Watchtower LAYIBULALI YAHAINTANETI
Watchtower
LAYIBULALI YAHAINTANETI
Lunda
  • BAYIBOLU
  • NYIKANDA
  • KUPOMPA
  • nwt Aheberu 1:1-13:25
  • AHeberu

Vidiyo yimwatonda hosi.

Atwanakeniku mwani, vidiyo yakañanya kwenzunuka.

  • AHeberu
  • Bayibolu yaNsona jaKaayi Kakaha
Bayibolu yaNsona jaKaayi Kakaha
AHeberu

KUDI AHEBERU

1 Kushankulu, Nzambi wahosheleña nawankakulula jetu kuzatisha atuprofwetu hampinji yamboka-mboka nimunjila jashiyashana.+ 2 Hayinu mpinji* wahoshaña nanetu kuzatisha Mwanindi,+ atondeliyi kwikala nswana wayuma yejima nawa mudi yena,+ dimwaleñeleliyi yuma yamwiwulu niyahamaseki.*+ 3 Yena diwamwekeshaña kulema kwaNzambi+ nawa diyi wamufwana chikupu mwekalilayi,+ diyi wahembaña yuma yejima nezu dañovu jindi. Nawa chamanishiliyi kututookesha kunshidi jetu,+ washakamini kuchikasa chachidiilu chanowu waWukeleñi mwiwulu.+ 4 Dichi yena nekali walema kubadika añelu+ nanochu chinaswaniyi ijina dadiwahi chikupu dabadika ijina dawu.+

5 Chakutalilahu, kañelwinyi alejeliwu kudi Nzambi nawu: “Eyi wudi mwanami; dalelu ami nekali tata yeyi”?+ Nawa cheñi nawu: “Ami nakekala tata yindi nawa yena wakekala mwanami”?+ 6 Ilaña yena chakatemeshayi cheñi Mwanindi Wawedi+ hamaseki, wakahosha nindi: “Añelu jaNzambi ejima adifukuli kudi yena.”*

7 Wahosha cheñi hadi añelu nindi: “Welishaña añelu jindi kwikala aspiritu, nawa akakumukalakela*+ kwikala muzuzu wakesi.”+ 8 Ilaña hadi Mwanindi wahosha nindi: “Nzambi diyi itanda deyi+ haya nyaaka nanyaaka, nawa nkuunyi yaWanta weyi hinkuunyi yakwoloka.* 9 Wakeñeli kuloña nawa waheleli kutama. Dichaletesheli Nzambi, Nzambi yeyi, akuwayishi+ namanji akuzañalesha kubadika akwenu.”+ 10 Nawa nindi: “Eyi Mwanta, kukutachika waalili chikuku cheseki, nawa mawulu hinyidimu yamakasa eyi. 11 Akajilumuka, ilaña eyi wakashala; nawa ejima akafwa neyi chakuvwala, 12 nawa eyi wakayivuña neyi kahuma, neyi chakuvwala, nawa akahimpa. Ilaña eyi wahimpaña wanyi, nawa yaaka yeyi hiyamba kakumaku.”+

13 Indi kañelwinyi alejawu dehi kudi Nzambi nawu: “Shakamaku kuchikasa chami chachidiilu sampu nelishi dehi ayilumbu jeyi kwikala chitwamu hakudata nyendu yeyi”?+ 14 Komana añelu ejima hiyekala aspiritu añovu akalakalaña mudimu wajilaku?*+ Komana hidiwu alejawu kukwasha antu akamwinawuku?

2 Dimuloña waweni wutwatela kushila nankashi maana kuyuma yitunatiyi+ kulonda tubuli kukumpuka chovu-chovu.+ 2 Muloña mazu ahosheliyi Nzambi kudi ankakulula jetu kuhitila mudi añelu+ adiña alala, nawa antu afumpileña nshimbi niabulileña kwovwahila ayibabesheli kwesekeja nawuñanji,+ 3 hanu dinu tukapuluka ñahi neyi tudiwula nsañu yahosha hayuma yakoñayi kulonda akatwamwini?+ Muloña Mwanta wetu diyi wadiña watachi kushimuna iyi nsañu yalema+ nawa antu amutiyili diwu atulejeli iyi nsañu, 4 Nzambi niyena washimwini wunsahu nayinjikijilu, yihayamisha,* nyidimu yañovu yamboka-mboka+ ninaspiritu yajila yahaniniyi kwesekeja namwaya nkeñelu yindi.+

5 Muloña Nzambi hovwahishilili añelu kaayi kanakwinza+ kitunakuhoshahuku. 6 Ilaña chinsahu wumu wasonekeli nindi: “Indi muntu diyinyi mwaka wumwanukeña, hela mwana kamuntu diyinyi mwaka wumwakameneña?+ 7 Wamwilishili kwikala wakehelamu chanti hadi añelu; wamuvwikili chibañula chakulema nimpuhu nawa wamutondeli ekali nhembi wanyidimu yamakasa eyi. 8 Yuma yejima wayovwahishili mwishina danyendu yindi.”+ Chineli Nzambi wamwovwahishilili yuma yejima,+ hashilihu chuma hela chimu chabulili kumwovwahishilayiku.+ Hela chochu, hayinu mpinji kanda tumoni yuma yejima yinakumwovwahila mwanindi.+ 9 Ilaña twamumonaña Yesu elishiliwu kwikala wakehelamu chanti hadi añelu,+ anamuvwiki chibaaba chakulema nimpuhu muloña wakabakeni kushika nikukufwa,+ kulonda atweshi kutompela antu ejima kufwa kuhitila muluwi lwaNzambi lwasweja.+

10 Yuma yejima yekalilaku muloña wakulema kwaNzambi nawa yekalaku muloña wayena. Dichi, hakwila nawu alemeshi anyana amavulu,+ chateleleli Nzambi kwiteja Ntwamina Muneni+ kukabakana.+ Muloña wachumichi, washikililimu kuyamwina. 11 Muloña Yesu wunakujilika kushilahu ninowu anakujilikayi,+ wejima wawu afuma kudi yowumu hohu,+ nawa ichi dichaleteshaña abuleña kutiya nsonyi kuyitena nindi anakwami,+ 12 muloña wahosha nindi: “Nukushimuna ijina deyi kudi amanakwami; nukukushimeka mukachi kachipompelu natumina.”+ 13 Cheñi nindi: “Ami nukukuhwelelaña mudi yena.”+ Nawa cheñi nindi: “Tiyenu! Ami nianyana anyanya anyinkeliyi Yehova.”*+

14 Dichi, chineli “anyana anyanya” akweti mashi ninyisunyi, niyena wukweti mashi nimusunyi,+ kulonda kuhitila mukufwa kwindi atweshi kufumishahu wakojejaña kufwa,+ dikwila nawu Diyabolu,+ 15 nawa kulonda asubuli antu ejima adiña muwuduñu muchihandilu chawu chejima muloña wakutiya woma kufwa.+ 16 Muloña, henjili nakukwasha añeluku, ilaña wenjili nakukwasha mwana* kaAbarahama.+ 17 Dichi, wekalili neyi “anakwindi” muyuma yejima,+ kulonda ekali naluwi nankashi nawa kapristu muneni washinshika munyidimu yaNzambi, hakwila alambuli mulambu+ wakufumishahu nshidi* jawantu.+ 18 Chineli yena wakabakeni hamwesekeleñawu,+ dichi yena nateli kukwasha antu anakwesekawu.+

3 Dichi enu anakwetu ajila, enu atambikawu kuya mwiwulu,+ toñojokenu hadi kapostolu nawa kapristu muneni itweluka,* Yesu.+ 2 Yena wadiña washinshika kudi Owu wamutondeli,+ neyi chadiñayi Mosi washinshika hazatileñayi mwitala daNowu mwejima.+ 3 Muloña yena* amuteneni nawu diyi watelela kulemeshewa chikupu+ kubadika Mosi, chineli watuñaña itala amulemeshaña kubadika itala dadeni. 4 Kafwampi, itala dejima kudi muntu wadituñaña, ilaña watuñili yuma yejima hiNzambi. 5 Dichi Mosi wadiña nhembi washinshika mwitala daYenowu mwejima, nawa chumichi chamwekesheli wunsahu wayuma yamba kahoshawu kumbidi, 6 ilaña Kristu hakwikala mwana kaNzambi,+ wadiña washinshika mukuhemba itala datata yindi. Etu tukwikalaña itala daNzambi,+ neyi tukukakelaña chikupu kukuhosha nakukasunuka nikukolela kukuchiñeja kutwadisambilañamu kushika nikunsa.

