ISAYA
1 Eci cikeco cimona camwene Isaya* muna Amozi kutalesa ku Juda na Jelusalema mu matangwa a Uziya, a Jothamu, a Ahazi nawa a Hezekiya, bimyene ba Juda:
2 Zibeni, eni melu, co tolilila, obe lifuti-libu,
Mwafwa Yehova nendeka ngwendi:
“Njinalele bana na kubakolesa,
Oloni bananjitengulukila.
3 Ngombe azibuka uje wamulandele,
Co donki* azibuka kwakamulisila shukulu yendi.
Oloni Isalele kanjizibuka,*
Banu bange kubesi na kulinga byuma mu kuzibisisa.”
4 Lubinda lwa muyati wa baka-bubi,
Banu baje kusebuka kwabo kunaleme,
Cisemwa ca banu bababi, bana ba bilinga byabibi.
Banaseze Yehova,
Banashaula Wakujela wa Isalele,
Banamukengesa nima.
5 Bamipupila hali lalo mumuli na kutwalelelaho kupwa baka-kutengulukila?
Mutwe woshe ubabala,
Na mbunge yoshe ibinja.
6 Kutunda ku bilyato kweta ku mutwe nahamo hahi hanalikangula.
Hoshe hali lika bimbandu byabindondo na bitunyu na bimbandu byakama.
Kubabisakele* nambe kubikuta nambe kubyononwesa na mazi.
7 Lifuti lyeni linapu ngundu.
Binganda byeni banabyenyeka na tuhya.
Banu ba ku lifuti lyeka babiisa lifuti lyeni oku munabatala.
Linapu ngwe lifuti libanafungulula banu ba ku lifuti lyeka na kulipwisa ngundu.
8 Muna Siyone wa munakazi banamuseze ngwe lipapela lya mu lihya lya binyu,
Ngwe cipundo ca mu lihya lya kyukamba,
Ngwe nganda ibanazengeleka.
9 Ngwe Yehova wa maswalale katusezelele bamo baje banoboka,
Ngwe tunapu lika ngwe Sodoma,
Co lalo ngwe tunalifu na Gomola.
10 Zibeni lijwi lya Yehova, eni baka-kuyula babakalu ba mu Sodoma.
Tolilileni mwamubwa ku mashiko* a Njambi yetu, eni banu ba mu Gomola.
11 Yehova ngwendi: “Milambu yeni yaingi ili na seho muka kuli yange?
Bwana bweni bwa kwenyeka bwa bimanga ba nkomba na mazi a tusitu ba kununa binapumo,
Co kunjishaka maninga a bana ba bingombe na bimanga na bimembe.
12 Iya akamileke ngwendi
Mwije na kulisholola ku mesho ange,
Muye na kulyatangela mu malapa ange?
13 Likeleni kunena bwana bweni bwa binona bwa kujeneka seho.
Isense yeni inapu ya bunyengwe kuli yange.
Mukalingi bilika bya kutenama kwa ngonde na sabata na kubwahesa biwano.
Kunjasa kumitabesa mulinge manseno na biwano byeni bya kulitila.
14 Njinazindi bilika byeni bya kutenama kwa ngonde na bilika byeni bikwabo.
Binapu citele kuli yange.
Njajuka kubyambata.
15 Co mumwolola maboko eni,
Njilalameka mangana keti njimimone.
Nameme mulombele malombelo amangi,
Kunjimitolilila.
Maboko eni anashulu na maninga.
16 Taneni, lijeleseni,
Tundiseni bilinga byeni byabibi ku mesho ange.
Likeleni kulinga byuma byabibi.
17 Lilongeseni kulinga byuma byabibwa, akuleni mwamubwa,
Ololeni muka-kulyatelela bakwabo,
Lwileni lisesa lya mwana uje kesi na ishe*
Na kwimanena fwile.”
18 Yehova ngwendi: “Ijeni oni tubwahese byuma mukati ketu.
Nameme bubi bweni bubenge ngengu,
Bupwa bwa kutoka ngwe mema a kukonda.
Nameme bubenge manene ngwe nanga ya kubenga,
Bupwa ngwe bwanda bwa kutoka.
19 Nga mulyangwila kwononoka,
Mulya byuma byabibwa bya mu lifuti.
20 Oloni nga mubyana na kupwa baka-kutengulukila,
Mukwale umilya,
Mwafwa yange Yehova, yange njinendekamo.”
21 Ei nganda yapwile ya kulongwa, lelo ikatenguluke kupwa lihule!
Mwashulile baka-kwakula mwamubwa.
Mwakele bilinga bya kusungama,
Oloni hano mwakushula mwa baka-kutsiya banu.
22 Obe nganda, siuva yobe inatenguluka kupwa mazilo,
Co bwala bwobe* bunashamuka na mema.
23 Bamyata bobe bapwa ba kutindibala, co bali na kulikwatasana na bezi.
Umo na umo wabo wazema lizika-kanwa, co ali na kushakezeka bwana.
Kubesi na kwakula mwamubwa uje kesi na ishe,*
Co ñanda ya fwile kuyesi na kweta kuli bakebo.
24 Ngeci, Mwata wa busunga, Yehova wa maswalale,
Wanzili wa Isalele nendeka ngwendi:
“Ewa! Njilitotomona bitozi bange
Na kubalinga shambandinga.
25 Njikulwisa na liboko lyange,
Njitosola maboko obe ngwe uje awatosola na lito,
Co njitundisa mazilo obe oshe.
26 Njikelwisa maako bobe ngwe mukwafwile ku mashangumukilo
Na kwilwisa baka-kunangula bobe ngwe mukwafwile ku maputukilo.
Munima yebi, bakakusana ngwabo Nganda ya Kusungama, Mbongi ya Kulongwa.
27 Siyone bakaipatula omwo bakayakula mwamubwa,
Co banu bayo baje bakeluka, bakabapatula na kusungama.
28 Baka-kutengulukila na baka-bubi bakabapokozwela hamo,
Co baje baseza Yehova bakahwa njwa.
29 Mwafwa bakazibila shwamwa miti ya nzili iwashungwiiye,
Co ukashauka mwafwa ya mahya* awangwile.
30 Mwafwa upwa ngwe muti wakama uje uli na maputa aje ali na kujujwama,
Na kupwa ngwe citungu cije kucesi na mema.
31 Munu wa nzili apwa bulimu,
Co cipangi cendi cipwa bishashe.
Byoshe bibali bikwata milangi,
Co naumo wahi abizima.
2 Ebi bikebyo byamwene Isaya muna Amozi kutalesa ku Juda na Jelusalema:
2 Mu matangwa a mamaneselelo,
Munkinda haje hali njibo ya Yehova
Ukazama manene helu kutubakana minkinda ikwabo
Na kujunduka manene helu kutubakana malundu akwabo,
Co baka-mafuti boshe bakajemukilako.
3 Miyati yaingi ya banu ikayako na kwendeka ngwayo:
“Ijeni tukanduke ku munkinda wa Yehova,
Ku njibo ya Njambi ya Jakobu.
Akatulongesa bingila byendi,
Co tukenda mu bingila byendi.”
Mwafwa lishiko* likatunda mu Siyone,
Co lijwi lya Yehova likatunda mu Jelusalema.
Mikwale yabo bakaifula matemo a bikekele,
Co makunga abo bakawafula bimoko bya kutetesa minango.
Muyati umo kuukakatukila muyati ukwabo na mukwale,
Co kubakalilongesa lalo nzita.
5 Eni bakunjibo ya Jakobu,
Ijeni twakwende mu ceke ca Yehova.
6 Obe Njambi, unombila kuti banu bobe, bakunjibo ya Jakobu
Mwafwa banatembwinina bilinga bya banu ba ku Butuhukilo bwa Litangwa.
Bali na kulinga manseno ngwe baFilistiya,
Co banalitumisila bana ba baka-kwija.
7 Lifuti lyabo linashulu siuva na goldi,
Co byuma byabo bya seho binatumu manene.
Lifuti lyabo linashulu tubalu,
Co matemba abo anatumu manene.
8 Lifuti lyabo linashulu binjambi ba kujeneka seho.
Bali na kutsikamena bipangi bya maboko abo,
Bali na kutsikamena biinapanga minye yabo.
9 Ngeci, banu balitundisa bulemu, bashauka,
Co kuubakonekela.
10 Kobeleni mu limanya na kubanda mu likungu
Mwafwa ya butenu bwa Yehova
Na bulemu bwendi bwakama.
11 Munu wa kulyalesa akashauka,
Co banu ba kulijundula bakabakehesa.
Yehova lika ikeye ibakazumbangeya ha litangwa olyo.
12 Mwafwa linapu litangwa lya Yehova wa maswalale.
Lili na kwizila munu woshe wa kulyalesa nou wa kulijundula,
Lili na kwizila munu woshe, ipwe munu wa bulemu nambe munu wa kwisi.
13 Lizila miti yoshe ya sida ya ku Lebanoni, yailaha, co lalo ya kujunduka,
Na miti yoshe ya oke ya ku Bashani.
14 Lizila minkinda yoshe yailaha
Na malundu oshe amalaha.
15 Lizila tuposhi twoshe twatulaha na bibumbe byoshe bya kukola.
16 Lizila mato oshe a ku Tashishi
Na mato oshe amabwa.
17 Munu wa kulyalesa akashauka,
Co banu ba kulijundula bakabakehesa.
Yehova lika ikeye ibakazumbangeya ha litangwa olyo.
18 Binjambi ba kujeneka seho bakahwa njwa.
19 Co banu bakakobela mu mena a mu mamanya
Na mu mena a mu libu
Mwafwa ya butenu bwa Yehova
Na bulemu bwendi bwakama,
Mwakakatuka na kulingisa lifuti-libu liningange mu ngila ije izibisa lyoba.
20 Ha litangwa olyo, banu bakambata binjambi babo ba kujeneka seho ba siuva na goldi
Baje babalipangelele bakebo babenya mangana babatsikamene,
Na kubombilila biñolo na tumpukumpuku,
21 Co bakakobela mu mena a mu mamanya
Na mu myanzi ya mu mamanya,
Mwafwa ya butenu bwa Yehova
Na bulemu bwendi bwakama,
Mwakakatuka na kulingisa lifuti-libu liningange mu ngila ije izibisa lyoba.
22 Likele kukulahela munu
Uje napu ngwe muku wa mu majulu endi babenya.
Bikajo byakukwasa?
3 Taleni! Mwata wa busunga, Yehova wa maswalale,
Atundisa byuma byoshe bije bikwasa Jelusalema na Juda,
Atundisa byakulya na mema,
2 Atundisa banalume ba nzili na baka-kulwa,
Maako na tupolofweto, baka-kumikiya na bakulunu.
3 Atundisa bantwama ba maswalale 50, banu ba bulemu na baka-kunangula
Na baje bazibuka manene manseno na baka-kushasheya ba bitongwe.
4 Njikalingisa banike bapwe bamyata babo,
Co bakabayula ku banu baje bakatenguluka-tenguluka.*
5 Banu bakalilyatelela,
Munu akalyatelela mukwabo munu.
Mwanike akabulumuna mukulunu,
Co uje ibakasingimika kamandondo kakatolilila uje ibakasingimika manene.
6 Umo na umo akakwata ndolome yendi uje yali nendi mu njibo ya ishe na kumuleka ngwendi:
“Uli na cizalo ca helu, pwa ntwama yetu.
Nyunga ou mutumbo wa byuma bibanabiisa.”
7 Oloni ha litangwa olyo, akabyana ngwendi:
“Yange kunjipu muka-kukuta ha bimbandu byeni.
Kunjesi na byakulya nambe bizalo mu njibo yange.
Keti munjipwise ntwama wa banu.”
8 Mwafwa Jelusalema natanuka,
Co Juda nau,
Mwafwa bali na kulwisa Yehova mu majwi abo na bilinga byabo,
Bali na kutindibala ku mesho a uje wa bumpau.
9 Sholwesi ya ha mesho abo ili na kumwesa byuma byabibi bibakalingi,
Co bali na kwendeka bya bubi bwabo citona-mesho ngwe banu ba mu Sodoma.
Kubesi na kubushweka.
Banabindama mwafwa bali na kulikokela bukalu bakebo babenya.
10 Leka banu ba kusungama ngwobe byuma bibendela bwino.
Bakabana cikandelela mwafwa ya byuma bibali na kulinga.
11 Nabindama munu wamubi!
Bukalu bumwizila,
Mwafwa biwanalingi maboko endi babilinga na kuli ikeye.
12 Banu bange bali na kubayandesa kuli baka-kubapangesa,
Co banakazi bakebo bali na kubayula.
Banu bange, baje bali na kumitwamenena bali na kumilingisa muyebangele,
Co bali na kutanganesa bingila byeni byoshe.
13 Yehova nalibwahesela mangana asompe,
Emana mangana asompe miyati ya banu.
14 Yehova asompesa bakulunu na bamyata ba banu bendi.
“Munenyeka lihya lya binyu,
Co bimunebila tuhutu bili mu binjibo byeni.
15 Bika bimuli na kukalukila ngacije kuyandesa banu bange
Na kulyatelela manene tuhutu?” Mukemwo mwanendeka Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale.
16 Yehova ngwendi: “Mwafwa bambanda ba mu Siyone banapu ba kulyalesa,
Bali na kwenda oku banatala mwilu,
Kulinga buka na mesho abo, kujombozoka,
Na kulinga kalwa na manjolo* abo.
17 Yehova nendi akanenela bambanda ba mu Siyone mushongo wa mabanda ku mitwe yabo,
Co Yehova akalingisa mitwe yabo ikale na mabula.
18 Ha litangwa olyo, Yehova akabanyeka maseka abakazala ku tusendengele,
Na tubinanga tubakazenge ku mitwe yabo na byuma bya kulicakeya bya kulikondobeka,
19 Akabanyeka masikiyo, maseka, binanga bya kufwika ku mesho,
20 Bitambala, tumalyenge twa senga twa kuzala ku tusendengele,
Binanga bya kuzala ha binulo, tumitumwa twakwaka mazi a lwengo lwalubwa na mikalo.
21 Akabanyeka mariñi a ku minye na mariñi a ku majulu,
22 Mikanjo ya bilika, bizalo bya helu, madresi na bikwama,
23 Biponi byabindondo na bizalo bya lineni,
Bitambala na binanga bya kufwika ku mesho.
24 Nameme hano bali na kunika lwengo lwalubwa lwa mazi a bosamu, kulutwe bakanika cuku ca kubola.
Nameme hano bali na kuzala miba, kulutwe bakazala mikole.
Nameme hano bali na kusakula binkambu byabibwa, kulutwe bakakala na mabula.
Nameme hano bali na kuzala bizalo bya kutula, kulutwe bakazala bikeleya.
Nameme hano mibila yabo ili na kusholoka mwamubwa, kulutwe ikakala na bizibukiso bya bibebe.*
25 Banu ba Siyone bakawa na mukwale,
Co banu bendi ba nzili bakandumuka mu nzita.
26 Bikolo byendi bikalila na kukala mu busiwa,
Co akatumama mu libu oku nasala likalyendi.”
4 Ha litangwa olyo, banakazi 7 bakakwatelela munalume umolika na kumuleka ngwabo:
“Tulya byakulya byetu
Na kuzala bizalo byetu,
Cakama lika batusanese lizina lyobe
Mangana shwamwa* itutunde.”
2 Ha litangwa olyo, byuma byakasokesa Yehova bikapwa bya bulemu na bumpau, co baje bakoboka hali baIsalele bakalishasha na kuziba kubwaha mwafwa ya bushuka bwa mu lifuti. 3 Woshe uje akasala mu Siyone na kulitula mu Jelusalema bakamusana ngwabo wakujela, eyo, boshe baje bali mu Jelusalema babanasoneka ngwabo batwaleleleho kuyoya.
