ZIR TUR THUZIAK 42
HLA 44 Mi Inngaitlâwmte Ṭawngṭaina
Ṭawngṭaina Tih Hmasâwn Dân
“ Ka thinlung zawng zawngin ka ko chia; aw LALPA, mi chhâng ang che.”—SAM 119:145.
A TUM BER
Bible-a chhinchhiah ṭawngṭainate chhût ngunna chuan kan ṭawngṭaina ti hmasâwn tûra min ṭanpui theih dân hriat.
1-2. (a) Engin nge kan thinlunga awmte sawi chhuak lo tûra min dâl thei? (b) Kan ṭawngṭainate chu Jehova’n ngun takin min ngaihthlâksak tih engtin nge kan hriat?
I ṬAWNGṬAINA chu thu chham ngai chham mai emaw, tih dân phung pângngai anga tih mai emaw nia hriat châng i nei ṭhîn em? I nei a nih chuan i mal lo ve. Kan nun buai tak avângin, hmanhmawh taka ṭawngṭai mai châng kan nei thei a. Chu bâkah, Jehova pan tûra tling lo nia inhriatna kan neih avângin, kan thinlunga awmte sawi chhuah harsa tih châng kan nei thei bawk a ni.
2 Jehova ngaih pawimawh ber chu kan ṭawngkam hman ni lovin, kan ingaihtlâwmna rilru put hmang zâwk a nih thu Bible-in min hrilh a. “Thuhnuairawlhte duh zâwng” chu a ngaithla a ni. (Sâm 10:17) Min ngaihsak tak zet avângin, kan thusawi eng pawh chu ngun takin min ngaihthlâksak a ni.—Sâm 139:1-3.
3. He thuziakah hian eng zawhnate nge kan sawiho vang?
3 Heti hian kan inzâwt thei a: Engvângin nge inrintâwkna nei taka Jehova hnêna kan ṭawngṭai theih? Engtin nge kan ṭawngṭaina chu awmze nei lehzual kan nihtîr theih? Engtin nge Bible-a târ lan ṭawngṭainate chhût ngunna chuan kan ṭawngṭaina ti hmasâwn tûra min ṭanpui theih? Kan rilru a hrehawm êm avânga kan thinlunga awmte kan sawi chhuah theih loh hunah eng nge kan tih theih? Chûng zawhnate chhânna chu i lo ngaihtuahho vang u.
INRINTAWKNA NEIIN JEHOVA HNENAH ṬAWNGṬAI RAWH
4. Engin nge inrintâwkna nei taka Jehova hnêna ṭawngṭai tûra min ṭanpui thei? (Sâm 119:145)
4 Jehova chu kan hlawhtlin duhtu ṭhian rinawm a ni tih kan hriatthiam chuan, inrintâwkna nei takin a hnênah kan ṭawngṭai thei dâwn a. Sâm 119 ziaktu pawhin Jehova nên chutiang inlaichînna duhawm tak chu neih a tum a. A nun chu a awlsam reng lo a ni. Dik loh taka sawichhiatna a tuar a. (Sâm 119:23, 69, 78) A ṭhat famkim lohna a do a ngai bawk a. (Sâm 119:5) Chuti chung chuan, Jehova hnêna a thinlung leih buak chu a hreh ngai lo.—Sâm 119:145 chhiar rawh.
5. Engvângin nge inthiam lohna kan neihte chu kan ṭawngṭaina dâltîrtu kan nihtîr loh vang? Entîrna pe rawh.
5 Sual lian tak lo ti tawhte pawh Jehova’n a hnêna ṭawngṭai tûrin a sâwm a. (Is. 55:6, 7) Chuvângin, inthiam lohna kan neihte chu ṭawngṭai lo tûra indâltîr kan phal ngai tûr a ni lo. Entîr nân, tu emaw kawng bo pakhat hi han mitthla teh. Amah ṭanpui theitu a hmuh hunah, a zâm avâng maiin be lovin a awm ang em? Awm lo vang! Chutiang bawkin, bo nia kan inhriat emaw, thil sual kan ti emaw a nih chuan, inrintâwkna nei takin Jehova hnênah kan ṭawngṭai thei a ni.—Sâm 119:25, 176.
