-
Chitwatela Kwambuka naMpata Yamunu Mwishina‘Shakamenu Mukukeña kwaNzambi’
-
-
Kapetulu 5
Chitwatela Kwambuka naMpata Yamunu Mwishina
“Enu himudi ampata yamunu mwishinaku.”—YOWANU 15:19.
1. Chumanyi chakonkomweneniyi Yesu hawufuku wakumishaku kwikala hamaseki hamu neyi muntu?
HAWUFUKU wakukumishaku kushakama hanu hamaseki neyi muntu, Yesu wahosheli mazu akwakamena chikupu chihandilu chawatumbanji twindi. Wayilombeleleli, nakuhosha naTata yindi nindi: ‘Hinalombi nami wuyifumishi mumpata yamunu mwishinaku, ilaña nami wuyihembi kudi watama. Wena hiyampata yamunu mwishinaku, chineli ninami hinidi wampata yamunu mwishinaku.’ (Yowanu 17:15, 16) Mukulomba kwindi kwakufuma hamuchima, Yesu wamwekesheli yuma yiyedi, kukeña kwalala kwakeñeliyi atumbanji twindi nikulema kwamazu ahosheliyi hatachi hawuna wufuku kudi atumbanji amakwawu nindi: “Enu himudi ampata yamunu mwishinaku.” (Yowanu 15:19) Mwamweni, Yesu wachimweni nindi atumbanji twindi atela kwambuka kumpata yamunu mwishina.
2. “Mpata yamunu mwishina” yimu yidihi yateneneñayi Yesu?
2 “Mpata yamunu mwishina” yateneniyi Yesu yinatalishi kudi antu ejima anadikañi naNzambi, anakuyulawu kudi Satana, nawa adi muwuduñu walwisu, kudisamba kwafumaña mudi yena. (Yowanu 14:30; Aefwesesa 2:2; 1 Yowanu 5:19) Chalala, kukwata ‘wubwambu nampata yamunu mwishina kukweti nkunyi naNzambi.’ (Yakoba 4:4) Hanu dinu, munjilanyi antu ejima anakukeña kushakama mukukeña kwaNzambi mukwambukilawu netuña henohu dimuyashakamaña? Tukutala hanjila jitanu: kuhitila mukwovwahila Wanta waNzambi wunakuyulewa naKristu nikubula kudiñija mujamatuña, kudikaña naspiritu yetuña, kuhitila munvwalilu yetu nimmwekenu yalumbuluka, nikutala disu detu mumu hohu, nikukwata kuyitwa yejima yaspiritu.
OVWAHILENUÑA NIKUBULA KUDIÑIJA MUMAPOLITIKI
3. (a) Indi Yesu wamweneña ñahi mapolitiki adiñuku mumafuku indi? (b) Muloñadi chitukuhoshela netu atumbanji twaYesu awayishewa hiyatuñanda? (Bombelenuhu tumazu twaheshina.)
3 Chatela yadiñiji mumapolitiki adiñuku mumafuku indi, Yesu washili muchima hakushimwina Wanta waNzambi, nfulumendi yakumbidi yamwiwulu mwakekalayi Mwanta. (Danyeli 7:13, 14; Luka 4:43; 17:20, 21) Chemeniyi kumesu aÑuvulu Pontusi Pilatu, Yesu wahosheli nindi: “Wanta wami hiwampata yamunu mwishinaku.” (Yowanu 18:36) Atumbanji twindi ashinshika embujolaña chakutalilahu chindi kuhitila mukumwovwahila Kristu niWanta windi nikutiyakesha iwu Wanta mukaayi kejima. (Matewu 24:14) Kapostolu Pawulu wasonekeli nindi: “Dichi etu tuyatuñanda twaKristu . . . Hitukuyilembelela hamujimba waKristu netu, kundamenu kudi Nzambi.”a—2 Akorinda 5:20.
4. Indi akwaKristu alala ejima ovwahilaña ñahi Wanta waNzambi? (Talenu chikasha chidi hefu 52.)
4 Chineli atuñanda emenañaku wanta hela ituña dacheñi, wena hiyadiñijaña munsañu janodu ituña mwazatilañawuku; ilaña ekalaña hakachi hohu. Hela chochu, atuñanda atiyakeshaña nfulumendi yetuña dawu. Dichelañawu niatumbanji twaKristu awayishewa, akweti ‘wenimbu mwiwulu.’ (Afwilipi 3:20) Cheñi nawa, hamuloña wakudikita mumudimu wakushimwina Wanta, anakwashi yihita ‘yawanyikoku acheñi’ aKristu kulonda ‘akundami kudi Nzambi.’ (Yowanu 10:16; Matewu 25:31-40) Awa atuñanda akukumishaku akalakalaña neyi antemesha aKristu, niwena, akwashaña amana kwaYesu awayishewa. Hakwikala mukanka wumu wanuñañana wunakuhakwilaku Wanta wawuMesiya, awa mazanvu ejima ayedi hiyesekaña hela chanti kudiñija mumapolitikiku.—Isaya 2:2-4.
5. Indi chipompelu chawakwaKristu chinambuki ñahi nawaIsarela akushankulu, nawa akwaKristu amwekeshaña ñahi ichi chaambu?
5 Kumwovwahila Kristu bayi neyi dichuma chacheni chaleteshaña akwaKristu alala kubula kudiñija mumapolitikuku. Kwambukaku nawaIsarela akushankulu, adiñi netuña dayinkeluwu kudi Nzambi, etu tudi hamukanka wawana kwetu amukaayi kejima. (Matewu 28:19; 1 Petulu 2:9) Dichi, neyi tukudikasa nayipompelu yamapolitiki yamwituña detu, chikuleñela nsañu yaWanta yitwashimwinaña chakadi woma nikunuñañana kwetu kwawakwaKristu kuluwankana. (1 Akorinda 1:10) Cheñi nawa, neyi njita yivulumuka, tukutachika kulwa nawakwetu akwakwitiya, atulejawu nawu tuyikeñi. (Yowanu 13:34, 35; 1 Yowanu 3:10-12) Hamuloña weniwu, dihafumini Yesu kuleja atumbanji twindi kutula mpoku yakabali. Wayilejeli cheñi nindi akeñi ayilumbu jawu.—Matewu 5:44; 26:52; talenu chikasha chinakwila nawu, “Komana Nadiñijaña mumaPolitiki?” chidi hefu 55.
