NSAÑU YAYIWAHI YASHIMWINIYI YOWANU
1 Hakutachika kwadiña Izu,+ Izu dadiña naNzambi,+ nawa odu Izu dadiña nzambi.+ 2 Yeniwu wadiña naNzambi hakutachika. 3 Yuma yejima yekaliliku kuhitila mudi yena,+ nawa kwosi chuma nichimu chekaliliku chakadi yenaku.
Chuma chekaliliku 4 kuhitila mudi yena hiwumi, nawa wumi wadiña chejeji chawantu.+ 5 Chejeji chenichi chinakutoñeka mumwidima,+ ilaña mwidima wunakañanyi kuchibuta.
6 Kwenjili iyala wumu atemesheliwu kwikala ñimeni waNzambi; ijina dindi Yowanu.+ 7 Iwu iyala wadiña chinsahu wenjili nakushimuna wunsahu kutalisha hachejeji,+ kulonda antu ejima etiyi kuhitila mudi yena. 8 Yena hadiña ochu chejejiku,+ ilaña wenjili nakushimuna wunsahu hanochu chejeji.
9 Chejeji chalala chatoñekelaña antu ejima chadiña kwakwihi nakwinza mukaayi.+ 10 Wadiña mukaayi,+ nawa kaayi kekaliliku kuhitila mudi yena,+ ilaña kaayi hikamwilukiliku. 11 Wenjili kumukala wawu, ilaña antu jindi hiyamwitejeliku. 12 Hela chochu, ejima amutambwilili, wayinkeli wuswa wakwikala anyana kaNzambi,+ muloña akuhweleleli mwijina dindi.+ 13 Nawa hiyavwalikili kumashi hela kunkeñelu yamujimba hela yamuntuku, ilaña kudi Nzambi.+
14 Dichi, Izu dekalili himuntu+ nawa washakamini mukachi ketu, twamweni kulema kwindi, kulema kudi neyi kwatambwilaña mwana wumu hohu+ kufuma kudi tata yindi; nawa wenzeli naluwi lwaNzambi* nichalala. 15 (Yowanu washimwini wunsahu hadi yena, eña, wabidikili nindi: “Iwu diyi ona inashimwini nami, ‘Owu wunakwinza hanyima yami wambadika ami, muloña yena wadiñaku dehi henohu ami kanda.’”)+ 16 Muloña waluwi lwindi lwasweja nichalala, watutiyilili luwi lwasweja chikupu. 17 Chineli Nshimbi ayihanini kuhitila mudi Mosi,+ luwi lwasweja+ nichalala nijena jenjili kuhitila mudi Yesu Kristu.+ 18 Kwosi muntu wamumonahu dehi Nzambiku;+ chiña mwana wumu hohu+ owu wekala nzambi wudi kukabadi kaTata yindi,*+ diyi wunamulumbululi.+
19 Iwu diwu wunsahu washimwiniyi Yowanu chelili aYudeya atemeshi atupristu niaLevi kufuma kuYerusalema nakumwihula nawu: “Yeyinyi?”+ 20 Yena wetejeli nawa washimwini hatooka nindi: “Hiyami Kristuku.” 21 Wena amwihwili nawu: “Hanu dinu yeyinyi? Yeyi Elija?”+ Yena wayakwili nindi: “Yami wanyi.” “Wudi Kaprofwetu tahindi?”+ Yena waakwili nindi: “Inehi!” 22 Dichi wena amwihwili nawu: “Yeyinyi dinu? Tuleji kulonda twakayileji owu atutemesha. Eyi aweni waditenaña neyi yeyinyi?” 23 Yena wayakwili nindi: “Yami izu danowu wunakubidika mwisaña nindi, ‘Ololenu njila yaYehova,’*+ neyi chahosheliyi kaprofwetu Isaya.”+ 24 AFwarisi diwu atemesheli awa antu. 25 Dichi amwihwili nawu: “Hanu dinu, muloñadi chiwapapatishilaña neyi hiyeyi Kristu hela Elija hela Kaprofwetuku?” 26 Yowanu wayakwili nindi: “Ami napapatishaña mumenji. Mukachi kenu munemani muntu imwabula kwiluka, 27 owu wunakwinza hanyima yami, ami nashikilimu wanyi kukasununa nyiya yankwabilu yindi.”+ 28 Yumiyi yamwekeneni muBetani mwishinadi daYodani, mwadiña nakupapatishilayi Yowanu.+
29 Ifuku dalondelelihu, wamweni Yesu nakwinza kudi yena, dichi wahosheli nindi: “Talenu, Mwana kaMukoku+ waNzambi owu wafumishaña nshidi+ yakaayi!+ 30 Iwu diyi ona inashimwini nami: ‘Muntu wunakwinza hanyima yami wambadika ami, muloña yena wadiñaku dehi henohu ami kanda.’+ 31 Ninami hinamwilukiliku, ilaña nenjili nakupapatisha mumenji kulonda akamwiluki kudi aIsarela.”+ 32 Yowanu washimwini wunsahu cheñi nindi: “Namweni spiritu yenjileña kufuma mwiwulu neyi kapompa,* nawa yawilili hadi yena.+ 33 Ninami hinamwilukiliku, ilaña Owu wantemesheli nindi nipapatisheña mumenji wanlejeli nindi: ‘Yowu iwakamona spiritu yinakwinza nakuwila hadi yena,+ yenowu diyi wakapapatishaña naspiritu yajila.’+ 34 Nawa nadimweneni ami aweni, dichi nashimuni wunsahu nami, iwu hiMwana kaNzambi.”+
35 Ifuku dalondelelihu cheñi, Yowanu wemeni nawatumbanji twindi ayedi, 36 nawa chamweniyi Yesu nakuhita, wahosheli nindi: “Talenu, Mwana kaMukoku+ waNzambi!” 37 Atumbanji twindi ayedi chamutiyiliwu nakuhosha mwenimu, amulondeleli Yesu. 38 Kuhiñahu, Yesu wabalumukili, nawa chayimweniyi anakumulondela, wayihwili nindi: “Munakukeñadi?” Wena amwilili nawu: “Rabi (neyi kudibalumuna, daya mukwila nawu, “Ntañishi”), wunakushakama kudihi?” 39 Yena wayilili nindi: “Inzenu mutali.” Dichi ayili, amweni kwashakamineñayi nawa ashakamini nindi hanodu ifuku; kwadiña kwakwihi naora yamu 10.* 40 Anderi+ mana kwaShimona Petulu, wadiña hakachi kanowu ayedi atiyili chahosheliyi Yowanu, dichi amulondeleli Yesu. 41 Wasambilili kuwana manakwindi Shimona nawa wamulejeli nindi: “Tunawani Mesiya”+ (neyi kudibalumuna, daya mukwila nawu, “Kristu”), 42 nawa wamutwalili kudi Yesu. Yesu chamutaliliyi, wamulejeli nindi: “Yeyi Shimona,+ mwana kaYowanu; akukutenaña nawu Kefasi” (dabalumunawu nawu “Petulu”).+
43 Ifuku dalondelelihu wakeñeleña kuya kuÑaliliya. Dichi Yesu wamuwanini Fwilipu+ nawa wamwilili nindi: “Ikalaku mukakunlondela.” 44 Fwilipu wadiña wakuBeteseda, musumba kwafumini Anderi niPetulu. 45 Fwilipu wawanini Nataneli+ nawa wamulejeli nindi: “Tunawani muntu ashimwiniwu kudi Mosi muNshimbi nawa asonekeliwu kudi aTuprofwetu nawu: Yesu wakuNazareta, mwana kaYosefu.”+ 46 Ilaña Nataneli wamwihwili nindi: “Komana muNazareta munateli kufuma chuma chachiwahi?” Fwilipu wamwakwili nindi: “Inzaku wutali.” 47 Yesu wamumweni Nataneli nakwinza kudi yena nawa wahosheli hadi yena nindi: “Talenu, kaIsarela walala wabula makudi.”+ 48 Nataneli wamwihwili nindi: “Wunañiluki ñahi?” Yesu wamwakwili nindi: “Henohu Fwilipu kanda akutambiki, nadiña nakumona dehi hiwadiña mwishina damutondu wachikuyu.” 49 Nataneli wahosheli nindi: “Rabi, yeyi Mwana kaNzambi, yeyi Mwanta waIsarela.”+ 50 Yesu wamwakwili nindi: “Wuneteji muloña nakuleji nami nakumona hiwadiña mwishina damutondu wachikuyu tahindi? Wakamona yuma yamaneni kubadika iyi.” 51 Kuhiñahu, wamulejeli nindi: “Inakuyileja chikupu nami, mwakamona iwulu dinenzunuki niañelu aNzambi anakukandama mwiwulu nikusuluka nakwinza kudi Mwana kamuntu.”+
2 Hefuku damuchisatu, muKana yakuÑaliliya mwadiña chawija chawulu, mama yaYesu niyena wadiña kwoku. 2 Yesu niatumbanji twindi niwena ayitambikili kuchawija chawulu.
3 Vinyu chiyashalili yantesha, Yesu amulejeli kudi mama yindi nawu: “Vinyu yinayimani.” 4 Ilaña Yesu wamwilili mama yindi nindi: “Eyi mumbanda, eyi nanami ichi chuma chinatukundami ñahi?* Mpinji* yami kanda yishiki.” 5 Mama yindi wayilejeli owu azatileña nindi: “Mwili mwejima mukuyilejayi.” 6 Dichi kwadiña nsaba jamalola 6 jamenji jatentekeliwu kwenoku kwesekeja nanshimbi jawaYudeya+ jalondeleleñawu hakuditookesha, nsaba hinsaba yenzeleña nayipimu* yayuma yamenji yiyedi hela yisatu. 7 Yesu wayilejeli nindi: “Inzeshenu oju nsaba namenji.” Dichi ajinzesheli kushika nihanyivumbu. 8 Kuhiñahu, wayilili nindi: “Tehunenumu, mumutwalili mukulumpi wachawija.” Dichi amutwalilili. 9 Mukulumpi wachawija chatompeliyi menji abalumwiniwu vinyu, chakadi kwiluka kuyafumini (hela chakwila owu akakuzata atehwini menji elukili), mukulumpi wachawija watambikili kalemba 10 nawa wamwilili nindi: “Muntu wejima wasambilaña kwidisha vinyu yayiwahi, nawa neyi antu anatambikiyi anasheti dehi, wayinkaña vinyu yatama. Ilaña eyi wunahembi vinyu yayiwahi kushika niyinu mpinji.” 11 Yesu wakoñeli chumichi muKana yakuÑaliliya, dichadiña chatachi hayihayamisha yindi, wamwekesheli kulema kwindi+ nawa atumbanji twindi amukuhweleleli.
12 Hanyima yachumichi, yena, mama yindi, amanakwindi+ niatumbanji twindi akunkumukilili kuKaperinamu,+ ilaña hiyashakaminiku mafuku amavuluku.
13 Dichi Chipandakenu+ chawaYudeya chadiña kwakwihi, Yesu wakandukili kuYerusalema. 14 Wawanini antu alandishileña añombi, anyikoku, tupompa*+ niakwakuhimpa mali anashakami muyitwamu yawu. 15 Chelili nashinti dehi chikoti chanyonji, wahañili ejima adiña nanyikoku niañombi mutembeli, nawa wamwañili mawayawaya awakwakuhimpa mali nikuhinuna jimesa jawu.+ 16 Walejeli ninowu alandishileña tupompa* nindi: “Fumishenu iyi yuma munu! Lekenu kwilisha itala daTata yami diikali itala dakulandishilamu!”*+ 17 Atumbanji twindi anukili chasonekawu nawu: “Iyena detala deyi dikañuda.”+
18 Dichi, aYudeya amwihwili nawu: “Chinjikijilwinyi chiwukukoña kumesu etu,+ chineli wunakwila yumiyi?” 19 Yesu wayakwili nindi: “Sandenu iyi tembeli nawa ami nukuyinyamuna mumafuku asatu.”+ 20 Dichi aYudeya ahosheli nawu: “Iyi tembeli ayituñili hadi yaaka 46, eyi wukutwesha kuyinyamuna mumafuku asatu?” 21 Ilaña yena wateneneña tembeli yamujimba windi.+ 22 Chamusañwiliwu mudi afu, atumbanji twindi anukili nawu wadiña nakuhosha awa mazu,+ dichi akuhweleleli nsona nimwahosheliyi Yesu.
23 Hela chochu, hampinji yadiñayi muYerusalema hachawija chaChipandakenu, antu amavulu chamweniwu yinjikijilu yakoñeleñayi, akuhweleleli mwijina dindi. 24 Ilaña Yesu hayikuhweleleliku, muloña wayilukili wejima wawu 25 nawa hakeñeleña muntu hela wumu amuleji chekalayi muntuku, muloña yena welukili jadiña mudi muntu.+
3 Kwadiña kaFwarisi wumu, wejina daNikodemu,+ nyuuli wawaYudeya. 2 Dichi wenjili kudi Yesu nawufuku+ nakumwila nindi: “Rabi,+ tuneluki netu wudi ntañishi wunafumi kudi Nzambi, muloña kwosi muntu wunateli kukoña iyi yihayamisha+ yiwunakukoñaku, chiña neyi Nzambi wudi nayena.”+ 3 Yesu wamulejeli nindi: “Inakukuleja chikupu nami, muntu wejima wukubula kuvwalika kamuchiyedi,*+ kwila amona Wanta waNzambi nehi.”+ 4 Nikodemu wamwihwili nindi: “Indi muntu wakula dehi nateli kuvwalika ñahi? Komana nateli kwiñila mwivumu damama yindi kamuchiyedi nakuvwalika cheñi?” 5 Yesu wamwakwili nindi: “Inakukuleja chikupu nami, neyi muntu abula kuvwalika mumenji+ nikuspiritu,+ kwila eñila muWanta waNzambi nehi. 6 Chuma chinavwaliki kumujimba, himujimba, nawa chinavwaliki kuspiritu, hispiritu. 7 Bayi wuhayama muloña nakuleji nami: Enu antu mwatela kuvwalika kamuchiyediku. 8 Mpepela yakunkaña nakuya kuyinakeñi, nawa wukutiya chiyinakukunka, ilaña wukwiluka wanyi kuyinakufuma hela kuyinakuya. Dichichekala nikudi muntu wejima wunavwaliki kuspiritu.”+
9 Nikodemu wamwihwili nindi: “Yumiyi yikwikala ñahi mwenimu?” 10 Yesu wamwakwili nindi: “Eyi wudi ntañishi yawaIsarela, hanu wunakañanyi ñahi kwiluka yumiyi? 11 Inakukuleja chikupu nami, yuma yitweluka diyitwahoshaña nawa yuma yitunamoni diyitwashimunaña, ilaña enu himwatambwilaña wunsahu wutwashimunañaku. 12 Nayileji yuma yahamaseki, enu munayikuhweleli wanyi, hanu munateli kukuhwelela ñahi neyi niyileja yuma yamwiwulu? 13 Cheñi, kwosi muntu wayahu dehi mwiwuluku,+ chiña hohu owu wafumini mwiwulu,+ yowu Mwana kamuntu. 14 Nawa neyi chanyamwiniyi Mosi kapela mwisaña,+ niMwana kamuntu niyena dichiyatela kumunyamunawu,+ 15 kulonda muntu wejima wukumukuhwelela akekali nawumi wahaya nyaaka.+
16 “Muloña Nzambi wakeñeli nankashi kaayi chakwila watemesheli Mwanindi wumu hohu,+ kulonda muntu wejima wukumukuhwelela akabuli kujilumuka, ilaña akekali nawumi wahaya nyaaka.+ 17 Nzambi hatemesheli Mwanindi mukaayi nakusompesha kaayiku, ilaña wamutemesheli kulonda kaayi akamwini kuhitila mudi yena.+ 18 Muntu wejima wukumukuhwelela, hiyakamusompeshaku.+ Ilaña muntu wejima wukubula kumukuhwelela anamusompeshi dehi, muloña hanakuhweleli mwijina daMwana kaNzambi wumu hohuku.+ 19 Dichi aha dihanashindameni wunsompeshi: chejeji chinenzi mukaayi,+ ilaña antu anakeñiku mwidima chatela akeñi chejeji, muloña nyidimu yawu yatama. 20 Muntu wejima wakoñaña yuma yatama wahela chejeji nawa henzaña kuchejejiku, kulonda nyidimu yindi abuli kuyidiwula.* 21 Ilaña muntu wejima wakoñaña yuma yayiwahi wenzaña kuchejeji,+ kulonda nyidimu yindi yimwekani nawu nayizati kwesekeja nankeñelu yaNzambi.”
22 Hanyima yachumichi, Yesu niatumbanji twindi ayili mumukala wamukamwihi wawaYudeya, washakamini nawu kwenoku nawa wadiña nakupapatisha antu.+ 23 Yowanu niyena wadiña nakupapatisha muEnoni kwakwihi naSalimi, muloña kwadiña menji amavulu nankashi,+ antu enjileña nawa ayipapatishileña;+ 24 haniyi mpinji Yowanu adiña kanda amushi mukaleya.+
25 Dichi, atumbanji twaYowanu aditaadikishileña nakaYudeya hansañu yakuditookesha. 26 Kufumahu, wena enjili kudi Yowanu nakumuleja nawu: “Rabi, iyala iwadiña nindi mwishinadi daYodani, iwashimwinihu wunsahu,+ tiyaña, nakupapatisha, nawa antu ejima anakuya kudi yena.” 27 Yowanu wahosheli nindi: “Kwosi muntu wunateli kutambwila chuma hela chimuku, chiña neyi anamwinkichu kufuma mwiwulu. 28 Enu mudi ayinsahu amazu inahosheli nami, ‘Hiyami Kristuku,+ ilaña anantemeshihu dehi kumbidi yindi.’+ 29 Muntu wejima wukweti kankaña hikalemba.+ Ilaña ibwambu dakalemba neyi emana nakutiya chinakuhoshayi, wazañalalaña nankashi hakutiya izu dakalemba. Dichi, muzañalu wami wunasweji chikupu. 30 Yenowu watela kuyaña hewulu, ilaña ami natela kufuntaña mwishina.”
