nawa wakayizuñilaku+ neyi cheliliyi muEjipitu hamesu enu.+ 31 Nawa mwisaña mwadimweneni Yehova Nzambi yenu chayisendeleñayi neyi chasendañayi muntu mwanindi weyala, kwejima kumwayileña sampu nichimwashikili kudinu iluña.’ 32 Ilaña, hela chakwila mwamweni yuma yejimiyi, himwamukuhweleleli Yehova Nzambi yenuku,+ 33 owu wayitwaminineña munjila kulonda ayikeñeli iluña dimwatela kuteekelahu. Nawufuku, wamwekeneña mukesi nawa namwaana, wamwekeneña mwivu kulonda ayileji njila yimwatela kuyamu.+
34 “Dichi, Yehova watiyili yuma yejima yimwahosheleña nawa wazuwili nakusanyika nindi,+ 35 ‘Kwosi muntu hela wumu hakachi kanidi ikiñu datama wakamona ituña dadiwahi odu dinasanyikili kuyinka ankakulula jenuku,+ 36 chiña hohu Kalebu mwana kaYefuna. Diyi wakamona odu ituña, nawa nakamwinka hamu nawanyanindi awamayala ituña mwendeliyi, muloña nanlondeli ami Yehova namuchima wejima.*+ 37 (Yehova wanzuwililili ninami muloña wanenu, nawa wanlejeli nindi, “Nineyi wakeñilamu wanyi.+ 38 Yoshuwa mwana kaNuni, wemanaña kumesu eyi+ diyi wakeñila mwituña.+ Wumukoleshi,*+ muloña diyi wakakojeja Isarela kuswana odu ituña.”) 39 Kubombelahu, anyanenu imwashimwini nenu akayipuupa+ nianyanenu awamayala owu dalelu abula kwiluka chachiwahi nichatama, diwu akeñilamu nawa nakayinkadu dakekali iheta dawu.+ 40 Ilaña enu balumukenu muyi mwisaña, muhitili njila yaya kuKaluñalwiji Kachinana.’+
41 “Hohenohu enu mwanlejeli nenu, ‘Tunamuvulumuni Yehova. Ichi dinu tukukandama nakuya nakuzuña neyi chochinatulejiyi Yehova Nzambi yetu!’ Dichi, wejima wenu muntu-himuntu wadimanyekeli yitwa yindi yanjita nawa mwatoñojokeli nenu chikwikala chaswayi kukandama hampidi.+ 42 Ilaña Yehova wanlejeli nindi, ‘Yileji neyi: “Bayi mukandama hampidi nakuzuñaku, muloña ami nukwikala nanenu wanyi.+ Neyi mukuya, akuyimika mushindu kudi ayilumbu jenu.”’ 43 Dichi, nayilejeli enu, hakwila enu mwakeñeli kutiyilila wanyi. Ilaña mwadikañili nalushimbi lwaYehova nawa mwadivwimbili nakuya hampidi. 44 Kuhiñahu, aAmori ashakamineña muyina mpidi enjili nakuyiwana enu nawa ayikumpishili neyi chakumpishañawu ampuka, nawa ayipalañesheleli muSeyiri kushika nikuHorima. 45 Dichi, mwafuntili nawa mwatachikili kumudilila Yehova, ilaña Yehova hayitiyili hela kuyakamenaku. 46 Dihafumini mutwalekihu kushakama muKadeshi mafuku amavulu.
2 “Kufumahu, twabalumukili nakuya mwisaña kuhitila njila yaya kuKaluñalwiji Kachinana neyi chanlejeliyi Yehova,+ nawa twanyeñumukili Mpidi yaSeyiri hadi mafuku amavulu. 2 Nkumininaku, Yehova wanlejeli nindi, 3 ‘Munanyeñumuki iyi mpidi hadi mafuku amavulu. Ichi dinu, balumukenu muyi kukabeta kakuchimunswa. 4 Nawa wuyileji antu ilu lushimbi neyi: “Mwakahitila kuñinza yawamanakwenu, anyana kaEsawu+ anakushakama muSeyiri.+ Akayitiya enu woma+ nawa mwatela kubabala chikupu. 5 Bayi mwakazuña* nawuku, muloña hinakayinka mpata yidi yejima mwituña dawu hela iluña hakudata mwendu wenuku, muloña ami nahani Mpidi yaSeyiri kudi Esawu kulonda yiikali iheta dindi.+ 6 Mwatela kuyinka mali hayakuda yimwakadaña, nawa mwatela kufwetela menji imwakanwaña.+ 7 Muloña Yehova Nzambi yenu nakuyikiswila munyidimu yenu yejima yimunakuzata. Yena neluki chikupu chimunakwenda munidi isaña deneni. Haniyi yaaka 40, Yehova Nzambi yenu wudi nanenu nawa kwosi chuma nichimu chimunakaankiliku.”’+ 8 Dichi twahitili kudi amanakwetu, anyana kaEsawu+ anakushakama muSeyiri. Hitwahitilili njila yakuAraba, kuElati nikuEziyoni Geberiku.+
“Kuhiñahu, twabalumukili nakuya munjila yaya mwisaña daMowabi.+ 9 Kufumahu, Yehova wanlejeli nindi, ‘Bayi wumukabisha Mowabi hela kuzuña nindi njitaku, muloña hinakakwinka mpata yidi yejima yamwituña dindi kulonda yakekali iheta deyiku, muloña anyana kaLoti+ nayinki Ari yiikali iheta dawu. 10 (Kunyima, aEmi+ dimwashakamineñawu nawa adiña antu akola, amavulu nawa ataluka neyi aAnaki. 11 Eni Refa+ niwena ayimweneña neyi chayimweneñawu aAnaki,+ nawa ayiteneneña kudi aAmori nawu aEmi. 12 Kunyima, aHori+ ashakamineña muSeyiri, ilaña anyana kaEsawu ayili nakuyitambula iheta dawu nikuyijilumuna nawa atachikili kushakama mwiluña dawu+ neyi chakelawu aIsarela netuña dakahetawu, dakayinkayi Yehova.) 13 Ichi dinu yenu muzambuki Chinekineki* chaZeredi.’ Dichi twazambukili Chinekineki* chaZeredi.+ 14 Yaaka yitwendeli kufuma kuKadeshi Baraneya kushika nimpinji yitwazambukili Chinekineki* chaZeredi yadiña 38, sampu nichajiyili muchilombu ikiñu dejima dawamayala elukisha kuzuña njita neyi chasanyikiliyi Yehova kudi wena.+ 15 Chikasa chaYehova chadiña hadi wena kulonda ayijilumuni muchilombu, kushika nimpinji yajilumukiliwu.+
16 “Amayala ejima elukisha kuzuña njita chajilumukiliwu tuhu hakachi kawantu,+ 17 Yehova wanlejeli cheñi nindi, 18 ‘Dalelu wunakuhita mwiluña daMowabi, dikwila nawu muAri. 19 Chiwukushika kwakwihi nawaAmoni, bayi wuyikabisha hela kuyivulokaku, muloña hinakakwinka mpata yidi yejima mwituña dawaAmoni kwikala iheta deyiku, muloña anyana kaLoti nayinki idi ituña diikali iheta dawu.+ 20 Idi ituña nidena adimweneña neyi hiituña dawaRefa.+ (Kunyima, aRefa dimwashakamineñawu nawa ayiteneneña kudi aAmoni nawu akaZamizumi. 21 Adiña akola, amavulu nawa ataluka neyi aAnaki;+ ilaña Yehova wayijilumwinini hamesu awaAmori nawa wenawa ayihañilimu nakushakama mwiluña dawu. 22 Ichi dichayililiyi anyana kaEsawu ashakamaña muSeyiri,+ hajilumwiniyi aHori+ nakuyifumisha kudi wena kulonda ayitambuli iheta dawu nikushakama mwiluña dawu kushika nikulelu. 23 Eni Avi ashakamineña munyikala yadiña kwakwihi naGaza+ kushika nimpinji yashikiliwu aKafitori+ afumini kuKafitori,* ayijilumwini nakushakama mwiluña dawu.)
24 “‘Nyamukenu, yenu muzambuki Chinekineki* chaArinoni.+ Tiyenu, namuhani Sihoni+ mwini Amori mwanta wakuHeshiboni mumakasa enu. Dichi, tachikenu kutambula ituña dindi nikuzuña nindi njita. 25 Dalelu, nukuleta kwakama niwoma hadi antu ejima ashakamaña mwishina damawulu akutiya nsañu yinakuhosha hadi enu. Akuluwankana nikuzaala* muloña wanenu.’+
26 “Kuhiñahu, natemesheli antemesha kufuma mwisaña daKedemoti+ nakuya kudi Mwanta Sihoni wakuHeshiboni, nanawa mazu akuwunda nami,+ 27 ‘Ñiiteji nihiti mwituña deyi. Nukuhita hohu munjila nawa nukusenuka wanyi munjila nakuya kuchidiilu hela kuchimunswa.+ 28 Nukuda hohu yakuda yiwukunlandisha, nawa nukunwa hohu menji iwukunlandisha. Kuminaku dakuñiteja nihiti, 29 ichi dichañililiwu kudi anyana kaEsawu ashakamineña muSeyiri nikudi aMowabi ashakamineña muAri, sampu nichinukuzambuka Yodani nakuya mwituña dinakutwinkayi Yehova Nzambi yetu.’ 30 Ilaña Mwanta Sihoni wakuHeshiboni hatwitejeli kuhitaku, muloña Yehova Nzambi yenu wetejeli spiritu yaSihoni kuchinchika+ nikumukolesha muchima kulonda amuhani mumakasa enu neyi chichidi.+
31 “Kuhiñahu, Yehova wanlejeli nindi, ‘Talaña, namuhani dehi Sihoni niituña dindi kudi eyi. Dichi tambulaku ituña dindi diikali iheta deyi.’+ 32 Sihoni chenjiliyi nawantu jindi ejima nakutuwana kulonda tuzuñi njita kuYahazi,+ 33 Yehova Nzambi yetu wamuhanini kudi etu nawa twamwimikili mushindu hamu nawanyanindi awamayala niantu jindi ejima. 34 Hayina mpinji, twatambwili nyisumba yindi yejima nikuyijilumuna, kushilahu niamayala, ambanda nianyana. Hitwapulwishilihu niwumuku.+ 35 Yimuna yawu diyu hohu yitwasendeli kulonda yiikali yetu niyuma yitwapuupili munyisumba yitwatambwili. 36 Kufuma kuAroweri,+ musumba wekala kunsa yaChinekineki* chaArinoni (kubombelahu nimusumba wekala muchinekineki), kushika kuGiliyadi, kwosi tawuni* yitwakañenyi kutambulaku. Yehova Nzambi yetu watwinkeliju jejima.+ 37 Hela chochu, himwaswinini kwakwihi netuña dawaAmoni,+ kuchikumu chejima chaChinekineki* chaYaboki+ ninyisumba yakwiluña damapidi hela iluña dejima dakaanishiliyi Yehova Nzambi yetuku.
3 “Kuhiñahu, twabalumukili nakuya njila yaya kuBashani. Nawa mwanta Ogi wakuBashani wenjili hamu nawantu jindi ejima nakutuwana kulonda tuzuñi nawu njita muEdireyi.+ 2 Dichi Yehova wanlejeli nindi, ‘Bayi wumutiya womaku, muloña yena niantu jindi ejima, kushilahu niituña dindi nukuyihana muchikasa cheyi, nawa wukumwila neyi chiwamwilili Sihoni mwanta wawaAmori, washakamineña muHeshiboni.’ 3 Dichi Yehova Nzambi yetu watwinkeli niMwanta Ogi wakuBashani mumakasa etu hamu nawantu jindi ejima, nawa twayijahili sampu nichajilumukili antu jindi ejima. 4 Kuhiñahu, twatambwili nyisumba yindi yejima. Hikwadiñahu tawuni* hela yimu yitwabulili kuyitambulaku, nyisumba 60 yamwiluña dejima daArigobi, muwanta waOgi muBashani.+ 5 Iyi nyisumba yejima yadiña yakiñewa nampwembu jajilehi, nayenzelu ninanyikomenu. Twatambwili nimatawuni* anyanya amavulu akadi mpwembu. 6 Hela chochu, twayijilumwini+ neyi chitwajilumwini Mwanta Sihoni wakuHeshiboni, twajilumwini nyisumba yejima kushilahu amayala, ambanda nianyana.+ 7 Nawa twasendeli yimuna yejima kulonda yiikali yetu niyuma yitwapuupili mwituña.
8 “Hayina mpinji, twatambwili ituña dawanyanta ayedi aAmori+ ashakamineña mwiluña daYodani, kufuma kuChinekineki* chaArinoni nakushika kuMpidi yaHerimoni+ 9 (mpidi yateneneñawu kudi aSidoni nawu Siriyoni nawa yateneneñawu kudi aAmori nawu Seniri.) 10 Twatambwili nyisumba yejima yeluña dazandama nawa desekana, Giliyadi yejima, Bashani yejima kushika nikuSaleka nikuEdireyi,+ nyisumba yamuwanta waOgi muBashani. 11 Muloña Mwanta Ogi wakuBashani diyi hohu washalilihu hadi aRefa. Mutembu* windi awutuñili nachikuñu* nawa yichidi kwoku nimakonu muRaba yawaAmoni. Mukuleha yekala makyubiti* 9 nawa muwihi yekala makyubiti awana kwesekeja nakyubiti yatelela. 12 Hayina mpinji, twatambwili idi ituña diikali iheta detu: Kufuma kuAroyeri,+ musumba wekala kwakwihi naChinekineki* chaArinoni nichibalu cheluña damapidi daGiliyadi nawa nyisumba yadu nayihani kudi aRubeni nikudi aGadi.+ 13 Nawa chibalu chejima chaGiliyadi chashaliliku niBashani yejima yamuwanta waOgi, najihani kuchibalu chamuchidi waManasi.+ Iluña dejima daArigobi dekala kuBashani, aditeneneña nawu ituña dawaRefa.
14 “Yayiri+ mwana kaManasi wasendeli iluña dejima daArigobi+ kushika nikuñinza yawaGeshuri niyawaMayakati.+ Nawa oyu nyikala yaBashani wayituumbili ijina dindi daHavoti Yayiri*+ kushika nikulelu. 15 Nawa Giliyadi nayihani kudi Makiri.+ 16 Hakwila aRubeni nawaGadi+ nayinki iluña kufuma kuGiliyadi kushika kuChinekineki* chaArinoni, hakachi kanichi chinekineki dihadi ñinza yawu. Idi iluña dawu dashika nikuYaboki, chinekineki chekala kuñinza yawaAmoni, 17 niAraba niYodani niñinza, kufuma kuKinereti kushika kuKaluñalwiji kaAraba, dikwila nawu Kaluñalwiji kaMuñwa,* kwishina danyikunkumuki yaPisiga kumusela.+
18 “Kuhiñahu nayilejeli nami: ‘Yehova Nzambi yenu nayinki idi ituña diikali iheta denu. Ayilobu jenu awamayala ejima akudimanyeka yitwa yanjita nakuzambukañahu dehi hambidi yawamanakwenu aIsarela.+ 19 Chiña hohu añodi jenu, anyanenu niyimuna yenu (neluka chikupu nami mudi nayimuna yayivulu nankashi) diwu akashakamaña munyisumba yinnayinki, 20 sampu Yehova nayinookeshi dehi amanakwenu neyi chelañayi kudi enu, nawa neyi anatambuli dehi ituña dakayinkayi Yehova Nzambi yenu mwishinadi daYodani dakekali iheta dawu. Kufumahu dinu mwakafunti, muntu-himuntu kwiheta dindi dinnamwinki.’+
21 “Hayina mpinji, namulejeli Yoshuwa nami:+ ‘Wunadimweni namesu eyi Yehova Nzambi yeyi chinayiliyi awa anyanta ayedi. Yehova wakela chuma chochimu kumawanta ejima adi mwishinadi mumunakuzambukila.+ 22 Bayi muyitiya womaku, muloña Yehova Nzambi yenu diyi wunakuyizuñilaku.’+
23 “Hayina mpinji, namulembeleli Yehova nami, 24 ‘Eyi Yehova Mwanta Wabadika, wunatachiki kummwekeshela ami kambuñeyi kutoha kweyi kwasweja nichikasa cheyi chañovu,+ komana kudihu nzambi mumawulu hela hamaseki watweshaña kukoña iyi yuma yañovu neyi eyi?+ 25 Mwani ñiiteji nizambuki kulonda nakamoni odu ituña dadiwahi didi mwishinadi daYodani, kwiluña damapidi niLebanoni.’+ 26 Ilaña Yehova wachidiña wanhilila muloña wanenu,+ nawa hakeñeleña kuntiyililaku. Dichi, Yehova wanlejeli nindi, ‘Kuminaku hohenohu! Bayi wuhosha cheñi nanami haniyi nsañuku. 27 Kandamaku hewulu daPisiga,+ wutali kukabeta kakumujika, kukabeta kakuchimunswa, kukabeta kakuchidiilu nikumusela kulonda wudimweni namesu eyi odu ituña, muloña eyi wukuzambuka wanyi iwu Yodani.+ 28 Mutondi Yoshuwa+ ekali nlomboli, wumukoleshi muloña yena diyi wakekala kumbidi hakazambukañawu+ awa antu nawa diyi wakayiletesha akaswani ituña diwukumona.’ 29 Yuma yejimiyi yamwekeni hitwashakamineña muchinekineki chatalañana naBetipeyori.+
4 “Ichi dinu, enu aIsarela tiyililenu kunshimbi nikumazu awunsompeshi innakuyileja nami muyihembeña kulonda mutwalekihu kuhanda+ nawa mwakayi nakuheta ituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yawankakulula jenu. 2 Kumazu innakuyileja, bayi mubombelaku hela kufumishakuku,+ kulonda muhembeña nshimbi jaYehova Nzambi yenu jinnakuyileja.
3 “Mwadimweneni namesu enu Yehova chamwililiyi Bayali wakuPeyori; Yehova Nzambi yenu wajilumwini mukachi kenu muntu wejima wadifukwileña kudi Bayali wakuPeyori.+ 4 Ilaña enu ejima mwakolela chikupu kudi Yehova Nzambi yenu muchidi amomi nikulelu. 5 Talenu, nayileji nshimbi nimazu awunsompeshi+ neyi chinanlejiyi Yehova Nzambi yami, kulonda mwakajihembeña mwituña dimwakaheta. 6 Mwatela kujihemba chikupu,+ muloña chumichi chakamwekesha kudi antu akatiya iji nshimbi jejima nawu mukweti maana+ nikashinshi+ nawa akahosha nawu, ‘Iwu muza weneni wudi nawantu akweti maana nikashinshi.’+ 7 Muzanyi weneni wukweti anzambi adi kwakwihi neyi chekalayi Yehova Nzambi yetu kwakwihi nanetu mpinji yejima yitwamutambikaña?+ 8 Nawa muzanyi weneni wukweti nshimbi jaloña nimazu awunsompeshi adi neyi iyi Nshimbi yejima yinakuyinka dalelu?+
9 “Mwatela kubabala nikushaku muchima* chikupu kulonda mwakabuli kuvulamena yuma yimunadimweni namesu enu nawa kulonda yikabuli kufuma munyichima yenu mumafuku akuhanda kwenu kwejima. Mwakayilejeñayu nianyanenu niejikulwenu.+ 10 Hefuku dimwemeni kumesu aYehova Nzambi yenu muHorebi, Yehova wanlejeli nindi, ‘Mpompesheli antu hamu atiyi mazu ami+ kulonda adizi chakuntiya woma+ mumafuku awu ejima hachidiwu amomi heseki, nawa akadizishi nianyanawu.’+
11 “Dichi, mwenjili kwakwihi nakwimana mwishina dampidi, nawa mpidi yabutukileña kesi kushika nimumawulu; kwadiña mwidima niivu diyila bwi-i chikupu.+ 12 Nawa Yehova watachikili kuhosha nanenu mukesi.+ Mwatiyili mazu, ilaña himwamwenihu muntu wudi wejimaku,+ mwatiyili hohu kwezu.+ 13 Nawa wayilejeli chitiyañenu chindi+ chayilejeliyi nindi muchihembeña, dikwila nawu Nshimbi 10.*+ Kuhiñahu, wajisonekeli hamalola ayedi awubasa.+ 14 Hayina mpinji, Yehova wanlejeli nindi niyileji enu nshimbi nimazu awunsompeshi, oju jimwakalondelaña mwituña dimwakeñilamu nakwikala iheta denu.
15 “Dichi, shenuku muchima* chikupu chineli himwamwenihu muntu wudi wejima hefuku dahosheliyi Yehova nanenu muHorebi mukachi kakesiku, 16 kulonda mwakabuli kuditamisha nakudisoñela nkishi wadifwana nachuma chidi chejima, namuntu weyala hela wamumbanda,+ 17 wadifwana nakanyama kadi kejima kahamaseki hela nakada kadi kejima katuukaña muluzwizu,+ 18 hela wadifwana nachuma chidi chejima chakalabaña heseki hela nanshi wudi wejima mumenji hanu hamaseki.+ 19 Chimwakafumbula mesu enu mumawulu nakumona itena, kakweji nitutumbwa, dikwila nawu yuma yejima yamumawulu, bayi akayidimba nakutachika kudibuka kuyumiyi hela kuyikalakelaku.+ Yehova Nzambi yenu nahani yumiyi kudi antu ejima ashakamaña mwishina damawulu ejima. 20 Ilaña enu yenu anoneliyi Yehova muluteñu lwakusuñunwinamu yikuñu, dikwila nawu muEjipitu nakwikala antu eheta dindi*+ yomweni neyi chimudi nikulelu.
21 “Yehova wanzuwilili muloña wanenu,+ nawa wasanyikili nindi hinukuzambuka Yodani hela kuya mwituña dadiwahi dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu kwikala wuswana wenuku.+ 22 Muloña ami nukufwila mudinu ituña. Nukuzambuka Yodani wanyi,+ ilaña enu mukuzambuka nakuheta odu ituña dadiwahi. 23 Mwatela kubabala kulonda mubuli kuvulamena chitiyañenu chaYehova Nzambi yenu chatiyañeniyi nanenu,+ nawa bayi mudilila nkishi wakusoña wadifwana nachuma chidi chejima chayikaanishayi Yehova Nzambi yenuku.+ 24 Muloña Yehova Nzambi yenu hikesi kajilumunaña,+ hiNzambi wakeñaña antu kudifukula kudi yena hohu.+
25 “Chimwakela munashimbuli dehi nawa munavwali anyana niejikulu, nawa muditamisha nakudilila nkishi wakusoña+ wudi wejima nikukoña chuma chatama kumesu aYehova Nzambi yenu kulonda mumuzuwishi,+ 26 dalelu ami nelishi mawulu niiseki kwikala ayinsahu akuyikonkolola enu, nawu chalala mwakajilumuka swayi-swayi mwituña dimwakaheta mumunakuzambukila mwishinadi daYodani. Himwakashimbula mwokuku, ilaña mwakajilumuka.+ 27 Yehova wakayipalañeshela hakachi kawantu+ nawa antesha hohu mukachi kenu diwu akapuluka+ munyuza mwakayitwalayi Yehova. 28 Kwenoku, mwakakalakelaña anzambi anyitondu niamalola abazawu namakasa awantu,+ anzambi abulaña kumona hela kutiya hela kuda hela kwipula ivumba.