6. Indi kudihana kwenu kudi Nzambi kukuyileñela kwiladi naKesari?
6 Hakwikala akwaKristu alala, wumi wetu twawuhana kudi Nzambi, bayi kudi muntu, kumazanvu awantu, hela kwituñaku. Dichi 1 Akorinda 6:19, 20 yahosha nawu: “Himwadihetaku, ayilandili dehi nawuseya.” Hela amwinkaña “Kesari” yuma yakumulemesha nachu yakeñañayi yidi neyi, nyisonku, nikwovwahila kwatelela, atumbanji twaYesu ahanaña ‘yuma yaNzambi kudi Nzambi.’ (Maku 12:17; Aroma 13:1-7) Chumichi chinabombelumu kudifukula kwawu, kukeña kwalala, nikwovwahila chikupu. Neyi chinatwesheki, adiloñesha kuhana wumi wawu kukola Nzambi.—Luka 4:8; 10:27; Yililu 5:29; Aroma 14:8.
KUDIKAÑA ‘NASPIRITU YAMUNU MWISHINA’
7, 8. Indi “spiritu yamunu mwishina” hichumanyi, nawa ‘yakoñeshaña’ ñahi mudi muntu?
7 Njila yikwawu mwambukilañawu akwaKristu netuña yidi yakudikaña naspiritu yatama yadinu ituña. Pawulu wasonekeli nindi: ‘Etu hitunatambuli spiritu yamunu mwishinaku, tunatambuli spiritu yakudi Nzambi.’ (1 Akorinda 2:12) Kudi Aefwesesa, wayilejeli nindi: “[Ninenu] mumwadiñi nakwenda nakuhuñumuka mwaya . . . [ituña dinu], mwakeña mwanta wamuluzwizu wañovu, . . . wakoñeshaña katataka mudi akwakujikwa.”—Aefwesesa 2:2, 3.
8 ‘Luzwizu’ lwetuña, hela spiritu, hiñovu yabulaña kumwekana yashinjilaña akwakujikwa kudikaña naNzambi nawa yasañumunaña “kufwila kwachisemwa chaheseki, nikufwila kwamesu.” (1 Yowanu 2:16; 1 Timotewu 6:9, 10) Iyi spiritu yikweti “ñovu” yakuyula kaayi kejima kuhitila mukuleta ikoku kumujimba wanshidi, yuma yakala kumona, yatwalekañahu hohu, nawa yidi neyi mpepela. Kubombelahu cheñi, ‘yakoñeshaña’ mudi muntu kuhitila mukwikala nayililu yatama chovu-chovu, yililu yidi neyi lwisu, kudisamba, kufwila maheta, nikwikala nanshimbi jeyi eyi aweni nikudikaña.b Dichi tukuhosha netu, spiritu yetuña yatwalekañahu kwilisha yaaku yaDiyabolu kusweja mumuchima wamuntu.—Yowanu 8:44; Yililu 13:10; 1 Yowanu 3:8, 10.
9. Munjilanyi munateli kwiñilila spiritu yetuña muyitoñojoka nimunyichima yetu?
9 Komana spiritu yamunu mwishina yinateli kutanda muyitoñojoka nimumuchima wenu? Eña, chiña hohu muyiteja enu aweni neyi mubula kwikala asoñama. (Yishimu 4:23) Kakavulu yatachikaña kuluwañesha munjila yakadi kwiluka, hadaha kuhitila mudi alunda nenu amwekanaña neyi hiyantu amawahi, ilaña hiyamukeña Yehovaku. (Yishimu 13:20; 1 Akorinda 15:33) Cheñi munateli kwikala naniyi spiritu kuhitila munyikanda yabula kutelela, nyevulu yanzekesi, hela kutaña nsañu yawusenji haIntaneti, yisela yatama, yisela yakudibecha nankashi—hela mudi muntu hela chuma chejima chaletaña yitoñojoka yaSatana hela yetuña dindi.
10. Tunateli kudikaña ñahi naspiritu yamunu mwishina?
10 Tunateli kudikaña ñahi naspiritu yafwana yamunu mwishina kulonda tushakami mukukeña kwaNzambi? Kuhitila mukuzatisha hohu yuma yakuspiritu yahanañayi Yehova nikulomba spiritu yajila mpinji yonsu. Yehova wasweja kubadika Diyabolu hela ituña datama dinakuyulewa naSatana. (1 Yowanu 4:4) Komana chikuwaha neyi tukukundama kwakwihi naYehova mukulomba.
NVWALILU YETU NIMMWEKENU YETU YIKALEÑA YALUMBULUKA
11. Indi spiritu yamunu mwishina yinaluwañeshi ñahi nvwalilu?
11 Nvwalilu, kudiwahisha, niwunyonji yamwekeshaña chekalayi muntu. Mumatuña amavulu, nvwalilu yinatami chikupu chakwila mukwakuhosha hachisanji chanyevulu wahosheli nindi katataka anyatulwalu hiyakwikala nayilondu yakuvwalaku. Mukwakushimuna nsañu wumu wahosheli nindi ninyana yawambanda yichidi kanda yishiki hawunkaña yidi nayililu yoyimu, “yinakumwekesha nyijimba yawu, nawa hiyinakuvwala chalumbulukaku.” Chililu chikwawu chidi chakuvwala chatama chamwekeshaña spiritu yakudikaña cheñi nikubula kavumbi nikudilemesha.
12, 13. Nshimbinyi yatela kutukwashaku hansañu yanvwalilu nimmwekenu?
