MUKANDA WATACHI WAPETULU
1 Ami Petulu, kapostolu+ kaYesu Kristu, inakusonekela enu mwapalañena muPontu, muÑalija, muKapadosiya,+ muAsiya nimuBitiniya, eña, enu anakushakama neyi añiinza nawa atondewa 2 kwesekeja nachelukililiyi chadimu Nzambi Tata,+ enu ajilikawu naspiritu+ kulonda mwovwahileña nikuyisampwila mashi aYesu Kristu:+
Luwi lwasweja nikuwunda kuyivulili enu.
3 Kulema kwiikali kudi Nzambi nawa Tata yaMwanta wetu Yesu Kristu, muloña kwesekeja naluwi lwindi lwasweja, watukojejeli kuvwalika chachiha+ kulonda twiikali nakuchiñeja kwahaya nyaaka+ kuhitila mukusañuka kwaYesu Kristu mudi afu,+ 4 kulonda twiikali nawuswana wabulaña kutoka,+ wabulaña kutamishewa nawa wabulaña kufukuluka. Wuswana weniwu ayihembelawu mwiwulu,+ 5 enu anakukiñawu nañovu jaNzambi kuhitila muchikuhwelelu chenu kulonda mumoni wamwinu wunaloñeshiwu dehi wakasololawu mumpinji yakukuminina. 6 Muloña wachumichi munakuzañalala chikupu, hela chakwila hakapinji kantesha munaneñi nakweseka kwashiyashana kumunakuhitamu,+ 7 kulonda chikuhwelelu chenu chinesekiwu dehi,+ chabadika kulema wuru yakisikaña hela chakwila anayeseki* mukesi, chakayiletesha enu akayishimeki nikuyilemesha nikuyinka kavumbi hakamumwekeshawu Yesu Kristu.+ 8 Hela chakwila himwamumwenihuku, mwamukeña. Hela chakwila hayinu mpinji himunakumumonaku, ilaña mwamukuhwelela nawa munakuzañalala chikupu namuzañalu waweni wakulema wakukañanya nikulumbulula, 9 hampinji yimunakufwila kutambwila yuma yimwakuhwelela, wamwinu wenu.*+
10 Kutalisha haniwu wamwinu, atuprofwetu aprofweteli haluwi lwasweja lwadi kuyitiyilawu enu, awukeñakeñeli chikupu nikuwusandujola.+ 11 Atwalekelihu nakukeñakeña kulonda eluki mpinji hela chilaaka chakashikijewa yuma yahosha hadi Kristu+ yashimwinini chadimu spiritu yadiña mudi wena, yashimwinini chadimu makabi akamonayi Kristu+ nikulema kwakalondelahu. 12 Ayimwekesheleli nawu adiña nakudikalakela aweni wanyi, ilaña adiña nakuyikalakela enu, kutalisha hayuma yinayishimwiniwu enu kudi antu ayishimwinini nsañu yayiwahi naspiritu yajila yatemesheliwu kufuma mwiwulu.+ Muyuma yeniyi añelu niwena anakufwila kushinshikamu chikupu.
13 Dichi loñeshenu yitoñojoka yenu kulonda muzati mudimu;+ hembenuña chikupu yitoñojoka yenu;+ chiñejenuña luwi lwasweja lwakayiletelawu enu hampinji yakamumwekeshawu Yesu Kristu. 14 Chineli mudi anyana ovwahila, lekenu kwiteja yuma yimwadiña nakufwila mukubula kwiluka yiyibalumuni, 15 ilaña ikalenu ajila muyilwilu yenu yejima,+ neyi chekalayi Owu Wajila wayitambikili enu, 16 muloña chasonekewa nawu: “Mwatela kwikala ajila, muloña ami najila.”+
17 Nawa neyi munakutambika Tata wasompeshaña chakadi chaambu+ kwesekeja namudimu wamuntu-himuntu, mutiyenuña woma+ hampinji yimunakushakama neyi añiinza. 18 Muloña enu mweluka nenu hiyayisubwili*+ kuchihandilu chenu chamukunkulwayi chayishililiwu kudi ankakulula jenu nayuma yatokaña yidi neyi siliva hela wuruku. 19 Ilaña ayisubwili namashi alema wuseya,+ adi neyi amwana kamukoku wakadi wufwayi+ nawa wakadi ihuji, aKristu.+ 20 Chalala, amwilukili dehi henohu kanda aali chikuku chakaayi,+ ilaña amusolweli hatooka kukukuma kwampinji kukoola enu.+ 21 Kuhitila mudi yena, munekali akakumwitiya Nzambi,+ owu wamusañwili mudi afu+ nikumwinka kulema,+ kulonda chikuhwelelu nikuchiñeja kwenu kwiikali mudi Nzambi.
