Dinhmun Inthlâkte Hmachhawnnaah Pathian Thlarau Rinchhan Rawh
“Pathian ngaiha ṭhaa inentîr tûrin ṭhenhnem ngai rawh.”—2 TIMOTHEA 2:15.
1. Eng dinhmun inthlâkte’n nge kan thlarau lam ṭhatna kawngah harsatna siam thei?
KAN chhehvêl khawvêl hi a inthlâk danglam reng a. Science leh khâwl thiamna lama hmasâwnna nasa tak kan hmuh rualin, nungchang lama tlâkhniamna nasa tak pawh kan hmu bawk a ni. Thuziak hmasaa kan hmuh tawh ang khân, Kristiante chuan Pathian kalhtu khawvêl thlarau chu an do tûr a ni a. Mahse, khawvêl dinhmun a inthlâk rualin, keini pawh kawng tam takin kan inthlâk ve a ni. Naupang aṭangin puitling kan lo ni chho va. Hausakna te, hrisêlna te, kan hmangaihte kan nei emaw, kan chân emaw thei a. Chutiang dinhmun inthlâk tam tak chu kan thunun phâk a ni lo va, kan thlarau lam ṭhatna atâna harsatna thar leh hlauhawm tak a siam thei a ni.
2. Engtin nge Davida chuan dinhmun inthlâk chu a pal tlang?
2 Jesaia fapa Davida anga dinhmun inthlâk tawng nasa an awm mang lo vang. Davida chu tuma hriat hlawh lo berâm vêngtu tleirâwl aṭangin ram pum ngaihsân, mi hmingthang tak a ni chho nghâl a. A hnuah chuan amah thîktu lal berin ramsa pelha a pelh reng avângin râl tlân a lo ni a. Chu mi hnuah lal leh hnehtu a lo ni chho va. A thil sual tih khûnkhân tak rah chhuah râpthlâk tak chu a tuar chhuak a. A chhûngkuaah ngei chhiatna leh inṭhendarhna a thleng a. A lo hausa a, a tar a, tar avânga hrisêl lohnate pawh a tuar a ni. A nunah dinhmun tam tak a inthlâk chung pawhin, Jehova leh A thlarau chu a rinchhan tlat reng a ni. ‘Pathian ngaiha ṭha’ ni tûrin theihtâwp a chhuah a, Pathianin mal a sâwm a ni. (2 Timothea 2:15) Kan dinhmun chu Davida dinhmun nên inang lo mah se, a nuna a thiltawnte a hmachhawn dân aṭangin kan inzir thei a. A entawn tûr siam chuan kan nuna dinhmun inthlâk thleng kan tawn huna Pathian thlarau ṭanpuina kan dawn zêl theih dân hre thiam tûrin min ṭanpui thei a ni.
Davida Inngaihtlâwmna—Entawn Tûr Ṭha
3, 4. Engtin nge Davida chu tuma hriat loh berâm vêngtu naupang mai aṭangin ram chhûnga hriat hlawh mi hmingthang tak a lo nih?
3 Naupang a nih lai chuan, Davida chu ama chhûngkuaah ngei pawh a lâr lo hle a. Bethlehema zâwlnei Samuela a rawn kal pawh khân, Davida pa chuan a fapa pariatte zînga pasarih chauh a hmêlhriattîr a. A fapa naupang ber, Davida erawh chu berâm vêngin a awm a ni. Mahse, Jehova chuan Davida chu Israel lal ni tûrin a thlang tlat a ni. Davida chu a berâm vênna hmun aṭanga koh haw a ni a. Chutah, Bible chuan heti hian a sawi zawm a ni: “Samuela chuan hriak bâwm ki chu a la a, a unaute zîngah chuan amah chu hriak a thih a; tichuan LALPA thlarau chu chu mi nî aṭang chuan nasa takin Davida chungah a lo thleng ta a,” tiin. (1 Samuela 16:12, 13) Davida chuan chu thlarau chu a dam chhûngin a rinchhan tlat a ni.
