Bung Sarih
Pathianin Sual Awm A Phalna Aṭanga Kan Thil Hriat
1, 2. (a) Eden huana helte kha Jehova’n tihlum nghâl ta se, chu chuan eng angin nge min nghawng ang? (b) Jehova’n hmangaihnain eng ruahmanna nge min siamsak?
HNAM thlahtu Jakoba chuan, “Ka dam chhûng kumte hi a tlêmin a hrehawm a ni,” a ti a. (Genesis 47:9) Chutiang bawkin, Joba pawhin mihring chu “rei lo te dam, buainaa khat a ni” a ti. (Joba 14:1) Anmahni ang tho hian, kan zînga tam tak chuan harsatna te, dik lo taka rorêlna te, leh chhiatna râpthlâk tak tak te kan tâwk a. Mahse, kan piannaah hian Pathianin dik lohna a nei lo. Atîra Adama leh Evi neih ang rilru leh taksa ṭha famkim leh chênna tûr Paradis chu kan nei lo ngei mai a. Mahse Jehova’n an hel veleh khân lo tihlum nghâl ta se, engtin nge ni ang? Natna te, lungngaihna te, thihna te a awm loh bâkah, mihringte pawh an awm rêng rêng lo vang a, kan piang dâwn hauh lo a ni. Pathian chuan zahngai takin Adama leh Evi chu an fate’n famkim lohna rochung mah se, fa an neih a phalsak a. Tin, Jehova chuan Krista hmangin Adama hloh hnu—lei paradis-a chatuana nunna—kan neih lêt leh theih nân ruahmanna a siam bawk a ni.—Johana 10:10; Rom 5:12.
2 Paradis khawvêl thar, natna te, lungngaihna te, hrehawmna te, leh thihna te kan tawrh tawh lohna tûr hmun, mi sualte laka kan fihlîmna tûr hmuna chatuana chên kan beisei thei hi a va phûrawm êm! (Thufingte 2:21, 22; Thu Puan 21:4, 5) Mahse, kan mi mal chhandamna chu keimahni leh Jehova tân a pawimawh êm êm rualin, a aia thil pawimawh zâwk a kaihhnawih tih Bible thuziak aṭangin kan hria a ni.
A Hming Ropui Tak Avângin
3. Leilung leh mihring tâna Jehova thiltum thlen famkimna chungchângah eng thil nge tel?
3 Lei leh mihring chungchânga Pathian thiltum famkimna tûr hian Pathian hming a kaihhnawih tel a ni. Jehova tih hming awmzia chu “A Nihtîr” tihna a ni a. Chuvângin, a hming hian Lei leh Vâna Lal Chungnungber a nihna te, thiltum siama tihlawhtling ṭhîntu Mi Ropui a nihna te, thutak Pathian a nihna te a keng tel vek a ni. Chu Jehova nihna avâng chuan, lei leh vâna awm zawng zawngte remna leh ṭhatna chu a hming leh a hmingin a ken tel zawng zawng chunga a phû ang ngei zahna pumhlûm pêk leh a thuâwihnaah a innghat a ni.
4. Leilung tâna Jehova thiltumah chuan eng nge tel?
4 Adama leh Evi a siam hnuah Jehova’n an hlen chhuah tûr hna a tuksak a. A thiltum chu leilung zawng zawng an thu thua awmtîrna hmanga Paradis ramri tihzauh zêl ringawt ni lovin, an thlahte nêna luah khah vek a nih thu a sawi chiang a ni. (Genesis 1:28) An sual tâk avângin chu thiltum chu a hlawhchham mai dâwn em ni ang? Engkimtithei Jehova’n he leilung leh mihringte tâna a thiltum a tihhlawhtlin theih loh chuan a hming a va chhe nasa dâwn êm!
5. (a) Mihring hmasa berte’n a chhia leh a ṭha hriatna thing rah an ei chuan, eng hunah nge an thih ang? (b) Jehova’n Genesis 2:17-a a thusawi hi lei chungchânga a thiltum bawhchhe chuang si lovin engtin nge a tihfamkim?