29 “Kwenoku, neyi mwakamukeñakeña Yehova Nzambi yenu, neyi mwakamukeñakeña namuchima wenu wejima ninawumi* wenu wejima,+ chakadi nikujina, mwakamuwana.+ 30 Neyi muhita muyihuñu yasweja nawa iyi yuma yejima yakayimwekena kumbidi, dihimwakafunta kudi Yehova Nzambi yenu nikutiyilila kwizu dindi.+ 31 Muloña Yehova Nzambi yenu hiNzambi waluwi.+ Hakayuumba hela kuyijilumuna hela kuvulamena chitiyañenu chatiyañeniyi nawankakulula jenuku.+
32 “Ichi dinu ihulenu kutalisha hamafuku akunyima henohu enu kanda mwikaliku, kutachika hefuku daleñeliyi Nzambi muntu hamaseki; keñakeñenu kufuma kunsa yimu yamawulu kushika kunsa yikwawu yamawulu. Kwamwekanahu dehi chuma cheneni chamuchidiwu? Hela kudihu muntu watiyahu dehi chuma chamuchidiwu?+ 33 Kudihu antu amakwawu atiyahu dehi izu daNzambi dinakuhosha mukesi neyi chimunaditiyi enu nakutwalekahu kuhanda?+ 34 Hela Nzambi wesekahu dehi kuditondela muza kufuma mukachi kamuza wukwawu kuzatisha wunsompeshi,* yinjikijilu, yihayamisha,+ njita,+ chikasa chañovu,+ chikasa chakwolola ninyidimu yakutiyisha woma+ neyi Yehova Nzambi yenu chayililiyi enu muEjipitu iku munakutalaku? 35 Enu anayimwekesheli yumiyi kulonda mwiluki nenu Yehova diyi Nzambi walala,+ kwosi mukwawuku.+ 36 Wayikojejeli kutiya izu dindi dafuminineña mumawulu kulonda ayololi, nawa hamaseki wayikojejeli kumona kesi kindi keneni nawa mwatiyili mazu indi kufuma mukesi.+
37 “Muloña wayikeñeli ankakulula jenu nawa natondi anyanawu* alondeleli hanyima yawu,+ ayifumishili enu muEjipitu nañovu yindi yasweja hamesu indi. 38 Wayitemwinini enu nyuza yamaneni nawa yakola kubadika enu, kulonda ayiletimu enu nikuyinka ituña dawu diikali iheta denu neyi chichidi nikulelu.+ 39 Dichi hefuku dalelu, ilukenu chumichi munyichima yenu nenu, Yehova diyi Nzambi walala mumawulu nihamaseki.+ Kwosi mukwawuku.+ 40 Mwatela kuhemba nshimbi jindi nikuleja kwindi jinnakuyileja dalelu, kulonda yuma yiyendeleña chiwahi nianyanenu akavwalikaña hanyima yenu nawa mwakatwalekihu kushakama munodu ituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu.”+
41 Hayina mpinji, Mosi waambwili nyisumba yisatu kukabadi kakumusela waYodani.+ 42 Neyi muntu ajaha mukwawu chakadi kwiluka nawa hadiña wamuhelaku,+ watela kutemukila kumusumba wumu haniyi nyisumba kulonda atwalekihu kuhanda.+ 43 Nyisumba yenoyu diyeniyi, Bezeri+ musumba wawaRubeni mwisaña deluña dazandama nawa desekana, Ramoti+ musumba wawaGadi muGiliyadi niGolani+ muBashani musumba waweni Manasi.+
44 Iyi diyi Nshimbi+ yenkeliwu antu jaIsarela kudi Mosi. 45 Iyi diyanukishu, nshimbi nimazu awunsompeshi jayinkeliwu aIsarela kudi Mosi hanyima yakufuma muEjipitu,+ 46 mwiluña daYodani, muchinekineki chatalañana naBetipeyori,+ mwituña daMwanta Sihoni wawaAmori washakamineña muHeshiboni,+ owu emikiliwu mushindu kudi Mosi nawaIsarela hanyima yakufuma muEjipitu.+ 47 Nawa atambwili ituña dindi niituña daMwanta Ogi+ wakuBashani, anyanta ayedi awaAmori ashakamineña mwiluña dakukabeta kakumusela waYodani, 48 kufuma kuAroyeri,+ musumba wekala kunsa yaChinekineki* chaArinoni kushika nikuMpidi yaSiyoni, dikwila nawu Herimoni,+ 49 niAraba yejima mwiluña dekalila kumusela waYodani, kushika nikuKaluñalwiji kaAraba,* kwishina danyikunkumuki yaPisiga.+
5 Kuhiñahu, Mosi watambikili aIsarela ejima nakuyileja nindi: “Enu aIsarela, tiyililenu nshimbi nimazu awunsompeshi innakuyileja dalelu nawa muyidizi nikuyihemba chikupu. 2 Yehova Nzambi yetu watiyañeni chitiyañenu nanetu muHorebi.+ 3 Yehova hatiyañeni ichi chitiyañenu nawankakulula jetuku, ilaña watiyañeni nanetu ejima tudiku lelu. 4 Yehova wahosheli nanenu kanwa-nakanwa kumpidi, kufumina mukesi.+ 5 Hayina mpinji+ nemeni hakachi, iku Yehova iku enu kulonda niyileji izu daYehova, muloña enu mwatiyili woma wakesi nawa himwayili hampidiku.+ Yena wahosheli nindi:
6 “‘Yami Yehova Nzambi yeyi wakufumishili mwituña daEjipitu, mwitala dawuduñu.+ 7 Bayi wikala nawanzambi acheñi akubombela hadi amiku.*+
8 “‘Bayi wudilila nkishi wakusoña+ hela chuma chadifwana nachuma* chamumawulu hela chahamaseki hela chamumenji hanu hamasekiku. 9 Bayi wuyinoñamina hela kuyikalakelaku,+ muloña ami Yehova Nzambi yeyi, nidi Nzambi wakeñaña antu kudifukula kudi ami hohu,+ muloña wayiluwa yawatata jawantu, nababeshaña anyana, ejikulu nianyana kawejikulu anowu anhela,+ 10 ilaña namwekeshaña kukeña kwakashinshi kwikiñu damwikombakaji danowu ankeña nawa ahembaña nshimbi jami.
11 “‘Bayi wuzatisha ijina daYehova Nzambi yeyi munjila yamukunkulwayiku,+ muloña Yehova wakababesha muntu wazatishaña ijina dindi munjila yamukunkulwayi.+
12 “‘Mpinji yejima anakanaña ifuku daSabata nikudijilika neyi chakulejeliwu kudi Yehova Nzambi yeyi.+ 13 Wuzateña nyidimu yeyi yejima mumafuku 6,+ 14 ilaña ifuku damu 7 hisabata yaYehova Nzambi yeyi.+ Bayi wakazata mudimu wudi wejimaku,+ eyi hela mwaneyi weyala hela wamumbanda hela nduñu yeyi weyala hela wamumbanda hela ñombi weyi wachizamba hela chimbuulu cheyi hela chimuna cheyi chidi chejima hela ñiinza yeyi wunakushakama munyisumba* yeyi,+ kulonda nduñu yeyi weyala hela wamumbanda akanooki neyi chiwakanooka eyi.+ 15 Watela kwanuka neyi wekalili nduñu mwituña daEjipitu nawa neyi Yehova Nzambi yeyi wakufumishilimu nachikasa chañovu ninachikasa chakwolola.+ Dihafumini Yehova Nzambi yeyi akuleji nindi wanakaneña ifuku daSabata.
16 “‘Lemeshaku tata yeyi nimama yeyi+ neyi chinakulejiwu kudi Yehova Nzambi yeyi, kulonda wakahandi mafuku amavulu nawa yuma yakakuwahilaña mwituña dinakukwinkawu kudi Yehova Nzambi yeyi.+
17 “‘Bayi wujaha muntuku.+
18 “‘Hela kwila wujila.+
19 “‘Hela kwiya.+
20 “‘Bayi wushimuna nsañu yakutwamba nakufwisha mukwenu namuloñaku.+
21 “‘Bayi wufwila ñoda mukwenuku.+ Bayi wufwila itala damukwenu hela iha dindi hela nduñu yindi weyala hela wamumbanda hela ñombi windi wachizamba hela chimbuulu chindi hela yuma yikweti mukwenuku.’+
22 “Yehova walejeli chipompelu chenu chejima iji nshimbi* hampidi, wachilejeli nezu datiyakana dafuminineña mukesi nimwivu diyila bwi-i chikupu,+ nawa habombelelihu mazu amakwawuku. Kuhiñahu, wajisonekeli hamalola ayedi awubasa nakunyinkawu.+
23 “Ilaña chimwatiyili tuhu izu mumwidima iku mpidi yinakubutuka kesi,+ anlomboli* ejima anyichidi yenu niakulumpi enjili nakunwana. 24 Kuhiñahu, mwahosheli nenu, ‘Talenu, Yehova Nzambi yetu natumwekesheli kulema kwindi nikutoha kwindi kwasweja nawa tunatiyi izu dindi mukesi.+ Dalelu tunamoni netu Nzambi nateli kuhosha namuntu nawa muntu nateli kutwalekahu kuhanda.+ 25 Dichi, muloñadi chitukufwila? Muloña aka kesi keneni kanateli kutujilumuna. Neyi tukutwalekahu kutiya izu daYehova Nzambi yetu, chakadi nikujina tukufwa. 26 Muntwinyi watiyahu dehi izu daNzambi wamumi dinakuhosha mukesi neyi chitunaditiyi etu nawa atwalekahu kuhanda? 27 Eyi watela kuya kukamwihi nakutiya yuma yejima yikuhoshayi Yehova Nzambi yetu, yeyi wukutuleja yuma yejima yikukulejayi Yehova Nzambi yetu nawa etu tukutiyilila nikwilamu.’+
28 “Dichi Yehova watiyili mazu imwanlejeli, nawa Yehova wanlejeli nindi, ‘Ami natiyi mazu anakulejiwu kudi awa antu. Mwejima munahoshiwu munawahi.+ 29 Neyi mpinji yejima akwikalaña namuchima wakuntiya woma+ nikuhemba nshimbi jami jejima;+ dikwila nawu yuma yakayiwahilaña nianyanawu haya nyaaka!+ 30 Yaku wuyileji neyi: “Funtenu kumatenti enu.” 31 Ilaña eyi wushakami kunu nanami kulonda nikuleji kuleja kwejima, nshimbi jejima nimazu awunsompeshi ejima jiwukuyidizisha kulonda akajihembeña mwituña dinnakuyinka kwikala iheta dawu.’ 32 Dichi enu antu mwatela kubabala kulonda mwileña kwesekeja nachinayilejiyi Yehova Nzambi yenu.+ Bayi mubalumukila kuchidiilu hela kuchimunswaku.+ 33 Mwendeña munjila jejima jinayilejiyi Yehova Nzambi yenu+ kulonda mwakatwalekihu kuhanda nawa yuma yakayiwahilaña nakushakama mafuku amavulu mwituña dimwakaheta.+
6 “Dichi, iku dikuleja, nshimbi nimazu awunsompeshi jinahaniyi Yehova Nzambi yenu nindi niyidizishi, kulonda mwakajihembeña himwakazambukila mwituña dimwakatambula kwikala iheta denu, 2 kulonda mwakamutiyeña Yehova Nzambi yenu woma nikuhemba nshimbi jindi jejima nikuleja kwindi kwejima jinnakuyileja enu, anyanenu niejikulwenu.+ Mwakajihembeña mumafuku akuhanda kwenu kwejima kulonda mwakahandi mafuku amavulu.+ 3 Nawa enu aIsarela, tiyililenu nikujihemba chikupu kulonda yuma yakayiwahileña nawa mwakavuli nankashi mwituña dasweja mayeli niwuchi neyi chayikanayi Yehova Nzambi yawankakulula jenu.
4 “Eyi Isarela, tiyaku: Yehova Nzambi yetu hiYehova wumu hohu.+ 5 Watela kukeña Yehova Nzambi yeyi namuchima weyi wejima ninawumi* weyi wejima+ ninañovu* jeyi jejima.+ 6 Awa mazu innakukuleja dalelu, chiña ekaleña mumuchima weyi, 7 nawa watela kuyidizishawu* anyaneyi+ nikuhanjeka hanawa mazu neyi wunashakami mwitala deyi, neyi wunakwenda munjila, neyi hiwukukaama nihakuhinduka.+ 8 Wuyikasili hachikasa cheyi ekali chanukishu nawa atela kwikala neyi chuma chakukasa kumutu hehama deyi.*+ 9 Wuyisoneki hayipamba yakuchiisu yetala deyi nihayenzelu yeyi.*
10 “Yehova Nzambi yeyi chakakutwalayi mwituña dasanyikiliyi kudi ankakulula jeyi aAbarahama, Isaka niYakoba kukwinka,+ nyisumba yamaneni nawa yayiwahi yiwabulili kutuña,+ 11 matala enzala yuma yejima yayiwahi yashiyashana yiwabulili kukalakela, mashima akupokola mumalola iwabulili kupokola, matempa anyivinyu ninyitondu yanyiolivi jiwabulili kudima, nawa chiwakela wunadi dehi nakwikuta,+ 12 wakababali kulonda wakabuli kuvulamena Yehova+ wakufumishili mwituña daEjipitu, mwitala dawuduñu. 13 Watela kutiya woma Yehova Nzambi yeyi,+ yena diyi iwatela kukalakela+ nawa mwijina dindi dimuwatela kusanyikila.+ 14 Bayi mwakalondela anzambi amakwawuku, dikwila nawu anzambi adi ejima awantu anayinyeñumuki enu,+ 15 muloña Yehova Nzambi yenu wudi mukachi kenu, hiNzambi wakeñaña antu kudifukula kudi yena hohu.+ Neyi nehi, Yehova Nzambi yenu wakayizuwila+ nawa wakayijilumuna nakuyifumisha mwahita iseki dejima.+
16 “Bayi mumweseka Yehova Nzambi yenu+ neyi chimwamwesekeli kuMasaku.+ 17 Mwatela kuhemba chikupu kuleja kwaYehova Nzambi yenu, yanukishu yindi ninshimbi jindi jinayilejiyi nindi mujihembeña. 18 Mwatela kwila yuma yaloña niyayiwahi kumesu aYehova kulonda yuma yakayiwahileña nawa mwakeñili nikuheta ituña dadiwahi dasanyikiliyi Yehova kudi ankakulula jenu,+ 19 kuhitila mukuyitemuna ayilumbu jenu ejima kumesu enu neyi chakanayi Yehova.+
20 “Kumpinji yakumbidi, neyi mwanenu wakayihula nindi, ‘Indi yanukishu, nshimbi nimazu awunsompeshi jinayilejiyi Yehova Nzambi yetu jatalisha mudihi?’ 21 enu mwakamwakuli nenu, ‘Twekalili anduñu kudi Fwaru muEjipitu, ilaña Yehova watufumishili muEjipitu nachikasa chindi chañovu. 22 Dichi, Yehova watwalekelihu kukoña yinjikijilu niyihayamisha yamaneni nawa yakujilumuna, hadi Ejipitu,+ hadi Fwaru nihadi amwitala dindi ejima.+ 23 Nawa watwidishilimu kulonda atuleti kunu nakutwinka ituña dasanyikiliyi kudi ankakulula jetu.+ 24 Kuhiñahu, Yehova watulejeli kuhemba iji nshimbi jejima nikumutiya woma Yehova Nzambi yetu kulonda yuma yituwahileña mpinji yejima+ nikutwalekahu kuhanda+ neyi chitudi lelu. 25 Nawa neyi tukuhembaña chikupu iji nshimbi jejima nakumwovwahila Yehova Nzambi yetu neyi chatulejayi, dikwila nawu wukutumonaña kuloña.’+
7 “Yehova Nzambi yeyi chakakutwalayi mwituña diwakatambula kwikala iheta deyi,+ wakakutemwina ninyuza yikweti antu amavulu:+ aHiti, aGirigashi, aAmori,+ aKenani, aPerizi, aHivi niaYebusi,+ nyuza 7 yikweti antu amavulu nawa akola kubadika eyi.+ 2 Yehova Nzambi yeyi wakakwinkawu mumakasa eyi nawa wakayimika mushindu.+ Chiña tuhu wakayijilumuni.+ Bayi wakatiyañana nawu chitiyañenu hela kuyitiyila wushonaku.+ 3 Bayi wakasumbwañana nawuku. Bayi wakasumbwisha anyaneyi awambanda kudi anyanawu awamayalaku, nawa anyaneyi awamayala bayi akasumbula anyanawu awambandaku.+ 4 Muloña akenda kaletesha anyaneyi awamayala kuleka kumulondela Nzambi nakutachika kukalakela anzambi acheñi;+ kufumahu Yehova wakayizuwila nakuyijilumuna swayi-swayi.+
5 “Ilaña, ichi dichimwatela kuyila: Mwakahumoni tumeña twawu, mwakabaloli mashiki awu ajila,+ mwakatemoni yishimi yawu yajila*+ nawa mwakwochi ankishi awu akubaza.+ 6 Muloña enu mudi antu ajila kudi Yehova Nzambi yenu, nawa Yehova Nzambi yenu nayitondi kwikala antu jindi, iheta dindi dadimena* hakachi kawantu ejima ashakamaña mwahita iseki dejima.+
7 “Bayi neyi Yehova wayikeñeli nikuyitonda muloña wakwila mwadiña amavulu nankashi kubadika antu amakwawuku,+ muloña enu mwadiña antu antesha nankashi hadi antu ejima.+ 8 Ilaña, muloña wakuyikeña kudi Yehova nimuloña wakuhemba kusanyika kwasanyikiliyi kudi ankakulula jenu,+ dichaletesheli Yehova ayidishi nachikasa chañovu, kulonda ayikuuli enu kufuma mwitala dawuduñu,+ kuñovu yaFwaru* mwanta wakuEjipitu. 9 Mweluka chikupu nenu Yehova Nzambi yenu hiNzambi walala, hiNzambi washinshika wahembaña chitiyañenu chindi nawa wamwekeshaña kukeña kwakashinshi kudi makombakaji amakiñu awantu amukeña nawa ahembaña nshimbi jindi.+ 10 Ilaña antu amuhela wakayifweta hohenohu nakuyijilumuna.+ Hakalaba kubabesha antu amuhelaku; wakayifweta hohenohu. 11 Dichi, mwanukeña kuhemba kuleja, nshimbi nimazu awunsompeshi innakuyileja dalelu nakujilondela.
12 “Neyi mukutwalekahu kutiyilila kunawa mazu awunsompeshi nikuyihemba nikuyilondela, Yehova Nzambi yenu wakahemba chitiyañenu nikukeña kwakashinshi kwasanyikiliyi kudi ankakulula jenu. 13 Wakayikeña, wakayikiswila nikuyivulisha. Chalala wakayikiswila nakuyinka anyana amavulu*+ niyuma yamenaña heseki denu, mbutu jenu, vinyu yenu yayiha, manji enu,+ kushilahu nianyana kañombi jenu nianyana kanyikoku yenu mwituña dasanyikiliyi kudi ankakulula jenu kuyinka enu.+ 14 Enu mwakekala akiswilewa hakachi kawantu ejima;+ kwosi iyala hela mumbanda hakachi kenu wakabulaña kuvwala anyana hela chimuna wakabulaña kusema anyanaku.+ 15 Yehova wakafumisha yikatu yejima hadi enu, nawa hakayiletela musoñu wudi wejima hanyisoñu yafwana yimwelukili muEjipituku.+ Ilaña, wakayileta hadi antu ejima ayihela enu. 16 Wakajilumuni* antu ejima akakwinkayi Yehova Nzambi yeyi.+ Bayi wakayitiyila* luwiku,+ nawa bayi wakakalakela anzambi jawuku,+ muloña chumochu chakekala himuhetu kudi eyi.+
17 “Neyi wakahosha mumuchima weyi neyi, ‘Iyi nyuza yinambadiki kuvula. Nateli kuyitemuna ñahi?’+ 18 bayi wakayitiya womaku.+ Watela kwanuka yuma yakoñeliyi Yehova Nzambi yeyi kudi Fwaru nikudi aEjipitu ejima,+ 19 kubabesha kwasweja* kuwamweni namesu eyi, yinjikijilu, yihayamisha,+ chikasa chañovu nichikasa chakwolola, jazatishiliyi Yehova Nzambi hakukwidisha.+ Dichakelayi Yehova Nzambi yeyi kudi antu ejima iwatiyaña woma.+ 20 Yehova Nzambi yeyi wakaleñela awa antu kudihomba* sampu owu akashalahu+ niakadisweka kumesu eyi anajilumuki dehi. 21 Bayi wuyifwa mutentuku, muloña Yehova Nzambi yeyi wudi naneyi,+ Nzambi wasweja kutoha nawa wakutiyisha woma chikupu.+
22 “Chakadi nikujina, Yehova Nzambi yeyi wakakutemwinaña iyi nyuza chovu-chovu kufuma kudi eyi.+ Hiyakakwiteja kuyijilumuna swayi-swayiku, kulonda anyama amwisaña akabuli kuvula nankashi nakusha wumi weyi muwubanji. 23 Yehova Nzambi yeyi wakakwinkawu nawa eyi wakayimika mushindu sampu nichiwakayijilumuna ejima.+ 24 Wakakwinka anyanta jawu muchikasa cheyi+ nawa eyi wakajima majina awu hamaseki.+ Kwosi niwumu wakakwimakena,+ sampu wunayijilumuni ejima.+ 25 Mwakwochi mukesi ankishi akubaza, anzambi jawu.+ Bayi mwakafwila siliva niwuru jidiku hela kujisendaku,+ kulonda yumiyi yakabuli kuyileñela kufwa mumuhetu, muloña hiyuma yawuzondu kudi Yehova Nzambi yenu.+ 26 Bayi wakaleta chuma chawuzondu mwitala deyi nakukuleñela kwikala chuma chatelela kujilumuka neyi ochu chumaku. Watela kumona ochu chuma neyi chawuzondu chikupu nikuchihela nankashi, muloña hichuma chatelela kujilumunawu.
8 “Mwatela kubabala kulonda mulondeleña nshimbi jejima jinnakuyinka dalelu, kulonda mwakatwalekihu kuhanda+ nikuvula nawa mwakeñili munodu ituña nakudiheta, dasanyikiliyi Yehova kudi ankakulula jenu.+ 2 Anukaku njila yayilehi yinakwendeshiyi Yehova Nzambi yeyi hadi iyi yaaka 40 mwisaña,+ kulonda akuzozeshi nikukweseka+ eluki yuma yidi mumuchima weyi,+ neyi chakwila wakahembaña nshimbi jindi hela nehi. 3 Dichi wakuzozesheli nawa wakulekeli nanzala+ nakukudiisha manina,+ iwabulili kwiluka eyi niankakulula jeyi kulonda wiluki neyi muntu hatela kuhanda nayakuda* hohuku, ilaña muntu wahandaña namazu ejima afumaña mukanwa kaYehova.+ 4 Hadi iyi yaaka 40, yakuvwala yiwavwalileña hiyatabokelihuku, ninyendu yeyi hiyananinihuku.+ 5 Weluka chikupu mumuchima weyi neyi, neyi chololañayi iyala mwanindi weyala, Yehova Nzambi yeyi niyena wadiña nakukwolola.+
6 “Dichi, watela kuhemba nshimbi jaYehova Nzambi yeyi kuhitila mukwenda munjila jindi nikumutiya woma. 7 Muloña Yehova Nzambi yeyi nakukutwala mwituña dadiwahi,+ ituña dikweti tuloña twamenji,* tuseloki nimashima atupokelaña muchana chachinekineki nimwiluña damapidi, 8 ituña datidiku nibali, danyivinyu, nyitondu yayikuyu nimapomegiranati,*+ ituña damanji anyiolivi niwuchi,+ 9 ituña mwakabula kumana yakuda nawa kwosi chuma chiwakakaankilaku, ituña damalola akweti yikuñu nawa kumapidi adu wakapundañaku wuneñu.
10 “Chiwakela wunadi dehi nakwikuta, watela kumuhameka Yehova Nzambi yeyi muloña wetuña dadiwahi dinakwinkiyi.+ 11 Wakababali kulonda wakabuli kumuvulamena Yehova Nzambi yeyi kuhitila mukuleka kulondela kuleja kwindi, mazu indi awunsompeshi ninshimbi jindi jinnakukuleja dalelu. 12 Neyi wunadi dehi nakwikuta nawa wunatuñi matala amawahi nakutachika kushakamamu,+ 13 neyi mukanka wawañombi jeyi nimukanka wawanyikoku yeyi yinasemununi nisiliva yeyi niwuru weyi jinavuli dehi nawa wunekali nayuma yayivulu nankashi, 14 bayi waketeja muchima weyi kudivwimba+ nakumuvulamena Yehova Nzambi yeyi wakufumishili mwituña daEjipitu, mwitala dawuduñuku,+ 15 owu wakuletesheli kuhita mwisaña deneni nawa dakutiyisha woma,+ mwadiña tupela twawulembi, tunjimbu nimwiluña dominina dakadi menji. Waleñeleli menji kwidika mwilola dakola+ 16 nawa wakudiishili manina+ mwisaña owu abulili kwilukawu ankakulula jeyi, kulonda yakuzozeshi+ nikukweseka kulonda wakahetelimu kumbidi.+ 17 Neyi wakahoshi mumuchima weyi neyi, ‘Ñovu yami nikukola kwachikasa chami dijinaleteshi niikali nanawa maheta,’+ 18 wakanuki neyi Yehova Nzambi yeyi diyi wakwinkaña ñovu yakuheteshaña+ kulonda ashikiji chitiyañenu chindi chasanyikiliyi kudi ankakulula jeyi, neyi chichidi nikulelu.+
19 “Neyi mwakamuvulamena Yehova Nzambi yenu nakutachika kulondela anzambi acheñi nakuyikalakela nikudibuka kudi wena, inakuyisoñamisha dalelu nami, chakadi nikujina mwakajilumuka.+ 20 Kufwana nyuza yinakujilumunayi Yehova hamesu enu, dichimwakajilumuka ninenu muloña wakubula kutiyilila mwizu daYehova Nzambi yenu.+
9 “Eyi Isarela, tiyaña, dalelu wunakuzambuka Yodani+ nakuya nakutambula nyuza yamaneni nawa yikweti ñovu kukubadika,+ nyisumba yamaneni nawa yakiñewa kushika nimumawulu,*+ 2 antu akola nawa ataluka, anyana kawaAnaki+ awamayala, iweluka nawa iwatiya anakuyitena nawu, ‘Hinyi wunateli kwimana nawanyana kaAnaki awamayala?’ 3 Dichi, watela kwiluka dalelu neyi, Yehova Nzambi yeyi wukuzambukañahu dehi hambidi yeyi.+ Hikesi kajilumunaña,+ nawa wukuyijilumuna wejima wawu. Wukuyimika mushindu iku wunakutalaku kulonda wuyitemunimu* swayi-swayi nikuyijilumuna neyi chakukanayi Yehova.+
4 “Hakayitemunañayi Yehova Nzambi yeyi kufuma kudi eyi, bayi wakahosha mumuchima weyi neyi, ‘Hamuloña wakuloña kwami dichinaleteshi Yehova anleti mudinu ituña kulonda niditambuli diikali iheta damiku.’+ Ilaña hamuloña wakutama kwayu, dichuma chinakuletesha Yehova kutemuna iyi nyuza+ kufuma kudi eyi. 5 Bayi neyi hamuloña wakuloña kweyi hela kwoloka kwamuchima weyi dichinaleteshi wuyi munodu ituña dawu nakuditambula diikali iheta deyiku. Ilaña hamuloña wakutama kwayu, dichuma chinakuletesha Yehova kutemuna iyi nyuza kufuma kudi eyi,+ nawa kulonda Yehova ashikiji izu dindi dasanyikiliyi kudi ankakulula jeyi aAbarahama,+ Isaka+ niYakoba.+ 6 Dichi ilukaku neyi, bayi neyi muloña wakuloña kweyi dichinakuletesha Yehova Nzambi yeyi kukwinka idi ituña dadiwahi kulonda wudihetiku, muloña enu mudi antu achinchika nyichima.*+
7 “Anukenu chumichi, bayi mwakavulamena chimwamuhilishili Yehova Nzambi yenu mwisañaku.+ Kufuma hefuku dimwafumini mwituña daEjipitu sampu nichimwenjili kudinu iluña, munakudikaña naYehova.+ 8 MuHorebi nimwena mwamuhilishili Yehova nawa Yehova wayizuwilili nankashi chakwila wakeñeleña nikuyijilumuna.+ 9 Chinakandamini hampidi kulonda nitambuli malola awubasa,+ malola achitiyañenu chatiyañeniyi Yehova nanenu,+ nashakamini hampidi mafuku 40 mwaana niwufuku,+ chakadi kuda yakuda nikunwa menji. 10 Kufumahu, Yehova wanyinkeli malola awubasa ayedi hakusoneka namunu waNzambi, nawa hanawa malola hadiña mazu ejima ahosheliyi Yehova kudi enu hampidi owu afuminineña mukesi hefuku dimwapompeli.+ 11 Hakumana kwamafuku 40 mwaana niwufuku, Yehova wanyinkeli malola awubasa ayedi, malola achitiyañenu, 12 nawa Yehova wanlejeli nindi, ‘Yaña, sulukaku swayi-swayi, muloña antu jeyi iwafumishili muEjipitu anaditamishi.+ Anasenuki swayi-swayi munjila yinayilejeli kuya. Anadibazili nkishi wachikuñu.’*+ 13 Kuhiñahu, Yehova wanlejeli nindi, ‘Talaña! Namoni nami awa antu hiyantu achinchika nyichima.*+ 14 Dichi nleki kwami, nukuyijilumuna nikujima majina awu hamaseki, nawa nleki nukubalumuni wiikali muza wakola nawa wukweti antu amavulu kubadika wena.’+
15 “Kufumahu, nabalumukili nakusuluka hampidi iku mpidi yinakuha nakesi,+ nawa mumakasa ami mwadiña malola awubasa ayedi achitiyañenu.+ 16 Kuhiñahu, chinelili nami nitali! Namweni munamuvulumuni Yehova Nzambi yenu. Mwadibazilili mwana kañombi wachikuñu.* Mwasenukili swayi-swayi munjila yayilejeliyi Yehova kuya.+ 17 Dichi nanoneli malola awubasa ayedi nakuyinata heseki namakasa ami ejima ayedi nakuyibalwila hamesu enu.+ 18 Kufumahu, nadibukili kumesu aYehova neyi chinelili hatachi, hadi mafuku 40 mwaana niwufuku. Hinadiilihu yakuda hela kunwahu menjiku,+ muloña wanshidi jejima jimwelili hakukoña chuma chatama kumesu aYehova nakumuzuwisha. 19 Ami natiyili woma, muloña Yehova wayizuwilili nankashi+ chakwila wakeñeleña kuyijilumuna. Hela chochu, hayina mpinji Yehova wantiyilili cheñi.+
20 “Yehova wamuzuwilili Aroni nankashi chakwila wakeñeleña kumukisañana,+ ilaña hayina mpinji, namulembeleleliku cheñi Aroni. 21 Kuhiñahu, nanoneli mwana kañombi imwabazili wayiletesheli muvulumuni,+ namwocheli mukesi; namuchikili nakumutwa chikupu sampu nichekaliliyi neyi lunkuñu, nawa nanatilili lunkuñu mukakaloña kafuma kumpidi.+
22 “Kubombelahu cheñi, kuTabera,+ kuMasa+ nikuKibiroti Hatava+ nikwena mwamuzuwishili Yehova. 23 Yehova chayifumishiliyi kuKadeshi Baraneya,+ wayilejeli nindi, ‘Kandukenu muyi mwakaheti ituña dinnakuyinka!’ mwadikañili cheñi nalushimbi lwaYehova Nzambi yenu+ nawa himwamukuhweleleli+ nikumwovwahilaku. 24 Munadikañi naYehova kufuma tuhu hinayilukili.