22 Dichi, chineli munaditookeshi dehi enu aweni* kuhitila mukwovwahila chalala nakukeña kwakudikeña nawanakwenu kwakadi wunfwikiji,+ dikeñenu chikupu wumu namukwawu chakufuma hamuchima.+ 23 Muloña enu anayilishi kuvwalika chachiha,+ bayi nambutu* yatokañaku, ilaña nambutu yabulaña kutoka,+ kuhitila mwizu daNzambi wamumi nawa wahaya nyaaka.+ 24 Muloña “antu ejima adi neyi matahu, nawa kulema kwawu kwejima kudi neyi wuluya wamwisaña; matahu omaña, ninkenu yawu yahulukaña, 25 ilaña izu daYehova* datwalekañahu haya nyaaka.”+ Nawa idi “izu” hinsañu yayiwahi yayishimwininiwu enu.+
2 Dichi fumishenu kutama kwejima,+ kudimbana, wunfwikiji, ichima nimatuñu ejima. 2 Chineli mudi anyikeki anavwaliki katataka,+ fwilenuña chikupu mayeli akadi majilu amwizu, kulonda mukuli nakushika kuwamwinu,+ 3 chakala hohu munamutompi Mwanta nenu wukweti luwi.
4 Chimwenzaña kwilola dadumi dadiwiliwu antu+ ilaña datondawu kudi Nzambi nawa dalema wuseya kudi yena,+ 5 ninenu chineli mudi malola amomi, anakuyituña mwiikali itala dakuspiritu+ kulonda mwiikali atupristu ajila, mulambuleña nyilambu yakuspiritu+ yetejañayi Nzambi kuhitila mudi Yesu Kristu.+ 6 Muloña muNsona ashimunamu nawu: “Talenu! Inakwaala muZiyona ilola datondewa, ilola damwiwombu dalema wuseya dachikuku, nawa kwosi muntu wakuhwelela munidi ilola akatiyishawu nsonyiku.”+
7 Dichi, yena nekali walema wuseya kudi enu muloña mudi akakwitiya; ilaña kudi antu abula kwitiya, “ilola dadiwiliwu akakutuña,+ dinekali dehi ilola dalema damwiwombu dahewulu”*+ 8 nawa “ilola dakuhukesha niilola dakudimbwisha nachu.”+ Anakuhukana muloña adikañaña nezu. Iku dikukuma kunakuyihembelela. 9 Ilaña enu mudi “muchidi watondewa, atupristu awanta, muza wajila,+ antu elishawu kwikala iheta dadimena,+ kulonda mushimwini kumaluña ejima kuwaha kwejima”*+ Kwanowu wayitambikili kufuma mumwidima nindi mwinzi kuchejeji chindi chakuhayamisha.+ 10 Muloña enu kunyima himwadiña antu jaNzambiku,+ ilaña ichi munekali antu jaNzambi; kunyima hiyayitiyilili luwiku, ilaña ichi anayitiyili luwi.+
11 Enu inakeña, inakuyilembelela nami, chineli mudi añiinza+ nawa akakwenda mwambala, tondolwelenuña yuma yafwilaña mujimba,+ yazuñaña njita nanenu.*+ 12 Twalekenuhu kwikala nayilwilu yayiwahi mukachi kanyuza,+ kulonda neyi ayitena nawu mwakoñaña yuma yatama, wena akwikala ayinsahu ayilwilu yenu yayiwahi,+ nawa chuma chakafumamu akamulemesha Nzambi mwifuku dindi dakweseka.