5 Jehova’n Adama leh Evi hnênah a thu âwih lova chhia leh ṭha hriatna thing rah an ei chuan, an ei “nî la lain” an thi ang tih a lo vaukhân tawh a. (Genesis 2:17) A sawi ang ngeiin Jehova chuan an thil tihsual ni la lain anni chu a zilh a, an thih ngei tûr thu a puang ta nghâl a ni. Pathian thlîrna aṭang chuan Adama leh Evi kha an ei nî la lain an thi a. Amaherawhchu, lei chungchânga a thiltum tihlawhtling tûrin, Jehova chuan tisa lama an thih hmain fa an neih chu a phalsak a. Engpawh nise, Pathian ngaihah kum 1,000 chu ni khat ang a nih theih avângin, kum 930 dam Adama chu “ni” khat chhûngin a thi tihna a ni. (2 Petera 3:8; Genesis 5:3-5) Chutiang chuan hrem an nih hun tûr chungchânga Jehova thusawi chu a thleng dik a, lei tâna a thiltum pawh an thihna avângin ṭhulh a ni chuang lo. Mahse, mi sualte pawh tiamin ṭha famkim lo mihringte chu hun engemaw chen an nun zêl phalsak an ni.
6, 7. (a) Exodus 9:15, 16-a sawi angin, engvângin nge Jehova’n mi sualte chu hun engemaw chen an nun zui a phal? (b) Pharaoa chungchângah Jehova’n engtin nge a thiltihtheihna a lantîr a, engtin nge A hming a tihthan? (c) He khawvêl suaksual hi a tâwp hunah eng nge lo thleng dâwn?
6 Mosia hun laia Aigupta lal hnêna Jehova thusawi khân Pathianin mi sualte awm zêl a phal chhan chu a târ lan belh leh a. Pharaoa’n Aigupta aṭanga Israel fate chhuahtîr a phal loh khân Jehova chuan a tihlum nghâl mai lo. Ram chhûngah chuan Hri Sâwm a lêntîr phawt a, chu chuan mak takin Jehova thiltihtheihzia a târ lang a ni. Hri sarihna thleng leh tûr a hrilh ṭum khân, Jehova chuan Pharaoa hnênah amah leh a mite chu lei ata awlsam têa A tihboral theih thu a hrilh a. Jehova chuan, “Nimahsela he mi avâng ngawt hian ka tungding chia, ka thiltihtheihna entîr tûr che leh khawvêl zawng zawnga ka hming a lo than theih nân,” a ti a ni.—Exodus 9:15, 16.
7 Jehova’n Israel mite a han chhanchhuah meuh chuan, a hming chu a thang nasa ta ngei mai. (Josua 2:1, 9-11) Kum 3,500 deuhthaw a liam hnu, vawiin nî thlengin khatih laia a thiltih kha theihnghilh a la ni lo. Jehova tih hming bil chu puan chhuah a nih mai bâkah, chu hming Putu chanchin dik tak chu puan chhuah a ni tel bawk a ni. Chu chuan Jehova chu a thutiamte hlen ṭhîntu leh a chhiahhlawhte thlavâng hauh ṭhîntu Pathian nihna a puttîr a. (Josua 23:14) A thiltihtheihna nasa tak avângin a thiltum chu engmahin a dan theih lohzia a târ lang a ni. (Isaia 14:24, 27) Chuvângin, Pathianin rei lo têah a mi rinawmte thlavâng rawn hauhvin, Setana khawvêl suaksual zawng zawng hi a tiboral vek dâwn tih pawh kan ring tlat thei a ni. Chutiang thiltihtheihna nasa tak lantîrna leh chu mi avânga Jehova hming ropuina chu engtikah mah theihnghilhin a awm ngai lo vang a. Chu mi avânga malsâwmna lo thleng chuan tâwpintai a nei ngai bawk hek lo vang.—Ezekiela 38:23; Thu Puan 19:1, 2.
“Pathian Finna . . . Ngahzia Chu A Va Thûk Êm!”
8. Paula’n eng thu nge ngaihtuah tûra min fuih?
8 Rom mite hnêna a lehkha thawnah khân tirhkoh Paula chuan: “Pathianah fel lohna a awm em ni?” tiin zawhna a siam a. Amah vêkin: “Hnai lo ve,” tiin uar takin a chhâng a ni. Tichuan, Pathian khawngaihna a sawi uar leh a, Jehova’n hun engemaw chen Pharaoa nun zui a phal chhan chungchânga a thusawi kha a târ lang tel a ni. Tin, Paula chuan keini mihringte hi bêlvawtu kuta bellei ang chauh kan nihzia a târ lang bawk. Chu mi hnuah heti hian a sawi a: “Khawngaihna bêl, ropui tûra a lo buatsaih lâwkate chungah chuan a khawngaihna ngahzia a entîr theih nân, thinurna bêl boral tlâkte chungah chuan, Pathianin a thinur leh a thiltihtheihna lantîr duh mah sela, a dawh hrâm hrâm chuan engnge pawi ang? Chu khawngaihna bêlte chu Judate zîng ata chauh ni lovin, Jentailte zîng ata pawh kohte kan ni,” tiin.—Rom 9:14-24.