12 Hakwikala antu jaYehova, twatela kumwekanaña chiwahi chikupu, dikwila nawu nvwalilu yetu yatela kwikala yayiwahi, yawunyonji, yakuzañalesha antu, nawa yatelela kuvwala hanoyu mpinji. Mpinji yejima, mmwekenu yetu yatela kwikala ‘yalumbuluka, nawa yakuwundisha mumesu,’ hamu ‘nanyidimu yayiwahi’ diyatelela muntu, iyala hela mumbanda, ‘wadishimunaña nindi wamwakamaña Nzambi.’ Hela chochu, chuma cheneni yowu ‘kudihemba [etu aweni] kulonda tushakami mukukeña kwaNzambi’ bayi kudakamena etu awenuku. (1 Timotewu 2:9, 10; Yuda 21) Eñañi, tunakukeña kudiwahisha kwetu kwakuwahi kwikali “mumuchima wamuntu wamukachi . . . , dichi chalema nankashi kumesu aNzambi.”—1 Petulu 3:3, 4.
13 Anukenu cheñi nenu, nvwalilu yetu nimmwekenu yinateli kuhimpa yitoñojoka yawantu chamonañawu kudifukula kwalala. Izu dachiGriki dabalumunawu nawu “kulumbuluka,” neyi kudizatisha kutalisha hayililu yayiwahi, daya mukwila nawu kwakamena, woma, nikulemesha yitoñojoka hela kufuukula kwawantu amakwawu. Dichi, chikonkwanyi chetu chidi chakulemesha yinleji yawakwetu netu yabadika wuswa wutukweti wakutoñojoka chitwakeñaña kuvwala. Sweje-e dinu, tunakukeña kumulemesha Yehova niantu jindi nikudimwekesha netu tudi akwakukalakala aNzambi, nakwila ‘yuma yejima kulonda tumulemeshi Nzambi.’—1 Akorinda 4:9; 10:31; 2 Akorinda 6:3, 4; 7:1.
14. Kutalisha hansañu yammwekenu yetu niwunyonji, malwihwinyi yitwatela kudihula?
14 Neyi tudi mumudimu wakushimwina hela hitukuya kukupompa kwawakwaKristu, twatela kusha maana chikupu kunvwalilu yetu, mmwekenu, niwunyonji. Dihulenu nenu: ‘Komana mmwekenu niwunyonji wakumujimba wunakusweja kuleta ikoku? Komana yinakutiyisha antu nsonyi? Komana nalemesha nankashi yitoñojoka yami munsañu yamuchidiwu kubadika kwikala nakukooleka kwakukalakala nyidimu yamuchipompelu?’—Masamu 68:6; Afwilipi 4:5; 1 Petulu 5:6.
15. Muloñadi Izu daNzambi chidabulila kushaku nshimbi yahosha hanvwalilu, mmwekenu, niwunyonji?
15 Bayibolu hiyashimuna chikupu nshimbi jatela kulondelawu akwaKristu kutalisha hanvwalilu, mmwekenu, niwunyonjuku. Yehova hakeñaña nindi yatumini wuswa wakudifuukwila hela kuzatisha chinleji chetuku. Ilaña, wakeñaña nindi twikali antu apama atela kutoñojoka hanshimbi jamuBayibolu nawa “afumba dehi yitoñojoka yawu, enjilila dehi kwambula yayiwahi nayatama.” (Aheberu 5:14) Sweje-e dinu, wakeñaña nindi kukeña kutwilomboleña, kukeña kutwamukeña Nzambi niakwetu. (Maku 12:30, 31) Muniji nshimbi, mudi kushiyashana kwasweja kwayakuvwala nimmwekenu. Kushiyashana kweniku kwamwekenaña munvwalilu yayiwahi, yamukanka wawantu jaYehova hichikweti muloña neluña kunapompeluwuku.
DISU DETU ‘DITALEÑA MUMU HOHU’
16. Indi spiritu yamunu mwishina yinambuki ñahi nantañishilu yaYesu, nawa malwihwinyi yitwatela kudihula?
16 Spiritu yamunu mwishina yadimbanaña nawa yasañumunaña antu amavulu kukeña mali niyikumba nawu diyaletaña muzañalu. Ilaña, Yesu nindi: ‘Hela chakwila muntu wukweti maheta amavulu, wumi wamuntu hiwekalaña kukuvula kwamahetinduku.’ (Luka 12:15) Hela chakwila hetejeli antu kushakama makasakasaku, hela kudibonda chikupu, Yesu washimwini nindi wumi nimuzañalu waweni wekalaña ‘nawatuzweñi muspiritu’ niantu ‘atalaña’ disu mumu hohu, dashinshika nawa asha muchima kuyuma yakuspiritu. (Matewu 5:3; 6:22, 23) Dihulenu nenu: ‘Komana nakuhwelela yuma yatañishiliyi Yesu, tahindi analuwañeshi kudi ‘tata yantwambi’? (Yowanu 8:44) Indi nhoshelu yami, yikonkwanyi, yuma yinalemesha nichihandilu chami yamwekeshañadi?’—Luka 6:45; 21:34-36; 2 Yowanu 6.
17. Tenenuhu yuma yayiwahi yadiluñishañawu antu atalaña disu mumu hohu.
17 Yesu nindi: “Maana alumbulukaña nanyidimu yawu.” (Matewu 11:19) Shinshikenu hayuma yayiwahi yadiluñishañawu antu atalaña disu mumu hohu. Atiyaña kuwaha chikupu namudimu waWanta. (Matewu 11:29, 30) Hiyaswejaña kwakamenaku nawa chumichi chayileñelaña kubula kuluwankana muyitoñojoka. (1 Timotewu 6:9, 10) Hamuloña wakuzañalala nayuma yikwetuwu, ekalaña nampinji yakuhanjeka nachisaka chawu nialundanawu akwaKristu. Nawa chayileñelaña kukama chachiwahi. (Mukwakutaŋisha 5:12) Ekalaña namuzañalu chikupu wafumaña mukuhana, elaña mwenimu mwonsu mukutweshelawu. (Yililu 20:35) Nawa ‘kuchiñeja kwawu kwasweja’ ninyichima yawu yawunda keki-i. (Aroma 15:13; Matewu 6:31, 32) Oju nkisu okuwaha!