25 “Dichi natwalekelihu nakudibuka kumesu aYehova hadi mafuku 40 mwaana niwufuku,+ nadibukileña muniyi njila muloña Yehova wahosheli nindi wukuyijilumuna. 26 Natachikili kumulembelela Yehova nami, ‘Eyi Yehova, Mwanta Wabadika, bayi wujilumuna awa antu jeyiku. Hiiheta deyi,*+ owu iwakuulili nakutoha kweyi kwasweja nawa iwafumishili muEjipitu nachikasa cheyi chañovu.+ 27 Anukaku ambuñeyi aAbarahama, Isaka niYakoba.+ Bayi wusha muchima kukuchinchika kwanawa antu jeyi, kukutama kwawu nikunshidi jawuku.+ 28 Neyi nehi, antu amwituña muwatufumishili akenda kahosha nawu: “Yehova wakañenyi kuyitwala mwituña dayikaniniyi, nawa muloña wakuyihela, wayidishilimu kulonda yayijahili mwisaña.”+ 29 Muloña hiyantu jeyi nawa hiiheta deyi,*+ iwedishili nañovu jeyi jasweja ninachikasa cheyi chakwolola.’+
10 “Hayina mpinji, Yehova wanlejeli nindi, ‘Diseseli malola ayedi awubasa adi neyi ana atachi,+ nawa winzi kunu kudi ami hanu hampidi; cheñi watela kudituñila chimbañu* chamutondu. 2 Nawa hanawa malola awubasa, nukusonekahu mazu adiña hanana malola awubasa atachi iwabalwili, nawa wuyishi muchimbañu.’ 3 Dichi natuñili chimbañu chamutondu wamuzenzi, naseseli malola ayedi awubasa adiña neyi ana atachi nawa nakandamini hampidi iku nasendi malola ayedi awubasa muchikasa chami.+ 4 Kuhiñahu, wasonekeli hamalola awubasa mazu asonekeliyi hakusambila,+ Nshimbi 10*+ jayilejeliyi Yehova hampidi mukesi+ hefuku dimwapompeli;+ nawa Yehova wanyinkeliwu. 5 Kufumahu, nabalumukili nakusuluka hampidi+ nawa nashili malola awubasa muchimbañu chinatuñili, omu muyachidiwu nikulelu, neyi chanlejeliyi Yehova.
6 “Kuhiñahu aIsarela anyamukili nakufuma kuBeyeroti Beneyayakani nakuya kuMosera. Kwenoku dikwafwililiyi Aroni nawa dikwamujiikiliwu.+ Kufumahu, mwanindi Eleyazari wamusinsili nakutachika kukalakala mudimu wawupristu.+ 7 Kufuma kwenoku, anyamukili nakuya kuGudigoda, nawa kufuma kuGudigoda ayili kuYotibata,+ ituña dikweti tuloña twamenji.*
8 “Hayina mpinji, Yehova watondeli muchidi waLevi+ kulonda asendeña chimbañu chachitiyañenu chaYehova+ nikwimana kumesu aYehova nakumukalakela nikukiswila mwijina dindi,+ neyi chinakwilawu nikulelu. 9 Dichaletesha Levi kubula kwikala neseka hela wuswana hakachi kawamanakwindi. Yehova diyi wuswana windi neyi chamulejeliwu kudi Yehova Nzambi yeyi.+ 10 Ami nashakamini hampidi neyi chinelili hatachi, hadi mafuku 40 mwaana niwufuku,+ nawa hayina mpinji Yehova wantiyilili cheñi.+ Yehova hakeñeleña kukujilumunaku. 11 Kufumahu, Yehova wanlejeli nindi, ‘Yañahu dehi kumbidi yawantu nawa wuloñeshi lwendu kulonda ayi nakuheta ituña dinakanini kwinka ankakulula jawu.’+
12 “Eyi Isarela, chumanyi chinakukeñayi Yehova Nzambi yeyi nindi wileña?+ Nakukeña hohu chumichi: kumutiya woma Yehova Nzambi yeyi,+ kwenda munjila jindi jejima,+ kumukeña, kumukalakela Yehova Nzambi yeyi namuchima weyi wejima ninawumi* weyi wejima,+ 13 nikuhemba kuleja ninshimbi jaYehova jinnakukuleja dalelu kulonda yuma yikuwahileña.+ 14 Talaña, Yehova Nzambi yeyi diyi yomweni mawulu, nimwiwulu mwamweni kushilahu niiseki niyuma yejima yekalahu.+ 15 Ilaña Yehova waswinini hohu kwakwihi nawankakulula jenu nikuyikeña, nawa nayitondi enu anyanawu+ mukachi kawantu ejima neyi chimudi lelu. 16 Ichi dinu mwatela kutookesha nyichima* yenu+ nawa lekenu kuchinchikisha nyichima yenu.*+ 17 Muloña Yehova Nzambi yenu hiNzambi yawanzambi+ nawa hiMwanta wawanyanta, hiNzambi muneni, wañovu nawa wakutiyisha woma chikupu, wabulaña kumwekesha chaambu kudi muntu hela wumu+ nawa wabulaña kwiteja majika kanwa.* 18 Mwana wabula tata yindi* nintuluwa+ yena wayisompelaña mwawuñanji, wakeña niñiinza+ nawa wamwinkaña yakuda niyakuvwala. 19 Ninenu mwatela kumukeña ñiinza, muloña ninenu mwekalili añiinza mwituña daEjipitu.+
20 “Yehova Nzambi yeyi diyi iwatela kutiya woma, diyi iwatela kukalakela,+ diyi iwatela kukakela nawa watela kusanyikila mwijina dindi. 21 Diyi iwatela kushimeka.+ Diyi Nzambi yeyi wunakukoñeli yuma yejimiyi yamaneni niyakutiyisha woma chikupu yiwunamoni namesu eyi.+ 22 Ankakulula jeyi ayili muEjipitu adiña antu* 70,+ ilaña ichi Yehova Nzambi yeyi nakuvulishi neyi tutumbwa twamumawulu.+
11 “Keñaku Yehova Nzambi yeyi+ nikutwalekahu kumukalakela, kuhemba nshimbi jindi, mazu indi awunsompeshi nikuleja kwindi. 2 Ilukenu nenu inakuleja enu dalelu, bayi anyanenu abulili kwiluka hela kumona kufumba kwaYehova Nzambi yenu,+ kutoha kwindi,+ chikasa chindi chañovu+ nichakwololaku. 3 Hiyamweni yinjikijilu yindi niyuma yakoñeliyi muEjipitu kudi Fwaru mwanta wakuEjipitu nikwituña dindi dejimaku;+ 4 hela hiyamweni chuma chayikoñeliyi amashidika amuEjipitu, tuwalu twaFwaru nimakalu indi anjita akumpwiliwu namenji amuKaluñalwiji Kachinana hayikumpishileñawu enuku, nawa Yehova wayijilumwini wejima wawu hampinji yimu.*+ 5 Wena hiyamweni yuma yinayikoñeliyi enu mwisañaku sampu nichimunenzi kudinu iluña, 6 hela amweni wanyi chuma chayikoñeliyi aDatani naAbirami anyana avweliwu kudi Eliyabi mwana kaRubeni, henzunukili iseki nakuyiminya hamu naamumatala awu nimatenti awu niyuma yejima yayumi yayilondeleli, iku aIsarela ejima anakumonaku.+ 7 Munadimweni namesu enu yuma yamaneni yejima yinakoñiyi Yehova.
8 “Mwatela kuhemba lushimbi lwejima lwinnakuyinka dalelu kulonda mwiikali akola nakuzambukila mwishinadi detuña dimunakuheta, 9 nawa kulonda mwakahandi mafuku amavulu+ mwituña dakaniniyi Yehova kuyinka ankakulula jenu nianyanawu,*+ ituña dasweja mayeli niwuchi.+
10 “Ituña dimunakuya nakuheta hididi neyi ituña daEjipitu mumwafuminiku, omu mumwazatileña nañovu kutumba mbutu jenu nikujitukumwina menji neyi chimunateli kwila netempa damafu. 11 Ilaña ituña dimunakuzambukilamu nawa dimunakuya nakuheta, hiituña damapidi niyana yayinekineki.+ Danwaña menji anvula yamumawulu;+ 12 hiituña dinakuhembayi Yehova Nzambi yenu. Mpinji yejima, mesu aYehova Nzambi yenu adi hanidi ituña, kufuma kukutachika kwachaaka kushika nikukukuma kwachaaka.
13 “Nawa neyi mukwovwahilaña chikupu nshimbi jami jinnakuyileja dalelu nikunkeña ami Yehova Nzambi yenu nikunkalakela namuchima wenu wejima ninawumi wenu wejima,*+ 14 ami nakayinka nvula hampinji yayu yatelela, nvula yakusambila ninvula yakukumishaku, nawa mwakaañula mbutu jenu nivinyu yenu yayiha nimanji enu.+ 15 Nakamenesha munyenvu mumaha enu wakuda yimuna yenu, nawa enu mwakada yakuda nakwikuta.+ 16 Mwakababali kulonda nyichima yenu akabuli kuyiluwañesha nakutachika kudifukula kudi anzambi acheñi nikudibuka kudi wena.+ 17 Mukunkulwayi, Yehova wakayizuwila enu nawa wakashinka mumawulu kulonda nvula yakabuli kunoka+ nawa iseki hidakamenesha yakuda yaduku, dichi mwakashikena dakujilumuka mwituña dadiwahi dinakuyinkayi Yehova.+
18 “Mwatela kuhemba awa mazu ami munyichima yenu nimuyitoñojoka yenu nakuyikasila hamakasa enu akekali chanukishu nawa atela kwikala neyi chuma chakukasa kumutu hamahama enu.*+ 19 Muyidizisheñawu anyanenu, muhanjekeña hanawa mazu neyi munashakami mwitala denu, neyi munakwenda munjila, neyi himukukaama nawa nihakuhinduka.+ 20 Muyisoneki hayipamba yakuyiisu yamatala enu nihayenzelu yenu,* 21 kulonda enu nianyanenu mwakahandi mafuku amavulu+ mwituña dakaniniyi Yehova kuyinka ankakulula jenu,+ chakala hohu mawulu adi hewulu deseki.
22 “Neyi muhemba chikupu ilu lushimbi lwinnakuyinka enu nawa mulwovwahila, lwakukeña Yehova Nzambi yenu,+ kwenda munjila jindi jejima nikulamata kudi yena,+ 23 Yehova wakatemuna iyi nyuza yejima nakuyifumisha kudi enu,+ nawa enu mwakatambula nyuza yamaneni nawa yikweti antu amavulu akubadika enu.+ 24 Iluña dejima hakadata mwendu wenu dakekala denu.+ Ñinza yenu yakatachikila mwisaña kushika kuLebanoni, kufuma kuKaloña, dikwila nawu kaloña Yufurati kushika kukabadi kakumujika wakaluñalwiji.*+ 25 Kwosi niwumu wakayimakena.+ Yehova Nzambi yenu wakakojeja antu mwahita ituña dejima mumwakendaña kuyakama enu nikuyitiya woma+ neyi chayikaniniyi.
26 “Tiyenu, ifuku dalelu inakusha nkisu niishiñu kumesu enu:+ 27 mwakekala nankisu neyi mwovwahila nshimbi jaYehova Nzambi yenu jinnakuyileja dalelu,+ 28 nawa mwakekala neshiñu neyi mwakabula kwovwahila nshimbi jaYehova Nzambi yenu+ nakusenuka munjila yinnakuyileja dalelu nami muyeñamu nawa mutachika kulondela anzambi imwabula kwiluka.
29 “Yehova Nzambi yenu chakayishikijayi mwituña dimwakatambula kulonda dakekali iheta denu, mwakakiswili* antu kuMpidi yaGerizimi nikushiña antu kuMpidi yaEbali.+ 30 Iji mpidi jekala mwishinadi dikwawu daYodani kukabadi kakumujika,* mwituña dawaKenani ashakamaña muAraba, yatalañana naGiligali kwakwihi nanyitondu yamaneni yaMore.+ 31 Muloña enu munakuzambuka Yodani nakwiñila mwituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu kulonda diikali iheta denu.+ Neyi munadiheti dehi nakutachika kushakamamu, 32 mwatela kubabala kulonda mwakalondeleña nshimbi jejima nimazu awunsompeshi jinnakuyileja dalelu.+
12 “Iji diji nshimbi nimazu awunsompeshi jimwakahembaña mumafuku enu ejima imwakahandaña mwituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yawankakulula jenu kulonda mwakadiheti. 2 Mwatela kukisañana chikupu maluña ejima anyuza yimwakatambula ituña, maluña kwayañawu nakukalakela kudi anzambi jawu,+ hela hampidi janyuña hela hatupidi hela mwishina damutondu wejima wawuwahi. 3 Mwatela kuhumona tumeña twawu, mwakachikachiki mashiki awu ajila,+ mwakwochi mukesi yishimi yawu yajila* nikutema ankishi akubaza, anzambi jawu,+ nakujima majina awu hanowu maluña.+
4 “Bayi mwakadifukula kudi Yehova Nzambi yenu muniyi njilaku.+ 5 Ilaña, mwakamukeñakeñi Yehova Nzambi yenu kwiluña dejima dakatondayi kushaku ijina dindi, nawa mwakayeña kunodu iluña kwakashakamañayi mukachi kanyichidi yenu yejima.+ 6 Dikumwakaletaña nyilambu yenu yakushita, nyilambu yenu yikwawu,+ yamwikumi yenu,*+ yawaana yakumakasa enu,+ nyilambu yenu yakusanyika nachu, nyilambu yenu yakudikeñela+ niawedi awañombi jenu niawedi anyikoku jenu.+ 7 Enu niamwitala denu mwakayidiileña kwenoku kumesu aYehova Nzambi yenu+ nikuzañalela munyidimu yenu yejima,+ muloña Yehova Nzambi yenu nayikiswili.
8 “Bayi mwakela neyi chitunakwila kunu daleluku, chakwila muntu wejima nakwila chuma chinakutoñojokayi yomweni nindi chaloña, 9 muloña enu kanda muyi mwiluña dakunookela+ nikuwuswana wenu wunakuyinkayi Yehova Nzambi yenu. 10 Chimwakazambuka Yodani+ nakutachika kushakama mwituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu kwikala iheta denu, chakadi nikujina, wakayinookesha kudi ayilumbu jenu ejima akayinyeñumuka, nawa mwakashakamaña mukuwunda.+ 11 Mwakaleteña yuma yejima yinnakuyileja kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yenu kushaku ijina dindi,+ dikwila nawu nyilambu yenu yakushita, nyilambu yenu yikwawu, yamwikumi yenu,+ yawaana yakufuma mumakasa enu ninyilambu yenu yakusanyika nachu, kusanyika kumwakasanyikaña kudi Yehova. 12 Mwakazañalalaña kumesu aYehova Nzambi yenu,+ enu nianyanenu awamayala, anyanenu awambanda, anduñu jenu awamayala niawambanda nikaLevi wakashakamaña mukachi kanyisumba* yenu, muloña yena hakweti iseka hela wuswana hamu nanenuku.+ 13 Mwakababali kulonda mwakabuli kulambwila nyilambu yenu yakushita kwiluña dikwawu dejima dimwakamona.+ 14 Mwakalambwileña hohu nyilambu yenu yakushita kwiluña dakatondayi Yehova, kwiluña dimu dahamaluña amuchidi wenu, nawa kunodu iluña dikumwakakalakelaña yuma yejima yinnakuyileja.+
15 “Mpinji yejima yimunatiyi dikwilu* dakuda mbiji, mwatela kujaha kanyama+ kwesekeja nankisu jinayinkiyi Yehova Nzambi yenu munyisumba yenu yejima.* Muntu wamajilu niwakadi majilu wejima wawu atela kuda oyu mbiji neyi chimunateli kuda kapaala hela mbaala. 16 Bayi muda mashiku;+ mwatela kuyimwañila hamaseki neyi menji.+ 17 Mukachi kanyisumba yenu,* akayiteja wanyi enu kudiilamu yamwikumi yambutu jenu, vinyu yenu yayiha, manji enu, awedi awañombi jenu niawedi anyikoku yenu,+ nyilambu yenu yakusanyika nachu yimwakasanyika, nyilambu yenu yakudikeñela hela yawaana yakufuma mumakasa enu. 18 Yumiyi mwakayidiilaña kumesu aYehova Nzambi yenu mwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yenu,+ dikwila nawu enu nimwanenu weyala, nimwanenu wamumbanda, nduñu yenu weyala niwamumbanda nikaLevi wakashakamaña mukachi kanyisumba* yenu, nawa mwakazañalelaña munyidimu yenu yejima kumesu aYehova Nzambi yenu. 19 Mwakababali kulonda mwakabuli kuvulamena kaLevi+ mpinji yejima yimwakashakamaña mwituña denu.
20 “Yehova Nzambi yenu chakatoheshayi iluña denu+ neyi chayikanayi,+ nawa neyi muhosha nenu, ‘Inakukeña kuda mbiji,’ muloña munatiyi dikwilu* dakuda mbiji, mwatela kuda mbiji mpinji yejima yimunayitiyili dikwilu.*+ 21 Neyi iluña dinatondiyi Yehova Nzambi yenu dakulemeshelaku ijina dindi+ didi kwakulehi nanenu, mwatela kujahahu añombi jenu hela anyikoku jenu anayinkiwu kudi Yehova neyi chinnayileji, nawa mwatela kuyidiila mukachi kanyisumba* yenu mpinji yejima yimunayitiyili dikwilu.* 22 Mwatela kuyida neyi chimwatela kuda kapaala nimbaala;+ muntu wamajilu niwakadi majilu wejima wawu atela kudaku. 23 Ilaña mwatela kudijilika chikupu kulonda mubuleña kuda mashi,+ muloña mashi diwumi+ nawa bayi muda wumi hamu nambijiku. 24 Bayi muda mashiku. Mwatela kuyimwañila hamaseki neyi menji.+ 25 Bayi muyidaku, kulonda yuma yiyiwahileña enu nianyanenu akavwalikaña hanyima yenu, muloña munakukoña chuma chaloña kumesu aYehova. 26 Neyi himukuya kwiluña dinatondiyi Yehova, mwatela kutwala hohu yuma yenu yajila ninyilambu yenu yakusanyika nachu. 27 Kwenoku mwakalambula nyilambu yenu yakushita, mbiji nimashi+ hakameña kaYehova Nzambi yenu nawa mashi anyilambu yenu mwakayimwañili kukameña+ kaYehova Nzambi yenu, ilaña mbiji munateli kuda.
28 “Mwatela kubabala kulonda mulondeleña awa mazu ejima innakuyileja, kulonda mpinji yejima yuma yiyiwahileña enu nianyanenu akavwalikaña hanyima yenu, muloña munakukoña chuma chaloña kumesu aYehova Nzambi yenu.
