KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 41
Koaan tsjoa sʼe̱ kjoaixi tokuin
“Tsjoa tjínle je xi tsokjónke Jeobá, je xi ya tsoʼbaya ndiaale” (SAL. 128:1).
KJOAJNDA 110 “Kjoatsjoale Jeobá”
XI TÍNCHJA̱NIa
1. Ánni kʼoatsoni Biblia nga machjénná xi tʼatsʼe Niná, kʼoa ánni nga ya nroani nga tsjoa satío tokoán.
JE KJOATSJOA xi si̱kʼaxkiaa i̱bi ali tsakuijin nga totsjoa sʼe ngotjo tokoán, kuinga tsjoa sʼe̱ná ngantsjai nichxin. Kʼianga kitsoya ya jngo sonnindo je Jesús kʼoakitso jméni xi sʼiaan nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán. I kitso: “Tsjoa tjíole je xi be nga machjénle tʼatsʼe Niná” (Mat. 5:3, TNM). Je Jesús be nga toxá kʼoasʼin koanndañá nga mená jchaa xi tʼatsʼe Jeobá kʼoa nga mená jchaxkoán. Kuinga kʼoatsoni Biblia nga machjénná xi tʼatsʼe Niná. Kʼoa nga tsjoa tjínle je Niná kʼoati tsjoa satío tokoán nga je nixálee (1 Tim. 1:11).
“Jó tondale je xi kjoañʼai faʼá xi tʼatsʼe kjoakixi” (Mat. 5:10) (Chótsenlai párrafo 2, 3)i
2, 3. 1) Jókitso Jesús, ʼyáni xi koa̱n tsjoa sa̱tío kon. 2) Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi, kʼoa ánni machjénni nga kui chótʼayajiaan.
2 Ali tsa tokʼiajin nga nda tiyoaa nga tsjoa sa̱tío tokoán. Kʼianga kinchja̱ya ya jngo sonnindo, je Jesús kʼoakitso nga koa̱n tsjoa sa̱tío kon “je xi kjiʼndía” ninga aon tjín kon tʼatsʼe jée xi tsakajngi kʼoa tsa nʼio tse kjoa tífaʼatojin. Kʼoati kitso nga koa̱n tsjoa sa̱tío kon “je xi kjoañʼai faʼá xi tʼatsʼe kjoakixi” kʼoa tsa jeje̱ xi totaon ʼya tʼatsʼe nga chjotatjenngile Jesús ma (Mat. 5:4, 10, 11). Tonga a koaan tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán nga kui kjoa jebi bitjatojiaan.
3 Je Jesús kʼoakitso nga tsín tokʼia tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán kʼianga nda tiyoaa. Kʼoakitso nga kʼia tsjoa sʼe̱ kjoaixi tokoán nga jchasaa xi tʼatsʼe Niná kʼoa nga si̱chriantʼalee (Sant. 4:8). I̱ kjoaʼmiya jebi jan koya tjínni xi chótʼayajiaan jósʼiaan nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán.
KʼOÉXKIAA KʼOA CHÓTʼAYÁ JE BIBLIA
4. Jméni xi títjon sʼiaan nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán (Salmo 1:1-3).
4 XI TÍTJON: Kʼianga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán machjén nga kʼoéxkiaa kʼoa chótʼayá je Énle Niná. Kʼianga tosi tonda kuiyochoán machjén nga kuichaa, kʼoa kʼoati machjénle je cho̱ nga koa̱kjen nga tosi tonda koatiokon. Tonga toñáñá xi chjota xi koa̱n kʼoéxkiaa kʼoa koa̱n chótʼayá je Énle Niná, kʼoa machjénná nga kʼoasʼiaan. Kuinga i̱ kitsoni je Jesús: “Ali tokao nioxtila kʼoéjnakonni chjota, tonga kao ngayije én xi nchja̱ni tsʼoa Niná” (Mat. 4:4). Kuinga machjénni nga nyaon nyaon kʼoéxkiaa je Énle Niná. Jngo xi kiski salmo i kitso: “Tsjoa tjínle je chjota xi [...] tsjoake je kjoatéxomale Jeobá; nichxin kao nitjeen bʼéxkia” (tʼexkiai Salmo 1:1-3).b
5, 6. 1) Jmé xi bakóyaná je Biblia. 2) Jósʼin basenkaoná nga bʼexkiaa Biblia.
