Nda si̱chjinee je kjoafaʼaitsjenná
“Kui xi mele kjoatéxomale Niná nga tsjoachaa kao ni̱ma̱ná xi tsje, kao kjoafaʼaitsjenndaná.” (1 TIMOTEO 1:5)
1, 2. 1) Jméni xi tokoán ʼmi. 2) Ánni nga bʼaisínilee kjoanda je Niná nga kui tjínná.
JE Jeobá kʼoasʼin tsakʼéndaná nga ñásoa chjoéjiaan jmeni xi mená sʼiaan. Kʼianga kui chjoéjiaan xi ndatjín, jngo kjoanda kitsjoaná kʼoa kui je tokoán, xi kʼoati kjoafaʼaitsjen ʼmilee. Kui xi kʼoatsoná jmeni xi ndatjín kʼoa jmeni xi chʼaotjín. Kʼiatsa jenda tíbándiaaná je kjoafaʼaitsjenná, kui xi ndatjín kʼoasʼiaan kʼoa kʼoéchjoalee yaoná xi chʼaotjín. Kuinga tsjoakená je Jeobá nga kitsjoaniná je tokoán kʼoa mele nga ñaki tsjoa katasʼená.
2 Tjín chjota xi tsín be jotso kjoatéxomale Niná tonga ninga kʼoalani kui kʼoasʼín xi ndatjín kʼoa bʼéchjoale yaole jmeni xi chʼaotjín (tʼexkiai Romanos 2:14, 15). Ánni. Kuinga kʼoatsole kjoafaʼaitsjenle jmeni xi ndatjín kʼoa jmeni xi chʼaotjín. Kʼiatsa tsínlanile kjoafaʼaitsjen je chjota ngisajin nʼio chʼao chon je sonʼnde. Kʼoa bʼailee kjoanda je Jeobá kʼianga kitsjoaná je tokoán.
3. Kʼiatsa nda si̱chjinee je kjoafaʼaitsjenná, jósʼin koasenkao je jtín.
3 Me ngatsʼi je chjota nga tsín síchjine kjoafaʼaitsjenle. Tonga ñá mená nga si̱chjinee kjoafaʼaitsjenná ánni nga jchasíñá jmeni xi ndatjín kʼoa jmeni xi chʼaotjín. Kʼianga si̱chjinee, machjénní nga kʼoéxkiaa je Biblia kʼoa nga jchaa jmeni xi tso. Tonga ali tsa tokuijin xi machjén. Kʼoati machjén nga tsjoacha koaan kjoatéxomale Niná kʼoa nga ñaki katamakjainná nga kjoanda tsaanñá jmeni xi tso. Kuinga i̱ kitsosíni je pastro Pablo: “Kui xi mele kjoatéxomale Niná nga tsjoachaa kao ni̱ma̱ná xi tsje, kao kjoafaʼaitsjenndaná, kao nga ñaki kjoakixi makjainná” (1 Timoteo 1:5). Kʼiatsa nda si̱chjinee je kjoafaʼaitsjenná kʼoa si̱tjosonlee, kʼoati koasenkaoná nga jtín sʼin kuiyoaa kao je ndsʼee ya jinjtín. Ngisa nʼio koa̱ntsjoachasaa je Jeobá kʼoa ngisa sʼe̱saná kjoamakjain xi tʼatsʼe. Kʼoati koakoá nga nʼio miyoná mani kʼoa nga mená nga tsjoa kjoáyaa ni̱ma̱le. Kʼoasʼin koakoñá jokjoan kjoaixiaa.
4. Kʼiatsa mená nga si̱chjinee kjoafaʼaitsjenná, jméni xi sʼiaan.
4 Kʼiatsa mená nga si̱chjinee kjoafaʼaitsjenná, ali tsa tokuijin xi machjén nga kʼoéxkiaa je Biblia kʼoa tsa to jkoaa kuinyaa jmeni xi tso. Machjénná nga kjitʼa chótʼayá, nga si̱kjaʼaitsjeen jmeni xi bʼexkiaa kʼoa nga si̱jélee je Jeobá nga katabasenkaoná nga kʼoasʼiaan jmeni xi chotʼayá. Kʼianga chotʼayá Biblia, kui xi mená nga ndasa jchaa jokjoan je Jeobá, jmeni xi sasénle kʼoa jmeni xi mai. Kʼiatsa nʼio si̱chjinee kjoafaʼaitsjenná, kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen josʼin síkjaʼaitsjen je Niná.