29 “Yehova Nzambi yenu chakelayi najilumuni dehi nyuza yimunakuya nakutambula ituña+ nawa mutachika kushakama mwituña dawu, 30 mwakababali kulonda mwakabuli kulondela njila jawu neyi wena anayijilumuni dehi nakuyifumisha kudi enu. Bayi mwakehula hadi anzambi jawu nenu, ‘Indi iyi nyuza yakalakeleleña ñahi anzambi jawu? Ninami nukwilaña chuma chochimu.’+ 31 Bayi mwakela chuma chamuchidiwu kudi Yehova Nzambi yenuku, muloña wena elilaña anzambi jawu yuma yejima yawuzondu yahelayi Yehova, kushilahu nikwochela anzambi jawu anyanawu awamayala niawambanda mukesi.+ 32 Mazu ejima innakuyileja diwu imwatela kulondela chikupu.+ Bayi mubombelaku hela kufumishakuku.+
13 “Neyi mukachi kenu mufuma kaprofwetu hela muntu washimunaña muyilota yuma yakamwekana kumbidi, nawa ayileja chinjikijilu hela chuma chakuhayamisha, 2 nawa ochu chinjikijilu hela chuma chakuhayamisha chayilejayi chimwekana hampinji yinakuhoshayi nindi, ‘Tulondelenu anzambi acheñi, anzambi imwabula kwiluka nawa tuyikalakelenu,’ 3 bayi mutiyilila kumazu anowu kaprofwetu hela anowu mukakulota yilotaku,+ muloña Yehova Nzambi yenu nakuyeseka+ kulonda eluki neyi mwamukeña Yehova Nzambi yenu namuchima wenu wejima ninawumi* wenu wejima.+ 4 Yehova Nzambi yenu diyi imwatela kulondela, diyi imwatela kutiya woma, nshimbi jindi dijimwatela kuhemba, izu dindi didu dimwatela kutiyilila; diyi imwatela kukalakela nawa kudi yena dikumwatela kukakela chikupu.+ 5 Ilaña owu kaprofwetu hela mukakulota yilota, atela kumujaha+ muloña nakuleja* antu kudikaña naYehova Nzambi yenu, owu wayifumishili mwituña daEjipitu nikuyikuula mwitala mumwadiña anduñu. Nakweseka kuyifumisha munjila yinakuyilejayi Yehova Nzambi yenu nindi muyeñamu. Nawa mwatela kufumisha yuma yatama mukachi kenu.+
6 “Neyi manakweyi, mwana weyala avwalawu kudi mama yeyi hela mwaneyi weyala hela wamumbanda hela ñodeyi iwakeña nankashi hela ibwambu deyi chikupu,* hakukeña kukuluwañesha kumbadi nakukuleja nindi, ‘Tuyi tukakalakeli anzambi acheñi,’+ anzambi iwabula kwiluka eyi hela abulili kwilukawu ankakulula jeyi, 7 anzambi awantu ejima ayinyeñumuka enu, hela adi kwakwihi nanenu hela adi kwakulehi nanenu, kufuma kunsa yimu yetuña kushika kunsa yikwawu yetuña, 8 bayi wumwiteja hela kumutiyilila+ hela kumutiyila luwi hela wushona hela kumukiñaku; 9 ilaña eyi, watela tuhu kumujaha owu muntu.+ Eyi yeyi watela kutachikilahu kumwasa malola hakumujaha, kuhiñahu dinu halondela antu amakwawu ejima.+ 10 Watela kumwasa malola nakumujaha,+ muloña wakeñaña kukufumisha kudi Yehova Nzambi yeyi, owu wakufumishili mwituña daEjipitu, mwitala dawuduñu. 11 Kufumahu, aIsarela ejima akatiya chumichi nawa akatiya woma, nawa hiyakakoñahu cheñi chuma chatama chamuchidiwu hakachi kenuku.+
12 “Neyi mumusumba wumu wahanyisumba yenu yinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu nindi mushakameñamu mutiya anakuhosha nawu, 13 ‘Antu amukunkulwayi anafumi mukachi kenu kulonda ayi nakuluwañesha antu ashakamaña mumusumba wawu nakuyila nawu: “Tuyenu tukakalakeli anzambi acheñi,” anzambi imwabula kwiluka,’ 14 mwatela kushinshika haniyi nsañu, mukeñakeñi nikwihujola chikupu;+ nawa neyi mwiluka nenu chalala ichi chuma chawuzondu anachikoñi mukachi kenu, 15 antu ashakamaña munowu musumba mwatela tuhu kuyijaha nampoku yakabali.+ Mwakawujilumuni nampoku yakabali hamu niyuma yejima yidimu, kushilahu niyimuna yawu.+ 16 Kuhiñahu, yuma yejima yimwakapuupa munowu musumba, mwakayipompesheli mukachi kalubanza lwawu nawa musumba mwakawochi nakesi, nawa yuma yimwakapuupa munowu musumba yakekala mulambu wamukuma wakumulambula Yehova Nzambi yenu. Wakekala mulumba wayuma yinajilumuki haya nyaaka. Hiyakawutuñulula cheñiku. 17 Dichi bayi mwakasendahu chuma hayuma yinatoñweliwu kujilumukaku,*+ kulonda Yehova akabuli kuyizuwila enu nawa akayitiyili luwi, wushona nikuyivulisha neyi chasanyikiliyi kudi ankakulula jenu.+ 18 Mwatela kumwovwahila Yehova Nzambi yenu kuhitila mukuhemba nshimbi jindi jejima jinnakuyileja dalelu, kulonda mwileña mwaloña kumesu aYehova Nzambi yenu.+
14 “Mudi anyana kaYehova Nzambi yenu, bayi muditapola enu aweni+ hela kutewula kawewula* kumahama enu muloña wamuntu wunafwiku.+ 2 Muloña enu mudi antu ajila+ kudi Yehova Nzambi yenu, nawa Yehova nayitondi kwikala antu jindi, iheta dindi dadimena* hakachi kawantu ejima ashakamaña mwahita iseki dejima.+
3 “Bayi muda chuma chidi chejima chawuzonduku.+ 4 Awa diwu anyama imwatela kuda:+ ñombi wachizamba, mukoku, mpembi, 5 mbaala, kapaala, kabaji, mpembi wampata, nchila, mukoku wampata nimukoku wampidi. 6 Mwatela kuda kanyama wejima waambuka yikwa hayedi nawa wabukulaña nakutafunya cheñi yakuda yadayi. 7 Hela chochu, awa anyama abukulaña nakutafunya cheñi yakuda yadawu hela owu aambuka yikwa, bayi muyidaku: ngameli, kachinchi nichibatata, muloña abukulaña nakutafunya cheñi yakuda yadawu ilaña hiyaambuka yikwaku. Amajilu kudi enu.+ 8 Ningulu,* muloña wukweti yikwa yaambuka, ilaña habukulaña nikutafunya cheñi yakuda yadayiku. Wamajilu kudi enu. Bayi muda mbiji jawu hela kukwata nyijimba yawu yafwaku.
9 “Hayuma yejima yamumenji, iyi diyimwatela kuda: Chuma chejima chikweti mazañu nimakalu, munateli kuda.+ 10 Ilaña chuma chejima chabula mazañu nimakalu, bayi muchidaku. Chamajilu kudi enu.
11 “Kada kejima kakadi majilu mwatela kuda. 12 Ilaña itu tuda bayi mutwidaku: mbuulu, nkwaji, ikubi wiyila,+ 13 chiyimbi wuchinana, chiyimbi wiyila ninyichidi yejima yayiyimbi, 14 nyichidi yejima yamakololu,* 15 nyamalanda, ikuñu, kasafu ninyichidi yejima yatukoji, 16 kapoñoji,* kawenjili, iwunda, 17 nkumbi, ikubi, choyu, 18 kakumbikumbi, nyichidi yejima yatunañampemba, susutenu nikatata. 19 Chileñaleña chejima chikweti mpuula chahayileñaleña* yendaña munyikanka-nyikanka hichuma chamajilu kudi enu. Himwatela kuyidaku. 20 Chileñaleña chejima chakadi majilu chatuukaña, mwatela kuda.
21 “Bayi muda kanyama wejima wunadifwiliku.+ Munateli kumuhana kudi ñiinza wudi mukachi kanyisumba* yenu nawa yena watela kuda owu kanyama hela mwatela kumulandisha kudi ñiinza. Muloña enu mudi antu ajila kudi Yehova Nzambi yenu.
“Bayi wuteleka mwana kampembi mumayeli amama yindiku.+
22 “Hambutu jeyi jejima jakasoñaña mwiha deyi, watela kuhanahu yamwikumi hachaaka-hachaaka.+ 23 Chibalu chamwikumi chambutu jeyi, vinyu yeyi yayiha, manji eyi niawedi añombi jeyi niawedi anyikoku yeyi, wakachidiileña kumesu aYehova Nzambi yeyi kwiluña dakatondayi kushaku ijina dindi,+ kulonda wakadizi chakumutiya Yehova Nzambi yeyi woma mpinji yejima.+
24 “Ilaña neyi lwendu lwakakulehela chikupu chakwila wakakañanya kuchisenda nakuchitwala kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yeyi kwikala iluña dakulemeshelaku ijina dindi+ muloña didi kwakulehi naneyi (muloña Yehova Nzambi yeyi wakakukiswila), 25 watela kuchilandisha, nawa wakasendi owu mali mwipakumuna deyi nakuya kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yeyi. 26 Wakazatishi owu mali kulandamu yuma yejima yiwunakukeña,* yuma yidi neyi, añombi, anyikoku, ampembi, vinyu niwalwa wukwawu washiyashana nichuma chidi chejima chiwunakukeña;* nawa kwenoku dikuwakayidiila kumesu aYehova Nzambi yeyi nikuzañalala, eyi niamwitala deyi.+ 27 Nawa bayi wakavulamena kaLevi wunakushakama mukachi kanyisumba yeyiku,+ muloña yena hakweti iseka hela wuswana hamu naneyiku.+
28 “Mpinji yejima, hakumana kwayaaka yisatu, watela kuleta chibalu chejima chamwikumi chayakuda yiwunaañuli munochu chaaka nakuyihembela mukachi kanyisumba yeyi.+ 29 Kuhiñahu, kaLevi wunabuli iseka hela wuswana hamu naneyi, ñiinza, mwana wabula tata yindi* nintuluwa anakushakama munyisumba yeyi, akenza nakuda nakwikuta,+ kulonda Yehova Nzambi yeyi akukiswileña munyidimu yeyi yejima yiwukuzataña.+
15 “Kukumana kwachaaka chejima chamu 7, wakayanakeneña ejima adi nanyikudi yeyi.+ 2 Ichi dichimwakelaña: Muntu wejima wakongwesheli* ntuñi nindi akamwanakeni mukudi wakongweliyi. Hatela kumukala ntuñi nindi hela manakwindiku, muloña iku kwanakena anakwishimuni kulonda Yehova amulemeshi.+ 3 Wunateli kumukala ñiinza,+ ilaña manakweyi watela kumwanakena nyikudi yejima yakongweliyi kudi eyi. 4 Hela chochu, hakachi kenu kwosi muntu hela wumu watela kwikala kazweñiku, muloña chakadi nikujina, Yehova wakakukiswila+ mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala iheta dawuswana weyi, 5 chiña hohu wovwahila chikupu izu daYehova Nzambi yeyi nikuhemba chikupu ilu lushimbi lwindi lwejima lwinnakuyinka dalelu.+ 6 Muloña Yehova Nzambi yeyi wakakukiswila neyi chakukanayi, nawa wakakongweshaña nyuza yayivulu, ilaña eyi hiwakakongolañaku.+ Wakayuulaña nyuza yayivulu, ilaña wena hiyakakuyuulaña eyiku.+
7 “Neyi manakweyi wumu hakachi kenu ekala kazweñi mumusumba wumu wahanyisumba yenu yamwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi, bayi wakakolesha muchima weyi hela kumukamatila chikasa cheyi owu manakweyi kazweñiku.+ 8 Eyi watela kumukamunwina chikasa cheyi namuchima wejima+ nawa watela kumukongwesha yuma yejima yinakukeñayi hela yinakaankiliyi. 9 Watela kubabala kulonda wubuli kuhemba iyi yitoñojoka yatama mumuchima weyi, yakwila nawu, ‘Chaaka chamu 7, chaaka chakwanakena chinaswini dehi kwakwihi,’+ nakubula kumumwekeshela manakweyi kazweñi muchima wakuhana nawa wukañanya kumwinkahu chuma chidi chejima. Neyi akudilila kudi Yehova, chumichi chakekala hinshidi kudi eyi.+ 10 Watela kumwinka namuchima wejima+ nawa eyi* bayi wumwinka chakukanjikijaku, muloña chumichi dichakaletesha Yehova Nzambi yeyi akakiswili chuma chejima chiwakelaña ninyidimu yejima yiwakazataña.+ 11 Muloña mpinji yejima, mwituña mwakekalaña atuzweñi.+ Dihanafumi nikuleji nami, ‘Watela kukamununa chikasa cheyi namuchima wejima kudi muntu weyi wunakabakani nimanakweyi kazweñi wudi mwituña denu.’+
12 “Neyi manakweyi wumu, hela hikaHeberu weyala hela wamumbanda anakulandishiyi nawa nakukalakeli hadi yaaka 6, watela kumuumbaku muchaaka chamu 7.+ 13 Nawa neyi wumuumbaku, bayi wumuleka kuya makasakasaku. 14 Watela kumwinkahu yimuna kufuma hamukanka wayimuna yeyi namuchima wejima, yakuda yakufuma hawuhulilu weyi nimanji nivinyu kufuma hawukamwinu weyi. Watela kumwinka kwesekeja nachinakukiswiliyi Yehova Nzambi yeyi. 15 Watela kwanuka neyi wekalili nduñu mwituña daEjipitu nawa Yehova Nzambi yeyi wakukuulili. Dihanafumi dalelu nikuleji nami wileña chumichi.
16 “Ilaña neyi akuleja nindi, ‘Ami nukukushiya wanyi!’ muloña wakukeña eyi niamwitala deyi, nanochu chashakamañayi chiwahi hadiñayi naneyi,+ 17 watela kumutwala kuchiisu nakumulokola itu dindi namumba,* nawa wakekala nduñu yeyi haya nyaaka. Watela kwila chuma chochimu ninanduñu yeyi wamumbanda. 18 Bayi wakatiya kutama neyi wumuumbaku nduñu yeyi nakuyaku, muloña mudimu wakukalakeleliyi hadi yaaka 6 watoheli kapampa kayedi kubadika mudimu wunateli kuzatayi muntu eñijawu mudimu, nawa Yehova Nzambi yeyi nakukiswili munyidimu yejima yakukalakeleliyi.
19 “Watela kumujilikila Yehova Nzambi yeyi awedi ejima awañombi eyi ayizamba nianyikoku eyi.+ Bayi wakazatisha ñombi weyi wawedi* kumudimu wudi wejima hela kutewula anyikoku eyi awediku. 20 Chaaka-hichaaka, eyi niamwitala deyi mwakamudiilaña kumesu aYehova Nzambi yeyi kwiluña dakatondayi Yehova.+ 21 Ilaña neyi owu chimuna wukweti wufwayi, wafwa mesu hela wukweti wufwayi wukwawu wasweja, bayi wakamulambula kudi Yehova Nzambi yeyiku.+ 22 Watela kumudiila mukachi kanyisumba* yeyi, muntu wamajilu niwabula majilu niwena atela kudaku neyi chinateli kudawu kapaala hela mbaala.+ 23 Ilaña bayi wuda mashi indiku,+ watela kuyimwañila hamaseki neyi menji.+
16 “Wakanukeña kakweji kaAbibi* nikumudiila Chipandakenu Yehova Nzambi yeyi,+ muloña mukakweji kaAbibi dimwakufumishiliyi Yehova Nzambi yeyi muEjipitu nawufuku.+ 2 Nawa watela kulambula chimuna chamulambu waChipandakenu kudi Yehova Nzambi yeyi,+ kufuma hamukanka wawanyikoku niwawañombi+ kwiluña dakatondayi Yehova kushaku ijina dindi.+ 3 Iwu chimuna bayi wakamudiili hamu nachuma chejima chikweti iluñiku;+ hadi mafuku 7, wakadeña mankendi akadi iluñi, dikwila nawu mankendi amakabi, muloña wafumini mwituña daEjipitu mukunyakashana.+ Wakeleña chumichi mumafuku eyi ejima iwakahandaña kulonda wakanukeña ifuku diwafumini mwituña daEjipitu.+ 4 Hadi mafuku 7, chikanka chikweti iluñi bayi chakawanika mumaluña eyi ejimaku,+ hela mbiji yidi yejima yiwakalambula namelela hefuku datachi, bayi yikashalahu wufuku wejima kushika nintetemenaku.+ 5 Hiyakakwiteja kulambwila owu chimuna chamulambu waChipandakenu mumusumba wudi wejima wahanyisumba yinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyiku. 6 Ilaña watela kumulambwila owu chimuna kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yeyi kushaku ijina dindi. Watela kulambula mulambu waChipandakenu namelela hakuhuma tuhu kwetena,+ hampinji yatoñolawu yiwedikililimu muEjipitu. 7 Watela kumuteleka nikumudiila+ kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yeyi,+ nawa nantetemena wakafuntaña kumatenti eyi. 8 Hadi mafuku 6, wakadeña mankendi akadi iluñi, nawa hefuku damu 7 kwakekalaña kupompa kweneni kwajila kudi Yehova Nzambi yeyi. Bayi wakazata mudimu wudi wejimaku.+
9 “Wakachindi nyilungu 7. Iyi nyilungu 7 wakatachiki kuyichinda kufuma tuhu hiwakatachika kwaañula mbutu yemana nachikwakwa.+ 10 Kuhiñahu, wakadii Chawija chaNyilungu kudi Yehova Nzambi yeyi+ namulambu wakudikeñela wakufuma muchikasa cheyi, wakawuhani kwesekeja nachikakukiswilayi Yehova Nzambi yeyi.+ 11 Nawa wakazañalela kumesu aYehova Nzambi yeyi, eyi nimwaneyi weyala, nimwaneyi wamumbanda, nduñu yeyi weyala, nduñu yeyi wamumbanda, kaLevi wunakushakama mukachi kanyisumba* yeyi, ñiinza, mwana wabula tata yindi* nintuluwa, anakushakama mukachi keyi, kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yeyi kushaku ijina dindi.+ 12 Watela kwanuka neyi wekalili nduñu muEjipitu,+ nawa wuhembeña nikulondela iji nshimbi.
13 “Hadi mafuku 7, wakekaleña naChawija chaYisolu*+ neyi hiwukupompesha yakuda yakufuma hawuhulilu weyi nimanji nivinyu kufuma hawukamwinu weyi. 14 Wakazañalaleña mpinji yachawija cheyi,+ eyi nimwaneyi weyala, nimwaneyi wamumbanda, nduñu yeyi weyala, nduñu yeyi wamumbanda, kaLevi, ñiinza, mwana wabula tata yindi nintuluwa, anakushakama mukachi kanyisumba yeyi. 15 Hadi mafuku 7, wakamudiilaña chawija+ Yehova Nzambi yeyi kwiluña dakatondayi Yehova, muloña Yehova Nzambi yeyi wakakiswila yakuda yeyi yejima ninyidimu yeyi yejima yiwakazataña,+ nawa wakazañalala chikupu.+
16 “Kapampa kasatu muchaaka, amayala eyi ejima atela kuya kumesu aYehova Nzambi yeyi kwiluña dakatondayi: kuChawija chaMankendi Akadi Iluñi,+ kuChawija chaNyilungu+ nikuChawija chaYisolu,*+ nawa kwosi niwumu hakachi kawu watela kwinza kudi Yehova makasakasaku. 17 Muntu-himuntu akahani chawaana kwesekeja nankisu jinamukiswiliwu kudi Yehova Nzambi yindi.+
18 “Wakatondi ansompeshi+ nianlomboli amuchidi-himuchidi munyisumba yejima* yinakukwinkawu kudi Yehova Nzambi yeyi, nawa atela kusompeshaña antu mwaloña. 19 Bayi wakaheñeshaña wuñanji,+ hela kumwekesha chaambu+ hela kwiteja majika kanwaku,* muloña majika kanwa aputishaña mesu amukamaana+ nawa aluwañeshaña mazu amukakuloña. 20 Watela kufwila hohu wuñanji+ kulonda wutwalekihu kuhanda nikutambula ituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala iheta deyi.
21 “Bayi wakatumba mutondu wudi wejima wakekali chishimi chajila*+ kwakwihi nakameña kiwakamutuñila Yehova Nzambi yeyiku.
22 “Nawa bayi wakadimikila ishiki dajilaku,+ chuma chahelayi Yehova Nzambi yeyi.
17 “Bayi wulambula kudi Yehova Nzambi yeyi ñombi wachizamba hela mukoku wukweti wufwayi hela kukala kudi kwejimaku, muloña chikwikala chuma chawuzondu kudi Yehova Nzambi yeyi.+
2 “Neyi mukachi kenu, dikwila nawu mumusumba weyi hanyisumba yinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi mwikala iyala hela mumbanda wunakukoña chuma chatama kumesu aYehova Nzambi yeyi nikufumpa chitiyañenu chindi,+ 3 nawa asenuka munjila nakutachika kudifukula kudi anzambi acheñi nikudibuka kudi wena hela kwitena hela kukakweji hela kuyuma yejima yamumawulu,+ chuma chinnambuli kuyileja kwila,+ 4 dichi enza nakukuleja hela wukumina dakutiya, watela kukeñakeña oyu nsañu chikupu. Neyi wuwana neyi mwamweni+ chumochu chawuzondu anachikoñi muIsarela, 5 owu iyala hela mumbanda wunakoñi ochu chuma chatama watela kumutwala kuyenzelu yamusumba, nawa yenowu iyala hela mumbanda atela kumwasa malola nakumujaha.+ 6 Owu muntu atela kumujaha neyi kwikala wunsahu wunashimuniwu kudi ayinsahu ayedi hela asatu.+ Ilaña neyi kudi hohu wunsahu wunashimuniwu kudi chinsahu wumu, muntu yenowu bayi amujahaku.+ 7 Ayinsahu diwu atela kwikala atachi kumwasa malola hakumujaha, kuhiñahu dinu halondela antu amakwawu ejima. Watela kufumisha chuma chatama mukachi kenu.+
8 “Neyi mumusumba weyi wumu mumwekana muloña wasweja kukala wuwunateli kukañanya kusompa, hela himuloña wakupwekesha mashi+ hela muloña wakuhakwilaku muntu hela muloña wakwetana hela nyiloña yikwawu yakudibobwesha, watela kunyamuka nakuya kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yeyi.+ 9 Watela kuya nakwihula kudi atupristu aLevi nikudi nsompeshi+ wakekalaku munowu mafuku, nawa wena akakuleja mwakuhakwila owu muloña.+ 10 Kuhiñahu, watela kwila mwejima munakulejiwu mwakuhakwila owu muloña kwiluña dakatondayi Yehova. Wakababali kulonda wakeli mwejima mwakakulejawu. 11 Watela kwila kwesekeja nalushimbi lwakakulejawu nawa kwesekeja nakuhakula kwakakulejawu.+ Bayi wakafuma mwakakulejawu mwakuhakwila muloña nakuya kuchidiilu hela kuchimunswaku.+ 12 Muntu wejima wakadivwimba nakubula kutiyilila kudi kapristu wunakukalakela Yehova Nzambi yeyi hela kudi nsompeshi, watela kufwa.+ Watela kufumisha chuma chatama muIsarela.+ 13 Kufumahu, antu ejima akatiya chumochu nawa akatiya woma, hiyakadivwimbahu cheñiku.+
14 “Neyi wuneñili dehi mwituña dinakukwinkawu kudi Yehova Nzambi yeyi nawa wunaditambuli dehi diikali iheta deyi nakutachika kushakamamu, kuhiñahu wuhosha neyi, ‘Niditondeli mwanta neyi chidi nyuza yejima yinannyeñumuki,’+ 15 neyi chiikala mwenomu, chakadi nikujina, watela kutonda mwanta akatondawu kudi Yehova Nzambi yeyi.+ Watela kutonda mwanta hakachi kawamanakweyi. Ñiinza wabula kwikala manakweyi, bayi wumutonda kwikala mwanta weyiku. 16 Hela chochu, bayi yakadivulishila tuwalu+ hela kuleja antu nindi afunti kuEjipitu kulonda akadivulishili tuwaluku,+ muloña Yehova wayilejeli enu nindi, ‘Bayi mwakafunta cheñi kuEjipituku.’ 17 Nawa bayi akasumbula ambanda amavuluku, kulonda muchima windi wakabuli kuluwankana;+ nawa bayi asweja kudivulishila siliva niwuruku.+ 18 Neyi ashakama hetanda dawanta windi, watela kudikopolwela iji Nshimbi nakujisoneka mumukanda* kufuma mumukanda wahembawu kudi atupristu aLevi.+
19 “Owu mukanda watela kuwuhemba nawa watela kutañañamu mafuku ejima akuhanda kwindi+ kulonda akadizi chakumutiya Yehova Nzambi yindi woma nikuhemba mazu ejima amuniji Nshimbi nikulondela iku kuleja.+ 20 Dichi hakadinyamuna kubadika amanakwindiku, nawa hakafuma kulushimbi nakuya kuchidiilu hela kuchimunswaku, kulonda akatwalekihu kushakama hawanta mafuku amavulu, yena nianyanindi awamayala adi hakachi kawaIsarela.
18 “Atupristu aLevi nimuchidi wejima waLevi, hiyakekala neseka hela wuswana hamu naIsarelaku. Akadaña nyilambu yakwocha hakesi yakumulambula Yehova, diwuswana windi.+ 2 Dichi bayi akekala nawuswana hakachi kawamanakwawuku. Yehova diyi wuswana wawu neyi chayilejeliyi.
3 “Iyi diyuma yakekalaña yawatupristu yakatambulañawu kufuma kudi antu: Muntu wejima wakalambulaña mulambu, hela hiñombi wachizamba hela himukoku, watela kumwinka kapristu chikasa, nyibaña* nichipumba.* 4 Watela kumwinka nyikaabu yatachi yambutu jeyi, vinyu yeyi yayiha, manji eyi nimavuji atachi kutewula kumukanka wawanyikoku yeyi.+ 5 Yehova namutondi Levi nianyanindi awamayala kufuma kunyichidi yeyi yejima kulonda akalakeleña mwijina daYehova mpinji yejima.+
6 “Ilaña neyi kaLevi afuma mumusumba weyi wumu muIsarela mwashakamañayi+ nawa yena* afuukulahu kuya kwiluña dakatondayi Yehova,*+ 7 nateli kukalakela kwenoku mwijina daYehova Nzambi yindi neyi chelañawu amanakwindi ejima aLevi, akalakelaña kwenoku kumesu aYehova.+ 8 Yena wakatambulaña iseka dayakuda desekana nadawu,+ kubombela hayuma yakatambulañayi neyi alandisha maheta awankakulula jindi.
9 “Neyi wuneñili dehi mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi, bayi wakembujola yilwilu yawuzondu yanoyu nyuzaku.+ 10 Mukachi kenu, bayi mwakekala muntu wudi wejima wakahitisha mwanindi weyala hela wamumbanda mukesi,+ mukakuhoña,+ katepa,+ mukakuhoñesha,+ mukakupanda,+ 11 mukakukaya akwawu, mukakuhoña nawandemoni+ hela washimunaña yuma yakamwekana kumbidi+ hela wehulaña afuku.+ 12 Muloña muntu wejima wakoñaña yumiyi, wawuzondu kudi Yehova nawa hamuloña waniyi yilwilu yawuzondu, dichinakuletesha Yehova Nzambi yeyi kuyitemuna iyi nyuza nakuyifumisha kudi eyi. 13 Watela kudimwekesha eyi aweni kwikala wakadi ihuji kumesu aYehova Nzambi yeyi.+
14 “Muloña iyi nyuza yiwunakutambula ituña dayu yadiña nakutiyilila kudi owu atutepa+ nikudi akakuhoña,+ ilaña Yehova Nzambi yeyi hanakwiteji kukoña chuma chejima chidi neyi ichiku. 15 Yehova Nzambi yenu wakayitondela kaprofwetu mukachi kawanakwenu wudi neyi ami. Dichi mwatela kumutiyilila.+ 16 Chakekala mwenimu kwesekeja nachimwamulombeli Yehova Nzambi yenu muHorebi hefuku dimwapompeli+ himwahosheli nenu, ‘Bayi wutuleka tutiyi izu daYehova Nzambi yetu hela kumona cheñi aka kesi keneniku, kulonda twakabuli kufwa.’+ 17 Kuhiñahu, Yehova wanlejeli nindi: “Chuma chinahoshiwu chalala. 18 Nakayitondela kaprofwetu kufuma mukachi kawamanakwawu wudi neyi eyi,+ nakashaña mazu ami mukanwa kindi+ nawa yena wakayilejaña mazu ejima inakamulejaña.+ 19 Chalala, nakasompesha muntu wakabula kutiyilila kumazu ami akahoshayi kaprofwetu mwijina dami.+
20 “‘Neyi kaprofwetu wudi wejima adivwimba nakuhosha mazu mwijina dami inabula kumuleja nami ahoshi hela ahoshela mwijina dawanzambi acheñi, owu kaprofwetu watela kufwa.+ 21 Hela chochu, wunateli kudihula mumuchima weyi neyi: “Twakeluka ñahi netu Yehova hidiyi wunahoshi awa mazuku?” 22 Neyi kaprofwetu ahosha mwijina daYehova nawa owu mazu anahoshiyi abula kushikijewa hela abula kwikala alala, dikwila nawu Yehova hidiyi wahosha owu mazuku. Kaprofwetu wahosha owu mazu muloña wakudivwimba. Bayi wumutiya womaku.’