4 Yehova akasholwela Jelusalema butenu bwendi na kumusompa, co akakusha mazilo* a bana ba Siyone ba banakazi na kukusha maninga aje anetikila mu Jelusalema. 5 Yehova akalingisa lalo mwela woshe wa munkinda wa Siyone na mwela wawo wa kukungulukila ukale na lishelwa na bwisi ku mutanya na mulangi wa tuhya ku butsiki, mwafwa mwela woshe wa bumpau ukakala nebi bikaufwika. 6 Co hakakala lipapela lya munzinze nga kunashaluka, lya kutewela na kubanda nga kuli lihunzi lyakama na nyonzi.
5 Njimbila muka-cizemo cange mwaso,
Mwaso uje wendeka bya muka-cizemo cange na lihya lyendi lya binyu.
Muka-cizemo cange wakele na lihya lyendi lya binyu kumukulo wa lilundu lya binyu.
2 Walilimine na kutundisamo mamanya.
Wakuninemo binyu byabibwa bya kubenga.
Hakati kalyo watungileho kaposhi
Na kwindamo citikilo ca binyu,
Co wakele na kubandamena ngwendi lima bushuka bwabubwa bwa binyu,
Oloni lyemine bushuka bwa binyu bwabubi.
3 “Ngeci, yeni mwatunga mu Jelusalema, neni banu ba mu Juda,
Akuleni mukati kange na lihya lyange lya binyu.
4 Bika lalo bikwabo binjinapandele kulinga ku lihya lyange lya binyu
Bije kunjalingile?
Njinabandamenene bushuka bwa binyu bwabubwa,
Bika kunemina bushuka bwa binyu bwabubi?
5 Bandameneni njimileke
Binjilinga ku lihya lyange lya binyu:
Njitundisa cimpaka calyo,
Co njilyenyeka.
Njipujula cibumbe calyo ca mamanya,
Co bacilyatangela.
6 Njikalipwisa ngundu.
Kubakalitetela lalo nambe kulishakwila,
Likazika na biputa bya mingonga na shaku,
Co njikashika mashelwa mangana keti anyokeselemo nyonzi.
7 Bakunjibo ya Isalele bakebo lihya lya binyu lya Yehova wa maswalale.
Banu ba mu Juda bakebo lihya lyazemene.
Wakele na kulabelela ngwendi bakula mwamubwa,
Oloni bakele na kwakula mu kuhenga.
Wakele na kulabelela ngwendi bapwa ba kusungama,
Oloni wakele na kuziba miteto ya baje babakele na kulinga mwamubi.”
8 Lubinda lwa baje balikungulwila binjibo byabingi kubwezelela ku binjibo byabo
Na kulikungulwila mahya kubwezelela ku mahya abo
Kweta noho haukahwila mutambela woshe,
Co bakakala likalyabo mu lifuti.
9 Njalizibila Yehova wa maswalale alisinga ngwendi
Binjibo byabingi nameme binapu byakama, co lalo byabibwa,
Bikapwa cuma ca kukomokesa,
Co wahi akakalamo.
10 Mwafwa 10 eka ya lihya lya binyu ikatuhwisa bathi* imolika,
11 Banabindama baje benduka mutondo-tondo kuya na kunwa bwala,
Baje batwalelelaho kunwa kutwala na ku mangwezi muje bwi, kweta noho binyu bibapendesa manene.
12 Bali na kalyalya na cisanzi ca mikole,
Na kangoma, na kamutolilo, na binyu ha bilika byabo,
Oloni kubaka bipangi bya Yehova mu biyongola,
Co kubamono bipangi bya maboko endi.
13 Ngeci, banu bange baya mu bufunge
Mwafwa ya kujeneka mangana.
Banu babo ba bulemu batsa njala,
Co banu babo boshe batsa lihwila.
14 Ngeci, Cihilo* cinanjunuka manene,
Co cinashama manene mu kanwa kaco,
Co bulemu bwei nganda* na mbunga yayo ya kalwa na banu bayo baje bazema manene senga
Bakayamo.
15 Co munu akakulama.
Munu akashauka.
Munu wa kulyalesa akashauka.
16 Yehova wa maswalale bakamuzumbangeya mwafwa ya kusompa kwendi.
Njambi wa busunga, Uje Wakujela, akalijelesa ikeye babenya mwafwa ya kusungama kwendi.
17 Co bana ba bimanga bakalya mu kuzituka ngwe baje bali na kulila mu bulilo* bwabo.
Banu ba mu mafuti eka bakalila mu myela muje mubakele na kulila tusitu ba kununa.
18 Banabindama baje bali na kukokangeya milonga yabo na mikole ya makuli
Na kukokangeya bubi bwabo ngwe kasitu mwakakoko litemba na mikole,
19 Baje bendeka ngwabo: “Wakujela wa Isalele azambwise cipangi cendi.
Cije bwasi-bwasi mangana tucimone.
Biyongola byendi bilingiwe
Mangana tubizibuke.”
20 Banabindama baje bendeka ngwabo byuma byabibwa bikebyo byabibi, byuma byabibi ngwabo bikebyo byabibwa,
Baje batengulula lisusulungu kulipwisa ceke, na ceke kucipwisa lisusulungu,
Baje bamona byuma bya kulula ngwabo bipwelela, byuma bya kupwelelaco ngwabo bilula!
21 Banabindama baje balimona ngwabo bali na mana
Na kulimona ngwabo ba kunyanyama!
22 Banabindama baje bapwa ba kukanyama ku kunwa binyu
Na baje bazibuka manene kushingasana bwala,
23 Baje basompa banu bababi ngwabo kubesi na mulonga mwafwa ya kutambula lizika-kanwa
Na baje kubakula mwamubwa banu ba kusungama!
24 Ngwe mwa milangi ya tuhya muikenyeka bishati
Na mwila wa kuma muukenye mu milangi ya tuhya,
Mizi yabo ibola,
Co bishani byabo bishandoka ngwe bunga,
Mwafwa banabyana lishiko* lya Yehova wa maswalale,
Na kushaula lijwi lya Wakujela wa Isalele.
25 Mukemwo butenu bwa Yehova bunepukila banu bendi,
Co abolwela liboko lyendi na kubatsiya.
Minkinda ijaja,
Co mibila yabo ya kutsa ipwa ngwe mazilo mu bitapalo.
Mwafwa yebi byuma byoshe, butenu bwendi kubwahwile,
Co anga nolwela liboko lyendi mangana abapupe.
26 Nemikila banu ba ku lifuti lya kulako cimweso,
Nabakumbila mulozi mangana baije kutunda ku mamaneselelo a lifuti-libu.
Co Taleni! Bali na kwija bwasi-bwasi.
27 Naumo wahi hakati kabo najuka nambe kutanuka.
Naumo wahi anenguka nambe kulala.
Miba ya mu bimbunda byabo kuishengenya,
Co mikole ya masanda abo nayo kuibatuka.
28 Mikili yabo yoshe ya kubambuka,
Co mata abo a lusipa a kunanela cimweja.
Bimbemba bya tubalu babo binapu ngwe mamanya a kukola manene,
Co mawili a matemba abo ashatuka manene ngwe lihunzi lyakama.
29 Kubuluma kwabo kunapu ngwe kwa ndumba.
Babuluma ngwe bana ba bindumba.*
Bonena na kukwata kasitu,
Bamwambata kwa kujeneka umo amwamena.
30 Ha litangwa olyo, bakonena kasitu
Ngwe kalunga-ndonga uje natenuka.
Woshe uje akatala ha lifuti akamona lisusulungu lya kutewesa.
Nameme ceke cikazibala mwafwa ya mashelwa.
6 Mu mwaka watsile Mwene Uziya, njamwene Yehova natumama ha litanda lya helu manene, co mukanjo wendi washulile mu tempele. 2 Baselafu bemanene helu lyendi. Selafu na Selafu wakele na mambaba 6. Umo na umo wabo wafwikile cihanga cendi na mambaba abali na kufwika mendi endi na mambaba abali, co wakele na kupulula na mambaba abali.
3 Co umo na umo wabo wakele na kutambekela mukwabo ngwendi:
“Wa kujela, wa kujela, wa kujela Yehova wa maswalale.
Lifuti-libu lyoshe linashulu bumpau bwendi.”
4 Bikwateso bya bipamba byaningangele mubakele na kutambeka,* co njibo yashulile bwisi.
5 Co njendekele ngwange: “Njabindama!
Njinatsi!*
Mwafwa tunwa twange tunapu twa kujwala,
Co njili na kuyoya mukati ka banu baje bali na tunwa twa kujwala,
Mwafwa mesho ange anamono bene Mwene, Yehova wa maswalale.”
6 Ngeci, Selafu umo wapulwile na kwija kuli yange. Mu liboko lyendi mwakele linungu lya tuhya lije lyalahwile ha mutula na cimana.* 7 Wakwatele kanwa kange na lije linungu na kwendeka ngwendi:
“Tala! Eli linungu linakwata kanwa kobe.
Mulonga wobe banautundisa,
Co bubi bwobe banabufwiki.
8 Co njazibile lijwi lya Yehova lyendeka ngwalyo: “Iya injituma, iya atuilako?” Co njendekele ngwange: “Yange unoye, njitume.”
9 Co wanjikumbulwile ngwendi: “Ya ukaleke aba banu ngwobe,
‘Mukaziba lwalwingi,
Oloni kumukazibisisa,
Mukamona lwalwingi,
Oloni kumukakala na mangana.’
10 Kaluwisa bimbunge byaba banu.
Zika matwi abo
Na kufwika mesho abo,
Mangana keti bamone na mesho abo
Na kuziba na matwi abo,
Mangana bimbunge byabo keti bizibisise,
Co keti batenguluke na kukanguka.”
11 Ngeci, njendekele ngwange: “Obe Yehova, ebi byuma bitwalelelaho kweta mwaka uka?” Co wanjilekele ngwendi:
“Kweta noho habikalundumukila binganda na kupwa bingundu,
Co mu binjibo mujeneke kukala banu,
Noho halikabiila lifuti na kupwa ngundu.
12 Kweta noho Yehova akashekela banu kulako,
Noho halikakela lifuti na bingundu byabingi.
13 “Oloni mukasala mutambela umo wa banu babandondo lika, co bakawenyeka lalo, ngwe mukukasala cimbundi nga muti wakama na muti wa oke banaitete. Mbuto* ya kujela ikeyo ikapwa cimbundi calyo.”
7 Mu matangwa a Ahazi muna Jothamu, Jothamu muna Uziya mwene wa Juda, Lezini Mwene wa Siria na Peka muna Lemalaya mwene wa Isalele, bezile na kulwisa Jelusalema, oloni kubaifungulwile.* 2 Bakunjibo ya Devidi babalekele ngwabo: “Maswalale ba Siria na maswalale ba Efremu banalikwatasana.”
Co Ahazi na banu bendi bashangumukile kujaja ngwe miti ya mu shwata ije ininganga na lihunzi.
3 Co Yehova walekele Isaya ngwendi: “Ya na munobe Shiya-jeshabu* mukaliwane na Ahazi ku shongo ya kapila kaje katunda mu kalishali ka ha munkinda, ku tapalo iya kuje kwakapangela muka-kukusha bizalo. 4 Ukamuleke ngwobe, ‘Wa mbunge, keti uzibe lyoba. Keti ulijujukile mwafwa yebi bimbundi bibali bili na kukakama bwisi, mwafwa ya butenu bwa Lezini na Siria na muna Lemalaya. 5 Mwafwa Siria na Efremu na muna Lemalaya banayongola kukulinga mwamubi. Banendeka ngwabo: 6 “Tuyeni tukalwise Juda na kuipujula* na kuifungulula,* co tukangule muna Tabeu apwe mwene wayo.”
7 “‘Yehova Mwata Wahakamwa ya Byoshe nendeka ngwendi:
“Biyongola byabo kubibwaha,
Co kubilingiwa.
8 Mwafwa Damasika ikeye ntwama ya Siria,
Co Lezini ikeye ntwama ya Damasika.
Mu myaka 65 lika,
Efremu bakamunyongesa, co kakapu lalo muyati wa banu.
9 Samaliya ikeye ntwama ya Efremu,
Co muna Lemalaya ikeye ntwama ya Samaliya.
Kubanga ukale na likulahelo lya kukanyama,
Keti ngoconi uzeya.”’”
10 Yehova watwaleleleleho kuleka Ahazi ngwendi: 11 “Lomba cizibukiso kuli Yehova Njambi yobe, cinasa kupwa ca kuloba ngwe Cihilo* nambe cacilaha ngwe lilu.” 12 Oloni Ahazi wakumbulwile ngwendi: “Kunjicilombo nambe kweseka Yehova.”
13 Co Isaya wendekele ngwendi: “Shukulu-kambu, tolilileni, eni bakunjibo ya Devidi. Kuma kukwapwilemo mumuneseka mbunge ya kubandamena ya banu? Mushaka lalo kweseka mbunge ya kubandamena ya Njambi ndi? 14 Nameme ngoco, Yehova amyana cizibukiso. Taleni! Mumbanda akakala na cikute, co akakita mwana wa munalume, co akamuluka ngwendi Manuwele.* 15 Akalya barta na buki mwakazibuka kubyana byuma byabibi na kwangula byuma byabibwa. 16 Mwafwa simbu kanda ou mwana azibuke kubyana byuma byabibi na kwangula byuma byabibwa, lifuti lyaba bimyene babali bauli na kutewa likapwa ngundu. 17 Yehova akalingisa yobe na banu bobe na bakunjibo ya isho muyoye mu simbu yaikalu, simbu ije kanda ikaleko laja kushwa bene hatundilile Efremu kuli Juda, mwafwa akamunenela mwene wa Asiria.
18 Ha litangwa olyo, Yehova akakumba mulozi mu kusana binzinzi ba ku bana ba bindonga ba kulako ba Ndonga ya Nailo ya mu Ijipiti na bimuka ba mu lifuti lya Asiria. 19 Co boshe bakaija na kukala mu binema bya kungulumuka, mu myanzi ya mu mamanya, ha biputa bya mingonga byoshe na mu myela yoshe ibakanwila tusitu.
20 Ha litangwa olyo, Yehova akatehula binkambu bya ku mitwe yeni na maka a ha mendi eni na kabemba ka kukumuna ku mutambela wa ku Ndonga,* kulumbununa mwene wa Asiria, co oko kabemba kakatehwila kumo na minjezi yeni.
21 “Ha litangwa olyo, munu akanyungilila muna ngombe wa ha butanga bwendi na kunyungilila lalo bimanga bendi babali. 22 Co mwafwa ya kutuma kwa mabele, akalya barta mwafwa banu boshe bakasala mu lifuti bakalya barta na buki.
23 “Ha litangwa olyo, mu myela muje mwakele miti ya binyu 1,000 ya kupwa mu seteko ya bimbongo bya siuva 1,000 mukakala lika biputa bya mingonga na mwila. 24 Banu bakayako na mata a lusipa na mikili mwafwa lifuti lyoshe likashula biputa bya mingonga na mwila. 25 Co ha minkinda hoshe haje habakele na kusheba na litemo kuukasa kuyaho mwafwa ukatewa biputa bya mingonga na mwila. Ei minkinda ikapwa myela ya kulila bingombe na myela ya kulyatangela bimanga.”
8 Yehova wanjilekele ngwendi: “Ambata mbazubwila yakama ya limanya usonekeho na cisonekeso ngwobe, ‘Maha-shala-hashi-bazi.’* 2 Co njishaka ngwange kapilistu Uliya na Zakaliya muna Jebelekiya, bakaleho ba kulongwa, basoneke ngwabo banapu bakaleho.”