5 Nga tsjoakená Jeobá kui Biblia síchjén nga kʼoatsoná jmeni xi sʼiaan nga tsjoa sa̱tío tokoán. Tobʼelañá, tsoyaná ánni nga tiyochonñá, jósʼiaan nga miyoná koa̱n je Niná kʼoa jósʼiaan nga jchatʼa je jéená. Kʼoati tsoná nga ndasʼin kuiyoaa nichxin xi sʼa nroa (Jer. 29:11). Nga chotʼayá Biblia majinná xi tʼatsʼe jebi kʼoa kui xi nʼio tsjoa bʼé tokoán.
6 Je Biblia nʼio nda kjoafaʼaitsjen tsjoáná. Tsjoa satío tokoán nga nitjosoán jmeni xi tso. Tsa nʼio tinikjáojiaan nga kjoa tibitjatojiaan, ngisa si̱kʼayaa nichxin nga kʼoéxkiaa Biblia kʼoa si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tso. Je Jesús i kitso: “Ngisa toxkón ndani [tsjoa tjío kon] je xi nrʼoé énle Niná, kʼoa xi sítjoson” (Luc. 11:28).
7. Jméni xi sʼiaan nga nda si̱chjén je nichxin xi nikʼayaa nga bʼexkiaa je Énle Niná.
7 Si̱kʼayaa nichxin nga kʼoéxkiaa je Énle Niná. Jósʼin tíjna nga nikʼayaa nichxin nga bʼexkiaa je Énle Niná. Jngola choa̱ kataʼyaa. Tsakui sʼe̱ndaná jmeni xi nʼio tsjoachaa, tonga tsa xátíná kʼoa tsa jme kjoa tinikjaʼaitsjeen tsakui nichxin ngotjo kuichiñá kʼoa totsínni jchaa jochine. Nga jekabichaa tsakui nichxin kʼiani kʼoakuixoán nga ngisa nda tsa tobijbila kabichaa. Kʼoati ma kʼianga bʼexkiaa je Biblia. Tsa xitso xiská kʼoéxkiaa, alikuijinni koa̱njinná jmeni xi tso. Ngasin nganda kʼoéxkiaa je Biblia, cha̱niyaa jkoaa jmeni xi kjima, joni tsa tinoʼyalee chjota xi tjíonchja̱ kʼoa si̱kjaʼaitsjenjiaan jósʼin koasenkaoná jmeni xi kabʼexkiaa. Tsa kʼoasʼin chótʼayá Biblia ngisaa tsjoa sa̱tío tokoán.
8. Jósʼin tísítjoson xá xi kjinele je “choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” (kʼoati chótsenlai nota).
8 Je Jesús jé tíbánele “choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” nga katatsjoáná xi tʼatsʼe Niná tínroani kʼianga choa̱le, kʼoa títsjoáná ngayeje jmeni xi machjénná xi tʼatsʼe Niná nroani (Mat. 24:45).c Xi ngisa chjíle xi tsjoáná je “choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” kui je Biblia (1 Tes. 2:13). Nga kui jebi tsjoáná choʼnda jebi, basenkaoná nga ʼyaa josʼin síkjaʼaitsjen Jeobá tojo tso Biblia. Kuinga bʼexkiañá Xo̱n xi Bájinkonná, ¡Despertad! kao xi faʼaitʼa ya jw.org. Kʼoati tongini chotʼayajiaan jmeni xi faʼa nga satíoná kjoajtín nga jinle xomana kʼoa nga tífe xomana, kʼoa chotsenlee nga xki̱ sá je JW Broadcasting® tsa bitjo je én xi nokjoaa. Kʼianga kʼoasʼiaan ngayeje jebi, kui xi koasenkaoná nga kʼoasʼiaan xi majaoni koya xi tsjoa kʼoe kjoaixi tokoán.