19 “Neyi Yehova Nzambi yeyi najilumuni dehi nyuza yikweti ituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi nawa neyi wunatambuli dehi ituña dawu nakushakama munyisumba yawu nimumatala awu,+ 2 wakaambuli nyisumba yisatu mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala iheta deyi.+ 3 Wakabaluli muyibalu yisatu iluña detuña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala iheta deyi, nawa wakaloñeshi jinjila kulonda muntu wunajahañani akatemukileña munoyu nyisumba.
4 “Ichi dichichakekalaña kudi muntu wunajahañani wunateli kutemukila munoyu nyisumba kulonda atwalekihu kuhanda: Neyi muntu ajaha mukwawu muntu chakadi kwiluka nawa hadiña wamuhelaku,+ 5 chakutalilahu, aya namukwawu mwivunda nakuchaya nchawa nawa anyamuna chizembi nindi atemi mutondu, ilaña chizembi chizokoka mumuhinyi nakutapa mukwawu nawa afwa, owu muntu wunajahañani watela kutemukila mumusumba wumu wahaniyi nyisumba kulonda atwalekihu kuhanda.+ 6 Neyi nehi, muloña wakusweja kuhila,* mukakutenda mashi+ nenzi amukumpishi nakumuwana nakumujaha muloña musumba wadiña hahalehi. Hela chochu, hatelela kufwaku, muloña owu wunajahañani hadiña wamuhela mukwawuku.+ 7 Dihanafumi nikuleji nami: ‘Wakaambuli nyisumba yisatu.’
8 “Neyi Yehova Nzambi yeyi atohesha iluña deyi neyi chasanyikiliyi kudi ankakulula jeyi+ nawa neyi nakwinki dehi ituña dejima dakaniniyi kuyinka ankakulula jeyi,+ 9 chakala hohu wuhemba nakashinshi ilu lushimbi lwejima lwinnakukwinka dalelu, lwakukeña Yehova Nzambi yeyi nikwenda munjila jindi mpinji yejima,+ dihu dinu hiwakabombelaku nyisumba yikwawu yisatu kunoyu yisatu.+ 10 Muniyi njila, kwosi mashi akadi muloña akapwekeshawu+ mwituña deyi dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala wuswana weyi nawa hiwakekala namuloña wamashiku.+
11 “Ilaña neyi owu muntu wadiña wamuhela mukwawu+ nawa wamubalamena nakumulukuka nawa wamukatisha* nankashi chakwila mukwawu afwa, nawa owu wunajahañani natemukili mumusumba wumu wahaniyi nyisumba, 12 akulumpi jamusumba windi atela kumutambika kufuma mwenomu nakumuhana kudi mukakutenda mashi nawa watela kufwa.+ 13 Eyi* bayi wumutiyila luwiku, watela kufumisha muIsarela muloña wakupwekesha mashi akadi muloña,+ kulonda yuma yikuwahileña.
14 “Neyi wutambula wuswana weyi mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala iheta deyi, bayi wakaswija chinjikijilu chañinza yantuñi neyi+ kufuma heluña hayibalwililiwu ankakululaku.
15 “Chinsahu wumu hanateli kufwisha* mukwawu namuloña wudi wejima hela nanshidi yidi yejima yinakoñiyiku.+ Muloña wejima akuwusompa hohu neyi awushimuna kudi ayinsahu ayedi hela asatu.+ 16 Neyi chinsahu wamakudi ashimuna nsañu yimu kutalisha hadi mukwawu nawa amwinka muloña wakukoña yuma yimu yatama,+ 17 owu asamuloña ayedi akemana kumesu Yehova, kumesu awatupristu nikumesu awansompeshi akekalaku munowu mafuku.+ 18 Ansompeshi akakeñakeña chikupu oyu nsañu,+ nawa neyi awana nawu owu muntu washimuna nsañu hichinsahu wakutwamba nawa nashimuni nsañu yakumutwambila manakwindi, 19 mwatela kumwila neyi chakeñaña kumwilayi manakwindi,+ nawa mwatela kufumisha chuma chatama mukachi kenu.+ 20 Owu akashala akachitiya nakutiya woma, nawa hiyakakoñahu cheñi chuma chidi chejima chatama chamuchidowu hakachi kenuku.+ 21 Eyi* bayi wakamutiyila luwiku:+ Wumi nawumi, disu nadisu, izewu nezewu, chikasa nachikasa, mwendu namwendu.+
20 “Neyi muya kunjita nakuzuña nawayilumbu jenu nawa mumona nenu tuwalu twawu, makalu awu nimazanvu amashidika awu anabadiki enu, bayi muyitiya womaku, muloña Yehova Nzambi yenu wayifumishili mwituña daEjipitu wudi hamu nanenu.+ 2 Neyi himukukeña kuya kunjita, kapristu watela kwinza kwakwihi nakuhosha nawantu.+ 3 Watela kuyileja nindi, ‘Enu aIsarela, tiyenu, keña muyi nakuzuña njita nawayilumbu jenu. Nyichima yenu bayi yakamaku. Bayi mutiya woma hela kufwa mutentu hela kuzaala muloña wawenaku, 4 muloña Yehova Nzambi yenu nakwendela hamu nanenu kulonda yayizuñiliku kudi ayilumbu jenu nikuyamwina.’+
5 “Akulumpi jamashidika niwena atela kwihula antu nawu, ‘Hinyi wunatuñi itala dadiha nawa kanda adenzununi? Afunti kwitala dindi. Muloña wakenda kafwila kunjita nawa iyala wacheñi wakenda kadenzununa. 6 Nawa hinyi wunadimi itempa danyivinyu nawa kanda atachiki kwaañulamu nyikaabu? Afunti kwitala dindi. Muloña wakenda kafwila kunjita nawa iyala wacheñi wakenda katachika kwaañulamu nyikaabu. 7 Cheñi, hinyi wunoti mumbanda nawa kanda amusumbuli? Afunti kwitala dindi.+ Muloña wakenda kafwila kunjita nawa iyala wacheñi wakenda kamusumbula.’ 8 Anlomboli atela cheñi kwihula antu nawu, ‘Hinyi wunatiyi woma nikufwa mutentu?+ Afunti kwitala dindi kuchiina kuzeyesha nyichima yawamanakwindi neyi chadiyi yena.’*+ 9 Neyi anlomboli anamanishi dehi kuhosha nawantu, atela kutonda akulumpi jamashidika akulombola antu.
10 “Neyi himukushika kwakwihi namusumba kulonda muzuñi nawu, mwatela kubidika kudi antu jawu mazu akuwunda.+ 11 Neyi eteja mazu imunayileji nawa ayenzunwina chiisu chawu chamusumba, antu ejima adi munowu musumba akekala antu jenu imwakazatishaña nyidimu yawuduñu, nawa akayikalakelaña enu.+ 12 Ilaña neyi akaana kwikala mukuwunda nanenu nawa muzuña nawu njita, mwatela kukuchika musumba wawu, 13 nawa chakadi nikujina, Yehova Nzambi yenu wakawuhana mumakasa enu nawa mwakajahi amayala ejima akekalamu nampoku yakabali. 14 Hela chochu, ambanda, anyana, yimuna niyuma yamunowu musumba, mwakayipuupi+ nawa mwakadi yuma yimwakapuupa yawayilumbu jenu, yinayinkiyi Yehova Nzambi yenu.+
15 “Ichi dichimwakayila nyisumba yejima yidi kwakulehi nankashi nanenu, oyu yabula kwikala hakachi kanyisumba yaniyi nyuza yidi mukamwihi. 16 Ilaña munyisumba yanawa antu yinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu kwikala wuswana wenu, bayi mwakahandisha chuma chejima chonañaku.+ 17 Ilaña, mwatela kuyijilumuna chikupu, aHiti, aAmori, aKenani, aPerizi, aHivi niaYebusi+ neyi chayilejeliyi Yehova Nzambi yenu; 18 kulonda akabuli kuyidizisha enu kulondela yilwilu yawu yejima yawuzondu yinakukoñelawu anzambi jawu, nakuyiletesha enu mumuvulumuni Yehova Nzambi yenu.+
19 “Neyi mukuchika musumba nakuwutambula hanyima yakuzuña nawu njita hadi mafuku amavulu, bayi mwakakisañana nyitondu yawu nakuyitema nachizembiku. Mwatela kudaku nyikaabu, ilaña bayi muyitemaku.+ Muloñadi wumunateli kukuchikila mutondu wamwisaña neyi muntu? 20 Munateli kutema hohu mutondu imuneluki nenu hikwasoñaña nyikaabu yakudaku. Mwatela kuwutema nakutuñamu yuma yakuzatisha hakulukuka musumba wunakuzuña njita nanenu, sampu wunahumuki.
21 “Neyi muwana muntu wunafwi mwisaña damwituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu kulonda diikali iheta denu nawa wunamujahi anamwiluki wanyi, 2 akulumpi niansompeshi jenu+ atela kuya nakupima chintampu kufuma hadi chibimbi nakushika kunyisumba yinanyeñumukiku. 3 Kuhiñahu, akulumpi jamusumba wudi kukamwihi nanochu chibimbi atela kunona hamukanka wawañombi mwana kañombi wamukaji wabula kuzatahu dehi mudimu nawa kanda amukaseñahu dehi mumpaanda, 4 nawa akulumpi amunowu musumba atela kutwala owu mwana kañombi wamukaji kuchinekineki* chidi namenji anakuhita, oku kuyabula kudimawu dehi hela kutumbaku mbutu, nawa kwenoku kuchinekineki dikwatela kukotwelawu nshiñu yanowu mwana kañombi.+
5 “Nawa atupristu aLevi akenza kwakwihi muloña Yehova Nzambi yeyi nayitondi kulonda amukalakeleña,+ akiswileña mwijina daYehova.+ Wena akashimuna chakumanisha kukala kwejima kunakundami kumadombu.+ 6 Kufumahu, akulumpi ejima amunowu musumba adi kwakwihi nanochu chibimbi, akesukili+ hewulu danowu mwana kañombi wamukaji akotwelawu nshiñu kuchinekineki, 7 nawa atela kuhosha nawu, ‘Makasa etu hiyapwekesha awa mashiku nimesu etu hiyamona chapwekaña awa mashiku. 8 Eyi Yehova, antu jeyi aIsarela iwakuulili bayi wuyinka iwu muloñaku,+ nawa bayi witeja muloña wakupwekesha mashi akadi muloña kutwalekahu kwikala hadi antu jeyi aIsarelaku.’+ Kufumahu dinu, hiyakekala namuloña wamashiku. 9 Neyi mwila mwenimu, mwakafumisha mukachi kenu muloña wakupwekesha mashi akadi muloña kuhitila mukwila chuma chaloña kumesu aYehova.
10 “Neyi wuya nakuzuña njita nawayilumbu jeyi, dichi Yehova Nzambi yeyi yakushindilawu nawa wuyisenda muwunkoli,+ 11 nawa hakachi kanowu ankoli wumonahu mumbanda walubanji, wumufwila nawa hiwukukeña neyi wumusumbuli kulonda ekali ñodeyi, 12 wunateli kumuleta mwitala deyi. Owu mumbanda watela kutewula mutu windi, kuteta mazala indi 13 nikuvuula yakuvwala yindi yawunkoli nakutachika kushakama mwitala deyi. Owu mumbanda wakamudila tata yindi nimama yindi hadi kakweji kamukuma,+ kuhiñahu dinu wakakaami nindi. Eyi wakekala nfumwindi nawa yena wakekala ñodeyi. 14 Ilaña neyi hiwunakumutiya owu mumbanda kuwahaku, watela kumuleka kulonda ayi+ kwejima kunakeñiyi.* Ilaña bayi wumulandisha namali hela kumukabishaku, chineli wunamutiyishi nsonyi.
15 “Neyi iyala wudi nawambanda ayedi nawa asweja kukeñahu wumu kubadika mukwawu,* nawa ejima wawu ayedi anamuvweli anyana awamayala nawa mwana weyala wawedi amuvwala kudi mumbanda abula kukeñayi,+ 16 hefuku dakayinkañayi anyanindi awamayala wuswana windi, bayi akanona wuswana watela kwinkayi mwanindi weyala wawedi avwalawu kudi mumbanda abula kukeñayi nakwinka mwanindi weyala avwalawu kudi mumbanda asweja kukeñayiku. 17 Watela kumona mwana weyala avwalawu kudi owu mumbanda abula kukeñayi nindi diyi wedi kuhitila mukumwinka maseka ayedi ayuma yejima yikwetiyi, muloña owu mwana diyi ntachikilu yañovu yindi yalusemu. Diyi wukweti wuswa wakwikala wedi.+
18 “Neyi muntu wudi namwana weyala wachinchika, wadikaña nawa wabulaña kwovwahila tata yindi hela mama yindi,+ nawa aneseki kumwolola ilaña wakaanaña kuyitiyilila,+ 19 tata yindi nimama yindi atela kumusenda nakumutwala kudi akulumpi kuchenzelu chamusumba mwashakamañayi 20 nakuyileja akulumpi jamusumba windi nawu, ‘Iwu mwanetu wachinchika, wadikaña nawa wakaanaña kutwovwahila. Wafwa hakuda+ nawa himukakusheta walwa.’+ 21 Kufumahu, amayala ejima amumusumba mwashakamañayi atela kumwasa malola nakumujaha. Dichi mwatela kufumisha chuma chatama mukachi kenu, nawa aIsarela ejima akatiya chumochu nakutiya woma.+
22 “Neyi muntu akoña nshidi yatelela kufwilahu nawa amujaha,+ mumukudika hamutondu,+ 23 mujimba windi bayi wakakaama wufuku wejima hamutonduku.+ Ilaña, mwatela kumujiika hadodenodu ifuku, muloña muntu anakudikiwu nekali washiñewa kudi Nzambi,+ nawa bayi mutamisha ituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu kwikala wuswana wenuku.+
22 “Neyi wumona ñombi wachizamba wamanakweyi hela mukoku windi nakululuta, bayi wumudiwula mumushikilaku.+ Watela kumufuntishilayi manakweyi. 2 Ilaña neyi owu manakweyi washakamaña kukamwihi naneyi wanyi hela mwini owu kanyama wunamwiluki wanyi, watela kumutwala owu kanyama kwitala deyi nawa wukushakama nindi sampu nichakamukeñakeñayi manakweyi. Kuhiñahu dinu wakamufuntishiliyi.+ 3 Ichi dichiwatela kwila ninachimbuulu chindi, chakuvwala chindi ninachuma chidi chejima chinajimbeshiyi manakweyi chiwunawani. Bayi wuchidiwulaku.
4 “Neyi wumona chimbuulu chamanakweyi hela ñombi windi wachizamba nadimbukili mumukwakwa, bayi wumudiwula mumushikilaku. Watela kumukwashaku kwimika owu kanyama.+
5 “Mumbanda bayi avwala chakuvwala cheyalaku, hela iyala bayi avwala chakuvwala chamumbandaku. Muloña muntu wudi wejima wukwila chuma chamuchidiwu, wawuzondu kudi Yehova Nzambi yeyi.
6 “Neyi wuwana chisakala chakada kunsa yamukwakwa hadi nyana hela mateta, hela kumutondu hela hamaseki nawa mama yawu nawutami hanyana hela hamateta, bayi wusenda mama yawu hamu nanyanindiku.+ 7 Watela kumuumbaku mama yawu nakusendaku nyana. Wakeleña mwenimu kulonda yuma yakakuwahileña nawa wakashakami mafuku amavulu.
8 “Neyi wutuña itala dadiha, watela kuhitishaku ikoli hewulu detala deyi,+ kulonda wakabuli kuleta muloña wamashi hetala deyi neyi muntu aholoka kufuma hewulu.
9 “Bayi wutumba nyichidi yiyedi yambutu mwitempa deyi danyivinyuku.+ Neyi nehi, yakuda yejima yakafuma kumbutu yiwakatumba ninyivinyu yakafuma mwitempa danyivinyu, akajitambula nakujitwala mwiluña dajila.
10 “Hakudima, bayi wukasa ñombi wachizamba hamu nachimbuuluku.+
11 “Bayi wuvwala chakuvwala chakuchima nawanda wamavuji wakubomba hamu nawanda wehinaku.+
12 “Watela kusha nzombu kumawombu awana achakuvwala chiwakavwalaña.+
13 “Neyi iyala asumbula mumbanda nawa akaama nindi, kufumahu amuhela* owu mumbanda 14 nawa hakumwinka muloña wakwikala nayilwilu yatama nikumutena ijina datama nakuhosha nindi: ‘Nasumbula iwu mumbanda, ilaña chinakaama nindi nawana wanyi wunsahu wunakumwekesha nawu himujiki,’* 15 tata yanowu chañadima nimama yindi atela kuhana wunsahu wunakumwekesha nawu owu chañadima himujiki* kudi akulumpi kuchenzelu chamusumba. 16 Tata yachañadima watela kuleja akulumpi nindi, ‘Nasumbwisha mwanami wamumbanda kudi iwu iyala, ilaña yena namuheli* 17 nawa nakumwinka muloña wakwikala nayilwilu yatama nakuhosha nindi: “Nawana wanyi wunsahu wunakumwekesha nawu mwanenu wamumbanda himujiki.”* Dichi iwu diwu wunsahu wunakumwekesha nawu mwanami himujiki.’ Kufumahu, akatandumwina ihina kumesu awakulumpi jamusumba. 18 Akulumpi jamusumba+ akamusenda owu iyala nakumubabesha.+ 19 Akumufwetesha mashekeli* asiliva 100 nakwinka tata yanowu chañadima, muloña iwu iyala natamishi ijina damujiki* wamuIsarela,+ nawa chañadima wukatwalekahu kwikala ñodindi. Wakamuseña wanyi mukuhanda kwindi kwejima.
20 “Ilaña neyi owu muloña wunakumwinkayi walala nawa kwosi wunsahu wunakumwekesha nawu owu chañadima himujiki,* 21 atela kumutwala owu chañadima hawiñililu wetala datata yindi nawa amayala amunowu musumba atela kumwasa malola nakumujaha, muloña nakoñi chuma chawuzondu+ muIsarela nanochu chineliyi wuvumbi* mwitala datata yindi.+ Dichi mwatela kufumisha chuma chatama mukachi kenu.+
22 “Neyi iyala amuwana nakukaama nañodambala, wejima wawu ayedi, owu iyala ninowu mumbanda atela kuyijaha.+ Dichi mwatela kufumisha chuma chatama muIsarela.
23 “Neyi chañadima mujiki* anamwoti kudi iyala, nawa iyala wacheñi amuwana mumusumba nawa akaama nindi, 24 mwatela kuyitwala wejima wawu ayedi kuchenzelu chanowu musumba nawa mwatela kuyasa malola nakuyijaha, muloña chañadima wabidika wanyi mumusumba kulonda amukwashi nawa chineli owu iyala natamishi ñoda mukwawu.+ Dichi mwatela kufumisha chuma chatama mukachi kenu.
25 “Ilaña neyi iyala wawana chañadima mwisaña otawu nawa wamubadika ñovu nakukaama nindi chakumukanjikija, owu iyala wakaama nindi atela kumujaha nkawindi, 26 ilaña chañadima bayi mumwila chuma chidi chejimaku. Muloña owu chañadima hanakoñihu chuma chatelela kufwilahuku. Iwu muloña wunadifwani namuloña wamuntu wunalukuki mukwawu nakumujaha.+ 27 Muloña wamuwana mwisaña nawa owu chañadima otawu wabidika kulonda amukwashi, ilaña hikwadiña muntu wakumwamwinaku.
28 “Neyi iyala awana chañadima mujiki* abula kwotawu, yamukwata nakukaama nindi nawa ayiluka,+ 29 iyala wakaama nindi watela kwinka tata yanowu chañadima mashekeli asiliva 50, nawa wukwikala ñodindi.+ Chineli namutamishi, hiyakamwiteja kumuseña owu mumbanda mukuhanda kwindi kwejimaku.
30 “Kwosi iyala watela kusumbula ñoda tata yindiku, kulonda abuli kumutiyisha tata yindi nsonyi.*+
23 “Kwosi muntu asokolawu kuhitila mukuchika makutu indi hela aketulawu chiidi chindi chalusemu watela kwiñila muchipompelu chaYehovaku.+
2 “Kwosi mwana wamuwujila watela kwiñila muchipompelu chaYehovaku.+ Hela tuhu nikwikiñu damu 10, hosi niwumu hakachi kawanyanindi watela kwiñila muchipompelu chaYehovaku.
3 “Kwosi mwini Amoni hela mwini Mowabi watela kwiñila muchipompelu chaYehovaku.+ Hela tuhu nikwikiñu damu 10, hosi niwumu hakachi kawanyanawu watela kwiñila muchipompelu chaYehovaku, 4 muloña himwafumineña muEjipitu hiyayinkelihu yakuda nimenjiku,+ nawa muloña ayifumbilili Balami mwana kaBeyori kufuma kuPetori yamuMesopotamiya kulonda ayishiñi enu.+ 5 Ilaña Yehova Nzambi yenu wakaanini kumutiyilila Balami.+ Hela chochu, Yehova Nzambi yenu wabalumwini ishiñu kwikala nkisu kudi enu,+ muloña Yehova Nzambi yenu wayikeñeli.+ 6 Mumafuku ejima akuhanda kwenu, bayi mwakafwila chihandilu chawu hela maheta awuku.+
7 “Bayi wuhela mwini Edomiku, muloña himanakweyi.+
“Bayi wuhela mwini Ejipituku, muloña eyi wekalili ñiinza mwituña dindi.+ 8 Anyanawu akavwalawu amwikiñu damuchisatu, atela kwiñila muchipompelu chaYehova.
9 “Neyi wutuña chilombu kulonda wuzuñi nawayilumbu jeyi, bayi wukoña chuma chidi chejima chatamaku.*+ 10 Neyi iyala aditamisha nakudimwañila mbutu yalusemu nawufuku,+ watela kuya hanji yachilombu nawa bayi yeñila cheñi muchilombuku. 11 Neyi kwila melela, watela kuwela hamujimba nakufunta cheñi muchilombu hakuhuma kwetena.+ 12 Wakatondi iluña* hanji yachilombu diwakazatishaña, nawa kwenoku dikuwakayaña. 13 Hayozelu yiwukweti watela kwikala ninakaditemwa kanyanya. Neyi wuya hanji nakudikwasha, watela kupunda ibuku nanoku kaditemwa nakushikila majilu anafumi mwivumu deyi. 14 Muloña Yehova Nzambi yeyi nakuhitañana muchilombu cheyi+ kulonda akwamwini nikukwinka ayilumbu jeyi, nawa chilombu cheyi chatela kwikala chajila+ kulonda abuli kumona chuma chejima chawuzondu mudi eyi nakuleka kwendela hamu naneyi.
15 “Bayi wufuntisha nduñu kudi nkaaka yindi neyi natemuki kufuma kudi nkaaka yindi nakwinza kudi eyiku. 16 Nateli kushakama hakachi kenu kwiluña didi dejima dikutondayi mumusumba wumu wahanyisumba yeyi, kwejima kunakeñiyi. Bayi wumukabishaku.+
17 “Kwosi mwana wahadi anyana kaIsarela awambanda watela kwikala chivumbi wahatembeliku,+ nawa kwosi mwana wahadi anyana kaIsarela awamayala watela kwikala chivumbi wahatembeliku.+ 18 Mali anamufwetiwu mumbanda chivumbi hela mali anamufwetiwu iyala chivumbi,* bayi wuyileta mwitala daYehova Nzambi yeyi kulonda wushikiji muwunasanyikiku, muloña wejima wawu ayedi awuzondu kudi Yehova Nzambi yeyi.
19 “Neyi wukongwesha manakweyi mali, yakuda hela chuma chejima chakeñekaña kushilahu, bayi wumwila neyi akakushilihuku.+ 20 Ñiinza wunateli kumuleja kukushilahu yuma yikwawu+ ilaña manakweyi bayi wumwila neyi akushilihuku,+ kulonda Yehova Nzambi yeyi akakukiswileña munyidimu yeyi yejima yiwakazataña mwituña diwunakuya nakuheta.+
21 “Neyi wusanyika kudi Yehova Nzambi yeyi,+ bayi wulaba kwila muwunasanyikiku.+ Muloña Yehova Nzambi yeyi wakakeña nindi wili muwunasanyiki; neyi wubula kwilamu, chumochu chakekala hinshidi kudi eyi.+ 22 Ilaña neyi wubula kusanyika, hiwakekala namuloña wanshidiku.+ 23 Watela kwila yuma yiwakanini kwila,+ nawa watela kushikija muwasanyikili nakanwa keyi kwikala mulambu wakudikeñela wakumulambula Yehova Nzambi yeyi.+
24 “Neyi wuya mwitempa danyivinyu dantuñi neyi, watela kuda nyivinyu mwejima muwunakeñeli nakumanisha chipepa chiwukweti, ilaña bayi wusendahu nyivinyu yidi yejima mwipakumuna deyiku.+
25 “Neyi wuya mwiha dantuñi neyi mudi mbutu yemana, watela kwaañula nyitu yinahi dehi, ilaña bayi wuzatisha chikwakwa kumbutu yemana yantuñi neyiku.+
24 “Neyi iyala asumbula mumbanda, ilaña nakumutiyisha kuwaha wanyi muloña namonimu chuma chatama mudi owu mumbanda, owu iyala watela kumusonekela owu mumbanda mukanda wakumuseña nachu,+ nakumwinkawu nikumuleja kufuma mwitala dindi.+ 2 Neyi nafumi dehi mwitala danowu iyala, nateli kuya nakusumbuka kudi iyala wacheñi.+ 3 Neyi iyala wamuchiyedi amuhela* owu mumbanda nakumusonekela mukanda wakumuseña nachu, nakumwinkawu nikumuleja kufuma mwitala dindi, hela neyi owu iyala wamuchiyedi wamusumbwili afwa, 4 owu nfumwindi watachi wamulejeli kuya, hiyakumwiteja kufuntisha cheñi owu mumbanda kwikala ñodindi hanyima yakumutamishaku, muloña hichuma chawuzondu kudi Yehova. Bayi wuleta nshidi mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala wuswana weyiku.