3 Ngeci, njalilalele na* kapolofweto wa munakazi,* co wemitile, co mu kwita kwa simbu wakitile mwana wa munalume. Yehova wanjilekele ngwendi: “Muluke ngwobe Maha-shala-hashi-bazi, 4 mwafwa simbu kanda ou mwanike azibuke kusana ngwendi ‘Tate’ na ‘Nana,’ bufuko bwa Damasika na bufuko bwa Samaliya bakabwambata na kubunena kuli mwene wa Asiria.”
5 Yehova wanjilekele lalo ngwendi:
6 “Ha kuwana ngwe aba banu banabyana mema a mu Shilowa aje ali na kwita mwamubwa,
Co banabwahelela mwafwa ya Lezini muna Lemalaya,
7 Yehova akatuma mwene wa Asiria
Na maswalale bendi boshe mangana babalwise.
Ou mwene akapwa ngwe mema amangi a nzili a mu Ndonga*
Aje ashulisa bana bayo
Kweta na ha nunda,
8 Na kukobela mu Juda.
Akapwa ngwe mema a libazi, amangi kweta na mu singo.
Akajangumuna mambaba endi na kufwika lifuti lyobe lyoshe, ngwe mwa kazila,
Obe Manuwele.”*
9 Eni miyati ya banu, babulumuneni, oloni bamisanyozola sanyu-sanyu.
Tolilileni, yeni boshe mutunda ku mitambela ya kulako ya ha lifuti-libu!
Libwaheseleni kulwa nzita, oloni bamisanyozola sanyu-sanyu!
Libwaheseleni kulwa nzita, oloni bamisanyozola sanyu-sanyu!
10 Tumbeni butumbe, oloni kububwaha!
Endekeni byoshe bimushaka, oloni kubilingiwa,
Mwafwa Njambi ali netu!*
11 Nzili ya Yehova yakele hali yange, co wanjinangwile ngwendi keti njikabangeye ngila yaba banu. Wendekele ngwendi:
12 “Byuma bibasana aba banu ngwabo kutengulukila, keti ubisane ngwobe kutengulukila.
Keti utewe byuma bibatewa,
Keti bikujajese.
13 Yehova wa maswalale ikeye iunapande kumona ngwobe wa kujela,
Ikeye iunapande kuzibila lyoba,
Co ikeye iunapande kujaja.”
14 Akapwa ngwe mwela wa kujela,
Oloni akapwa ngwe limanya lije litanwisa,
Na libwe lije liwisa
Binjibo byoshe bibali bya Isalele.
Akapwa ngwe muheto na bwanda
Ku banu boshe baje batunga mu Jelusalema.
15 Bwingi bwabo bakatanuka na kuwa, co bakapokoka.
Bakatsa mu muheto, co bakabakwata.
16 Bunga-bunga libulu lya bukaleho bubanasoneka.
Kanyamesa lishiko* mukati ka bandongesi bange!
17 Njitwalelelaho kubandamena Yehova uje nashwekela bakunjibo ya Jakobu cihanga cendi, co njimulabelela.
18 Tala! Yange na bana bananjana Yehova tunapu ngwe bizibukiso na bikomokeso mu Isalele bya kutunda kuli Yehova wa maswalale uje wakala ha Munkinda wa Siyone.
19 Co nga bamileka ngwabo: “Ihuleni baka-kwendeka na bakulu nambe baka-kumikiya baje bakayebeta-yebeta na kuningita,” mutaba ndi? Kuma banu kubapandele kwihula Njambi yabo ndi? Biñanda bya banu ba kuyoya kuma banapande kubihula batsi ndi? 20 Banapande kwihula lishiko na bukaleho bubanasoneka.
Nga kubendeka kwesekesa neli lijwi, co kubesi na ceke. 21 Co umo na umo wabo akaita mu lifuti oku ali mu kayando na njala, co mwafwa ya njala na kulubala akasinga mwene yendi na Njambi yendi oku natala mwilu. 22 Co mwakatala ha lifuti-libu, akamona lika bukalu na lisusulungu na mbundu-mbundu na bisimbu byabikalu na lisusulungu lyakama, co kakamono ceke.
9 Nameme ngoco, eli lisusulungu kulikapu ngwe lisusulungu lyakeleko ha bisimbu bya kunima omwo lifuti lyakele mu bukalu, omwo lifuti lya Zebuloni na lifuti lya Nafutali bakele na kulishaula. Oloni mu kwita kwa simbu akalingisa eli lifuti, lije lyeta ku ngila iya ku kalunga-ndonga, mu mutambela wa Jodani, Galileya ya baka-mafuti, balisingimike.
2 Banu baje bakele na kwenda mu lisusulungu
Banamono ceke cakama,
Co baje bakele mu lifuti lya lisusulungu lyakama,
Ceke cinabatwila.
3 Mwafwa unatumisa banu mu lifuti.
Unabalingisa babwahelele manene.
Babwahelela ku mesho obe
Ngwe banu mubakabwahelela ha simbu ya kuteja,
Ngwe mubakabwahelela baje balitepela byuma bibanapukula.
4 Mwafwa unapokozola joko yabo ya kulema,
Unapokozola mulamu wa ha bitsili byabo, mbweti ya muka-kubapangesa,
Ngwe ha litangwa lya Midiani.
5 Makatulo oshe aje aningangesa lifuti-libu muwacaula
Na bizalo byoshe bije binajabama mu maninga
Bakabyumbila mu tuhya.
Bakamusana ngwabo Muka-kunangula wa Kulitila, Njambi wa Nzili, Tate wa Myaka Yoshe, Mwata wa Kwoloka.
7 Ciyulo* cendi cikatwalelelaho kujalakana,
Co kwoloka kucikahu
Ha litanda lya Devidi na mu bumwene bwendi,
Mangana abuzameke na kubukanyamesa
Kwitila mu kwakula mwamubwa na mu kusungama,
Kushwa hano kutwala ku myaka yoshe.
Yehova wa maswalale ikeye nashungwiya kulinga ngoco.
8 Yehova natumine lijwi lya kulwisa Jakobu,
Co linaija na kulwisa Isalele.
9 Co banu boshe bakalizibuka,
Efremu na baje batunga mu Samaliya,
Baje bali na kwendeka na kulyalesa na likamba ngwabo:
10 “Binjibo bya mabrikisi binapujuka,
Oloni yetu tubitungulula na mamanya a kushonga.
Miti ya sikamole banaitete,
Oloni yetu tuingisa na miti ya sida.”
11 Yehova akalingisa bitozi ba Lezini bamulwise
Na kulingisa bitozi bendi bamukatukile.
12 Baka-Siria bakabendela kutunda ku butuhukilo bwa litangwa,* co baFilistiya bakabezila kutunda ku bulahukilo bwa litangwa,
Bakashama mu tunwa twabo na kulehula Isalele.
Mwafwa yebi byuma byoshe, butenu bwendi kubwahwile,
Co anga nolwela liboko lyendi mangana abapupe.
13 Mwafwa banu kubelukile kuli uje ali na kubapupa.
Kubashakezekele Yehova wa maswalale.
14 Yehova akabatula mutwe na mukila mu Isalele,
Akabatula munango uje ujobelela na kubatula litebe* mu litangwa lya ngongo.
15 Mukulunu uje ibasingimika manene ikeye mutwe,
Co kapolofweto uje endeka biñanda bya makuli ikeye mukila.
16 Baje bali na kutwamenena aba banu, bali na kubalingisa bayebangele,
Co baje babali na kutwamenena bali mu citanga.
17 Mukemwo Yehova kesi na kuziba kubwaha hali bakwenje babo,
Co katetela bana ba kujeneka baishabo* na bifwile babo,
Mwafwa boshe banapu baka-kutengulukila na kulinga byuma byabibi.
Co banu boshe bali na kwendeka byuma bya kujeneka seho.
Mwafwa yebi byuma byoshe, butenu bwendi kubwahwile,
Co anga nolwela liboko lyendi mangana abapupe.
18 Mwafwa bilinga byabibi byenyeka ngwe tuhya,
Byenyeka biputa bya mingonga na mwila.
Bishwameka tuhya ku biputa bya kuzika bya mu shwata,
Co bwisi bwabyo bukakumukila mwilu.
19 Mwafwa ya butenu bwa Yehova wa maswalale,
Lifuti banalishwameka tuhya,
Co banu bakabombila mu tuhya.
Naumo wahi akasa kwobola mukwabo nameme bene ndolome yendi.
20 Umo akateta cipuka ku liboko lyendi lya cilyo,
Oloni anga akaziba njala.
Mukwabo akalya situ ya ku liboko lyendi lya cimoshwe,
Oloni anga kakakuta.
Umo na umo wabo akalya situ ya ku liboko lyendi.
21 Manase akalya Efremu,
Co Efremu akalya Manase.
Boshe bakatengulukila Juda.
Mwafwa yebi byuma byoshe, butenu bwendi kubwahwile,
Co anga nolwela liboko lyendi mangana abapupe.
10 Lubinda lwa baje batunga mashiko amabi,
Baje batwalelelaho kusoneka mashiko a kulyatelela bakwabo,
2 Mangana babyane kwakula ñanda ya kahutu,
Na kujeneka kwakula mwamubwa banu bange ba kwisi.
Bafungulula byuma bya bifwile
Na kupukula byuma bya bana baje kubesi na baishabo.*
3 Bika biukalinga ha litangwa lya kusompa*
Kunyonga mucikaija kutunda kulako?
Ukatewela kuli iya mangana akukwase?
Co kuli kuukaseza bufuko* bwobe?
4 Nomu muukalingila mwahi kubanga kutsikama mukati ka mapanditi
Nambe kutsila hamo na baje babakatsiya.
Mwafwa yebi byuma byoshe, butenu bwendi kubwahwile,
Co anga nolwela liboko lyendi mangana abapupe.
5 “Taleni, muka-Asiria!
Ikeye mbweti injipangesa mu kumwesa butenu bwange.
Njipangesa mulamu uli mu liboko lyendi mu kwana kashitiko.
6 Njimutuma akalwise muyati wa baka-kutengulukila,
Akalwise banu baje bananjilubalesa.
Njimushika akafungulule byuma byabingi na kupukula byuma byabingi
Na kubalyatangela ngwe uje alyatangela mandoba mu tapalo.
7 Nameme bisinganyeka byendi byeka, akasinganyeka mu ngila ei,
Nameme biyongola bya mu mbunge yendi byeka, akatumba obu butumbe,
Mwafwa nayongola mu mbunge yendi ngwendi abanyongesa,
Nayongola kunyongesa miyati yaingi, keti yaindondo.
8 Mwafwa ali na kwendeka ngwendi,
‘Kuma bamyata bange boshe keti bimyene ndi?
9 Kuma Kauno kuilifu na Kakemishi ndi?
Kuma Hamathi kuilifu na Apadi ndi?
Kuma Samaliya kuilifu na Damasika ndi?
10 Liboko lyange linafungulula bumwene buje buli na binjambi ba kujeneka seho,
Buje bwakele na tumponya ba kushonga babangi manene kutubakana ba mu Jelusalema na Samaliya.
11 Kuma kunjilingi Jelusalema na tumponya bayo
Ngwe munjinalingila Samaliya na binjambi bayo ba kujeneka seho ndi?’
12 Yehova mwakamanesa bipangi byendi byoshe ha Munkinda wa Siyone na mu Jelusalema, akana kashitiko mwene wa Asiria mwafwa ya likamba lyendi na talesi yendi ya kulyalesa, ya kulijundula. 13 Mwafwa nendeka ngwendi,
‘Njikalinga ngoco na nzili ya liboko lyange
Na mana ange, mwafwa njakala na mana.
Njikatundisa binginga bya miyati ya banu
Na kupukula bufuko bwabo,
Na kufungulula banu bakalamo ngwe munu wa nzili mwakafungulula banu.
14 Njikambata byuma bya banu,
Ngwe munu uje akobelesa liboko lyendi mu lishwa.
Njikakungulula byuma byoshe bya ha lifuti-libu,
Ngwe munu uje akungulula mayaki abanombila kuti.
Banu boshe bakapwa ngwe tuzila baje kubasa kulyamena.’”
15 Kuma ngimbu yasa kulimona kupwa yakama kutubakana uje ali na kuishinjisa ndi?
Kuma saha yasa kulimona kupwa yakama kutubakana uje ali na kuisahesa ndi?
Kuma mulamu wasa kuhwingisa uje naujundula ndi?
Nambe mbweti kuma yasa kujundula uje kubapangele ha citi ndi?
16 Ngeci, Mwata wa busunga, Yehova wa maswalale,
Ayondwesa banu bayo ba kununa*
Na kushwameka tuhya mwisi ya bumpau bwayo.
17 Ceke ca Isalele cipwa tuhya,
Co Wakujela wendi apwa mulangi wa tuhya.
Tuhya tushwama na kwenyeka mwila wayo* na biputa byayo bya mingonga mu litangwa lya ngongo.
18 Akamanesa bumpau bwa shwata yayo na bumpau bwa lihya lyayo lya miti ya bushuka,
Bikapwa ngwe mwakayondwela munu uje ali na kubinja.
19 Miti ije ikasala mu shwata yendi
Ikapwa yaindondo manene, co na mwanike akasa kuitanda.
20 Ha litangwa olyo, baje bakasalaho ku batekulwila ba Isalele
Na bakunjibo ya Jakobu baje bakoboka,
Kubakakulahela lalo uje wabapupile,
Oloni bakakulahela Yehova,
Wakujela wa Isalele, na kupwa ba kulongwa kuli ikeye.
21 Baje bakasalaho bakebo lika bakeluka,
Baje bakasalaho ku batekulwila ba Jakobu bakeluka kuli Njambi wa Nzili.
22 Mwafwa nameme banu bobe, obe Isalele
Banapu ngwe mushekesheke wa ku kalunga-ndonga,
Baje bakasalaho bakebo lika bakeluka.
Njambi nayongola kunyongesa banu,
Co cihiso cikabangumbula ngwe libazi.
23 Eyo, Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale, nayongola kubanyongesa,
Akanyongesa banu mu lifuti lyoshe.
24 Ngeci, Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale, nendeka ngwendi: “Eni banu bange mwakala mu Siyone, keti muzibile lyoba muka-Asiria, uje wakele na kumipupa na mbweti yendi na kujundula mulamu wendi mangana amipupe ngwe mubalingile baka-Ijipiti. 25 Mwafwa mu simbu yaindondo lika njimusompa. Butenu bwange bumwepukila na kumunyongesa. 26 Yehova wa maswalale amuhwingisila cibanzi ngwe mwalingilile omwo wahyanene Midiani ku limanya lya Olebu. Co akolwela mulamu wendi ha kalunga-ndonga na kuujundwila mwilu ngwe mwalingile kuli Ijipiti.
27 Ha litangwa olyo, citele cendi cikatunda ha citsili cobe,
Na joko yendi ikatunda ha singo yobe,
Co ei joko ikapokoka mwafwa ya mazi.”*
28 Naija ku Ayathi,
Neti mu Migroni,
Natulila bitenga byendi mu Mikimashi.
29 Najabuka ha mwaba,
Nalalela mu Geba.
Lama ajaja, banu ba mu Gibea ije yapwa nganda ya Saulu banatewe.
30 Tambeka na kutetubuka, obe muna Galimu wa munakazi.
Tolilila, obe Laisha,
Obe Anathothi wa kahutu.
31 Banu ba mu Madimena banatewe.
Banu ba mu Gebimu banabanda.
32 Ha litangwa lino bene emana ku Nobu.
Enazeka faindi yendi ku munkinda wa muna Siyone wa munakazi,
Kulumbununa lilundu lya Jelusalema.
33 Taleni! Mwata wa busunga, Yehova wa maswalale,
Ali na kubatozola minango mu ngila ya kutewesa.
Miti yailaha manene bali na kuiteta,
Co miti ya kuya manene mwilu bali na kuiwisa.
34 Ateta biputa bya kuzika bya mu shwata na ngimbu,*
Co uje wanzili awisa Lebanoni.