13 Hamuloña waMwanta, ovwahilenuña antu akweti wuswa,+ hela mwanta+ wabadika kulema 14 hela anguvulu anatemeshiyi kulonda ababeshi antu akoñaña yuma yatama, ilaña ahameki antu akoñaña yuma yayiwahi.+ 15 Muloña nkeñelu yaNzambi yidi yakwila nawu, mumweneshi nhoshelu yawusupi yawantu abula maana kuhitila mukwila yuma yayiwahi.+ 16 Ikalenu antu asubuka,+ bayi muzatisheña kusubuka kwenu kukoñelamu yuma yatamaku,+ ilaña ikalenuña anduñu jaNzambi.+ 17 Lemeshenuña antu ejima,+ keñenuña anakwenu ejima,*+ mutiyenuña Nzambi woma,+ lemeshenuña mwanta.+
18 Anduñu ovwahileña ankaaka jawu nakuyitiya woma chikupu,+ bayi amawahi niamwovu muchima hohuku, ilaña ninowu akalisha. 19 Muloña chachiwahi neyi muntu omika makabisha* nikukabakana muloña wakufwila kwikala nachinleji chamuchima chitooka kudi Nzambi.+ 20 Neyi ayeta hamuloña wakuvulumuna nawa muumika, chumanyi chimukuhetelamu?+ Ilaña neyi muumika makabi muloña wakukoña yuma yayiwahi, chumichi chamutiyishaña Nzambi kuwaha.+
21 Kafwampi, ichi dichuma chayitambikililiwu, muloña Kristu niyena wakabakeni kukoola enu,+ nakuyishila chakutalilahu kulonda enu mulondeleña chikupu mumahaji indi.+ 22 Yena hakoñelihu nshidiku,+ nawa mukanwa kindi hiyawaninimu makudiku.+ 23 Hamutukileñawu,*+ yena hafuntishili cheñi matukaku.*+ Hakabakeneñayi,+ hayitiyishili woma antu amuletesheli akabakaniku, ilaña wadikunjikili yomweni kudi Owu wasompeshaña+ mwaloña. 24 Yena wasendeli nshidi jetu+ mumujimba windi hamutondu,+ kulonda tufwi kunshidi ilaña tuhandi kukuloña. Nawa “ayuukili kuhitila muyilonda yindi.”+ 25 Muloña enu mwadiña neyi anyikoku apwapukili,+ ilaña ichi munafunti kudi kabiña+ nawa mukulumpi wahembaña mawumi enu.
3 Munjila yoyimu, enu ambanda, ovwahilenuña anfumu jenu,+ kulonda amayala abulaña kwovwahila izu aNzambi, ayikoki chakadi izu kuhitila muyilwilu yawañodi jawu,+ 2 muloña wakudimwena awenawu yilwilu yenu yayiwahi+ nikalemesha kenu kasweja. 3 Kudiwahisha kwenu bayi kwikala kwahanji yamujimba—kwakuyinda-yinda nsuki nikwakudikobeka yingelingeli yawuru+ hela yakuvwala yayiwahiku— 4 ilaña kwiikali kwawuntu wakujinda wamumuchima, kwakuvwala chakuvwala chabulaña kutoka chaspiritu yakuwunda+ nikwovwaha, yalema wuseya chikupu kumesu aNzambi. 5 Muloña ichi dichavwalileñawu niambanda ajila akushankulu amukuhweleleli Nzambi, nakwovwahila anfumu jawu, 6 neyi Sara chovwahililiyi Abarahama nakumutena nindi mwanta.+ Nawa ninenu munekali anyana kaSara, chakala hohu mutwalekahu kukoña yuma yayiwahi nikubula kwiteja chuma hela chimu kuyitiyisha woma.+
7 Ninenu amayala, shakamenuña nawañodi jenu nakuyiluka chiwahi chadiwu.* Yilemeshenuña+ neyi chuma chabula kukola, chineli niwena hiyanswana hamu nanenu+ anatiyiliwu luwi lwakwikala nawumi, kulonda kulomba kwenu kubuli kukañeshewa.