4 Chu berâm vêngtu naupang chu mi zawng zawng hriatah a hmingthang ta thuai a. Lalber enkawl tûr leh rimawi tumsak tûra koh a ni a. Mi huaisen Goliatha, mi lian leh kawlhsen tak mai, Israel sipai thiltawn ngah takte pawhin an hmachhawn ngam loh chu a that a. Indo hrât mite hruaituah ṭangin, Davida chuan Philistia mite chu hlawhtling takin a hneh bawk a ni. Mite chuan an hmangaih êm êm a. Amah fakna hla an phuah hial a. A hmain, Lal Suala thurâwn petu pawhin tleirâwl Davida chu rimawi “tum thiam tak” a nih mai bâkah, “mi huai tak, indo mi, thusawi thiam tak, hmêl ṭha tak” a ni bawk tiin a lo sawi tawh a ni.—1 Samuela 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
5. Engin nge Davida chu chapotîr thei a; mahse, a chapo chuang lo tih engtin nge kan hriat?
5 Davida chu hmingthang tak, hmêlṭha tak, tleirâwl ṭhalai, thusawi thiam tak, indo thiam tak a ni a, Pathian duhsakna a dawng bawk a ni. Hêng thil a enga pawh hian chapotîr thei reng a ni a; mahse, a engamahin a chapotîr lo. Lal Saula’n a fanu neihtîr a tum laia a thusawi kha ngaihtuah teh. Inngaitlâwm takin Davida chuan: “Tunge maw ka nih a, ka nunna leh Israel-te zînga ka pa chhûngte pawh engnge maw an nih a, lal mâkpa ka han nihna tûr chu?” tiin a chhâng a ni. (1 Samuela 18:18) He mi chungchângah hian mi thiam pakhat chuan heti hian a ziak a ni: “Davida sawi tum chu, a thiamna vâng emaw, khawtlânga a nihna vâng emaw, a thlahtute vâng emawa lal mâkpa nih theih chhan tûr chhe tê mah a nei lo tih chu a ni,” tiin.
6. Engvângin nge inngaihtlâwmna kan neih ang?
6 Davida inngaihtlâwmna chu mihring ṭha famkim lote laka Jehova sân zâwkzia a hriat chiannaah a innghat tlat a. Davida chuan Pathianin mihring a hre ṭhin ringawt pawh hi mak a ti êm êm a ni. (Sâm 144:3) Chu bâkah, Davida chuan a ropuina neih rêng rêng chu Jehova’n inngaihtlâwmna a lantîr a, amah chhawmdâwl tûr te, vênghim tûr te, leh enkawl tûr tea a inphahhniam vâng a ni tih a hre bawk a ni. (Sâm 18:35) Kan tân zir tûr ṭha a va ni êm! Kan thiamnate, kan hlawhtlinnate, leh kan chanvo sâng chante chuan min chapotîr ngai tûr a ni lo. Tirhkoh Paula chuan: “I dawn loh chu engnge i neih ni? I dawn a nih si chuan engati nge dawn ni lo anga i uanpui ni?,” tiin a ziak a ni. (1 Korinth 4:7) Pathian thlarau thianghlim dawng tûr leh Pathian pawm ni tûr chuan, inngaihtlâwmna kan neih a, kan chhawm nun zêl a ngai a ni.—Jakoba 4:6.
‘In Phuba La Suh U’
7. Davida’n Lal Saula a thah theih nân eng hun remchâng nge lo inher chhuak?
7 Davida hmingthanna chuan a chapotîr loh laiin, Pathian thlarauvin a kalsan Lal Saula thinlungah chuan tihhlum duhna khawpa thîkna râpthlâk tak a siam thung a. Davida chuan thil sual engmah ti lo mah se, a nunna humhim nân a tlânchhiat a, thlalêra a khawsak a ngaih phah a ni. Ṭum khat chu, Davida a ûmna lamah Lal Saula chu Davida leh a mite bihrûkna a ni tih hre lovin pûkah chuan a lût a. Davida mite chuan a hnênah Saula a thah theih nâna Pathian pêk hun remchâng a ni tiin a chunga kut thlâk tûrin an ti a. Pûk thim ruih maia a mite’n Davida hnêna: “Ngai teh, LALPAN i hnênah, ‘Ngai teh, i hmêlma chu i kutah ka pe ang a, a chungah ṭha i tih ang angin ti ang che’ a tih nî kha a nih tâk hi,” tia an hrilhru lai chu kan mithla thei a ni.—1 Samuela 24:2-6.