SI̱TJOSOÁN KJOATÉXOMALE JEOBÁ
9. Jñánile xi majaoni koya xi sʼiaan nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán.
9 XI MAJAONI: Nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán machjén nga si̱tjosoán kjoatéxomale Jeobá. Jngo xi kiski salmo i kitso: “Tsjoa tjínle je xi tsokjónke Jeobá, je xi ya tsoʼbaya ndiaale” (Sal. 128:1). Kʼianga nokjonchá Jeobá kui xi tsonile nga ʼyaxkoán kʼoa nga tsínkui kʼoanʼia jmeni xi tsín sasénle (Prov. 16:6). Kuinga tosi tonda nitjosonñá kjoatéxomale tojosʼin faʼaitʼa ya Biblia nga kʼoatsoná jmeni xi ndatjín kʼoa xi chʼaotjín (2 Cor. 7:1). Tsjoa sa̱tío tokoán tsakui kʼoasʼiaan jmeni xi tsjoake Jeobá kʼoa tsa tsínkui kʼoasʼiaan jmeni xi jtike (Sal. 37:27; 97:10; Rom. 12:9).
10. ʼYañá jme xi mele Niná, tonga jmésa xi tjínnele sʼiaan (Romanos 12:2).
10 (Tʼexkiai Romanos 12:2).d Tsakui nichxin ʼyaa nga toje Jeobá xi tiʼndele nga kʼoakuitsoná jmeni xi ndatjín kʼoa jmeni xi chʼaotjín, tonga kʼoati machjén nga si̱tjosoán kjoatéxomale. Jngola choa̱ si̱kʼéjnaa. Ningalani be jngo chjota nga je gobierno xi tiʼndele kʼoakuitso jokji nʼio si̱xákoaa carro ya carretera, tonga nga tsín mele sitjoson síkʼatone choa̱le jokji nʼio síxákao carrole. Tikʼoasʼinni, jonʼia yaa bakoñá tsa makjain kjoaixiná nga ngisa ndatjín nga nitjosoán jotso kjoatéxomale Jeobá (Prov. 12:28). Je David koankjainle nga ngisa ndatjín nga nitjosoán kjoatéxomale Jeobá, kuinga i̱ kitsoni: “Tibakonái je ndiaa xi tsʼe kjoabijnachon. Nʼio tse kjoatsjoa tjín ya ngixkuin; tjín kjoatsjoa ngantsjai nichxin ya ngakixili” (Sal. 16:11).
11, 12. 1) Jméni xi machjén nga si̱kuindalee yaoná tsa nʼio tinikjáojiaan kʼoa tsa tinikʼajenlee tokoán. 2) Jósʼin koasenkaoná jmeni xi tso Filipenses 4:8 nga nda chjoéjiaan josʼin kʼoétsaojiaan.
11 Kʼiatsa tinikjáojiaan kʼoa tsa tinikʼajenlee tokoán tsakui nichxin fasjailee jonʼia tojoni nga cha̱jinná je kjoa xi tjínná. Ningalani kʼoasʼiaan, machjén nga si̱kuindaa yaoná nga tsínkui kʼoasʼiaan jmeni xi jtike Jeobá (Efes. 5:10-12, 15-17).
12 Kʼianga kiskile pastro Pablo je chjotale Cristo xi Filipos tsʼe kʼoakitsole nga kjitʼa kui katasíkjaʼaitsjen “xi tjínle kjoakixi”, “xi tsje tjín”, “xi naská tjín” kao “xi tjínle kjoanda” (tʼexkiai Filipenses 4:8).e Ninga tsínkjoan kui kinchja̱ni Pablo tʼatsʼe josʼin kʼoétsaojiaan, jmeni xi kitso nʼio koasenkaoná nga koa̱n chjoéjiaan jmeni xi kʼoétsaojinkoaa. Koaan i̱ sʼiaan: Kʼianga kʼoéxkiaa texto jebi jñani “tojñanile” tso kui si̱kjaʼaitsjeen “canción”, “película”, “libro” kʼoa tsa “videojuego”. Kui xi koasenkaoná nga si̱kjaʼaitsjeen jñánile xi sa̱sénle Niná kʼoa jñánile xi mai. Kui xi mená nga kʼoasʼin kjuinkoaa yaoná jotso kjoatéxomale Jeobá (Sal. 119:1-3). Kʼianga tsje tjín kjoafaʼaitsjenná kui xi koasenkaoná nga kʼoasʼiaan xi majanni koya xi tsjoa kʼoe kjoaixi tokoán (Hech. 23:1).