11 Munango ukamena ha cimbundi ca Jesi,
Co munango uje ukasoka ha mizi yendi ukema bushuka.
2 Co sipilitu ya Yehova ikakala hali ikeye,*
Sipilitu ya mana nei ya kuzibisisa,
Sipilitu ya kunangula nei ya nzili,
Sipilitu ya mangana nei ya kuzibila Yehova lyoba.
3 Kuzibila Yehova lyoba kukamuzibisa kubwaha.
Kakasompo munu kwesekesa nebi byamona na mesho endi,
Nambe kwendekela munu kwesekesa lika nebi byaziba na matwi endi.
4 Akasompa mwamubwa* banu ba kwisi,
Na kwendekela banu mu kusungama mu kwimanena banu bababotsi ba ha lifuti-libu.
Akapupa banu ha lifuti-libu na mbweti ya mu kanwa kendi
Na kutsiya banu bababi na muku* wa mu kanwa kendi.
5 Kusungama kukapwa ngwe mwiba mu mbunda yendi,
Na kulongwa nakwo kukapwa ngwe mwiba mu mbunda yendi.
6 Kangunga akakala hamo na muna manga,
Co muna membe akabutama hamo na ingwe,
Co muna ngombe na ndumba* na kasitu wa kununa bakakala hamo,*
Co mwanike wamundondo akabatwamenena.
7 Ngombe na mbeya bakalya hamo,
Co bana babo bakabutama hamo.
Ndumba akalya mwila ngwe ngombe.
8 Mwana uje acijamwa akehela ha bwina bwa lishuko,
Co mwana uje nashumuka akaka liboko lyendi ha bwina bwa linyoka wa bushungu.
9 Kubakanene bushonde
Nambe kubiisa ha munkinda wange woshe wa kujela,
Mwafwa lifuti-libu likashula na mangana a kuzibuka Yehova
Ngwe mema muwanashulu mu kalunga-ndonga.
10 Ha litangwa olyo, muzi wa Jesi ukemana na kupwa cimweso ca miyati ya banu.
Co baka-mafuti bakaija kuli ikeye mangana abanangule,*
Co mwela wendi wa kuhwimina ukakala na bumpau.
11 Ha litangwa olyo, Yehova akolola liboko lyendi lwamucibali mangana akungulule banu bendi baje banasalaho kutunda ku Asiria, ku Ijipiti, ku Patrosi, ku Kushi, ku Elamu, ku Shina,* ku Hamathi, na ku mañanda a ku kalunga-ndonga. 12 Akemikila baka-mafuti cimweso na kukungulula baIsalele baje banalishandoka, co akakungulwila hamo baJuda baje banalishandoka kutunda ku bimbango biwana bya lifuti-libu.
13 Cipululu ca Efremu cikahwa,
Co baje bazinda Juda bakanyonga.
Efremu kakazibila Juda cipululu,
Nambe Juda kuzinda Efremu.
14 Co bakasikumuka bwasi-bwasi ha mingulunga ya baFilistiya ku bulahukilo bwa litangwa,
Boshe bakapukula byuma bya banu ba ku Butuhukilo bwa Litangwa.
Bakolola liboko lyabo na kufungulula Edomu na Mowabi
Na kuyula baAmoni.
Akapupa bana 7 bei ndonga na muku* wendi wa kushaluka
Na kulingisa banu bendeho na kuya mu sambwa na masanda abo ku mendi.
16 Co kukakala tapalo itunda mu Asiria mubakaita banu bendi baje banasalaho,
Ngwe mukwafwile kuli baIsalele ha litangwa libatundile mu lifuti lya Ijipiti.
12 Ha litangwa olyo, ukendeka ngwobe:
“Njikukandelela, obe Yehova,
Mwafwa nameme wanjilubalelele,
Butenu bwobe bwatulile kamandondo-kamandondo, co wanjizembelekele.
2 Taleni! Njambi ikeye mwobole wange.
Njimukulahela, co kunjizibi lyoba,
Mwafwa Jah,* Yehova, napu nzili yange na kukanyama kwange,
Co napu mwobole wange.”
3 Mukatekula mema mu kubwahelela
Mu tubwelubwelu twa kwoboka.
4 Co ha litangwa olyo mukendeka ngweni:
“Kandeleleni Yehova, saneni ha lizina lyendi,
Ambululeni bilinga byendi ku miyati ya banu.
Ambululeni ngweni lizina lyendi banalizumbangeya.
5 Imbeni myaso ya kushangazala Yehova, mwafwa nalingi byuma byabibwa manene.
Ambululeni ou muzimbu ha lifuti-libu hoshe.
6 Tweni bingunda na kutambeka mu kubwahelela, yeni mwatunga mu Siyone,
Mwafwa Wakujela wa Isalele uje ali mukati keni wapwa wakama.”
13 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Babiloni wamwene Isaya muna Amozi mu cimona:
2 “Imikeni cimweso ha munkinda wa mamanya.
Basaneni, bashobweyeni na liboko,
Mangana baije na kukobelela ku bikolo bya banu ba bulemu.
3 Njinana eli lishiko baje banjinangula.*
Njinasana maswalale bange mangana bamwese butenu bwange,
Co balisamba mu kulyalesa.
4 Tolilileni! Ku malundu kuli mbunga ya banu,
Kuli na kuzibika ngwe banu babangi baliuya.
Tolilileni! Bumwene buli na kuliuya,
Baka-mafuti baje banalikungulula hamo bali na kuliuya.
Yehova wa maswalale ali na kukungulula maswalale mangana baye ku nzita.
5 Bali na kwija kutunda ku lifuti lya kulako,
Ku mamaneselelo a lilu.
Yehova ali na kwija na maswalale baje banapu bitwa byendi bya butenu,
Mangana banyongese lifuti-libu lyoshe.
6 Mbolozokeni, mwafwa litangwa lya Yehova lili muyehi.
Likaija omwo Muka-nzili Yoshe akanyongesa byuma.
7 Mukemwo maboko oshe akazeya,
Co mbunge ya munu woshe ikalijujukila manene.
8 Banu bali mu citanga.
Bali na kulitunya na kuziba kubabala,
Ngwe munakazi ashaka kupapa.
Bali na kulitala umo na mukwabo mu kulikasamena,
Oku bihanga byabo bimwesa ngwabyo bali na kuziba manene kubabala.
9 Taleni! litangwa lya Yehova lili na kwija,
Litangwa lya kujeneka kutetela munu, lya kutewesa na butenu bwakama,
Mangana lilingise lifuti lipwe cuma ca kukomokesa,
Na kunyongesa baka-bubi bakalaho.
10 Mwafwa bingongonosi bya mwilu na bibunga bya bingongonosi
Kubikatu ceke.
Litangwa likazibala mulituhuka,
Co ngonde kuikatu ceke.
11 Njikana kashitiko baje batunga ha lifuti-libu mwafwa ya bilinga byabo byabibi,
Na banu bababi mwafwa ya kusebuka kwabo.
Njikamanesa kulyalesa kwa banu ba kulyalesa,
Na kukehesa baka-kulyatelela ba kulyalesa.
12 Njikalingisa banu bapwe babandondo kutubakana goldi ibanajelesa,
Bapwe babandondo kutubakana goldi ya ku Ofiya.
13 Mukemwo njikalingisa melu ajaje,
Na kuningangesa lifuti-libu kulitundisa mu mwela walyo
Mwafwa ya butenu bwa Yehova wa maswalale ha litangwa lya butenu bwendi.
14 Ngwe shonge ibali na kuyomba, na butanga buje kubwesi nou abukungulula,
Umo na umo wabo akeluka ku banu bendi.
Umo na umo wabo akatewela ku lifuti lyendi.
15 Woshe ibakawana bakamupulyasana,
Co woshe ibakakwata akawa na mukwale.
16 Bana babo bakabasanyozola sanyu-sanyu oku banatala,
Binjibo byabo bakabipukula,
Co banakazi babo bakabapika.
17 Njibatumina baMede bakabalwise,
Baje bamona siuva ngwe byuma byangoco,
Co kubakele mbunge ku goldi.
18 Mata abo a lusipa akatsiya bakwenje.
Kubakazibila ngozi bimbututu
Nambe kutetela banike.
19 Co Babiloni ije yapwa bumwene bwa bumpau manene kutubakana bumwene bwoshe,
Nganda yaibwa ibakalyalesela baKaudiya,
Ikapwa ngwe binganda bya Sodoma na Gomola, Njambi mwabinyongesele.
20 Naumo wahi akatungamo,
Nambe kukalamo ku bisemwa byoshe.
Kukwesi kaArabia akashimbikamo tenti yendi,
Co kukwesi kanyungi akahwimisilamo butanga bwendi.
21 Tusitu ba mu mambo bakabutamamo.
Mu binjibo byabo mukashula binkungulu.
Banyamalanda bakakalamo,
Co bimembe ba mu shwata* bakakilyangelamo.
22 Tusitu baje bakolula bakohyela mu tuposhi twayo,
Co bimbanje bakohyela mu mapela ayo amabwa.
Simbu yayo ili muyehi, co matangwa ayo kubawabwezelela.”
14 Mwafwa Yehova akatetela Jakobu, na kwangula lalo Isalele. Akabaka* mu lifuti lyabo, co banu ba ku mafuti eka bakalikwatasana nabo na kukala na bakunjibo ya Jakobu. 2 Miyati ya banu bakaya hamo nabo ku mwela wabo, co bakunjibo ya Isalele bakabapwisa bangamba ba banalume na ba banakazi mu lifuti lya Yehova. Co bakafungulula baje babafungulwile, na kuyula baje bakele na kubasindiya kupanga.*
3 Ha litangwa olyo, Yehova mwakamihwimisa ku byuma bije byakele na kumizibisa kubabala na kuminenela bukalu na ku bundungo bwa kumisindiya, 4 mukatela mwene wa Babiloni eci cisimo* ngweni:
“Uje wakele na kusindiya bakwabo kupanga* nanyongo.
Kulyatelela kwendi kunahu.
5 Yehova napokola mbweti ya banu bababi,
Napokola mulamu wa baka-kuyula,
6 Napokola uje natwalelelaho kupupa miyati ya banu mafaindi mu kulubala,
Uje ali na kuyula baka-mafuti na butenu na kutwalelelaho kubayandesa.
7 Lifuti-libu lyoshe lili mu kwoloka, kukwesi bimpindangano.
Banu bali na kutambeka mu kubwahelela.
8 Miti ya junipa nayo inabwahelela mwafwa ya byuma binalingiwa kuli yobe,
Hamolika na miti ya sida ya ku Lebanoni.
Ili na kwendeka ngwayo, ‘Kutunda habakunyongeselele,
Kukwesi muka-kuteta miti naija na kututeta.’
9 Cihilo* naco calibwahesela
Kuliwana nobe muwija.
Mwafwa yobe, cinendula baje banatsi,
Cinendula bantwama ba kukenyuka ba ha lifuti-libu.
Cilingisa bimyene boshe ba baka-mafuti bakatuke ha matanda abo.
10 Boshe bakuleka ngwabo,
‘Nobe unazeye ngeci mwetu ndi?
Nobe unalifu netu ndi?
11 Kulyalesa kwobe kunasikumuka mu Cihilo,*
Cilumo ca bisanzi byobe bya mikole cinasikumuka.
Mabuno banajalakana kwisi yobe ngwe mwela,
Co ndulo inapu ngwe nanga yobe ya kulifwika.’
12 Unau kutunda mwilu,
Obe ngongonosi ya mutondo ya kubyakula.
Banakuwisila hasi,
Yobe wakele na kufungulula baka-mafuti.
13 Walyendekesele mu mbunge yobe ngwobe, ‘Njikanduka mwilu.
Njijundwila litanda lyange helu lya bingongonosi bya Njambi,
Co njitumama ha munkinda wa kulikungulwila,
Mu myela ya ku kunto* ya kulako manene.
14 Njikanduka helu lya mashelwa
Njipwa ngwe Wahakamwa Manene.’
15 Oloni bakusikumwisa mu Cihilo,*
Ha masima a bwina.
16 Baje bakumona bakuyongola,
Bakutalesesa na kwendeka ngwabo,
‘Kuma keti ikeye wakele na kuningangesa lifuti-libu ou,
Uje wakele na kulingisa bumwene bujaje,
17 Uje walingisile lifuti-libu lipwe ngwe mambo
Na kufungulula binganda byalyo,
Uje wabyanene kupatula mapanditi beluke kwimbo lyabo ndi?’
18 Bimyene bakwabo boshe ba baka-mafuti,
Eyo, bimyene bakwabo boshe, banalala mu bumpau,
Umo na umo wabo ali mu mbumbo* yendi.
19 Oloni yobe banakumbila kuti kwa kujeneka kukutsinda,
Ngwe munango uje ubanaseze mwangoco,
Banakufwiki bibimbi bya baje babanatubu na mukwale,
Baje basikumuka mu bwina bwa mamanya,
Co unapu ngwe cibimbi cibali na kulyatangela.
20 Kubakakutsindi hamo nabo,
Mwafwa wabiisile lifuti lyobe,
Watsiile banu bobe.
Mazina a bana ba banu baje bakalingi byuma byabibi kubakawatumbula lalo.
21 Bwaheseni mwela wa kutsiila bana bendi
Mwafwa ya bubi bwa bakukulwila babo,
Mangana keti bemane na kufungulula lifuti-libu
Na kulingisa lifuti lishule na binganda byabo.”
22 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: “Njibakatukila na kubalwisa.
Na kuzimangana lizina lyabo mu Babiloni na kunyongesa baje banasalaho, na batekulwila babo, na bisemwa bija kulutwe.” Mukemwo mwanendeka Yehova.
23 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: “Njikailingisa ipwe mwela wa biningi na mwela wa mandoba. Co njikaikomba na lukombo lwa kunyongesa.”
24 Yehova wa maswalale nalisingi ngwendi:
“Byuma binjinayongola, bikebyo bikalingiwa,
Co byuma binjinangula kulinga, bikalingiwa bene.
25 Njikatika muka-Asiria mu lifuti lyange,
Na kumulyatangela ha minkinda yange.
Njikatundisa joko yendi hali bakebo,
Na kutundisa citele cendi ha bitsili byabo.”
26 Ebi bikebyo byanangula kulinga ha lifuti-libu hoshe,
Co eli likelyo liboko lyendi lyanolwela* baka-mafuti boshe.
27 Mwafwa Yehova wa maswalale nayongola kulinga ngoco.
Iya asa kwonowesa biyongola byendi?
Nolola liboko lyendi.
Iya asa kulyeteka?
28 Mu mwaka watsile mwene Ahazi, batambekele ou muzimbu ngwabo:
29 Keti ubwahelele, obe Filistiya, nambe woshe wakala muli yobe,
Mwafwa ya mulamu wa uje nakala na kukupupa ubanapokola.
Mwafwa ha cikota* ca linyoka hakatunda linyoka wa bushungu,
Co munendi akapwa linyoka wa tuhya wa kupulula.*
30 Bantwatwa ba banu ba kwisi bakalya na kukuta,
Co tuhutu bakalala mu kwoloka,
Oloni njikatsiya bana bobe* na njala,
Co baje bakasalaho bakabatsiya.
31 Mbolozoka, obe cikolo. Tetubuka, obe nganda.
Banu boshe bakala muli yobe, obe Filistiya, bakalijujukila.
Mwafwa citozi ali na kwija ngwe bwisi kutunda ku kunto,*
Co ha cibunga cendi ca maswalale, naumo wahi asala munima.”
32 Banapande kukumbulula bati tutumwa ba baka-mafuti?*
Babakumbulule ngwabo Yehova najala lubula lwa Siyone,
Co banu bendi ba kwisi batewelamo.
15 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Mowabi:
Ari ya ku Mowabi banayolwesa,
Mwafwa banainyongesa mu butsiki bumolika.
