MARCH 9-15, 2026
HLA 45 Thinlunga Ka Ngaihtuahna
A Thim Zâwnga Ngaihtuahna I Do Hneh Thei
“Mi khawngaihthlâk ka va ni tehlul êm!”—ROM 7:24.
A TUM BER
A thim zâwnga ngaihtuahna leh rilru hahna hmachhawn dân.
1-2. Engtin nge tirhkoh Paula chu a chânga a awm ṭhin a, engvângin nge a dinhmun chu kan hriatthiampui theih? (Rom 7:21-24)
TIRHKOH Paula i ngaihtuah hian i rilru-ah eng nge lo lang? Missionary huaisen tak, zirtîrtu thiam tak leh, Bible bu tam tak ziaktu a lo lang em? Chûngte a lo lang a nih chuan a dik a ni. Chu bâkah, Paula chu rilru vei zâwng ngah tak a ni a. Keimahni ang bawkin, a thim zâwnga ngaihtuahna a do chângte a awm a ni.
2 Rom 7:21-24 chhiar rawh. Rom khuaa mite hnêna a lehkha thawnah, Paula chuan kan zaa kan hriatthiampui theih rilru vei zâwng a târ lang a. Kristian rinawm tak ni mah se, chhûng lama harsatna—Pathian duh zâwng tih châkna nasa tak a neih rualin, châkna ṭha lo tih puitlin duhna a do bawk a. Chung chhûng lama harsatnate bâkah, a tûn hma nun leh tûna a hmachhawn mêk harsatnate avânga lo awm a thim zâwnga ngaihtuahnate a do châng a awm a ni.
3. He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang? (“Ṭawngkam Hrilhfiahna,” en bawk rawh.)
3 Paula chuan chhûng lamah harsatna nei mah se, a thim zâwnga a ngaihtuahnatea inthununtîr chu a phal lo a ni. He thuziakah hian, hêng zawhnate hi kan sawiho vang: Engin nge Paula chu a chânga “mi khawngaihthlâk” tak anga inhriatna neihtîr? Engtin nge a thim zâwnga ngaihtuahna a neihte chu a hmachhawn? Engtin nge a thim zâwnga ngaihtuahna kan neihte chu kan do hneh theih? tihte hi.
A THIM ZAWNGA NGAIHTUAHNA PAULA NEIHTIRTU
4. Engin nge Paula chu a thim zâwnga ngaihtuahna neihtîr?
4 Tûn hmaa a thil tihte. Tûn hmaa Saula tia hriat Paula chuan Kristian a nih hmain, a inchhîr lehna tûr thilte a ti a. Entîr nân, mi rinawm Stephana lunga den hlum a nih lai khân, a lo thlîr reng a; chutianga an tih hlum chu thil dik niin a ngai a ni. (Tirh. 7:58; 8:1) Chu bâkah, Kristiante nasa taka tih duhdahnaah pawh hma a hruai bawk.—Tirh. 8:3; 26:9-11.
5. Engtin nge Paula chu tûn hmaa a thil tihte’n a la nghawng?
5 Kristian a rawn hnih hnuah pawh, tirhkoh Paula chuan tûn hmaa a thil tihte avânga mahni inthiam lohna a la nei reng a. Râwng taka Kristiante nghaisatu nia tûn hmaa a thil tihte chuan kumte a liam zêl rualin a rilru a ti hrehawm lehzual a ni. Entîr nân, C.E. 55 vêla Korinth khuaa mite hnêna a lehkha thawn pakhatnaah: “Pathian kohhran ka tih duhdah ṭhin avânga tirhkohva vuah tlâk loh ka ni,” tiin a ziak a. (1 Kor. 15:9) Kum nga vêl a liam hnuah pawh, Ephesi khuaa mite hnêna a lehkha thawnah “mi thianghlim zawng zawngte zînga tê ber ai pawha tê zâwk” a nih thu a sawi a. (Eph. 3:8) Timothea hnêna lehkha a thawn pawh khân, ani chuan, tûn hmain “Pathian sawichhetu, ti duhdahtu leh mi tawrawt tak” a nih ṭhin thu a sawi leh bawk. (1 Tim. 1:13) Paula’n kohhran a va tlawh huna tûn hmaa a lo tih duhdah ṭhinte emaw, an chhûng khatte emaw a hmuh huna a rilru awm dân tûr chu i mitthla thei em?