9. (a) “Thinurna bêl boral tlâkte” chu tute nge ni? (b) Engvângin nge Jehova’n amah dodâltute chungah dawhtheihna nasa tak a lantîr a, engtin nge a tâwpa a rah chhuah tûr chu amah hmangaihtute tân hlâwkna a nih ang?
9 Eden huana helna awm aṭang chuan, Jehova leh a dânte dodâltu apiang chu “thinurna bêl boral tlâkte” an ni vek a. Chu mi hun aṭang chuan Jehova’n dawhtheihna a la lantîr hrâm hrâm a ni. Mi suaksualte chuan a thiltihte chu an nuihzat a, a chhiahhlawhte an tiduhdah a, a Fapa ngei pawh an tihlum hial a. Nasa taka insûmin Jehova chuan Pathian laka helna leh a lak aṭanga a hranga mihring ro inrêlnain rah ṭha lo tak a chhuahte chu thil siam zawng zawngin an hmuh vek theih nân hun rei tâwk tak a pe a ni. Chutih rualin Isua thihna chuan thuâwih mihringte tân chhanchhuahna kawng leh ‘Diabola hnathawhte tihboralna’ kawng a rawn hawng bawk a ni.—1 Johana 3:8; Hebrai 2:14, 15.
10. Engvângin nge Jehova’n kum 1,900 kal ta chhûng zawng khân mi sualte a dawh hrâm hrâm?
10 Isua thawh leh aṭanga kum 1,900 aia tam kalta chhûng zawng hian Jehova chuan ‘thinurna bêlte’ chu a la dawh hrâm hrâm a, an boralna tûr chu a la thlentîr rih lo a ni. Engvâng nge? Pakhatah chuan, a vân lam Lalrama Isua Krista rorêlpui tûrte a la buatsaih rih vâng a ni a. Chu mite chu an vaiin 1,44,000 an ni a, anni hi tirhkoh Paula’n “khawngaihna bêlte” a tihte kha an ni. A hmasa berin, Judate zînga mite chu he vân lam pâwla tel tûr hian sâwm an ni phawt a. A hnuah Pathianin Jentailte chu a sâwm ve leh a ni. Jehova chuan hêng zînga mi tumah hi a rawng bâwl tûrin a tilui lo. Mahse, a ruahmannate lâwm taka chhâng lêttute zînga mi ṭhenkhat chu vân lam Lalrama a Fapa rorêlpuitu nih theihna chanvo hlu tak chu a pe a. Chu vân lam pâwl a buatsaihna chu tûnah hian a zo ṭêp tawh a ni.—Luka 22:29; Thu Puan 14:1-4.
11. (a) Jehova dawhtheihna chu tûnah eng pâwlin nge hlâwkpui? (b) Mitthite’n engtin nge an hlâwkpui dâwn?
11 A nih leh, leia awm beiseina neitute chanchin hi eng nge ni ve? Jehova dawhtheihna chuan hnam tin aṭanga “mipui tam tak” chu lâk khâwm theih a nihtîr bawk a. Tûnah chuan maktaduaia chhiar tham an tling tawh a ni. Jehova chuan he lei lam pâwl hi khawvêl tâwpnaah a dam khawchhuah tûr thu leh lei paradis-a chatuana nun beiseina a neih tûr thu a lo tiam tawh a ni. (Thu Puan 7:9, 10; Sâm 37:29; Johana 10:16) Pathian hun ruatah chuan mitthi tam takte chu kaihthawh an ni ang a, vân lam Lalram tâna lei lam khua leh tui nih theihna hun remchâng pêk an ni ang. Pathian Thu chuan Tirhkohte 24:15-ah: “Mi felte leh fel lote thawhlehna a awm ang,” tiin a lo sawi lâwk a ni.—Johana 5:28, 29.