I ṬAWNGṬAINATE AWMZE NEI LEHZUAL I NIHTIR THEIH DAN
6-7. Engtin nge Jehova miziate chhût ngunna chuan awmze nei lehzuala ṭawngṭai thei tûra min ṭanpui? Entîrna pe rawh. (Footnote en bawk rawh.)
6 Kan rilru chhûngril leh thinlunga awmte zêp nei lova Jehova kan hrilh hian, kan ṭawngṭaina chuan awmzia a nei lehzual a ni. A nih leh, chutiang ni thei tûra kan tih theihte chu eng nge ni?
7 Jehova miziate chu chhût ngun rawh.a A miziate kan chhût ngun tam poh leh, kan rilrua awmte sawi chhuah chu a awlsam lehzual dâwn a. (Sâm 145:8, 9, 18) A pa nunrâwng tak unaunu Kristine-i thiltawn hi han ngaihtuah teh. Ani chuan: “Jehova chu Pa anga thlîra a hnêna ṭawngṭai chu ka tân a awlsam lo hle. Ka ṭhat famkim lohnate avângin, min thlahthlam dâwn nia hriatna ka nei a ni,” tiin a sawi. Jehova miziate zînga eng berin nge ani chu ṭanpui? “Jehova hmangaihna rinawm chuan him nia inhriatna min neihtîr a. Min awmpui reng dâwn tih leh ka tlu a nih pawhin, min tung ding leh ang tih ka hria. Chu chuan ka lâwmna leh ka lungngaihna zawng zawng a hnêna hrilh thei tûrin min ṭanpui a ni,” tiin a sawi belh bawk.
8-9. Ṭawngṭai hmaa sawi tûr lo ngaihtuah lâwk ṭangkaina ṭhenkhat chu eng nge ni? Entîrna pe rawh.
8 I sawi tûrte chu ngaihtuah lâwk rawh. I ṭawngṭai hmain zawhna ṭhenkhat i inzâwt thei a. Entîr nân: ‘Eng harsatnate nge ka hma chhawn mêk? Ngaihdam ngai tu emaw ka nei em? Jehova ṭanpuina nêna ka hlen ngai inthlâkthlengna thar hmachhawn mêk ka nei em?’ tihte hi. (2 Lal. 19:15-19) Jehova hming, a Lalram, leh a duh zâwng nêna inkungkaiha kan ṭawngṭai theihte chu ngaihtuahin Isua entawn tûr siam kan zui thei a ni.—Mt. 6:9, 10.
9 Unaunu Aliska-i chuan a pasalin thluak cancer a nei tih a hriat chuan, a tân ṭawngṭai a harsa hle a. Ani chuan, “Ka rilru a hah êm avângin, ṭawngṭai dân tûr ber pawh ka hre lo,” tiin a sawi. Engin nge ani chu ṭanpui? “Ṭawngtai hmain ka rilru buatsaih nân hun reilo tê ka hmang a. Chu chuan ka buaina chauh ngaihtuah lo tûrin leh, rilru hahdamna neia awmze nei lehzuala ṭawngṭai thei tûrin min ṭanpui a ni,” tiin a sawi.
10. Engvângin nge hun pea muang chânga kan ṭawngṭai ang? (Milem en bawk rawh.)
10 Hun pein ṭawngṭai rawh. Ṭawngṭaina tâwi tê pawh awmze nei tak a nih theih rualin, hun pea kan ṭawngṭai hian kan rilru chhûnga awmte sawi chhuah a awlsam lehzual a ni.b Aliska-i pasal Elijah-a chuan: “Ni khatah vawi tam tak ṭawngṭai ka tum a. Hun pea hmanhmawh lova ka ṭawngṭai hian, Jehova ka hnaih lehzual a ni. Jehova’n dawhthei taka min ngaihthlâksak avângin hmanhmawh a ngai lo,” tiin a sawi. Heti hian ti chhin rawh: Ti buaitu awm lova muangchânga, ri chhuak hial pawha, i ṭawngṭai theihna tûr hun leh hmun chu zawng la; chutianga tih chu tih ṭhanah nei ang che.