6. Eng thil dangin nge Paula chu nasa taka ti hrehawm? (Footnote en bawk rawh.)
6 Tisaa hlîng. Paula chuan amah ti hrehawm êm êmtu chu “tisaa hlîng” nên a khaikhin a. (2 Kor. 12:7) Chu chu eng nge a nih chiah târ lang lo mah se, entîr nei ṭawngkam a hmante chuan, chu chu amah ti hrehawmtu tisa lam harsatna emaw, rilru lam harsatna emaw, a nih loh leh thil dang a eng emaw ber a ni thei tih a târ lang a ni.b
7. Engtin nge Paula chu a tisa chak lohnain a nghawng? (Rom 7:18, 19)
7 A ṭhat famkim lohnate. Paula chuan a ṭhat famkim lohnate chu a hmachhawn a ngai a. (Rom 7:18, 19 chhiar rawh.) Thil ṭha tih chu duh hle mah se, a tisa chak lohna chuan thil ṭha tih a tumna chu a pawt hniam a. A tisa chak lohna leh thil ṭha tih a duhna chu a indo reng tih a pawm a ni. Mahse, Paula chuan theih tâwp chhuahin hma sâwn a tum tlat a. (1 Kor. 9:27) A mize ṭha lo a lo chhuah apianga a rilru hrehawm dân tûr chu han ngaihtuah teh!
PAULA’N A THIM ZAWNGA NGAIHTUAHNA A HMACHHAWN DAN
8. Paula lehkha thawnte chuan a tisa chak lohnate a hmachhawn dân chûngchângah eng nge a târ lan?
8 A lehkha thawntea a târ lan angin, Paula chuan amah leh a Kristianpuite’n Pathian ṭanpuinaa sual tih duhna chu do va, an hneh theih dân tûr a ngaihtuah ṭhîn a. (Rom 8:13; Gal. 5:16, 17) Kristiante do ngai mize ṭha lote leh châkna ṭha lote chu a sawi lang fo bawk. (Gal. 5:19-21, 26) Ni e, Paula chuan a chak lohnate chu a chhût ngunin, Bible-ah thurâwnte a zawng a, chûngte hneh tûra hma lâk dân tûrte pawh a ngaihtuah ṭhîn tih a chiang hle. Mi dangte hnêna a thurâwn pêkte chu amah ngeiin a nunpui tih kan chiang thei bawk a ni.
9-10. Engin nge Paula chu a thim zâwnga ngaihtuahna hneh tûra ṭanpui? (Ephesi 1:7) (Milem en bawk rawh.)
9 Paula chuan lunghnual chângte nei ṭhîn mah se, a êng zâwngin thil a thlîr tlat a. Entîr nân, kohhran hla tak tak aṭanga chhanchin lâwmawmte a hriatin a hlim hle ṭhîn a ni. (2 Kor. 7:6, 7) A Kristian unaute nêna inṭhian ṭhatna a neihna chuan hlimna a neihtîr bawk. (2 Tim. 1:4) Chu bâkah, Jehova lawm hlawh a ni tih pawh a inhria a. Ni e, Paula chu “chhia leh ṭha hriatna thiang tak nêna” Pathian rawng a bâwl theih avângin a hlim hle a ni. (2 Tim. 1:3) Rom khuaa tân ina khung a nih pawh khân, a Kristian unaute chu ‘Lalpaa lâwm’ tûrin a fuih a. (Phil. 4:4) Chûng a thusawite chu a thim zâwnga ngaihtuahna thununa awmte thusawi a ni thei lo. A rilrua a thim zâwnga ngaihtuahna a lo luh apiangin, a êng zâwnga ngaihtuahna nei leh tûrin hma a la vat ṭhîn a ni.