7 Dichi, neyi chinahoshi spiritu yajila nawu,+ “Dalelu neyi mukutiyilila kwizu dindi, 8 bayi muchinchikisha nyichima yenu neyi chanzuwishiliwu chikupu hefuku dañesekeliwu mwisañaku,+ 9 omu mwañesekeleliwu ankakulula jenu, hela chakwila amweni nyidimu yami yinakoñeli hadi yaaka 40.+ 10 Ichi dichankojejeli nitiyi idi ikiñu kutama nakuhosha nami: ‘Mpinji yejima aluwankanaña munyichima yawu nawa hiyaneluki njila jamiku.’ 11 Dichi nasanyikili mukuzuwa kwami nami: ‘Hiyakeñila mukunooka kwamiku.’”+

12 Babalenu enu anakwami, kuchiina wumu hakachi kenu wakenda kekala namuchima watama wakadi chikuhwelelu muloña wakusenuka nakufuma kudi Nzambi;+ 13 ilaña twalekenuhu nakudikolesha wumu namukwawu hefuku-hefuku, henohu kuchidi mpinji yinateli kutenawu nawu “Dalelu,”+ kulonda hakachi kenu habuli kwikala muntu wukuchinchika muchima muloña wanshidi yekala nañovu yakudimbana. 14 Muloña ninetu twakatambwila chuma chatambwilayi Kristu neyi tukukakela chikupu kuchikuhwelelu chitwadiña nachu hakusambila kushika nikunsa.+ 15 Neyi chahoshawu nawu, “Dalelu neyi mukutiyilila kwizu dindi, bayi muchinchikisha nyichima yenu neyi chamuzuwishiliwu chikupuku.”+

16 Komana anyi wenowu atiyili kuhiñahu hiyakumuzuwisha chikupu? Komana, hiyadiña ana antu ejima afumini muEjipitu alombweleñawu kudi Mosiku?+ 17 Kubombelahu, anyi atiyiliwu kutama kudi Nzambi hadi yaaka 40?+ Komana hidiwu ana antu avulumwini, afwilili mwisañaku?+ 18 Nawa anyi asanyikililiyi nindi hiyakeñila mukunooka kwindiku? Komana hasanyikilili antu adikañili nayenaku? 19 Dichi tunamoni netu muloña wakubula chikuhwelelu, akañenyi kwiñilamu.+

4 Hela chochu, chineli chikaninu chakwiñila mukunooka kwindi chichidi kutwalekahu, tubabalenu* kuchiina wumu hakachi kenu wakenda kakañanya kushikija yuma yakeñekaña hakwiñila muniku kunooka.+ 2 Muloña ninetu atushimwinini nsañu yayiwahi neyi chayishimwininiwu niwena;+ ilaña izu datiyiliwu hidayikwashiliku, muloña hiyadiña nachikuhwelelu neyi chadiña nanowu antu ovwahililiku. 3 Ilaña etu twakuhwelela, tweñilaña mukunooka kwindi. Ilaña hadi wena, wahosheli nindi: “Dichi nasanyikili mukuzuwa kwami nami, ‘Hiyakeñila mukunooka kwamiku,’”+ hela chakwila nyidimu yindi yamanini kufuma haaliliwu chikuku chakaayi.+ 4 Muloña hansona yimu, washimunahu ifuku damu 7 nindi: “Nawa Nzambi wanookeli hefuku damu 7 kunyidimu yindi yejima,”+ 5 nawa hansona yoyimu washimunahu cheñi nindi: “Hiyakeñila mukunooka kwamiku.”+

6 Dichi, chineli antu amakwawu kanda eñili muniku kunooka, nawa antu asambilili kushimwinawu nsañu yayiwahi akañenyi kwiñila mukunooka muloña wakudikaña,+ 7 yena wateneni cheñi ifuku chihaleheli, dateneniyi mwisamu daDavidi nindi, “Dalelu”; neyi chinashimuniwu dehi hewulu nawu, “Dalelu neyi mukutiyilila kwizu dindi, bayi muchinchikisha nyichima yenuku.”+ 8 Muloña neyi Yoshuwa+ wayiñijili mwiluña dakunookela, Nzambi hadi kutena cheñi ifuku dikwawu mukuhita kwampinjiku. 9 Dichi sabata yakunooka kwawantu jaNzambi yichidi kwoku.+ 10 Muloña muntu wuneñili mukunooka kwaNzambi, nanooki nawa nikunyidimu yindi neyi chanookeliyi Nzambi kunyidimu yindi.+

11 Dichi, tuzatenu nañovu jetu jejima twiñili muniku kunooka, kulonda kubuli kwikala muntu wukwikala nayilwilu yakudikaña neyi chadikañiliwu wena.+ 12 Muloña izu daNzambi dadumi nawa dikweti ñovu chikupu,+ datwa kubadika mpoku yakabali yikweti wumwemu kuyedi+ nawa dapwikaña nakwaambula wumi* naspiritu,* manuñi nawoñu wamumafwaha, nawa dinateli kwiluka yitoñojoka niyuma yafwilaña muchima. 13 Kwosi chileñaleña hela chimu chaswama kumesu indiku,+ ilaña yuma yejima yidi nzekesi nawa yidi hatooka kumesu anowu itukalumbululaku.+

14 Dichi, chineli tukweti kapristu muneni wabadika wuneñili dehi mumawulu, Yesu Mwana kaNzambi,+ tutwalekenuhu kushimuna chikuhwelelu chetu mudi yena hatooka.+ 15 Muloña hitukweti kapristu muneni wukukañanya kutiyisha kuzeyazeya kwetuku,+ ilaña tukweti kapristu muneni anesekiwu muyuma yejima neyi chinatwesekiwu ninetu, ilaña yena hakweti nshidiku.+ 16 Dichi, twinzenu kwakwihi netanda daNzambi daluwi lwasweja nakuhosha mukukasunuka,+ kulonda atutiyili wushona niluwi lwasweja lwakutukwasha hampinji yatelela.

5 Muloña kapristu muneni wejima atondañawu hakachi kawantu amutonda kulonda ayikalakeli muyuma yakundama kudi Nzambi,+ kulonda alambuleña yawaana ninyilambu yahanshidi.+ 2 Watiyilaña wushona antu abula kwiluka yuma nialuwañeshaña,* chineli niyena wakabakanaña nakuzeyazeya kwindi, 3 nawa muloña wachumichi, watela kulambula nyilambu yakujima nachu nshidi jindi neyi chelañayi nanshidi jawantu acheñi.+

4 Muntu hanateli kudilisha yomweni kwikala kapristu muneniku, ilaña Nzambi diyi hohu wunateli kumutonda neyi chamutondeliyi Aroni.+ 5 Kristu niyena hadilemesheli yomweni+ nakwikala kapristu muneniku, ilaña amulemesheli kudi Owu wamulejeli nindi: “Eyi wudi mwanami; dalelu ami nekali tata yeyi.”+ 6 Nawa wahosha cheñi hansona yikwawu nindi, “Eyi wudi kapristu haya nyaaka neyi chadiñayi Melekizedeki.”+

7 Hampinji yadiñayi hamaseki,* Kristu walombeleña kulomba kwakulembelela nikwakulomba yuma yakeñeleñayi iku nakudila chikupu nimadilu+ kudi Owu watwesheli kumwamwina kukufwa, nawa amutiyili muloña wakumutiya Nzambi woma. 8 Hela chakwila wadiña mwana, wadizili kwovwahila kuyuma yakabakeniyi.+ 9 Chelili anamwilishi dehi kwikala wawanina,+ wekalili mukakuhana wamwinu wahaya nyaaka kudi antu ejima amwovwahilaña,+ 10 muloña amutonda kudi Nzambi kwikala kapristu muneni wudi neyi Melekizedeki.+

11 Tukweti yuma yayivulu yitwatela kuhosha hadi yena, ilaña chakala kuyilumbulula, muloña enu munekali antu abulaña kutiyisha. 12 Muloña enu hela chakwila mwadi kwikala antañishi hayinu mpinji,* ilaña munakukeñeka cheñi muntu wakuyitañisha kulonda mwiluki yuma yakutachikilahu+ yansañu yajila yaNzambi, nawa munafunti cheñi kunyima nakukeña mayeli bayi yakuda yakolaku. 13 Muloña muntu wejima watwalekañahu kunwa mayeli heluka mwaya izu daloñaku, muloña wuchidi mwana wanyanya.+ 14 Ilaña yakuda yakola yawantu apama dehi, afumba ñovu jawu jakutoñojoka chiwahi jakwaambula yuma yayiwahi nayatama.