8 Nkumininaku, wejima wenu nuñañanenu muyitoñojoka,*+ dakamenenuña, keñañanenu nawanakwetu, ditiyilenuña wushona+ nikudizoza.+ 9 Bayi mufuntisha katama kudi muntu wunayili katamaku,+ hela kutuka muntu wunayitukiku.+ Ilaña yikiswilenuña,+ muloña chumichi dichayitambikililiwu kulonda mutweshi kuswana nkisu.
10 Muloña “muntu wejima wukukeña wumi nikumona mafuku amawahi, watela kuhemba idimi dindi kuyuma yatama+ ninyivumbu yindi yibuli kuhosha makudi. 11 Yaleki kwila yuma yatama,+ ilaña eleña yayiwahi;+ akeñakeñi kuwunda nawa akufwili chikupu.+ 12 Muloña mesu aYehova* adi hadi antu aloña, nawa matu indi atiyaña kulomba kwawu kwakulemba,+ ilaña kumesu aYehova* kwahela antu anakwila yatama.”+
13 Chalala, neyi mwikala neyena dakwila yuma yayiwahi, hinyi wukuyila chuma chatama?+ 14 Ilaña neyi mukabakana kukoola kuloña, mukweti muzañalu.+ Hela chochu, bayi mutiya woma yuma yatiyañawu wena womaku,* hela bayi muluwankanaku.+ 15 Ilaña mujilikenuña Kristu neyi Mwanta munyichima yenu, mpinji yejima ikalenu adiloñeshela chadimu kudihakwilaku enu aweni kudi muntu wejima wukuyihula hakuchiñeja kumukweti, ilaña mwileña mwenimu namuchima wawovu+ nikalemesha chikupu.+
16 Ikalenuña nachinleji chamuchima chachiwahi,+ kulonda mwejima mwatama munakuyihoshawu, antu anakuyihosha mwatama atiyi nsonyi+ muloña wayilwilu yenu yayiwahi nanochu chimudi akakumulondela Kristu.+ 17 Muloña neyi diyi nkeñelu yaNzambi nindi mukabakani muloña wakukoña yuma yayiwahi,+ chachiwahi, kubadika enu kukabakana muloña wakukoña yuma yatama.+ 18 Muloña Kristu wafwili kamu hohu kukoola nshidi,+ muntu waloña wafwilili antu abula kuloña,+ kulonda yayilomboli kudi Nzambi.+ Amujahili mumujimba wawuntu,+ ilaña amwilishili kwikala wamumi muspiritu.+ 19 Nawa hadiñayi muspiritu, wayili nakushimwina kudi aspiritu adiña mukaleya,+ 20 owu adikañili kunyima hadiwunjikiliyi Nzambi nakuchiñilila* mumafuku aNowa,+ iku watu anakuwutuña,+ omu mwasendeleliwu chachiwahi antu antesha hamenji, dikwila nawu mawumi* 8.+
21 Chipapatishu chesekana nanichi chuma chamwekeni, nichena chinakuyamwina enu (chipapatishu bayi neyi hikufumisha majilu amujimbaku, ilaña hikulomba chinleji chamuchima chachiwahi kudi Nzambi),+ kuhitila mukusañuka kwaYesu Kristu. 22 Yena wudi kuchikasa chaNzambi chachidiilu,+ muloña wayili mwiwulu, añelu, akawuswa niakañovu amwovwahishililiwu.+
4 Chineli Kristu wakabakeni hadiñayi mumujimba,+ ninenu ikalenu nayitoñojoka yoyimu;* muloña muntu wunakabakani mumujimba naleki dehi nshidi,+ 2 kulonda mpinji yinashaliku yakuhanda kwindi mumujimba, aleki kufwila yuma yafwilañawu antu,+ ilaña afwileña kwila nkeñelu yaNzambi.+ 3 Muloña mpinji yakwila nkeñelu yanyuza yinahiti dehi,+ himwakoñeleña yilwilu yawukapwa nsonyi,* kufwila yuma yatama, kusweja kunwa walwa, yidika yatama,* kusheta nikudifukula kudi ankishi.+ 4 Anadihayamini hakwiluka nawu munaleki kutemukila nawu hamu muchihandilu chakadi kudiyuula, dichi ahoshaña yuma yatama hadi enu.+ 5 Ilaña awa antu akadilumbulwila awenawu kudi owu wadiloñeshela dehi chadimu kusompesha antu amomi niafu.+ 6 Kafwampi, ichi dichaletesheli nsañu yayiwahi ayishimwini nikudi afu,+ kulonda hela chakwila anayisompeshi mumujimba kwesekeja nachamonañawu antu, ahandi kwesekeja naspiritu neyi chamonañayi Nzambi.