5. Jméni xi chótʼayá i̱ kjoaʼmiya jebi.
5 Tsakui nichxin i̱ kuixoán: “Jósʼin basenkaoná je kjoafaʼaitsjenná nga kui chjoejiaan xi ndatjín. Jósʼin bakoá nga ʼyaxkoán jotjío kjoafaʼaitsjenle je ndsʼee xi ngikʼa. Kʼoa jósʼin basenkaoná je kjoafaʼaitsjenná nga kui kʼoanʼia xi ndatjín”. Kjoaʼmiya jebi jan koya tjínni xi kuitsoyaná josʼin basenkaoná nga nda nichjinee je kjoafaʼaitsjenná. Xi títjon, nga si̱kuindaa yaoná josʼin nixkiaa. Xi majaoni, nga nda chjoéjiaan josʼin bʼetsaojiaan. Kʼoa xi majanni, kʼianga nokjoañá jmeni xi makjainná.
SI̱KUINDAA YAONÁ JOSʼIN NIXKIAA
6. Kʼiatsa chʼin tjínná, jméni xi ñá bʼakaoná nga chjoéjiaan.
6 Ya Biblia tsjoáná kjoafaʼaitsjen xi basenkaoná josʼiaan nga tsín chʼin katasʼená. Tobʼelañá, kʼoatsoná nga kʼoéchjoalee yaoná jmeni xi síkiʼaonná kʼoa nga tsín toxkia chinee tsojmi kʼoa nga tsín toxkia sʼioaa (Proverbios 23:20; 2 Corintios 7:1). Ninga mangíntjenngiaa kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia, tojo sokóchʼinná kʼoa majchíngañá. Kʼiatsa chʼin tjínná, ñá xi kuixónñá josʼin si̱xkiaa. Tjínkʼa naxinandá jñani kjaʼaísa sʼin síxkile yaole je chjota kʼoa je ndsʼee tjínnele skoéjin tsa koa̱n kʼoasʼin koa̱nxkile. Nʼio nkjín ndsʼee xi sakʼoa kjile sucursal nga kjonangile tsa koa̱n kʼoa tsa mai josʼin nga koa̱nxkile.
7. Jméni xi koasenkaoná nga kui xi ndatjín chjoéjiaan xi tʼatsʼe njín.
7 Je sucursal kʼoa kao xi chjotajchínga sʼin tjío ya jinjtín alikui koa̱n nga je kʼoakuitsoná josʼin koa̱nxkiná ninga jélani chjónangilee (Gálatas 6:5). Je xi chjotajchínga sʼin tjío, tokui xi sʼin nga koasenkaoná nga kui chjoéjiaan xi ndatjín. Kui sikjaʼaitsjenjinná jmeni xi tso je kjoatéxomale Niná. Tobʼelañá, koaan sikjaʼaitsjenjinná jotso je Biblia xi tʼatsʼe je njín (Hechos 15:29). Kʼianga kʼoatso je Biblia alikui koa̱n nga njín xi̱nyáná kʼoa tsakui xi̱nyánáje̱ je xi ño koya tjínle je njín. Kʼoa a koaan xi̱nyáná je xi ya tjosjejinni nga ño koya xi tjínle je njín. Nga jngó jngóñá xi kuixónñá josʼiaan. Tjínkʼa ndsʼee xi tsjoáʼnde kjoafaʼaitsjenle nga kui xinyále kʼoa tjínkʼa xi mai.a Jñásanile testo xi koasenkaoná josʼin nga koa̱nxkiná.