Hun pea muangchânga i ṭawngṭai theihna tûr hun leh hmun thlang rawh (Paragraph 10-na en rawh)
BIBLE-A TAR LAN THINLUNG TAKA ṬAWNGṬAINATE CHU CHHUT NGUN RAWH
11. Engtin nge Bible-a chhinchhiah ṭawngṭainate chhût ngunna chu kan hlâwkpui? (“An Dinhmun Ang Chu Tawng Vein I Inhria Em?” tih bâwm chu en bawk rawh.)
11 Bible-a chhinchhiah thinlung taka ṭawngṭainate leh fakna hlate chhût ngunna chu i hlâwkpui thei a. Pathian chhiahhlawhte’n an rilrua awmte an sawi chhuah dân ngaihtuahna chuan nang pawh, Jehova hnêna i thinlung leih baw ve tûrin a chhêttîr ang che. I ṭawngṭainaa i telh theih fakna thu sawi chhuah dân tharte pawh i hre chhuak thei a. Chu bâkah, i dinhmun nêna inmil ṭawngṭaina dangte pawh i hmuh chhuah ngei a rinawm.
12. Pathian Lehkha Thua chhinchhiah tu emaw ṭawngṭaina kan chhiar hunah, eng zawhnate nge kan inzawh theih?
12 Pathian Lehkha Thua chhinchhiah tu emaw ṭawngṭaina i chhiar hunah, heti hian i inzâwt thei a ni: ‘Hei hi tu ṭawngṭaina nge ni a, eng dinhmun nge a hmachhawn mêk? A rilru awm dân a sawi chhuahte hi ka hriatthiampui thei em? Eng nge ka zir theih?’ tiin. Chûng zawhnate chhâng thei tûrin, zir bingna dang i neih belh a ngai pawh a ni thei a; mahse, chu chu tih manhla tak a ni. Entîrna ṭhenkhat i lo ngaihtuahho vang u.
13. Ṭawngṭaina chungchângah Hani hnên aṭangin eng nge kan zir theih? (1 Samuela 1:10, 11) (milem en bawk rawh.)
13 Samuela pakhatna 1:10, 11 chhiar rawh. Hani’n hetianga a ṭawngṭai lai hian, buaina lian tak pahnih a nei a ni. A hmasain, a chin avângin nau a nei thei lo va; chu bâkah, an pa nupui dangin a nun chu a ti hrehawm hle bawk. (1 Sam. 1:4-7) I nun ti hrehawmtu buaina hmachhawn mêk i nei a nih chuan, Hani ṭawngṭaina aṭangin eng nge i zir theih? Hani chuan a phurritte Pathian chunga nghata, hun pea a ṭawngṭaina aṭangin thlamuanna a hmu a ni. (1 Sam. 1:12, 18) Keini pawh, Jehova hnênah kan buaina tawhte avânga kan rilru hrehawm dânte kan hrilha, kan ‘rit phurhte a chunga kan nghah’ chuan, thlamuanna kan hmu ve thei a ni.—Sâm 55:22.
Fa a neih theih loh avâng leh an pa nupui dangin a diriam fo avângin, Hani chuan Jehovah hnênah a thinlung leih buain a phurritte chu a nghat (Paragraph 13-na en rawh)
14. (a) Hani entawn tûr siam aṭangin eng thil dang nge kan zir? (b) Engtin nge Pathian Thu chhût ngunna chuan kan ṭawngṭai hunah sawi tûr tam lehzual hre tûra min ṭanpui theih? (Footnote en rawh.)
14 Hani chuan a fapa Samuela chu a pian aṭanga kum rei lo têah Puithiam Lal Elia hnênah a hruai a. (1 Sam. 1:24-28) A ṭawngṭainaah, Jehova’n a chhiahhlawh rinawmte chu a vênghimin a ngaihsak tih a rin nghehzia a târ lang a ni.c (1 Sam. 2:1, 8, 9) An in chhûng khura buainate chu reh nghâl lo mah se, Jehova’n mal a sâwm dânte chu a ngaihtuah tlat zâwk a ni. Kan tân eng zir tûr nge awm? Jehova’n tûn thlenga min ṭanpui tawh dânte kan ngaihtuah tlat chuan, harsatna kan tawh mêkte chu ṭha lehzualin kan hmachhawn thei dâwn a ni.