7 Hela chochu, kukuma kwayuma yejima kunaswini dehi kwakwihi. Dichi toñojokenuña mwamaana+ nawa mpinji yejima ikalenu adiloñesha* kulonda mulombeña.+ 8 Kubombela hayuma yejimiyi, dikeñenu chikupu wumu namukwawu,+ muloña kukeña kwabutaña hanshidi jajivulu.+ 9 Ikalenu nachisambu kudi wumu namukwawu chakadi kutooba.+ 10 Kwesekeja nachawaana chatambulayi muntu-himuntu, achizatisheña hakudikalakela wumu namukwawu nanochu chimudi añamba amawahi aluwi lwaNzambi lwasweja lwamwekenaña munjila jashiyashana.+ 11 Neyi kudi muntu wukweti wuswa wakuhosha, ahoshi mazu akufuma kudi Nzambi; neyi kudi muntu wukweti wuswa wakukalakela akwawu, akalakaleña kushindamena hañovu jahanañayi Nzambi;+ kulonda Nzambi amulemeshi muyuma yejima+ kuhitila mudi Yesu Kristu. Kulema niñovu jekala jindi haya nyaaka nanyaaka. Ameni.
12 Enu akwetu itwakeña, bayi muhayama muloña wakweseka kumunakuhitamu+ kudi neyi kesi, neyi kwiji himuneluki chuma chinakuyimwekenaku. 13 Kwambukaku, chineli munakumona kukala kwokumu neyi kwamweniyi Kristu,+ twalekenuhu nakuzañalala,+ kulonda neyi kulema kwindi anakusololi dehi, mwakazañalali nikutiya kuwaha chikupu.+ 14 Neyi anakuyisawula* kukoola ijina daKristu, mudi namuzañalu,+ muloña spiritu yakulema, eña, spiritu yaNzambi, yidi hadi enu.
15 Hela chochu, hadi enu bayi hekala muntu wukukabakana muloña wakwikala mukakujaha antu hela ikombi hela muntu watama hela mukakudiñija munsañu jawantu acheñiku.+ 16 Ilaña neyi kudi muntu wukukabakana muloña wakwikala mukaKristu, bayi atiya nsonyiku,+ ilaña atwalekihu kumulemesha Nzambi iku anakumutena idi ijina. 17 Muloña yinu himpinji yatoñolawu yawunsompeshi wukutachikila mwitala daNzambi.+ Dichi neyi wukutachikila kudi etu,+ indi antu akaanaña kwovwahila nsañu yayiwahi yaNzambi chikukumina kudihi?+ 18 “Nawa neyi muntu waloña napuluki chakukabakana, hanu dinu chakekala ñahi kudi muntu wabulaña kumwakama Nzambi nimukanshidi?”+ 19 Dichi dinu, antu ejima anakukabakana muloña wakwila nkeñelu yaNzambi, atwalekihu kudikunjika* awenawu* kudi Nleñi washinshika iku anakwila mwamuwahi.+
5 Dichi, chineli nidi mukwenu mukulumpi,* chinsahu wamweni makabi aKristu nawa akalemeshelawu hamu nawatondewa mukulema kwakasololawu,+ inakulembelela* akulumpi adi hakachi kenu nami: 2 Biñenuña mukanka wanyikoku yaNzambi+ wunayikunjikiwu nawu muwuhembeña, chineli mudi akulumpi,* bayi mukalakaleña chakuyikanjikijaku, ilaña mukalakaleña namuchima wakudihana kudi Nzambi;+ bayi kufwila kuheta munjila yawupwapokiku,+ ilaña mukudikeñela chikupu; 3 bayi mwikala anyanta jawantu anekali answana jaNzambiku,+ ilaña ikalenuña akutalilahu kudi mukanka wanyikoku.+ 4 Nawa neyi kabiña muneni+ anamusololi dehi, mwakatambwila chibaaba chakulema chabulaña kufukuluka.+