8. Jósʼin basenkaoná Filipenses 4:5 jmeni xi sʼiaan tsa jngo chʼin ska̱tʼaná.
8 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, tjín chʼin xi tsín xkile. Tsakui nichxin tjínkʼa chjota xi kʼoakuitso nga be xkile chʼin jebi. Tonga si̱kuindaa yaoná. Ya Proverbios 14:15 kʼoatso nga jngo chjota xi chjine alikui tomakjainyejele joʼmile, títjon kjoanla síkjaʼaitsjen jmeni xi sʼin. Kʼoa je Pablo kʼoakitso nga nda katasíkjaʼaitsjen je chjotale Cristo (Filipenses 4:5, TNM). Kʼiatsa kjuintjenngiaa kjoafaʼaitsjen jebi, alikui tokui nʼio si̱kjájonlee yaoná tsa jme chʼin jekakatʼaná xi tsín xkile kʼoa tsín tikoa̱nndosinniná je xále Jeobá (Filipenses 2:4). Kʼianga chjotajée maa, toxá sʼeniná je chʼin. Kuinga kui títjon si̱kʼéjnasíñá xi ndatjín, xi tsonile, nga ngisa tjínle kjoandosin nga Jeobá si̱xálee (tʼexkiai Filipenses 1:10).
A bʼenelee je xi ngikʼa nga kʼoati kui kʼoakatasʼín jmeni xi nʼia ñá (Chótsenlai párrafo 9)
9. 1) Jósʼin basenkaoná Romanos 14:13, 19 jmeni xki xi nichjén. 2) Kʼiatsa tsín kjuintjenngiaa kjoafaʼaitsjen xi kitsjoa Pablo, jméni xi koa̱n.
9 Ya naxinandá Roma, tjínkʼa je chjotale Cristo xi chʼaosʼin kisikʼaxki̱ je ndsʼe̱ kʼianga tsín koanngóson josʼin kisikjaʼaitsjen xi tʼatsʼe tsojmi xi chine kʼoa xi tʼatsʼe sʼuí. Kʼianga kʼoakisʼin, xkón sʼin jetísíkʼéjna je jtín. Kuinga i̱ kitsosínile je Pablo: “Jngo xi kjaʼaíngásʼin bekon nichxin, tonga xi kjaʼaí tongóson bekon ngantsjai nichxin. Nga jngójngó ñaki katasʼejngotakon” (tʼexkiai Romanos 14:5, 13, 15, 19, 20). Jebi kui xi bakóyaná nga chósonnilee kʼoa nga jchaxkoán josʼin síkjaʼaitsjen xi ngikʼa ʼndele nga kʼoénelee nga kʼoasʼin katasíkjaʼaitsjen josʼin nikjaʼaitsjeen ñá. Kʼiatsa tsín kjuintjenngiaa kjoafaʼaitsjen xi kitsjoa Pablo, jméni xi koa̱n. Tochale tosi̱jtilee je ndsʼee kʼoa alikui tijtín sʼin kuiyoñá ya jinjtín. Jngo naxinandá, jñani jngo ndsʼee kao chjoónle kʼoakitsole ndsʼee nga katabatse je xki xi tsjoánganʼioná kʼoa nga totsen tjío tsojmi xi katakjine. Tjínkʼa xi koankjainle kʼoa tjínkʼa xi mai. Xijekoan, je xi kui tsakatse alikuini tsakinyakao, kʼoa nʼio nkjín ndsʼee xi koanjtile. Kuinga kjoa kichomani nga tsín kiskosonnile jmeni xi kisʼin je ndsʼee kao chjoónle. Nga̱ jéní xi kui tsakatse kʼoa jé xi kuitsoni tsa skʼuí xki jebi, tonga nga kʼoakitsole xi ngikʼa nga kʼoati katasʼín xkón sʼin kisikʼéjna je jtín.
10. Ánni nga jchaxkónsíñá jmeni xi sʼín xi ngikʼa. (Chótsenlai sén xi fitsʼiani kjoaʼmiya jebi.)
10 Tsakui nichxin sakʼoa likui sasénná jmeni xi sʼín je ndsʼee josʼin síxkile yaole. Tonga alikui koa̱n nga chʼaosʼin si̱kʼaxkiaa kʼoa nga kʼoakʼuínlee nga katasíkʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle. Tsakui nichxin kuisa machjénle je ndsʼee nga sichjine kjoafaʼaitsjenle (1 Corintios 8:11, 12). Kʼoa tsa maije̱ tosani ñá xi machjénná nga si̱chjinee kjoafaʼaitsjenná. Nga jngó jngóñá xi kuixónñá jmeni xi sʼiaan kʼoa jetoñá bʼakaoná josʼin kuichomani.