5 “Neyi iyala dihanasumbuliyi, watela kuzata mudimu wawushidika hela kumwinka mudimu wudi wejima wanyi. Watela kushakama chakadi kuzata mudimu hadi chaaka chimu nakushakama hetala nakuzañalesha ñodindi.+
6 “Kwosi muntu watela kutambula ilola dakuhalilahu hela mpandishi kwikala chuma chakukwatilamu muloña wankongoliku,*+ muloña iku hikukwatilamu chuma mwahandilañayi mukwawu.*
7 “Neyi muntu amuwana neyi manakwindi wahadi amanakwindi aIsarela nawa namukabishi nikumulandisha,+ owu wunamwiyi watela kufwa.+ Watela kufumisha chuma chatama mukachi kenu.+
8 “Neyi kwikala musoñu wambumba,* mwakeli mwejima mwakayilejawu kudi atupristu aLevi.+ Mwatela kwila mwejima munayilejeli wena. 9 Anukenuña chuma chamwililiwu Miriyamu kudi Yehova Nzambi yenu himwafumineña muEjipitu.+
10 “Neyi wukongwesha ntuñi neyi chuma chidi chejima,+ bayi wiñila mwitala dindi nakumutambula chuma chinahaniyi kwikala chakukwatilamuku. 11 Watela kwimana hanji, nawa owu muntu wakongweli watela kukuletela hanji chuma chakukwatilamu chinakukwinkayi. 12 Nawa neyi owu muntu wudi mukukaankila, bayi wuya nakukaama iku wudi nachuma chakwinkayi kukwatilamuku.+ 13 Hakuhuma tuhu kwetena, watela kumufuntishila chuma chinakwinkiyi kukwatilamu, chakayañayi nakukaama wakekala nachakuvwala chindi+ nawa wakakukiswila; nawa chumochu chakakuletesha kwikala waloña kumesu aYehova Nzambi yeyi.
14 “Bayi wumwekesha wupwapoki kudi muntu iweñija mudimu wudi mukukaankila nawa kazweñi, hela wumu wahadi amanakweyi hela ñiinza wunakushakama mwituña denu, mukachi kanyisumba* yenuku.+ 15 Watela kumwinka wufwetu windi hadodenodu ifuku+ henohu itena kanda dihumi, muloña wudi mukukaankila nawa chihandilu chindi chinashindameni* hawufwetu windi. Neyi wubula kwila mwenimu, wukukudilila kudi Yehova nawa eyi wukwikala namuloña wanshidi.+
16 “Atata jawantu bayi ayijaha kukoola nshidi yawanyanawuku, nawa anyana niwena bayi ayijaha kukoola nshidi yawatata jawuku.+ Muntu wejima atela kumujahila hohu hanshidi yindi yomweni.+
17 “Bayi wuheñeshela wuñanji ñiinza hela mwana wabula tata yindiku,*+ nawa bayi wutambula chakuvwala chantuluwa kulonda wukwatilimu muloña wankongoliku.*+ 18 Watela kwanuka neyi wekalili nduñu muEjipitu, nawa Yehova Nzambi yeyi wakukuulili mwenomu.+ Dihanafumi nikuleji nami wileña chumichi.
19 “Neyi hiwukwaañula mbutu jeyi mwiha deyi nawa wuvulamena chiita mwiha, bayi wufunta nakuchisendaku. Watela kumushilachu ñiinza, mwana wabula tata yindi nintuluwa+ kulonda Yehova Nzambi yeyi akukiswileña munyidimu yeyi yejima yiwukuzataña.+
20 “Neyi hiwukukumuna nyiolivi kumutondu weyi wamuolivi, bayi wufunta nakukumuna cheñi kunyitayi yindiku. Yinashaliku yatela kwikala yañiinza, yamwana wabula tata yindi nintuluwa.+
21 “Neyi hiwukupompesha nyivinyu yamwitempa deyi danyivinyu, bayi wufunta nakupompesha cheñi yinashalimuku. Yatela kwikala yañiinza, yamwana wabula tata yindi nintuluwa. 22 Watela kwanuka neyi wekalili nduñu mwituña daEjipitu. Dihanafumi nikuleji nami wileña chumichi.
25 “Neyi antu ayedi anakudibobwesha, atela kuditwala awenawu kudi ansompeshi+ nawa akuyisompesha, waloña akumuyiñisha nawa watama akumufwisha namuloña.+ 2 Neyi chinakukeñeka nawu owu watama amweti,+ nsompeshi wukumubulamika nawa akumweta iku yena nakutalaku. Kuvula kwayikoti yikumwetawu yikwesekana nakutama kunakoñiyi. 3 Nateli kumweta hohu yikoti 40.+ Neyi atwalekahu kumweta yikoti yikwawu kubadika haniyi, manakweyi wukusawuka hamesu eyi.
4 “Hiwatela kukasa ñombi wachizamba kukanwa hanakuhulayi mbutuku.+
5 “Neyi amana kwamuntu ashakamaña hamu nawa wumu hakachi kawu afwa chakadi kuvwalahu mwana, ñoda anowu wunafwi bayi asumbuka namuntu wamuchisaka chacheñiku. Ishaku dindi watela kumusumbula owu mumbanda, nakudisumbula muwushaku.+ 6 Mwana watachi akavwalayi owu mumbanda, owu iyala akamutuumbi ijina damanakwindi wafwa+ kulonda ijina dindi dakabuli kujiya muIsarela.+
7 “Dichi neyi owu iyala nakaani kusumbula owu wadiña ñoda manakwindi wunafwi, owu wadiña ñoda manakwindi wunafwi watela kuya kudi akulumpi kuchiisu chamusumba nakuyileja nindi, ‘Mana kwanfumwami nakaani kuhemba ijina damanakwindi muIsarela. Nakaani kudisumbula nanami muwushaku.’ 8 Akulumpi amumusumba windi atela kumutambika owu iyala nakuhosha nindi. Neyi akaana nawa ahosha nindi, ‘Inakukeña kumusumbula wanyi,’ 9 dichi owu wadiña ñoda manakwindi watela kuya kudi owu iyala hamesu awakulumpi, nakumusubula nkwabilu kumwendu windi+ nikumufwijila mazeñi kumesu nakumwila nindi, ‘Ichi dichatela kumwilawu iyala wunakaani kumutuñila manakwindi chisaka.’ 10 Hanyima yachumichi, ijina dachisaka chindi* muIsarela akaditenaña nawu, ‘Itala damuntu asubwiliwu nkwabilu.’
11 “Neyi amayala ayedi atachika kuzuña, nawa ñoda iyala wumu hadi owu anakuzuña enza nakwamunwina nfumwindi kudi iyala wunakumweta nawa yolola chikasa nakukwata kuyiidi yalusemu yanowu iyala, 12 watela kumuketula owu mumbanda chikasa. Eyi* bayi wutiya luwiku.
13 “Mwipakumuna deyi, bayi mwikala malola ayedi akupiminaku ashiyashana,+ deneni nidanyanyaku. 14 Mwitala deyi, bayi mwikala yuma* yiyedi yakupiminaku yashiyashana,+ cheneni nichanyanyaku. 15 Watela kwikala nachipimu chalala nawa chaloña nichesekelu chalala nawa chaloña, kulonda wakahandi mafuku amavulu mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi.+ 16 Muloña muntu wejima wabula kushinshika wakoñaña yumiyi, wawuzondu kudi Yehova Nzambi yeyi.+
17 “Anukenu chuma chayikoñeliwu enu kudi Amaleki himwafumineña muEjipitu,+ 18 chayibulakeniyi munjila nakulukuka ejima ashalili munyima yenu himwazeyeli nankashi. Yena hamutiyili Nzambi womaku. 19 Neyi Yehova Nzambi yenu nayinookeshi dehi kudi ayilumbu jenu ejima akadikumashana nanenu mwituña dinakuyinkawu kudi Yehova Nzambi yenu kwikala iheta dawuswana wenu,+ mwatela kumujilumuna Amaleki chakwila akabuli kumwanuka cheñi mwishina damawulu.+ Bayi mwakavulamenaku.
26 “Chiwakela wuneñili dehi mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi kwikala wuswana weyi nikuditambula diikali iheta deyi nakutachika kushakamamu, 2 wakanonihu nyikaabu yimu yatachi yayakuda* yejima yikafuma heseki, yiwakapompesha mwituña deyi dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi nawa wakayishi muchimpaaya* nakuya kwiluña dakatondayi Yehova Nzambi yeyi kushaku ijina dindi.+ 3 Wakayi kudi kapristu wakakalakalaña munowu mafuku nakumuleja neyi, ‘Dalelu inakumuleja Yehova Nzambi yeyi nami nenzi dehi mwituña dasanyikiliyi Yehova kudi ankakulula jetu kutwinka.’+
4 “Kuhiñahu, kapristu wakatambula chimpaaya* muchikasa cheyi nakuchitenteka kumbidi yakameña kaYehova Nzambi yeyi. 5 Kufumahu, wakashimuna kumesu aYehova Nzambi yeyi neyi, ‘Tata yami wadiña mwini Arama+ mukakukimboka,* wayili kuEjipitu+ nawa washakamini kwenoku neyi ñiinza nawantu antesha hohu amwitala dindi.+ Ilaña kwenoku wekalili muza weneni, wañovu nawa wukweti antu amavulu nankashi.+ 6 Nawa aEjipitu atukoñeleña yuma yatama, kutukabisha nikutuzatisha nyidimu yakola yawuduñu.+ 7 Dichi twamudililili Yehova Nzambi yawankakulula jetu, nawa Yehova watiyili mazu etu nikumona yihuñu yitwahitileñamu, makabi nichatukabishileñawu.+ 8 Nkumininaku, Yehova watufumishili mwituña daEjipitu nachikasa chañovu, nachikasa chakwolola,+ nanyidimu yakutiyisha woma, nayinjikijilu ninayihayamisha.+ 9 Kuhiñahu, watuleteli kudinu iluña nawa watwinkeli adinu ituña, ituña dasweja mayeli niwuchi.+ 10 Dichi, naleti nyikaabu yatachi yayakuda yinafumi heseki dinanyinkiyi Yehova.’+
“Watela kutenteka ochu chimpaaya* kumesu aYehova Nzambi yeyi nakudibuka kumesu aYehova Nzambi yeyi. 11 Kufumahu, wakazañalala nayuma yejima yinakwinkiyi Yehova Nzambi yeyi hamu niamwitala deyi, eyi nikaLevi niñiinza wudi mukachi keyi.+
12 “Chiwakamanisha kupompesha yamwikumi+ yayakuda yeyi yejima muchaaka chamuchisatu, muchaaka chakuhaninamu yamwikumi, wakayihana kudi kaLevi, kudi ñiinza, kudi mwana wabula tata yindi* nikudi ntuluwa nawa akayidiila munyisumba* yeyi nakwikuta.+ 13 Kuhiñahu, eyi wakahosha kumesu aYehova Nzambi yeyi neyi, ‘Nanoni iseka dajila mwitala dami nakudihana kudi kaLevi, kudi ñiinza, kudi mwana wabula tata yindi nikudi ntuluwa,+ neyi chiwunanleji. Hinnafumpi hela kudiwula nshimbi jeyiku. 14 Hanidi iseka hinadiilihu hampinji yinadilileña hela kunonahu hinadiña wamajilu hela kuzatishahu hansañu yamuntu wunafwiku. Novwahilili izu daYehova Nzambi yami nawa neli kwesekeja namwejima muwanlejeli. 15 Ichi dinu talaku hanu hamaseki kufuma mumawulu muwashakamaña mwajila, nawa kiswilaku antu jeyi aIsarela niituña diwunatwinki,+ neyi chiwasanyikili kudi ankakulula jetu,+ ituña dasweja mayeli niwuchi.’+
16 “Dalelu, Yehova Nzambi yenu nakuyileja kuhemba iji nshimbi nimazu awunsompeshi. Mwatela kujilondela nikujihemba namuchima wenu wejima+ ninawumi* wenu wejima. 17 Dalelu, munatiyi chinashimuniyi Yehova nindi wukwikala Nzambi yenu chimukwendaña munjila jindi nikuhemba nshimbi jindi,+ kuleja kwindi+ nimazu indi awunsompeshi+ nichimukutiyililaña mwizu dindi. 18 Nawa dalelu, Yehova natiyi chimunashimuni nenu mukwikala antu jindi, iheta dindi dadimena*+ neyi chayikaniniyi, nawa nenu mukuhembaña nshimbi jindi jejima. 19 Nawa yena nahoshi nindi wakayituumbakesha kubadika nyuza yikwawu yejima yaleñayi,+ akayihamekaña enu, kuyitiyakesha mpuhu nikuyilemesha chimwakadimwekeshaña nenu mudi antu ajila kudi Yehova Nzambi yenu,+ neyi chayikanayi.”
27 Kuhiñahu, Mosi hamu nawakulumpi jawaIsarela alejeli antu nawu: “Muhembeña nshimbi jejima jinnakuyinka dalelu. 2 Nawa mwifuku dimwakazambuka Yodani nakuya mwituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu, mwakemiki malola amaneni nawa mwakayisoti nandaaka.*+ 3 Kufumahu, neyi munazambuki dehi mwakasonekihu mazu ejima aniji Nshimbi kulonda mwakeñili mwituña dinakuyinkayi Yehova Nzambi yenu, ituña dasweja mayeli niwuchi neyi chayikanayi Yehova Nzambi yawankakulula jenu.+ 4 Neyi munazambuki dehi Yodani, mwakemiki awa malola haMpidi yaEbali+ nawa mwakayisoti nandaaka,* neyi chinnakuyileja enu dalelu. 5 Nawa kwenoku mwakamutuñili Yehova Nzambi yenu kameña kamalola. Bayi mwakazatisha yitwa yayikuñu kunawa malolaku.+ 6 Mwakatuñi kameña kaYehova Nzambi yenu namalola amukuma nawa mwakalambwilihu nyilambu yakushita kudi Yehova Nzambi yenu. 7 Mwakalambuli nyilambu yakuwunda+ nikuyidiila kwenoku,+ nawa mwakazañalela kumesu aYehova Nzambi yenu.+ 8 Mwakasoneki chiwahi hanawa malola mazu ejima aniyi Nshimbi.”+
9 Kuhiñahu, Mosi hamu nawatupristu akaLevi ahosheli nawaIsarela ejima nawu: “Enu aIsarela, mwenenu nzo-o nawa tiyililenu. Dalelu munekali antu jaYehova Nzambi yenu.+ 10 Mwatela kutiyilila mwizu daYehova Nzambi yenu nikulondela kuleja kwindi+ ninshimbi jindi jinnakuyileja dalelu.”
11 Hefuku denodu, Mosi walejeli antu nindi: 12 “Iyi nyichidi yinalondelihu yakemana haMpidi yaGerizimi+ nakukiswila antu neyi munazambuki dehi Yodani: muchidi waSimiyoni, waLevi, waYuda, waIsakari, waYosefu niwaBenjamini. 13 Nawa iyi nyichidi yinalondelihu yakemana haMpidi yaEbali+ nakushiñana: muchidi waRubeni, waGadi, waAsheri, waZebuluni, waDani niwaNafitali. 14 Nawa aLevi akahosha nezu datiyakana kudi antu jaIsarela nawu:+
15 “‘Washiñewa yowu muntu wukwila nkishi wakusoña+ hela wukwila chifwikija wachikuñu,*+ chuma chawuzondu kudi Yehova,+ mudimu wakumakasa amukawukalawenu* nawa amusweka.’ (Nawa antu ejima akaakula nawu, ‘Ameni!’*)
16 “‘Washiñewa yowu muntu wukusawula tata yindi hela mama yindi.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
17 “‘Washiñewa yowu muntu wukuswija chinjikijilu chañinza yantuñi nindi.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
18 “‘Washiñewa yowu muntu wukukojeja mputamesu kusenuka munjila.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
19 “‘Washiñewa yowu muntu wukuheñeshela wuñanji+ ñiinza, mwana wabula tata yindi* hela ntuluwa.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
20 “‘Washiñewa yowu muntu wukukaama nañoda tata yindi, muloña namutiyishi tata yindi nsonyi.’*+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
21 “‘Washiñewa yowu muntu wukukaama nakanyama.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
22 “‘Washiñewa yowu muntu wukukaama namuhelindi, hela mwana wamumbanda avwalawu kudi tata yindi hela mwana wamumbanda avwalawu kudi mama yindi.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
23 “‘Washiñewa yowu muntu wukukaama namuku windi wamumbanda.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
24 “‘Washiñewa yowu muntu wukubelamina mukwawu nakumujaha.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
25 “‘Washiñewa yowu muntu wukutambula mali kulonda yajahi muntu wakadi muloña.’*+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
26 “‘Washiñewa yowu muntu wukukaana mazu aniji Nshimbi nakubula kuyilondela.’+ (Nawa antu ejima akahosha nawu, ‘Ameni!’)
28 “Nawa neyi wakatiyilila chikupu kwizu daYehova Nzambi yeyi nakuhemba nshimbi jindi jejima jinnakukuleja dalelu, chakadi nikujina, Yehova Nzambi yeyi wakakutuumbakesha kubadika nyuza yejima yahamaseki.+ 2 Iji nkisu jejima jakenza hadi eyi nawa jakakuwana+ muloña wunatwalekihu kutiyilila kwizu daYehova Nzambi yeyi:
3 “Wakekala wakiswilewa mumusumba nawa wakekala wakiswilewa mwiha.+
4 “Anyaneyi,*+ ninyikaabu yamwiha deyi nianyana kayimuna yeyi, anyana kañombi jeyi nianyana kanyikoku yeyi, akakiswilewa.+
5 “Chimpaaya*+ cheyi nicheña cheyi chakunama chakukandwilamu* mankendi, jakekala jakiswilewa.+
6 “Wakekala wakiswilewa hiwakeñilaña, nawa wakekala wakiswilewa hiwakedikaña.
7 “Yehova wakakojeja ayilumbu jeyi akakwimakena kuyishinda hamesu eyi.+ Akakulukukila kukabadi kamu, ilaña wena akatemuka kudi eyi nakuya kutubadi twashiyashana 7.+ 8 Yehova wakakiswila nkalaña jeyi+ ninyidimu yejima yiwakazataña, nawa wakakukiswila mwituña dinakukwinkayi Yehova Nzambi yeyi. 9 Yehova wakayibalumuna mwakekali antu ajila kudi yena,+ neyi chasanyikiliyi kudi enu,+ muloña munatwalekihu kuhemba nshimbi jaYehova Nzambi yenu nikwenda munjila jindi. 10 Antu ejima ahanu hamaseki akeluka nawu eyi anakukutena ijina daYehova+ nawa akakutiya woma.+
11 “Yehova wakakwilisha kwikala nawanyana amavulu, yimuna yayivulu niiseki dawushi+ mwituña dasanyikiliyi Yehova kudi ankakulula jeyi kukwinka eyi.+ 12 Yehova wakakwenzunwina nkalaña yindi yayiwahi, dikwila nawu mawulu indi nawa wakakunokeshela nvula muchilaaka chayu+ nikukiswila nyidimu yeyi yejima yiwakazataña. Wakakongweshaña nyuza yayivulu, ilaña eyi hiwakakongolañaku.+ 13 Neyi wutwalekahu kwovwahila nshimbi jaYehova Nzambi yeyi jinnakukuleja dalelu nikujilondela, Yehova wakakwilisha kwikala nlomboli, bayi mukakulondelaku; nawa wakekala hewulu,+ bayi heshinaku. 14 Bayi muleka kulondela mazu ejima innakuyileja dalelu nakuya kuchidiilu hela kuchimunswa,+ nakulondela anzambi acheñi nakuyikalakelaku.+
15 “Ilaña neyi wakabula kutiyilila kwizu daYehova Nzambi yeyi nakubula kuhemba iku kuleja kwindi kwejima ninshimbi jindi jinnakukuleja dalelu, awa mashiñu ejima akenza hadi eyi nawa akakuwana:+
16 “Wakekala washiñewa mumusumba nawa wakekala washiñewa mwiha.+
17 “Chimpaaya*+ cheyi nicheña cheyi chakunama chakukandwilamu mankendi, jakekala jashiñewa.+
18 “Anyaneyi,*+ ninyikaabu yamwiha deyi nianyana kayimuna yeyi, anyana kañombi jeyi nianyana kanyikoku yeyi, akashiñewa.+
19 “Wakekala washiñewa hiwakeñilaña, nawa wakekala washiñewa hiwakedikaña.
20 “Yehova wakakutemeshela ishiñu, wakakuluwañesha nikukubabesha munyidimu yejima yiwakazataña sampu nakujilumuni nikukunoñesha swayi-swayi, muloña wayilwilu yeyi yatama nikundiwula.+ 21 Yehova wakakojeja musoñu kukulamata sampu nakujilumuni mwituña diwunakuya nakuheta.+ 22 Yehova wakakweta nakakohu kafwana,* namashika asweja,+ namusoñu wakunanashana, namusoñu weyena dasweja, nampoku yakabali,+ nankanza yasweja, nakabuwa;+ jakakukumpishaña sampu nichijikakujilumuna. 23 Nakashinka mawulu eyi kulonda nvula yakabuli kunoka, nawa nakabalumuna iseki deyi dakekali dakadi wushi.*+ 24 Yehova wakabalumuna nvula yakekali wusekulula nilunkuñu mwituña deyi, nawa jakanokelaña hadi eyi kufuma mumawulu sampu anakujilumuni. 25 Yehova wakakukojeja akakushindi hamesu awayilumbu jeyi.+ Eyi wakayilukukila kukabadi kamu, ilaña wakatemuka kufuma kudi wena nakutemukila kutubadi twashiyashana 7; nawa wakekala chuma chakuhayama chikupu kudi mawanta ejima ahamaseki.+ 26 Nawa nyijimba yenu yafwa yakekala yakuda yawatuda ejima amuluzwizu nianyama ahamaseki nawa kwosi niwumu wakayitemunahuku.+
27 “Yehova wakakweta namahuti amuEjipitu, nanyikotu,* namukuli nikusaluka, nyisoñu yiwakabula kuukewa. 28 Yehova wakakuzalwisha, wakakuputisha mesu+ nikukuluwañesha. 29 Eyi wakapuputaña namwaana neyi chapuputaña mputamesu mumwidima,+ yuma yejima yiwakelaña yakalumbulukaña wanyi; nawa mpinji yejima akakudiilaña nikukwiyila chakadi hela wumu wakukwamwinaku.+ 30 Wakwota mumbanda, ilaña iyala wacheñi wakakaama nindi chakumukanjikija. Wakatuña itala, ilaña wakashakamamu wanyi.+ Wakadima itempa deyi danyivinyu, ilaña hiwakada nyikaabu yaduku.+ 31 Ñombi weyi wachizamba akamujahila hamesu eyi, ilaña eyi wakadaku wanyi. Chimbuulu cheyi akamwiyila hamesu eyi, ilaña hiyakakufuntishilayiku. Mukoku weyi akayinka ayilumbu jeyi, ilaña eyi wakekala wanyi nawakukwamwina. 32 Anyaneyi awamayala niawambanda akayihana kudi antu acheñi+ iku wunakutalaku nawa mpinji yejima wakafwilaña kuyimona, ilaña kwosi chuma chiwakelahuku. 33 Nyikaabu yamwiha deyi niyakuda yejima yiwakañula akayida kudi antu iwabula kwiluka+ nawa mpinji yejima akakudiilaña nikukukabisha. 34 Wakazaluka nayuma yiwakamona namesu eyi.
35 “Yehova wakakweta mumanuñu eyi nikunyendu yeyi namahuti akata nawa akadi kuukewa, kufuma kunyinu yakumwendu weyi kushika nihalubwidi hamutu weyi. 36 Yehova wakakutemuna hamu namwanta iwakaditondela nakuya kumuza iwabulili kwiluka eyi niankakulula jeyi,+ nawa kwenoku wakakalakelaña anzambi acheñi, anzambi anyitondu niamalola.+ 37 Nawa wakekala chuma chakuhayama chikupu, chakasehañawu* nikuchisekesha hakachi kawantu ejima hakakutemwinayi Yehova.+
38 “Wakatumbaña mbutu jajivulu mwiha, ilaña wakapompeshaña hohu jantesha+ muloña akajida kudi tuboola. 39 Wakadima nikutumba itempa danyivinyu, ilaña hiwakanwañahu vinyuku, nawa hiwakapompeshahu chuma hela chimuku,+ muloña akayida kudi tububu. 40 Wakekala nanyitondu yanyiolivi mwiluña deyi dejima, ilaña hiwakekalahu namanji akuwayaku, muloña nyiolivi yeyi yakaholokaña. 41 Wakavwala anyana awamayala niawambanda, ilaña hiyakatwalekahu kwikala eyiku, muloña akayitwala muwunkoli.+ 42 Nyikanka yatububu* yakada nyitondu yeyi yejima ninyikaabu yamwiha deyi. 43 Ñiinza wakashakamaña mukachi keyi wakatwalekahu kuya hewulu chikupu kukubadika eyi, ilaña eyi wakatwalekahu kufunta mwishina chikupu. 44 Wakakukongwesha eyi, ilaña eyi hiwakamukongweshaku.+ Yena wakekala nlomboli, ilaña eyi wakekala mukakumulondela.+
45 “Chakadi nikujina, awa mashiñu ejima+ akenza hadi eyi nawa akakukumpisha nakukuwana sampu anakujilumuni,+ muloña hiwatiyilili mwizu daYehova Nzambi yeyi nakuhemba kuleja kwindi ninshimbi jindi jakulejeliyiku.+ 46 Nawa akatwalekahu kwikala hadi eyi nihadi anyaneyi nakwikala chinjikijilu nichuma chakuhayamisha haya nyaaka,+ 47 muloña hiwamukalakeleleli Yehova Nzambi yeyi namuchima wamuzañalu niwakutiya kuwaha hiwadiña nayuma yayivulu yejimaku.+ 48 Yehova wakakutemeshela ayilumbu jeyi nawa wakayikalakelaña+ iku wudi nanzala,+ nampwila, nawuvu nimukukaankila yuma yejima. Wakakusha mpaanda yachikuñu hanshiñu yeyi sampu yena nakujilumuni.