6 Dichi, chineli tunamanishi dehi ntañishilu yatachi+ yahosha hadi Kristu, tufwilenu kupama,+ bayi twaala chikuku cheñiku, dikwila nawu kubalumuka munyichima nakufuma kunyidimu yafwa, nichikuhwelelu mudi Nzambi, 2 kutañisha nsañu yeñi-nayeñi yachipapatishu, kunañika antu makasa,+ kusañuka kwawafu+ nikusompesha kwahaya nyaaka nanyaaka. 3 Neyi Nzambi neteji, tukupaminañaku hohu.

4 Muloña kutalisha kudi antu atoñekelawu chejeji,+ anatompi kuchawaana chafumaña mwiwulu nawa anatambwili spiritu yajila 5 nawa anatompi izu daNzambi dadiwahi niyuma yañovu yakakoñayi munshakaminu yinakwinza,* 6 ilaña anasenuki nakufuma kuchikuhwelelu,+ chikutwesheka wanyi kuyikwasha kulonda abalumuki cheñi munyichima, muloña amupopelaña cheñi Mwana kaNzambi hamutondu nikumusawula hamesu awantu.+ 7 Muloña iseki datambwilaña nkisu kudi Nzambi chidanwaña menji anvula yanokelañahu kakavulu nikumenesha yakuda yadañawu antu adimañahu. 8 Ilaña neyi iseki dimena nyiña ninyibambañoma, adisekeshaña nawa kwashalaña kwanti nakushiñewa, nkumininaku akudocha.

9 Ilaña kutalisha hadi enu akwetu inakeña, hela chakwila tunakuhosha muniyi njila, tuneluki chikupu netu, enu mudi nayuma yayiwahi, yuma yakundama kuwamwinu. 10 Muloña Nzambi waloña nawa hakavulamena mudimu wenu nikukeña kumwakeñeli ijina dindiku,+ nachimwakalakeleli akakujila nichimunatwalekihu nakuyikalakela. 11 Ilaña tunakukeña wejima wenu hamuntu-hamuntu mutwalekihu kwikala neyena dakudikita neyi dimwadiña nadu hakusambila kulonda mutwalekihu kuchiñeja+ ndo-o nikunsa,+ 12 kulonda mubuli kwikala akatala,+ ilaña mwiikali akakwimbujola antu akaswana yuma yakanawu muloña wachikuhwelelu nikudiwunjika kwawu.

13 Muloña Nzambi chamukanineñayi Abarahama chikaninu, chineli hikwadiña muntu mukwawu wamubadika wakusanyikilamuku, wadisanyikilili yomweni,+ 14 nindi: “Chalala nakakukiswila nawa chalala nakakuvulisha.”+ 15 Dichi hanyima yakwila Abarahama namwekeshi dehi kudiwunjika, watambwilili ichi chikaninu. 16 Muloña antu asanyikilaña mudi muntu wabadika, nawa kusanyika kwawu kwamanishaña ntaadi jejima, chineli kusanyika kwamwekeshaña nawu yuma yahoshañawu yalala.+ 17 Munjila yoyimu, Nzambi chafuukwiliyi kusolola hatooka nkeñelu* yindi yabulaña kuhimpika kudi answana akaswana yuma yakanayi,+ wasanyikili* hakwila amwekeshi nindi nahoshi mwalala, 18 kulonda kuhitila muyuma yiyedi yabulaña kuhimpika oyu yamwekeshaña nawu Nzambi hanateli kutwambaku,+ etu tunatemukili dehi mwakuswama, tukoleshewi chikupu kulonda tukakeli kukuchiñeja kudi kumbidi. 19 Tukweti iku kuchiñeja+ kudi neyi chikuñu chakwimika nachu wumi wetu,* kwalala nawa kwakola mbe-e kweñilaña mukachi kehina,+ 20 mwatwiñililayi dehi Yesu,+ mukakututwaminina, owu wunekali kapristu muneni wahaya nyaaka nanyaaka wudi neyi Melekizedeki.+

7 Muloña iwu Melekizedeki, mwanta wakuSalema, kapristu kaNzambi Mukakubadika Chikupu, wamukinkililili Abarahama hafuntileñayi kufuma kwayiliyi nakushinda anyanta nawa wamukiswilili,+ 2 kubombelahu, Abarahama wamwinkeli* yamwikumi yejima. Chatachi, ijina dindi adibalumuna nawu “Mwanta Wakuloña,” cheñi mwanta wakuSalema, dikwila nawu, “Mwanta Wakuwunda.” 3 Yena hakweti tata yindi hela mama yindiku, hakweti chisakaku, nawa hosi hasonekawu ifuku dakuvwalika hela dakufwa kwindiku, ilaña chamwilishiliwu kwikala neyi Mwana kaNzambi, watwalekañahu kwikala kapristu haya nyaaka.+

4 Talenu iwu iyala chadiñayi walema chikupu kudi Abarahama mutu wachisaka,* nawa wamwinkeli iseka damwikumi dayuma yayiwahi yapuupiliyi* kunjita.+ 5 Chalala, kwesekeja naNshimbi, anyana kaLevi+ atambwilaña mudimu wawupristu, akweti lushimbi lwakutambula jamwikumi kudi antu,+ dikwila nawu kudi anakwawu, hela chakwila wenawa akumutaña* waAbarahama. 6 Ilaña iwu iyala wabulili kufuma muchisaka chaLevi, watambwili jamwikumi kudi Abarahama nawa wakiswilili muntu akaniniwu yikaninu.+ 7 Ichi tuneluki dehi netu muntu wakehelamu amukiswilaña kudi wamubadika. 8 ALevi atambwilaña jamwikumi, diwu amayala anakufwa, ilaña iyala mukwawu watambwilaña jamwikumi, Nsona yashimunaña hatooka nawu watwalekañahu kuhanda.+ 9 Nawa tunateli kuhosha netu niLevi watambwilaña jamwikumi, nahani jamwikumi kuhitila mudi Abarahama, 10 muloña hamubulakeniwu kudi Melekizedeki, wachidiña kanda avwaliki muchisaka* chankakulula yindi.+

11 Dichi, neyi kuwanina akutambwileña kuhitila muwupristu wawaLevi+ (muloña wupristu wadiña chuma chamuNshimbi chayinkeliwu antu), hanu dinu muloñadi chikwakeñekeleleña kapristu mukwawu wudi neyi Melekizedeki+ bayi wudi neyi Aroniku? 12 Chineli wupristu awuhimpaña, Nshimbi nijena jinateleli kujihimpa.+ 13 Muloña muntu anateneniwu yumiyi, wafumini kumuchidi wacheñi. Kuniwu muchidi, kwosi muntu wazatilahu dehi kukameñaku.+ 14 Muloña chinamwekani hatooka to-o nawu Mwanta wetu wafuma muchisaka chaYuda,+ ilaña Mosi hashimwinihu nindi kuniwu muchidi kwakafuma atupristuku.

15 Nawa chumichi chinatulumbulukili chikupu chikunamwekani dehi kapristu+ mukwawu wudi neyi Melekizedeki,+ 16 wunekali kapristu bayi neyi muloña walushimbi lwashindamena hachisemwa chawantuku, ilaña muloña wañovu yamwinkaña wumi wakadi kunoña.+ 17 Muloña nsona yimu yahosha hadi yena nawu: “Eyi wudi kapristu haya nyaaka neyi chadiñayi Melekizedeki.”+

18 Dichi dinu, lushimbi lwalukulu analufumishiku dehi muloña lunazeyi nawa lunakuzatika wanyi.+ 19 Muloña Nshimbi hijawanishili yuma yejimaku,+ ilaña chaleteliwu kuchiñeja kwabadika kuwaha,+ dikwawanishili yumiyi, nawa iku kuchiñeja dikwatukundamishaña kwakwihi naNzambi.+ 20 Cheñi nawa, Nzambi wasanyikili hakumwinka Yesu mudimu wawupristu 21 (muloña chalala kudi amayala anekali atupristu chakadi kusanyika, ilaña iwu nekali kapristu kuhitila mukusanyika kwamusanyikililiwu kudi Owu wahosheli nindi: “Yehova* nasanyiki, nawa hamba kahimpa yitoñojoka yindiku,* ‘Eyi wudi kapristu haya nyaaka’”),+ 22 Yesu anamwilishi kwikala chinjikijilu chachitiyañenu chasweja kuwaha.+ 23 Kubombelahu, antu amavulu ekalileña atupristu mukudisinsa-sinsa+ muloña wakwila kufwa kwayikañesheleña kutwalekahu kuzata iwu mudimu, 24 ilaña chineli yena wahandaña haya nyaaka nanyaaka,+ wupristu windi hiwukweti answanaku. 25 Dichi yena nateli nikwamwina chikupu antu amusolomokaña Nzambi kuhitila mudi yena, muloña yena wahandaña mpinji yejima kulonda ayilembeleñaku.+