31 Owu wafuma mwiwulu+ wabadika antu ejima. Wafuma hamaseki, wahamaseki nawa wahoshaña yuma yahamaseki. Wafuma mwiwulu wabadika antu ejima.+ 32 Washimunaña wunsahu wayuma yinamoniyi nikutiya,+ ilaña kwosi muntu wetejaña wunsahu windiku.+ 33 Muntu wejima wuneteji wunsahu windi nalamikiku chilamiku* chindi nindi Nzambi walala.+ 34 Muloña muntu atemeshawu kudi Nzambi wahoshaña mazu aNzambi,+ muloña Nzambi hahanaña spiritu yanteshaku.* 35 Tata wakeña Mwana+ nawa nahani yuma yejima muchikasa chindi.+ 36 Muntu wamukuhwelelaña Mwana wukweti wumi wahaya nyaaka;+ hakwila muntu wadikañaña naMwana hakekala nawumiku,+ ilaña kuzuwa kwaNzambi kwakekala hadi yena.+
4 Mwanta chelukiliyi nindi aFwarisi anatiyi nawu Yesu nakwilisha atumbanji amavulu nikuyipapatisha+ kubadika Yowanu, 2 hela chakwila Yesu yomweni hapapatishileñahu antuku, ilaña atumbanji twindi diwu apapatishileña, 3 wafumini muYudeya nakufunta cheñi kuÑaliliya. 4 Hela chochu, wateleleli kuhita muSamariya. 5 Dichi wenjili kumusumba wamuSamariya watenañawu nawu Sika, kwakwihi nampata yaheniyi Yakoba kudi mwanindi Yosefu.+ 6 Kafwampi, kwenoku dikwadiña niishima daYakoba.+ Yesu wazeyeli nalwendu, dichi washakamini heshima.* Kwadiña kwakwihi naora yamu 6.*
7 Mumbanda wamuSamariya wenjili nakutehuna menji. Yesu wamwilili nindi: “Nyinkihu menji akunwa.” 8 (Atumbanji twindi ayili mumusumba nakulanda yakuda.) 9 Dichi mumbanda kaSamariya wamwihwili nindi: “Wunakunlombeladi menji akunwa henohu eyi wudi kaYudeya, ami nidi mumbanda kaSamariya?” (Muloña aYudeya hiyatiyañanaña nawaSamariyaku.)+ 10 Yesu wamwakwili nindi: “Neyi weluka chawaana chaNzambi+ ninowu wunakwili nindi, ‘Nyinkihu menji akunwa,’ mutenowu wadi kumulomba nawa yena wadi kukwinka menji awumi.”+ 11 Wamwilili nindi: “Mwanta, hiwukweti chakutahilaku menjiku nawa ishima dakunama. Hanu owu menji awumi wunayiwani kudihi? 12 Komana eyi wamubadika nkakulula yetu Yakoba, watwinkeli idi ishima mwanwineñayi yena hamu nianyanindi kushilahu niyimuna yindi?” 13 Yesu wamwakwili nindi: “Muntu wejima wukunwa awa menji wakatiya cheñi mpwila. 14 Ilaña muntu wejima wukunwa menji inukumwinka, hakatiya cheñi mpwilaku,+ muloña menji inukumwinka akwikala mudi yena kaseloki kamenji anakusefuka nakumwinka wumi wahaya nyaaka.”+ 15 Owu mumbanda wamulejeli Yesu nindi: “Mwanta, nyinkihu owu menji kulonda nibuleña kutiya mpwila hela kwinza mpinji yejima kunu nakutehuna menji.”
16 Wamulejeli nindi: “Yaña wakatambiki nfumweyi nawa winzi cheñi kunu.” 17 Yena waakwili nindi: “Hinikweti nfumwamiku.” Yesu wamulejeli nindi: “Wunahoshi chalala neyi, ‘Hinikweti nfumwamiku.’ 18 Muloña wasumbukahu dehi kudi amayala atanu, nawa iyala iwukweti chayinu mpinji hinfumweyiku. Wunahoshi chalala.” 19 Owu mumbanda wamulejeli nindi: “Mwanta, namoni nami wudi kaprofwetu.+ 20 Ankakulula jetu adifukwilileña hayinu mpidi, ilaña enu mwahoshaña nenu muYerusalema dimwatela kudifukwilawu antu.”+ 21 Yesu wamulejeli nindi: “Nkuhweleli eyi mumbanda, mpinji yinakwinza yimwakabula kudifukula kudi Tata hayinu mpidi hela muYerusalema. 22 Enu mwadifukulaña kuchuma chimwabula kwiluka;+ ilaña etu tweluka wutwadifukulañaku, muloña wamwinu watachikilili kudi aYudeya.+ 23 Hela chochu, mpinji yinakwinza, nawa yinashiki dehi, oyu akakudifukula alala yakadifukulañawu kudi Tata muspiritu nimuchalala, muloña Tata nakukeña antu adi neyi awa adifukuleña kudi yena.+ 24 Nzambi hiSpiritu,+ dichi ejima adifukulaña kudi yena, atela kudifukula muspiritu nimuchalala.”+ 25 Mumbanda wamulejeli nindi: “Neluki nami Mesiya nakwinza, atenañawu nawu Kristu. Nawa neyi nenzi dehi, wakatuleja chiwahi yuma yejimiyi.” 26 Yesu wamulejeli nindi: “Diyi ami, iwunakuhosha nindi.”+
27 Hohenohu atumbanji twindi enjili, nawa ahayamini muloña wahosheleña nanowu mumbanda. Hela chochu, kwosi wamwilili nindi: “Wunakukeñadi?” hela nindi “Wunakuhosheladi naniwu mumbanda?” 28 Dichi washiyili nsaba yindi yamenji nakuya mumusumba nakuleja antu nindi: 29 “Tuyenu mutali muntu wanleja yuma yejima yinakoñeli. Iwu kwiji dinu diyi Kristu?” 30 Afumini mumusumba nakwinza kwadiñayi.
31 Haniyi mpinji, atumbanji amulembeleleña nawu: “Rabi,+ daña.” 32 Ilaña yena wayilejeli nindi: “Nikweti yakuda yinatela kuda yimunabuli kwiluka.” 33 Dichi atumbanji atachikili kudihujola nawu: “Kudihu muntu wunamuletelihu yakuda tahindi?” 34 Yesu wayilejeli nindi: “Yakuda yami hikwila nkeñelu yanowu wantemesheli+ nikumanisha mudimu windi.+ 35 Komana himunakuhosha nenu kunashali dehi tukweji tuwana nakutachika kwaañulaku? Tiyenu, inakuyileja nami: Fumbulenu mesu enu kulonda mutali maha, chiyanatookashaniwu dehi to-o, anashiki dehi hampinji yakwaañula.+ 36 Mukakumuna natachiki dehi kutambula wufwetu nikupompesha nyikaabu yawumi wahaya nyaaka, kulonda mukakukuwa nimukakumuna azañaleli hamu.+ 37 Dichi hamuloña wachumichi, awa mazu alala akwila nawu: Wumu himukakukuwa, mukwawu nawa himukakumuna. 38 Nayitemesheli kuya nakumuna himwabulili kuzatila. Antu acheñi azatili, dichi enu munawaninimu munyidimu yawu.”
39 ASamariya amavulu afumini mumusumba amukuhweleleli muloña wawunsahu washimwiniyi owu mumbanda nindi: “Wanleja yuma yejima yinakoñeli.”+ 40 Dichi aSamariya chenjiliwu kudi yena, amwilili nawu ashakami nawu, nawa washakamini nawu kwenoku mafuku ayedi. 41 Chafuminimu, antu amavulu akuhweleleli muloña wayuma yahosheliyi. 42 Kufumahu, amulejeli owu mumbanda nawu: “Ichi dinu hitunakuhweleli namazu iwahosha hohuku; muloña tunaditiyili etu aweni nawa tuneluki netu iwu muntu chalala diyi chamwinu wakaayi.”+
43 Chimwahitili mafuku ayedi, wafumini kwenoku nakuya kuÑaliliya. 44 Hela chochu, Yesu yomweni washimwini nindi kaprofwetu hiyamulemeshaña mumukala wawuku.+ 45 Dichi, chashikiliyi muÑaliliya, eni Ñaliliya amutambwilili chiwahi, muloña amweni yuma yejima yakoñeliyi muYerusalema hachawija,+ chineli niwena ayili kunochu chawija.+
46 Kuhiñahu, wafuntili cheñi kuKana yakuÑaliliya, kwabalumwiniyi menji nakwikala vinyu.+ Dichi kwadiña chilolu wakuwanta wadiña namwanindi weyala wakatili muKaperinamu. 47 Iwu iyala chatiyiliyi nawu Yesu nafumi muYudeya nenzi muÑaliliya, wayili kwadiñayi nakumwila nindi akunkumuki nakumuukila mwanindi weyala, muloña wadiña kwakwihi nakufwa. 48 Ilaña Yesu wamulejeli nindi: “Enu antu neyi kumona yinjikijilu niyihayamisha nehi, himukukuhwelelaku.”+ 49 Owu chilolu wakuwanta wamwilili nindi: “Mwanta, tuyi henohu mwanami kanda afwi.” 50 Yesu wamulejeli nindi: “Yaña; mwaneyi nakoli dehi.”+ Owu iyala wakuhweleleli izu damulejeliwu kudi Yesu, dichi wayili. 51 Ilaña chadiña nakukunkumukayi, anduñu jindi amubulakeni nakumuleja nawu mwanindi weyala nahandi* dehi. 52 Dichi wayihwili kulonda amuleji ora yakolayi. Wena amwakwili nawu: “Mashika amumana haloshi haora yamu 7.”* 53 Hohenohu tata yindi welukili nindi wakola haora yamulejawu kudi Yesu nindi: “Mwaneyi nakoli dehi.”+ Dichi yena niamwitala dindi ejima etiyili. 54 Ichi chadiña chihayamisha chamuchiyedi+ chakoñeliyi Yesu hampinji yafuminiyi muYudeya nakuya muÑaliliya.
5 Hanyima yachumichi, kwadiña chawija+ chawaYudeya nawa Yesu wakandukili kuYerusalema. 2 Chashikiliyi muYerusalema, haChiisu chaNyikoku+ hadiña ijiya dateneneñawu muchiHeberu nawu Betezeta, dadiña namakeeki atanu mwakuhitila. 3 Munawa makeeki mwakaamineña antu amavulu akata, amputamesu, akakubalakata ninowu adiña alepa makasa hela nyendu. 4* —— 5 Ilaña kwenoku kwadiña iyala wumu wakatili yaaka 38. 6 Yesu chamumweniyi iwu iyala nakaami kwenoku nawa chelukiliyi nindi nakati hadi mpinji yayilehi, wamwihwili nindi: “Wunakukeña kukola?”+ 7 Iwu iyala wakata wamwakwili nindi: “Mwanta, hinikweti muntu wakunjimika mwijiya neyi menji anayivundañeshiku, nelaña neyi hinukukeña nami niyimu, mukwetu wacheñi wanyakalaña kuyamu.” 8 Yesu wamulejeli nindi: “Nyamukaku! Nonaku kadidi keyi wendi.”+ 9 Hohenohu iwu iyala wakoleli nawa wanoneli kadidi kindi nakutachika kwenda.
Dadiña hiifuku daSabata. 10 Dichi aYudeya atachikili kumwila iwu iyala okiliwu nawu: “Lelu hiSabata, nawa kwesekeja nanshimbi hiwatela kusenda kadidi keyiku.”+ 11 Ilaña yena wayakwili nindi: “Muntu wañuuka diyi wanleja nindi, ‘Nonaku kadidi keyi wendi.’” 12 Wena amwihwili nawu: “Indi owu wakuleja nindi, ‘Nonaku kadidi keyi wendi,’ hinyi?” 13 Ilaña iwu iyala helukili muntu wamuukiliku, muloña Yesu weñilili mwizaza dawantu dadiña kwenoku.
14 Kuhiñahu, Yesu wamuwanini iwu iyala mutembeli nawa wamulejeli nindi: “Talaña, wunakoli. Bayi wakavulumuna cheñiku, kulonda chuma chabadika kutama chakabuli kukumwekena.” 15 Dichi iwu iyala wayili nakuyileja aYudeya nindi Yesu diyi wamuuka. 16 Muloña wachumichi, aYudeya amukabishili Yesu nanochu chakoñeliyi yumiyi haSabata. 17 Ilaña yena wayakwili nindi: “Tata yami wuchidi kuzata kushika niyinu mpinji, ninami nichidi kuzata.”+ 18 Ichi dichakojejeli aYudeya atachiki kukeñakeña njila yejima yakumujahilamu, nawu hakuminini dakujilola Sabataku, ilaña wateneneña niNzambi nindi diyi Tata yindi,+ nakudesekeja hamu naNzambi.+
19 Dichi, Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chikupu nami, Mwana hanateli kudilila chuma hela chimuku, ilaña welaña chuma chamonañayi Tata yindi nakwila.+ Muloña yuma yejima yelañayi Tata yindi, diyuma yelañayi niMwana. 20 Muloña Tata wamukeña Mwana,+ wamulejaña yuma yejima yelañayi yomweni nawa wakamuleja ninyidimu yabadika iyi, kulonda mwakahayami.+ 21 Neyi chasañulañayi Tata yindi afu nakuyinka wumi,+ Mwana niyena dichenkañayi wumi muntu wejima anakeñiyi.+ 22 Muloña Tata hasompeshaña muntu niwumuku, ilaña wamwinka Mwana wuswa wejima wakusompesha,+ 23 kulonda ejima amulemesheña Mwana neyi chamulemeshañawu Tata. Muntu wejima wabulaña kumulemesha Mwana, hamulemeshaña niTata wamutemesheliku.+ 24 Inakuyileja chikupu nami, muntu wejima watiyaña izu dami nikumukuhwelela Owu wantemesheli, wukweti wumi wahaya nyaaka,+ nawa hiyakumusompeshaku, ilaña nafumi dehi kukufwa nakuya kuwumi.+
25 “Inakuyileja chikupu nami, mpinji yinakwinza, nawa yinashiki dehi, yakatiyawu afu izu daMwana kaNzambi, dichi owu anatiyilili akahanda. 26 Neyi chekalayi Tata nawumi mudi yomweni,*+ namwiteji Mwana niyena kwikala nawumi mudi yomweni.+ 27 Nawa namwinki wuswa wakusompesha,+ muloña hiMwana kamuntu.+ 28 Bayi muhayama hachumichiku, muloña mpinji yinakwinza hakatiyawu antu ejima adi mumajamu achanukishu izu dindi+ 29 nakufumamu, owu akoñeleña yuma yayiwahi akasañukila kuwumi wahaya nyaaka, nawa akoñeleña yuma yatama akasañukila kukuyisompesha.+ 30 Hinnateli kudiilila chuma hela chimuku. Nasompeshaña kwesekeja nayuma yinatiyaña, nawa wunsompeshi wami waloña+ muloña hinelaña nkeñelu yamiku, ilaña nelaña yanowu wantemesheli.+
31 “Neyi nukushimuna wunsahu hadi ami aweni, wunsahu wami walala wanyi.+ 32 Kudi muntu wacheñi washimunaña wunsahu hadi ami, nawa neluka nami wunsahu washimunañayi hadi ami walala.+ 33 Munatemeshi antu kudi Yowanu, nawa yena nashimuni wunsahu walala.+ 34 Hela chochu, hinakeñaña muntu hela wumu kushimuna wunsahu hadi amiku, ilaña nahoshi yumiyi kulonda enu ayamwini. 35 Iwu muntu wadiña inoñu dabutukileña nikutoñeka, nawa hakapinji kantesha mwakeñeleña kuzañalela nankashi muchejeji chindi.+ 36 Ilaña ami inakushimuna wunsahu wabadika waYowanu, muloña nyidimu yanyinkeliyi Tata yami nindi nizati, diyi yinnakuzata, nawa diyi yinakushimuna wunsahu nawu Tata diyi wantemesheli.+ 37 Nawa Tata wantemesheli diyi wunashimuni wunsahu hadi ami.+ Enu kanda mutiyeñahu dehi izu dindi hela kumumona chekalayi,+ 38 nawa izu dindi hidashakama mudi enuku, muloña himwakuhwelela muntu atemesheliyiku.
39 “Munakusandujola muNsona+ muloña munakutoñojoka nenu mwakekala nawumi wahaya nyaaka kuhitila muniji Nsona; nawa dijashimunaña* wunsahu hadi ami.+ 40 Ilaña enu himunakukeña kwinza kudi ami+ kulonda mwiikali nawumiku. 41 Hinetejaña kunlemesha kudi antuku, 42 ilaña neluka chikupu nami himwamukeña Nzambiku. 43 Ami nenzi mwijina daTata yami, ilaña enu kuntambwila nehi. Neyi muntu wacheñi diyi wenza mwijina dindi yomweni, mwadi kumutambwila. 44 Munateli kukuhwelela ñahi henohu munakudilemesha mulwenu, nawa himunakukeña kulema kwakufuma kudi Nzambi wumu hohuku?+ 45 Bayi mutoñojoka nenu nakayinka muloña kudi Tataku; ilaña kudi muntu wumu wayinkaña muloña, yowu Mosi,+ imwakuhwelela. 46 Kuhosha hohu chalala, neyi mwamukuhweleleli Mosi, mwadi kunkuhwelela ninami, muloña wasonekeli hadi ami.+ 47 Ilaña neyi enu kukuhwelela yuma yasonekeliyi nehi, hanu dinu munateli kukuhwelela ñahi yuma yinahoshaña?”
6 Kuhiñahu, Yesu wayili mwishinadi daKaluñalwiji kaÑaliliya hela Tiberasi.+ 2 Nawa izaza deneni dawantu dadiña nakumulondela hanyima,+ muloña amweneña yihayamisha yakoñeleñayi yakuuka akata.+ 3 Dichi Yesu wakandukili kumpidi nawa washakamini kwenoku nawatumbanji twindi. 4 Chipandakenu,+ dikwila nawu chawija chawaYudeya, chadiña kwakwihi. 5 Yesu chafumbwiliyi mesu indi nakumona izaza deneni dawantu dinakwinza kwadiñayi, wamwihwili Fwilipu nindi: “Kudihi kutukulanda mankendi akudiisha awa antu ejima?”+ 6 Hela chochu, wahosheli mwenimu kulonda yamweseki, muloña welukili chuma chakeñeleñayi kwila. 7 Fwilipu wamwakwili nindi: “Mankendi akulanda namadenari* 200 awa antu hiyakutwesha kuwaninaku, hela neyi adanzañena kanti-kanti.” 8 Wumu hadi atumbanji twindi, Anderi, mana kwaShimona Petulu, wamulejeli nindi: 9 “Kudi iwu kansi weyala wudi namankendi atanu abali niinshi janyanya jiyedi. Iyi yakuda diyi yikuwanina antu amavulu ñana?”+
10 Yesu wahosheli nindi: “Lejenu antu ashakami hamaseki.” Chineli hadiña matahu amavulu hanodu iluña, amayala ashakamini hamaseki, adiña kwakwihi na 5,000.+ 11 Yesu wanoneli mankendi, hanyima yakulomba nakusakilila, wayinkeli antu ashakamini kwenoku; welili cheñi mwomumu nanshi nawa antu adiili nakwikuta. 12 Ilaña antu chekutiliwu, yena walejeli atumbanji twindi nindi: “Nonenu yakuda yinashalihu kulonda yibuli kukisika.” 13 Dichi anoneli yakuda yashalilihu nakuyisha muyimpaaya* 12 nawa yenzeli to-o hanyima yakwila antu anadii dehi mankendi atanu abali.
14 Antu chamweniwu chihayamisha chakoñeliyi, atachikili kuhosha nawu: “Chalala iwu diyi Kaprofwetu ashimwiniwu nawu wakenza mukaayi.”+ 15 Kuhiñahu, Yesu chelukiliyi nindi akeñeleña kwinza nakumukwata kulonda amudiishi wanta, wafuminiku+ cheñi nakuya kumpidi kwakankawindi.+
16 Chikwelili melela, atumbanji twindi akunkumukilili kukaluñalwiji,+ 17 chakandaminiwu muwatu, ayili kwishinadi dakaluñalwiji kulonda ayi kuKaperinamu. Haniyi mpinji kwadiña kweyila dehi, nawa Yesu wachidiña kanda afunti kwadiñawu.+ 18 Hakaluñalwiji nihena hatachikili kwila mankanda muloña wampepela yasweja yakunkileña.+ 19 Ilaña, chelili anavuwi dehi kwakwihi namamayilu asatu hela awana,* amweni Yesu nakwenda hewulu dakaluñalwiji nawa waswinineña kwakwihi nawatu, dichi atiyili woma nankashi. 20 Ilaña yena wayilejeli nindi: “Yami; bayi mutiya womaku!”+ 21 Kufumahu, amwitejeli kukandama muwatu, dichi hashimbwili wanyi watu washikili kuchikumu kwayileñawu.+
22 Ifuku dalondelelihu, izaza dawantu dadiña kwishinadi dikwawu dakaluñalwiji, damweni nawu hikwadiña watu wukwawuku, kwadiña hohu watu wanyanya. Damweni cheñi nawu Yesu hakandamini munowu watu hamu nawatumbanji twindiku, ilaña atumbanji twindi ayili kankawawu. 23 Hela chochu, maatu afumini kuTiberasi ashikili kwakwihi neluña kwadiililiwu mankendi hanyima yakwila Mwanta nalombi dehi nakusakilila. 24 Dichi chamweniwu nawu Yesu niatumbanji twindi adiña kunodu iluña wanyi, akandamini mumaatu awu nakuya kuKaperinamu nakumukeñakeña Yesu.