49 “Yehova wakakuletela muza wakwakulehi+ wakafuma kunsa yeseki; wakakulukuka neyi chelañayi mbuulu,+ muza wukweti idimi diwakabula kutiya,+ 50 muza wazuwa wakabula kulemesha akulumpi hela wakabula kutiyila atwansi luwi.+ 51 Akada anyana kayimuna yeyi niyakuda yamwiha deyi sampu anakujilumuni. Hiyakakushilahu mbutu yidi yejima, vinyu yayiha hela manji, anyana kañombi hela anyana kanyikokuku, sampu anakujilumuni.+ 52 Eyi akakukuchika nakukushinkila mukachi kanyisumba* yeyi yejima mwahita ituña deyi sampu mpwembu jeyi jajilehi nawa jakiñewa jiwunakuhweleli jinahumwoki dehi. Chalala, akakukuchikila mukachi kanyisumba yeyi yejima mwahita ituña deyi dinakwinkiyi Yehova Nzambi yeyi.+ 53 Kufumahu, wakada anyaneyi akudisemena,* mbiji yawanyaneyi awamayala niawambanda+ anakwinkiwu kudi Yehova Nzambi yeyi, muloña wakukuchika kwasweja kuyakakukuchikawu niyihuñu yakakuletelawu kudi ayilumbu jeyi.
54 “Niiyala wamwovu nawa wukweti luwi hakachi kenu hakatiyila wushona manakwindi hela ñodindi akeñayi hela anyanindi awamayala akashalahuku, 55 nawa wakayinkahu wanyi mbiji yawanyanindi awamayala yakadañayi, muloña yena hakekalahu nayakuda yikwawuku, muloña wakukuchika kwasweja kuyakakukuchikawu niyihuñu yakaletawu kudi ayilumbu jeyi hanyisumba yeyi.+ 56 Nimumbanda wamwovu nawa wudi naluwi hakachi kenu owu wabulaña kukeña kudata mwendu windi heseki muloña wachihandilu chachiwahi,+ hakatiyila wushona nfumwindi akeñayi hela mwanindi weyala hela wamumbandaku, 57 kushika nikuñoji yakafuma mukachi kanyendu yanowu mumbanda nianyana akavwalayi, muloña wakayidiila kumbadi muloña wakukuchika kwasweja kuyakakukuchikawu niyihuñu yakaletawu kudi ayilumbu jeyi hanyisumba yeyi.
58 “Neyi hiwakwovwahilaña chikupu awa mazu ejima aniji Nshimbi asonekawu muniwu mukandaku,+ nawa wubula kutiya woma idi ijina dalema nawa dakutiyisha woma chikupu,+ daYehova+ Nzambi yeyi, 59 Yehova wakaleta yipupu yasweja, yamaneni nawa yabulaña kumana swayi niyikatu yasweja kutama+ nawa yabulaña kumana swayi hadi eyi nihadi anyaneyi. 60 Wakakufuntishila cheñi nyisoñu yejima yamuEjipitu yiwatiyileña woma, nawa yakakulamata. 61 Kubombelahu, Yehova wakakuletela niyikatu niyipupu yejima yabula kusonekawu muniwu mukanda waniji Nshimbi sampu anakujilumuni. 62 Hela chakwila munavuli neyi tutumbwa twamumawulu,+ antu antesha hohu mukachi kenu diwu akashalahu,+ muloña mwatiyilili mwizu daYehova Nzambi yenu wanyi.
63 “Nawa, neyi chatiyileñayi Yehova kuwaha kuyilisha enu kuhanda chiwahi nikuyivulisha, munjila yoyimu, dichakatiyayi Yehova kuwaha kuyijilumuna enu nakuyinoñesha chikupu; nawa akayifumisha mwituña dimunakuya nakuheta.
64 “Yehova wakakupalañeshela mukachi kanyuza yejima kufuma kunsa yeseki yimu kushika kunsa yeseki yikwawu,+ nawa kwenoku wakakalakelaña anzambi anyitondu niamalola iwabulili kwiluka eyi niankakulula jeyi.+ 65 Hiwakekala mukuwunda hakachi kanoyu nyuza+ hela kwikala neluña hakunookeshela mwendu weyiku. Ilaña kwenoku, Yehova wakakojeja muchima weyi kwakama+ nimesu kuleka kumona chiwahi nikwikala namuchima wakaneñawudi.*+ 66 Wumi weyi wakekala muwubanji chikupu nawa wakafwaña mutentu nawufuku nimwaana; nawa hiwakeluka neyi wakapuluka hela nehi. 67 Nantetemena wakahosha neyi, ‘Chiña yadiña melela!’ nawa namelela wakahosha neyi, ‘Chiña yadiña ntetemena!’ muloña wawoma wuwakatiya mumuchima weyi nawa muloña wayuma yiwakamona. 68 Nawa Yehova wakakufuntisha kuEjipitu nambopolu kuzatisha njila yinakulejeli nami, ‘Himwakayimonahu cheñiku,’ nawa kwenoku mwakadilandisha enu aweni kudi ayilumbu jenu nakwikala anduñu awamayala niawambanda, ilaña hikwakekala wakayilandaku.”
29 Awa diwu mazu achitiyañenu chamulejeliwu Mosi kudi Yehova kutiyañana nawantu jaIsarela mwituña daMowabi, kubombela hachitiyañenu chatiyañeniyi nawu kuHorebi.+
2 Kuhiñahu, Mosi wayitambikili aIsarela ejima nakuyila nindi: “Munadimweni yuma yejima yakoñeliyi Yehova hamesu enu mwituña daEjipitu kudi Fwaru nikudi ambuñindi ejima nikwituña dindi dejima,+ 3 mwamweni kubabesha kwasweja,* yinjikijilu yamaneni niyihayamisha.+ 4 Ilaña Yehova nayinki muchima wakwiluka yuma wanyi, hela mesu akumona hela matu akutiya kushika nikulelu.+ 5 ‘Chinayilombweleña mwisaña hadi yaaka 40,+ yakuvwala yenu hiyatabokelihu hanyijimba yenuku, nawa nkwabilu jakunyendu yenu hijafwilihuku.+ 6 Enu himwadiilihu yakuda,* hela kunwa vinyu hela walwa wudi wejimaku, kulonda mwiluki nenu yami Yehova Nzambi yenu.’ 7 Nkumininaku mwenjili kudinu iluña, nawa Sihoni mwanta wakuHeshiboni+ niOgi mwanta wakuBashani+ enjili nakutuwana kulonda tuzuñi nawu njita, ilaña twayishindili.+ 8 Kufumahu, twatambwili ituña dawu nakuyinka aRubeni, aGadi nichibalu chamuchidi waweni Manasi kwikala wuswana wawu.+ 9 Dichi, muhembeña mazu anichi chitiyañenu nikuyovwahila kulonda yuma yejima yimukwilaña yiyiwahileña.+
10 “Wejima wenu dalelu munemani kumesu aYehova Nzambi yenu, anlomboli* anyichidi yenu, akulumpi jenu, atulama twenu, iyala wejima wamuIsarela, 11 anyanenu, añodi jenu+ niñiinza yenu+ wudi muchilombu chenu, kutachikila hadi wayichayilaña nchawa kushika nikudi wayitehwinaña menji. 12 Mudi hanu kulonda mutiyañani chitiyañenu naYehova Nzambi yenu nikusanyika kunakusanyikayi Yehova Nzambi yenu kudi enu dalelu,+ 13 kulonda ayilishi enu mwiikali antu jindi dalelu+ nawa yena ekali Nzambi yenu+ neyi chakaniniyi kudi enu nawa neyi chasanyikiliyi kudi ankakulula jenu, aAbarahama,+ Isaka+ niYakoba.+
14 “Hela chochu, hinnakutiyañana ichi chitiyañenu niniku kusanyika nanenu hohuku, 15 ilaña nanowu anemani hamu nanetu hanu dalelu kumesu aYehova Nzambi yetu ninanowu anabuli kwikala nanetu dalelu. 16 (Muloña enu mweluka chikupu chitwashakamini mwituña daEjipitu nichitwahitili mukachi kanyuza yashiyashana halwendu lwetu.+ 17 Nawa mwamweneña yuma yawu yawuzondu niankishi jawu awuzondu*+ anyitondu niamalola, asiliva niawuru, jiyadiñawu naju.) 18 Babalenu kulonda kubuli kwikala iyala hela mumbanda, chisaka hela muchidi wudi hakachi kenu dalelu wukwiteja muchima windi kusenuka nakufuma kudi Yehova Nzambi yetu nakuya nakukalakela anzambi anoyu nyuza,+ kulonda hakachi kenu hakabuli kwikala muji wunakusoña nyikaabu yafwana nimutondu walula.+
19 “Neyi muntu atiya awa mazu aniku kusanyika nawa adisamba mumuchima windi nakuhosha nindi, ‘Nukwikala nakuwunda hela chakwila nukutwalekahu kwenda munjila jinakukeña muchima wami,’ nakukisañana yuma yejima* yidi munjila yindi, 20 Yehova wakamwanakena wanyi.+ Ilaña, Yehova wakamuzuwila chikupu owu iyala nawa mashiñu ejima asonekawu muniwu mukanda chalala akenza hadi yena,+ nawa chakadi nikujina Yehova wakajima ijina danowu muntu mwishina damawulu. 21 Dichi, Yehova wakamwaambula hanyichidi yejima yawaIsarela kulonda yakamoni yihuñu kwesekeja namashiñu ejima achitiyañenu asonekawu muniwu mukanda waNshimbi.
22 “Neyi ikiñu dakumbidi dawanyanenu niñiinza wakafuma kwituña dakwakulehi amona yipupu yamwituña niyihuñu yakaletayi Yehova hetuña, 23 sawufa,* muñwa nikesi, kulonda mwituña dejima akabuli kutumbamu mbutu hela dakabuli kumenesha yuma, hela yuma yidi yejima yamenaña, neyi chajilumukili Sodoma naGomora,+ Adima naZeboyimi,+ yajilumwiniyi Yehova muloña wakuhila nikuzuwa kwindi, 24 wena hamu ninyuza yejima akehula nawu, ‘Muloñadi Yehova chinadikoñeliyi idi ituña ñana?+ Chumanyi chamuletesha yasweji kuzuwa ñana?’ 25 Dichi akahosha nawu, ‘Muloña alekeli chitiyañenu chaYehova,+ Nzambi yawankakulula jawu, ochu chatiyañeniyi nawena hayifumishiliyi mwituña daEjipitu.+ 26 Ilaña ayili nakutachika kukalakela anzambi acheñi nikudibuka heseki kudi wena, wowu anzambi abulili kwilukawu nawa abulili kuyitejayi nindi adifukuleñaku.*+ 27 Kuhiñahu, kuzuwa kwaYehova kwenjili hanodu ituña nakudiletela mashiñu ejima asonekawu muniwu mukanda.+ 28 Dichi, Yehova wayibwitili heseki dawu nakuzuwa kwindi,+ nakutatashana ninakuhila kwindi kwasweja nawa wayitwalili kwituña dacheñi, oku kuyadiwu nikulelu.’+
29 “Yuma yakujinda yambala yaYehova Nzambi yetu,+ ilaña yuma yinasololiwu yanetu nianyanetu haya nyaaka kulonda tuhembeña mazu ejima amuniji Nshimbi.+
30 “Neyi awa mazu ejima anashikijewi dehi hadi enu, nkisu niishiñu jinnashi kumesu enu,+ nawa himukujanuka*+ munyuza yejima mwakayipalañeshelayi Yehova Nzambi yenu,+ 2 nawa mufunta kudi Yehova Nzambi yenu+ nikutiyilila kwizu dindi kwesekeja nayuma yejima yinnakuyileja dalelu, enu nianyanenu namuchima wenu wejima ninawumi* wenu wejima,+ 3 Yehova Nzambi yenu wakayifuntishila ankoli jenu+ nikuyitiyila enu luwi+ nikuyipompesha hamu kufuma kudi antu ejima kwayitemwininiyi Yehova Nzambi yenu.+ 4 Hela chakwila antu jenu akayipalañeshela kwakumina mawulu, Yehova Nzambi yenu wakayipompeshela kwenoku nakuyifuntisha.+ 5 Yehova Nzambi yenu wakayifuntisha mwituña daheteliwu ankakulula jenu, nawa mwakadiheta; wakayilisha mwakekali nachihandilu chachiwahi nikuyivulisha kubadika ankakulula jenu.+ 6 Yehova Nzambi yenu wakatookesha* nyichima yenu ninyichima yawanyanenu,+ kulonda mwakamukeñi Yehova Nzambi yenu namuchima wenu wejima ninawumi wenu wejima* nakutwalekahu kuhanda.+ 7 Kuhiñahu, Yehova Nzambi yenu wakaleta awa mashiñu ejima hadi ayilumbu jenu ayiheleli enu nikuyikabisha.+
8 “Dichi mwakafunta nawa mwakatiyilila kwizu daYehova nikuhemba nshimbi jindi jejima jinnakuyileja dalelu. 9 Yehova Nzambi yenu wakayihetesha chikupu munyidimu yenu yejima yamakasa enu,+ wakayivulishila anyana, yimuna nimbutu yamumaha enu, muloña Yehova wakatiya cheñi kuwaha kuyilisha enu kuhanda chiwahi neyi chatiyiliyi kuwaha nawankakulula jenu.+ 10 Muloña mwakatiyilila kwizu daYehova Nzambi yenu nikuhemba kuleja kwindi ninshimbi jindi jasonekawu muniwu mukanda waNshimbi, nawa mwakafunta kudi Yehova Nzambi yenu namuchima wenu wejima ninawumi* wenu wejima.+
11 “Dichi, ilu lushimbi lwinnakuyileja dalelu lukuyikalila wanyi kulondela nawa hiludi kwakulehi nanenuku.+ 12 Hiludi mumawuluku, mwaka muhoshi nenu, ‘Hinyi wukuya mumawulu nakutuletelalu kulonda tulutiyi nikuluhemba?’+ 13 Nawa hiludi kwishinadi dikwawu dakaluñalwijiku, mwaka muhoshi nenu, ‘Hinyi wukuzambukila mwishinadi dikwawu dakaluñalwiji nakutuletelalu kulonda tulutiyi nikuluhemba?’ 14 Muloña izu didi kwakwihi nankashi naneyi, didi mukanwa keyi nimumuchima weyi+ kulonda wuhembeña idi izu.+
15 “Tiyenu, dalelu nashi kumesu enu wumi nikuwaha, kufwa nikutama.+ 16 Neyi mutiyilila kunshimbi jaYehova Nzambi yenu jinnakuyileja dalelu, nakumukeña Yehova Nzambi yenu,+ nakwenda munjila jindi nikukuhemba kuleja kwindi ninshimbi jindi nimazu indi awunsompeshi, dihu dinu himwakatwalekahu kuhanda+ nikuvula, nawa Yehova Nzambi yenu wakayikiswila mwituña dimunakuya nakuheta.+
17 “Ilaña neyi nyichima yenu yakasenuka munjila+ nawa muleka kutiyilila nawa ayikokola nakutachika kudibuka heseki kudi anzambi acheñi nakuyikalakela wena,+ 18 inakuyileja dalelu nami, chakadi nikujina mwakajilumuka.+ Himwakahanda yaaka yayivulu mwituña dimunakuzambukila Yodani kulonda mudihetiku. 19 Dalelu ami nelishi mawulu niiseki kwikala ayinsahu akuyikonkolola enu nawu, ami nashi wumi nikufwa kumesu enu, nkisu niishiñu;+ dichi mwatela kutonda wumi kulonda mutwalekihu kuhanda,+ enu nianyanenu,+ 20 nakumukeña Yehova Nzambi yenu,+ nakutiyilila kwizu dindi nikukakela kudi yena,+ muloña yena diyi wumi wenu nawa kuhitila mudi yena, mwakashakama yaaka yayivulu mwituña dasanyikiliyi Yehova kuyinka ankakulula jenu aAbarahama, Isaka niYakoba.”+
31 Kuhiñahu, Mosi wedikili hanji nawa wayilejeli aIsarela ejima awa mazu 2 nindi: “Dalelu nashikiji yaaka 120.+ Nukutwesha wanyi kutwalekahu kuyilombola enu,* muloña Yehova nanleji nindi, ‘Hiwukuzambuka iwu Yodaniku.’+ 3 Yehova Nzambi yenu diyi wukuzambukañahu dehi hambidi yenu nawa yena diyi wukuyijilumwina iyi nyuza nawa mukuyitemuna kufuma kudi enu.+ Yoshuwa diyi wukuyilombola nakuyizambwisha mwishinadi+ neyi chinahoshiyi Yehova. 4 Yehova wakayila neyi cheliliyi kudi Sihoni+ niOgi,+ anyanta jawaAmori niituña dawu hayijilumwiniyi.+ 5 Yehova wakayishindilawu nawa enu mwakayili kwesekeja nanshimbi jejima jinnayinki.+ 6 Ikalenu ahamuka nawa kolenu.+ Bayi mutiya woma hela kuyifwa mutentuku,+ muloña Yehova Nzambi yenu diyi wunakuya hamu nanenu. Wukuyishiya wanyi hela kuyuumba chisayikila.”+
7 Kuhiñahu, Mosi wamutambikili Yoshuwa nakumuleja hamesu awaIsarela ejima nindi: “Ikalaku wahamuka nawa kolaku,+ muloña yeyi wukutwala awa antu mwituña dasanyikiliyi Yehova kudi ankakulula jawu kuyinkadu, nawa eyi wakayinkadu dakekali wuswana wawu.+ 8 Yehova diyi wunatwamini kumbidi yeyi nawa wukwikalaña naneyi.+ Wakakushiya wanyi hela kukuumba chisayikila. Bayi wutiya woma hela kufwa mutentuku.”+
9 Kuhiñahu, Mosi wasonekeli iji Nshimbi+ nawa wajihanini kudi atupristu akaLevi asendeleña chimbañu chachitiyañenu chaYehova nikudi akulumpi ejima awaIsarela. 10 Mosi wayilejeli nindi: “Kukumana kwachaaka chejima chamu 7, hampinji yatoñolawu muchaaka chakusubuka,+ muchilaaka chaChawija chaYisolu,*+ 11 neyi aIsarela ejima anenzi kumesu aYehova Nzambi yeyi+ mwiluña dinatondiyi, watela kutaña iji Nshimbi kulonda aIsarela ejima akajitiyi.+ 12 Pompeshaku antu ejima hamu,+ amayala, ambanda, anyana* niañiinza adi mukachi kanyisumba* yeyi kulonda atiyi, adizi nikumutiya Yehova Nzambi yenu woma nikulondela mazu ejima aniji Nshimbi. 13 Kufumahu, anyanawu abula kwiluka iji Nshimbi akatiya+ nikudiza chakumutiya Yehova Nzambi yenu woma, mafuku ejima imwakashakamaña mwituña dimunakuzambukila Yodani kulonda mudiheti.”+
14 Kuhiñahu, Yehova wamulejeli Mosi nindi: “Tiyaña! Mafuku eyi akufwa anaswini dehi kwakwihi.+ Tambikaku Yoshuwa, mwinzi* kwitenti dakubulakena kulonda nimutondi ekali nlomboli.”+ Dichi Mosi niYoshuwa ayili kwitenti dakubulakena. 15 Kufumahu, Yehova wamwekeni kwitenti muchishimi cheevu nawa chishimi cheevu chemeni kuwiñililu wetenti.+
16 Kuhiñahu, Yehova wamulejeli Mosi nindi: “Tiyaña! Eyi keña wufwi* nawa awa antu akatachika kwila wuvumbi wakuspiritu nawanzambi akutwamba* akadikumashanawu nawu mwituña munakuyawu.+ Akanshiya+ nikufumpa chitiyañenu chami chinnatiyañani nawu.+ 17 Hanoyu mpinji nakayizuwila chikupu,+ nakayishiya+ nawa nakasweka chamesu ami kudi wena+ sampu anayidii. Kufumahu, hanyima yakwila anamoni yuma yayivulu yatama niyihuñu,+ akahosha nawu, ‘Komana iyi yihuñu yinatumwekeni muloña wakwila Nzambi yetu hadi mukachi ketuku?’+ 18 Ilaña nakatwalekahu kusweka chamesu ami munondu ifuku muloña wayuma yejima yatama yinakoñiwu hakubalumukila kudi anzambi acheñi.+
19 “Dichi disonekelenu aka kamina+ nawa muyidizishiku aIsarela.+ Muyidizishi akiluki* kulonda aka kamina kekali chinsahu chami chakutanyisha nachu antu jaIsarela.+ 20 Neyi ami nayitwali dehi mwituña dinasanyikili kudi ankakulula jawu,+ ituña dasweja mayeli niwuchi+ nawa chakadawu nakwikuta nikutoha,+ akabalumukila kudi anzambi acheñi nakuyikalakela nawa ami akandiwula nikufumpa chitiyañenu chami.+ 21 Chakenza yuma yayivulu yatama niyihuñu hadi wena,+ aka kamina kakekala chinsahu kudi wena (muloña anyanawu hiyatela kuvulamena aka kaminaku), muloña ami neluki dehi chidi yitoñojoka yawu+ henohu kanda niyitwali mwituña dinasanyikili.”
22 Dichi hanondu ifuku Mosi wasonekeli aka kamina nawa wayidizishiliku aIsarela.
23 Kuhiñahu, yena* wamutondeli Yoshuwa+ mwana kaNuni kwikala nlomboli nakumuleja nindi: “Ikalaku wahamuka nawa kolaku,+ muloña yeyi wukutwala aIsarela mwituña dinasanyikili kudi wena+ nawa nakatwalekahu kwikala naneyi.”
24 Mosi chamanishiliyi tuhu kusoneka mumukanda mazu amuniji Nshimbi ejima,+ 25 Mosi walejeli aLevi asendeleña chimbañu chachitiyañenu chaYehova nindi: 26 “Sendenu iwu mukanda waNshimbi+ muwishi kumbadi yachimbañu+ chachitiyañenu chaYehova Nzambi yenu nawa wakekala chinsahu wakuyitanyisha kwenoku. 27 Muloña neluki chikupu kudikaña kwenu+ nikuchinchika kwenu.*+ Neyi chakwila mwadikañaña naYehova ñana hinichidi nanenu, chakekala ñahi neyi nafwi! 28 Mpompeshelenu akulumpi ejima anyichidi yenu niatulama enu kulonda nihoshi awa mazu mumatu awu nawa mawulu niiseki jikwikala ayinsahu akuyitanyisha.+ 29 Muloña neluki chikupu nami hanyima yakufwa kwami, chakadi nikujina mwakakoñaña yuma yatama+ nakusenuka nakufuma munjila yinnayileji. Nawa chakadi nikujina mwakamona yihuñu+ mumafuku akumbidi, muloña mwakakoñaña yuma yatama kumesu aYehova nawa mwakamuhilisha nanyidimu yamakasa enu.”
30 Kuhiñahu, Mosi wahitulukili cheñi mumazu anaka kamina kufuma kukutachika kushika nikunsa iku chipompelu chawaIsarela chejima chinakutiyaku nindi:+
32 “Enu mawulu tiyililenu, nawa nukuhosha,
Nawa maseki atiyi mazu amukanwa kami.
2 Nshimbi jami jakanokaña neyi nvula;
Mazu ami akasotokaña neyi wuumi,
Neyi chasansaña nvula hamatahu
Nawa neyi chanokelaña nvula yeneni nankashi hayuma yamenaña.
3 Muloña nakabidika ijina daYehova.+
Nakahosha hakutoha kwaNzambi yetu!+
5 Wena diwu anakoñi mwaheña.+
Hiyanyanindiku, wufwayi wawu awenawu.+
Hiikiñu datama dabulaña kukoña yuma yaloña!+
Komana hidiyi Tata yenu wayikojejeli enu mwikalikuku?+
Nawa hidiyi wayileñeli enu nawa wayikolesheli chikupuku, tahindi?
7 Anukenu mafuku akushankulu;
Toñojokenu hayaaka yamakiñu akunyima.
Ihulenu tata yenu nawa yena wukuyileja;+
Akulumpi jenu nawa wena akayileja.
8 Hampinji Mukakubadika yenkeliyi nyuza wuswana wawu,+
Waloñesheli ñinza jawantu+
Kwesekeja nakuvula kwawanyana kaIsarela awamayala.+
11 Neyi chasandañayi mbuulu chisakala chindi,
Chasañalañayi hadi anyanindi,
Chatandumunañayi mpuula jindi nakuyisenda,
Nakuyisendela hampuula jindi,+
12 Yehova nkawindi watwalekelihu kumulombola;*+
Kwosi nzambi wakutwamba wadiña nayenaku.+
Wamudiishili wuchi wamwilola
Nimanji amwilola dakola,
14 Manji achimba* awañombi nimayeli awanyikoku,
Hamu namukoku wamuwahi chikupu,
Ninyikoku yayizamba yakuBashani niampembi ayizamba,
Hamu natidiku yayiwahi chikupu;+
Nawa wanwini vinyu kufuma mumashi anyivinyu.