Kile ya ku Mowabi banayolwesa,
Mwafwa banainyongesa mu butsiki bumolika.
2 Mowabi nakanduka ku Njibo* na ku Diboni,
Nakanduka ku myela ya kulunduka mangana akalile.
Mowabi ali na kumbolozoka mwafwa ya Nebo na Medeba.
Mitwe yoshe banaikongobola, minjezi yoshe banaitehula.
3 Banu banazala bikeleya mu bitapalo byendi.
Boshe bali na kumbolozoka ha biluli byabo na mu myela yabo ya mbunga.
Basikumuka oku bali na kulila.
4 Heshiboni na Eleyale bali na kutetubuka,
Majwi abo ali na kuzibika na ku Jahazi.
Mukemwo maswalale ba Mowabi bali na kutwalelelaho kutambeka.
Mowabi ali na kujaja.
5 Mbunge yange ili na kulinyenga mwafwa ya Mowabi.
Bafunge bendi banatewela ku Zowa na ku Egilathi-shelishiya.
Bali na kukanduka ha mukandu wa Luhithi oku balila.
Bali na kuya ku Holonaimu oku bambolozoka mwafwa yobu bukalu.
6 Mwafwa mema a Nimurimu anomu cau.
Mwila wa kutonola unomu,
Mwila woshe unomu cau, co kukwesi mwila wa kutonola unasalako.
7 Mukemwo banambata byuma binasala mu bishete byabo na ku bufuko bwabo.
Bali na kujabuka cinema ca miti ya popula.
8 Mwafwa miteto yabo ili na kuzibika mu lifuti lyoshe lya Mowabi.
Kumbolozoka kwabo kunaketa na ku Eglaimu.
Kumbolozoka kwabo kunaketa na ku Bele-elimu.
9 Mwafwa mema a Daimoni anashulu maninga,
Co kuli byabingi binjinatulikila Daimoni:
BaMowabi baje bakatewa njikabatumina bindumba,
Co baje bakasala mu lifuti nabo njikabatumina bindumba.
16 Tumeni manga wa nkomba kuli mwene wa lifuti,
Mutundiseni ku Sela, mumwitise mu mambo,
Mumutwale ku munkinda wa muna Siyone wa munakazi.
2 Ku myaba ya Anoni, bana ba Mowabi ba banakazi
Bakapwa ngwe kazila ibanasheke mu lishwa lyendi.
3 “Tumbeni butumbe, lingeni bimunangula.
Munzinzime weni upwiseni ngwe butsiki okuni mutanya-mwelu.
Shwekeni baje babanashandola, co keti mwende bungungu baje bali na kutewa.
4 Banu bange babanashandola bakale muli yobe, obe Mowabi.
Pwa mwela mubabanda mubatewa muka-kunyongesa.
Muka-kulyatelela bakwabo akanyonga.
Kubiisa byuma kukahwa,
Co baje bali na kulyatangela bakwabo bakanyonga ha lifuti-libu.
5 Co litanda bakalizameka na cizemo cije kucesi kutenguluka.
Uje akatumama ha litanda mu tenti ya Devidi akapwa wa kulongwa,
Akasompa mwamubwa banu na kwakula mu kusungama bwasi-bwasi.”
6 Tunazibi bya kulyalesa kwa Mowabi, wapwa wa kulyalesa manene.
Tunazibi bya kulijundula kwendi na kulyalesa kwendi na butenu bwendi,
Oloni byendeka byendi bya kulishasha bikapwa byangoco.
7 Ngeci, Mowabi akambolozoka mwafwa ya byuma bikamwizila,
Banu boshe bakambolozoka.
Baje babanapupu, bakalilila makende a bushuka bwa binyu bwa kuma a ku Kile-halesethi.
8 Mwafwa mahya a mu Heshiboni anajujwama.
Miti ya binyu ya mu Sibma nayo inajujwama.
Baka-kuyula mafuti banalyatangela minango yayo ije yakoyokele bushuka bwa binyu.
Yetele na ku Jaze,
Yaketele na mu mambo.
Minango yayo ije yajobelelele, yajalakanene kuketa na ku kalunga-ndonga.
9 Ngeci, njikalila muti wa binyu wa Sibma ngwe munjikalilila Jaze.
Mukajabama mu misozi yange, obe Heshiboni na Eleyale,
Mwafwa kukuwa kumwakele na kukuwa mumwakele na kuteja bushuka bweni bwa ntondwe na bimbuto byeni kunahu.*
10 Kubwahelela na kulisamba banabitundisa mu lihya lya miti ya bushuka,
Co kukwesi myaso ya kubwahelela na kukuwa mu mahya a miti ya binyu.
Muka-kutika binyu nalikele kutika binyu mu bitikilo bya binyu,
Mwafwa njinalingisa banu balikele kukuwa.
11 Mukemwo bilyo byange bya mukati bili na kujaja mwafwa ya Mowabi,
Bili na kujaja ngwe mikole ya kalyalya,
Co bilyo byange bya mukati bili na kujaja mwafwa ya Kile-halesethi.
12 Nameme Mowabi alikwisa kukanduka ku mwela wa kulunduka na kuya ku mwela wendi wa kujela na kulombela, alisina ngoco.
13 Awa akewo majwi endekele Yehova kunima kutalesa kuli Mowabi. 14 Co hano Yehova nendeka ngwendi: “Mu myaka itatu lika, ngeci mwa myaka ya muka-kupanga wa kukumuna,* bumpau bwa Mowabi bukahwa mwafwa ya bimpindangano bya kuliseza-seza, co baje bakasalako bakapwa babandondo manene na kujeneka seho.”
17 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Damasika:
“Taleni! Damasika kuikapu lalo nganda,
Ikapwa mutumbo wa mamanya.
2 Binganda bya Aloe bakabiseza,
Bikapwa myela ya kubutama matanga a bimuna,
Co naumo wahi akawazibisa lyoba.
3 Binganda bya kukola bikazimangana muli Efremu,
Na bumwene bukazimangana mu Damasika.
Co baje banasala mu Siria
Bakapwa ngwe bumpau bwa baIsalele,”* ngwendi Yehova wa maswalale.
4 “Ha litangwa olyo, bumpau bwa Jakobu bukahwa,
Co mubila wendi wa kusikima ukayondwa.
5 Olyo litangwa likapwa ngwe simbu yateja munu binona ku bishati bije binemana,
Co liboko lyendi liteja mitwe ya binona.
Likapwa ngwe munu apupulula binona mu Cinema* ca Lefaimu.
6 Bimbuto bya kupupulula lika bikasalako,
Ngecilika ku muti wa olive ubananinganga
Mukukasala bushuka bwa olive bwa kuhya bubali nambe butatu ku munango wa kushongo-shongo,
Nambe bushuka buwana nambe butanu ku minango ije inemine manene,” ngwendi Yehova Njambi ya Isalele.
7 Ha litangwa olyo, munu akatala kuli uje wamutangele, co mesho endi akakenga Wakujela wa Isalele. 8 Kakatala ku mitula, ije inapu bipangi bya maboko endi, co kakakenge byuma biinapanga minye yendi, ipwe bisini bya kulemesa nambe bikwatelo bya isense.
9 Ha litangwa olyo, binganda byendi bya kukola bikapwa ngwe mwela ubatungile banu ubanaseze mu shwata.
Bikapwa bingundu,
Ngeci mwa munango ubasezele kuli baIsalele.
10 Mwafwa unebala Njambi yobe uje akakwobola,
Kuwanukile Limanya lya mu mwela wobe wa kukola.
Mukemwo unakunu miti yaibwa mu lihya lyobe
Na kukunamo lalo munango wa munu weka.*
11 Ha litangwa liukaka mwamubwa cimpaka ku lihya lyobe,
Ku mutondo, mbuto yobe ikamena,
Oloni biukateja bikazimuka ha litangwa liukabinja na kuziba manene kubabala.
12 Tolilileni! Banu babangi bali na kuliuya,
Kuliuya kwabo kunapu ngwe kutenuka kwa tulunga-ndonga.
Kuli mpindangano ya baka-mafuti,
Baje bali na kuzibika ngwe kucuma kwa mema a nzili.
13 Baka-mafuti bakazibika ngwe kucuma kwa mema amangi.
Akabatenukila, co bakatewela kulako,
Akabasheka ngwe lijungu lya ku minkinda lije lipekumuka na lihunzi,
Ngwe ciputa ca mingonga cije ciya na kungalumuka na lihunzi lyakama.
14 Mangwezi balijujukila.
Simbu kanda kukye kubakalako lalo.
Ou ukewo mutamba wa baje bali na kutwibila
Na fweto ya baje bali na kutupukula.
18 Lubinda lwa lifuti lije lili na tulongolo baje bali na kutuhwisa cilumo na mambaba abo
Mu mutambela wa bindonga bya Ithopia!
2 Eli lifuti lituma tutumwa baite ha kalunga-ndonga,
Bajabuke na mato a matebe. Libaleka ngwalyo:
“Yeni, eni tutumwa ba lumbisi,
Yeni ku lifuti lya banu babalaha, ba bikanda bya kuseneta,
Ku banu babatewa hasi hoshe,
Ku lifuti lya banu ba nzili, baje bali na kuhyana* bakwabo,
Baje lifuti lyabo linabihya na mema a mu bindonga.”
3 Yeni boshe mwakala mu lifuti, neni mwatunga ha lifuti-libu,
Cuma cimuli na kumona cikapwa ngwe cimweso cibanemika ha minkinda,
Co mukaziba cilumo ca kufwa ngwe cilumo ca limbinga.*
4 Mwafwa Yehova nanjileke ngwendi:
“Njikoloka kulu na kutala mwela wange unjinazameka,
Njikoloka ngwe mukukoloka mulikashaluka litanya lya ntondwe,
Ngwe mbundu ije inyoka ha simbu ya kuteja nga kunashaluka.
5 Mwafwa simbu kanda simbu ya kuteja yete,
Nga bishani binatotomoka, co bushuka bwa binyu buya na kuhya,
Minango bakaiteta na bimoko bya kutetesa minango,
Co mikolobozi bakaiteta na kuitundisako.
6 Byoshe bakabisezela tuzila ba ha minkinda baje bakali situ
Na bikashama ba ha lifuti-libu.
Tuzila baje bakali situ bakakalaho ntondwe yoshe,
Co bikashama boshe ba ha lifuti-libu bakakalaho ha simbu yoshe ya kuteja.
7 Ha simbu oyo, Yehova wa maswalale bakamunenela bwana
Kutunda ku lifuti lya banu babalaha, ba bikanda bya kuseneta,
Kutunda ku banu babatewa hasi hoshe,
Kutunda ku lifuti lya banu ba nzili, baje bali na kuhyana* bakwabo,
Baje lifuti lyabo linabihya na mema a mu bindonga,
Bakabunena ku mwela uje uli na lizina lya Yehova wa maswalale, kulumbununa Munkinda wa Siyone.
19 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Ijipiti:
Taleni, Yehova nalondo ha lishelwa lya lumbisi, co ali na kwija mu Ijipiti.
Binjambi ba Ijipiti ba kujeneka seho bajaja ku mesho endi,
Co bimbunge bya banu ba mu Ijipiti bilijujukila.
2 “Njikalingisa baka-Ijipiti batengulukile bakwabo baka-Ijipiti,
Co bakalilwisa umo na mukwabo.
Umo na umo wabo akalwisa ndolome yendi na munu yatunga nendi.
Nganda ikalwisa nganda ikwabo, bumwene bukalwisa bumwene bukwabo.
3 Co baka-Ijipiti bakakala mu citanga,
Njikatanganesa matumbe abo.
Bakakulahela binjambi babo ba kujeneka seho
Na kuya kuli baka-kushasheya, na baka-kwendeka na bakulu, na baka-kumikiya.
4 Njikaka baka-Ijipiti mu liboko lya shukulu wa kuminina mbunge,
Co mwene wamukalu akabayula.” Mukemwo mwanendeka Mwata wa busunga, Yehova wa maswalale.
5 Mema a mu kalunga-ndonga bakawomisa,
Co ndonga ikoma cau.
6 Bindonga bikanika,
Mema a mu tupila twa Nailo ya mu Ijipiti akatepuluka na kuma cau.
Mahongo na matebe bikabola.
7 Bimena byoshe bili ku ndonga ya Nailo, ku shango ya Nailo,
Na bimbuto bibanakunu mu libu kumukulo wa Nailo, bikoma cau.
Bikapekumuka, co kubikakalako lalo.
8 Co baka-kuta bisi bakaziba busiwa,
Baje bakalobela bisi mu Nailo bakalila,
Co baje bakate manda abo mu ndonga bakatepuluka.
9 Baje bakapanga bizalo ha fulakisi* ya kusakula
Na baje bakatungila bizalo ha fremu ya kutungila, bakaziba shwamwa.
10 Baka-kutonga bendi bakabatika,
Baka-kupanga bendi ba kukumuna boshe bakaziba busiwa.
11 Bamyata ba mu Zoani banapu bilema.
Baka-kunangula ba Falo ba mana bali na kwana binangulo bya kujeneka seho.
Wasa kuleka bati Falo ngwobe:
“Nji mutekulwila wa baka-mana,
Nji mutekulwila wa bimyene ba kusañulu”?
12 Banu bobe ba mana bali kuli?
Bakuleke nga bazibuka byanayongola kulinga Yehova wa maswalale kuli Ijipiti.
13 Bamyata ba mu Zoani banalingi bya bulema,
Bamyata ba mu Nofu* banabakwisi,
Bantwama ba miyati ya banu ba mu Ijipiti banongumuna Ijipiti.
14 Yehova natanganesa Ijipiti,
Co bantwama banongumuna Ijipiti mu byuma byoshe biikalingi,
Inapu ngwe muka-kupenda uje ali na kulyalanga mu bishanjo byendi.
15 Co mu Ijipiti kumukala bipangi bya kupanga,
Ipwe bipangi byanasa kupanga munu wakama nambe wamundondo,* munu wa bulemu nambe wa kwisi.*
16 Ha litangwa olyo, Ijipiti akapwa ngwe banakazi, akajaja na kuziba lyoba mwafwa ya liboko lya Yehova wa maswalale lya kutewesa lyanamwolwela. 17 Co lifuti lya Juda likazibisa baka-Ijipiti lyoba. Bakalijujukila mubakaziba bya lifuti lya Juda mwafwa ya byuma byanayongola kulinga Yehova wa maswalale kuli bakebo.
18 Ha litangwa olyo, mu lifuti lya Ijipiti mukakala binganda bitanu bije bikendeka ndaka ya ku Kanana, co bikalisinga ngwabyo bipwa bya kulongwa kuli Yehova wa maswalale. Nganda imo bakaisana ngwabo Nganda ya Kunyongesa.
19 Ha litangwa olyo, kukakala mutula ubakatungila Yehova hakati ka lifuti lya Ijipiti, na ngunzi ibakashimbikila Yehova ha nginga yalyo. 20 Bikapwa cizibukiso na bukaleho kuli Yehova wa maswalale mu lifuti lya Ijipiti, mwafwa bakatambeka kuli Yehova mwafwa ya baka-kubalyatelela, co akabatumina mwobole wakama uje akabobola. 21 Yehova akalisholola kuli baka-Ijipiti, co baka-Ijipiti bakazibuka Yehova ha litangwa olyo, co bakana mulambu na bwana na kulikumiiya kuli Yehova na kulinga bibanalikumiiya. 22 Yehova akapupa baka-Ijipiti, akabapupa na kubakangwisa, co bakeluka kuli Yehova, co akataba kulambelela kwabo na kubakangwisa.