25 Chamuwaniniwu mwishinadi dakaluñalwiji, amwihwili nawu: “Rabi,+ wenza mpinjinyi kunu?” 26 Yesu wayakwili nindi: “Inakuyileja chikupu nami, munakunkeñakeña, bayi neyi muloña mwamona yihayamishaku, ilaña muloña mwada mankendi nakwikuta.+ 27 Bayi muzatila yakuda yakisikañaku, ilaña zatilenu yakuda yashakamaña haya nyaaka,+ yikuyinkayi Mwana kamuntu; muloña yena diyi atiyañawu kuwaha kudi Tata, Nzambi yomweni.”+
28 Dichi amwihwili nawu: “Yumanyi yitwatela kwila kulonda tuzati nyidimu yaNzambi?” 29 Yesu wayakwili nindi: “Mudimu waNzambi diweniwu, nawu mukuhweleli mudi owu atemesheliyi.”+ 30 Dichi amwihwili nawu: “Chinjikijilwinyi chiwukukoña+ kulonda tuchimoni mwaka dinu tukukuhweleli? Chumanyi chiwukwila? 31 Ankakulula jetu adiileña manina mwisaña+ neyi chasonekawu nawu: ‘Wayinkeli yakuda kufuma mwiwulu.’”+ 32 Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chikupu nami, Mosi hayinkeli yakuda kufuma mwiwuluku, ilaña Tata yami wayinkaña yakuda yalala kufuma mwiwulu. 33 Muloña yakuda yaNzambi diyi owu wafuma mwiwulu nawa wenkaña kaayi wumi.” 34 Dichi wena amwilili nawu: “Mwanta, wutwinkeña iyi yakuda mpinji yejima.”
35 Yesu wayilejeli nindi: “Yami yakuda yawumi. Wejima wukwinza kudi ami, hakatiya cheñi nzalaku, nawa wejima wukunkuhwelela, hakatiya cheñi mpwilaku.+ 36 Ilaña neyi chinayileja, enu munammoni nikummona, ilaña munankuhweleli wanyi.+ 37 Ejima anyinkañayi Tata akenza kudi ami, nawa wukwinza kudi ami hinamba kamuhañaku;+ 38 muloña ami nenzi kufuma mwiwulu+ bayi neyi nakwila nkeñelu yamiku, ilaña nakwila nkeñelu yanowu wantemesheli.+ 39 Iyi diyi nkeñelu yanowu wantemesheli, nindi bayi nijimbeshahu hela wumu hadi ejima anyinkayiku, ilaña nindi nakayisañuli+ hefuku dakukumishaku. 40 Muloña iyi diyi nkeñelu yaTata yami, nindi wejima wamwitejaña Mwana nikumukuhwelela watela kwikala nawumi wahaya nyaaka,+ nawa nakamusañula+ hefuku dakukumishaku.”
41 Dichi aYudeya atachikili kumutoobela muloña wahosheli nindi: “Yami yakuda yafumini mwiwulu.”+ 42 Nawa atachikili kudihula nawu: “Komana iwu hidiyi Yesu mwana kaYosefu, wukweti tata yindi nimama yindi itwelukaku?+ Hanu dinu muloñadi chinahosheliyi nindi, ‘Ami nenzi kufuma mwiwulu’?” 43 Yesu wayakwili nindi: “Lekenu kutooba mukachi kenu. 44 Kwosi muntu wunateli kwinza kudi amiku, chiña amukoka+ kudi Tata wantemesheli, nawa nakamusañula hefuku dakukumishaku.+ 45 Chasonekewa mumazu awaTuprofwetu nawu: ‘Ejima akayidizisha kudi Yehova.’*+ Muntu wejima wunatiyilili kudi Tata nawa wunadizi, wenzaña kudi ami. 46 Kwosi muntu wamumonahu dehi Tataku,+ chiña hohu wafuma kudi Nzambi; iwu diyi wamumonahu dehi Tata.+ 47 Inakuyileja chikupu nami, muntu wejima wukwitiya, wukweti wumi wahaya nyaaka.+
48 “Ami yami yakuda yawumi.+ 49 Ankakulula jenu adiili manina mwisaña, ilaña afwili.+ 50 Iyi diyi yakuda yafuma mwiwulu, kulonda muntu wejima wukudaku abuli kufwa. 51 Ami yami yakuda yayumi yafumini mwiwulu. Neyi muntu ada iyi yakuda wakashakama haya nyaaka; nawa yakuda yinakahana, himujimba wami wunakahana kukoola mawumi awantu* kulonda akahandi.”+
52 Kuhiñahu, aYudeya atachikili kuditaadikisha mulwawu, nawu: “Indi iwu muntu nateli kutwinka ñahi mujimba windi nindi tudii?” 53 Dichi Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chikupu nami, neyi enu kuda mujimba waMwana kamuntu hela kunwa mashi indi nehi, himwakekala nawumiku.+ 54 Muntu wejima wadaña mujimba wami nikunwa mashi ami wukweti wumi wahaya nyaaka, nawa nakamusañula+ hefuku dakukumishaku; 55 muloña mujimba wami hiyakuda yalala, nimashi ami hiyakunwa yalala. 56 Muntu wejima wadaña mujimba wami nikunwa mashi ami, watwalekañahu kudikunda nanami, ninami nawa nadikunda nayena.+ 57 Neyi chekalayi Tata wukweti wumi wantemesheli, ninami nikweti wumi muloña waTata, chochimu nawa muntu wejima wadaña mujimba wami niyena wakekala nawumi muloña wanami.+ 58 Iyi diyi yakuda yafumini mwiwulu. Hiyidi neyi yakuda yadiiliwu ankakulula jenu kufumahu afwaku. Muntu wejima wadaña iyi yakuda wakashakama haya nyaaka.”+ 59 Wahosheli yumiyi hampinji yatañishileñayi musinagogi* muKaperinamu.
60 Atumbanji twindi amavulu chatiyiliwu chumichi, ahosheli nawu: “Awa mazu akala nankashi; hinyi wukuyitiya?” 61 Ilaña Yesu chelukiliyi nindi atumbanji twindi adiña nakutooba hachumichi, wayilili nindi: “Awa mazu anayihukeshi tahindi? 62 Hanu dinu, chakekala ñahi chimwakamona Mwana kamuntu hakufunta kwafuminiyi?+ 63 Spiritu diyi yahanaña wumi;+ ilaña mujimba hiwukweti mudimuku. Mazu innayileji aspiritu nawa ahanaña wumi.+ 64 Ilaña mukachi kenu mudi amakwawu abulaña kukuhwelela.” Muloña Yesu welukili kufuma kukutachika antu abulili kukuhwelela nimuntu wamba kamufukejela.+ 65 Watwalekelihu kuhosha nindi: “Ichi dichinayilejelaña nami, kwosi muntu wunateli kwinza kudi amiku, chiña neyi anamwiteji kudi Tata.”+
66 Hamuloña wachumichi, atumbanji twindi amavulu afuntili kuyuma yashiliwu+ nawa alekeli kwendela hamu nindi. 67 Dichi Yesu wayilili apostolu 12 nindi: “Komana ninenu munakukeña kuya tahindi?” 68 Shimona Petulu wamwakwili nindi: “Mwanta, tukuya kudinyi?+ Eyi yeyi wukweti mazu awumi wahaya nyaaka.+ 69 Tunakuhweleli nawa tuneluki netu yeyi Wajila Wambala waNzambi.”+ 70 Yesu wayakwili nindi: “Komana yami nayitondeli enu apostolu 12 wanyi?+ Ilaña mukwenu wumu hakachi kenu himukakutwamba.”*+ 71 Kafwampi, wateneneña Yudasi mwana kaShimona Isakaroti, muloña iwu diyi wakamufukejela hela chakwila wadiña hakachi kawapostolu 12.+
7 Kuhiñahu, Yesu watwalekelihu kuhitañana* muÑaliliya, hakeñeleña kuhitañena muYudeyaku muloña aYudeya akeñeleña kumujaha.+ 2 Hela chochu, Chawija chawaYudeya chaJitabanaka*+ chadiña kwakwihi. 3 Dichi amanakwindi+ amwilili nawu: “Fumaku kunu wuyi kuYudeya kulonda atumbanji tweyi niwena amoni nyidimu yiwunakuzata. 4 Muloña kwosi muntu welaña chuma mukuswamujoka neyi nakukeña nindi amwiluki kudi antuku. Dichi neyi wunakukoña yumiyi, dimwekeshi kukaayi.” 5 Kafwampi, amanakwindi hiyamukuhweleleliku.+ 6 Yesu wayilejeli nindi: “Mpinji yami kanda yishiki,+ ilaña enu mukweti mpinji, mpinji yejima. 7 Kaayi hikanateli kuyihela enuku, ilaña kanhela ami, muloña nashimunaña wunsahu nami nyidimu yaku yatama.+ 8 Enu kandukenu muyi kuchawija; ami hinukutwesha kuya kunichi chawija hayinu mpinjiku, muloña mpinji yami kanda yishiki chikupu.”+ 9 Dichi chelili nayileji dehi yumiyi, washalili muÑaliliya.
10 Ilaña chelili amanakwindi anakandukili dehi kuchawija, niyena wayili, bayi hatookaku, ilaña mukuswamujoka. 11 Dichi aYudeya atachikili kumukeñakeña hachawija nakuhosha nawu: “Ona iyala wudi kudihi?” 12 Nawa antu amavulu adiña nakumunyinyinta nankashi. Amu ahosheleña nawu: “Himuntu wamuwahi.” Amakwawu niwena nawu: “Watama. Waluwañeshaña antu.”+ 13 Hela chochu, kwosi wahosheleñahu hadi yena hatookaku, muloña atiyileña woma aYudeya.+
14 Chawija chichashikili hakachi, Yesu wakandukili nakuya mutembeli nawa watachikili kutañisha. 15 Dichi aYudeya ahayamini nakuhosha nawu: “Indi iwu muntu weluka ñahi Nsona+ henohu kanda yayeñahu dehi kumashikola?”*+ 16 Yesu wayakwili nindi: “Yuma yinatañishaña yami wanyi, ilaña yanowu wantemesheli.+ 17 Neyi kudi muntu wunakukeña kwila nkeñelu Yindi, wukwiluka neyi yuma yinatañishaña yafumaña kudi Nzambi+ indi kwiji nahoshaña yitoñojoka yami ami aweni. 18 Muntu wejima wahoshaña yitoñojoka yindi yomweni, wakeñaña kudilemesha; ilaña muntu wejima wakeñaña kulema kwanowu wantemesheli,+ yenowu diyi walala nawa mudi yena mwosi yuma yabula kuloña. 19 Mosi wayinkeli Nshimbi,+ hidimuku? Ilaña hakachi kenu hosi niwumu wovwahilaña Nshimbiku. Munakukeñeladi kunjaha?”+ 20 Izaza dawantu damwakwili nawu: “Eyi wudi nandemoni. Hinyi wunakukeña kukujaha?” 21 Yesu wayakwili nindi: “Nakoñeli chuma chimu, ilaña wejima wenu muchidi kuhayama. 22 Hamuloña wachumichi Mosi wayinkeli lushimbi lwakwalama,+ hilwafumini kudi Mosiku, ilaña lwafumini kudi ankakulula,+ nawa enu mwalamishaña muntu hasabata. 23 Neyi muntu amwalamishaña hasabata kulonda abuli kufumpa Nshimbi jaMosi, indi enu munanhilili chikupu hamuloña wakwila nokili muntu hasabata tahindi?+ 24 Lekenu kusompesha nachinakumwekanayi muntu, ilaña sompeshenuña mwaloña.”+
25 Kuhiñahu, antu amakwawu amuYerusalema atachikili kuhosha nawu: “Komana iwu hidiyi muntu anakukeña kujahawuku?+ 26 Ilaña talenu! nakuhosha nihatooka, wena anakumutala hohu. Anyuuli anamwiluki dehi chikupu nawu diyi Kristu tahindi? 27 Ilaña etu tuneluki kwafumayi iwu muntu; muloña neyi Kristu nenzi, kwosi muntu wakeluka kwakafumayiku.”+ 28 Dichi Yesu chadiña nakutañishayi mutembeli, wabidikili nindi: “Mwañiluka nawa mweluka ninoku kunafuma. Hinadinjilili ami aweniku,+ ilaña Owu wantemesheli walala nawa himwamwilukaku.+ 29 Ami namwiluka,+ muloña nidi ñimeni yindi, nawa Yenowu diyi wantemesheli.” 30 Dichi atachikili kukeñakeña njila yakumukwatilamu,+ ilaña kwosi muntu watwesheli kumukwataku, muloña mpinji yindi yadiña kanda yishiki.+ 31 Hela chochu, amavulu hezaza dawantu amukuhweleleli,+ nawa ahosheleña nawu: “Neyi Kristu nenzi, komana wakakoña yihayamisha yayivulu kubadika yinakoñiyi iwu muntu tahindi?”
32 AFwarisi atiyili izaza dawantu dinakumunyinyinta hayumiyi, dichi akulumpi jawatupristu niaFwarisi atemesheli atulama kulonda amukwati. 33 Yesu wahosheli nindi: “Nukutwalekahu nanenu hakapinji kantesha henohu kanda niyi kudi wantemesheli.+ 34 Mwakankeñakeña, ilaña himwakanwanaku, nawa kunakekala, enu mwakatwesha kwinzaku wanyi.”+ 35 Dichi aYudeya atachikili kudihoshesha mulwawu nawu: “Indi iwu muntu nakukeña kuya kudihi kutukubula kumuwana? Nakukeña kuya kudi aYudeya apalañena mudi aGiriki nakuyitañisha aGiriki tahindi? 36 Natalishi mudihi chinahoshiyi nindi, ‘Mwakankeñakeña, ilaña himwakanwanaku, nawa kunakekala, enu mwakatwesha kwinzaku wanyi’?”
37 Hefuku dakukumishaku, ifuku dalema nankashi dachawija,+ Yesu wemeni nakubidika nindi: “Muntu wejima wunatiyi mpwila, enzi kudi ami nimwinki menji akunwa.+ 38 Muntu wejima wukunkuhwelela, ‘Heshina damuchima windi hakafumaña tuloña twamenji awumi’+ neyi chahosha nsona.” 39 Hela chochu, wahosheli mwenimu kutalisha haspiritu yadiña kwakwihi nakutambulawu antu amukuhweleleli; muloña haniyi mpinji achidiña kanda atambwili spiritu,+ chineli Yesu wachidiña kanda amulemeshi.+ 40 Amakwawu hezaza dawantu atiyili awa mazu ahosheli nawu: “Chalala iwu hiKaprofwetu.”+ 41 Amakwawu ahosheleña nawu: “Iwu diyi Kristu.”+ Ilaña amakwawu niwena nawu: “Kristu hakafumina muÑaliliyaku, tahindi?+ 42 Komana nsona hiyahosha nawu Kristu wakenjila mudi anyana kaDavidi+ nimuBetelemi,+ mukala mwadiñayi Davidiku?”+ 43 Dichi izaza dawantu dambokelelimu muloña wayena. 44 Hela chochu, antu amakwawu akeñeleña nawu amukwati, ilaña kwosi niwumu watwesheli kumukwataku.
45 Kuhiñahu, atulama afuntili kudi akulumpi jawatupristu niaFwarisi, nawa wena ayihwili nawu: “Muloñadi chimunabulili kumuleta kunu?” 46 Atulama aakwili nawu: “Kwosi wahoshahu dehi neyi iwu muntuku.”+ 47 AFwarisi niwena ehwili nawu: “Ninenu anayiluwañeshi dehi tahindi? 48 Kudihu nyuuli hela kaFwarisi wunamukuhweleli tahindi?+ 49 Ilaña idi izaza dabula kwiluka Nshimbi hiyantu ashiñewa.” 50 Nikodemu, wadiña hakachi kawu nawa owu wenjili kudi yena mpinji yimu, wayilejeli nindi: 51 “Nshimbi jetu jeteja wanyi kushikena kusompesha muntu chakadi kutiya mukanwa kindi kulonda twiluki yuma yinakwilayi, hidimuku?”+ 52 Wena amwakwili nawu: “Nineyi hiwafuma kuÑaliliyaku, tahindi? Sandujolaku nawa wukuwana nawu kwosi kaprofwetu wakafuma muÑaliliyaku.”*
8 12 Kuhiñahu, Yesu wayilejeli cheñi nindi: “Ami yami chejeji chakaayi.+ Wejima wukunlondela hakenda mumwidimaku, ilaña wakekala nachejeji+ chawumi.” 13 AFwarisi amwilili nawu: “Eyi washimunaña wunsahu hadi eyi aweni; wunsahu weyi walala wanyi.” 14 Yesu wayakwili nindi: “Hela chakwila nashimunaña wunsahu hadi ami aweni, wunsahu wami walala, muloña neluka kunafumini ninoku kwinnakuya.+ Ilaña enu himweluka kunafumini hela kwinnakuyaku. 15 Mwasompeshaña kwesekeja nanshimbi jawuntu;+ hakwila ami hinasompeshaña muntu hela wumuku. 16 Ami neyi nisompesha muntu, wunsompeshi wami walala, muloña hinekala nkawamiku, ilaña nidi naTata wantemesheli.+ 17 Cheñi nawa, chasonekewa muNshimbi jenu nawu: ‘Wunsahu wawantu ayedi walala.’+ 18 Ami nashimunaña wunsahu hadi ami aweni, niTata wantemesheli niyena washimunaña wunsahu hadi ami.”+ 19 Kuhiñahu, amwihwili nawu: “Tata yeyi wudi kudihi?” Yesu waakwili nindi: “Himwañiluka ami hela Tata yamiku.+ Neyi mwadiña mwañiluka, mutenowu mwadi kwiluka niTata yami.”+ 20 Wahosheli awa mazu hadiñayi mwiluña mwadiña yikasha yamali+ hatañishileñayi mutembeli. Ilaña kwosi muntu hela wumu wamukwatiliku, muloña mpinji yindi yadiña kanda yishiki.+
21 Dichi wayilejeli cheñi nindi: “Inakuya nawa mwakankeñakeña, ilaña mwakafwa nanshidi jenu.+ Oku kwinnakuya, enu mukutwesha kwinzaku wanyi.”+ 22 Kuhiñahu, aYudeya atachikili kuhosha nawu: “Wukudijaha yomweni tahindi? Muloña nakuhosha nindi, ‘Oku kwinnakuya, enu mukutwesha kwinzaku wanyi.’” 23 Watwalekelihu nakuyileja nindi: “Enu mudi ahanu hamaseki; ilaña ami nafuma mwiwulu.+ Enu mudi amukanu kaayi; ilaña ami hinidi wamukanu kaayiku. 24 Dichaletesha niyileji nami: mwakafwa nanshidi jenu. Muloña neyi enu mukubula kukuhwelela nenu diyi ami, mwakafwa nanshidi jenu.” 25 Dichi atachikili kumwihula nawu: “Yeyinyi?” Yesu wayakwili nindi: “Muloñadi chinnakuhoshela ninanenu? 26 Nikweti yuma yayivulu yinatela kuhosha yinayikundami enu niyakusompesha. Ilaña kuhosha hohu chalala, Owu wantemesheli walala, nawa yuma yinatiyili kudi yena diyi yinnakuhosha mukaayi.”+ 27 Elukili wanyi nawu wadiña nakuhosha nawena hadi Tata yindi. 28 Kuhiñahu, Yesu wahosheli nindi: “Neyi Mwana kamuntu anamunyamuni dehi,+ dihimwakeluka nenu diyi ami+ nawa nenu hinadililaña chuma hela chimuku;+ ilaña nahoshaña yumiyi neyi chanlejeliwu kudi Tata. 29 Nawa Owu wantemesheli wudi nanami; hanlekeli kankawamiku, muloña mpinji yejima nelaña yuma yamutiyishaña kuwaha.”+ 30 Hampinji yahosheleñayi yumiyi, antu amavulu amukuhweleleli.