8. Engvângin nge Davida chu phuba la lo tûra a insûm?
8 Davida chuan Saula khawih chu a duh lo va. Rinna leh dawhtheihna lantîrin, Jehova kuta engkim nghah chu a duh zâwk a ni. Lalin pûk a chhuahsan hnuah Davida chuan Lal a au va, a hnênah: “LALPAN nang nêna kan chung thu hi rêl sela, tin, LALPA chuan i lakah phuba mi lâksak rawh se; mahse kei chuan i chungah kut ka thlâk lo rêng rêng ang,” tiin a hrilh a. (1 Samuela 24:12) Saula chu a dik lo zâwk a ni tih hre reng mah se, Davida chuan a phuba a la lo va; Saula emaw, a chungchâng thu emaw a ṭha lovin a sawi lo. Hun dang tam takah pawh, Davida chu phuba la lo tûrin a insûm a. Jehova tihfel atân a dah zâwk a ni.—1 Samuela 25:32-34; 26:10, 11.
9. Engvângin nge dodâlna emaw, tihduhdahna emaw kan tawhin kan tihlêt ve loh vang?
9 Davida ang bawkin, nang pawh dinhmun harsa takah i ding mai thei a. I school kalpuite, i hna thawhpuite, i chhûngte, a nih loh leh i rinna ṭâwmpui lote chuan an dodâl che emaw, an tiduhdah che emaw a ni thei. Phuba la rêng rêng suh. Jehova nghâk la, a thlarau thianghlim ṭanpuina dîl ang che. Chutianga i tih chuan chûng ring lo mite chu i chêtze mawi tak avângin ringtu an lo nih phah thei a ni. (1 Petera 3:1) Engpawh ni se, Jehova chuan i dinhmun a hmu a, a hun têah chuan engemaw tak a ti mai dâwn a ni. Tirhkoh Paula chuan heti hian a ziak a ni: “Duh takte u, in phuba la suh ula, Pathian thinurna kian zâwk rawh u, ‘“Phuba rêng rêng keima lâk tûr a ni, keiman ka thungrûl ang,” Lalpain a ti’ tih ziak a ni si a,” tiin.—Rom 12:19.
‘Thununna Ngaithla Rawh’
10. Engtin nge Davida chu suala a tlûk luh a, engtin nge chu chu thup a tum?
10 Kum a lo ral zêl a. Davida chu mite hmangaih tak lal challang tak mai a lo ni chho va. A rinawmna nasa tak leh Jehova fak nâna fakna hla mawi tak tak a phuahte chuan thil sual nasa tak ti ngai lovah min ngaihtîr hial mai thei. Mahse, sual nasa tak a ti a ni. Ni khat chu, lal chuan a inchung aṭangin hmeichhe hmêlṭha tak mai inbual lai a zuk hmu a. Tunge a nih a chhui a. Chu hmeichhia chu Bath-sebi a ni tih leh a pasal Uria chu râl beiin a awm tih a hriat chuan, Davida chuan mi a hruaitîr a, a mutpui ta a. A hnuah chuan, a rai tih a hria a. Chu thu chu hai lan a nih chuan a hmingchhiatthlâk tûrzia mai chu! Mosia Dân hnuaiah chuan uirê chu thihna khawp sual a ni a. Lal chuan a thil sual tih chu khuh bo mai theih a ring a ni ngei ang. Tichuan, sipai a tîr a, Uria chu Jerusalema lo haw tûrin a chah ta a. Davida chuan Uria’n a nupui Bath-sebi a mutpui a ring a; mahse, a mutpui si lo. A rilru mangang chuan, sipai hotu Joaba lehkha tûr nên Uria chu indonaah a thawnkîr leh a. Chu lehkhaah chuan Uria chu a thih ngeina tûr hmuna ṭantîr tûrin a ziak a ni. Joaba chuan a thupêk chu a zâwm a, Uria chu thah a ni ta a. Bath-sebi a lusûn hun chhûng a zawh chuan, Davida chuan nupuiah a nei ta a ni.—2 Samuela 11:1-27.