12. (a) Jehova’n sualna a dawh hrâm hrâmna aṭang hian a chanchin eng nge kan hriat theih? (b) He mi chungchâng Jehova chinfel dân hi engtin nge i ngaih?
12 Hêng zawng zawngah hian rorêl dik lohna a awm em? Awm lo ve, a chhan chu Pathianin mi sualte, a nih loh leh ‘thinurna bêlte’ hi la tiboral lovin, a thiltum nêna inremin mi dangte chungah khawngaihna a lantîr rih vâng a ni. Hei hian mi khawngaih thei tak leh hmangaih thei tak a nihzia a târ lang a. Chu bâkah, a thiltum lo thleng chho zêlte kan hmuhna aṭangin Jehova chanchin tam tak kan hre thei bawk a ni. A mize chi hrang hrang lo lang chhuakte—a rorel dikna te, a khawngaihna te, a dawhtheihna te, a finna tinrêng te—hi mak kan ti a ni. Jehova’n lei leh vâna lal chungnungna—rorêl tûra dikna a neih—chungchâng thu buai thiam taka a chinfel dân hi, a rorêl dân chu rorêl dân ṭha ber a nihzia chatuan atâna finfiahtu a ni tawh ang. Tirhkoh Paula rualin keini pawhin: “Pathian finna leh hriatna ngahzia chu a va thûk êm! A rorêlnate chu hriat theih rual leh, a kawngte chu chhui theih rual a va ni lo êm!” kan ti ve a ni.—Rom 11:33.
Kan Inpumpêkna Lantîr Theihna Hun Remchâng
13. Tawrh kan neih châng hian eng tihna hun remchâng nge kan neih a, fing taka hmang ṭangkai tûrin engin nge min ṭanpui ang?
13 Pathian chhiahhlawh tam takte chuan tawrh an nei ṭheuh va. Pathianin mi sualte a la tihboral rih loh avâng leh mihringte siam ṭhat leh tûr sawi lâwk kha a la thlentîr rih loh avângin, an thil tawrh chu an la tuar zui zêl a ni. Hei hi kan lungnih loh phah tûr em ni? A nih loh leh, chutiang dinhmun chu Diabola dâwttheihzia târ lanna hun remchâng angin kan thlîr thei zâwk lâwm ni? ‘Ka fapa fing la, ka thinlung tilâwm rawh; mi sawi chhetu ka chhân theih nân,’ tih ngenna hi rilrua kan vawn reng chuan, chu chuan chutiang dinhmun chu hun remchâng anga ngai tûrin min tichak thei a ni. (Thufingte 27:11) Jehova sawichhetu Setana chuan miin an thil neihte an chânin emaw, natna an tawrhin emaw Pathian an mawhchhiat ang a, ânchhia pawh an lawh hial dâwn niin a puh a. (Joba 1:9-11; 2:4, 5) Harsatna kan tawn hun pawha kan rinawm ngheh tlat chuan, Setana puhna chu keimahniah a dik lo tih kan lantîr a, Jehova thinlung kan tilâwm a ni.
14. Fiahna kan tawh huna Jehova kan rinchhan tlat chuan eng hlâwknate nge kan neih theih?
14 Fiahna kan tawh hunah Jehova kan rinchhan tlat chuan mize duhawm tak tak kan chher chho thei a ni. Entîr nân, Isua chuan a thil tawrh zozaite aṭangin, a la hriat ngai rêng rêng loh dânin “thu âwih a zir ta a.” Keini pawhin fiahna kan tawhte aṭangin dawhtheihna te, chhelna te, leh Jehova kawng felte ngaihhlutna te kan zir ve thei a ni.—Hebrai 5:8, 9; 12:11; Jakoba 1:2-4.
15. Dawhthei taka harsatna kan tuar hrâm hrâmna chu mi dangin engtin nge an lo hlâwkpui theih?
15 Mi dangte chuan kan thiltih chu an lo hmu ang a. Felna kan ngainat avânga kan thil tawrhte aṭangin, ṭhenkhat chuan tûn laia Kristian dikte hriat chhuah hun an rawn nei thei a. Kan biaknaah min rawn finin, chatuan nunna chang tûrte zînga mi an rawn ni thei bawk a ni. (Matthaia 25:34-36, 40, 46) Mite’n chutiang dinhmun an neih chu Jehova leh a Fapa chuan an duh a ni.