26 Muloña chinatuteleli kwikala nakapristu muneni wamuchidiwu, washinshika, wakadi muloña, wakadi kutamishewa,+ waambuka kudi akanshidi nawa atuumbakeshañawu kubadika mawulu.+ 27 Yena hakeñekaña kulambula nyilambu hefuku-hefukuku,+ kutachika namulambu wanshidi jindi, kuhiñahu hakulambula jawantu amakwawu neyi chelileñawu atupristu amaneni,+ muloña yena welili mwenimu kamu hohu haya nyaaka kuhitila mukudilambula yomwenindi.+ 28 Muloña Nshimbi jatondaña amayala azeyazeya kwikala atupristu amaneni,+ ilaña izu dakusanyika+ dalondeleli haNshimbi hanyima yakutonda Mwana, owu anelishiwu kwikala wawanina+ haya nyaaka.

8 Dichi, ichi dichikuma chacheni chitunakuhosha netu: Tukweti kapristu muneni wudi neyi iwu,+ nawa nashakami kuchikasa chachidiilu chetanda daWukeleñi mumawulu,+ 2 mukakukalakela* mwiluña dajila+ nimwitenti dalala dalemeniyi Yehova,* bayi muntuku. 3 Muloña kapristu muneni wejima amutondaña kulonda ahaneña yawaana nikulambula nyilambu; dichi chateleleli iwu niyena kwikala nachuma chakuhana.+ 4 Neyi yena wadiña hanu hamaseki, mutenowu hadi kwikala kapristuku,+ muloña kudi dehi amayala ahanaña yawaana kwesekeja naNshimbi. 5 Mudimu wunakukalakalawu awa amayala wajila, hichifwanisha nawa mwevulu+ wayuma yamwiwulu;+ neyi chamwinkeliwu Mosi nshimbi hadiñayi kwakwihi nakulema itenti: Muloña Nzambi wamulejeli nindi: “Wakatuñi yuma yejima kwesekeja nanjila yakuyituñilamu yinakuleja kumpidi.”+ 6 Ilaña ichi Yesu natambuli mudimu wawuwahi nankashi,* muloña diyi cheñi ihaku+ wachitiyañenu chabadika kuwaha+ chinakoleshiwu nanshimbi jayikaninu jabadika kuwaha.+

7 Neyi chakwila chitiyañenu chatachi chadiña chakadi ihuji, hikwadi kukeñeka chitiyañenu chamuchiyediku.+ 8 Muloña yena wayiwanaña antu namuloña nanochu chahoshañayi nindi: “‘Tiyenu! Mafuku anakwinza,” dichinahoshiyi Yehova,* ‘inakatiyañana chitiyañenu chachiha naamwitala daIsarela niamwitala daYuda. 9 Hichakekala neyi chitiyañenu chinatiyañeni nawankakulula jawu hefuku dinayikwatili kuchikasa nakuyifumisha mwituña daEjipituku,+ muloña akañenyi kuhemba chitiyañenu chami, dichi nalekeli kuyakamena,’ dichinahoshiyi Yehova.*

10 “Yehova* nahoshi nindi, ‘Ichi dichitiyañenu chinakatiyañana naamwitala daIsarela hakamana awa mafuku. Nakasha nshimbi jami muyitoñojoka yawu, nawa nakajisoneka munyichima yawu.+ Nakekala Nzambi yawu nawa wena akekala antu jami.+

11 “‘Nawa kwosi wakalejaña cheñi mukwawu mwenimbu hela manakwindi nindi: “Mwiluki Yehova!”* Muloña wejima wawu akañiluka, kutachikila kudi muntu wabula kulema nakushika kudi walema. 12 Muloña nakayitiyila luwi hanyidimu yawu yabula kuloña nawa hinakanukahu cheñi nshidi jawuku.’”+

13 Chinahoshiyi nindi “chitiyañenu chachiha,” nelishi dehi chachikulu kwikala chamukunkulwayi.+ Dichi ichi chitiyañenu chamukunkulwayi nawa chinakukula, chidi kwakwihi nakunoña.+

9 Chitiyañenu chachikulu chadiña nanshimbi jakulondela mumudimu wajila niiluña dachu dajila+ hanu hamaseki. 2 Muloña atuñili kapeka katachi kamwitenti mwadiña hakutenteka inoñu,+ mesa nihakutenteka mankendi akutenteka kumesu aNzambi;+ nawa aka kapeka akiteneneña nawu, Mwiluña Dajila.+ 3 Ilaña kunyima yehina dakujika nachu damuchiyedi,+ kwadiña kapeka kamwitenti kateneneñawu nawu, Mwajila Chikupu.+ 4 Mwenimu mwadiña nichakochelahu insensi chawuru+ nichimbañu chachitiyañenu+ chalambwijiliwu kwejima nawuru+ omu mwadiña nsaba yawuru, mwadiña manina,+ mbwechi yaAroni yasapukili+ nimalola awubasa+ achitiyañenu; 5 nawa hewulu dachimbañu hadiña akerubi* akulema abutili hachifwiku* hakujimina nshidi nanyevulu yawu.+ Ilaña ayinu hidiyi mpinji yakuhosha hayumiyi hachuma-hachumaku.

6 Chamanishiliwu kuloñesha yumiyi muniyi njila, atupristu eñilileña mpinji yejima mukapeka katachi kamwitenti nakukalakala nyidimu yajila;+ 7 ilaña kapristu muneni weñilileña nkawindi mukapeka kamuchiyedi kamu hachaaka,+ nawa wasendeleña mashi+ alambwileñayi+ hanshidi jindi nimashi ahanshidi jawantu+ avulumwineña mukubula kwiluka. 8 Dichi spiritu yajila yashimuna hatooka nawu njila yakwiñilila mwiluña dajila yadiña kanda ayisololi hatooka henohu itenti datachi dichidi kwoku.+ 9 Idi itenti hichinjikijilu* chayuma yinakumwekana hayinu mpinji,+ nawa kwesekeja naniku kuloñesha, yawaana ninyilambu anakuyihana.+ Hela chochu, yumiyi hiyinateli kwilisha chinleji chamuchima chamuntu wunakukalakala mudimu wajila kwikala chawaninaku.+ 10 Ilaña iyi yawaana ninyilambu, yashindamena hayakuda, hayakunwa ninjila jamboka-mboka jakuditookeshelamu kwesekeja nanshimbi.*+ Yumiyi yakeñekeleña munshimbi kutalisha kumujimba+ nawa ayihanini kushika nihampinji yatoñolawu yakwolola yuma.

11 Hela chochu, Kristu chenjiliyi neyi kapristu muneni wayuma yayiwahi yinamwekani dehi, weñilili mwitenti deneni nankashi nawa dawanina chikupu, bayi dakutuña namakasaku, dikwila nawu, bayi dahanu hamasekiku. 12 Weñilili mwiluña dajila, bayi namashi ampembi hela namashi anyana kañombi ayizambaku, ilaña weñililimu namashi indi yomweni,+ kamu hohu haya nyaaka, nawa kuhitila mudi yena, atwamwinini* haya nyaaka.+ 13 Muloña neyi mashi ampembi niawañombi ayizamba*+ nimawuti añombi wamukaji* ajisampwila hadi antu anatamishewi, jayikojejaña kwikala ajila nakuyitookesha kumujimba,+ 14 komana mashi aKristu,+ wadilambwili yomweni chakadi ihuji kudi Nzambi kuhitila muspiritu yahaya nyaaka, kwila atwesha kutookesha chinleji chetu chamuchima kunyidimu yafwa+ kulonda tukalakali mudimu wajila kudi Nzambi nehi?+