15. Rorêl dik lohna kan tawh hunah, zâwlnei Jeremia ṭawngṭaina aṭangin eng nge kan zir theih? (Jeremia 12:1)
15 Jeremia 12:1 chhiar rawh. Mi sualte hlawhtling lai a hmuhna chuan zâwlnei Jeremia chu a ti lunghnual hle a. A Israel puite’n ṭha lo taka an cheibâwl avângin a rilru a hrehawm hle bawk. (Jer. 20:7, 8) Dik lo taka thiltitute an hlawhtling tih kan hmuh emaw, ṭha lo taka cheibâwl kan nih emaw hunah, Jeremia rilru awm dân chu kan hriatthiampui ve thei a ni. Ani chuan a lungnih lohnate chu sawi chhuak mah se, Pathian chu dik lo angin a puh ngai lo va. Chu aiin, Jehova’n thu âwih duh lo a mite a zilh dân a hmuhna chuan Pathianin thil dik a ti reng ṭhîn tih a rinna chu a ti nghet lehzual ngei ang. (Jer. 32:19) Keini pawh, rorêl dik lohna kan tawh eng pawh chu Jehova’n a hun takah a rawn chingfel dâwn tih ring nghet tlat chungin, kan ṭawngṭai hunah kan lungnih lohnate chu zalên takin kan sawi chhuak ve thei a ni.
16. Kan dinhmun tawn avânga kan tih duhte kan tih theih loh hunah, Levia mi pakhat hnên aṭangin eng nge kan zir theih? (Sâm 42:1-4) (Milem en bawk rawh.)
16 Sâm 42:1-4 chhiar rawh. He hla ziaktu Levia mi hian, biak inah a Israel puite nêna Pathian a biak theih tawh loh avânga a rilru awm dânte chu a târ lang a. In chhuahsan thei lova kan awm hunah emaw, kan rinna avânga tân ina tântîr kan nih hunah emaw, chutiang chuan kan awm ve thei a ni. Kan rilru awm dân a inthlâk reng a nih pawhin, Jehova hnênah kan hrilh tûr a ni a. Chu chuan kan rilru awm dânte hre thiam tûrin leh thlîr dân dik zâwk nei tûrin min ṭanpui thei a ni. Entîr nân, Levia mi chuan Jehova fak leh theihna hun remchângte a nei leh dâwn tih a hria a. (Sâm 42:5) Jehova’n a ngaihsak dân chu a chhût ngun bawk a ni. (Sâm 42:8) Pathian hnêna tih takzeta ṭawngṭaina chuan kan rilru awm dân hrethiam tûr te, inbûk tâwk tak ni tûr te leh, chhel tûrtein min ṭanpui ang.
Sâm 42-na ziaktu Levia mi chuan Pathian hnênah a thinlung a leih bua. Ṭawngṭaia kan thinlunga awmte sawi chhuahna chuan thlîr dân ṭha lehzual nei tûrin min ṭanpui thei (Paragraph 16-na en rawh)
17. (a) Zâwlnei Jona ṭawngṭaina aṭangin eng nge kan zir theih? (Jona 2:1, 2) (b) Sâm bu-a thu ṭhenkhatte chuan harsatna kan tawh hunah engtin nge min ṭanpui theih? (Footnote en rawh.)
17 Jona 2:1, 2 chhiar rawh. Hei hi zâwlnei Jona’n nghapui kaw chhûnga a awm laia a ṭawngṭaina a ni a. Jehova thu awih lo mah se, a ṭawngṭaina a ngaihthlâksak ang tih a ring nghet tlat a ni. Jona chuan a ṭawngṭainaah Sâm bu-a thu tam tak a sawi chhâwng a.d Chûng thute chu a hre chiang hle ngei ang. Chûng thute chhût ngunna chuan Jehova’n a ṭanpui dâwn tih rinnghehna a neihtîr a. Chutiang bawkin, Bible châng ṭhenkhat by-heart kan tum chuan, harsatna kan tawha Jehova hnêna kan ṭawngṭai hunah chûng thute chu hre chhuakin thlamuanna kan nei thei dâwn a ni.