NDA CHJOÉJIAAN JOSʼIN BʼETSAOJIAAN
11, 12. Jósʼin basenkaoná Eclesiastés 3:4 kao Gálatas 5:19-21 nga kui chjoéjiaan xi ndatjín kʼianga bʼetsaojiaan.
11 Ngatsʼiñá nga machjénná nga bijnoa kʼoa nga bʼetsaojiaan nga̱ kʼoasʼin tsakʼéndaná je Jeobá (Eclesiastés 3:4). Tonga tsakui xi mená nga koasenkaoná je kjoabʼetsaojin, machjénní nga nda chjoéjiaan kʼoa jotjín tse si̱kʼayalee nichxinná. Jósʼin basenkaoná je kjoafaʼaitsjenná nga kui chjoéjiaan xi ndatjín.
12 Je Biblia kʼoatso nga tsínkʼia kui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín nga kuijnyíjée. Tobʼelañá, nga si̱chajngiaa, tsa xkóson kʼoétsʼoalee, tsa kjoabʼenda sʼiaan, tsa kuixkan, tsa toxkia sʼioaa kʼoa tsakui sʼuí koanngián jñani sʼínjen sʼínkjá chjota. Je Pablo kʼoakitso nga je xi kʼoatjíosʼín alikui “sʼe̱kjoatjaole kjoatéxomale Niná” (Gálatas 5:19-21). Kuinga machjénsíni nga chjónangilee yaoná: “A tsjoáʼnde kjoafaʼaitsjenna nga kui bʼetsaojinña je kjoaniská xi kjoatsʼen tjenkao, tsa je xi naxinandále bʼasjengʼa kʼoa tsa je xi sítsʼenna. A tsjoáʼnde kjoafaʼaitsjenna nga kui kotsenle pelíkula xi kjoachajngi bakó, xi kjoabʼenda tjenkao kao xi kjoachʼi̱ bakó”.
13. Jósʼin basenkaoná 1 Timoteo 4:8 kao Proverbios 13:20 nga kui chjoéjiaan xi ndatjín josʼin nga bʼetsaojiaan.
13 Kataʼyalasa testo xi koasenkaoná nga kui chjoéjiaan xi ndatjín kʼianga bʼetsaojiaan. Tobʼelañá, 1 Timoteo 4:8 kʼoatso nga nda síkaoná nga bʼasje nganʼio je yaoná, xi tsonile, nga ejercicio nʼia. Kʼianga niská basenkao je yaoná. Tonga ali tsakuijin xi tsonile nga toʼya chjota xi kao si̱ská. Proverbios 13:20 itso: “Je xi chjotachjine bʼamjekao chjinee koa̱n, tonga je xi chjotachini bájta kjoa ska̱jin”. Kʼiatsa mená nga nda chjoéjiaan josʼin kʼoétsaojiaan, machjénní nga kao Biblia si̱chjineñá kjoafaʼaitsjenná.
14. Jósʼin tsakinyakao jngo familia je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa ya Romanos 14:2-4.
14 Kataʼyala je choa̱le jngo ndsʼee xi Christian ʼmi kao chjoónle xi Daniela ʼmi. Je ndsʼee kʼoatso kʼianga tʼatsʼe kjoasʼetsaojin tsakjákaonajmíni nga jao xtiyánchjínle nga kiskotʼayajtín Énle Niná ya niʼyale. Kʼoakitsole nga tjín kjoasʼetsaojin xi ndatjín kʼoa xi mai. Kʼoati kitsole ʼyani je xi ñaki miyo ʼmile. Kʼoa jngo tsotile xi kʼoakitso nga ya ndʼiaskuelale, tjíokʼa xti xi kʼoati testigole Jeobá ma xi kui kʼoasʼín jmeni xi tsín ndatjín. Kʼoati kitso nga nʼio bʼénele nga kʼoati katasʼín tsanda je. Je xijchále kʼoakitsole nga jngó jngóñá nga si̱chjén kjoafaʼaitsjenná jmeni xi sʼiaan kʼoa ʼya kaoni (tʼexkiai Romanos 14:2-4).