KWATENU “KUYITWA YANZAMBI YEJIMA”
18. Indi Bayibolu yalumbulula ñahi chilumbu netu, njila jazatishañayi, nichekala njita yitwasaña?
18 Antu ashakamaña mukukeña kwaNzambi cheñi akiñewaña kunyihetu yaSatana, wunakufwila kukañesha akwaKristu kulonda abuli kwikala namuzañalu niwumi wahaya nyaka. (1 Petulu 5:8) Pawulu wahosheli nindi: “Hitwalwishaña nawantu akweti nyijimba namashuku, twalwishaña namawanta, nawakwañovu, nawakwakuyula mwidima wamakonu, nawaspiritu atama amumawulu.” (Aefwesesa 6:12) Izu dachiGriki dabalumunawu nawu “twalwishaña” dalumbuluka nawu hitwasilaña njita hahalehuku, chidi neyi kwasila mwibuku, ilaña twasaña mesu namesu. Kubombelahu, mazu akwila nawu “akwañovu,” “anyanta,” “nawakwakuyula” amwekeshaña nawu akwawanta wawaspiritu alukukaña mumushikila nawa adiloñesha chikupu.
19. Lumbululenu chekala yitwa yamukwaKristu yejima yakuspiritu.
19 Hela chakwila antu azeyazeyaña nikubula kuwanina, tunatweshi kushinda. Munjilanyi? Kuhitila mukukwata “kuyitwa yaNzambi yejima.” (Aefwesesa 6:13) Hakulumbulula chekala ichi chitwa, haAefwesesa 6:14-18 twatañaña nawu: ‘Dichi imanenu, nakupimpila mahina ansañu yalala; vwalenu hebwambu chikuñu chakujika chakuloña; vwalenu kunyendu yenu nkwabilu jakwenda nansañu yakuwunda yayiwahi. Chuma chinabadiki chochakukwata nkebu yakukuhwelela, yimukutwesha kujima nachu nyivu yakesi yamukwakutama yejima. Tambulenu itepa dachikuñu dawamwinu [hela, kuchiñeja kwawamwinu], nimpoku yaspiritu yakabali, wowu mazu aNzambi. Lombenuña mudi spiritu mafuku ejima, nikulomba nikulembelela kwejima.’
20. Indi njita yitwasaña yinambuki ñahi nanjita yasaña mashidika awuntu?
20 Chineli hichawaana chaNzambi, ichi chitwa chachifwikija chakatukiña chikupu, chakala hohu tuchivwalaña mpinji yejima. Kwambukaku namashidika awantu, azuñaña njita chakamu nakamu hohu, akwaKristu adi munjita yakufwa nakunoña yabulaña kumana sampu Nzambi nakisañani ituña daSatana nakusha aspiritu atama ejima mwikela. (Chimwekeshu 12:17; 20:1-3) Dichi neyi munakulwisha nakuzeyazeya hela yitoñojoka yatama bayi mulekaku, muloña wonsu wetu twatela ‘kudifumba’ etu aweni kulonda twikali ashinshika kudi Yehova. (1 Akorinda 9:27) Eñañi, twatela kwakamena hohu hampinji yitunakubula kulwa!
21. Munjilanyi mutunateli kushindila njita yetu yakuspiritu?
21 Kubombelahu, hitunatweshi kushinda iyi njita nañovu jetuku. Dihafumini Pawulu kutwanukisha nindi twatela ‘kulomba spiritu mafuku ejima’ kudi Yehova. Hampinji yoyimu, twatela kutiyilila kudi Yehova kuhitila mukudiza Izu dindi nikudikunda nawakwetu ‘amashidika’ mpinji yejima, muloña hitwalwaña iyi njita nkawetuku! (Fwilemoni 2; Aheberu 10:24, 25) Antu ashinshika muyuma yejimiyi hiyakashinda hohuku ilaña akajikilila cheñi chikuhwelelu chawu neyi chineñili mukukala.
DILOÑESHENU KULONDA MUJIKILILI CHIKUHWELELU CHENU
22, 23. (a) Muloñadi chitwatela kwikalila adiloñesha mpinji yonsu kulonda tujikilili chikuhwelelu chetu, nawa malwihwinyi yitwatela kudihula? (b) Nsañwinyi yitukahanjeka mukapetulu kanalondeluhu?
22 Yesu wahosheli nindi: “Enu himudi ampata yamunu mwishinaku, . . . dihu hanafumi kuyihela kudi antu ampata yamunu mwishina.” (Yowanu 15:19) Dichi, akwaKristu mpinji yejima atela kwikala adiloñesha kujikilila chikuhwelelu chawu nawa atela kwila mwenimu nakalemesha nikudizoza. (1 Petulu 3:15) Dihulenu nenu: ‘Komana neluka chaleñelaña aYinsahu jaYehova kwikala nayitoñojoka yambukaku nayawantu amavulu? Neyi hinukufuukula hansañu yakukaana yuma yetejawu antu amavulu, komana nakuhweleli chikupu nami yuma yahosha Bayibolu niizaza danduñu washinshika yalala? (Matewu 24:45; Yowanu 17:17) Neyi hinukwila chuma chachiwahi kumesu aYehova, komana nadiloñeshi kwikala wambukaku nawa wamuzañalu hakwikala wambukaku?’—Masamu 34:2; Matewu 10:32, 33.
23 Kakavulu, twekalaña mukweseka munjila jajivulu jakadi kwiluka hamuloña wakukeña kwambukaku netuña. Chakutalilahu, neyi chitunahanjekuhu dehi, Diyabolu wakeñaña kuluwañesha antu jaYehova kulonda ekali kabadi ketuña kuhitila muyisela yakwituña. Hanu dinu, tunateli kutonda ñahi yisela yayiwahi yatela kutuzañalesha nawa yikutuletesha kwikala nachinleji chitooka? Iyi nsañu tukayihanjeka mukapetulu kanalondeluhu.