11. Eng dinhmun nge Nathana’n Davida a hrilh a, engtin nge Davida’n a chhân lêt?
11 Davida chuan Jehova hmaah chuan engkim hi inhawng vek a ni tih hre reng tûr a ni nâ a, a thil ruahman chu hlawhtling hlein a lang a ni. (Hebrai 4:13) Thla a ral zêl a, nau chu a lo piang ta a. Chutah, Pathian tirhin, zâwlnei Nathana chu Davida hnênah a rawn kal ta. Chu zâwlnei chuan lal hnênah chuan mi hausa tak, berâm tam tak neiin, mi rethei tak berâm neih chhun, a duat êm êm chu a lâksak a, a talhsak chungchâng a rawn hrilh a. Chu thawnthu chuan awmze inthup a nei a ni tih hre lovin, Davida chu a tithinrim ta êm êm a. Davida chuan chu mi hausapa chu thiam loh a chantîr nghâl a ni. Thinrim êm êmin, Nathana hnênah: “Chu thil titu chu tihhlum mai tlâk a nih chu,” a ti a.—2 Samuela 12:1-6.
12. Eng rorêlna nge Jehova’n Davida chungah a thlentîr?
12 “Nangmah hi i ni alâwm,” tiin zâwlnei chuan a chhâng a. Davida chu amah leh amah ro a inrêlsak a ni. Davida thinrimna chu zahna leh lungngaihna nasa takah a chang nghâl ngei ang. Nathana’n a chunga Jehova rorêlna pumpelh theih loh a hrilh lai chuan che châng lovin a ngaithla reng a. Hnemna thu emaw, thlamuanna thu emaw rêng a awm lo. Davida chuan thil ṭha lo tiin Jehova thu chu a lo hmusit a ni. Uria chu hmêlmate khandaih hmangin a that a ni lâwm ni? Khandaih chuan Davida in chhûng a chhuahsan lo vang. Uria nupui pawh a rûkin a lâksak a ni lâwm ni? Chutiang bawk thil ṭha lo chu a chungah pawh a lo thleng ang; mahse, a rûk ni lovin, vântlâng hmuhah a ni thung ang.—2 Samuela 12:7-12.
13. Engtin nge Davida’n Jehova thununna a lo dawnsawn?
13 Davida ṭhatna chu a thil sual tih a pha lo chu a ni. Zâwlnei Nathana chungah a thinrim lo va. A thil sual tihah chuan mi dangte a thiam lo lo va, chhuanlam a siam bawk hek lo. A sualna hailan a nih chuan, Davida chuan mawhphurhna lain: “LALPA chungah thil ka tisual ta a ni,” a ti a ni. (2 Samuela 12:13) Sâm 51 chuan a inthiam lohzia leh a inchhîr nasatzia a târ lang a. Hetiang hian Jehova a ngên a ni: “I hnên ata hi mi paih bo suh la; i thlarau thianghlim hi mi lâksak suh ang che,” tiin. Jehova chuan zah a ngaih êm avângin, “thinlung lungchhia leh inchhîr ngawih ngawih” chu a hmusit lo vang tih a ring tlat a ni. (Sâm 51:11, 17) Davida chuan Pathian thlarau a rinchhan zêl a. Jehova chuan a sualna rah chhuah ṭha lo tak aṭangin hum lo mah se, a ngaidam a ni.