5 Mwomumu nawa ninenu anyikwenzi, tiyililenuña akulumpi.+ Ilaña wejima wenu dizozenuña* kudi wumu namukwawu, muloña Nzambi wadikañaña nawakakudivwimba, ilaña akakudizoza wayitiyilaña luwi lwasweja.+
6 Dichi, dizozenu mwishina dachikasa chaNzambi chañovu kulonda yakayituumbakeshi hampinji yatelela,+ 7 iku munakuumbila kwakama kwenu kwejima hadi yena,+ muloña yena wayakamenaña.+ 8 Hembenuña yitoñojoka yenu, tonenuña!+ Mukankunyi nenu Diyabolu, wendujolaña neyi mutupa wabulumaña, nakukeñakeña watela kudayi.+ 9 Ilaña dikañenuña nindi,+ ikalenu akola mbe-e muchikuhwelelu, nanochu chimuneluki nenu makabi wowamu imunakuhitamu, diwu anakuhitamu nianakwenu ejima mukaayi.+ 10 Ilaña hanyima yakwila munakabakani dehi hakapinji kantesha, Nzambi waluwi lwasweja lwejima wayitambikili kukulema kwindi kwahaya nyaaka+ muloña wakudikunda naKristu, wakamanisha yomweni kuyidizisha. Wakayikolesha,+ wakayinka ñovu,+ wakayishimatisha chikupu. 11 Kudi yena kwiikali ñovu haya nyaaka. Ameni.
12 Nayisonekeli enu mazu antesha kuzatisha manakwetu Silivanusi*+ washinshika, kulonda niyikoleshi nikuyileja wunsahu waweni chikupu nami ilu hiluwi lwaNzambi lwalala. Kolelenuña chikupu muluwi lwenilu. 13 Mumbanda watondewa neyi enu wudi muBabiloni nayimushi, mwanami Maku+ niyena nayimushi. 14 Dimushenu wumu namukwawu nakudifufwa kwakukeña.
Enu ejima mwadikunda naKristu, kuwunda kwiikali nanenu.
Hela “anayeñununi.”
Hela “wamawumi enu.”
MuchiGiriki, “hiyayikuulili; hiyayamwinini.”
Hela “mawumi enu.”
Dikwila nawu, mbutu yatela kusemununa, hela kusoña nyikaabu.
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
MuchiGiriki, “mutu wewombu.”
MuchiGiriki, “yilwilu,” dikwila nawu, yilwilu yindi ninyidimu yindi yahamekañawu.
Hela “nawumi.”
MuchiGiriki, “dikeñenuña nawanakwenu.”
Hela “chineñi; kukata.”
Hela “Hamusawileñawu.”
Hela “kasawuntu.”
Hela “nakuyitoñojokelaku.”
Hela “toñojokenuña mwomumu.”
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
Talenu Nsañu Jikwawu A5.
Hela hekwawu, “bayi mutiya woma kuchiinisha kwawuku.”
MuchiGiriki, “kudiwunjika kwaNzambi kwadiña nakuchiñilila.”
Hela “antu.”
Hela “fuukulenuña mwomumu; fwilenuña mwomumu.”
MuchiGiriki, aselegeya hiizu dalumbulula yuma yayivulu. Talenu Kulumbulula.
Hela “kubula kudiyuula.”
Hela “asoñama: atona.”
Hela “anakuyituka.”
Hela “kudihameka.”
Hela “mawumi awu.”
Watalaña chipompelu.
Hela “inakuyikonkomwena.”
Hela “kuwuhemba chiwahi.”
Hela “vwalenu kudizoza neyi chakuvwala.”
Atenañawu cheñi nawu Silasi.