31 Kuhiñahu, Yesu walejeli aYudeya amukuhweleleli nindi: “Neyi mukutwalekahu kuhemba mazu ami, chalala mudi atumbanji twami, 32 nawa mukwiluka chalala,+ chalala nichena chikuyifumisha muwuduñu.”+ 33 Wena amwakwili nawu: “Etu tudi anyana kaAbarahama nawa kanda twikaleñahu dehi anduñu kudi muntuku. Hanu dinu wunahoshelidi neyi, ‘Mukufuma muwuduñu’?” 34 Yesu wayakwili nindi: “Inakuyileja chikupu nami, muntu wejima wakoñaña nshidi, hinduñu yanshidi.+ 35 Kubombelahu, nduñu hashakamaña mwitala haya nyaakaku; ilaña mwana washakamaña haya nyaaka. 36 Dichi neyi Mwana ayifumisha muwuduñu, mukusubuka chikupu. 37 Neluki nami mudi anyana kaAbarahama. Ilaña munakukeña kunjaha, muloña himwetejaña yuma yinatañishañaku. 38 Ami nahoshaña yuma yinamweni hinadiña naTata yami,+ ilaña enu mwelaña yuma yimwatiyaña kudi tata yenu.” 39 Wena amwakwili nawu: “Etu tata yetu Abarahama.” Yesu wayilejeli nindi: “Neyi mwadiña anyana kaAbarahama,+ mwadi kuzataña nyidimu yaAbarahama. 40 Ilaña ichi munakukeña kunjaha, ami wunayileji chalala chinatiyili kudi Nzambi.+ Abarahama helili mwenimuku. 41 Munakuzata nyidimu yatata yenu.” Wena amwilili nawu: “Etu hitudi anyana amuwujilaku;* tukweti Tata wumu, Nzambi.”
42 Yesu wayilejeli nindi: “Neyi Nzambi wadiña Tata yenu, mwadi kunkeña,+ muloña ami nafumini kudi Nzambi nawa nidi hanu. Hinadinjilili ami aweniku, ilaña Yena diyi wantemesheli.+ 43 Muloñadi chimunakubulila kutiya yuma yinnakuhosha? Muloña himunakwiteja mazu amiku. 44 Enu mwafuma kudi tata yenu Diyabolu, nawa mwakeñaña kwila yuma yafwilañayi tata yenu.+ Yeniwu wadiña mukakujaha antu kufuma hatachikiliyi,*+ nawa hatwalekelihu kwenda muchalalaku, muloña chalala hichekala mudi yenaku. Neyi ahosha mwakutwamba, wahoshaña kwesekeja nachekalayi yomweni, muloña hisakutwamba nawa diyi tata yakutwamba.+ 45 Ilaña ami nayilejaña chalala, enu himwankuhwelelañaku. 46 Hinyi hakachi kenu wukunleja nindi nidi nanshidi? Neyi nahoshaña chalala, hanu dinu muloñadi chimwabulilaña kunkuhwelela? 47 Muntu wafuma kudi Nzambi watiyililaña mazu aNzambi.+ Ichi dichayileteshaña mubuleña kutiyilila, muloña himwafuma kudi Nzambiku.”+
48 AYudeya amwakwili nawu: “Komana tunatwambi hakuhosha netu, ‘Eyi wudi kaSamariya+ nawa wukweti ndemoni’?”+ 49 Yesu waakwili nindi: “Ami hinikweti ndemoniku, ilaña namulemeshaña Tata yami, hakwila enu mwansawulaña. 50 Ami hinnakukeña kudilemesha ami aweniku;+ kudi Owu wunakukeña nindi anlemesheña nawa hinsompeshi. 51 Inakuyileja chikupu nami, neyi muntu ahemba mazu ami, hamba kamona kufwaku.”+ 52 AYudeya amulejeli nawu: “Ichi dinu tuneluki netu wudi nandemoni. Abarahama wafwa dehi niatuprofwetu, ilaña eyi wunakuhosha neyi, ‘Neyi muntu ahemba izu dami, hamba katompa kufwaku.’ 53 Komana eyi wunamubadiki tata yetu Abarahama wafwa dehi tahindi? Atuprofwetu niwena afwa dehi. Wunakudimona neyi yeyinyi?” 54 Yesu waakwili nindi: “Neyi nidilemesha ami aweni, kulema kwami kwamukunkulwayi. Tata yami diyi wanlemeshaña,+ owu imunakutena nenu Nzambi yenu. 55 Ilaña enu himwamwilukaku,+ hakwila ami namwiluka.+ Nawa neyi nihosha nami hinamwilukaku, nukwikala neyi enu, akakutwamba. Ilaña namwiluka nawa inakuhemba mazu indi. 56 Tata yenu Abarahama wazañaleli nankashi chachiñejeleñayi kumona ifuku dami, dichi wadimweni nawa wazañaleli.”+ 57 Kuhiñahu, aYudeya amwilili nawu: “Eyi kanda wushikiji niyaaka 50, indi Abarahama wamumweni ñahi?” 58 Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chikupu nami, henohu Abarahama kanda yavwaliki, ami nadiña kwoku.”+ 59 Dichi, anoneli malola nawu amwasi, ilaña Yesu waswamini nawa wafuminimu mutembeli.
9 Chahitileñayi, wamweni iyala wavwalikili mputamesu. 2 Dichi atumbanji twindi amwihwili nawu: “Rabi,+ hinyi wavulumwini hakwila iwu iyala avwaliki mputamesu, iwu iyala tahindi anvwali jindi?” 3 Yesu waakwili nindi: “Iwu iyala hela anvwali jindi hiyavulumwiniku, ilaña chumichi chamwekeni kulonda nyidimu yaNzambi yimwekeni mudi yena.+ 4 Twatela kuzata nyidimu yanowu wantemesheli henohu kuchidi mwaana;+ wufuku wunakwinza hakela kwosi muntu wakazata. 5 Chineli nichidi mukaayi, yami chejeji chakaayi.”+ 6 Chamanishiliyi kuhosha mwenimu, wafwijilili mazeñi hamaseki, chavubiliyi mazeñi namaseki, wamulambili owu iyala hamesu+ 7 nakumuleja nindi: “Yaña wakaweli mwijiya daSilowami” (dabalumunawu nawu “Anatemeshiwu”). Dichi wayili nakuwela nawa wafuntili iku nakumona.+
8 Kuhiñahu, antuñi nindi niantu amwilukili nawu himukakulombalomba, atachikili kuhosha nawu: “Komana iwu hidiyi ona iyala washakamineña nakulombalombaku?” 9 Amakwawu ahosheleña nawu: “Diyoweniwu.” Amakwawu niwena nawu: “Inehi, wamufwana hohu.” Ilaña yena wahosheleña nindi: “Diyi ami.” 10 Dichi amwihwili nawu: “Hanu dinu mesu eyi anatoni ñahi?” 11 Yena waakwili nindi: “Muntu atenañawu nawu Yesu wavuba maseki nawa wanlamba hamesu nankuleja nindi, ‘Yaña mwijiya daSilowami wakaweli.’+ Dichi naya nakuwela nawa natachika kumona.” 12 Hohenohu amwihwili nawu: “Indi yenowu muntu wudi kudihi?” Yena wayakwili nindi: “Neluki wanyi.”
13 Amutwalili owu iyala wadiña mputamesu kudi aFwarisi. 14 Ifuku davubiliyi Yesu maseki nakutonesha mesu aniwu iyala+ dadiña daSabata.+ 15 Dichi, haniyi mpinji aFwarisi niwena atachikili kumwihula chatachikiliyi kumona. Wayilejeli nindi: “Wanlamba hamesu maseki avubayi, kuhiñahu naya nakuwela, nawa ichi inakumona.” 16 AFwarisi amakwawu atachikili kuhosha nawu: “Iwu muntu hanafumi kudi Nzambiku, muloña hajilikaña Sabataku.”+ Amakwawu nawu: “Indi muntu mukanshidi nateli kukoña ñahi yihayamisha yamuchidiwu?”+ Dichi ambokelelimu hakachi kawu.+ 17 Amwilili cheñi owu iyala mputamesu nawu: “Wukuhoshahu neyidi hadi iwu muntu chineli wakutonesha mesu?” Owu iyala wahosheli nindi: “Hikaprofwetu.”
18 Hela chochu, aYudeya hiyetejeli nawu wadiña mputamesu nawa watoneniku, sampu nichatambikiliwu anvwali jindi. 19 Dichi ayihwili nawu: “Iwu diyi mwanenu imwatenaña nenu wavwalikili mputamesu? Hanu dinu, natachiki ñahi kumona?” 20 Anvwali jindi aakwili nawu: “Tuneluki netu iwu diyi mwanetu nawa wavwalikili mputamesu. 21 Ilaña ochinatachikiyi kumona, etu tuneluki wanyi; hela owu wunatoneshi mesu indi, tunamwiluki wanyi. Mwihulenu. Wakula dehi. Watela kudihoshela yomweni.” 22 Anvwali jindi ahosheli mwenimu muloña atiyileña woma aYudeya,+ chineli aYudeya adiña atiyañana dehi nawu yowu wukuhosha nindi diyi Kristu, owu muntu atela kumuhaña musinagogi.+ 23 Ichi dichakojejeli anvwali jindi ahoshi nawu: “Wakula dehi. Mwihulenu.”
24 Dichi, amutambikili cheñi owu iyala wadiña mputamesu nakumuleja nawu: “Mulemeshi Nzambi; etu tuneluki netu iwu muntu himukanshidi.” 25 Yena waakwili nindi: “Hela himukanshidi, ami neluki wanyi. Chuma chinneluki chakwila nawu nadiña mputamesu, ilaña ichi inakumona.” 26 Kuhiñahu, amwihwili nawu: “Chumanyi chakwilayi? Watonesha ñahi mesu eyi?” 27 Yena wayakwili nindi: “Nayileja dehi, ilaña munakutiya wanyi. Munakukeñeladi cheñi kutiya nsañu yoyimu? Ninenu munakukeña kwikala atumbanji twindi tahindi?” 28 Chachitiyiliwu, amuhosholeli nawu: “Eyi yeyi kambanji kaniwu muntu, ilaña etu tudi atumbanji twaMosi. 29 Tuneluki netu Nzambi wahosheleña naMosi, ilaña iwu iyala, tuneluki wanyi kunafumiyi.” 30 Owu iyala wayakwili nindi: “Ichi chuma chinanhayamishi chikupu, nenu muneluki wanyi kunafumiyi, henohu watonesha mesu ami. 31 Tuneluki netu Nzambi hatiyililaña akanshidiku,+ ilaña muntu wamwakamaña Nzambi nikwila nkeñelu yindi, diyi atiyañayi.+ 32 Kufuma tuhu kunyaaka kanda chitiyakaneñahu dehi nawu muntu watonesha mesu amuntu wavwalikili mputamesu. 33 Neyi iwu muntu hafumini kudi Nzambiku, hadi kukoña chuma hela chimuku.”+ 34 Wena amwakwili nawu: “Wavwalikilili munshidi, ilaña wututañisheña?” Dichi amuhañili!+
35 Yesu watiyili nawu anamuhañi, dichi chamuwaniniyi, wamwihwili nindi: “Wunamukuhweleli Mwana kamuntu?” 36 Owu iyala waakwili nindi: “Mwanta, yenowu muntu hinyi kulonda nimukuhweleli?” 37 Yesu wamulejeli nindi: “Wunamumoni dehi, nawa diyi yeniwu iwunakuhosha nindi.” 38 Yena wahosheli nindi: “Mwanta, namukuhweleli.” Nawa wadifukwili* kudi yena. 39 Kuhiñahu, Yesu wamulejeli nindi: “Iwu wunsompeshi diwu wunenjilili mukanu kaayi, kulonda antu abulaña kumona amoni+ nawa amonaña ekali amputamesu.”+ 40 AFwarisi amakwawu adiñayi nawu atiyili yumiyi, dichi amwilili nawu: “Ninetu tudi amputamesu?” 41 Yesu wayilejeli nindi: “Neyi mwadiña amputamesu, himwadi kwikala nanshidiku. Ilaña chimunahoshi nenu, ‘Munakumona.’ Nshidi jenu jakamana wanyi.”+
10 “Inakuyileja chikupu nami, muntu wabulaña kwiñilila kuchiisu cheyinda dawanyikoku nawa wakandaminaña hacheñi, hiikombi nawa himukakupuupa.+ 2 Ilaña weñililaña kuchiisu hikabiña wanyikoku.+ 3 Mukakuhemba kuchiisu wamwenzunwinañaku,+ nawa anyikoku atiyaña izu dindi.+ Wayitambikaña anyikoku indi hejina-hejina nakuyidisha hanji. 4 Neyi nedishi dehi anyikoku indi ejima, watwaminañaku, nawa anyikoku amulondelaña, muloña eluka izu dindi. 5 Hiyalondelaña muntu wacheñiku, amutemukaña muloña hiyelukaña mazu awantu acheñiku.” 6 Yesu wayilejeli ichi chakutalilahu, ilaña wena elukili wanyi mwatalishiliyi.
7 Dichi Yesu wahosheli cheñi nindi: “Inakuyileja chikupu nami, yami chiisu chanyikoku.+ 8 Ejima adifwikijaña kwikala neyi ami hiyamakombi nawa hiyakakupuupa; dichi anyikoku hiyayitiyililañaku. 9 Yami chiisu; wejima wukwiñilila mudi ami akamwamwina, yenowu wukwiñila nikwidika nawa wukuwana munyenvu.+ 10 Ikombi henjilaña chuma chacheñiku, wenzaña nakwiya, kujahañana nikukisañana.+ Ami nenzi kulonda ekali nawumi nikwikala nawu haya nyaaka. 11 Yami kabiña wamuwahi;+ kabiña wamuwahi wahanaña wumi windi kukoola anyikoku.+ 12 Muntu eñijawu mudimu, wabula kwikala kabiña nawa wabula kwikala yomweni nyikoku, neyi amona kañwidi kanakwinza, washiyaña anyikoku nakutemuka, nawa kañwidi kakwatañahu anyikoku nikuyipalañesha, 13 chineli amwiñija mudimu hohu, hashaña maana kudi anyikokuku. 14 Yami kabiña wamuwahi. Neluka anyikoku ami, nawa anyikoku ami añiluka,+ 15 neyi chañilukayi Tata, ninami namwiluka Tata;+ nawa nahanaña wumi wami kukoola anyikoku.+
16 “Nawa nikweti anyikoku amakwawu, ilaña hiyamwiyinda dinuku;+ niwena natela kuyileta mwiyinda, akatiya izu dami nawa akekala mukanka wumu nikabiña wumu.+ 17 Ichi dichankeñelayi Tata,+ muloña nukuhana wumi wami+ kulonda nakawutambwili cheñi. 18 Kwosi muntu wantambulañawuku, ilaña nukuwuhana ami aweni. Nikweti wuswa wakuwuhana, nawa nikweti wuswa wakuwutambwila cheñi.+ Ilu lushimbi nalutambwilili kudi Tata yami.”
19 Dichi aYudeya ambokelelimu cheñi+ muloña wanawa mazu. 20 Amavulu ahosheleña nawu: “Wudi nandemoni nawa nazaluki. Muloñadi chimunakumutiyilila?” 21 Amakwawu ahosheleña nawu: “Muntu wudi nandemoni kwila ahosha awa mazu nehi. Komana ndemoni nateli kutonesha mesu awamputamesu?”
22 Haniyi mpinji muYerusalema mwadiña Chawija chaKujilika Tembeli. Yadiña mpinji yachishika, 23 nawa Yesu wendeleña mutembeli mwikeeki daSolomoni.+ 24 Kuhiñahu, aYudeya amunyeñumukili nawa atachikili kumwihula nawu: “Muloñadi chiwunakubulila kutulejela hatooka? Neyi yeyi Kristu, tuleji hatooka.” 25 Yesu wayakwili nindi: “Nayileja dehi, ilaña himunakuhweleliku. Nyidimu yinnakukoña mwijina daTata yami, diyashimunaña wunsahu hadi ami.+ 26 Ilaña himunakuhweleliku, muloña mudi anyikoku ami wanyi.+ 27 Anyikoku ami atiyaña izu dami nawa nayiluka, dichi anlondelaña.+ 28 Nayinkaña wumi wahaya nyaaka,+ nawa hiyamba kayikisañanaku, dichi kwosi wakayihukula muchikasa chamiku.+ 29 Anyikoku ananyinkiyi Tata yami alema kubadika yuma yejima, nawa kwosi wunateli kuyihukula muchikasa chaTataku.+ 30 Ami naTata twekala wumu.”*+
31 Dichi aYudeya anoneli cheñi malola nawu amwasi. 32 Yesu wayilejeli nindi: “Nayimwekesheleli nyidimu yayivulu yakudi Tata. Mudimu wumu wudihi haniyi nyidimu wumunakukeña kuñasilahu malola?” 33 AYudeya amwakwili nawu: “Hitunakukwasila hamudimu wawuwahiku, ilaña hakuhosha kasawuntu;+ muloña eyi, hela chakwila wudi muntu, wadilishaña eyi aweni kwikala nzambi.” 34 Yesu wayihwili nindi: “Komana muNshimbi jenu asonekamu wanyi nawu, ‘Nahosheli nami: “Enu mudi anzambi”’?*+ 35 Neyi yena wayiteneni nindi ‘anzambi’+ owu afwishawu namuloña kudi izu daNzambi, ilaña chakadi kuhimpa chahosha nsona, 36 indi ami ajilikiliwu kudi Tata nakuntemesha mukaayi, munateli kuñila ñahi nenu, ‘Wunakuhosha kasawuntu,’ muloña nahosha nami, ‘Nidi Mwana kaNzambi’?+ 37 Neyi inakuzata nyidimu yaTata yami wanyi, bayi munkuhwelelaku. 38 Ilaña neyi diyi yinnakuzata, hela chakwila himunankuhweleliku, kuhwelelenu nyidimu+ kulonda mwiluki nikutwalekahu nakukuhwelela nenu Tata wadikunda nanami, ninami nawa nadikunda naTata.”+ 39 Dichi esekeli cheñi nawu amukwati, ilaña wayitemukili.
40 Wayili cheñi kwishinadi daYodani kwiluña kwapapatishilileñayi Yowanu hatachi,+ nawa washakamini kwenoku. 41 Dichi antu amavulu enjili kudi yena nakutachika kuhosha nawu: “Yowanu hakoñelihu chihayamisha hela chimuku, ilaña yuma yejima yahosheliyi Yowanu hadi iwu muntu, yadiña yalala.”+ 42 Nawa kwenoku amukuhweleleli kudi antu amavulu.