-
-
Chakutonda Yisela Yayiwahi‘Shakamenu Mukukeña kwaNzambi’
-
-
Kapetulu 6
Chakutonda Yisela Yayiwahi
“Mumwelaña mwejima ilenu kulonda kumulemesha Nzambi.”—1 AKORINDA 10:31.
1, 2. Yumanyi yitwatela kufuukula kutalisha hakutonda yisela?
DESEKEJENU neyi munakukeña kudya mukabu watowala nankashi dichi mumona nikumona nenu chibalu chimu chatoka. Mukwila ñahi? Hekwawu munateli kudya mukabu wejima, kudyila kumu nikwatoka; hadaha mukuwunata wejima; indi kwiji mukusembulaku chibalu chatoka nakudya chachiweni. Chumanyi chimukutondahu?
2 Munjila yoyimu, yisela yidi neyi mukabu. Mpinji yikwawu, mwakeñaña kuya nakuhema, ilaña mwanuka nenu yisela yayivulu makonu yidi neyi mukabu watoka muloña mudi yililu yatama. Dichi, mukwila ñahi? Antu amakwawu anateli kwiteja yuma yatama nakutachika kudiñija muyisela yidi yejima yamukanu kaayi. Amakwawu anateli kutondolwela yisela yejima kulonda abuli kudiñija muwubanji. Amakwawu niwena mukubabala anateli kutondolwela yisela yafwana ilaña mpinji jikwawu ahemañaku yisela yamwekanaña kuwaha. Chumanyi chimwatela kwila kulonda mushakami mukukeña kwaNzambi?
3. Chumanyi chitukuhanjekahu?
3 Etu amavulu tunateli kutonda njila yamuchisatu. Tweluka kuwaha kwafumaña mukuhema ilaña twatela kuzañalala hohu kuhitila mukuhema yisela yayiwahi. Dichi, twatela kumona kulonda twiluki chitwatela kwambula yisela yayiwahi nayatama. Chatachi, twayenu tuhanjeki hayisela yitwatondaña chiyinateli kukwasha hela kuluwañesha mudimu wetu wakudifukula kudi Yehova.
“MUMWELAÑA MWEJIMA ILENU KULONDA KUMULEMESHA NZAMBI”
4. Indi kudihana kwetu kunateli kutukwasha ñahi hakutonda yisela?
4 Mpinji yakunyima, Chinsahu wamukulumpi wapapatishiluwu mu 1946 wahosheli nindi: “Nemika chikonkwanyi chakuwanika nikutiyilila chachiwahi kumpanji jejima jachipapatishu, neyi kwiji yami anakupapatishawu.” Muloñadi? Walumbulwili nindi, “Kwanuka nsañu yakudihana kwami kunankwashi chikupu kutwalekahu nakashinshi.” Chakadi nikujinooka mukwiteja mwahosheliyi iwu mana kwetu. Kudanukisha hansañu yimwadishililumu naYehova nenu mwakamukalakelaña muchihandilu chenu chejima chayileñelaña kuumika. (Mukwakutaŋisha 5:4; Aheberu 10:7) Kafwampi, kutoñojokaña hakudihana kwenu kunateli kuyikwashaku kutoñojoka chiwahi hamudimu wenu wawakwaKristu wakushimwina nihayuma yikwawu yitwelaña muchihandilu, kushilahu niyisela. Kapostolu Pawulu wakonkomweneni haniyi nsañu hampinji yasonekeleliyi akwaKristu amumafuku indi nindi: ‘Hela mukudya hela mukunwa, mumwelaña mwejima ilenu kulonda kulemesha Nzambi.’—1 Akorinda 10:31.
5. Indi mukanda waAlevi 22:18-20 watukwashaña ñahi kwiluka kusoñamisha kwekala haAroma 12:1?
5 Yuma yejima yimwelaña muchihandilu yakundama kukudifukula kwenu kudi Yehova. Mumukanda wayisonekeleliyi Aroma, Pawulu wazatishili izu dañovu dakukonkomwena akwawu akwakwitiya haniyi nsañu. Wayikonkomweneni nindi: “Lambulenu nyijimba yenu yili mulambu wawumi, wajila, wakutiyisha nachu Nzambi kuwaha; diwu mudimu wenu waya mumaana.” (Aroma 12:1) Mujimba wenu watuñewa nayitoñojoka, muchima niñovu yenu. Yuma yejimiyi, mwayizatishaña hakumukalakela Nzambi. (Maku 12:30) Pawulu wateneni mudimu wamuchidiwu wakukalakala namuchima wejima nindi himulambu. Izu dakwila nawu “mulambu” mwekala nikusoñamisha. MuNshimbi jamwinkeluwu Mosi, Nzambi wakaanineña mulambu watama. (Alevi 22:18-20) Hohamu, neyi mudimu wamukwaKristu wunakukalakelayi Nzambi wudi nehuji, Nzambi hakuwitejaku. Hanu dinu, chinateli kuzatika ñahi?
6, 7. Indi mukwaKristu nateli kutamisha ñahi mujimba windi, nawa kukalanyi kunateli kufumamu?