14. Engtin nge Jehova thununna kan dawnsawn ang?
14 Kan vai hian ṭha famkim lo kan ni vek a, thil pawh kan tisual vek a ni. (Rom 3:23) A châng phei chuan Davida ang bawkin sual nasa takah kan tlu lût mai thei. Hmangaihna ngah tak pa berin a fate a thunun ang chiahin, Jehova chuan a rawngbâwl duhtute chu a thunun ṭhîn a ni. Thununna chu ṭangkai hle mah se, pawm a awl ṭhîn lo. A châng phei chuan ‘lungchhiatthlâk’ tak a ni hial ṭhîn. (Hebrai 12:6, 11) Mahse, ‘zirtîrna [“thununna,” NW] chu kan ngaihtlâk’ chuan Jehova nên kan inzawmleh thei a ni. (Thufingte 8:33) Jehova thlarau malsâwmna nei zawm zêl tûr chuan, zilhna kan pawmin, Pathian ngaiha ṭha ni tûrin kan thawk tûr a ni.
Sum Rinawm Lovah Beiseina Nghat Suh
15. (a) Eng kawngin nge mi ṭhenkhatin an hausakna an hman? (b) Engtin nge Davida chuan a hausakna hman a duh?
15 Davida chu chhûngkaw challang tak emaw, hausa tak emaw aṭanga lo piang a ni tih târ lanna engmah a awm lo. Mahse, a lal hun chhûngin mi hausa tawntaw a ni chho va. I hriat angin, mi tam tak chuan an hausakna chu an chhêk khâwl a, duhâm takin tihpun an tum a, a nih loh leh mahni hmasial takin an hmang thung a ni. Mi dangte chuan an sum chu mahni inchawimawi nân an hmang bawk. (Matthaia 6:2) Davida erawh chuan kawng dangin a hmang thung a. Ani chuan Jehova chawimawi chu a châk ngawih ngawih a ni. Davida chuan Nathana hnênah Jerusalema ‘puan in maia awm’ thuthlung bâwm dahna tûrin Jehova tâna biak in sak a duh thu a hrilh a. Davida thiltum chuan Jehova chu a tilâwm a; mahse, amah ni lovin, a fapa Solomona’n a sak tûr thu Nathana kaltlangin a hrilh a ni.—2 Samuela 7:1, 2, 12, 13.
16. Biak in sak nân engtin nge Davida a inbuatsaih?
16 Davida chuan chu in ropui tak sak nâna hman tûr bungruate chu a la khâwm a. Solomona hnênah heti hian a hrilh a ni: “LALPA in atân rangkachak talent nuaikhat leh, tangkaraw talent maktaduaikhat ka lo buaisaih tawh a; tin, dâr leh thîrte pawh bûk sên loh, tam tak a ni; thing leh lung pawh ka buaisaih lâwk tawh a; chûng chu i chhunzawm thei tawh ang chu,” tiin. Ama neih aṭang liau liauvin, rangkachak talent 3,000 leh tangkaraw talent 7,000 a thawh a ni.a (1 Chronicles 22:14; 29:3, 4) Davida thawhlâwm thawhte chu mite hmuha a thilphalzia lantîr nân mai a ni lo va, Pathian Jehova a rinna leh a hnêna a inpêkzia lantîrna a ni. A hausakna hnâr chu hre rengin, hetiang hian Jehova hnênah a sawi a ni: “Thil zawng zawng hi i hnên aṭanga chhuak a ni a, i ta chu kan rawn pe leh mai che a ni si a,” tiin. (1 Chronicles 29:14) Divida thilphalna chuan biakna thianghlim tihhmasâwn nâna a tih theih apiang ti tûrin a chêttîr a ni.