KUI NGISA KʼOAILEE KJOANDOSIN NGA JE JEOBÁ JCHAXKOÁN
13. Jñánile xi majanni koya xi sʼiaan nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán (Juan 4:23, 24).
13 XI MAJANNI: Kui ngisa kʼoailee kjoandosin nga je Jeobá jchaxkoán. Bakinle nga je Jeobá jchaxkoán nga̱ jé kisindaná (Apoc. 4:11; 14:6, 7). Kuinga kui xi ngisa chjínile nga kʼoasʼin jchaxkoán Jeobá josʼin mele, kao kjoakixi kʼoa josʼin bándiaa nganʼiotsjele (tʼexkiai Juan 4:23, 24).f Kui xi mená nga kui nganʼiotsjele Niná katabándiaaná ánni nga kʼoasʼin jchaxkónñá Jeobá tojo tso je Biblia. Kui ngisa kʼoailee kjoandosin je xále Niná ninga ya tiyoaa ya ʼnde jñani tíchjoale xále Niná. Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi tsʼato 100 mani je ndsʼee kao tichjaa xi ndoyá tjíoʼya xi totʼatsʼe nga testigole Jeobá ma.g Ninga kʼoalani, tsjoa tjío kon nga̱ bʼénele yaole jokji tjen kʼoamale nga bʼétsʼoa, nga kotʼaya kʼoa nga fákaonajmíni xi kjaʼaí xi tʼatsʼe Jeobá kao Chjotaxále. Ningalani totaon skoe̱ná chjota kʼoa ninga koaitjenngikená, tsjoa sa̱tío tokoán nga̱ ʼyañá nga je Jeobá koasenkaoná kʼoa tsee kjoanichikontʼain tsjoáná (Sant. 1:12; 1 Ped. 4:14).
JOKISʼIN JNGO NDSʼEE
14. Jókoantʼain jngo ndsʼee xi sʼa xti xi Tayikistán tsʼe, kʼoa ánni nga kʼoakoantʼainni.
14 Tjín choa̱ xi bakóná nga tsjoa bʼé kjoaixi tokoán kʼianga kʼoanʼia je xi jan koya kaʼyaa. Kataʼyala jokoan je Yovidón Boboyónov, jngo ti xi 19 nóle xi Tayikistán tsʼe. Nga koankaile nga servicio militar sʼin, kʼiaa tsakichonsje ndʼiale nga 4 sá octubre nó 2019. Nkjín sá nga kinikʼéjnanʼio kʼoa kʼoakinikao jonikao jngo chjota xi nʼio tse jée bajngi. Nkjín naxinandá jñani jaʼa noticia kʼianga totaon tsaʼya. Kʼoakitso nga kisatele kʼianga kjoanʼio kisʼenele nga kʼoakatatso nga servicio militar sʼin kʼoa nga kui najño katabʼakjá jokjoan najño xi bʼakjá je sondado. Xijekoan, yaa kinikasén jngo ʼnde jñani nʼio tse kisixá saʼnda nga kʼoakitso je presidente xi ya tsʼe naxinandá jebi nga koa̱n si̱kʼéjnandái. Jokjitse nga kʼoakoantʼain je Yovidón kixi kitʼale Niná kʼoa tsjoa kisʼe kon. Xi tsakasenkao kuinga majinle nga machjénle xi tʼatsʼe Niná.
