Mukanda wamuBayibolu Naambala—63 2 Yowanu
Nsoneki: Kapostolu Yowanu
Awisonekeleli: muEfwesesa, hela kwakwihi
Awimanishili Kuwisoneka: Kwakwihi na 98 C.E.
MUKANDA waYowanu wamuchiyedi wawihi—ateleleli kuwusonekela hachipapilu chimu chapapyrus—ilaña mudi nsañu yayiwahi. Awusonekela ‘mama watondewa, nawanyanindi akeñayi.’ Chineli “Kyria” (izu dachiGriki “damumbanda”) dadiña ijina damuntu hayina mpinji, atudizi aBayibolu amakwawu atoñojokaña nawu muntu wadiña nanidi ijina diyi asonekeleluwu. Amakwawu niwena atoñojokaña nawu Yowanu wadiña nakusonekela chipompelu chawiniKristu, nakuchitena nindi “mama watondewa.” Hadaha welili mwenimu kulonda kuluwañesha akwakuyikabisha. Muniyi njila, kwimusha kwakwila nawu “anyana kamana kweyi wamumbanda” kwashimunawu muvasi yakukumishaku adiña antu amuchipompelu chikwawu. Dichi, mukanda wamuchiyedi hiwadiña wawantu amavulu neyi chidi mukanda wamuchimuku, muloña chinamwekani hatooka nawu wasonekeleli muntu wumu hela chipompelu chimu.—Vasi 1.
2 Hitunateli kujinoka netu Yowanu diyi wasonekeli iwu mukandaku. Nsoneki naditeni yomweni nindi “ami mukulumpi.” Ichi chinamuteleli Yowanu bayi neyi muloña wakukula muyaaka hohuku, ilaña wadiña cheñi ‘chishimi.’ (Ŋal. 2:9) nawa diyi kapostolu wakukumishaku kufwa, mwalala wadiña “mukulumpi” muchipompelu chawiniKristu. Amwilukili chikupu, nawa atañi jindi hiyateleli cheñi kukeña wunsahu wukwawuku. Wunsoneki windi wunamwekeni cheñi mukufwanañana kwansonekelu yamukanda wamuchimu nikwaNsañu Yayiwahi yaYowanu. Neyi chochidi mukanda wamuchimu, mukanda wamuchiyedi wudi neyi awusonekeleli kwakwihi hela muEfwesesa, mu 98 C.E. McClintock niStrong’s Cyclopedia yahosha hamukanda waYowanu Wamuchiyedi niWamuchisatu nawu: “Muloña wakusweja kufwanañana kwansañu, tunateli kukunkulula netu iyi nyikanda yiyedi ayisonekeli chelili Mukanda wamuchimu anawusoneki dehi muEfwesesa. Nyikanda yejima yiyedi yahoshaña hayililu ninshimbi yejima yasonekeluwu mumukanda wamuchimu.”a Hakuhakwilaku walala waniwu mukanda, Irenaeus, wamuyaaka nkulakaji yamuchiyedi, wahosheli mazu ekalamu nawa awitejeli kudi Clement wakuAlexandria, wamuyaaka yoyimu.b Cheñi nawa, nyikanda yaYowanu ayisoneka mumukanda waMuratorian Fragment.
3 Neyi chochidi Yowanu Wamuchimu, iwu mukanda awusonekeli muloña antañishi akutwamba aluwañesheleña chikuhwelelu chaweniKristu. Yowanu nakufwila kusoñamisha antañi indi hadi antu amuchidawa kulonda ayiluki nikuyitondolwela, chikutwalekañawu kwenda muchalala, mukukeñañana.
CHIWAWAHILA
5 Chinamwekani neyi mumafuku aYowanu kwadiña antu abulileña kukeña ntañishilu yaKristu yapela nawa yatiyakana neyi chichidi munanu mafuku. Akeñeleña chuma chabadika, chakuyizañalesha, chakuyilemesha nikuyileñela kwikala hamu nawakwamaana amwituña, nawa akeñeleña kutamisha nikwambula chipompelu chawiniKristu kulonda aheti yuma yakeñeleñawu. Yowanu walemesheli kunuñañana kwachipompelu kwashindameneni hakukeña nihantañishilu yalala mudi Tata niMwana. Ninetu makonu twatela kulemesha kunuñañana muchipompelu, nikubula kudikunda hela kwimusha antu adikokelaña ntañishilu yacheñi yabula kwikala muNyikanda yonenewa. Neyi tukutwalekahu kulondela nshimbi yaNzambi, nikwikala namuzañalu wekala mukudikunda kwawiniKristu, tukwiluka chikupu netu ‘luwi, nikwanakena, nikuwunda kukwikala nanetu, kwakufuma kudi Nzambi Tata, nikudi Yesu Kristu Mwana kaTata, munsañu yalala nimukukeña.’ (Vasi 3) Chalala mukanda waYowanu wamuchiyedi washimunaña nkisu yekala mukunuñañana kwawiniKristu.
[Tumazu twaheshina]
a 1981 reprint, Vol. IV, ifu 955.
b New Bible Dictionary, second edition, 1986, wahitulukiluwu kudi J. D. Douglas, ifu 605.