15 Ichi dichaletesha ekali ihaku wachitiyañenu chachiha.+ Wekala ihaku kulonda antu anatambikiwu atweshi kutambwila chikaninu chakuswana wumi wahaya nyaaka nanyaaka. Yuma yejimiyi yekaliliku muloña wakufwa kwindi, nawa kuhitila muniku kufwa, ayikuulili nefutu danyiloña+ kuyiluwa yakoñeliwu hampinji yadiñawu muchitiyañenu chachikulu.+ 16 Muloña neyi muntu atiyañana chitiyañenu naNzambi, iwu muntu anatiyañaniyi nindi watela kufwa, 17 muloña chitiyañenu chatachikaña kuzatika neyi muntu nafwi dehi, ichi chitiyañenu hichazatikaña neyi muntu wuchidi wamumiku. 18 Dichi, hela tuhu chitiyañenu chachikulu hichatachikili kuzatika chakadi mashiku. 19 Muloña Mosi chamanishiliyi kuleja antu nshimbi jejima jamuNshimbi, wanoneli mashi awanyana kañombi ayizamba niawampembi nakuyibomba namenji. Nawa wazatishili wanda wuchinana nge-e, wawukasilili kuhisopi* nakusampwila mashi hamukanda* nihadi antu ejima, 20 nakuhosha nindi: “Awa diwu mashi achitiyañenu chinayilejiyi Nzambi nindi muhembeña.”+ 21 Cheñi nawa wasampwilili mashi kwitenti nikuyuma yejima yakuzatisha kumudimu wajila.*+ 22 Kwesekeja naNshimbi, yuma yayivulu ayitookeshaña namashi,+ nawa neyi hosi mashi anapweki, hiyinateli kwanakena nshidiku.+

23 Dichi, chateleleli yifwanisha+ yayuma yamwiwulu kuyitookesha namashi anyilambu yayimuna, hela chochu, yuma yamwiwulu yakeñekeleña kuyitookesha+ nanyilambu yabadika kuwaha kubadika nyilambu yayimuna. 24 Muloña Kristu heñilili mwiluña dajila mwakutuña namakasa+ mwadifwana namwiluña mwalalaku,+ ilaña weñilili mwiwulu mwamweni+ kulonda atwimeneñaku kudi* Nzambi.+ 25 Helili mwenimu kulonda adilambuleña yomweni kakavulu neyi chelileñayi kapristu muneni heñilileñayi mwiluña dajila hachaaka-hachaaka+ namashi abulili kwikala indiku. 26 Neyi welili mwenimu, wadi kukabakana kakavulu kufuma haaliliwu chikuku chakaayi. Ilaña nadisololi yomweni kamu hohu hakumana kwanshakaminu yamakonu* kulonda yafumishihu nshidi kuhitila mukudilambula yomwenindi.+ 27 Nawa neyi chayitoñwelawu antu kufwa kamu hohu, nkumininaku hiyakuyisompesha, 28 mwomumu niKristu niyena amulambwili kamu hohu haya nyaaka kulonda afumishihu nshidi jawantu amavulu;+ mpinji yakamwekanayi kamuchiyedi, hakenza nakufumishahu nshidiku,* nawa akamumona hohu kudi antu amutalilaña chikupu nawu akayamwini.+

10 Chineli Nshimbi jikweti mwevulu+ wayuma yayiwahi yakenza,+ bayi wayuma yayeni chikupuku, hijikutwesha* kwilisha antu akundama kwakwihi naNzambi kwikala awanina nanyilambu yoyimu yalambulañawu hachaaka-hachaakaku.+ 2 Neyi chadiña mwenimu, komana nyilambu hiyadi kuleka kuyilambulaku, tahindi? Muloña antu akalakalaña mudimu wajila nawa atookesheliwu kamu hohu, hiyadi kwikala nachinleji chamuchima chakuyanukisha cheñi nshidi jawuku. 3 Kwambukaku, iyi nyilambu yayanukishileña hanshidi jawu chaaka-nichaaka,+ 4 muloña mashi awañombi ayizamba niawampembi hiyanatweshi kufumishahu nshidiku.

5 Dichi chenjiliyi mukaayi wahosheli nindi: “‘Nyilambu niyawaana hiwayikeñeleñaku, ilaña wanloñesheleli mujimba. 6 Hiwetejeli nyilambu yamukuma yakushita ninyilambu yahanshidiku.’+ 7 Dichi nahosheli nami: ‘Talaña! Ami nenzi (mumuvuñilu* asonekamu nsañu yahosha hadi ami) nakwila nkeñelu yeyi, eyi Nzambi.’”+ 8 Chatachi wahosheli nindi: “Hiwakeñeleña hela kwiteja nyilambu niyawaana yamukuma yakushita ninyilambu yahanshidiku.” Iyi hinyilambu yalambulañawu kwesekeja naNshimbi. 9 Kuhiñahu wahosheli nindi: “Talaña! Ami nenzi nakwila nkeñelu yeyi.”+ Yena wafumishahu chuma chatachi kulonda yasinsishihu chamuchiyedi. 10 Kuhitila muniyi “nkeñelu,”+ anatujiliki namulambu wamujimba waYesu Kristu walambwiliyi kamu hohu.+

11 Cheñi, kapristu wejima wemanaña hefuku-hefuku nakuzata mudimu wajila*+ nikulambula nyilambu yayimuna yoyimu kapampa kakavulu+ yinateli kubula kufumishahu nshidi jejima chikupu.+ 12 Ilaña iwu iyala walambwili mulambu wumu wakujima nachu nshidi haya nyaaka nawa washakamini kuchikasa chaNzambi chachidiilu,+ 13 kufuma hayina mpinji, yena nakuhembelela sampu ayilumbu jindi anayibalumuni kwikala chitwamu hakudata nyendu yindi.+ 14 Muloña kuhitila mumulambu wumu walambwiliyi, dimunakwilishilayi antu anakujilikawu+ kwikala awanina haya nyaaka. 15 Kubombelahu, spiritu yajila niyena yatulejaña wunsahu hakuhosha nawu: 16 “Yehova* nahoshi nindi, ‘Ichi dichitiyañenu chinakatiyañana nawena hakamana awa mafuku. Nakasha nshimbi jami munyichima yawu, nawa nakajisoneka muyitoñojoka yawu.’”+ 17 Yahosha cheñi nawu: “Nawa hinakanukahu cheñi nshidi jawu niyilwilu yawu yatamaku.”+ 18 Dichi kwejima kwananakeniwu dehi yumiyi, hikwakeñekaña cheñi mulambu wahanshidiku.

19 Dichi enu anakwetu, chineli tudi ahamuka* hakuya munjila yakwiñilila mwiluña dajila+ kuhitila mumashi aYesu, 20 oyu yatwenzunwininiyi* kwikala njila yayiha nawa yayumi yahita mwihina dakujika nachu,+ dikwila nawu, musunyi windi, 21 nawa chineli tudi nakapristu muneni wakuhemba itala daNzambi,+ 22 tumusolomokenu nanyichima yalala nawa nachikuhwelelu chikupu, chineli nyichima yetu yinatooki nawa chinleji chetu chamuchima chinawahi+ ninyijimba yetu anayiweleshi dehi namenji akadi majilu.+ 23 Dichi tutwalekenuhu kushimuna kuchiñeja kwetu chakadi kuzeya,+ muloña yena watukana washinshika. 24 Nawa tudakameneña* wumu namukwawu kulonda tudisañumuni kumwekesha kukeña nikukoña nyidimu yayiwahi,+ 25 bayi tujiñaña kukupompa*+ kwetu neyi chelañawu antu amakwawuku, ilaña tudikolesheña nankashi wumu namukwawu,+ nawa chineli ifuku daNzambi dinakuswina kwakwihi twileña nankashi yumiyi.+

26 Muloña neyi tukoña nshidi mumushikila hanyima yakwiluka kwalala kwakwiluka chalala,+ hikunashali mulambu wukwawu wakujima nachu nshidiku,+ 27 ilaña chuma chinashaliku, hikutalila wunsompeshi wakutiyisha woma nikuzuwa kwaNzambi kukajilumuna antu ejima adikañaña nayena oku kudi neyi kesi kabidimaña.+ 28 Muntu wudi wejima wunadiwuli Lushimbi lwaMosi akumujaha chakadi kumutiyila wushona neyi kwikala wunsahu wukushimunawu antu ayedi hela asatu.+ 29 Indi muntu wunadati Mwana kaNzambi nawa wunakumona mashi achitiyañenu+ amujilikiliwu nachu nindi amukunkulwayi nikudiwula spiritu yaluwi lwasweja, komana munakutoñojoka nenu muntu wamuchidiwu hiyakamubabesha chikupuku?+ 30 Muloña twamwiluka Owu wahosheli nindi: “Yami mukakutenda; nakayifweta.” Cheñi nindi: “Yehova* wakasompesha antu jindi.”+ 31 Kuholokela mumakasa aNzambi wamumi kwatiyishaña woma.