10 Paula chuan tlanna chu mi mal taka a tâna thilpêk a ni tih a rin tlat avângin a thim zâwnga ngaihtuahna chu a do hneh thei a ni. (Gal. 2:20; Ephesi 1:7 chhiar rawh.) Chuvângin, Isua Krista avânga Pathian Jehova ngaihdamna chu a ring ngam tak zet a. (Rom 7:24, 25) Tûn hmain thilte lo ti sual tawhin, a ṭhat famkim lohnate do ngai mah se, Paula chuan hlim takin Pathian hnênah ‘rawngbâwlna thianghlim a hlân’ thei a ni.—Heb. 9:12-14.
A tûn hma nunin tih buai châng nei mah se, Paula chuan tlanna chungchâng chhût ngunna hmangin, a thim zâwnga ngaihtuahnate chu a do tlat a ni (Paragraph 9-10-na en rawh)
11. Engvângin nge Paula thiltawn chuan min tih chak?
11 Paula angin, keini pawh chhûng lama buaina nei reng niin kan inhre thei a. Chûngte chu kan ngaihtuahna, thil tih leh, thusawite a ni thei a ni. Chuvângin, ‘mi khawngaihthlâk ka va ni tehlul êm!’ tia sawi châng kan nei mai thei. Kum 20 bâwr vêla upa unaunu Eliza-ic chuan a mi mal harsatna chu heti hian a sawi a: “Paula dinhmun ka ngaihtuah hian ka chak phah sawt a. Hetianga awm hi keimah chauh ka ni lo tih ka hriat avângin ka zâng huai ṭhîn. Hei hi Jehova’n a chhiahhlawhte harsatna tawh mêkte chu a hria tih min hriat nawntîrtu pakhat a ni,” tiin. A nih chuan, Paula anga chhia leh ṭha hriatna thiang nei a, a thim zâwnga ngaihtuahna nei chung pawha hlim reng thei tûrin eng nge kan tih theih?
A THIM ZAWNGA NGAIHTUAHNA KAN DO THEIH DAN
12. Engtin nge thlarau lam hun duan ṭha neihna chuan a thim zâwnga ngaihtuahna do hneh tûra min ṭanpui?
12 Thlarau lam hun duan ṭha tak nei rawh. Thlarau lam hun duan ṭha kan neih hian, a êng zâwnga ngaihtuah a awlsam ṭhîn a. Chûng hun duan ṭhate chu tisa lam hrisêlna ṭha nei tûra min ṭanpuitu chîn dân ṭha neih nên kan khaikhin thei a ni. Ṭha taka kan ei a, taksa kan sawizawi fo va, kham khawpa kan mut hian, kan awm a nuam fo ṭhîn. Chutiang bawkin, Bible kan chhiar fo va, kohhran inkhâwm atâna kan inbuatsaih a, chhânnate kan pêk a, rawngbâwlnaa kan tel fo hian hlimna kan nei ṭhîn a ni. Chutianga min ti chak thei thil tihnate chuan a thim zâwnga ngaihtuahna do hneh thei tûrin min ṭanpui a ni.—Rom 12:11, 12.
13-14. Engtin nge Kristian mi rinawm ṭhenkhatin thlarau lam hun duan zui tlatna chu an hlâwkpui?
13 Cancer natna nei, kum 39 mi, John-a thiltawn hi han ngaihtuah teh. A tîr chuan, a thim zâwnga ngaihtuahna a do a ngai a. Ani chuan: ‘Engtin nge hetiang natna hi kum naupang têa ka neih theih le?’ tiin a inngaihtuah a. Chutih hun lai chuan, a fapa chu kum thum mi chauh a la ni. Engin nge John-a chu a thim zâwnga ngaihtuahna do hneh thei tûra ṭanpui? “Chau hle ṭhîn mah ila, kan chhûngkuain thlarau lam hun duan ṭha kan neih reng theih nân hma ka la a. Hun duan zui a harsat hunah pawh, kohhran inkhâwmahte kan tel a, rawngbâwlnaah chawlhkâr tin kan chhuak a, chhûngkaw Pathian biakna kan nei ziah bawk,” tiin a sawi. A han thlîr lêt hnuah, John-a chuan: “A tîra hlauhthâwnna kan neihte a reh hnu hian, rilru hahnate chu Pathian Jehova pêk chakna leh hmangaihnain a hliahkhuh ṭhîn. Jehova’n min tih chak angin, nang pawh a ti chak thei che a ni,” tiin a sawi.