16. Mi mal harsatna kan thlîr dân leh inpumkhatna chu engtin nge a inkûngkaih?
16 Dinhmun khirh takte pawh Jehova hnêna kan inpumpêkna leh a duhzâwng hlen chhuahna hun remchâng anga kan thlîr chu a va ṭha êm! Chutianga kan tihna chuan Pathian leh Krista nêna inpumkhatna nei tûrin hma lam kan pan tak zet tih a finfiah a ni. Isua chu Kristian dik zawng zawngte tân Jehova hnênah a ṭawngṭai a ni: “Hênghote [a zirtir hmasate] tân chauh hian ngensak ka ni lo, an thu avânga kei mi la ring tûrte tân pawh ngensak ka ni bawk e; an zaa pumkhat an nihna tûrin; ka Pa, nang keimaha i awm leh, kei nangmaha ka awm ang bawk hian, anni pawh keimahnia an awmna tûrin,” tiin.—Johana 17:20, 21.
17. Jehova lakah kan rinawm ngheh tlat chuan eng rin tlatna nge kan neih theih?
17 Jehova lakah kan rinawm ngheh chuan ani chuan lâwmman nasa tak min pe ang. A Thu chuan heti hian a sawi: “Nghet takin, tihchêt rual lohvin Lalpa hna ṭhahnemngai taka thawk fovin awm rawh u, in thawhrimna chu Lalpaah chuan a thlâwn ngai lo tih in hre si a,” tiin. (1 Korinth 15:58) Heti hian a sawi bawk: “In hnathawh leh a hming chunga hmangaihna in lantîr . . . chu theihnghilh tûrin Pathian chu mi fel lo a ni si lo va,” tiin. (Hebrai 6:10) Jakoba 5:11 chuan: “Ngai teh u, tuartute chu engthâwl kan ti a; Joba chhelzia chu in hria a, Lalpan a tâwpa a tihzia pawh kha in hmu bawk a, Lalpa chu khawngaihnain a khahzia leh zah a ngaih theihzia pawh kha,” a ti bawk. Joba chu a tâwpah engtin nge a awm? “Chutichuan, Lalpa chuan Joba hun hnuhnûng chu a tîr aia nasa takin mal a sâwm a.” (Joba 42:10-16) Ni e, Jehova chu “zawngtute hnêna lâwmman pêk hmang a ni.” (Hebrai 11:6) Kan lâwmman beisei, lei paradis-a chatuana nunna chu a va ropui êm!
18. Hrehawmna kan hriatte hi zawi zawiin engtin nge a awm ang?
18 Kum sâng tam tak kalta chhûnga mihringte chunga chhiatna thleng zawng zawngte chu Pathian Ram rorêlnain a rawn sût leh vek dâwn a. Chutih huna hlimna chuan tûna kan tawrhna zawng zawng chu a khûm vek dâwn a ni. Tûn hmaa kan tawrhna zawng zawng chuan min tibuai tawh lo vang a. Ngaihtuahna leh thiltih sâwt tak takte chuan khawvêl thara mi tinte nî tin nun chu a luahkhat ang a, chu chuan tûn hmaa kan tawrhnate chu kan rilru ata zawi zawiin a nuai reh ang. Jehova chuan: “Vân tharte [mihring awptu tûr vân lam Sawrkâr thar] leh lei thar [mi fel awmkhâwmte] ka siam a nih hi; tûn hma thilte chu hriat rengin a awm tawh lo vang a, rilruah a lût tawh hek lo vang. Nimahsela ka thil siamah chuan kumkhuain lâwmin hlim rawh u,” a ti. Ni e, Jehova khawvêl tharah chuan mi felte chuan: “Leilung pum pui hi a châwl a, tibuaitu rêng a awm lo va. Mite chuan hlimin hla an sa a,” an ti thei tawh ang.—Isaia 14:7, NW; 65:17, 18.
Ennawn Nâna Sawiho Tûrte
• Sualna awm a phal rualin, engtin nge Jehova’n a hming zahna nasa tak a lantîr?
• Pathianin ‘thinurna bêlte’ a la dawh hrâm hrâmna chuan engtin nge a khawngaihna min dawntîr theih?
• Mi mal tawrhna kan neih hunah chutiang dinhmun chu eng anga thlîr nge kan tum ang?
[Phêk 67-naa milem]
Jehova chuan “Joba hun hnuhnûng chu a tîr aia nasa takin mal a sâwm”