6 Pawulu wakonkomweneni akwaKristu amuRoma nindi: ‘Bayi mwiteja . . . yidi yenu yamujimba, . . . nakuyilubula kunshidi yiikali yakukoña nachu nyidimu yaheñaku.’ Pawulu wayilejeli cheñi ‘kufwisha nyidimu yachisemwa chaheseki.’ (Aroma 6:12-14; 8:13) Kukutachika kwamukanda windi, waheni yakutalilahu yaniyi “nyidimu yachisemwa chaheseki.” Twatañaña kutalisha hadi antu akwanshidi, nawu: ‘Mutunwa twawu mwenzala kushiñana.’ ‘Nyendu yawu yanyakashanaña kuya nakupwekesha mashi.’ ‘Kumesu awu woma waNzambi kwosi.’ (Aroma 3:13-18) Dichi mukwakristu wukutamisha mujimba windi neyi yozatisha ‘yidi yindi yamujimba,’ hakukoña yuma yatama. Chakutalilahu, makonu neyi mukwaKristu watalaña yuma yatama mumushikila yidi neyi nyevulu yanzekesi hela madombu asweja, dikwila nawu ‘nakulambula [mesu indi] kunshidi’ nawa nakutamisha mujimba windi wejima. Kudifukula kwejima kukudifukulañayi kukwikala himulambu wabula kujila nawa Nzambi hakuwitejaku. (Kuhituluka 15:21; 1 Petulu 1:14-16; 2 Petulu 3:11) Mwalala mukufwila yisela yatama wukumwenamu yuma yakala!
7 Eña, yisela yikutondayi mukwaKristu mwafumaña yuma yakala chikupu. Dichi, twatela kutonda yisela yatela kuwahisha mulambu wetu kudi Nzambi bayi yatela kuwitamishaku. Ichi dinu tushinshikenu chitwatela kwiluka yisela yayiwahi niyatama.
“Tiyenu Kutama naYuma Yatama”
8, 9. (a) Indi yisela twatela kuyambula muyibalu yamuchidinyi yiyedi? (b) Yisela yamuchidinyi yitwatondolwelaña, nawa muloñadi?
8 Yisela anateli kuyisha muyibalu yiyedi. Muchibalu chatachi mwekala yisela yatondolwelañawu chikupu akwaKristu; chibalu chikwawu mwekala yisela yinateli kwitejawu akwaKristu hela kukaana. Tusambilenu kushinshika hachibalu chatachi, yisela yatondolwelañawu akwaKristu.
9 Neyi chitwamona muKapetulu 1, yisela yikwawu yamwekeshaña yililu yahishawu chikupu muBayibolu. Chakutalilahu, toñojokenu hamaprogiramu ahaIntaneti nijifilimu, jiprogiramu jahaTV, nitumina twahoshaña hakubeñana hela andemoni nawa mudi nyevulu yanzekesi hela twatiyakeshaña yuma yawuzondu, niyililu yatama. Chineli yisela yamuchidiwu yawuzondu yamwekana hatooka to-o nawu hiyililu yafumpaña nshimbi jamuBayibolu, akwaKristu alala atela kutondolwela yisela yamuchidiwu. (Yililu 15:28, 29; 1 Akorinda 6:9, 10; Chimwekeshu 21:8) Dichi neyi mukutondolwela yisela yatama yamuchidiwu, mukumwekesha kudi Yehova nenu mwalala ‘mwatiyaña kutama nayuma yatama’ nawa mukutwalekahu ‘nakwambuka kuyuma yatama.’ Chimwela mwenimu, dikwila nawu mukwikala ‘nachikuhwelelu chakadi kudimbana.’—Aroma 12:9; Masamu 34:14; 1 Timotewu 1:5.
10. Yitoñojoka yamuchidinyi yafwana yatoñojokañawu antu amakwawu kutalisha hayisela, nawa muloñadi?
10 Antu amakwawu anateli kutoñojoka nawu, kutala yisela yamwekeshaña yililu yatama hikwafwanaku. Ahoshaña nawu, ‘nateli kutala mafilimu hela haTV, ilaña kwila nikoña yuma yamuchidiwuku.’ Yitoñojoka yamuchidiwu yadimbanaña nawa yafwana. (Yeremiya 17:9) Neyi twazañalalaña hakutala yuma yakaanishayi Yehova, komana mwalala ‘twatiyaña kutama nayuma yatama’? Kutalaña yuma yatama mpinji yejima kukutamisha yitoñojoka yetu. (Masamu 119:70; 1 Timotewu 4:1, 2) Chaaku chamuchidiwu chinateli kuluwañesha yuma yitwelaña hela chitwamonaña yililu yatama yawantu amakwawu.
11. Indi mazu ekala haAŋalija 6:7 azatikaña ñahi kuyisela?
11 Yuma yamuchidiwu yamwekanaña. AkwaKristu amakwawu anavulumuni hamuloña wakuluwankana nayisela yatama yavula kutalawu. Adizili chelili anamoni yuma yakala nawu “yonsu yakudimayi muntu, diyi yakadyayi.” (Aŋalija 6:7) Ilaña tunateli kutondolwela yuma yatama yafumañamu. Neyi mwinzesha yitoñojoka yenu nayuma yayiwahi, mwakañula yuma yayiwahi muchihandilu chenu.—Talenu chikasha chinakwila nawu “Yisela Yamuchidinyi Yinatela Kutonda?” chidi hefu 67.
KUFUUKULA KWETU KWATELA KUSHINDAMENA HANSHIMBI JAMUBAYIBOLU
12. Indi Aŋalija 6:5 yinakundami ñahi kuyisela, nawa nshimbinyi yitukweti yatukwashañaku kudifuukwila?
12 Ichi dinu tutalenu hachibalu chamuchiyedi, yisela yamwekeshaña yililu yiyabula kukaanishawu hatooka hela yabula kwitejawu chikupu Mwizu daNzambi. Hakutonda yisela yamuchidiwu, mukwaKristu wejima watela kudifuukwila yomweni yisela yinamoniyi kuwaha. (Aŋalija 6:5) Hela chochu, neyi hitukufuukula, tukweti nshimbi yitwatela kulondela. MuBayibolu mwekala nshimbi, hela yuma yalema, yatukwashaña kwiluka mwatoñojokañayi Yehova. Dichi neyi tukutiyilila nshimbi jamuchidiwu, twakeluka “mwaya muchima waMwanta” muyuma yejima, kushilahu niyisela yitwatondaña.—Aefwesesa 5:17.