14 Kan târ lan tâk Eliza-i chuan: “Kristian inkhâwmahte ka tela mi mal inzirnate ka neih apiang hian Jehova’n ka ṭawngṭainate min ngaihthlâksakin min hmangaih tak zet tih ka hre nawn leh ṭhîn a. Chu chuan hlimna min pe a ni,” tiin a sawi. Africa rama chêng bial kantu Nolan-a pawhin a nupui Diane-i nêna an thiltawn chu heti hian a sawi bawk: “Kan lunghnual hunah pawh thlarau lam hun duan chu kan zui fan fan a. Jehova chuan rilru put hmang dik nei tûrin min ṭanpui reng ṭhîn. Ani chuan min ṭanpuiin, mal min sâwm ang tih chu theihnghilh loh kan tum tlat a; min ṭanpui dân tûr chu hre lâwk lo mah ila, min ṭanpui ngei ang tih erawh kan chiang a ni,” tiin.
15. A thim zâwnga ngaihtuahna hneh tûrin eng nge kan tih a ngaih mai theih? Entîrna pe rawh.
15 A thim zâwnga ngaihtuahna hneh thei tûr chuan, chûng thil tih pângngaite zui mai aia tam kan tih a ngai thei a. Entîr nân, hnung zâng nâ nei angin han inmitthla teh. Chumi dam tûr chuan, nî tina taksa sawizawi mai aia tam i tih a ngai thei a. A nat chhan hre tûr chuan, zir bingna i neih a, doctor i râwn hial a ngai thei a ni. Chutiang bawkin, a thim zâwnga ngaihtuahna do hneh theih dân hre tûr chuan, Bible leh kan thu leh hla chhuah hmanga zir bingna kan neih mai bâkah, Kristian mi puitling tak tu emaw kan râwn hial pawh a ngai thei a ni. Tûnah, min ṭanpui theitu rawtna dang ṭhenkhat hi i lo ngaihtuah ang u.
16. A thim zâwnga ngaihtuahna i neih chhan hre thei tûrin engin nge ṭanpui thei che? (Sâm 139:1-4, 23, 24)
16 I mi mal mamawhte chu ṭawngṭaiin hriat tum rawh. Lal Davida chuan Jehova’n a hre chiang hle tih a hriat avângin, Jehova hnênah ‘rilru lungkhamna’ a neih chhan hre tûrin ṭanpuina a dîl a. (Sâm 139:1-4, 23, 24 chhiar rawh.) Nang pawhin, a thim zâwnga ngaihtuahna i neih chhan leh chûngte hneh theih dân hre tûrin a hnênah ṭanpuina i dîl thei a ni. Heti pawh hian i inzâwt thei: ‘Lungkhamna ka neih chhan bul ber chu eng nge ni thei ang? A thim zâwnga ngaihtuahna chawk thotu thil a awm em? Chutiang ngaihtuahna chu paih bo tum lovin, ka ngaihtuah tluk tluk zâwk em?’ tiin.
17. Mi mal inzirna i neih hunah, eng thupui zir chiannain nge a êng zâwnga ngaihtuah tûra ṭanpui thei che? (Milem en bawk rawh.)
17 I mamawhte nêna inmilin mi mala Bible zirna nei rawh. A khât tâwka Jehova miziate chungchâng zir chu i hlâwkpui thei a. Entîr nân, Paula chuan tlanna leh Jehova ngaihdamna chungchâng chhût ngunna chu a hlâwkpui hle a ni. Nang pawh chutiang chuan i ti ve thei a. Jehova Thuhretute Tâna Zir Bingna Hmanrua, a nih loh leh, jw.org-a Bible ṭan chhan thu leh hla chhuah dangte hmangin Pathian zahngaihna, ngaihdamna leh hmangaihna rinawm ang chi a miziate chu zir bingna i nei thei a ni. I hlâwkpui tûr thuziakte i hmuh chuan chhinchhiah la. Chûng i chhinchhiahte chu awlsam taka i hmuh theihna tûr hmunah dah bawk la, i lunghnual hunahte en nawn ṭhîn ang che. I thu chhiarte chu i dinhmun nêna inmilin nunpui tum bawk rawh.—Phil. 4:8.