ṬAWNGṬAIIN JEHOVA HNAIH RAWH
18-19. Kan ṭawngṭai huna kan rilru chhûnga awmte sawi chhuah kan harsat a nih chuan, engtin nge Rom 8:26, 27-a thute hian min thlamuan? Entîrna pe rawh.
18 Rom 8:26, 27 chhiar rawh. Kan rilru a hah êm avânga, kan thinlunga awmte sawi chhuah theih lo châng kan nei thei a. Mahse, ṭanpuitu nei lovin kan awm lo. Chutiang hunah chuan, Pathian thlarau thianghlimin kan tân “min ngensak” ṭhîn a ni. Engtin nge? Jehova chuan a thlarau thianghlim hmangin, Bible ziaktute chu mite ṭawngṭaina a Lehkha Thu-a ziak lût tûrin a chêttîr a ni. Kan rilru chhûnga awmte kan sawi chhuah theih loh hunah, Jehova’n chûng ṭawngṭainate chu kan ṭawngṭaina anga min pawmsakin min chhânsak dâwn a ni.
19 Chu thu a hriatna chuan Russia rama unaunu Yelena-i chu a ṭanpui a ni. A ṭawngṭai avâng leh Bible a chhiar avânga man a ni a. Ṭawngṭai thei lo khawpin a rilru a hah a ni. “Ka rilru a ipik avânga ṭawngṭai tûr ka hriat loh hunah, Jehova’n tûn hmaa a chhiahhlawhte ṭawngṭaina chu ka ṭawngṭaina angin . . . min pawmsak dâwn a ni tih ka hre chhuak a. . . . Chu chuan, thlamuana min pe a ni,” tiin a sawi.
20. Rilru hah taka kan awm hunah, engtin nge ṭawngṭai tûra kan rilru kan buatsaih theih?
20 Rilru hah taka kan awm hian, ṭawngṭai laia rilru pêk chu a harsa hle thei a. Chuvângin, Sâm bu-a thute chu ri chhuaka chhiarin kan rilru kan buatsaih thei a ni. Lal Davida angin kan rilru chhûnga awmte chu kan ziak chhuak thei bawk. (Sâm 18, 34, 142; a chunga thuziak.) Ni e, ṭawngṭai tûra inbuatsaih dân kawng khat chauh a awm lo ngei mai. (Sâm 141:2) Ṭha i dih dân ber chu i thlang thei a ni.
21. Engvângin nge kan thinlung zawng zawnga kan ṭawngṭai theih?
21 Jehova’n kan rilru awm dânte chu kan sawi hma pawhin min hriatsak tih hriat chu a thlamuan thlâk hle a. (Sâm 139:4) Chutih rualin, rinnghehna nêna ṭawngṭaia kan thusawite chu ngaihthlâk a duh a ni. Chuvângin, i Pa vâna mi hnênah ṭawngṭai hreh lo la. A Thu-a chhinchhiah ṭawngṭainate aṭangin inzir la. I thinlung zawng zawngin ṭawngṭai la. I hlimna leh lungngaihna zawng zawng hrilh ang che. I Ṭhian ṭha tak a nih angin, Jehova chu i tân a awm reng dâwn a ni.
HLA 45 Thinlunga Ka Ngaihtuahna
a Kristian Nun Atâna Bible Chângte tih lehkhabua “Jehova” tih thupui tê hnuaia, “Jehova mize langsâr zual ṭhenkhat,” tih chu en rawh.
b Vântlâng hmaa kohhran aiawha ṭawngṭainate chu tâwi fel taka tih a ni tlângpui.
c Hani chuan a ṭawngṭainaah, Mosia lehkhabu ziahtea chuang thu ṭhenkhat a hmang a. Chûng Bible thute chu hun pein a chhût ngun tih a chiang hle. (Deut. 4:35; 8:18; 32:4, 39; 1 Sam. 2:2, 6, 7) Kum zabi tam tak a liam hnuah, Isua nu Mari chuan Hani ṭawngṭainaa chuang fakna thu ṭhenkhatte chu a hmang leh a ni.—Lk. 1:46-55.
d Entîr nân, Jona ṭawngṭainaa a thusawi indawt dân nêna milin, Jona 2:3-9 chu Sâm 69:1; 16:10; 30:3; 142:2, 3; 143:4, 5; 18:6; leh 3:8 nên khaikhin rawh.