32 Hela chochu, anukenuña mafuku akunyima imwomikili nikulwisha chikupu namakabi hanyima yakuyitoñekela chejeji.+ 33 Mpinji yimu ayisawileña nikuyikabisha hamesu awantu,* nawa mpinji yikwawu mwakabakeneneña* hamu nawantu ahitileña muyuma yamuchidiwu. 34 Muloña enu mwatiyilili antu adiña mukaleya wushona nawa chayihukwiliwu maheta enu mwazañaleli+ nanochu chimwelukili nenu mukweti iheta dabadika kuwaha nawa dahaya nyaaka.+

35 Dichi, bayi muleka kuhamuka kwenuku,* muloña akayifwetela heneni.+ 36 Muloña enu munakukeñeka kuumika,+ kulonda neyi munamanishi dehi kwila nkeñelu yaNzambi, mutweshi kutambwila yuma yakaniniyi. 37 Muloña kunashali “kapinji kantesha nankashi,”+ dichi “owu wunakwinza wukushika, nawa hakulabaku.”+ 38 “Ilaña muntu wami waloña wakahanda muloña wachikuhwelelu,”+ ilaña “neyi afunta hanyima, ami hinukumutiya* kuwahaku.”+ 39 Hakwila etu hitwekala antu afuntaña hanyima kulonda tujilumukiku,+ ilaña twekala antu akweti chikuhwelelu chakwamwina mawumi etu.

11 Chikuhwelelu hikwiluka chikupu netu yuma yitwachiñejaña yidi kwoku,+ nawa hichinjikijilu chamwekeshaña* nawu yuma yitwakuhwelela yalala hela chakwila hitwayimonaku. 2 Muloña wakwila antu akushankulu* adiña nachikuhwelelu chamuchidiwu, Nzambi wamwekesheli nindi wayitiyili.

3 Muloña wachikuhwelelu, tuneteji chikupu netu yuma yamwiwulu niyahamaseki* ayileñeli kwesekeja nezu daNzambi, kulonda yuma yamwekanaña yinekaliku kufuma kuyuma yabulaña kumwekana.

4 Muloña wachikuhwelelu, Abeli walambwili mulambu kudi Nzambi wabadikili mulambu walambwiliyi Kena,+ nawa kuhitila munichi chikuhwelelu, amuteneni nawu waloña, muloña Nzambi wetejeli* yawaana yindi,+ hela chakwila wafwa dehi, nihanu wuchidi kuhosha+ kuhitila muchikuhwelelu chindi.

5 Muloña wachikuhwelelu, Enoki+ amutuntulwili kulonda abuli kumona kufwa, nawa hiyamuwanini cheñiku, muloña Nzambi wamutuntulwili;+ henohu kanda amutuntululi, watambwilili wunsahu nawu wamutiyishili Nzambi kuwaha. 6 Kubombelahu, chakadi chikuhwelelu, hichikutwesheka kumuzañalesha Nzambiku, muloña muntu wejima wukumusolomoka Nzambi, watela kukuhwelela nindi wekala kwoku nawa nindi yena diyi mukakufweta antu amukeñakeñaña chikupu.+

7 Muloña wachikuhwelelu, Nowa+ chamusoñamishiliwu kudi Nzambi hayuma yachidiña kanda yimwekani,+ wamwakamini nawa watuñili watu+ wakupulwishilamu amwitala dindi; nawa kuhitila munichi chikuhwelelu wafwishili kaayi namuloña,+ nawa wekalili nswana wakuloña kwafumaña muchikuhwelelu.

8 Muloña wachikuhwelelu, Abarahama+ chamutambikiliwu, wovwahilili nakuya kwiluña damukaniniwu kumwinka kulonda diikali wuswana windi, wayili, hela chakwila helukili kwayileñayiku.+ 9 Muloña wachikuhwelelu, washakamini neyi ñiinza mwituña damukaniniwu, dadiña dambala,+ washakamini mumatenti+ naIsaka niYakoba, answana akuswana hamu nayena ichi chikaninu chochimu.+ 10 Muloña yena watalilileña musumba wukweti yikuku yalala chikupu, yakwila mukakuyipima nimukakuyituña, yowu Nzambi.+

11 Muloña wachikuhwelelu, Sara amwinkeli ñovu yakuvwala mwana, hela chakwila wadiña wahita dehi hachipimu chakuvwalilahu mwana,*+ muloña wamweni Owu wamukanini nindi washinshika.* 12 Muloña wachumichi, kufuma kudi iyala wumu wamwekeneña neyi wafwa dehi,+ dikwavwalikili anyana amavulu,+ avulili neyi tutumbwa twamwiwulu nawa akadi kutwesha kuchinda neyi wusekulula wakukaluñalwiji.+

13 Awa ejima afwilili muchikuhwelelu hela chakwila hiyatambwilili yuma yayikaniniwuku;+ ilaña ayimweneni hahalehi chantesha+ nawa azañaleleli muyumiyi nakushimuna hatooka kudi antu nawu adiña enyi nawa akakwenda mwambala mwituña mwashakamineñawu. 14 Muloña antu ahoshaña muniyi njila, amwekeshaña nawu anakukeñakeña chikupu iluña dawu aweni mwatela kushakamawu. 15 Dichi, neyi atwalekelihu kwanuka iluña kwafuminiwu,+ mutenowu adi kufunta kwenoku. 16 Ilaña ichi anakufwila iluña dabadika kuwaha nankashi, dikwila nawu, iluña damwiwulu. Dichi, Nzambi hatiyaña nsonyi neyi amutambika nawu Nzambi yawuku,+ muloña nayiloñesheli dehi musumba.+

17 Muloña wachikuhwelelu, Abarahama, iyala watambwilili yikaninu namuzañalu, chamwesekeliwu,+ washikili hachipimu chakulambula Isaka, mwanindi wumu hohu,+ 18 hela chakwila amulejeli nawu: “Antu akatenawu nawu anyaneyi* akafuma mudi Isaka.”+ 19 Ilaña wakuhweleleli nindi Nzambi wukutwesha kumusañula mudi afu, nawa kwenoku watambwilili mwanindi munjila yachifwikija mudi afu.+

20 Muloña wachikuhwelelu, Isaka niyena wayikiswilili aYakoba+ naEsawu+ kutalisha hayuma yakenza.

21 Muloña wachikuhwelelu, Yakoba hadiñayi kwakwihi nakufwa,+ wakiswilili anyana kaYosefu+ nawa wadifukwili kudi Nzambi iku nanoñamini hamukombu windi.+

22 Muloña wachikuhwelelu, Yosefu hadiñayi kwakwihi nakufwa, wahosheli hakwidika* kwawanyana kaIsarela, nawa wahanini nshimbi kutalisha hamafwaha indi.*+

23 Muloña wachikuhwelelu, Mosi chavwalikiliyi, anvwali jindi amuswekeli hadi tukweji tusatu,+ muloña amweni nawu iwu mwana wanyanya wadiña walubanji+ nawa hiyatiyili woma nalushimbi lwamwantaku.+ 24 Muloña wachikuhwelelu, Mosi chakuliliyi,+ wakaanini kumutena nawu mwana kamwana kaFwaru wamumbanda,+ 25 watondelihu kukabakena hamu nawantu jaNzambi kubadika kudiluñisha chiseki chanshidi chahakapinji kantesha, 26 muloña wamweni kusawuka kwaKristu nindi himaheta asweja kulema kubadika maheta amuEjipitu, muloña yena washinshikili chikupu hawufwetu wakamufwetawu. 27 Muloña wachikuhwelelu, wafumini muEjipitu,+ hela chochu, hatiyili woma wakuzuwa kwamwantaku,+ muloña watwalekelihu kukola mbe-e neyi kwiji nakumona Owu abulaña kumonawu.+ 28 Muloña wachikuhwelelu, wanakeni Chipandakenu nikusampwila mashi hayipamba yahayiisu, kulonda mukakujilumuna abuli kujilumuna* anyanawu awedi.+

29 Muloña wachikuhwelelu, ahitili haKaluñalwiji Kachinana heseki dooma,+ ilaña aEjipitu chesekeliwu nawu ahitimu, ayiminyini.+

30 Muloña wachikuhwelelu, mbañu jaYeriku jakundokeli chelili antu anajikuchiki dehi kwi-i ndo-o hadi mafuku 7.+ 31 Muloña wachikuhwelelu, chivumbi Rahaba hajilumukilili hamu nawantu adikañiliku, muloña watambwilili akakwendesha ituña mukuwunda.+