23 Ha litangwa olyo, kukakala tapalo itunda mu Ijipiti kuya ku Asiria. Co baka-Asiria bakaija mu Ijipiti, baka-Ijipiti nabo bakaya mu Asiria, co baka-Ijipiti bakapangela Njambi hamo na baka-Asiria. 24 Ha litangwa olyo, Isalele akapwa wamucitatu, akalikwatasana na Ijipiti na Asiria, co akapwa cibezikiso ha lifuti-libu, 25 mwafwa Yehova wa maswalale akababezikisa ngwendi: “Banu bange baka-Ijipiti babezike, na baka-Asiria baje banapu bipangi bya maboko ange, na baIsalele baje banapu buswana bwange.”
20 Mu mwaka waile Tatani* ku Ashidodi mwamutumine Mwene Sagoni wa Asiria, wakalwisile Ashidodi na kuifungulula. 2 Ha simbu ije, Yehova wendekele kwitila muli Isaya muna Amozi ngwendi: “Ya ukashulule cikeleya mu mbunda yobe na kushulula masanda ku mendi obe.” Co walingile ngoco. Wendele mutotototo* na mendi-mendi.
3 Co Yehova wendekele ngwendi: “Ngamba yange Isaya nende mutotototo na mendi-mendi ha myaka itatu mangana cipwe cizibukiso na cimweso ca byuma bikalingiwa ku Ijipiti na Ithopia. 4 Ngeci, na mwene wa Asiria akatwamenena banu banafungulula mu Ijipiti na mu Ithopia kubatwala mu bufunge, bakwenje na banalume oku bali na kwenda mutotototo na mendi-mendi na matako-tako, mangana azibise Ijipiti shwamwa. 5 Co bakaziba lyoba na shwamwa mwafwa ya Ithopia ibakulahelele na Ijipiti ibakele na kulyalesela.* 6 Ha litangwa olyo, banu batunga oku kumukulo wa kalunga-ndonga bakendeka ngwabo: ‘Taleni binalingiwa ku lifuti litwakulahelele, kuje kutwakele na kutewela mangana batukwase na kutwamena kuli mwene wa Asiria. Iyoni atwamena?’”
21 Ou ukewo muzimbu wa kusompa mambo ya kalunga-ndonga:*
Bukalu buli na kwija ngwe lihunzi lyakama lije lihuwila ku mbwela,*
Lije litunda mu mambo, mu lifuti lya kutewesa.
2 Bananjimwesa cimona ca kutewesa:
Muka-makuli ali na kukwisa,
Co muka-kunyongesa ali na kunyongesa.
Kanduka, obe Elamu! Zengeleka nganda, obe Mede!
Njikamanesa binyengo byoshe biinanene.*
3 Mukemwo njili na kuziba manene kubabala.*
Njili na kulitunya
Ngwe munakazi uje ali na kupapa.
Njinashoto manene mbunge, co kunjesi na kuziba,
Njili mu citanga, co kunjesi na kumona.
4 Mbunge yange inalijakamena, njinalijujukila mwafwa ya lyoba.
Kulahuka kwa litangwa kunjinashungwiiye kuli na kunjizibisa lyoba.
5 Bwaheseni mesa na kubwahesa bitwamo!
Lyeni na kunwa!
Katukeni, eni bamyata, bwabeseni ntelo!*
6 Mwafwa Yehova wanjilekele ngwendi:
“Ya ukake muka-kunyunga mangana akuleke byoshe byamona.”
7 Co wamwene litemba lya nzita libali na kukoka tubalu,
Litemba lya nzita libali na kukoka bidonki,*
Litemba lya nzita libali na kukoka tumele.
Watalesesele mwamubwa na kwakako manene mbunge.
8 Co watambekele na lijwi lyakama ngwe ndumba abuluma, ngwendi:
“Obe Yehova, njinatwalelelaho kwimana ha kaposhi ka kukengela mutanya na mutanya,
Na kutwalelelaho kwimana ha mwela wange wa kunyungila butsiki na butsiki.
9 Tala bili na kwija:
Kuli na kwija banu banalondo mu litemba lya nzita libali na kukoka tubalu!”
Co wendekele mu kutambeka ngwendi:
“Nau! Babiloni nau!
Tumponya ba kushonga boshe ba binjambi bendi banabatikila hasi!”
10 Eni banu bange babanajungula,
Yeni mutunda mu lijungwilo lyange,
Njinamileke binjinazibi kuli Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele.
11 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Duma:*
Kuli munu ali na kutambeka kuli yange kutundilila ku Seya ngwendi:
“Obe muka-kunyunga, kunasala simbu ya kupwa hali mangana kukye?
Obe muka-kunyunga, kunasala simbu ya kupwa hali mangana kukye?”
12 Muka-kunyunga ngwendi:
“Mutondo uli na kwija, butsiki nabwo buli na kwija.
Nga mushaka kwihula, ihuleni.
Ijeni lalo.”
13 Ou ukewo muzimbu wa kusompa mambo:
Mu shwata, mu mambo, mukemwo mumukalalela butsiki,
Eni byendo bya banu ba ku Dedani.
14 Eni mwatunga mu lifuti lya Tema,
Neneleni mema baje banatsi lihwila,
Neneleni byakulya baje bali na kutewa.
15 Mwafwa banatewe mikwale, banatewe mukwale ubanashomona mu cindalo,
Banatewe buta bwa lusipa bubananana, banatewe nzita yakama manene.
16 Mwafwa Yehova nanjileke ngwendi: “Bumpau bwoshe bwa Keda bukahwa mu mwaka umolika ngwe simbu yapanga muka-kupanga wa kukumuna. 17 Banalume ba nzili ba mu Keda baje bakalu na mata a lusipa bakakeha manene, mwafwa omu mukemwo mwanendeka Yehova Njambi ya Isalele.”
22 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Cinema ca Cimona:*
Bika binamilingisa mubaboshe mulonde ha biluli?
2 Obe nganda ya liwayanga na mbongi ya kulisamba,
Wakele manene na lwozi.
Banu bobe baje batsile, kubatsile na mukwale,
Nambe kutsa mu nzita.
3 Boshe baje bakele na kukuyula mu bukenya banatewe.
Banabatwala mu bundungo kwa kujeneka kupangesa buta bwa lusipa.
Boshe babanawana banabatwala mu bundungo,
Nameme banatewela kulako.
4 Mukemwo njinendekele ngwange: “Keti unjitale,
Njecele njilile manene.
Keti ukakateye kunjizembeleka
Mwafwa ya banu bange bananyongo.
5 Mwafwa Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale,
Nanene litangwa lya bitanga na kufungulula na kulijujukila,
Mu Cinema ca Cimona.
Bali na kupujula cibumbe,
Co baje bali ku munkinda bali na kuziba miteto.
6 Elamu ambata ngonga ya mikili.*
7 Binema byobe byabibwa manene
Bikashula matemba a nzita,
Co tubalu* bakemana ha cikolo,
8 Co cije cikanyungilila Juda bakacitundisako.
“Ha litangwa olyo mukatala kuje kubakanyungila bitwa mu Njibo ya mu Shwata, 9 co mukamona bimbengwa byabingi bya nganda ya Devidi. Co mukakungulula mema mu kalishali ka ku cikulo. 10 Mukatanda binjibo bya mu Jelusalema, na kusiula binjibo mangana mukanyamese cibumbe. 11 Mukabwahesa lilonga mukati ka bibumbe bibali mumukanyungila mema a mu kalishali ka laja, oloni kumukatala kuli Muka-kutanga Wakama uje wabyakeleko, co kumukamono uje wayongwele ngoco kusañulu.
12 Ha litangwa olyo Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale,
Akashika banu ngwendi balile na kuziba busiwa,
Akabashika ngwendi batehule ku mitwe yabo na kuzala bikeleya.
13 Nameme ngoco, bali na kubwahelela na kulisamba,
Bali na kutsiya bingombe na kutsiya bimanga,
Bali na kulya situ na kunwa binyu,
Na kwendeka ngwabo, ‘Tulyeni na kunwa mwafwa imene tutsa.’”
14 Ngeci Yehova wa maswalale wanjilekele ngwendi: “‘Ou mulonga kubaukonekela kweta noho hamukatsila,’ ngwendi Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale.”
15 Ebi bikebyo byanendeka Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale, ngwendi: “Ya kuli Shebina, muka-kutwamenena njibo ya mwene, ukamuleke ngwobe, 16 ‘Bika biutonda kuno? Iya wobe wakala kuno, mangana ulicakwile mbumbo kuno?’ Ali na kulicakwila mbumbo mu mwela wa kulunduka, ali na kucakula mwela wendi wa kuhwimina mu limanya. 17 ‘Tala! Yehova akakundamwina hasi, obe munu, akakukwata na nzili. 18 Akakubunga-bunga na nzili na kukumbila ngwe bola ha lifuti lyakama. Hakeho haukatsila, co matemba obe a bumpau hakeho hawakakala. Eci cikashawisa bakunjibo ya shukulu yobe. 19 Co njikakutundisa ha citwamo cobe na kukutundisa ha cipangi cobe.
20 “‘Ha litangwa olyo, njikasana ngamba yange Eliakimu muna Hilikiya. 21 Njikamuzika mukanjo wobe na kumukuta mwiba wobe, na kwaka moko yobe mu liboko lyendi. Co akapwa ishe ya baje batunga mu Jelusalema na bakunjibo ya Juda. 22 Njikaka masapi a ku njibo ya Devidi ha citsili cendi. Akashokolola, co naumo wahi akashoka, co akashoka, co naumo wahi akashokolola. 23 Njikamupameya ngwe mbambo ya citi ibanapameya manene, co akapwa ngwe litanda lya bumpau ku njibo ya ishe. 24 Hali ikeye bakashukikaho bumpau bwoshe bwa ku njibo ya ishe, kulumbununa batekulwila na bana, na bikwata byoshe byabindondo, na bikwata bya malonga, hamolika na binjaba byoshe byakama.’”
25 Yehova wa maswalale ngwendi: “‘Ha litangwa olyo, mbambo ya citi ibanapameya manene bakaishomona na kuiteta, co ikawa. Co citele cije cinazameneneneho cikawa na kubihya, mwafwa Yehova ikeye nendekamo.’”
23 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Tile:
Mbolozokeni, eni mato a ku Tashishi!
Mwafwa cikuma banacibiisa, wahi asa kukobelamo.
Banabajombolwela ou muzimbu mu lifuti lya Kitimu.
2 Olokeni, yeni mwatunga kumukulo wa kalunga-ndonga.
Baka-kulandulula ba ku Sidoni baje bakajabuka kalunga-ndonga banamifukisa.
3 Binona* bya ku Shiho* na bimbuto bibatejele mu Nailo,
Byendele ha mema amangi na kupwa bufuko bwa Tile,
Byanenelele Tile profiti ya baka-mafuti.
4 Ziba shwamwa, obe Sidoni, yobe cimpaka ca kalunga-ndonga,
Mwafwa kalunga-ndonga ngwendi:
“Kanda njizibeho mushongo wa kukita, co kanda njikiteho,
Nambe kulela bakwenje nambe bambanda.”
5 Banu bakateta miteto mubakaziba muzimbu wa Tile,
Ngwe mubatetelele mubazibile muzimbu wa Ijipiti.
6 Jabukeni muye ku Tashishi.
Mbolozokeni, yeni mwatunga kumukulo wa kalunga-ndonga.
7 Kuma ei ikeyo nganda yeni ije yakele na kulisamba kushwa kusañulu, kushwa ku mashangumukilo ndi?
Mendi abo akele na kubatwala ku mafuti a kulako mangana bakatungeko.
8 Iya nayongola kunenela Tile eci cuma,
Ije ikaziki bilongo,
Ije baka-kulandulula bayo bapwile bamyata,
Ije baka-mingoso bayo babasingimikile ha lifuti-libu hoshe?
9 Yehova wa maswalale ikeye nayongola kulinga eci cuma,
Mangana amanese kulyalesa kwayo kuje kunaija mwafwa ya bubwa bwayo bwoshe,
Na kukehesa boshe baje babakele na kusingimika ha lifuti-libu.
10 Obe muna Tashishi wa munakazi, jabuka lifuti lyobe ngwe uje ajabuka ndonga ya Nailo.
Kulyesi lalo na cikuma.
11 Nolwela liboko lyendi ku kalunga-ndonga,
Naningangesa bumwene.
Yehova nashiki ngwendi bibumbe bya Fonisha babinyongese.
12 Co nendeka ngwendi: “Kuukalisamba lalo,
Obe muna Sidoni wa munakazi ibanalyatelela.
Katuka, jabuka uye ku Kitimu.
Nameme kuje, kuukawana kuhwima.”
13 Taleni lifuti lya baKaudiya!
Aba banu bakebo banalingi ngoco, keti baka-Asiria.
Bakebo banailingisa ipwe mwela wa tusitu ba mu mambo,
Banatungu tuposhi twa nzita,
Banapujula tuposhi twayo twa kukola,
Banaibiisa na kuiseza ngacije bene.
14 Mbolozokeni, eni mato a ku Tashishi,
Mwafwa cimpaka ceni banacinyongesa.
15 Ha litangwa olyo, Tile bakaibala ha myaka 70, simbu ije inapu hamo na simbu* ya kuyula kwa mwene umolika. Ku mamaneselelo a myaka 70, Tile ikapwa ngwe lihule ibanembi mu mwaso ngwabo:
16 “Obe lihule ibanebala, ambata kalyalya uzenguluke nganda.
Imba kalyalya kobe mu butongwe,
Imba myaso yaingi,
Mangana bakwanuke.”
17 Ku mamaneselelo a myaka 70, Yehova akanuka lalo Tile, co Tile ikatambula lalo fweto yayo na kulinga buhule na bumwene bwa kaye. 18 Oloni profiti yayo na fweto yayo bikapwa bya kujela kuli Yehova. Kubakabitulika nambe kubyaka kumukulo, mwafwa fweto yayo ikapwa ya banu ba Yehova, mangana balye na kukuta na kuzala bizalo byabibwa.
24 Taleni! Yehova atundisa banu boshe mu lifuti* na kulipwisa ngundu.
Alifulumika na kushandola banu boshe balimo.
2 Byuma bikendela banu boshe mu ngila ya kulifwa:
Mbunga ya banu na tupilistu,
Ngamba wa munalume na shukulu yendi wa munalume,
Ngamba wa munakazi na shukulu yendi wa munakazi,
Muka-kulanda na muka-kulandesa,
Muka-kukumwisa na muka-kukumuna,
Muka-kukolotesa na muka-kukolota.
3 Lifuti likapwa lya mupulungwa,
Byuma byoshe bilimo bakabipukula,
Mwafwa Yehova ikeye nendekamo.
4 Lifuti lili mu busiwa,* lili na kunyonga.
Byuma bya mu lifuti bili na kujujwama, bili na kuhwa.
Banu ba kutsimana ba mu lifuti bali na kuzeya.
5 Banu bali mu lifuti banalibiisa,
Mwafwa banajomboka mashiko,
Banatengulula lishiko,
Na kupokola cikumiiyo ca myaka yoshe.*
6 Mukemwo cisingo cilingisa lifuti balinyongese,
Co baje bakalamo bali na mulonga.
Mukemwo baje bakala mu lifuti banatepuluka,
Co banu babandondo lika banasalamo.
7 Binyu byabiha bili mu busiwa,* muti wa binyu uli na kujujwama,
Co boshe baje banabwahelela mu bimbunge bali na kulinyenga.
8 Kubwahelela kwa tungoma kunahu,
Kalwa ka baje bazema manene senga kanahu,
Cilumo ca kubwahelela ca kalyalya cinahu.
9 Bali na kunwa binyu kwa kujeneka myaso,
Co bwala bulula kuli baje bali na kubunwa.
10 Mbongi ibanaseze banaibiisa,
Binjibo byoshe banabishoko mangana keti kukale umo akobela.
11 Bali na kulilila binyu mu bitapalo.
Kubwahelela kwoshe kunazimangana,
Kubwahelela kwa mu lifuti kunahu.