15 Yeshuruni* chatoheliyi watachikili kudikaña.
Wunatohi, wunashini, wunavuvumuki.+
Dichi wamuvulameneni Nzambi, wamutuñili,+
Nawa wadiwili ilola dawamwinu windi.
17 Alambwileña kudi andemoni, bayi kudi Nzambiku,+
Kudi anzambi abulili kwilukawu,
Amaha owu enjili katataka,
Kudi anzambi abulili kwilukawu ankakulula jenu.
19 Yehova chamweniyi chumichi, wayikaanini+
Muloña anyanindi awamayala niawambanda amutiyishili kutama.
20 Dichi wahosheli nindi, ‘nakasweka chamesu ami kudi wena;+
Twakatala chakekalawu.
22 Kuzuwa kwami kunabutuli kesi+
Kakabutukaña nimukachi Kejamu,*+
Nawa kakwocha iseki niyuma yadu
Nawa kakwocha yikuku yamapidi.
23 Nakavulisha yihuñu yawu;
Nakazatisha nyivu yami yejima hadi wena.
Nakayitemeshela mazewu awanyama+
Niwulembi wawanyama asemaña mateta ahamaseki.
25 Hanji, mpoku yakabali yakayijaha+
Mukachi, mudi mutentu+
Kudi wejima wawu ayedi mukwenzi nimujiki,*
Nikudi mukeki hamu nimukulumpi wukweti invu.+
26 Nadi kuhosha nami: “Nakayipalañesha;
Nakayikojeja akayivulameni hakachi kawantu,”
27 Ilaña natiyili woma wayuma yadi kuhosha chilumbu chami,+
Muloña akankunyi nami anateli kuchitwala mwacheñi.+
Anateli kuhosha nawu: “Ñovu yetu yinemiki mushindu;+
Yehova hidiyi wakoñeli chumichiku.”
29 Neyi chakwila adiña namaana!+ Mutenowu adi kutoñojokahu chikupu hachumichi.+
Adi kutoñojoka hachuma chakayimwekena.+
30 Muntu wumu nateli kukumpisha ñahi antu 1,000,
Nawa ayedi akutwesha kutemuna ñahi antu 10,000?+
Chiña hohu neyi Ilola dawu diyilandisha+
Nawa Yehova nayihani.
32 Muloña mutondu wawu wamuvinyu wafuma kumuvinyu wakuSodoma
Nawa wafuma mumaha akuGomora.+
Nyivinyu yayu hinyivinyu yawulembi,
Yizokofu yawu yalula.+
33 Vinyu yawu hiwulembi watupela,
Hiwulembi wawatupela afwana.*
34 Komana hiyami nasweka yumiyi,
Nakuyijikila munkalaña yamiku, tahindi?+
35 Yami mukakutenda, nimukakubabesha,+
Hampinji yakutoñola hakaselumuka mwendu wawu,+
Muloña ifuku dawu dakumona kukala didi kwakwihi,
Nichuma chakayimwekena chakenza mukunyakashana.’
36 Muloña Yehova wakasompesha antu jindi,+
Nawa wakayitiyila luwi ambuñindi+
Chakamonayi nindi ñovu jawu jinakehi,
Nawa nindi hanashali hohu antu abula wakuyikwasha niazeya.
37 Kuhiñahu wakahosha nindi, ‘Anzambi jawu adi kudihi,+
Ilola mwaswaminiwu,
38 Adiileña manji anyilambu yawu,*
Nikunwa vinyu yanyilambu yawu yakuhuñununa adi kudihi?+
Emani kulonda ayikwashi enu.
Ekali iluña denu dakuswamamu.
Najahaña nawa nahandishaña.+
40 Muloña nanyamuni chikasa chami mwiwulu,
Nawa nasanyiki nami: “Kwesekeja nachinahanda haya nyaaka,”+
41 Neyi niwambwisha mpoku yami yakabali yakejima
Nawa niloñesha chikasa chami kulonda nisompeshi+
Nakatenda akankunyi nami+
Nawa nakakabisha antu anhela.
42 Nakelisha nyivu yami kusheta namashi
Nawa mpoku yami yakabali yakada mbiji,
Namashi awantu akatapawu niawankoli,
Nanyitu yawanlomboli jachilumbu.
43 Enu nyuza, zañalalenu hamu nawantu jindi,+
Muloña wakatendela mashi awambuñindi,+
Nawa wakatenda akankunyi nindi+
Nawa wakabuta hanshidi* jetuña dawantu jindi.
44 Dichi, Mosi wenjili nakuhituluka cheñi mumazu anaka kamina iku antu anakutiyaku,+ yena niHosheya*+ mwana kaNuni weyala. 45 Mosi chamanishiliyi kuhosha awa mazu ejima kudi aIsarela ejima, 46 wayilejeli nindi: “Hembenu awa mazu ejima innakuyisoñamisha nachu dalelu,+ kulonda mwakaleji anyanenu kusha maana kumazu ejima aniji Nshimbi.+ 47 Muloña awa bayi neyi himazu amukunkulwayiku, ilaña hiwumi wenu,+ nawa awa mazu akayiletesha enu mwakahandi yaaka yayivulu mwituña dimunakuzambukila Yodani kulonda mudiheti.”
48 Yehova wahosheli naMosi hadodenidi ifuku nindi: 49 “Kandamaku kuniyi mpidi yaAbirami,+ Mpidi yaNebo+ yidi mwituña daMowabi datalisha kukabadi kaYeriku kulonda wutali ituña daKenani dinnakwinka aIsarela kwikala iheta dawu.+ 50 Kuhiñahu, eyi wukufwila hampidi hiwunakukeña kukandama nawa akukujiika neyi chajiikiliwu ankakulula jeyi,* neyi chafwiliyi manakweyi Aroni haMpidi yaHori+ nawa amujiikili neyi chajiikiliwu ankakulula jindi, 51 muloña wejima wenu ayedi mwadiña ashinshika wanyi kudi ami mukachi kawaIsarela kumenji akuMeriba+ kuKadeshi mwisaña daZini, muloña himwanjilikili hamesu awantu jaIsarelaku.+ 52 Ituña wukudimwena hahalehi, ilaña eyi wukwiñila wanyi mwituña dinnakwinka antu jaIsarela.”+
33 Dichi, iji diji nkisu Mosi muntu waNzambi walala jakiswililiyi aIsarela henohu kanda afwi.+ 2 Wahosheli nindi:
“Yehova wenjili kufuma kuSinayi,+
Nawa wayitooñekeleli kufuma kuSeyiri.
Watooñekeli mukulema kufuma kwiluña damapidi daParani,+
Wadiña namazaza* awañelu jindi ajila,+
Kuchikasa chindi chachidiilu kwadiña amashidika indi.+
5 Nawa Nzambi wekalili mwanta muYeshuruni,*+
Hampinji yapompeli anlomboli* jawantu hamu,+
Nanyichidi yejima yaIsarela.+
7 Nawa Yuda wamukiswilili iji nkisu nindi:+
“Eyi Yehova, tiyililaku kwizu daYuda,+
Nawa mufuntishi kudi antu jindi.
8 Hadi Levi wahosheli nindi:+
Iwazuñili nindi kumenji akuMeriba,+
9 Muntu walejeli tata yindi nimama yindi nindi, ‘Hinayilemeshaku.’
Hela amanakwindi hayishili maanaku,+
Nawa wadiwili anyanindi awamayala akudivwalila
Muloña ahembeli izu deyi.
Nawa ahembeli chitiyañenu cheyi.+
Alambuli insensi kulonda yipuki ivumba dadiwahi kudi eyi*+
Nawa alambuli mulambu wamukuma hakameña keyi.+
11 Eyi Yehova, kiswilaku ñovu jindi,
Nawa tiyaku kuwaha mudimu wamakasa indi.
Chikaku nyendu* yawantu ejima amunyamukilaña,
Kulonda antu amuhela akabuli kumunyamukila cheñi.”
12 Hadi Benjamini wahosheli nindi:+
“Muntu akeñawu kudi Yehova ashakami nindi mukuwunda;
Hakamubutañayi mwaana wejima,
Wakashakama hakachi kamafwiji indi.”
13 Hadi Yosefu wahosheli nindi:+
“Ituña dindi adikiswili kudi Yehova+
Nayuma yayiwahi yamwiwulu,
Nawuumi ninamenji amutuseloki twahamaseki,+
14 Nayuma yayiwahi yakulaña netena
Niyuma yayiwahi yasoñaña hakakweji-hakakweji,+
15 Nayuma yayiwahi chikupu yakumapidi ahaya nyaaka*+
Niyuma yayiwahi yakutupidi twahaya nyaaka,
16 Nayuma yayiwahi yahamaseki niyuma yenzalahu,+
Nikumutiya kuwaha kudi Owu washakamini muchiputa chanyiña.+
Jakekali hamutu waYosefu,
Hachibañula chakumutu wamuntu anafumishiwu hadi amanakwindi.+
17 Lubanji lwindi ludi neyi lwawedi wachizamba chañombi,
Nawa nseñu jindi hinseñu jeboñu dañombi.*
Wakashinjika* antu naniji nseñu
Ejima wawu kushika kunsa jeseki.
Himakumi amakombakaji aEfuremu,+
Nawa himakombakaji aManasi.”
18 Hadi Zebuluni wahosheli nindi:+
“Eyi Zebuluni, zañalalaku chiwukuyaña mumatuña munyidimu yeyi yakuselujola,
Nawa eyi Isakari, zañalalaku mumatenti eyi.+
19 Akatambika antu kumpidi.
Kwenoku akalambula nyilambu yakuloña.
Muloña wena akada* maheta amavulu amutuluñalwiji
Niyuma yalema yaswama yamuwusekulula.”
20 Hadi Gadi wahosheli nindi:+
“Wakiswilewa yowu muntu watoheshaña ñinza jaGadi.+
Wakaamaña kwenoku neyi mutupa,
Wunadiloñeshi kutabula chikasa, eña, lubwidi.
21 Wakaditondelahu yomweni iseka datachi,+
Muloña kwenoku dikwahembelañawu iseka damukakuhana nshimbi.+
Anlomboli* jawantu akapompa hamu.
Wakamwekesha kuloña kwaYehova,
Nimwaya mazu indi awunsompeshi kudi Isarela.”
22 Hadi Dani wahosheli nindi:+
“Dani himwana kamutupa.+
Wakakiloka kufuma kuBashani.”+
23 Hadi Nafitali wahosheli nindi:+
“Nafitali nekuti nakumutiya kuwaha
Nawa nenzali nankisu jaYehova.
Hetaku kabeta kakumujika nikakuchidiilu.”
24 Hadi Asheri wahosheli nindi:+
Asheri akiswilewi kuhitila mukuvwala anyana awamayala.
Amanakwindi amutiyi kuwaha,
Nawa atumpiki* nyendu yindi mumanji.
25 Nyikomenu yakuchiisu cheyi yakekala yachikuñu niwuneñu,+
Nawa wakekala wakiñewa mafuku eyi ejima.*
26 Kwosi niwumu wesekana naNzambi walala+ waYeshuruniku,+
Wendaña mwiwulu kulonda akukwashi
Nawa wendelaña mumavu muwukeleñi windi.+
28 Isarela wakashakama mukuwunda,
Nawa kaseloki kaYakoba kakekala kwakankawaku
Mwituña mudi tidiku nivinyu yayiha,+
Dikweti iwulu dasotokaña wuumi.+
29 Eyi Isarela, wukweti muzañalu!+
Hinyi wudi neyi eyi,+
Antu anamwiniwu kudi Yehova,+
Nkebu yeyi yakukukiña+
Nimpoku yeyi yakabali yawukeleñi?
34 Kuhiñahu, Mosi wayili muyana yachinkalampata yamuMowabi kuMpidi yaNebo,+ hewulu daPisiga+ yatalañana naYeriku.+ Nawa Yehova wamulejeli ituña dejima kufuma kuGiliyadi kushika kuDani,+ 2 niNafitali yejima niituña daEfuremu naManasi niituña dejima daYuda kushika nikukaluñalwiji kakumujika,*+ 3 niNegebi+ niNkambi,+ kushilahu nichana chachinekineki chaYeriku, musumba wanyitondu yanyikoma kushika nikuZowari.+
4 Dichi Yehova wamulejeli nindi: “Idi didu ituña dinakanini kudi Abarahama, Isaka niYakoba nami, ‘Nakayinkadu anyaneyi.’*+ Nakukojeji wudimoni idi ituña namesu eyi, ilaña hiwukuzambuka nakwiñilamuku.”+
5 Kufumahu, Mosi kambuña aYehova wafwilili mwituña daMowabi neyi chahosheliyi Yehova.+ 6 Yena* wamujiikili muchinekineki chamwituña daMowabi, hatalañana naBetipeyori nawa kwosi muntu weluka kwekalila ijamu dindi kushika nikulelu.+ 7 Mosi wadiña nayaaka 120 hafwiliyi.+ Mesu indi hiyaputiliku nawa ñovu jindi jamumanini wanyi. 8 Antu jaIsarela amudilili Mosi muyana yachinkalampata yamuMowabi hadi mafuku 30.+ Dichi mafuku akumudila Mosi amanini.
9 Yoshuwa mwana kaNuni wenzeli naspiritu yamaana, muloña Mosi wamunañikili chikasa chindi;+ dichi aIsarela atachikili kumutiyilila nawa elili kwesekeja nachamulejeliwu Mosi kudi Yehova.+ 10 Ilaña, muIsarela himwekalilihu kaprofwetu mukwawu wadiña neyi Mosiku,+ owu elukiliwu chikupu* kudi Yehova.+ 11 Wakoñeli yinjikijilu yejima niyihayamisha yamutemesheliwu kudi Yehova kuya nakukoña mwituña daEjipitu kudi Fwaru nikudi ambuñindi ejima nikwituña dindi dejima,+ 12 kushilahu niyuma yamaneni niyakutiyisha woma yakoñeliyi Mosi nachikasa chañovu iku aIsarela ejima anakumona.+
MuchiHeberu, “anyana kaIsarela awamayala.”
Chakadi nikujina, iluña damapidi daLebanoni.
MuchiHeberu, “mbutu.”
MuchiHeberu, “nyitu.”
MuchiHeberu, “nyitu.”
Hela “Muhoñi.”
MuchiHeberu, “akojejeli nyichima yetu kusuñunuka.”
Dikwila nawu, yikweti mbañu jatuposhi.
MuchiHeberu, “wamaninina.”
Hela hekwawu, “Nzambi namukoleshi.”
Hela “Bayi mwakadivuloka.”
Hela “Muhoñi.”
Hela “Muhoñi.”
Hela “Muhoñi.”
Dikwila nawu, Kereta.
Hela “Muhoñi.”
Hela “Akutiya nyisoñu neyi yakuvwala.”
Hela “Muhoñi.”
Hela “mbaka.”
Hela “Muhoñi.”
Hela “mbaka.”
Hela “jimbaka.”
Hela “Muhoñi.”
Hela “Mbokoshi.”
Hela hekwawu, “namalola eyila.”
Kyubiti yimu yesekeni namasentimita 44.5 (mainchi 17.5). Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Hela “Muhoñi.”
Daya mukwila nawu, “Nyikala yaMatenti yaYayiri.”
Hela “Muhoñi.”
Dikwila nawu, Kaluñalwiji Kafwa.
Hela “nikushaku maana kuwumi wenu.”
MuchiHeberu, “Mazu 10.” Atenañawu cheñi nawu Dekalogu.
Hela “shenuku maana kumawumi enu.”
Hela “awuswana windi.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “kweseka.”
MuchiHeberu, “mbutu.”
Hela “Muhoñi.”
Dikwila nawu, Kaluñalwiji kaMuñwa hela Kaluñalwiji Kafwa.
MuchiHeberu, “akudikaña kumesu amiku.”
Hela “chifwanisha chachuma.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
MuchiHeberu, “mazu.”
MuchiHeberu, “nyitu.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “ninayuma.”
Hela “kuyifuntisha-funtishahu kudi; kuyishindeka hadi.”
MuchiHeberu, “hakachi kamesu eyi.”
Hela “nikuyenzelu yanyisumba yenu.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “iheta dindi dalemeshewa.”
MuchiHeberu, “kuchikasa chaFwaru.”
MuchiHeberu, “wakakiswila nyikaabu yevumu deyi.”
MuchiHeberu, “wakadii.”
MuchiHeberu, “Disu deyi bayi dikayitiyila.”
Hela “kweseka kweneni.”
Hela hekwawu, “kululuta; kufwa mutentu.”
MuchiHeberu, “namankendi.”
Hela “nyihoñi yamenji.”
Iwu himukaabu wawulombu wameruni nawa wamwekanaña neyi apo.
Dikwila nawu, yikweti mbañu jatuposhi.
Hela “wuyitambuli.”
MuchiHeberu, “akola nshiñu.”
Hela “chifwikija chakweñununa.”
MuchiHeberu, “akola nshiñu.”
Hela “wakweñununa.”
Hela “Hiwuswana weyi.”
Hela “hiwuswana weyi.”
Hela “chikasha.”
MuchiHeberu, “Mazu 10.” Atenañawu cheñi nawu Dekalogu.
Hela “nyihoñi yamenji.”
Talenu Kulumbulula.
MuchiHeberu, “kwalamisha tulomulomu twenu twanyichima.”
MuchiHeberu, “nawa bayi mutwalekahu kukolesha nshiñu jenuku.”
Hela “maseleka.”
Hela “Nshona.”
Hela “mawumi.”
Hela “kushika nikulelu.”
MuchiHeberu, “mbutu.”
Talenu Kulumbulula.
MuchiHeberu, “hakachi kamesu enu.”
Hela “nikuyenzelu yanyisumba yenu.”
Dikwila nawu, Kaluñalwiji Keneni, Meditereniyani.
Hela “mwakayinki antu nkisu.”
Hela “kwahuminaña itena.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “yibalu yenu yamwikumi.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Hela “Mpinji yejima yinatiyi wumi wenu dikwilu.”
MuchiHeberu, “mukachi kayenzelu yenu yejima.”
MuchiHeberu, “mukachi kayenzelu yenu.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Hela “wumi wenu wunatiyi dikwilu.”
Hela “mpinji yejima yinatiyi wumi wenu dikwilu.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Hela “mpinji yejima yinatiyi wumi wenu dikwilu.”
Talenu Kulombulula.
Hela “nakukolesha.”
Hela “ibwambu deyi wudi neyi wumi weyi.”
Hela “yinajilikiwu kulonda ayochi.”
Hela “nkuubu.”
Hela “iheta dindi dalemeshewa.”
Hela “Niñulu.”
Hela “yamakolukolu.”
Hela “kapoñoloji.”
Hela “Kabubu kejima kakweti mpuula kahayileñaleña.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Hela “yinakukeña wumi weyi.”
Hela “chuma chejima chinakukulomba wumi weyi.”
Hela “nshona.”
Hela “wasondamishili.”
MuchiHeberu, “muchima weyi.”
Hela “nandoñu.”
MuchiHeberu, “chizamba.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Talenu Nsañu Jikwawu B15.
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Hela “nshona.”
Hela “Nyinkanda.”
Hela “Nyinkanda.”
MuchiHeberu, “mukachi kayenzelu yenu yejima.”
Hela “maselekaku.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “mumuvuñilu.”
Hela “lwaawu.”
Hela “isakashi.”
Hela “wumi windi.”
Dikwila nawu, kwiluña dakatondayi Yehova kwikala iluña dakudifukwila.
MuchiHeberu, “muloña wakutaatashana kwamuchima windi.”
Hela “wakatisha wumi wamukwawu.”
MuchiHeberu, “Disu deyi.”
MuchiHeberu, “kunyamukila.”
MuchiHeberu, “Disu deyi.”
Hela “wakenda kakojeja nyichima yawamanakwindi kusuñunuka neyi chinasuñunuki muchima windi.”
Hela “muhoñi.”
Hela “kunakeñi wumi windi.”
MuchiHeberu, “ambanda ayedi, wumu amukeña nawa mukwawu amuhela.”
Hela “amukaana.”
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
Hela “namukaani.”
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
Lushekeli lumu lwesekeni namagiramu 11.4. Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
Hela “wunyakalwalu.”
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
MuchiHeberu, “kuvuula siketi yatata yindi.”
Hela “kuditamisha.”
Dikwila nawu, chimbusu; musalanyi.
MuchiHeberu, “kawa.”
Hela “amukaana.”
Hela “wamukudiku.”
Hela “wumi wamukwawu.”
Izu dachiHeberu dabalumunawu nawu “mbumba” datalisha kuyuma yayivulu nawa dinateli kubombelamu nyisoñu yasambukilaña yashiyashana yahekowa. Dinateli cheñi kubombelamu nyisoñu yawanikaña kuyakuvwala nimumatala.
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Hela “wumi windi wunashindameni.”
Hela “nshona.”
Hela “wamukudiku.”
Hela “ijina daamwiitala dindi.” MuchiHeberu, “ijina dindi.”
MuchiHeberu, “Disu deyi.”
MuchiHeberu, “Mwitala deyi, bayi mwikala ifa niifaku.” Talenu Nsañu Jikwawu B14.
MuchiHeberu, “yanyikaabu.”
Hela “mubasiketi.”
Hela “basiketi.”
Hela hekwawu, “mukakujilumuka.”
Hela “basiketi.”
Hela “nshona.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “iheta dindi dalemeshawu.”
Hela “kuyilambwija mpemba.”
Hela “kuyilambwija mpemba.”
Hela “chifwikija chakweñununa.”
Hela “amukakuzata nanyitondu niyikuñu.”
Hela “Chiikali mwomwenomu.”
Hela “nshona.”
MuchiHeberu, “navuuli siketi yatata yindi.”
Hela “wumi wakadi muloña.”
MuchiHeberu, “Nyikaabu yevumu deyi.”
Hela “Basiketi.”
Hela “chakuchakilamu.”
Hela “Basiketi yeyi.”
MuchiHeberu, “Nyikaabu yevumu deyi.”
Hela “TB.”
MuchiHeberu, “Luzwizu ludi hewulu damutu weyi lwakekala wuneñu, nawa iseki didi mwishina deyi dakekala chikuñu.”
Iwu himusoñu wamushinkilu.
MuchiHeberu, “wakekala chishimu.”
Hela “yatububu twachivumina chimu.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
MuchiHeberu, “nyikaabu yevumu deyi.”
Hela “nawumi wakaneñawudi.”
Hela “kweseka kweneni.”
MuchiHeberu, “mankendi.”
MuchiHeberu, “nyitu.”
Izu dachiHeberu dazatishawu ahanu dinateli kutalisha “kutuji” nawa adizatishaña kwikala izu dakusawilaku.
MuchiHeberu, “yuma yinakutukumwinawu chiwahi hamu nanoyu yooma.”
Iyi sawufa yinateniwu haniyi vasi himalola abutukaña kesi.
MuchiHeberu, “abulili kuyinkayi.”
MuchiHeberu, “himukujifuntisha cheñi mumuchima wenu.”
Talenu Kulumbulula.
MuchiHeberu, “wakalamisha.”
Talenu Kulumbulula.
Talenu Kulumbulula.
MuchiHeberu, “kwidika nikwiñilaku.”
Hela “Nyinkanda.”
MuchiHeberu, “atwansi.”
MuchiHeberu, “yenzelu.”
Hela “mwimani mumaluña enu.”
MuchiHeberu, “wukaami hamu nawankakulula jeyi.”
MuchiHeberu, “anzambi akwacheñi.”
MuchiHeberu, “Kiishi mutunwa twawu.”
Chakadi nikujina, Nzambi.
MuchiHeberu, “nichimwakola nshiñu.”
Hela hekwawu, “muchidi wawantu.”
Dikwila nawu, Yakoba.
Hela “amanteka.”
Daya mukwila nawu, “Woloka,” nkumbu yakalemesha yaIsarela.
Hela “Anantiyishi mukawu.”
Hela “Shelu,” dikwila nawu, ijamu dawantu ejima. Talenu Kulumbulula.
Iwu himumbanda wabula kukaamahu dehi neyala.
Hela hekwawu, “wabulaña kutiya munawufumbiwu.”
Tupela twadifwana nanfwiji.
Hela “adiileña nyilambu yawu yayiwahi chikupu.”
Hela “wakatookesha nshidi.”
Ijina dadeni daYoshuwa. Hosheya hikusoneka ijina daHoshayiya muwihi, daya mukwila nawu, “Kwamwinewa naYa; Ya Naamwini.”
MuchiHeberu, “akukupompesha neyi chapompesheliwu ankakulula jeyi.”
Hela “namakumi amakombakaji.”
Daya mukwila nawu, “Woloka,” nkumbu yakalemesha yaIsarela.
MuchiHeberu, “nyitu.”
Hela “anazuñili.”
Mazu akwila nawu “jeyi” ni “eyi” muyinu vasi anakuhosha hadi Nzambi.
MuchiHeberu, “mumazulu eyi.”
Hela “nkuma.”
Hela hekwawu, “mpidi jakumusela.”
Hela “jañombi wampata wachizamba.”
Hela “Wakaasa.”
MuchiHeberu, “akaamwa”
MuchiHeberu, “nyitu.”
Hela “yaweli.”
MuchiHeberu, “Nawa ñovu jeyi jakekala neyi mafuku eyi.”
Hela hekwawu, “hayinañanaña yawu.”
Dikwila nawu, Kaluñalwiji Keneni, Meditereniyani.
MuchiHeberu, “mbutu.”
Hadaha anakutalisha kudi Nzambi.
MuchiHeberu, “elukiliwu mesu-namesu.”