13. Chumanyi chikutwileñela kutondolwela yisela yinateli kumuneñesha Yehova?
13 Eña, bayi neyi akwaKristu ejima anashiki dehi hachipimu chochimu chakwikala nayitoñojoka yayiwahi, hela kashinshuku. (Afwilipi 1:9) Kubombelahu, akwaKristu eluka nawu twashiyashana muyisela yitwakeñaña. Dichi, hitwatela kukuhwelela netu akwaKristu ejima anateli kufuukula mwomumuku. Hela chochu, chitwasweja kwiteja nshimbi jaNzambi kulombola yitoñojoka yetu nimuchima, chikutwiletesha kutondolwela chikupu yisela yejima yinateli kumuneñesha Yehova.—Masamu 119:11, 129; 1 Petulu 2:16.
14. (a) Chumanyi chitwatela kutoñojokahu neyi hitukutonda yisela? (b) Tunateli kutwamijaku ñahi yuma yaWanta muchihandilu chetu?
14 Neyi himukutonda yisela, kudi chimu chikwawu chalema chimwatela kutoñojokahu: mpinji yenu. Hela chakwila yuma yidi muyisela yamwekeshaña yuma yimwakeña, mpinji yimukuumba nakutala yisela yeniyi yamwekeshaña yuma yimwalemesha. Ilaña akwaKristu, alemesha chikupu yuma yakundama kukudifukula kudi Nzambi. (Matewu 6:33) Hanu dinu, chumanyi chimwatela kwila kulonda mwiluki nenu munakutwamijaku yuma yakundama kukudifukula kudi Nzambi muwumi wenu? Kapostolu Pawulu wahosheli nindi: “Babalenu mumukwendela. Bayi mwendaña neyi antu abula maanaku, endenu neyi akwamaana. Kwatilenu mafuku akuhita maana.” (Aefwesesa 5:15, 16) Mwalala, kwiluka chikupu mwakukumina hampinji yimwazatishaña kuyisela kukuyikwasha kwikala nampinji yakeñekaña kukalakelamu “yuma yabadika kuwaha,” nyidimu yikuyikwashaku kukula kuspiritu.—Afwilipi 1:10.
15. Muloñadi chichawahila kwiluka mwakukumina hakutonda yisela?
15 Hakutonda yisela twatela cheñi kubabala kuchina kudiñija mukukala. Chumichi chinatalishi mudihi? Toñojokenu cheñi hachakutalilahu chamukabu. Hakwila nawu mubuli kudyila kumu chibalu chatoka chakadi kwiluka, himwasembulaña hohu hatokaku, ilaña mwasembwilaña kumu nikwabula kutoka. Hohamu, chikuwaha neyi tukwiluka mwakukumina hakutonda yisela. MukwaKristu wamaana hatondolwelaña hohu yisela yafumpaña nshimbi jamuBayiboluku, ilaña watondolwelaña niyisela yabula kutelela hela yikweti yuma yatela kutwiluwañesha kuspiritu. (Yishimu 4:25-27) Kukakela mbe-e kukufumba kwekala Mwizu daNzambi kukayikwasha kutondolwela yisela mwekala yuma yatama.
“YUMA . . . YITOOKA YEJIMA”
16. (a) Tunateli kumwekesha ñahi netu twamonaña yililu yayiwahi neyi chayimonañayi Yehova? (b) Indi kuzatisha nshimbi jamuBayibolu kunateli kwikala ñahi chaaku chenu?
16 Hakutonda yisela, akwaKristu alala asambilaña kwiluka chamonañayi Yehova yisela yinakukeña kutondawu. Bayibolu yashimuna yitoñojoka yaYehova ninshimbi. Chakutalilahu, Mwanta Solomoni watena yuma yayivulu yahelayi Yehova, yidi neyi “idimi datwambaña, makasa apwekeshaña mashi akadi muloña, muchima wafuukulaña yitoñojoka yatama, nyendu yayaña lufuchi kuyuma yatama.” (Yishimu 6:16-19) Indi yitoñojoka yaYehova yatela kukwasha ñahi yitoñojoka yenu? Ñimbi yamasamu wakonkomwena nindi, “Enu mwamukeña Yehova helenu yatama.” (Masamu 97:10) Yisela yimukutonda yatela kumwekesha chikupu nawu mwahela yuma yahelayi Yehova. (Aŋalija 5:19-21) Anukenu cheñi nenu, yuma yimwakoñaña kumbadi diyamwekeshaña chikupu chimwekala kubadika yuma yimwakoñaña hatooka. (Masamu 11:4; 16:8) Dichi, neyi mwafwilaña chikupu kumwekesha yitoñojoka yaYehova muyuma yejima yimwelaña muchihandilu chenu kutalisha hayililu yayiwahi, mpinji yejima mwakafuukulaña kwesekeja nanshimbi jamuBayibolu. Kuzatisha nshimbi jamuBayibolu kukwikala chaaku chenu.—2 Akorinda 3:18.
17. Henohu kanda tutondi chisela, malwihwinyi yitwatela kudihula?
17 Yumanyi yikwawu yimwatela kwila yikuyikwashaku kwiluka chikupu nenu mukulondelaña nshimbi jaYehova neyi himukutonda yisela? Toñojokenu hanilu lwihu, ‘Indi ichi chisela chinateli kunkwasha hamu niwulunda wami naNzambi tahindi nehi?’ Chakutalilahu, henohu kanda mufuukuluhu kutala filimu, dihulenu nenu, ‘Indi yuma yinukumona mufilimu yikuletesha chinleji chami kwikala ñahi?’ Twayenu tutali hanshimbi jitwatela kuzatisha haniyi nsañu.
18, 19. (a) Indi lushimbi lwekala haAfwilipi 4:8 lunateli kutukwasha ñahi kwiluka neyi yisela yetu yayiwahi? (b) Nshimbinyi jikwawu jinateli kuyikwasha kutonda yisela yayiwahi? (Talenu mazu adi heshina.)