Si̱chjén je Biblia nga si̱chjinee je kjoafaʼaitsjenná kʼoa alikui kui jtsaojiaan xi chʼaotjín (Chótsenlai párrafo 14)
15. Jósʼin basenkaoná Mateo 6:33 josʼin si̱chjén nichxinná.
15 Jméni xi ngisa nʼio chjíle xi kao ji. A kui nga ʼmi kjoajtín, nga ʼmiyasuin kʼoa nga chotʼayai Biblia. Axo kuinga bʼetsaojin. Je Jesús jngo kjoafaʼaitsjen kitsjoa xi koasenkaoná jokji tse nichxin si̱kʼayalee je kjoasʼetsaojin. Kitso: “Títjon tijnyísjao je kjoatéxomale Niná, kao kjoakixile, kʼoa ngayije kjoa jebi kʼoasʼin kʼoaisonno” (Mateo 6:33). Machjénní nga si̱kjaʼaitsjeen jme xi kitso Jesús ánni nga koa̱nsíniná si̱chjén je nichxinná.
KʼIANGA NOKJOAÑÁ JMENI XI MAKJAINNÁ
16. Jósʼin tsjoánganʼioná je kjoafaʼaitsjenná.
16 Kʼiatsa jenda tíbándiaaná je kjoafaʼaitsjenná, ali tsa tokui kʼoakuitsoná nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín. Kʼoati kʼoakuitsoná nga kui kʼoasʼiaan xi ndatjín. Tobʼelañá, nga kʼuínyasoán. Je kjoafaʼaitsjenná kʼoakuitsoná nga kuinókjoakaoñá chjota xi tʼatsʼe Niná, nga xki̱ niʼya kʼoa tojñani. Je Pablo kʼoakoan. Kʼoakitso nga kjoanʼio tjínnele kuitsoyason nga̱ kui xi kjinele (1 Corintios 9:16). Kʼiatsa kjuintjenngiaa choa̱le Pablo, kʼoati si̱tjosoán jmeni xi kjinená kʼoa nda sʼe̱ tokoán. Kʼoa kʼianga ʼmiyasoán tibinyakaoñá kjoafaʼaitsjenle je chjota kʼianga kʼoakatasʼín jotso je Énle Niná (2 Corintios 4:2).
17. Jméni xi kisʼin jngo tichjaa kʼianga nda tíbándiaale je kjoafaʼaitsjenle.
17 Kataʼyala je choa̱le jngo tichjaa xi Jacqueline ʼmi. Kʼianga xjaʼaonjngo nóle, ya ndʼiaskuelale ñandia nga kui tsakʼinyale xi tʼatsʼe Evolución. Ninga nʼio tsjoake nga tsjoá énle ya ndʼiaskuela, nga kʼia me to jyó tsakʼejna nga̱ tsín kitsjoaʼnde kjoafaʼaitsjenle nga nda kuinchja̱ni xi tʼatsʼe Evolución. Xijekoan, kʼoakitsole je maestrole jmeni xi makjainle. Kʼoa tokʼoakoanle nga tsín jokitsole je maestrole, kʼoa tosa kʼoakitsole nga katatsoya ya jinle xtixínkjín nga tjín xi kisinda ngayeje jmeni xi tjín. Tichjaa jebi nda kisʼe kon nga̱ je kjoachjine xi tjínle xi tʼatsʼe Biblia kui xi tsakasenkao nga kui kʼoakisʼin xi ndatjín. A kʼoatisʼin tísíxá je kjoafaʼaitsjenli.
18. Ánni nga nʼio machjénsíni nga nda katabándiaaná je kjoafaʼaitsjenná.
18 Kʼiatsa chótʼayá je Biblia, kui si̱kjaʼaitsjeen jmeni xi chótʼayá kʼoa si̱tjosonñá, kʼoa je kjoafaʼaitsjenná ñaki nda koandiaaná. Kʼoa nʼio machjén nga kʼoasʼiaan, nga̱ kui xi koasenkaoná nga si̱tjosoán je kjoatéxomale Jeobá kʼoa jmeni xi bakóya. Ngatsʼiaa xi chjotale Cristo maa mená kʼoasʼiaan.
a Chótʼai je rebista La Atalaya xi tsʼe 15 de junio de 2004 jñani “Preguntas de los lectores” tso, ya pájina 29-31.