32 Nawa nukuhosha cheñi namidi? Muloña mpinji yikunkehela neyi nitwalekihu kushimuna hadi Gidiyoni,+ Baraki,+ Samusoni,+ Yefwata,+ Davidi,+ kushilahu niSamweli+ niatuprofwetu amakwawu. 33 Chikuhwelelu chawu chayikojejeli kwimika mushindu mawanta,+ kuleta kuloña, kutambwila yikaninu,+ kujika kutunwa twawanyitupa,+ 34 kujima ñovu yakesi,+ kupuluka kuwumwemu wampoku yakabali,+ kuyikolesha mukuzeyazeya kwawu,+ kwikala ayilobu munjita+ nikushinda amashidika ayilukukileña.+ 35 Ambanda atambwilili antaña jawu asañwiliwu,+ ilaña amayala amakwawu ayikabishili muloña hiyalekeli kukuhwelela yuma yakuhweleleliwu kulonda ayisubuliku, hakwila nawu akatambwili kusañuka kwabadika kuwaha. 36 Antu amakwawu ayesekeli kuhitila mukuyisupisha nikuyivupola yikoti, nawa kubombela hayumiyi, ayikasili mumaleñi+ nikuyisha mutuleya.+ 37 Ayasili malola,+ ayesekeli, ayiketoleli hayedi, ayitapoleli nampoku yakabali,+ akimbokeleña iku anavwali yitembi yanyikoku, yitembi yampembi,+ iku adi mukukaankila, mulukadi+ nikuyikabisha;+ 38 nawa kaayi hikayiteleleliku. Akimbokeleña muyinkalampata, mujimpidi, mumayeñu+ nimumeena ahamaseki.

39 Nawa awa antu ejima, hela chakwila atambwilili wunsahu wawuwahi nawu amutiyishili Nzambi kuwaha muloña wachikuhwelelu chawu, hiyatambwilili yuma yayikaniniwuku, 40 muloña Nzambi wamweneni chadimu yuma yabadika kuwaha yitwakatambwila,+ kulonda wena abuli kuyilisha ekali awanina chakubula etu.

12 Dichi dinu, chineli tukweti idi ivu deneni dawayinsahu dinatunyeñumuki, tunatenu yuma yejima yalema ninshidi yanyakalaña kututañila+ nawa tutemukenu nakuumika lufuchi lunatuloñesheliwu,+ 2 hampinji yitunakushinshika chikupu hadi Ntwamina Muneni nawa Mukakuwanisha chikuhwelelu chetu, Yesu.+ Muloña wamuzañalu wamuloñesheleliwu kumbidi, womikili hamutondu wakuyandishila,* wadiwili nsonyi, nawa ichi nashakami dehi kuchikasa chachidiilu chetanda daNzambi.+ 3 Chalala, toñojokenu chikupu hadi muntu womikili nhoshelu yakudikaña yawakanshidi+ adiña nakudiletela awenawu kukala kulonda mubuli kuzeya nakuleka.+

4 Chimwalwishaña naniyi nshidi, kanda mulwisheñahu dehi kushika kwakwihi nakupweka mashiku. 5 Nawa munalalameni chikupu kukonkomwena kwayikonkomwenañawu neyi anyana nawu: “Mwanami, bayi wudiwula kubabesha kwaYehova* hela kudihomba neyi anakufumbi kudi yenaku; 6 muloña Yehova* wababeshaña antu akeñayi, kafwampi, yena wavupolaña* muntu wejima watambwilañayi kwikala mwanindi.”+

7 Mwatela kuumika muloña chumichi hinjila yakuyibabeshelamu.* Nzambi nakuyibabesha neyi anyana.+ Indi mwananyi abulaña kubabeshawu kudi tata yindi?+ 8 Ilaña neyi enu ejima kanda ayibabesheñahu dehi muniyi njila, chalala mudi anyana amuwujila, bayi anyana alalaku. 9 Kubombelahu, atata jetu awuntu,* atubabesheleña nawa twayilemesheleña. Komana kwila tusweja kwovwahila Tata yetu watutondeli naspiritu yindi yajila kulonda tuhandeña nehi?+ 10 Muloña wena atubabesheli hakapinji kantesha kwesekeja nanomu mwamweniwu nawu mwamuwahi, ilaña yena watubabeshaña kulonda atukwashi twikaleña ajila neyi chekalayi yena.+ 11 Chalala, kwosi kubabesha kwatiyishaña muntu kuwaha hampinji yinakumubabeshawuku, ilaña kwakataña,* hela chochu, mukuhita kwampinji, antu etejaña kuyibabesha asoñaña mukaabu wawunda wakuloña.

12 Dichi, koleshenu makasa alepa nimanuñu azeya,+ 13 nawa twalekenuhu kwolola njila jakwendamu nyendu yenu,+ kulonda chiidi chawufwayi chibuli kusopoka mwinuñi, ilaña chikoli. 14 Fwilenu kuleta kuwunda nawantu ejima+ nikwikala ajila,+ muloña chakadi kujila muntu hakatwesha kumumona Mwantaku. 15 Babalenu chikupu kulonda kubuli kwikala muntu wukukañanya kutambwila luwi lwaNzambi lwasweja, kuchiina kwakenda kamena muji wawulembi wukuleta kukala nakukojeja antu amavulu kuditamisha naniwu muji;+ 16 nawa babalenu kuchiina hakachi kenu hakenda kekala chivumbi,* hela muntu wabulaña kulemesha yuma yajila, neyi chadiñayi Esawu wahimpili wuswa windi wakwikala wedi nayakuda, yakuda kamu hohu.+ 17 Muloña enu mweluka nenu, chakeñeliyi nindi aswani nkisu, amukaaninini; muloña hela wesekeli chikupu kuhimpa yitoñojoka* yindi nakudila madilu,+ hichatweshekeliku.

18 Muloña enu himunasolomoki chuma chimunateli kukwata+ nawa chinabutuki kesi+ chikweti ivu diyilaku, chikweti mwidima wasweja nimpepela yasweja,+ 19 nichivumina champuña+ niizu damazu anakuhoshawuku,+ izu dakwila antu chaditiyiliwu, alembeli nawu bayi ayihoshela cheñi izu dikwawuku.+ 20 Muloña atiyili woma chikupu nalushimbi lwakwila nawu: “Hela neyi kanyama adata kuniyi mpidi, atela kumwasa malola.”+ 21 Cheñi nawa, chuma chamwekeni chadiña chakutiyisha woma, chakwila Mosi wahosheli nindi: “Natiyi woma nawa inakuzaala.”+ 22 Ilaña enu munasolomoki Mpidi yaZiyona,+ musumba waNzambi wamumi, dikwila nawu Yerusalema yamwiwulu+ mudi mazaza* awañelu 23 anadipompeshi hamu,+ nichipompelu chawanyana awedi asonekawu dehi majina mwiwulu, Nzambi Nsompeshi yawantu ejima,+ nichihandilu chakuspiritu+ chawakakuloña anelishiwu dehi kwikala awanina,+ 24 nikudi Yesu ihaku+ wachitiyañenu chachiha,+ munasolomoki nimashi asampwililiyi hadi etu, ahoshaña chiwahi kubadika mashi aAbeli.+

25 Babalenu kuchiina mwakenda kakaana* kutiyilila kudi owu wunakuhosha. Kunyima, antu ahamaseki akaanini kutiyilila kukusoñamisha kwaNzambi, nawa ayibabesheli. Dichi, etu akatubabesha chikupu neyi tukukaanaña kutiyilila kudi owu wahoshaña kufuma mwiwulu.+ 26 Hayina mpinji, izu dindi dakankishili iseki,+ ilaña ichi nakani nindi: “Nukukankisha cheñi bayi neyi iseki hohuku, ilaña niiwulu nawa.”+ 27 Dichi izu dakwila nawu “cheñi,” damwekeshaña kufumishewa kwayuma yinakankishiwu, yuma yinaleñiwu, kulonda yuma yinabuli kukankishawu yitwalekihu. 28 Dichi, chituneluki netu twakatambwila Wanta wabulaña kukankishawu, tutwalekenuhu kuhetela muluwi lwasweja, olu lunateli kutuletesha kumukalakela Nzambi chiwahi mudimu wajila nakumutiya woma nikumwakama nankashi. 29 Muloña Nzambi yetu hikesi kajilumunaña.+