12 Nganda inapu ngundu,
Cikolo cayo banacitika-tika na kucipwisa mutumbo wa mazilo.
13 Mwafwa omu mukemwo mukukafwa mu lifuti, hakati ka miyati ya banu:
Ngwe muti wa olive ubananinganga,
Ngwe simbu ya kupupulula, ku mamaneselelo a kuteja binyu.
14 Bakakuwa,
Bakatambeka mu kubwahelela.
Bakambulula bukama bwa Yehova ku kalunga-ndonga.*
15 Mukemwo bakashangazala Yehova mu mutambela wa ceke,*
Bakashangazala lizina lya Yehova Njambi ya Isalele ku mañanda a ku kalunga-ndonga.
16 Tuli na kuziba myaso ku mamaneselelo a lifuti-libu, ngwayo:
“Aneni Wakusungama bumpau!”
Oloni njendeka ngwange: “Njili na kuzeya, njili na kuzeya!
Njinabindama! Baka-makuli bali na kukwisa,
Baka-makuli bali na kukwisa.”
17 Lyoba na mena na miheto binabandamena yobe watunga mu lifuti.
18 Woshe akatewa cilumo ca cuma cije cijujwisa, akawila mu bwina,
Co woshe akatuhuka mu bwina, akatsa mu muheto.
Mwafwa bikolo bya mema a mwilu bikazikuka,
Co lubula lwa lifuti lukajaja.
19 Lifuti linashama,
Banalininganga,
Lili na kujaja manene.
20 Lifuti lili na kutalyangela ngwe munu napende,
Co lili na kuninganga noku-noku ngwe cipundo cije cininganga na lihunzi.
Mulonga walyo unalilemena manene,
Co liwa, kulimana lalo.
21 Ha litangwa olyo, Yehova akasompa maswalale ba mwilu
Na bimyene ba ha lifuti-libu.
22 Co bakabakungulwila hamo
Ngwe mapanditi babanakungulwila mu bwina,
Co bakabashokelela mu kamenga.
Munima ya matangwa amangi, bakabelula.
23 Ngonde ije inatuhuka ya mutunu, bakaipayesa,
Co litangwa lije libyakula, bakalizibisa shwamwa,
Mwafwa Yehova wa maswalale napu Mwene ha Munkinda wa Siyone na mu Jelusalema,
Ali na bumpau halutwe lwa bakulunu ba banu bendi.*
25 Obe Yehova, yobe Njambi yange.
Njikuzumbangeya na kushangazala lizina lyobe
Mwafwa unalingi byuma bya kukomokesa,
Byuma biwayongwele kusañulu,
Mu kulongwa, na mu kusungama.
2 Mwafwa unatengulula nganda kupwa mutumbo wa mamanya,
Unatengulula mbongi ije ibananyungilila kupwa ngundu.
Cimpaka ca munu wa ku lifuti lyeka cinapu ngundu,
Kubakacitungulula.
3 Mukemwo banu ba nzili bakakushangazala,
Nganda ya baka-mafuti baje bakalyatelela bakwabo ikakuzibila lyoba.
4 Mwafwa unapu cimpaka ca munu wa kwisi,
Cimpaka ca kahutu mu simbu ya bukalu,
Unapu butewelo nga kuli nyonzi ya lihunzi,
Na munzinze ha simbu ya kushaluka.
Baka-kulyatelela mubatenuka ngwe nyonzi ya lihunzi ije ipupa ha cibumbe,
5 Mubatenuka ngwe kushaluka mu lifuti lya kuma,
Wolwesa kuliuya kwa banu ba kweka.
Ngwe munzinze wa lishelwa muukamanesa kushaluka,
Mwaso wa baka-kulyatelela nawo bawolwesa.
6 Aha ha munkinda, Yehova wa maswalale akalingila miyati yoshe ya banu
Cilika ca byakulya byabibwa,
Cilika ca binyu byabibwa,*
Ca byakulya byabibwa bya kushula na busoso,
Ca binyu byabibwa bya kunzinzubula.
7 Ha munkinda ou, akafukula miyati ya banu boshe lipai lije linabafwiki
Na kufukula baka-mafuti nanga ije inabafwiki.
8 Akalehula* kutsa myaka yoshe,
Co Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova akasikumuna misozi ku mesho a banu boshe.
Akatundisa shwamwa ya banu bendi ha lifuti-libu hoshe,
Mwafwa Yehova babenya ikeye nendekamo.
9 Ha litangwa olyo, bakendeka ngwabo:
“Taleni! Ou ikeye Njambi yetu!
Twamukulahela,
Co akatwobola.
Ou ikeye Yehova!
Twamukulahela.
Tubwaheleleni na kulisamba mwafwa ya kwobola kwendi.
10 Mwafwa liboko lya Yehova likakala aha ha munkinda,
Co Mowabi bakailyatangela ha mwela wayo
Ngwe mwila ubanalyatangela na kuupwisa mutumbo wa bwilo.
11 Akaipupa bimbanda
Ngwe muka-kulapa uje akapa maboko endi ha mema mangana alape,
Co akakehesa kulyalesa kwayo
Mwakaipupa na maboko endi mu butongwe.
12 Co nganda yobe ya kunyungilila, na bibumbe byayo byabilaha bya kunyungilila,
Akaiwisa,
Akaiwisila hasi mu likungu.
26 Ha litangwa olyo, mu lifuti lya Juda bakemba ou mwaso ngwabo:
“Tuli na nganda ya kunyungilila.
Kwobola kwendi kupwa ngwe bibumbe byayo na bipatanga byayo.
2 Shokololeni bikolo mangana muyati wa kusungama ukobele,
Muyati uje wapwa wa kulongwa.
3 Unyungilila baje bajendamena hali yobe mu kushula,
Ubalingisa bakale mu kwoloka simbu yoshe,
Mwafwa banakulahela yobe.
4 Kulaheleni Yehova myaka yoshe,
Mwafwa Jah,* Yehova, ikeye limanya lya myaka yoshe.
5 Mwafwa nakehesa baje batunga ha mwela wa kulunduka, nanyekumuna nganda ya helu.
Naisiula,
Naindamwina ha lifuti-libu,
Nailundumwina mu likungu.
6 Lindi liilyatangela,
Kulumbununa mendi a banu ba kuyanda, myanja ya banu ba kwisi.”
7 Ngila ya banu ba kusungama yapwa ya kusungama.*
Mwafwa u wa kusungama,
Ulambesa ngila ya banu ba kusungama.
8 Omwo tukabangeya ngila ya kusompa kwobe, obe Yehova,
Tunalabelela yobe.
Tushungwiya lizina lyobe nebi bilimanena.
9 Butsiki, mubila* wange woshe ushungwiya yobe,
Eyo, njitwalelelaho kukutonda-tonda na mbunge yange yoshe,
Mwafwa nga usompa lifuti-libu,
Banu bakala mu lifuti balilongesa bya kusungama.
10 Munu wamubi, nameme bamuzibile ngozi,
Anga kalingi byuma bya kusungama.
Nameme mu lifuti lya kusungama, anga alinga byuma byabibi,
Co kamono bukama bwa Yehova.
11 Obe Yehova, unolola liboko lyobe, oloni kubesi na kulimona.
Bamona ntwima iuli nayo ha banu bobe, co baziba shwamwa.
Eyo, tuhya tuunabwahesela bitozi bobe tubanyongesa.
12 Obe Yehova, utwana kwoloka,
Mwafwa byuma byoshe bitunalingi,
Yobe unabilingisa byende bwino.
13 Obe Yehova Njambi yetu, nameme kuli bashukulu beka banatuyulu,
Tutumbula lika lizina lyobe.
14 Banatsi, kubayoyo lalo.
Banatsi, kubasanguka.
Mwafwa unabasompo
Mangana ubanyongese na kulingisa bajeneke kubatumbula lalo.
15 Unamesa muyati, obe Yehova,
Unamesa muyati,
Unamwesa bumpau bwobe.
Unashwenesa manene binginga byoshe bya lifuti.
16 Obe Yehova, batalele kuli yobe mubakele mu bukalu,
Balombelele kuli yobe mu kuyebeta muwabanangwile.
17 Ngwe munakazi uje ashaka kupapa
Mwakazibi mushongo wa kupapa na kulitetela mwafwa ya kuziba kubabala,
Netu mukemwo mutunalizibila mwafwa yobe, obe Yehova.
18 Twakele na cikute, twazibile mushongo wa kupapa,
Oloni kunapu lika ngwe tunakiti lihunzi.
Kutwanenele kwoboka mu lifuti,
Co naumo wahi nasemuka mangana akale mu lifuti.
19 “Batsi bobe bakayoya.
Bibimbi byange bikasanguka.
Indukeni na kutambeka mu kubwahelela,
Yeni munalala mu likungu!
Mwafwa lime lyeni linapu ngwe lime lya mutondo,*
Co lifuti-libu likalingisa baje banatsi bayoye lalo.*
20 Eni banu bange, kobeleni mu milili yeni ya mukati,
Co mumukobela, shokeni bikolo.
Bandeni ha kasimbu kakandondo
Kweta noho butenu buneti.*
21 Mwafwa taleni! Yehova ali na kwija kutunda mu mwela wendi
Mangana akusompese baje batunga mu lifuti mwafwa ya kusebuka kwabo,
Co lifuti likajombolola maninga abanetila,
Co kulikashweke lalo banu babanatsii.”
27 Ha litangwa olyo, Yehova na mukwale wendi wa kubambuka, wa nzili, wa kukanyama,
Akapupa Leviatani,* linyoka wa lumbisi,
Akapupa Leviatani, linyoka uje akalizenga-zenga,
Na kutsiya cikashama wa mu kalunga-ndonga.
2 Ha litangwa olyo, mukamwimbile* ngweni:
“Unapu ngwe lihya lya binyu bije bili na kututumuka lifulu.
3 Yange Yehova njili na kumunyungilila.
Simbu yoshe njili na kumushangelela.
Njili na kumunyungilila butsiki na mutanya,
Mangana keti kukale umo amubulumuna.
4 Njinalikele kumulubalela.
Iya anjizila na biputa bya mingonga na mwila mu nzita?
Njibalyatangela na kubenyeka boshe na tuhya.
5 Ngeci, akwate na nzili ku cimpaka cange.
Akale mu kwoloka nange,
Akale nange mu kwoloka.
6 Mu matangwa ali na kwija kulutwe, Jakobu akashimbika mizi,
Isalele akatemuna bintemo na kujobelela,
Co bakashulisa lifuti na bushuka.
7 Kuma banapande kumupupa ngwe mubapupila uje ali na kumupupa ndi?
Nambe kumutsiya ngwe mubanatsiila banu bendi ndi?
8 Ukamusompa na cilumo ca kutewesa muukamusheka.
Ukamusheka na lihunzi lyobe lya kutewesa ha litangwa lilikahuwa lihunzi lya ku butuhukilo bwa litangwa.
9 Omu mukemwo mubakafwikila kusebuka kwa Jakobu,
Co bubi bwendi mubakabumanesa, ebi bikebyo byuma bikatundamo:
Akalingisa mamanya oshe a ha mutula
Apwe ngwe memba ibanatiki,
Co kukwesi bisini bya kulemesa nambe bikwatelo bya isense bikasala.
10 Mwafwa nganda ya kukola bakaiseza mupulungwa.
Bulilo* bakabuseza na kubuyengula ngwe mambo.
Mukemwo mwakalila na kulala muna ngombe
Na kulya minango ya miti yamwo.
11 Minango yayo muikoma,
Banakazi bakaija na kuipokozola
Na kuipwisa bikuni.
Mwafwa aba banu kubapwile ba kuzibisisa.
Mukemwo uje wabatangele kakabatetela,
Co uje wabamungile kakabazibila ngozi.
12 Eni bana ba Isalele, ha litangwa olyo, yeni mwalishandoka, Yehova akamikungulula umo na umo, kushangumukila ku mutambela wa Ndonga* yakama kutwala ku Cinema ca Ijipiti ngwe munu mwakaninganga muti na kunonongola bushuka bwawo. 13 Ha litangwa olyo, bakohyesa limbinga* lyakama, co baje bali na kunyongela mu lifuti lya Asiria na baje banalishandokela mu lifuti lya Ijipiti bakaija na kutsikamena Yehova ha munkinda wa kujela mu Jelusalema.
28 Lubinda lwa cilongo* ca kulimwesa* ca bitakwa ba Efremu
Na ntemo yaco yaibwa manene ije ili na kujujwama,
Ije ili helu lya cinema ca bwilo ca baje bakapende binyu!
2 Taleni! Yehova atuma munu wa nzili, wa kukanyama.
Akumbila eci cilongo hasi na nzili
Ngwe nyonzi ya mamanya ije iluma na lihunzi lyakama lije libiisa byuma,
Ngwe nyonzi yakama ya cililimo ije ikopotoka.
3 Bilongo bya kulimwesa* bya bitakwa ba Efremu
Bakabilyatangela.
4 Co ntemo yabyo yaibwa manene ije ili na kujujwama,
Ije ili helu lya cinema ca bwilo,
Ipwa ngwe bushuka bwa mukuyu buje bulibanga kuhya simbu kanda ntondwe yete.
Munu acibumona lika, abupotola na kubulehula.
5 Ha litangwa olyo, Yehova wa maswalale akapwa cilongo ca bumpau na cilongo ca bintemo byabibwa ku banu bendi baje banasalaho. 6 Akalingisa maako bakale na lishungu lya kwakula mwamubwa na kwana nzili baje basheka bitozi ku cikolo ca nganda.
7 Co aba nabo bongumuka mwafwa ya binyu,
Bwala bubalingisa batalyangele.
Tupilistu na tupolofweto bongumuka mwafwa ya bwala,
Binyu bibatanganesa,
Co batalyangela mwafwa ya bwala,
Bimona bibali na kumona bili na kubongumuna,
Co kubesi na kusompa mu kusungama.
8 Mwafwa ha bimesa byabo hanashulu bishanjo,
Nahamo hahi kuhesi bishanjo.
9 Iya yalongesa byuma bya mangana,
Co iya yalumbunwina ou muzimbu?
Baje banashumuka ololo ndi?
Baje batunda ololo ku mabele ndi?
10 Mwafwa ali na kulinga “atunda ku lishiko eli, aya ku lishiko eli, atunda ku lishiko eli, aya ku lishiko eli,
Mukana na mukana, mukana na mukana,*
Twatundondo aha, twatundondo haje.”
11 Ngeci, Njambi akendeka naba banu kupangesa banu ba cikukuma, baje bendeka ndaka yeka. 12 Wabalekele ngwendi: “Ou ukewo mwela wa kuhwimina. Uje najuka ahwime, ou ukewo mwela wa kulishubulwisila,” oloni kubamutolililile. 13 Ngeci kuli bakebo, lijwi lya Yehova likapwa ngacije:
“Kutunda ku lishiko eli, kuya ku lishiko eli, kutunda ku lishiko eli, kuya ku lishiko eli,
Mukana na mukana, mukana na mukana,*
Twatundondo aha, twatundondo haje.”
Mangana mubenda,
Batanuke na kuwa busetanima,
Co bapokoka na kutsa mu muheto na kubakwata.
14 Ngeci, zibeni lijwi lya Yehova, yeni baka-kulyalesa,
Yeni baka-kuyula banu ba mu Jelusalema,
15 Mwafwa eni banu muli na kwendeka ngweni:
Tunalikumiiya na kutsa,
Na kulizibasana na Cihilo.*
Mema a libazi lya kutewesa muweta,
Kuwatungumbula,
Mwafwa tunalingisa kukwisa kupwe butewelo bwetu,
Co tunabanda mu makuli.”
16 Ngeci, Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova nendeka ngwendi:
Njijala limanya libaneseka, lipwe lubula lwa Siyone,
Limanya lya seho lya mu mbango lya lubula lwa kukola.