A thim zâwnga ngaihtuahna hneh tûra ṭanpui thei che thuziakte chu thlang rawh (Paragraph 17-na en rawh)
18. Eng ang inzirna project nge Kristian ṭhenkhatte’n an hlâwkpui?
18 Kan târ lan tâk Eliza-i chuan Bible-a mi rinawm Joba chungchâng zir bingna a nei a. Ani chuan: “Joba dinhmun chu ka hriatthiampui tak zet. Harsatnate chu a indawtin a hmachhawn a. Chutih rualin, a harsatna tawh chhante chu hre lo mah se, a chak loh lai ber pawhin Jehova rinchhan chu a tâwpsan chuang lo,” tiin a sawi. (Job. 42:1-6) Kan târ lan tâk Diane-i pawhin: “Tûn lai chu kan pa nên Draw Close to Jehovah tih lehkhabu hmangin inzirna kan nei a. Bêlvawtuin hlum hmanga bêl mawi tak a siam ang hian, Jehova’n mize mawi tak nei chho tûra min siam ṭha ṭhîn hi kan ngaihlu hle. Kan induh khawp lohna laite ngaihtuah aiin, mi ṭha zâwk ni tûra Jehova min siam ṭhat dânte chu ngaihtuah kan tum tlat zâwk a. Chu chuan amah min hnaihtîr lehzual ṭhîn a ni,” tiin a sawi.—Is. 64:8.
RIN NGHEHNA NEN HMA LAM HUN THLIR TLAT RAWH
19. Eng beiseina inâwm tak nge kan neih theih?
19 He thuziaka thurâwn zawng zawngte kan zawm hnuah pawh, a thim zâwnga ngaihtuahnate kan nei tawh ngai lo vang tiin kan inbeisei thei lo va. Lunghnualna neih chângte chu a la awm zêl ang! Mahse, Jehova ṭanpuinain, chûng kan lunghnualnate chu kan ti nêp thei a. Chhia leh ṭha hriatna thiang tak kan neih avâng leh Jehova rawngbâwlnaah hlimna tûr chhan tam tak kan neih avângin, kan hun tam zâwk chu hlim takin kan hmang thei ang tih kan chiang a ni.
20. Eng tih nge i tum tlat ang?
20 Kan tûn hma hun te, kan harsatna te leh, kan ṭhat famkim lohnate avânga kan neih mai theih a thim zâwnga ngaihtuahna inthununtîr loh chu i tum tlat ang u. Jehova ṭanpuinain, chûng ngaihtuahnate chu kan hneh thei a ni. (Sâm 143:10) A êng zâwnga ngaihtuahna neih a harsat tawh loh hun lo thleng tûr chu kan beisei tlat thei a. Chutih hunah chuan, lungkhamna nei lovin hmangaihna nei tak kan Pathian Jehova rawng chu nî tin hlim takin kan bâwl thei tawh ang!
HLA 34 Rinawmna Kawng Zawhin
a ṬAWNGKAM HRILHFIAHNA: He thuziaka “a thim zâwnga ngaihtuahna,” tih ṭawngkam hian a chânga kan neih mai theih lunghnualna leh rilru vei zâwng inthlâk zung zung a kâwk a. Hei hian doctor-te râwn hial ngai, hun rei tak chhûng awh rilru hahna nasa tak a kâwk lo.
b Paula thuziakte chuan a tâna lehkha ziah leh rawngbâwlna hlen ti harsatu mit lama harsatna a nei tih a târ lang a. (Gal. 4:15; 6:11) A nih loh leh, zirtîrtu derte avânga a neih a lungkhamna chungchâng a sawina pawh a ni thei bawk. (2 Kor. 10:10; 11:5, 13) A lungkhamna neihtîrtu chu eng pawh ni se, chu chuan Paula chu a ti buai hle a ni.
c Hming ṭhenkhat chu thlâk a ni.