Je Yovidón kiskotʼaya xi tʼatsʼe Niná, kisitjoson kjoatéxomale kʼoa kui ngisa kitsjoale kjoandosin nga je tsabexkón (Chótsenlai párrafo 15-17)
15. Jósʼin kiskotʼaya xi tʼatsʼe Jeobá je Yovidón kʼianga ndoyá tsakʼejnaʼya.
15 Kʼianga ndoyá tíjnaʼya je Yovidón tosi tonda kiskotʼayasa xi tʼatsʼe Jeobá ningalani tsínle Biblia kʼoa ninga tsínle je xo̱n xi Énle Niná yʼangini. Jókisʼinnile. Je ndsʼee xi bichókaole tsojmi yaa tsakʼétʼale je xo̱n xi tsakinyá tsojmi texto xi maxkia nga nyaon nyaon. Kʼoasʼin tsakʼéxkiani Biblia je Yovidón kʼoa kisikjaʼaitsjenjin nga nyaon nyaon. Kʼianga jekitjoni ndoyá, itso kjoafaʼaitsjen xi kitsjoale je xi kjesa ñʼai tjín kjoa faʼatojinjin: “Nga tiʼndeno ndʼaibi tosi tonda tichriantʼalao Jeobá. Kʼoa xi koasenkaono kuinga kʼoéxkiao je Biblia kao xo̱n xi bʼasje naxinandále Niná”.
16. Jméni xi kuenta kisʼin Yovidón.
16 Je ndsʼee Yovidón kisitjoson kjoatéxomale Jeobá. ʼNdele nga kui sikjaʼaitsjen kʼoa kui kʼoasʼin xi chʼaotjín tosaa je Jeobá kuenta kisʼin kao jmeni xi chjí bekon Jeobá. Kʼoa kisikʼaya nichxin nga kisikjaʼaitsjenjin jmeni xi kisinda Niná. Kʼianga faʼále nga tanjio nrʼoéle nga se je nise, kʼoa nga manjio kui kotsenle je Sá kao niño. I kitso: “Kui xi tsjoa tsakʼé tokoan nga kiskotsenle jmeni xi kisinda Jeobá”. Nga chjí ʼyatokoán jmeni xi tsjoáná je Jeobá kʼoa nga kitsjoaná je Biblia, kui xi tsjoa bʼé tokoán, kʼoa nga tsjoa tjínná basenkaoná nga chókjoajinná je kjoa xi bitjatojiaan.
17. Jósʼin koasenkao jmeni xi tso 1 Pedro 1:6, 7 je xi kʼoati kui kjoa tífaʼatojin joni Yovidón.
17 Je Yovidón kʼoati kui ngisa kitsjoale kjoandosin nga Jeobá tsabexkón. Koanjinle nga kui xi ngisa chjíle nga kixi koaitʼale Niná. Je Jesús i kitso: “Jé [Jeobá] Nináli [...], jchaxkuín, kʼoa toje tojngo xi si̱xálai” (Luc. 4:8). Je sondado kao xi séntítjonle sondado kui xi koanmele nga tsínti testigole Jeobá katamani je Yovidón, tonga je Yovidón nichxin kao nitje̱n tsakʼétsʼoale Jeobá kʼoa kisijéle nga katabasenkao nga katachókjoajinle kʼoa nga kixi koaitʼale. Ningalani totaon tsaʼya alikuikʼia nga yátsʼi̱n tsakasénle Niná. Nʼio tsjoa tjín kon nga̱ kʼoasʼin kichotʼayakaoni kjoamakjainle nga kinikʼéjnanʼio, nga kisatele kʼoa nga ndoyá kinikʼéjnaʼya (tʼexkiai 1 Pedro 1:6, 7).h
18. Jósʼiaan nga tosi tonda tsjoa sa̱tío tokoán.
18 Je Jeobá be jmeni xi tsjoa kʼoe kjoaixi tokoán. Kʼiatsa kʼoasʼiaan nga jan koya jmeni xi kachotʼayajiaan i̱bi, tsjoa sa̱tío tokoán ninga kjoa kuitjátojiaan. Kʼoati kuixoán jokitso je xi kiski salmo jebi: “Tsjoa tjínle je naxinandá xi Ninále mani je Jeobá” (Sal. 144:15).