11 Dichi iyala wejina daLazaru wakatili; wadiña wakuBetani mukala mwashakamineña ahelindi aMariya niMata.+ 2 Iwu Mariya diyi ona wamuhuñunwinini Mwanta manji evumba dadiwahi nikukombwela nyendu yindi nansuki jindi;+ diyi wadiña namanakwindi Lazaru wakatili. 3 Dichi, ahelindi atemesheli mazu kudi yena nakumuleja nawu: “Mwanta, tiyaña! muntu iwakeña wakata.” 4 Yesu chachitiyiliyi, wahosheli nindi: “Iku kukata bayi neyi kwakufwaku, ilaña kwakumulemeshelamu Nzambi,+ kulonda niMwana kaNzambi niyena amulemeshelimu.”
5 Yesu wayikeñeli nankashi aMata, Mariya niLazaru. 6 Hela chochu, chatiyiliyi nawu Lazaru wakata, oku kwiluña kwadiñayi washakaminiku cheñi mafuku ayedi. 7 Kufumahu, wayilejeli atumbanji twindi nindi: “Tuyenu cheñi kuYudeya.” 8 Atumbanji amwilili nawu: “Rabi,+ katataka tuhu aYudeya akeñaña kukwasa malola,+ ilaña eyi hiwukukeña kufuntaku cheñi?” 9 Yesu waakwili nindi: “Kwekala maora 12 amwaana, netu?+ Neyi muntu enda namwaana, hahukanaña kuchuma hela chimuku, muloña wamonaña chejeji chakanu kaayi. 10 Ilaña neyi muntu yenda nawufuku, wahukanaña, muloña mudi yena himudi chejejiku.”
11 Chamanishiliyi kuhosha yumiyi, wabombelelihu nindi: “Ibwambu detu Lazaru nakaami mutulu,+ ilaña inakuya kwenoku nakumuhindwisha.” 12 Atumbanji amulejeli nawu: “Mwanta, neyi nakaami mutulu, dikwila nawu wukukola.” 13 Hela chochu, Yesu wateneneña kufwa kwaLazaru. Ilaña wena adiña nakutoñojoka nawu nakutena kukaama tulu twakunooka. 14 Kuhiñahu, Yesu wayilejeli chakadi kuhita mumbadi nindi: “Lazaru nafwi,+ 15 nawa ami nazañalali nankashi muloña wanenu nanochu chinabulaku, kulonda mukuhweleli. Ilaña tuyenu kudi yena.” 16 Dichi Tomasi, ateneneñawu nawu Mpamba, walejeli akwawu atumbanji nindi: “Ninetu nawa tuyenu kulonda twakafwili hamu nindi.”+
17 Yesu chashikiliyi, wawanini Lazaru nakaami dehi mwijamu* mafuku awana. 18 Betani yadiña kwakwihi naYerusalema nawa hadiña makilomita* kwakwihi naasatu. 19 Dichi aYudeya amavulu enjili kudi Mata niMariya nakuyikundeja kutalisha hadi manakwawu. 20 Mata chatiyiliyi nawu Yesu nakwinza, wayili nakumukinkilila; ilaña Mariya+ washalili hetala. 21 Kuhiñahu, Mata wamulejeli Yesu nindi: “Mwanta, neyi wadiña kunu, manakwami hadi kufwaku. 22 Hela tuhu chayinu mpinji neluki nami chuma chejima chiwukumulomba Nzambi, wukukwinkachu.” 23 Yesu wamulejeli nindi: “Manakweyi wukusañuka.” 24 Mata wamwakwili nindi: “Neluki nami wakasañuka hikwakekala kusañuka+ hefuku dakukumishaku.” 25 Yesu wamulejeli nindi: “Yami kusañuka niwumi.+ Muntu wejima wukunkuhwelela, hela chakwila afwa, wakekala nawumi cheñi; 26 muntu wejima wukweti wumi nawa wukunkuhwelela, hamba kafwaku.+ Wunakuhweleli chumichi?” 27 Yena wamulejeli nindi: “Diimu Mwanta, nakuhweleli nami yeyi Kristu, Mwana kaNzambi, owu ashimwiniwu nawu wakenza mukaayi.” 28 Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wayili nakutambika mwanyikindi Mariya nakumuleja kumbadi nindi: “Ntañishi+ nenzi nawa nakukutambika.” 29 Mariya chatiyiliyi awa mazu, wanyamukili swayi-swayi nakuya kwadiñayi.
30 Yesu wadiña kanda enzi mumukala, ilaña wachidiña kwiluña kwamuhumañeneniwu kudi Mata. 31 AYudeya adiña naMariya mwitala nakumukundeja chamumweniwu nemani swayi-swayi nakuya hanji, amulondeleli muloña atoñojokeleña nawu nakuya kwijamu*+ nakudililaku. 32 Dichi Mariya chashikiliyi kwadiñayi Yesu nawa chamumweniyi, wafukamini kunyendu yindi nakumuleja nindi: “Mwanta, neyi wadiña kunu, manakwami hadi kufwaku.” 33 Yesu chamumweniyi nakudila niaYudeya enjiliyi nawu niwena anakudila, wadishishimwini mumuchima* nikudineña nankashi. 34 Wayihwili nindi: “Munamukaamiki kudihi?” Wena amulejeli nawu: “Mwanta, inzaku wutali.” 35 Yesu wawulumwini madilu.+ 36 Hohenohu aYudeya atachikili kuhosha nawu: “Talenu, ochu chamukeñeliyi!” 37 Ilaña amakwawu ahosheli nawu: “Iwu muntu watonesheli mesu anona mputamesu,+ muloñadi chabulilayi kumukañesha iwu muntu kufwa?”
38 Kuhiñahu, Yesu chadishishimwiniyi cheñi, wayili kwijamu.* Kafwampi, dadiña iyeñu nawa ashiliku niilola. 39 Yesu wahosheli nindi: “Fumishenuku ilola.” Ilaña Mata, muhela anowu wafwili, wamulejeli nindi: “Mwanta, yinu mpinji watela nakununka, muloña munahiti dehi mafuku awana.” 40 Yesu wamwilili nindi: “Komana nakuleja wanyi nami neyi wukuhwelela wukumona kulema kwaNzambi?”+ 41 Dichi afumishiliku ilola. Kuhiñahu Yesu wafumbwili mesu indi mwiwulu+ nakuhosha nindi: “Tata, nakusakilili chiwunantiyi. 42 Chalala, neluka nami wantiyaña mpinji yejima; ilaña nahoshi mwenimu muloña wezaza dawantu dinemani hanu kulonda eluki nawu yeyi wantemesheli.”+ 43 Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wabidikili nezu datiyakana nindi: “Lazaru, idikakumu!”+ 44 Owu muntu wafwili wedikilimu iku nyendu nimakasa indi anayijiñili* mumahina, kumesu indi nikwena akasiliku ihina. Yesu wayilejeli nindi: “Mukasununenu ayeña.”
45 Dichi, aYudeya amavulu enjili kudi Mariya nawa amweni chuma chakoñeliyi Yesu, amukuhweleleli,+ 46 ilaña amakwawu ayili kudi aFwarisi nakuyileja yuma yakoñeliyi Yesu. 47 Hohenohu, akulumpi jawatupristu niaFwarisi apompesheli hamu akaSanihedirini* nakuhosha nawu: “Tukwila ñahi, muloña iwu muntu nakukoña yihayamisha yayivulu?+ 48 Neyi tukumuleka eleña mwenimu, ejima akumukuhwelela, nawa aRoma akwinza nakututambula iluña* detu nimuza wetu.” 49 Ilaña mukwawu wumu, Kayafwasi,+ wadiña kapristu muneni munochu chaaka, wayilejeli nindi: “Enu himunelukihu chuma chidi chejimaku, 50 nawa munamoni wanyi nenu chikuyiwahila enu neyi muntu wumu afwila antu kubadika muza wejima kukisika.” 51 Hela chochu, wahosheli mwenimu kwesekeja nayitoñojoka yindi wanyi, ilaña muloña wakwila wadiña kapristu muneni munochu chaaka, waprofweteli nindi Yesu wakafwila muza, 52 nawa bayi neyi wakafwila muza hohuku, ilaña nikupompesha hamu anyana kaNzambi apalañenenimu. 53 Dichi kufuma hadodenodu ifuku, atiyañeni nawu amujahi.
54 Muloña wachumichi, Yesu walekeli kwenda cheñi hatooka mudi aYudeya, ilaña wafumini kwenoku nakuya kwiluña dadiña kwakwihi nesaña, kumusumba wateneneñawu nawu Efuremu+ nawa washakamini kwenoku nawatumbanji twindi. 55 Dichi Chipandakenu+ chawaYudeya chadiña kwakwihi, nawa antu amavulu amunyikala yamukamwihi akandukili kuYerusalema henohu Chipandakenu kanda, kulonda akaditookeshi kwesekeja nanshimbi. 56 Adiña nakumukeñakeña Yesu nawa ahanjekeleña mulwawu iku anemani mutembeli nawu: “Munakutoñojokahu nenudi? Wukwinza kuchawija wanyi tahindi?” 57 Ilaña akulumpi jawatupristu niaFwarisi ahanini nshimbi nawu muntu wejima wukwiluka kudiyi Yesu, watela kwinza nakushimuna kulonda amukwati.
12 Chikwashalili mafuku 6 naChipandakenu, Yesu washikili muBetani mwadiña Lazaru+ owu asañwiliwu kudi Yesu mudi afu. 2 Dichi amuloñesheleli kuda kwamelela kwenoku, nawa Mata diyi wayinkeleña yakuda,+ ilaña Lazaru wadiña hakachi kanowu adiileña* nindi. 3 Kuhiñahu, Mariya wanoneli pawundi* yamanji evumba dadiwahi, naradi* yayeni, manji awuseya nankashi, wayihuñunwinini kunyendu yaYesu nawa wamukombweleli kunyendu nansuki jindi. Dichi mwitala mwejima mwepukileña ivumba damanji.+ 4 Ilaña Yudasi Isakaroti,+ kambanji kindi wumu, wadiña kwakwihi nakumufukejela, wahosheli nindi: 5 “Muloñadi chabulilawu kulandisha awa manji evumba dadiwahi namadenari* 300 nakuyinka atuzweñi mali?” 6 Wahosheli mwenimu, bayi neyi muloña wakameneneña atuzweñiku, ilaña muloña wadiña ikombi, diyi wahembeleña chikasha chamali nawa weyileña mali iyashileñamu. 7 Kuhiñahu, Yesu wahosheli nindi: “Mulekenu kwindi, eli chuma chakamwekana hefuku dakunjiika.+ 8 Muloña enu mwekalaña nawatuzweñi mpinji yejima,+ ilaña ami hinakekalaña nenu mpinji yejimaku.”+
9 Haniyi mpinji, izaza deneni dawantu dawaYudeya chidelukili nawu wadiña kwenoku, denjili bayi neyi nakutala Yesu hohuku, ilaña niLazaru asañwiliyi mudi afu.+ 10 Dichi akulumpi jawatupristu atiyañeni nawu Lazaru niyena amujahi, 11 muloña diyi waletesheli aYudeya amavulu kuya kwenoku nakumukuhwelela Yesu.+
12 Ifuku dalondelelihu, izaza deneni dawantu denjili kuchawija datiyili nawu Yesu nakwinza kuYerusalema. 13 Dichi anoneli nyitayi yanyikoma nakuya nakumukinkilila nawa atachikili kubidika nawu: “Tunakukulomba netu mwamwini! Wakiswilewa yowu muntu wenjilaña mwijina daYehova,*+ Mwanta waIsarela!”+ 14 Yesu chawaniniyi mwana kachimbuulu,+ washakaminihu neyi chasonekawu nawu: 15 “Bayi wutiya woma eyi mwana kaZiyona wamumbandaku. Tiyaña! Mwanta weyi nakwinza, nashakami hamwana kachimbuulu.”+ 16 Hatachi, atumbanji twindi atiyishili wanyi mwatalishili yumiyi, ilaña Yesu chamulemesheliwu,+ anukili nawu yumiyi ayisonekeli kutalisha hadi yena, anukili cheñi nawu amukoñeleli yumiyi.+
17 Dichi, izaza dawantu dadiña hamu nindi hamutambikiliyi Lazaru nindi afumi mwijamu*+ nihamusañwiliyi mudi afu, atwalekelihu nakushimuna wunsahu.+ 18 Ichi dichuma chikwawu chakojejeli izaza dawantu diyi nakumukinkilila, muloña atiyili nawu nakoñi ichi chihayamisha. 19 Dichi aFwarisi atachikili kuhosha mulwawu nawu: “Kwosi nijitunakwila. Talenu! Kaayi kejima kanakumulondela.”+
20 Hakachi kanowu enjili kuchawija nakudifukula, hadiña niaGiriki. 21 Dichi ayili kudi Fwilipu+ wakuBeteseda yamuÑaliliya nawa atachikili kumulomba nawu: “Mwanta, tunakukeña kumumona Yesu.” 22 Fwilipu wayili nakumuleja Anderi. Anderi niFwilipu ayili nakumuleja Yesu.
23 Ilaña Yesu wayilejeli nindi: “Mpinji yinashiki kulonda Mwana kamuntu amulemeshi.+ 24 Inakuyileja chikupu nami, neyi luchacha lwatidiku lubula kuholokela heseki nakufwa, lukwikala hohu luchacha lumu; ilaña neyi lufwa,+ lukusoña nyikaabu yayivulu. 25 Muntu wejima wakeña wumi windi wawukisañanaña, ilaña muntu wejima wahela wumi windi+ mukanu kaayi, wawuhembaña kulonda akekali nawumi wahaya nyaaka.+ 26 Neyi muntu nakukeña kunkalakela, anlondeli, nawa kunakekala, dikwakekala nimukakunkalakela.+ Muntu wejima wukunkalakela, Tata wakamulemesha. 27 Ichi nadishoni,*+ nawa nukuhosha namidi? Tata, ñamwini hayinu mpinji.+ Hela chochu, iyi diyi mpinji yinenjililili. 28 Tata, lemeshaku ijina deyi.” Hohenohu mwiwulu mwafumini izu+ nawu: “Nadilemesha dehi, inakudilemesha nawa cheñi.”+
29 Dichi izaza dawantu demeni kwenoku datiyili idi izu nawa dahosheli nawu kunadidimi. Amakwawu nawu: “Kañelu nahoshi nayena.” 30 Yesu waakwili nindi: “Idi izu dinenzi hamuloña wanenu, bayi hamuloña wanamiku. 31 Ichi kanu kaayi anakukisompesha; ichi nyuuli wakanu kaayi+ akumuhañamu.+ 32 Ilaña ami neyi ananyamuni dehi kufuma hamaseki,+ nakakoka antu ejima akenzi kudi ami.” 33 Wahosheli mwenimu kulonda ashimuni chakekala kufwa kwindi kwadiña kwakwihi.+ 34 Kuhiñahu, izaza dawantu damwakwili nawu: “Twatiyili muNshimbi nawu Kristu wakashakamaña haya nyaaka.+ Hanu dinu, wunahoshelidi neyi Mwana kamuntu atela kumunyamuna?+ Indi yeniwu Mwana kamuntu hinyi?” 35 Dichi Yesu wayilejeli nindi: “Chejeji chikwikala mukachi kenu hakapinji kantesha. Endenuña himuchidi nachejeji, kulonda mwidima wubuli kuyishinda; muntu wejima wendaña mumwidima helukaña kunakuyayiku.+ 36 Hampinji yimuchidi nachejeji, kuhwelelenu muchejeji, kulonda mwiikali anyana kachejeji.”+
Yesu chahosheli yumiyi, wafumini kwadiñawu nawa wayili nakuyiswama. 37 Hela chakwila wakoñeli yihayamisha yayivulu hamesu awu, hiyamukuhweleleliku, 38 kulonda mazu ahosheliyi kaprofwetu Isaya ashikijewi, wahosheli nindi: “Yehova,* hinyi wunakuhweleli muchuma chatiyiliyi kudi etu?*+ Nawa hinyi anasolweliwu chikasa chaYehova?”*+ 39 Chuma chaletesheli abuli kukuhwelela, hichuma chikwawu chahosheliyi Isaya nindi: 40 “Naputishi mesu awu nawa naleñeli ninyichima yawu kuchinchika, kulonda abuli kumona namesu awu nikwiluka muchatalisha nanyichima yawu kulonda abalumuki niyuuki.”+ 41 Isaya wahosheli yumiyi muloña wamweni kulema kwindi nawa wahosheli hadi yena.+ 42 Hela chochu, antu amavulu kushilahu nianyuuli amukuhweleleli,+ ilaña hamuloña wawaFwarisi hiyamwitejeli hamesu awantuku, kulonda abuli kuyihaña musinagogi;+ 43 muloña akeñeli nankashi kulema kwafumaña kudi antu, kubadika kulema kwafumaña kudi Nzambi.+
44 Dichi Yesu wabidikili nindi: “Muntu wejima wunankuhweleli, hanakuhweleli ami hohuku, ilaña nakuhweleli ninowu wantemesheli;+ 45 nawa muntu wejima wunammoni, namoni niNowu wantemesheli.+ 46 Nenzi neyi chejeji mukaayi,+ kulonda wejima wukunkuhwelela abuli kutwalekahu kwikala mumwidima.+ 47 Ilaña neyi muntu atiya mazu ami, nawa yena kuyihemba nehi, nukumusompesha wanyi, muloña nenjili nakusompesha kaayi wanyi, ilaña nenjili nakukaamwina.+ 48 Muntu wejima wandiwulaña nawa wabulaña kutambwila mazu ami, kudi wakamusompesha. Mazu innahoshi diwu akamusompesha hefuku dakukumishaku. 49 Muloña hinnaditachikilili kuhosha ami aweniku, ilaña Tata wantemesheli diyi wunanyinki lushimbi lwayuma yinatela kushimuna nikuhosha.+ 50 Nawa neluka nami lushimbi lwindi diwu wumi wahaya nyaaka.+ Dichi yuma yejima yinahoshaña, nahoshaña kwesekeja nachinanlejiyi Tata.”+
13 Henohu chawija chaChipandakenu kanda chishiki, Yesu welukili nindi mpinji yindi yakufuma mukanu kaayi nakuya kudi Tata+ yindi yinashiki dehi.+ Nawa chelili Yesu waswejeli kukeña indi adiña mukaayi, wayikeñeli kushika nikunsa.+ 2 Chadiileñawu kuda kwamelela, Diyabolu wadiña washa dehi yitoñojoka yakumufukejela+ mumuchima waYudasi Isakaroti,+ mwana kaShimona. 3 Dichi Yesu chelukiliyi nindi Tata nahani yuma yejima mumakasa indi, cheñi nindi wafumini kudi Nzambi nawa nakuya kudi Nzambi,+ 4 wanyamukili hadiileñawu kuda kwamelela nawa wavuulili chakuvwala chindi chahewulu nakuchisha hambadi. Wanoneli tawelu* nakudikasa mumbunda.+ 5 Kuhiñahu, washili menji mubeseni* nakutachika kuwelesha nyendu yawatumbanji nikuyikombwela natawelu* yadikasiliyi. 6 Kufumahu, washikili hadi Shimona Petulu. Yena wamwihwili nindi: “Mwanta, wunakukeña kuwelesha nyendu yami?” 7 Yesu wamwakwili nindi: “Chuma chinnakwila hiwukutwesha kuchiluka chayinu mpinjiku, ilaña wakachiluka hanyima yayumiyi.” 8 Petulu wamulejeli nindi: “Hiwukuwelesha kunyendu yamiku.” Yena wamwakwili nindi: “Neyi nukuwelesha nyendu yeyi wanyi,+ eyi nanami chinamani.” 9 Shimona Petulu wamulejeli nindi: “Mwanta, bayi wuwelesha hohu nyendu yamiku, ilaña nimakasa ami nimutu wami.” 10 Yesu wamulejeli nindi: “Muntu wejima wunaweli hamujimba wakeñekaña kuwela kunyendu hohu, muloña natooki dehi. Enu munatooki, ilaña dinu bayi neyi wejima wenuku.” 11 Muloña welukili muntu wamufukejeleleña.+ Dihafumini ahoshi nindi: “Bayi neyi wejima wenu munatookiku.”