18 Lushimbi lwalema lwekala haAfwilipi 4:8, lwahosha nawu: ‘Toñojokenu yuma yalala yejima, yalumbwa yejima, yaloña yejima, yitooka yejima, yasweja kuwaha yejima, yampuhu yayiwahi yejima. Neyi kudi kashinshi kakeni, neyi kudi yahamekañawu, toñojokenuña yumoyu.’ Mwamweni, Pawulu hadiña nakuhosha hayiselaku, ilaña hayitoñojoka yamumuchima, yatela kushindamena hayuma yamuzañaleshaña Nzambi. (Masamu 19:14) Hela chochu, mazu aPawulu anateli kuzatika munshimbi yahoshaña hansañu yayisela. Munjilanyi?
19 Dihulenu nenu, ‘Komana mafilimu yinatondaña, yisela yahavidiyo, tumina, hela yisela yikwawu yanleñelaña kwikala nayitoñojoka “yayuma yitooka yejima”?’ Chakutalilahu, neyi munakumishi dehi kutala filimu, nyevulwinyi yatandaña muyitoñojoka yenu? Neyi mwashalaña nyevulu yayiwahi, yakadi majilu, nawa yakuzañalesha, ilukenu nenu filimu yenu yadiña yayiwahi. Ilaña, neyi filimu yimwatalaña yinayileñeli kutachika kutoñojoka hayuma yatama, dikwila nawu filimu yenu yatama, nawa yafwana. (Matewu 12:33; Maku 7:20-23) Muloñadi? Muloña kutoñojoka hayuma yatama kwaluwañeshaña kuwunda kwekala mumuchima wenu, kwatamishaña chinleji chenu chafumbewa naBayibolu, nawa kunateli kuluwañesha wubwambu wenu naNzambi. (Aefwesesa 5:5; 1 Timotewu 1:5, 19) Chineli yisela yamuchidiwu yikuyiluwañesha, mwatela kuyitondolwela.a (Aroma 12:2) Ikalenu neyi ñimbi yamasamu walombeli kudi Yehova nindi: “Mbalumwini mesu ami abuli kutala yuma yamukunkulwayi.”—Masamu 119:37.
LONDENU YAKUWAHISHA NACHU AKWENU
20, 21. Indi mukanda wa 1 Akorinda 10:23, 24 wunakundami ñahi kukutonda yisela yayiwahi?
20 Pawulu washimwini lushimbi lwalema lwamuBayibolu lutwatela kutoñojokahu neyi hitukufuukula hayuma yamuchihandilu chetu. Wahosheli nindi: “Yuma yonsu yaloña, ilaña yuma yikwawu hiyakoleshañaku. Bayi muntu alonda yakudiwahisha nachu yomwenuku, chiña yakuwahisha nachu mukwawu.” (1 Akorinda 10:23, 24) Indi ilu lushimbi lunakundami ñahi kukutonda yisela yayiwahi? Mwatela kudihula nenu, ‘Komana yisela yinatondaña yakwashaña akwetu?’
21 Chinleji chenu chinateli kuyiteja kutala yisela yikwawu yimwamonaña nenu “yaloña,” hela yayiwahi. Hela chochu, neyi mumona nenu amana kwenu amakwawu adi nachinleji chayikaanishaña kutala yisela yikwawu, munateli kuyileka. Muloñadi? Neyi chahosheliyi Pawulu himunakukeña ‘kuvulumuna ana kwenu,’ hela ‘kuvulumuna Kristuku,’ kuhitila mukukojeja ana kwenu chiyikalileña kuhemba kashinshi kawu kudi Nzambi. Tiyililenu kufumba kwakwila nawu: “Bayi mwila chuma chakudimbwisha.” (1 Akorinda 8:12; 10:32) AkwaKristu alala makonu atiyililaña kufumba kwaPawulu kwakuwahi nawa kwamaana kuhitila mukutondolwela yisela yinateli kwikala “yaloña” ilaña “hiyakoleshañaku.”—Aroma 14:1; 15:1.
22. Muloñadi akwaKristu chiyetejelaña yinleji yashiyashana munsañu jakudifuukwila?
22 Hela chochu, kudi chuma chikwawu chatwileñelaña kukeña yakuwahisha nachu amakwawu. MukwaKristu wudi nachinleji chamukaanishaña chikupu kwila yuma yikwawu hatela kukanjikija antu ejima muchipompelu chawakwaKristu kulonda eleña munakumuleja chinleji chindi kutalisha hakutonda yisela yatelelaku. Neyi wukukanjikija akwawu, wukwikala neyi mukwakuchovwa kaluwasha mukajila kakalolu wunakukeña nindi antu ejima adi hatuluwasha achovweña neyi chinakuchovwayi yena. Yitoñojoka yamuchidiwu yatama nankashi. Hamuloña wakukeña kwawakwaKristu, muntu wukweti chinleji chamukañeshaña chikupu watela kulemesha ana kwindi akweti chinleji chambukaku nachindi kutalisha hayisela ilaña alondelaña nshimbi jawakwaKristu. Muniyi njila, ‘wukumwekesha kwovwaha kwindi kudi antu ejima.’—Afwilipi 4:5; Mukwakutaŋisha 7:16.
23. Chumanyi chinateli kuyikwashaku chikupu hakutonda yisela yayiwahi?
23 Hanu dinu, chumanyi chinateli kuyikwashaku chikupu kutonda yisela yayiwahi? Kaanenu yisela yejima yamwekeshaña yililu yatama, yawuzondu yakanishawu chikupu Mwizu daNzambi. Londelenu nshimbi jamuBayibolu jatela kuzatika kuyisela yiyabula kushimunawu chikupu muBayibolu. Tondolwelenu yisela yatela kuluwañesha chinleji chenu, nawa fwilenu kuleka yisela yinateli kuluwañesha yinleji yawantu amakwawu, sweje-e yawana kwenu. Dichi kufuukula kwenu kwakola kuleti mpuhu kudi Nzambi nawa kuyihembi nichisaka chenu mukukeña kwindi.
-