KJOAJNDA 89 Machikontʼain je xi nrʼoé kʼoa xi sítjoson
a Nkjín chjota xi tsín tsjoa tjío kon nga̱ kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga kʼia tsjoa sa̱tío kon tsa nʼio tse tao̱n sʼe̱le, tsa nʼio jchale, tsa to kʼoetsaojin kʼoa tsa tse nganʼio sʼe̱le. Tonga nga jaʼai Jesús i̱ Sonʼnde kitsoyaa jósʼin nga tsjoa sa̱tío tokoán. I̱ kjoaʼmiya jebi jan koya tjínni xi chótʼayajiaan jósʼiaan nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán.
b Salmo 1:1-3: “Tsjoa tjínle je chjota xi tsín kʼoasʼin fikao yaole jotso kjoafaʼaitsjenle je chjotatsʼen, xi tsín ya basenya je ndiaale chjotajée, xi tsín ya bʼejnason jñani batio je chjota xi sinʼa, 2 tosa kui tsjoake je kjoatéxomale Jeobá; nichxin kao nitjeen bʼéxkia kʼoa síkjaʼaitsjenjin jotso. 3 Yaa koa̱nngóson jngo yá xi ya sénndai ya xo̱ngá, xi bale to kʼianga bichóka cha̱nle kʼoa xi tsín xí xka̱le. Tojmeni xi sʼin nda kuichotsjoá”.
c Chótʼai je artículo xi “¿Está usted recibiendo ‘alimento al tiempo apropiado’?” ʼmi, xi faʼaitʼa je revista La Atalaya xi tsʼe 15 de agosto de 2014.
d Romanos 12:2: “Ali kʼoajinsʼin mangínkao yaono jo tjín kjoa sonʼndebi. Katabʼantjaiyao yaono nga koa̱nchjotseyanda ngijngokʼani kjoafaʼaitsjenno, jméni nga jchasínio jmeni xi Niná mele, jñale xi nda, xi sasénle, xi ñaki tjíjngo”.
e Filipenses 4:8: “Kʼoaxin ngijngono én xi fetʼani, ʼndíndsʼe. Tikjaʼaitsjaon tʼatsʼe je ngayije xi kjoakixi, ngayije xi ñaki kʼoatjín, ngayije xi tjínle kjoakixi, ngayije xi tsje tjín, ngayije xi naská tjín, ngayije xi nda tíʼyale, tojñanile xi tjínle kjoanda, tojñanile xi tjínle kjoanʼosjenda. Kui xi si̱kjaʼaitsjaon”.
f Juan 4:23, 24: “Tonga kjoaʼaí ora, kʼoa jejaʼai, kʼia nga je xi ñaki kjoakixi bexkón Niná, skoe̱xkón Nʼainá kao ni̱ma̱le kʼoa kao kjoaʼyaxkón xi ñaki kʼoatjín, nga̱ je Nʼainá kʼoati básjai chjota xi kʼoasʼin skoe̱xkón nga je. 24 Niná espíritu ní. Je xi bexkón nga je, machjén nga bexkón kao ni̱ma̱le kʼoa kao kjoaʼyaxkón xi ñaki kʼoatjín”.
g Tsa mesali jchai xi tʼatsʼe jebi chótʼai ya jw.org jñani “Testigos presos por sus creencias” tso.
h 1 Pedro 1:6, 7: “Kui xi jon kjimatsjoano, nda tsa jngojao nichxin machjén nga tichjaʼao kjoañʼai xi kjaʼaíngá tjín. 7 Kʼoasʼin tíchotʼa xi makjainno, jméni nga nda tjósjeni, tjósjejeyani, jchaxkónnile kʼia nga koa̱ntsen Jesucristo. Je xi makjainno ngisa tonda chjíle kaoni tsa tao̱nsine xi fitson, nda tsa chótʼani lʼí”.
i XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Nkjín ndsʼee xi ya tjío nga tsjoánganʼiole jngo ndsʼee xi policía fikao ngixko̱n chjotaxá nga sʼe̱ndajinle kjoa.