13 Kukeña kumwakeña anakwenu kutwalekihu.+ 2 Bayi mulalamena kumwekesha chisambuku,*+ muloña mukumwekesha chisambu, amakwawu atambwilili añelu chakadi kwiluka.+ 3 Anukenuña antu adi mukaleya,*+ nakudifwikija neyi kwiji ninenu anayikasili hamu nawena,+ nawa anukenuña ninowu anakukabishawu, chineli ninenu mudi mumujimba.* 4 Wulu wiikali walema kudi antu ejima, nawa kadidi kawantu adisumbula kekali kakadi majilu,+ muloña Nzambi wakasompesha ayivumbi* niakawujila.+ 5 Chihandilu chenu chiikali chakadi kusweja kukeña mali,+ iku munakuzañalala nayuma yimudi nayu.+ Muloña yena wahosha nindi: “Hinamba kakushiya hela kukufutalelaku.”+ 6 Kulonda twiikali nawulobu nakuhosha netu: “Yehova* hinkwashi yami; hinukutiya womaku. Chumanyi chikuñilayi muntu?”+

7 Anukenuña anakulombola mukachi kenu,+ ayilejaña enu izu daNzambi, nawa himunakutoñojoka chidi yilwilu yawu, imbujolenu chikuhwelelu chawu.+

8 Yesu Kristu wekala yowumu nihaloshi, nilelu nihaya nyaaka.

9 Bayi ayisenwisha nantañishilu yacheñi yashiyashanaku, muloña chachiwahi kukolesha muchima naluwi lwasweja, bayi nayakuda* yabulaña kuhetesha antu ashañaku muchima chikupuku.+

10 Tukweti kameña, nawa antu akalakalaña mudimu wajila kwitenti, hiyakweti wuswa wakudahuku.+ 11 Muloña nyijimba yayimuna yalambwileñawu kudi awa antu ayocheleleña hanji yachilombu, hakwila mashi aniyi yimuna, ayitwalileña mwiluña dajila kudi kapristu muneni kulonda ayanakeni nshidi.+ 12 Dichi, Yesu niyena hakwila nawu ajiliki antu namashi indi,+ wakabakeni hanji yachiisu chamusumba.+ 13 Dichi dinu, tuyenu kudi yena hanji yachilombu kulonda atusawuli neyi chamusawiliwu yena,+ 14 muloña etu hitukweti musumba wahaya nyaakaku, ilaña tunakufwila chikupu musumba wunakwinza.+ 15 Kuhitila mudi yena, tumulambuleña Nzambi mpinji yejima mulambu wakushimeka,+ dikwila nawu, nyikaabu yakunyivumbu yetu+ yashimunaña hatooka ijina dindi.+ 16 Kubombelahu, bayi mulalamena kwila yuma yayiwahi nikwanzañana nawakwenu yuma yimukwetiku,+ muloña Nzambi watiyaña kuwaha chikupu nanyilambu yamuchidiwu.+

17 Ovwahilenuña anakulombola mukachi kenu+ nawa yitiyililenuña,+ muloña wena anakuyihemba enu* nawa akalumbulula kudi Nzambi,+ kulonda eleña mwenimu namuzañalu bayi nakudishishimonaku, muloña chumichi chinateli kuyiletela enu kukala.

18 Tulombelenuñaku, muloña tunakuhweleli netu tukweti chinleji chamuchima chitooka,* nanochu chitunakufwila kwikala ashinshika muyuma yejima.+ 19 Ilaña inakuyilembelela chikupu nami mulombeña kulonda nakafunti swayi kudi enu.

20 Dichi Nzambi wakuwunda, wasañwili kabiña muneni+ wanyikoku mudi afu, Mwanta wetu Yesu, walambwili mashi achitiyañenu chahaya nyaaka, 21 ayinki yuma yejima yayiwahi yakeñekaña kulonda mwili nkeñelu yindi. Kuhitila mudi Yesu Kristu, watuleteshaña kwila yuma yamutiyishaña kuwaha, kudi yena kwiikali kulema haya nyaaka nanyaaka. Ameni.

22 Dichi enu anakwami, inakuyilembelela nami, mutiyilili nakanañachima awa mazu akukolesha, muloña nayisonekeli mukanda wawihi. 23 Inakukeña mwiluki nenu manakwetu Timotewu anamuumbiku. Neyi wukwinza swayi, nakenza nindi hamu chinakenza nakuyitala.

24 Muñimushiliku ejima anakulombola mukachi kenu niakakujila ejima. Adi kunu kuItaliya+ anayimushi.

25 Luwi lwasweja lwiikali nanenu ejima.

MuchiGiriki, “Hakukuma kwananu mafuku.” Talenu Kulumbulula.

Hela “nyaaka.” Talenu Kulumbulula.

Hela “abandamini kudi yena.”

Hela “akakukalakela antu.”

Hela “yawuñanji.”

Hela “mudimu wakuzatila antuku.”

Hela “yimwenu.”

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

MuchiGiriki, “lubutu.”

Hela “wakujima nachu nshidi.”

Hela “itwetejaña.”

Dikwila nawu, Yesu.

MuchiGiriki, “twikalenu nawoma.”

Talenu Kulumbulula.

Talenu Kulumbulula.

Hela “niapwapukaña.”

MuchiGiriki, “Mumafuku amumujimba windi.”

MuchiGiriki, “kwesekeja nampinji.”

Hela “nyaaka yinakwinza.” Talenu Kulumbulula.

Hela “kufumba.”

Hela “weñililimu.” MuchiGiriki, “wahakwili.”

Hela “chihandilu chetu.”

MuchiGiriki, “wamwanzañenenihu.”

Hela “nkakulula.”

Hela “yakuñwiliyi.”

MuchiGiriki, “afuma kunkuma.”

MuchiGiriki, “munkuma.”

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Hela “wakaditoñesha wanyi.”

Hela “ñamba mukakukalakela antu.”

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Hela “mudimu wakuzatila antu.”

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Akerubi hiyañelu akweti yifulu yahewulu.

Hela “heluña.”

Hela “chakutalilahu; chishimu”

MuchiGiriki, “yipapatishu yamboka-mboka.”

MuchiGiriki, “atuhanini ifutu; kukuula.”

Hela “mwana kañombi.”

Hela “amwana kañombi wamukaji.”

Talenu Kulumbulula.

Hela “muvuñilu.”

Hela “mumudimu wakuzatila antu.”

MuchiGiriki, “kumesu.”

Hela “nyaaka yinu.” Talenu Kulumbulula.

Hela “nakuzatila hanshidiku.”

Hela hekwawu, “antu.”

MuchiGiriki, “mumuvuñilu wamukanda.”

Hela “kuzata mudimu wakukalakela antu.”

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Hela “tunakuhweleli.”

MuchiGiriki, “yatutachikililiyi.”

Hela “tuditoñojokeleñaku; tudisheña muchima.”

Iku kupompa, hikupompa kwakudifukula.

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

MuchiGiriki, “ayimwekesheli hatooka neyi mwitala dakuhemena yisela.”

Hela “mwadikitilileña.”

MuchiGiriki, “kuhosha nakukasunukaku.”

Hela “wumi wami hiwukumutiya.”

Hela “wunsahu walala wamwekeshaña.”

Hela “ankakulula jetu.”

Hela “nyaaka yinu.” Talenu Kulumbulula.

Hela “washimwini wunsahu kuhitila mukwiteja.”

MuchiGiriki, “lubutu.”

Hela “wakuhwelelewa.”

MuchiGiriki, “lubutu.”

Iku hikwidika kwakufuma muEjipitu.

Hela “chakamujiikawu.”

MuchiGiriki, “kukwata.”

Talenu Kulumbulula.

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Hela “wababeshaña.”

Hela “kuyidizishilamu.”

MuchiGiriki, “atata janyijimba yetu.”

Hela “kwaneñeshaña.”

Talenu Kulumbulula, “Wuvumbi.”

Dikwila nawu, yitoñojoka yatata.

Hela “makumi amakombakaji.”

Hela “kuleya; kudiwula.”

Hela “luwi kudi enyiku.”

MuchiGiriki, “akasawu; owu adi mumaleñi.”

Hela hekwawu, “neyi kwiji munakukabakena hamu nawu.”

Talenu Kulumbulula, “Wuvumbi.”

Talenu Nsañu Jikwawu A5.

Dikwila nawu, nshimbi kutalisha hayakuda.

Hela “mawumi enu.”

MuchiGiriki, “chachiwahi.”

    Lunda Publications (2006-2025)
    Fumenumu
    Iñulenu
    • Lunda
    • Inkenuhu akwenu
    • Hakusetiñila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nshimbi Jakulondela
    • Nshimbi Jakujinda
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Iñulenu
    Inkenuhu akwenu