12 Dichi, chamanishiliyi kuwelesha nyendu yawu nawa chelili navwali dehi chakuvwala chindi chahewulu, washakamini cheñi kaheña kumesa nakuyileja nindi: “Chuma chinnayili enu munachiluki? 13 Mwantenaña nenu, ‘Ntañishi’ nawa nenu ‘Mwanta,’ mwahoshaña mwalala, muloña dichinekala.+ 14 Dichi, neyi ami Mwanta nawa Ntañishi, nayiweleshi kunyendu,+ dikwila nawu ninenu mwatela* kudiwelesha kunyendu wumu namukwawu.+ 15 Muloña ami nayileji chakutalilahu, kulonda ninenu nawa mwileña neyi chinnayili enu.+ 16 Inakuyileja chikupu nami, nduñu habadika nkaaka yindiku hela muntu anatemeshiwu habadika muntu wunamutemeshiku. 17 Neyi munayiluki yumiyi, mudi namuzañalu neyi muyikoña.+ 18 Hinnakutena wejima wenuku; neluka inatonda. Ilaña chinekali mwenimu kulonda nsona yishikijewi,+ yahosha nawu: ‘Muntu wadaña dinkendi dami nannyamwini dehi katutu kindi.’*+ 19 Kufuma hayinu mpinji, inakuyilejela chadimu henohu kanda chimwekani, kulonda neyi chimwekana mwaketeji nenu diyi ami.+ 20 Inakuyileja chalala nami, muntu wejima wunatambwili muntu innatemeshi, natambwili ninami,+ nawa muntu wejima wukuntambwila, natambwili niNowu wantemesheli.”+
21 Chelili nahoshi dehi yumiyi, Yesu watiyili chikela nankashi nawa wahosheli hatooka nindi: “Inakuyileja chikupu nami, wumu hakachi kenu wukunfukejela.”+ 22 Dichi atumbanji atachikili kuditala wumu namukwawu, muloña hiyelukili wateneneñayiku.+ 23 Kambanji wumu akeñeliwu nankashi kudi Yesu,+ washakamini kaheña kumesa kwakwihi* naYesu. 24 Hela chochu, Shimona Petulu wamwilili iwu kambanji namutu nindi: “Tuleji muntu wunakutenayi.” 25 Dichi iwu kambanji wakundameneni muntulu yaYesu nawa wamwihwili nindi: “Mwanta, hinyi yenowu?”+ 26 Yesu waakwili nindi: “Yowu inukwinka chikunku chadinkendi chinukutanta mucheña.”+ Chelili natanti dehi dinkendi mucheña, wamwinkeli Yudasi, mwana kaShimona Isakaroti. 27 Yudasi chatambwiliyi chikunku chadinkendi, Satana weñilili mudi yena.+ Dichi Yesu wamulejeli nindi: “Chuma chiwunakwila, chili swayi-swayi.” 28 Hela chochu, hakachi kanowu ashakamini kaheña kumesa, hosi welukili chamulejeleliyi mwenimuku. 29 Kafwampi, amakwawu atoñojokeleña nawu chineli Yudasi diyi wahembeleña chikasha chamali,+ Yesu wamulejeleña nindi, “Kalandi yuma yitunakukeña kuzatisha hachawija,” hela nawu enki atuzweñi yuma yimu. 30 Dichi, chatambwiliyi chikunku chadinkendi, hohenohu wedikili hanji. Nawa wadiña wufuku.+
31 Chedikiliyi hanji, Yesu wahosheli nindi: “Ichi dinu Mwana kamuntu anamulemeshi,+ niNzambi niyena anamulemesheli mudi yena. 32 Nzambi yomweni wukumulemesha,+ nawa wukumulemesha katatakichi. 33 Enu anyana anyanya, nidi nanenu hakapinji kantesha. Mwakankeñakeña; ilaña neyi chinayilejeli aYudeya nami, ‘Oku kwinnakuya, enu mwakatwesha kwinzaku wanyi,’+ dichinnakuyileja ninenu nawa. 34 Inakuyinka lushimbi lwaluha nami, keñañanenu; neyi chinayikeña,+ ninenu keñañanenu wumu namukwawu.+ 35 Neyi mukeñañana, dihu hakuyilukilawu kudi antu ejima nawu mudi atumbanji twami.”+
36 Shimona Petulu wamwihwili nindi: “Mwanta, wunakuya kudihi?” Yesu waakwili nindi: “Oku kwinnakuya, wukutwesha wanyi kunlondela hayinu mpinji, ilaña wakanlondela mpinji yikwawu.”+ 37 Petulu wamwilili nindi: “Mwanta, nukukañenyadi kukulondela hayinu mpinji? Nukuhana wumi wami kukoola eyi.”+ 38 Yesu wamwakwili nindi: “Mwamweni wukuhana wumi weyi kukoola ami? Inakukuleja chikupu nami, henohu ikombu kanda eteli, wukunkaana kasatu.”+
14 “Bayi mwiteja nyichima yenu kwakamaku.+ Mukuhwelelenu Nzambi;+ kuhwelelenu ninami nawa. 2 Mwitala daTata yami mwekala maluña amavulu* mwakushakama. Neyi mwadiña mwosi, nadi kuyileja, muloña inakuya nakuyiloñeshela iluña denu.+ 3 Cheñi, neyi nayi nawa niyiloñeshela iluña denu, nakafunta nakuyisenda kulonda nakayitwali kunakekala,* muloña kunakekala dikumwakekala ninenu nawa.+ 4 Nawa oku kwinnakuya, enu njila mwayiluka.”
5 Tomasi+ wamwilili nindi: “Mwanta, tuneluki wanyi oku kuwunakuya. Hanu dinu, tunateli kwiluka ñahi njila?”
6 Yesu wamulejeli nindi: “Ami yami njila,+ chalala+ niwumi.+ Kwosi muntu wukwinza kudi Tata, chiña ahitila mudi ami.+ 7 Neyi enu mwadiña mwañiluka, mutenowu mwadi kumwiluka niTata yami; kufuma dalelu munamwiluki nawa munamumoni.”+
8 Fwilipu wamwilili nindi: “Mwanta, tuleji Tata, kunahu.”
9 Yesu wamulejeli nindi: “Nashakami nanenu mpinji yayilehi, Fwilipu nihanu kanda wuñiluki? Muntu wejima wunamoni ami, namoni niTata.+ Hanu dinu, wunakuhosheladi neyi, ‘Tuleji Tata’? 10 Komana wunakuhweleli wanyi neyi ami nadikunda naTata nawa Tata niyena wadikunda nanami?+ Yuma yinahoshaña, hinayihoshaña nayitoñojoka yami ami aweniku,+ ilaña Tata wadikunda nanami diyi wunakuzata nyidimu yindi. 11 Nkuhweleli neyi ami nadikunda naTata, niTata niyena wadikunda nanami; ilaña kuhwelelaku muloña wanyidimu yayeni.+ 12 Inakuyileja chikupu nami, muntu wejima wukunkuhwelela, niyena wakazata nyidimu yinazataña; nawa wakazata nyidimu yabadika haniyi,+ muloña inakuya kudi Tata.+ 13 Cheñi nawa, chuma chejima chimukulomba mwijina dami, nukuchikoña, kulonda Tata amulemesheli mudi Mwana.+ 14 Neyi mulomba chuma chidi chejima mwijina dami, nukuchikoña.
15 “Neyi mwankeña, mukuhemba nshimbi jami.+ 16 Nawa nukumulomba Tata, yena wukuyinka nkwashi* mukwawu wukwikalaña nanenu haya nyaaka,+ 17 diyi spiritu yachalala,+ yinateli kubula kutambwila kaayi, muloña kaayi hikayimonaña hela kuyilukaku.+ Enu mwayiluka, muloña yekala nanenu nawa yidi mudi enu. 18 Hinamba kayishiya neyi anshonaku. Nakenza cheñi kudi enu.+ 19 Kunashali hohu kapinji kantesha, kaayi kakammonahu cheñi wanyi, ilaña enu mwakammona,+ muloña nidi nawumi, ninenu mwakekala nawumi. 20 Hanodu ifuku mwakeluka nenu ami nadikunda naTata, ninenu mwadikunda nanami, ninami nadikunda nanenu.+ 21 Muntu wejima wukweti nshimbi jami nawa wajihembaña, diyi wankeña. Nawa, muntu wejima wukunkeña, akumukeña kudi Tata yami, ninami nukumukeña nawa nukudimwekesha hatooka kudi yena.”
22 Dichi Yudasi,+ bayi Isakarotiku, wamwihwili nindi: “Mwanta, wunakukeñeladi kudimwekesha hatooka kudi etu ilaña kudi kaayi nehi?”
23 Yesu wamwakwili nindi: “Muntu wankeña, wukuhemba izu dami,+ Tata yami niyena wukumukeña, nawa tukwinza kudi yena nakushakama nindi.+ 24 Muntu wejima wabula kunkeña hahembaña mazu amiku. Izu dimunakutiya bayi neyi hiizu damiku, ilaña daTata wantemesheli.+
25 “Nayileji yumiyi hampinji yinichidi nanenu. 26 Ilaña nkwashi, spiritu yajila yakatemeshayi Tata mwijina dami, yakayitañisha yuma yejima nikuyanukisha yuma yejima yinayilejeli.+ 27 Nayishili kuwunda; nayinki kuwunda kwami.+ Hinnayinki kuwunda neyi chahanaña kaayiku. Bayi mwiteja nyichima yenu yakameña hela kuzeya hamuloña wawomaku. 28 Mwatiya chinayileja nami, ‘Inakuya nawa nakafunta kudi enu.’ Neyi mwankeña, mukuzañalala hakwiluka nenu inakuya kudi Tata, muloña Tata wambadika ami.+ 29 Dichi, nayilejeli chadimu henohu kanda chimwekani, kulonda neyi chinamwekani mwakakuhweleli.+ 30 Ami hinukuhosha nenu yuma yayivuluku, muloña nyuuli wakaayi+ nakwinza nawa hakweti ñovu hadi amiku.+ 31 Ilaña hakwila nawu kaayi keluki nawu namukeña Tata, inakwila neyi chanlejeliyi Tata kwila.+ Nyamukenu, tufumenu kunu.
15 “Ami yami muvinyu walala nawa Tata yami diyi ndimi. 2 Wakunkulaña mutayi wejima wudi mudi ami wabulaña kusoña nyikaabu, nawa watookeshaña* mutayi wejima wasoñaña nyikaabu kulonda wusoñeña nyikaabu yayivulu.+ 3 Enu mudi dehi atooka muloña wamazu innayileji.+ 4 Dikundenu nanami, ninami nawa nukudikunda nanenu. Neyi chinateli kukañanya mutayi kusoña nyikaabu kankawawu, chiña hohu wutwalekahu kwikala kumuvinyu, chochimu ninenu himukutweshaku, chiña mudikunda nanami.+ 5 Yami muvinyu; yenu nyitayi. Muntu wejima wadikunda nanami nawa inadikunda nindi, wasoñaña nyikaabu yayivulu;+ muloña chakadi ami kwosi chuma hela chimu chimunateli kwilaku. 6 Muntu wejima wukubula kudikunda nanami, amunataña neyi mutayi nawa womaña. Antu akuñwijaña oyu nyitayi nakuyinatila mukesi, nawa yasukumaña. 7 Neyi mudikundaña nanami nawa muhemba mazu ami, mukulomba chejima chimunakukeña, akuyililachu.+ 8 Tata yami amulemeshaña nachumichi, neyi mutwalekahu kusoña nyikaabu yayivulu nikwikala atumbanji twami.+ 9 Neyi chankeñayi Tata,+ ninenu nayikeña; dichi shakamenuña mukukeña kwami. 10 Neyi mukwovwahilaña nshimbi jami, mukushakamaña mukukeña kwami, neyi chinovwahilaña nshimbi jaTata nawa natwalekahu kushakama mukukeña kwindi.
11 “Nayileji yumiyi kulonda muzañalu wami wiikali mudi enu nawa muzañalali chikupu.+ 12 Ilu dilushimbi lwami, nami mukeñañani neyi chinayikeña enu.+ 13 Kwosi wukweti kukeña kunabadiki iku kwakwila nawu muntu ahani wumi windi kukoola amabwambu jindiku.+ 14 Mukutwalekahu kwikala amabwambu jami neyi mukukoñaña yuma yinnakuyileja.+ 15 Naleki kuyitena nami anduñu, muloña nduñu helukaña yuma yelaña nkaaka yindiku. Ilaña nayiteni nami amabwambu jami, muloña nayileji yuma yejima yinatiyili kudi Tata yami. 16 Enu himwantondeli amiku, ilaña yami nayitondeli, nayitondeli kulonda mutwalekeñahu kusoña nyikaabu nawa nyikaabu yenu yakatwalekihu, kulonda chuma chejima chimwakamulomba Tata kuhitila mwijina dami, akayinkichu.+
17 “Nayileji yumiyi kulonda mukeñañaneña.+ 18 Neyi kaayi kayihela enu, ilukenu nenu kasambilili kunhela ami henohu kanda kayiheli.+ 19 Neyi mwadiña kabadi kakaayi, kaayi kadi kuyikeña. Chineli himudi kabadi kakaayiku,+ ilaña nayitondi kufuma mukaayi, dichaletesha kaayi kuyihela.+ 20 Anukenu mazu inayilejeli nami: Nduñu habadika nkaaka yindiku. Neyi anankabishi ami, akayikabisha ninenu nawa;+ neyi anahembi mazu ami, akahemba nimazu enu nawa. 21 Ilaña enu akayikoña yuma yejimiyi hamuloña wejina dami, muloña hiyamwiluka Owu wantemesheliku.+ 22 Neyi nabulili kwinza nakuhosha nawena, hiyadi kwikala nanshidiku.+ Ilaña ichi hiyakweti mwakuleyela nanshidi yawuku.+ 23 Muntu wahela ami, wahela niTata yami.+ 24 Neyi nabulili kukoña nyidimu mukachi kawu yabulili kukoñahu muntu wudi wejima, hiyadi kwikala nanshidiku;+ ilaña ichi anammoni nikunhela hamu niTata yami. 25 Chumichi chinamwekani kulonda mazu asonekawu muNshimbi jawu akwila nawu: ‘Anheleli chakadi muloña,’+ ashikijewi. 26 Neyi nkwashi inakayitemeshela kufuma kudi Tata nenzi dehi, spiritu yachalala,+ yafumaña kudi Tata, yakashimuna wunsahu hadi ami;+ 27 ninenu nawa, mwakashimuna wunsahu,+ muloña mwadiña nanami kufuma kukutachika.
16 “Nayileji yumiyi kulonda mubuli kuhukana. 2 Antu akayihaña musinagogi.+ Kafwampi, mpinji yinakwinza yakela muntu wejima wakayijaha+ wakatoñojoka nindi namuzatili Nzambi mudimu wajila. 3 Ilaña akakoña yumiyi muloña hiyanamwiluki Tata hela amiku.+ 4 Hela chochu, nayileji yumiyi kulonda neyi mpinji yakumwekenamu yumiyi yinashiki dehi, mwakanuki nenu nayilejeli dehi yumiyi.+
“Hinayilejeli yumiyi hatachiku, muloña nadiña hamu nanenu. 5 Ichi inakuya kudi Owu wantemesheli;+ ilaña hosi niwumu hakachi kenu wunañihulihu nindi, ‘Wunakuya kudihi?’ 6 Ilaña chineli nayileji yumiyi, nyichima yenu yinenzali nachineñi.+ 7 Hela chochu, inakuyileja chalala nami, ichi chinnakuya chikuyiwahila. Muloña neyi nukubula kuya, nkwashi+ hakwinza kudi enuku; ilaña neyi nukuya, nakamutemesha kudi enu. 8 Nawa yenowu neyi nenzi dehi, wakakonkolola antu amukaayi hansañu yanshidi, yakuloña niyawunsompeshi: 9 chatachi, wakayikonkolola hansañu yanshidi,+ muloña hiyanakumukuhwelelaku;+ 10 kuhiñahu, wakayikonkolola hansañu yakuloña, muloña ami inakuya kudi Tata nawa himwakammonahu cheñiku; 11 cheñi nawa, wakayikonkolola hansañu yawunsompeshi, muloña nyuuli wamukanu kaayi anamusompeshi dehi.+
12 “Nichidi nayuma yayivulu yakuyileja, ilaña himukutwesha kuyitiyishisha hayinu mpinjiku. 13 Hela chochu, yenowu* neyi nenzi dehi, spiritu yachalala,+ wakayilombola muchalala chejima, muloña hakahosha kwesekeja nayitoñojoka yindiku, ilaña wakahosha yuma yatiyañayi, nawa wakayileja yuma yakenza.+ 14 Yenowu wakanlemesha,+ muloña yena wakayileja yuma yakatiyayi kudi ami.+ 15 Yuma yejima yikwetiyi Tata, yamami.+ Dihafuma nihoshi nami, wakayileja enu yuma yakatiyayi kudi ami. 16 Mukuhita kapinji kanti, himukummonaku,+ cheñi nawa, mwakahita kapinji kanti, mwakammona.”
17 Hohenohu, atumbanji twindi amakwawu atachikili kudihujola mulwawu nawu: “Chinatulejiyi nindi, ‘Mukuhita kapinji kanti, himukummonaku, cheñi nawa, mwakahita kapinji kanti, mwakammona,’ nawa cheñi nindi, ‘muloña ami inakuya kudi Tata,’ natalishi mudihi?” 18 Dichi ahosheleña nawu: “Natalishi mudihi hakuhosha nindi, ‘kapinji kanti’? Oju jinakuhoshayi tunajiluki wanyi.” 19 Yesu welukili nindi anakukeña kumwihula, dichi wayihwili nindi: “Komana munakudihujola hachumichi muloña nahosha nami: ‘Mukuhita kapinji kanti, himukummonaku, cheñi nawa, mwakahita kapinji kanti, mwakammona?’ 20 Inakuyileja chikupu nami, enu mwakadila makumbu, ilaña kaayi kakazañalala; mwakaneña, ilaña kuneña kwenu kwakabalumuka muzañalu.+ 21 Neyi mumbanda nakupaapa, waneñaña muloña mpinji yindi yinashiki dehi, ilaña neyi napaapi dehi mwana, hanukaña cheñi yihuñu yindiku, wazañalalaña muloña neluki nindi muntu navwaliki mukaayi. 22 Chochimu ninenu, hayinu mpinji munaneñi; ilaña nakayimona cheñi, nyichima yenu yakazañalala+ nawa kwosi muntu wakayitambula muzañalu wenuku. 23 Hanodu ifuku himwakañihulahu lwihuku. Inakuyileja chikupu nami, neyi mumulomba Tata chuma,+ wakayinkachu mwijina dami.+ 24 Kushika nihayinu mpinji kanda mulombeñahu dehi chuma hela chimu mwijina damiku. Lombenu, mukutambwila kulonda muzañalu wenu wuvuli chikupu.