17. Engtin nge 1 Timothea 6:17-19 fuihna hi mi hausa leh mi retheite tân a nih ve ve?
17 Chutiang bawkin, keini pawhin kan sum leh paite chu thil ṭha tih nân i hmang ve ang u. Hausakna ûm ai chuan, Pathian pawm mi nih tum chu a ṭha zâwk a ni—chu chu finna leh hlimna dik tak hmuh theihna kawng a ni si a. Paula chuan heti hian a ziak a ni: “He mi khawvêla hausate hi chapo lo tûr leh sum rinawm lovah hian an beiseina nghat lova, thil zawng zawng lâwmna tûra tam taka min petu Pathian chungah chuan nghat zâwk tûrin zilh rawh; thil ṭha ti tûrin, thil ṭha tih ngah tûrin, thil phala thawhlâwm peih tûrin, nunna, nunna taktak chu an vawn theih nân, hun lo thleng tûr atân chuan lungphûm ṭha tak an tâna khâwl khâwm tûrin fuih rawh,” tiin. (1 Timothea 6:17-19) Kan sum leh pai dinhmun chu engpawh ni se, Pathian thlarauvah innghat tlat ila, “Pathian lama min hausaktîr” thei tûr nun kawng chu i ûm ang u. (Luka 12:21, NW) Hmangaihna nei kan Pa vâna mi ngaiha ṭha nih tluka thil hlu eng dang mah a awm lo.
Pathian Ngaiha Ṭhain Inentîr Rawh
18. Eng kawngin nge Davida chuan Kristiante tân entawn tûr ṭha tak a siam?
18 Davida chuan a dam chhûngin Jehova ngaiha ṭha nih a tum tlat a. Hetiang hian hlain a chham chhuak a ni: “Aw Pathian, mi khawngaih rawh, mi khawngaih rawh; ka nunna hi nangmahah chuan a tlu lût si a,” tiin. (Sâm 57:1) Jehova a rinna chu a thlâwn lo. Davida chu a “dam reiin a upa ta hle” a ni. (1 Chronicles 23:1) Davida chuan thil sual râpthlâk tak ti mah se, rinna chhinchhiah tlâk tak lantîrtu Pathian thuhretu tam takte zînga pakhat anga hriat reng a ni.—Hebrai 11:32.
19. Engtin nge Pathian ngaiha ṭhaa kan inentîr theih ang?
19 Nuna dinhmun inthlâkte i hmachhawn hian, Jehova chuan Davida chu a châwm a, a tichak a, a thunun ang bawkin, i chungah pawh A ti ve thei tih hre reng ang che. Tirhkoh Paula pawhin Davida ang bawkin, dinhmun inthlâk tam tak a hmachhawn bawk. Mahse, ani pawh Pathian thlarau rinchhan tlatin a rinawm reng a ni. Hetiang hian a ziak: “Mi tichaktuah chuan engkim ka ti thei a ni,” tiin. (Philippi 4:12, 13) Jehova kan rinchhan phawt chuan, hlawhtling tûrin min ṭanpui ang. Ani chuan kan hlawhtlin a duh si a. A thu kan ngaihthlâk a, kan hnaih chuan, a duhzâwng ti tûrin chakna min pe ang. Tin, Pathian thlarau kan rinchhan zêl chuan, tûnah leh chatuanin ‘Pathian ngaiha ṭhain kan inentîr’ thei ang.—2 Timothea 2:15. (w04 4/1)
[Footnote]
a Davida thawhlâwm thawh chu, tûn lai atân chuan U.S dollar $1,200,000,000 chuang a ni.
Engtin Nge I Chhân Ang?
• Engtin nge chapona lakah kan invên theih?
• Engvângin nge phuba kan lâk loh vang?
• Engtin nge thununna hi kan ngaih ang?
• Engvângin nge hausakna ni lo va, Pathian kan rinchhan ang?
[Phêk 16, 17-naa milem]
Davida chuan Pathian thlarau a rinchhan a, a ngaiha ṭhaa inentîr a tum. Chutiang chuan i ti ve em?
[Phêk 18-naa milem]
“Thil zawng zawng hi i hnên aṭanga chhuak a ni a, i ta chu kan rawn pe leh mai che a ni si a”