25 “Nayileji yumiyi nayakutalilahu. Mpinji yinakwinza yinakabula kuhosha nenu nayakutalilahu, ilaña nakayileja hatooka chekalayi Tata. 26 Hanodu ifuku, mwakalomba kudi Tata mwijina dami; chinnahoshi mwenimu, hinnatalishi mukwila nami nakayilombelakuku. 27 Tata yomwenindi wayikeña enu, muloña mwadiña mwankeña+ nawa munakuhweleli nenu nenjili nakumwimenaku Nzambi.+ 28 Nenjili nakumwimenaku Tata nawa nenza mukanu kaayi. Ilaña ichi kaayi inakukishiya, inakuya kudi Tata.”+
29 Atumbanji twindi amwilili nawu: “Enhe-e! Ichi wunakuhosha chakadi kuhita mumbadi nawa hiwunakuzatisha yakutalilahuku. 30 Ichi dinu tuneluki netu weluka yuma yejima nawa kwosi nimuntu wunateli kukwihulaku. Dichi, hamuloña wachumichi tunakuhweleli netu wafumini kudi Nzambi.” 31 Yesu wayilili nindi: “Ichi dinu munakuhweleli? 32 Tiyenu! Mpinji yinakwinza, nawa yinashiki dehi, yakuyipalañeshawu muntu-himuntu nakuya kwitala dindi, nawa mukunshiya nkawami.+ Ilaña hinidi nkawamiku, muloña Tata wudi nanami.+ 33 Nayileji yumiyi kulonda mwiikali nakuwunda kuhitila mudi ami.+ Mukumonaña yihuñu mukaayi, ilaña kolenu! Muloña ami nakimiki kaayi mushindu.”+
17 Yesu chahosheliyi yumiyi, wafumbwili mesu indi kwiwulu nakuhosha nindi: “Tata, mpinji yinashiki dehi. Dichi mulemeshi mwaneyi kulonda mwaneyi akulemeshi,+ 2 neyi chiwunamwinki wuswa hadi antu ejima,+ kulonda ahani wumi wahaya nyaaka+ kudi ejima iwunamwinki.+ 3 Hakwila akekali nawumi wahaya nyaaka,+ atela kukwiluka eyi Nzambi walala wumu hohu,+ ninowu iwatemesheli Yesu Kristu.+ 4 Nakulemeshi hamaseki,+ nanochu chinnamanishi mudimu wuwanyinkeli kuzata.+ 5 Ichi dinu, Tata, nlemeshi kukabadi keyi nakulema kunadiña naku hamu naneyi henohu kaayi kanda kekaliku.+
6 “Ami nasololi* ijina deyi kudi antu iwanyinkeli mukaayi.+ Adiña antu jeyi, wayinyinkeliwu nawa anahembi* mazu eyi. 7 Ichi aneluki nawu yuma yejima yiwanyinkeli yafuma kudi eyi; 8 muloña nayileji mazu iwanlejeli,+ anayiteji nawa aneluki chikupu nawu nenjili nakwikala ñimeni yeyi+ nawa anakuhweleli nawu yeyi wantemesheli.+ 9 Inakuyilombelaku; hinnakulombelaku kaayiku, ilaña inakulombelaku antu iwanyinka, muloña hiyantu jeyi; 10 yuma yami yejima yeyeyi,+ nawa yuma yeyi yamami, dichi ananlemeshi mukachi kawu.
11 “Ami hinichidi mukaayiku, ilaña wena achidi mukaayi+ nawa inakwinza kudi eyi. Tata Wajila, yihembi+ muloña wejina deyi diwanyinka, kulonda ekali wumu* neyi chitwekala* eyi nanami wumu.+ 12 Chinadiña nawu, nayihembeleña+ muloña wejina deyi diwanyinka; nawa nayikiñaña, kwosi niwumu hakachi kawu anakisiwuku,+ chiña hohu owu mwana kakujilumuka,+ kulonda nsona yishikijewi.+ 13 Ilaña ichi inakwinza kudi eyi, nawa inakuhosha yumiyi mukaayi kulonda ekali namuzañalu wami chikupu.+ 14 Nayileji izu deyi, ilaña kaayi kanayiheli, muloña hiyadi kabadi kakaayiku,+ neyi chinabula ami kwikala kabadi kakaayi.
15 “Hinnakulomba nami wuyifumishi mukaayiku, ilaña inakukulomba nami wuyihembi muloña wanowu watama.+ 16 Hiyadi kabadi kakaayiku,+ neyi chinabula ami kwikala kabadi kakaayi.+ 17 Yijiliki* nachalala;+ izu deyi hichalala.+ 18 Neyi chiwantemesheli mukaayi, ninami nayitemeshi mukaayi.+ 19 Nawa inakudijilika ami aweni hamuloña wawena, kulonda niwena ayijiliki nachalala.
20 “Hinnakulombelaku awa hohuku, ilaña ninowu ankuhwelelaña namazu awu, 21 kulonda wejima wawu ekali wumu+ neyi eyi Tata chiwadikunda nanami, ninami nawa chinadikunda naneyi,+ niwena adikundi nanetu kulonda kaayi kakuhweleli nawu yeyi wantemesheli. 22 Nayinki kulema kwami kuwanyinkeli, kulonda ekali wumu neyi chitwekala etu wumu.+ 23 Ami nadikunda nawena, nawa eyi wadikunda nanami kulonda ekali anuñañana chikupu, kulonda kaayi kakeluki nawu yeyi wantemesheli, nawa nawu wayikeñeli neyi chiwankeñeli ami. 24 Tata, inakukeña antu iwanyinka akashakami nanami oku kunakekala,+ kulonda amoni kulema kuwunanyinki, muloña wankeñeli henohu kanda aali chikuku chakaayi.+ 25 Eyi Tata waloña, kaayi kanakañanyi chikupu kukwiluka,+ ilaña ami nakwiluka,+ nawa wenawa aneluki nawu yeyi wantemesheli. 26 Ami nakojeji ijina deyi adiluki nawa nakadikojeja akadiluki cheñi,+ kulonda kukeña kuwankeñeli kwiikali mudi wena nawa ninami nidikundi nawu.”+
18 Yesu chamanishiliyi kuhosha yumiyi, wedikili nawatumbanji twindi nakuya kwishinadi daChinekineki chaKidironi*+ kwadiña itempa, nawa yena niatumbanji twindi eñilili mwenomu.+ 2 Yudasi, wamufukejeleli, niyena wadilukili idi iluña, muloña Yesu wadiña nakubulakenaku kakavulu nawatumbanji twindi. 3 Dichi Yudasi waleteli izanvu dawamashidika, atulama twawakulumpi jawatupristu niawaFwarisi nawa enjili iku anasendi yimunyi, manoñu niyitwa.+ 4 Kuhiñahu, chineli Yesu welukili yuma yejima yadiña kwakwihi nakumumwekena, waswinini kwakwihi nawena nawa wayihwili nindi: “Munakukeñanyi?” 5 Wena amwakwili nawu: “Yesu wakuNazareta.”+ Yena wayilejeli nindi: “Diyi ami.” Dichi Yudasi, wamufukejeleli, niyena wemeni nawu hamu.+
6 Hela chochu, Yesu chayilejeliyi nindi, “Diyi ami,” afuntili mankinkanyima nawa adimbukili heseki.+ 7 Wayihwili cheñi nindi: “Munakukeñanyi?” Wena ahosheli nawu: “Yesu wakuNazareta.” 8 Yesu waakwili nindi: “Nayileja dehi nami, diyi ami. Dichi neyi munakukeña ami, yilekenu awa awamayala ayeña.” 9 Chumichi chashikijili mazu ahosheliyi nindi: “Hadi owu iwanyinka, hinnajimbeshihu hela wumuku.”+
10 Hohenohu, Shimona Petulu, wadiña nampoku yakabali, wayiholeli nakutapa nduñu yakapristu muneni nakumuketula itu dindi dakuchidiilu.+ Ijina danowu nduñu wadiña Malikusa. 11 Hela chochu, Yesu wamulejeli Petulu nindi: “Funtishaku mpoku yakabali muchindalu chayu.+ Komana kwila ninwa kaapu* kananyinkiyi Tata nehi?”+
12 Kuhiñahu, mashidika, mukulumpi wamashidika niatulama twawaYudeya amukwatili Yesu nawa amukasili. 13 Amutwalili kudi Anasi muloña wadiña muku waKayafwasi,+ owu wadiña kapristu muneni munochu chaaka.+ 14 Kafwampi, iwu Kayafwasi diyi ona wayilejeli aYudeya nindi chinayiwahili wena muntu wumu kufwila antu.+
15 Dichi Shimona Petulu hamu nakambanji mukwawu, adiña nakumulondela Yesu.+ Iwu kambanji amwilukili kudi kapristu muneni, nawa weñilili hamu naYesu mulubanza lwakapristu muneni, 16 ilaña Petulu wemeni hanji kuchiisu.* Dichi kambanji mukwawu, elukiliwu kudi kapristu muneni, wedikili hanji nakumuleja mukakuhemba kuchiisu nawa wamwiñijili Petulu mukachi. 17 Kuhiñahu, ñamba wamumbanda wakansi mukakuhemba kuchiisu wamwihwili Petulu nindi: “Nineyi wudi kambanji kaniwu muntu, netu?” Yena waakwili nindi: “Inehi.”+ 18 Anduñu niatulama emeni kukesi kamakala kabutwiliwu nakwota muloña kwadiña mashika. Petulu niyena wemeni nawu nakwota kesi.
19 Dichi mukulumpi wawatupristu wamwihwili Yesu kutalisha hadi atumbanji twindi nihantañishilu yindi. 20 Yesu wamwakwili nindi: “Ami nadiña nakuhosha nakaayi hatooka. Mpinji yejima natañishaña musinagogi nimutembeli+ mwapompelañawu aYudeya ejima, nawa hinahoshahu dehi chuma hela chimu kumbadiku. 21 Muloñadi chiwunakuñihwila? Ihulaku owu anatiyi yuma yinayilejaña. Tiyaña! Awa eluka yuma yinadiña nakuhosha.” 22 Chamanishiliyi kuhosha yumiyi, kalama wumu wemeni kwakwihi wamweteli Yesu mbañala kumesu+ nakuhosha nindi: “Eyi, kapristu muneni diyi iwunakwakula ochu?” 23 Yesu wamwakwili nindi: “Neyi nahoshi chatama, nleji* chuma chinnatamishi; ilaña neyi chuma chinnahoshi chalala, hanu dinu wunañetelidi?” 24 Kuhiñahu, Anasi wamutemesheli iku wakukasa kudi kapristu muneni Kayafwasi.+
25 Dichi Shimona Petulu wadiña wemana nakwota kesi. Kuhiñahu, amwilili nawu: “Nineyi wudi kambanji kindi, netu?” Yena wakaanini nindi: “Inehi.”+ 26 Nduñu wumu wakapristu muneni, ntaña yanona aketwiliwu itu kudi Petulu,+ wamwilili nindi: “Nakumona wadiña hamu nindi mwitempa, netu?” 27 Hela chochu, Petulu wakaanini cheñi, hohenohu ikombu etela nikwitela.+
28 Kuhiñahu, Yesu amufumishili kudi Kayafwasi nakumutwala kwitala danguvulu.+ Yadiña budidi nankashi. Hakwila wena hiyeñilili mwitala danguvuluku, kulonda abuli kuditamisha+ ilaña adi Chipandakenu. 29 Dichi Pilatu wedikili hanji hadiñawu nawa wayihwili nindi: “Muloñanyi imunamwinki iwu muntu?” 30 Wena amwakwili nawu: “Neyi iwu muntu hadiña mukakukoña chatamaku,* mutenowu hitwadi kumuleta kudi eyiku.” 31 Dichi Pilatu wayilejeli nindi: “Musendenu enu aweni mwakamusompeshi kwesekeja namwaya nshimbi yenu.”+ AYudeya amwilili nawu: “Nshimbi hiyatwiteja kujaha muntu hela wumuku.”+ 32 Chumichi chashikijili mazu ahosheliyi Yesu akumwekesha kufwa kwadiñayi kwakwihi nakufwayi.+
33 Dichi Pilatu weñilili cheñi mwitala danguvulu, wamutambikili Yesu nakumwihula nindi: “Yeyi Mwanta wawaYudeya?”+ 34 Yesu wamwakwili nindi: “Wunakwihula chumichi nayitoñojoka yeyi eyi aweni, tahindi kudi antu acheñi anakuleji hadi ami?” 35 Pilatu waakwili nindi: “Komana ami nidi kaYudeya? Muza weyi niakulumpi jawatupristu diwu anakuleti kudi ami. Chumanyi chiwuneli?” 36 Yesu waakwili nindi:+ “Wanta wami wambadi yakanu kaayi wanyi.+ Neyi Wanta wami wadiña wambadi yakanu kaayi, mutenowu ambuñami adi kuzuña kulonda abuli kwiteja kuntwala kudi aYudeya.+ Ilaña, Wanta wami wambadi yakanu kaayi wanyi.” 37 Dichi Pilatu wamwilili nindi: “Komana wudi mwanta?” Yesu waakwili nindi: “Eyi aweni wunadihosheli neyi ami nindi mwanta.+ Ichi dichinavwalikilili nawa dichinenjilili mukaayi nami nishimuni wunsahu wachalala.+ Muntu wejima wakeña chalala, watiyililaña kwizu dami.” 38 Pilatu wamwihwili nindi: “Chalala hichumanyi?”
Chamanishiliyi kuhosha mwenimu, wedikili hanji nakuya cheñi kudi aYudeya nakuyileja nindi: “Namuwanihu namuloña wanyi.+ 39 Cheñi nawa, mwekala nachaaku chakwila nenu natela kuyuumbilaku muntu haChipandakenu.+ Dichi munakukeña niyuumbiliku Mwanta wawaYudeya, tahindi?” 40 Abidikili cheñi nawu: “Bayi iwu muntuku, chiña Baraba!” Baraba wadiña kapondu.+
19 Kuhiñahu, Pilatu wamukwatili Yesu nakumuvupola.+ 2 Nawa mashidika atuñili chibaaba chanyiña nakumuvwika kumutu, amuvwikili nimunkukumba wawusombu,+ 3 dichi enjileña kudi yena nakumwila nawu: “Kolaku,* eyi Mwanta wawaYudeya!” Nawa amweteleña jimbañala kumesu.+ 4 Pilatu wedikili cheñi hanji nawa wayilejeli nindi: “Tiyenu! Inakumwidisha nakumuleta kudi enu kulonda mwiluki nenu ami kwami namuwanihu namuloña wanyi.”+ 5 Dichi Yesu wedikili hanji iku navwali chibaaba chanyiña nimunkukumba wawusombu. Kuhiñahu, Pilatu wayilejeli nindi: “Talenu! Diyi iwu muntu!” 6 Hela chochu, akulumpi jawatupristu niatulama chamumweniwu, abidikili nawu: “Mujahilenu hamutondu! Mujahilenu hamutondu!”+ Pilatu wayilejeli nindi: “Musendenu enu aweni mwakamujahi,* muloña ami kwami namuwanihu namuloña wanyi.”+ 7 AYudeya amwakwili nawu: “Tukweti lushimbi, nawa kwesekeja nanilu lushimbi, watela kufwa,+ muloña wadilishili yomweni kwikala mwana kaNzambi.”+
8 Pilatu chatiyiliyi chahosheleñawu, waswejeleliku kutiya woma, 9 dichi weñilili cheñi mwitala danguvulu nakumwihula Yesu nindi: “Wafuma kudihi?” Ilaña Yesu hamwakwiliku.+ 10 Dichi Pilatu wamwilili nindi: “Eyi wunakukaana kuhosha nanami? Wuneluki wanyi neyi nikweti wuswa wakukuumbaku hela wakukujaha?”* 11 Yesu wamwakwili nindi: “Eyi hiwunateli kwikala nawuswa hadi amiku, chiña neyi anakwinkiwu kufuma mwiwulu. Ichi dichinakojeji muntu wunanhani kudi eyi ekali nanshidi yasweja.”
12 Muloña wachumichi, Pilatu wakeñeleña njila yakumuumbilamu, ilaña aYudeya abidikili nawu: “Neyi wukumuumbaku iwu muntu, dikwila nawu hiwudi ibwambu daKesariku. Muntu wejima wadilishaña kwikala mwanta, wadikañaña naKesari.”+ 13 Dichi, Pilatu chatiyiliyi awa mazu, wamwidishili Yesu hanji, nawa washakamini hachitwamu chakusompela, heluña datenañawu nawu, Chisesa chaMalola, muchiHeberu nawu, Gabata. 14 Idi dadiña ifuku Dakuloñeshelamu+ Chipandakenu; mpinji yadiña kwakwihi naora yamu 6.* Dichi wayilejeli aYudeya nindi: “Talenu! Mwanta wenu!” 15 Hela chochu, abidikili nawu: “Mufumishi aha! Mufumishi aha! Mujahili hamutondu!” Pilatu wayilejeli nindi: “Nimujahi mwanta wenu?” Akulumpi jawatupristu aakwili nawu: “Hitukweti mwantaku, chiña Kesari hohu.” 16 Kuhiñahu, wamuhanini kudi wena kulonda amujahili hamutondu.+
Dichi amusendeli Yesu. 17 Chasendeliyi mutondu wakuyandishila,* wayili kwiluña datenañawu nawu, Chaañu,+ muchiHeberu nawu Gologota.+ 18 Kwenoku amupopeleli hamutondu+ hamu nawamayala ayedi, wumu kukabadi kamu, mukwawu kukabadi kakwawu, Yesu hakachi.+ 19 Nawa Pilatu wasonekeli nkumbu nakuyisha hamutondu wakuyandishila.* Wayisonekeli nindi: “Yesu wakuNazareta Mwanta wawaYudeya.”+ 20 AYudeya amavulu atañileña awa mazu, muloña iluña kwamupopeleliwu Yesu hamutondu dadiña kwakwihi namusumba, nawa awa mazu ayisonekeli muchiHeberu, muchiLatini nimuchiGiriki. 21 Hela chochu, akulumpi jawatupristu awaYudeya amulejeli Pilatu nawu: “Bayi wusoneka neyi, ‘Mwanta wawaYudeyaku,’ ilaña neyi wahosheli nindi, ‘Yami Mwanta wawaYudeya.’” 22 Pilatu waakwili nindi: “Chinnasoneki, nasoneki dehi.”
23 Dichi amashidika chamupopeleliwu Yesu hamutondu, anoneli yakuvwala yindi yahewulu nakuyanzañana hawana, mushidika-himushidika wanonelihu chimu, nawa anoneli nichakuvwala chindi chamukachi. Ilaña chakuvwala chamukachi hichadiña namuchiminuku, muloña chadiña chakupikula kufuma kwiwulu kushika kwishina. 24 Adilejeli mulwawu nawu: “Bayi tuchitabulaku, ilaña tusakulenu nachinjikijilu kulonda twiluki wukuchisenda.”+ Chumichi chamwekeni kulonda chishikiji chahosha nsona nawu: “Adanzañeneni mulwawu yakuvwala yami, nawa asakwili yakuvwala yami nachinjikijilu.”+ Dichi amashidika elili mwenimu.
25 Ilaña kwakwihi namutondu wakuyandishila* hadiñayi Yesu, kwemeni mama yindi+ nimwanyika mama yindi wamumbanda; Mariya ñoda Kilopasi niMariya Mandaleni.+ 26 Dichi, Yesu chamweniyi mama yindi nikambanji akeñeliyi+ anemani kwakwihi, wamulejeli mama yindi nindi: “Eyi mumbanda, talaña mwaneyi owu!” 27 Kuhiñahu, walejeli kambanji nindi: “Talaña mama yeyi owu!” Kufuma hayoyenoyu mpinji, iwu kambanji wamusendeli Mariya kwitala dindi.
28 Hanyima yayumiyi, Yesu chelukiliyi nindi ichi yuma yejima yinazatiki dehi, kulonda nsona yishikijewi, wahosheli nindi: “Natiyi mpwila.”+ 29 Kwenoku kwadiña nsaba yenzeli navinyu yabatuka. Dichi, anoneli siponja* yatumpikiliwu muvinyu yabatuka nakuyisha kunsachi yahisopi* nakumushila kukanwa kindi.+ 30 Yesu chatompeliyi vinyu yabatuka, wahosheli nindi: “Yuma yejima yinazatiki dehi!”+ nawa chanoñekeliyi mutu, wafwili.*+
31 Chelili dadiña ifuku daKuloñeshelamu,*+ nawa nyijimba hiyateleleli kushala hanyitondu yakuyandishila+ haSabataku (muloña odu ifuku daSabata dadiña dalema nankashi),+ dichi aYudeya amulombeli Pilatu nawu ayiteji kulonda akotoli nyendu nawa nyijimba ayifumishi hanyitondu. 32 Dichi amashidika ayili nawa akotweli nyendu yeyala wakusambila niyamukwawu mwayipopeleliwu hamu hanyitondu kwakwihi nayena. 33 Ilaña chashikiliwu hadi Yesu, amuwanini nafwi dehi, dichi hiyakotweli nyendu yindiku. 34 Ilaña mushidika wumu wamupwikili iyoña kukabavu,+ hohenohu mashi nimenji edikili. 35 Nawa wamweni chumichi, diyi wunashimuni iwu wunsahu, nawa wunsahu windi walala. Muntu yeniwu weluka nindi yuma yahoshañayi yalala, kulonda ninenu nawa mukuhweleli.+ 36 Kafwampi, yumiyi yamwekeni kulonda nsona yishikijewi yahosha nawu: “Kwosi ifwaha dindi nidimu dakakotokaku.”*+ 37 Nawa cheñi nsona yikwawu yahosha nawu: “Akatala kudi owu apwikiliwu.”+
38 Chamanini yumiyi, Yosefu wakuAramateya wadiña kambanji kaYesu, owu wadiswekeleña muloña watiyileña aYudeya woma,+ wamulombeli Pilatu nindi amwiteji kulonda asendi mujimba waYesu, nawa Pilatu wamwitejeli. Dichi, wenjili nawa wasendeli mujimba.+ 39 Nikodemu,+ owu wenjili katachi kudi Yesu nawufuku, niyena wenjili nawa waleteli mora yakubomba naalowe, yalemeni kwakwihi namapawundi 100.*+ 40 Dichi asendeli mujimba waYesu nawa awujiñilili* mumahina hamu nayuma yevumba dadiwahi,+ kwesekeja nakashidikilu kawaYudeya kakujiikilamu. 41 Nawa oku kwiluña kwamujahililiwu* kwadiña itempa, munodu itempa mwadiña ijamu* dadiha,+ dadiña kanda akaamikeñamu dehi muntu. 42 Chineli dadiña ifuku dawaYudeya Dakuloñeshelamu,+ nawa ijamu dadiña kukamwihi, dichi amukaamikili Yesu mwenomu.
20 Hefuku datachi* mumulungu, Mariya Mandaleni wayili nantetemena kwijamu,*+ henohu hachidi mwidima, nawa wamweni kwijamu* anafumishiku dehi ilola.+ 2 Dichi wayili lufuchi kudi Shimona Petulu nikudi kambanji mukwawu akeñeliyi Yesu+ nakuyileja nindi: “Mwanta anamufumishimu mwijamu,+ nawa tuneluki wanyi kunamukaamikiwu.”
3 Kufumahu Petulu nikambanji mukwawu ayili kwijamu. 4 Mwayedi wawu atachikili kutemukila hamu, ilaña kambanji mukwawu watemukili nakumushiyamu Petulu nawa diyi washikileñahu dehi kwijamu. 5 Chabandaminiyi nakusumbilamu, wamweni kwamahina adiña hamaseki,+ ilaña weñililimu wanyi. 6 Kuhiñahu Shimona Petulu wamulondeleleña niyena washikili, nawa weñilili mwijamu. Wamweni kwamahina adiña hamaseki. 7 Ihina damupombeliwu kumutu hidadiña hamu namahina amakwawuku, ilaña dadiña hakankawadu dakuvuñeka. 8 Dichi ona kambanji mukwawu wasambilili kushika kwijamu niyena weñililimu, wamweni nawa wetejeli. 9 Muloña achidiña kanda eluki mwatalisha nsona yahosha nawu watela kusañuka mudi afu.+ 10 Dichi atumbanji afuntili kumatala awu.
11 Ilaña Mariya wadiña saña emena hanji kwakwihi nejamu, nakudila. Chadilileñayi, wabandamini nakusumbila mwijamu, 12 wamweni añelu ayedi+ avwalili jitooka anashakami hakaamikiliwu mujimba waYesu, wumu kunyitu mukwawu kunyendu. 13 Dichi amwihwili nawu: “Eyi mumbanda, wunakudiladi?” Yena wayakwili nindi: “Mwanta wami anamufumishimu, nawa neluki wanyi kunamukaamikiwu.” 14 Chahosheliyi awa mazu, wabalumukili nawa wamweni Yesu nemani kwenoku, ilaña welukili wanyi nindi diyi Yesu.+ 15 Yesu wamwilili nindi: “Eyi mumbanda, wunakudiladi? Wunakukeñanyi?” Yena watoñojokeli nindi hindimi, wamwilili nindi: “Mwanta, neyi yeyi wunamusendi, nleji kuwunamukaamiki kulonda nimusendi.” 16 Yesu wamutambikili nindi: “Mariya!” Yena chabalumukiliyi, wetejeli muchiHeberu nindi: “Raboni!” (daya mukwila nawu, “Ntañishi!”) 17 Yesu wamulejeli nindi: “Lekaku kunkakela, muloña kanda niyi kudi Tata. Ilaña yaña kudi amanakwami,+ wuyileji neyi, ‘Inakuya kudi Tata yami+ nawa Tata yenu, kudi Nzambi yami+ nawa Nzambi yenu.’” 18 Mariya Mandaleni wayili nakuyileja atumbanji nindi: “Namumoni Mwanta!” Nawa wayilejeli yuma yamulejeliwu.+
19 Chikwelili melela hadodenodu ifuku, datachi mumulungu, nawa yiisu yadiña yakukiya* mwadiñawu atumbanji muloña ayitiyileña aYudeya woma, Yesu wenjili nakwimana mukachi kawu, wayilili nindi: “Kuwunda kwiikali nanenu.”+ 20 Chahosheliyi awa mazu, wayilejeli makasa indi nikukabavu kindi.+ Dichi atumbanji azañaleli hakumumona Mwanta.+ 21 Yesu wayilili cheñi nindi: “Kuwunda kwiikali nanenu.+ Neyi chantemesheliyi Tata,+ ninami nawa inakuyitemesha.”+ 22 Chelili nahoshi dehi awa mazu, wayipwepujoleli nakuyileja nindi: “Tambulenu spiritu yajila.+ 23 Neyi mumwanakena muntu nshidi jindi, dikwila nawu anamwanakeniju; neyi mubula kumwanakenaju, dikwila nawu hiyanamwanakenijuku.”
24 Ilaña Tomasi,+ wumu hadi apostolu 12, ateneneñawu nawu Mpamba, wadiña nawu wanyi henjiliyi Yesu. 25 Dichi, atumbanji amakwawu amulejeleña nawu: “Tunamumoni Mwanta!” Ilaña yena wayilejeli nindi: “Ami nukwiteja hohu neyi namoni mwahitili nyisumali mumakasa indi, niiñiji nimunu wami mwahitili nyisumali nawa niiñiji nichikasa chami kukabavu kindi.”+
26 Chimwahitili mafuku 8, atumbanji twindi adiña cheñi mwitala nawa Tomasi wadiña nawu. Hela chakwila yiisu yadiña yakukiya,* Yesu wenjili nakwimana mukachi kawu, wayilili nindi: “Kuwunda kwiikali nanenu.”+ 27 Kuhiñahu, wamulejeli Tomasi nindi: “Shaku munu weyi aha, talaña makasa ami, nawa nonaku chikasa cheyi wuchiñiji kukabavu kami, kulonda wuleki kujinoka,* witeji.” 28 Tomasi wamwakwili nindi: “Mwanta wami nawa Nzambi yami!” 29 Yesu wamwilili nindi: “Wuneteji muloña wunammoni tahindi? Adi namuzañalu wowu aneteji hela chakwila hiyanamoniku.”
30 Chakadi nikujina, Yesu welili cheñi yinjikijilu yikwawu yayivulu kumesu awatumbanji twindi, yabula kusonekawu muniwu muvuñilu.+ 31 Ilaña yumiyi anayisoneki kulonda mwiteji nenu Yesu diyi Kristu, Mwana kaNzambi, nawa neyi mwiteja, mukwikala nawumi kuhitila mwijina dindi.+
21 Hanyima yayumiyi, Yesu wadimwekesheli cheñi kudi atumbanji twindi kuKaluñalwiji kaTiberasi. Ichi dichadimwekesheliyi. 2 Shimona Petulu wadiña hamu naTomasi (ateneneñawu nawu Mpamba),+ niNataneli+ wamuKana yakuÑaliliya, nianyana kaZebedewu+ niatumbanji twindi amakwawu ayedi. 3 Shimona Petulu wayilejeli nindi: “Ami nayi nakukwata inshi.” Wena amwilili nawu: “Ninetu tunakuya neyi.” Dichi ayili nawa akandamini muwatu, ilaña hanowu wufuku hiyakwatilihu inshiku.+
4 Hela chochu, chikwayileña nakucha, Yesu wemeni kuchikumu, ilaña atumbanji hiyelukili nawu diyi Yesuku.+ 5 Kuhiñahu, Yesu wayihwili nindi: “Enu anyana, mudihu nayakuda yidi yejima?”* Wena aakwili nawu: “Inehi!” 6 Wayilejeli nindi: “Lalumwinenu kaleñi kukabadi kawatu kakuchidiilu nawa mukukwata inshi.” Dichi akilalumwini, ilaña akañenyi kukikokela muwatu muloña mwafwili inshi jajivulu nankashi.+ 7 Kambanji akeñeliyi Yesu,+ wamulejeli Petulu nindi: “Mwanta diyi!” Shimona Petulu chatiyiliyi nawu Mwanta diyi, wavwalili chakuvwala chindi chahewulu, muloña wadiña nzekesi, nawa waduumbilili hakaluñalwiji. 8 Ilaña atumbanji amakwawu enjili muwatu wanyanya, iku anakukoka kaleñi mwadiña inshi jajivulu, muloña adiña kwakulehi nachikumu wanyi, hadiña hohu mamita kwakwihi na 90.*
9 Chashikiliwu kuchikumu, amweni kesi kamakala hadi inshi nimankendi. 10 Yesu wayilili nindi: “Letenuhu inshi jimunakwati.” 11 Dichi Shimona Petulu wakandamini muwatu nawa wakokeleli kaleñi kuchikumu mwadiña inshi jajivulu jamaneni 153. Hela chakwila inshi jadiña jajivulu, kaleñi katabukili wanyi. 12 Yesu wayilili nindi: “Twayenu mudawuli.” Kwosi kambanji niwumu wahamukili nakumwihula nindi: “Yeyinyi?” muloña elukili nawu Mwanta diyi. 13 Yesu wanoneli mankendi nakuyinka, nawa wayinkeli niinshi. 14 Aka dikapampa kamuchisatu+ kamwekeniyi Yesu kudi atumbanji twindi kufuma hamusañwiliwu mudi afu.
15 Chamanishiliwu kudawula, Yesu wamwihwili Shimona Petulu nindi: “Shimona mwana kaYowanu, komana wankeña kubadika iyi?” Yena wamwakwili nindi: “Eña Mwanta, weluka neyi nakukeña.” Yesu wamulejeli nindi: “Diishaña anyikoku ami anyanya.”+ 16 Wamwihwili cheñi kamuchiyedi nindi: “Shimona mwana kaYowanu, komana wankeña?” Waakwili nindi: “Eña Mwanta, weluka neyi nakukeña.” Yena wamulejeli nindi: “Biñaña anyikoku ami anyanya.”+ 17 Wamwihwili kamuchisatu nindi: “Shimona mwana kaYowanu, komana wankeña?” Petulu waneñeli nanochu chamwihwiliyi kamuchisatu nindi: “Komana wankeña?” Dichi wamwilili nindi: “Mwanta, weluka yuma yejima; weluka neyi nakukeña.” Yesu wamulejeli nindi: “Diishaña anyikoku ami anyanya.+ 18 Inakukuleja chikupu nami, hiwachidiña kansi, wadiña nakudivwika eyi aweni nikuya kwejima kuwakeñeleña kuya. Ilaña chiwakashinakaja, wakwololaña makasa eyi nawa muntu wacheñi wakakuvwikaña nikukutwala kwejima kuwunabuli kukeña.” 19 Wahosheli mwenimu kulonda amwekeshi kufwa kwakamulemeshayi nachu Nzambi. Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wamulejeli nindi: “Twalekakuhu kunlondela.”+
20 Petulu wabalumukili nawa wamweni kambanji akeñeliwu kudi Yesu+ nakulondela, ona wakundameneni muntulu yaYesu hadiileñawu kuda kwamelela nawa wamwihwili nindi: “Mwanta, hinyi wukukufukejela?” 21 Dichi Petulu chamumweniyi, wamwihwili Yesu nindi: “Mwanta, indi iwu muntu nakukeñadi?” 22 Yesu wamwakwili nindi: “Neyi nakeñi nami atwalekihu kushakama nichinakenza, indi eyi wunakwakamenadi? Eyi nlondeleña hohu.” 23 Dichi awa mazu atiyakeni hakachi kawamanakwetu nawu iwu kambanji hamba kafwaku. Hela chochu, Yesu wamulejeli wanyi nindi hiwamba kafwaku, ilaña wahosheli nindi: “Neyi nakeñi nami atwalekihu kushakama nichinakenza, indi eyi wunakwakamenadi?”
24 Iwu diyi kambanji+ washimunaña iwu wunsahu wayumiyi nawa diyi wasonekeli yumiyi, ninetu tweluka netu wunsahu windi walala.
25 Kafwampi, kudi cheñi yuma yikwawu yayivulu yakoñeliyi Yesu, neyi ayisonekeli yejima, namoni mukanu kaayi himwadi kwikala iluña dakushahu nyivuñilu yadi kusonekawuku.+
Hela “naluwi lwasweja.”
Hela “wudi muntulu yaTata yindi.” Chumichi chinakwimenaku chifulu chalema.
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
Hela “kankudimba.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 16:00.
MuchiGiriki, “Chinatukundami ñahi ami nineyi, eyi mumbanda?” Iyi hinhoshelu yankinji yinakumwekesha kukaana. Kuhosha nawu “eyi mumbanda” hikubula kavumbiku.
MuchiGiriki, “Ora.”
Hadaha chipimu chimu chadiña chipimu chabati chesekeni namalita 22. Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Hela “tunkudimba.”
Hela “tunkudimba.”
Hela “chisankanu; dakuselujolelamu.”
Hela hekwawu, “kuvwalika kufuma mwiwulu.”
Hela “kuyisolola.”
Hela “neteji.”
Hela “nachesekelu.”
Hela “hakaseloki.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 12:00.
Hela “nakoli.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 13:00.
Hela “wukweti chawaana chawumi mudi yomweni.”
Dikwila nawu, Nsona.
Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Hela “mumabasiketi.”
Kwakwihi namakilomita atanu hela 6. MuchiGiriki, “kwakwihi namabulu 25 hela 30.” Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
MuchiGiriki, “kaayi.”
Hela hekwawu, “hapompeli antu amavulu.”
Hela “diyabolu.”
Hela “kwendela.”
Hela “Yisolu.”
Dikwila nawu, mashikola awaRabi.
Mumamanyusikiliputi alala amavulu akushankulu asonekamu wanyi mazu adi muvasi 53 kushika kukapetulu 8, vasi 11.
Hela “wuvumbi.” MuchiGiriki, poneya. Talenu Kulumbulula.
Hela “kufuma hakutachika.”
Hela “wabandamini.”
Hela “anuñañana.”
Hela “adifwana naNzambi?”
Hela “mwijamu dachanukishu.”
MuchiGiriki, “kwakwihi namabulu 15.” Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Hela “ijamu dachanukishu.”
MuchiGiriki, “muspiritu.”
Hela “ijamu dachanukishu.”
Hela “anayipombeki.”
Hela “muChota Cheneni chawaYudeya.”
Dikwila nawu, tembeli.
Hela “ashakamini naYesu kaheña kumesa.”
Dikwila nawu, pawundi yawaRoma yamagiramu kwakwihi na 327. Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Dikwila nawu, manji evumba dadiwahi afumishañawu kumutondu wevumba dadiwahi wawanikaña kumpidi jaHimalaya.
Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
Hela “ijamu dachanukishu.”
Hela “wumi wami.”
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
Hela “munsañu yitwashimwini.”
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
Hela “ditwayi.”
Hela “mbashila.”
Hela “ditwayi.”
Hela “ninenu mukweti mudimu.”
Hela “nambalumukilimu dehi.”
MuchiGiriki, “muntulu.”
Hela “mudi tupeka twatuvulu.”
Hela “nakayileti kwitala dami.”
Hela “nkundeji.”
Hela “wawahishaña.”
Izu dakwila nawu “yenowu” didi muvasi 13 niizu dakwila nawu “yena” didi muvasi 14 anakutalisha kwizu dakwila nawu “nkwashi” didi muvasi 7. Yesu wazatishili idi izu dakwila nawu “nkwashi” (muchiGiriki, dinakutalisha kudi muntu weyala) hakutena spiritu yajila neyi muntu, ñovu bayi muntuku, muchiGiriki dinateli kutalisha kudi muntu weyala hela wamumbanda.
Hela “nakojeji adiluki.”
Hela “anovwahili.”
Hela “anuñañani.”
Hela “chitwanuñañana.”
Hela “Yaambuli.”
Hela “dakaloña kachishika kaKidironi.”
Hela “lupasa.”
Hela “hawiñililu.”
Hela “nkonkololi.”
Hela “namuloñaku.”
Hela “Kalombu.”
Hela “mwakamujahili hamutondu.”
Hela “wakukujahila hamutondu.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 12:00.
Talenu Kulumbulula.
Talenu Kulumbulula.
Talenu Kulumbulula.
Chuma chachovu chafwana mupelu.
Talenu Kulumbulula.
Hela “wanoñeli.”
Dikwila nawu, hadiña haChitanu.
Hela “dakachikawu.”
Dikwila nawu, mapawundi awaRoma. Talenu Nsañu Jikwawu B14.
Hela “awupombeleli.”
Hela “kwamujahililiwu hamutondu.”
Hela “ijamu dachanukishu.”
Idi didu ifuku ditwatenaña netu haMulungu. Kudi aYudeya, dadiña ifuku dakutachikilahu mumulungu.
Hela “kwijamu dachanukishu.”
Hela “kwijamu dachanukishu.”
Hela “yakupata.”
Hela “yakupata.”
MuchiGiriki, “kubula kukuhwelela.”
Hela “nanshi wudi wejima?”
MuchiGiriki, “kwakwihi namakyubiti 200.” Talenu Nsañu Jikwawu B14.