Naumo wahi akulahela eli limanya alijujukila.
17 Kwakula mwamubwa njikacipwisa ngwe mukole wa kusetekesa,
Co kusungama njikacipwisa ngwe mukole wa kusungamesa.
Nyonzi ya mamanya ikakomba butewelo bwa makuli,
Co mema a libazi akangumbula mwela wa kubanda.
18 Cikumiiyo cimunalikumiiya na kutsa, cihwa,
Co lizibasano limunalizibasana na Cihilo,* kulikalako.
Mema a libazi lya kutenuka muweta,
Amisanyozola.
19 Simbu yoshe muweta,
Amyungumuna,
Mwafwa aita mutondo na mutondo,
Mutanya na butsiki.
Kubanga kulijujukila kukekwo kubalingisa bazibisise bibanazibi.”*
20 Mwafwa mwela wawihi manene, munu kasa kutandabalaho,
Co nanga ya kulifwika yaindondo manene, munu kasa kulibungutiyamwo.
21 Mwafwa Yehova akakatuka ngwe mwalingilile ku Munkinda wa Pelazimu,
Akemana ngwe mwalingilile ku cinema* ca kuyehi na Gibioni,
Mangana amwese bilinga byendi, bilinga byendi bya kukomokesa,
Na kupanga bipangi byendi, bipangi byendi bya kukasamesa.
22 Ngeci keti musembulule,
Mangana malyenge eni keti bawakute manene,
Mwafwa Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale, nanjileke ngwendi,
Nayongola kunyongesa lifuti* lyoshe.
23 Jendekeni matwi eni na kutolilila ku lijwi lyange,
Tolilileni mwamubwa ku byuma binjendeka.
24 Kuma muka-kulima atwalelelaho lika kukekela kwa kujeneka kukuna mbuto ndi?
Kuma atwalelelaho lika kukipula na kupupulula masinde ndi?
25 Nga namanesa kubwahesa libu,
Kuma kakubu kumini ya kuzibala na kukuna kumini yeka,
Na kukuna tiliku na mashangu na mbali mu myela yabyo,
Na kukuna speuti* kumukulo wa lihya ndi?
26 Mwafwa Njambi ali na kumulongesa* ngila yaibwa,
Njambi yendi ali na kumulongesa.
27 Mwafwa kumini ya kuzibala kubesi kuitsena na cilei ca kujungwisa,
Co liwili lya litemba kubesi kulitisa ha kumini yeka.
Oloni kumini ya kuzibala bakaipupu na mbweti,
Co kumini yeka bakaipupu na mulamu.
28 Munu mwakajungula, kuma akatiki binona mangana apangeho likende ndi?
Embwe, kesi kutwalelelaho kujungula mangana abitike.
Mwaketisaho liwili lya litemba lyendi libali na kukoka tubalu,
Kesi kubitika.
29 Ebi nabyo bitunda kuli Yehova wa maswalale,
Uje akanangula mwamubwa manene,*
Co lalo nalingi byuma byakama.*
29 “Lubinda lwa Aliele,* lubinda lwa Aliele, nganda mwatungile cilombo Devidi.
Eni banu, twaleleleniho kulinga bilika byeni
Mwaka na mwaka.
2 Oloni njikanenela Aliele bukalu,
Co banu bakalila na kukala mu busiwa,
Co kuli yange, Aliele akapwa ngwe liko lya ku mutula wa Njambi.
3 Njikatunga bilombo ku mitambela yobe yoshe mangana njikulwise,
Na kukuzengeleka na biti bya kushongomoka,
Co njikakutungila cibumbe mangana njikulwise.
4 Bakakuwisila hasi,
Ukendeka oku uli hasi,
Co biukendeka kubikazibika bwino mwafwa ya likungu.
Lijwi lyobe likatundilila hasi
Ngwe lijwi lya muka-kwendeka na bakulu,
Co majwi obe akateta mu likungu.
5 Mbunga ya bitozi bobe ipwa ngwe likungu,
Mbunga ya baka-kulyatelela ipwa ngwe lijungu lije lipekumuka.
Ebi byuma bilingiwa bwasi-bwasi, mu kukasumuna.
6 Yehova wa maswalale akamyobola
Na cililimo na lindunduma na kalwa kakama,
Na lihunzi lyakama, na lihunzi lyakama lya kutenuka, na milangi ya tuhya ije inyongesa.”
7 Co mbunga ya baka-mafuti boshe baje bali na kulwisa Aliele,
Boshe baje bali na kumulwisa,
Baje banashimbika tuposhi twabo twa nzita mangana bamulwise,
Na baje bali na kumunenela bukalu,
Bakapwa ngwe cilota, ngwe cimona ca butsiki.
8 Eyo, kukafwa lika ngwe munu uje natsi njala alota ngwendi ali na kulya byakulya,
Oloni mwenduka anga natsi njala,
Na munu uje natsi lihwila alota ngwendi ali na kunwa mema,
Oloni mwenduka najuka na kutsa lihwila.
Mukemwo mukukafwa ku mbunga ya baka-mafuti boshe
Baje balwisa Munkinda wa Siyone.
9 Kasameni na kukomoka,
Fwikeni ku mesho mangana keti mumone.
Banapende, oloni kubanwine binyu,
Bali na kutalyangela, oloni kubanwine bwala.
10 Mwafwa Yehova namilingisa mulale tulo twakama,
Nafwiki mesho eni, eni tupolofweto,
Co nafwiki ku mitwe yeni, eni baka-kumona bimona.
11 Kuli yeni, cimona coshe cipwa ngwe majwi a mu libulu libanapata. Nga balyana munu uje azibuka kutanda na kumuleka ngwabo: “Tutandeleko eli libulu mu kutambeka,” endeka ngwendi: “Kunjasa kulitanda, mwafwa banalipata.” 12 Co nga eli libulu balyana munu uje kazibuka kutanda na kumuleka ngwabo: “Tanda eli libulu,” endeka ngwendi: “Kunjizibuka kutanda.”
13 Yehova nendeka ngwendi: “Aba banu bali na kunjilemesa lika na tunwa twabo
Na kunjisingimika na tunwa twabo,
Oloni bimbunge byabo bili kulako nange,
Co bali na kunjizibila lyoba mwafwa ya mashiko a banu abanabalongesa.
14 Ngeci, njikalinga lalo byuma bya kukomokesa kuli aba banu,
Njikalinga byuma bya kukomokesa, bya kukasamesa,
Co mana a banu babo ba mana akanyonga,
Na kuzibisisa kwa banu babo ba kunyanyama kukabanda.”
15 Banabindama baje bakalifwiti kushwekela Yehova matumbe abo.
Bilinga byabo bakabilingila mu lisusulungu,
Co bendeka ngwabo: “Iya atumona?
Iya azibuka bitulinga?”
16 Muli na kuhengesa byuma.*
Kuma muka-kumunga byuma bya buma banapande kumwesekesa na buma ndi?
Kuma cuma cibanapanga casa kwendeka uje nacipanga ngwaco:
“Keti ikeye nanjipanga” ndi?
Co kuma cuma cibanamungu casa kwendeka uje nacimungu ngwaco:
“Byahi byazibuka” ndi?
17 Mu simbu yaindondo lika, Lebanoni bakaipwisa lihya lya miti ya bushuka,
Co eli lihya lya miti ya bushuka bakalimona ngwe shwata.
18 Ha litangwa olyo, tusinda-matwi bakaziba majwi a mu libulu,
Co mesho a tupuputwa akamona mu lisusulungu lyakama.
19 Banu bababotsi bakabwahelela manene mwafwa ya Yehova,
Co tuhutu bakalisamba mwafwa ya Wakujela wa Isalele.
20 Mwafwa muka-kulyatelela kakakalako lalo.
Muka-kulishasha akanyonga,
Co boshe baje babandamena kubulumuna bakwabo bakabanyongesa.
21 Bakanyongesa baje bakutiiya bakwabo biñanda bya makuli,
Baje batela miheto muka-kwamena* banu ku cikolo ca nganda,
Na kwendeka byuma bya kujeneka bukaleho mangana keti bakule mwamubwa munu wa kusungama.
22 Ngeci, Yehova uje wapatwile Abrahamu nendeka kutalesa ku bakunjibo ya Jakobu ngwendi:
Jakobu kakazibi lalo shwamwa,
Co cihanga cendi kucikatokoloka lalo.*
23 Mwafwa mwakamona bana bendi,
Baje bapwa cipangi ca maboko ange banamuzengeleka,
Bakajelesa lizina lyange,
Eyo, bakajelesa lizina lya Wakujela wa Jakobu,
Na kuzibila lyoba Njambi ya Isalele.
24 Baje banalumbuka bakapwa ba kuzibisisa,
Co baje bali na kuyayabala bakataba kubanangula.”
30 Yehova nendeka ngwendi: “Banabindama bana ba kutindibala,
Baje balinga mwaya matumbe abo, keti ange,
Baje balinga bikumiiyo, oloni keti na sipilitu yange,
Mangana babwezelele bubi ku bubi.
2 Basikumuka ku Ijipiti kwa kujeneka kunjihula,
Batewela kuli Falo* mangana akabanyungilile
Na kutewela mu munzinze wa Ijipiti!
3 Oloni kunyungilila kwa Falo kumilingisa muzibe shwamwa,
Co kutewela mu munzinze wa Ijipiti kumilingisa mushauke.
4 Mwafwa bamyata bendi bali mu Zoani,
Co tutumwa bendi banete mu Hanesi.
5 Boshe bakabazibisa shwamwa
Banu baje kubasa kubanenela bubwa bwoshe-bwoshe,
Baje kubabakwasa nambe kubanenela bubwa,
Kubanga shwamwa na kushauka.”
6 Ou ukewo muzimbu wa kusompa bimuna ba ku mbwela:*
Mu lifuti lya bishoti na kayando,
Lifuti lya bindumba, bindumba baje bali na kubuluma,
Lifuti lya mambwambwa na manyoka ba tuhya ba kupulula,*
Mukemwo mubaita baje bambatela bufuko bwabo ha myongo ya bidonki,*
Na kwambatela byuma byabo bya kulikwasesa ha matunda a tumele.
Oloni ebi byuma kubikwasa banu.
7 Mwafwa bukwasi bwa Ijipiti bwangoco.
Mukemwo njaitumbula ngwange: “Rahabu, uje akatumama lika ngoco.”
8 Ngeci, ya ukabisoneke ha mbazubwila ya limanya oku nabo banatalelela,
Na kubisoneka mu libulu,
Mangana mu simbu ija kulutwe,
Bikapwe bukaleho bwa myaka yoshe.
9 Mwafwa banapu baka-kutengulukila, banapu bana baje bapwa baka-kukwisa,
Bana baje kubashaka kuziba lishiko* lya Yehova.
10 Baleka baka-kumona ngwabo, ‘Keti mumone,’
Na kuleka baka-kumona bimona ngwabo, ‘Keti mutuleke bimona bya busunga.
Tulekeni byuma bije bituzibisa kubwaha. Moneni bimona bya makuli.
11 Sezeni ngila, tundeni mu ngila.
Eceleni kutuleka bya Wakujela wa Isalele.’”
12 Ngeci, Wakujela wa Isalele ngwendi:
“Ha kuwana ngwe munabyana lijwi lyange,
Na kukulahela linyanyamena na makuli,
Na kujendamena ha byuma ebi,
13 Mulonga weni umilingisa mupwe ngwe cibumbe cije cili na mwanzi,
Ngwe cibumbe cacilaha ca kujendama cije cishaka kuwa.
Ciwa mu kukasumuna simbu yoshe-yoshe.
14 Cipujuka ngwe njaba yakama ya muka-kumunga byuma bya buma,
Citikika coshe tiki-tiki, co kukusala nameme mbazubwila
Ya kulahwisa tuhya ha liko,
Nambe ya kutekwisa mema mu mungunja.”*
15 Mwafwa Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova, Wakujela wa Isalele ngwendi:
“Nga mwiluka kuli yange na kulitumamena, co mwoboka,
Mukala na nzili nga muwa bimbunge na kunjikulahela.
Oloni kumwashakele.
16 Mwendekele ngweni: “Embwe, tutewa oku tuli ha tubalu!
Tulonda ha tubalu ba lumbisi!”
Ngeci, mutewa bene.
Oloni baka-kumisheka bakala manene na lumbisi.
17 Banu 1,000 bakalijujukila mwafwa ya munu umo uje akabajujwisa,
Mukatewa mwafwa ya banu batanu baje bakamijujwisa,
Kweta noho baje banasalaho hakati keni bakapwa ngwe cisini cije cili helu lya munkinda,
Ngwe cisini ca cimweso cili helu lya lilundu.
18 Oloni Yehova ali na kumimwesa mbunge ya kubandamena mangana amizibile ngozi,
Co akatuka mangana amitetele.
Mwafwa Yehova wapwa Njambi uje akakula mwamubwa.
Banabwahelela boshe baje bali na kumubandamena.*
19 Mumukakala mu Siyone, mu Jelusalema, kumukalili embwe. Cili bene, akamizibila ngozi mwakaziba miteto yeni ya kulomba bukwasi. Acikaiziba lika, akamikumbulula. 20 Nameme Yehova akaminenela bukalu kupwa ngwe byakulya byeni na tuyando kupwa ngwe mema eni, Mulongesi weni Wakama Manene kakalishweke lalo, co mukamona Mulongesi weni Wakama Manene na mesho eni. 21 Nga mungumuka na kuya ku cilyo nameme ku cimoshwe, muziba lijwi munima yeni lyendeka ngwalyo, “Ngila ei. Endenimo.”
22 Co mukajwalesa siuva imunasalimba ha tumponya beni ba kushonga, na goldi imunasalimba ha tumponya beni ba bikubo. Mukabombila kuti ngwe nanga ya munakazi uje ali ku ngonde na kubaleka ngweni, “Yeni okwo!”* 23 Co akanyokesela nyonzi bimbuto bimunakunu mu libu, co libu likamenesa byakulya byabingi byabibwa. Ha litangwa olyo, bimuna beni bakalila mu bulilo bwakama. 24 Co bingombe na bidonki baje bakalimi bakalya byakulya bibanakumbasana mwamubwa, bije bibanaleleka na bifosholo na bifosholo bya mishomo. 25 Co tuposhi mutukawa ha litangwa libakatsiya manene banu, ha munkinda woshe waulaha na lilundu lyoshe lyalilaha hakakala bana ba bindonga na tupila twa mema. 26 Ha litangwa lyakakuta Yehova banu bendi haje habanabulumuka* na kukangwisa bimbandu byabo byakama byanabapwelumwine, lyezi lya ngonde ya mutunu likapwa ngwe ceke ca litangwa. Co ceke ca litangwa cikalibwezelela lwa kupwa 7, ngwe ceke ca matangwa 7.
27 Taleni! Yehova* ali na kwija kutundilila kulako,
Ali na kwija na butenu na mashelwa a kulema.
Endeka na butenu,
Co ndaka yendi inapu ngwe tuhya tuje tunyongesa.
28 Sipilitu* yendi inapu ngwe mema a muta aje alibwezelela kweta na mu singo,
Mangana asefe baka-mafuti mu sefa ya kunyongesa,
Co miyati ya banu ikakala na mikole ku bimbange byayo ije ikabongumuna.
29 Oloni mwaso weni ukapwa ngwe mwaso ubanembi butsiki
Ha simbu imulibwahesela* cilika,
Co bimbunge byeni bikabwahelela ngwe munu
Uje enda oku emba* mutolilo
Mwaya ku munkinda wa Yehova, Limanya lya Isalele.
30 Yehova alingisa lijwi lyendi lyakama lizibike,
Na kusholola liboko lyendi mwalyolwela hasi na butenu,
Na mulangi wa tuhya tuje tunyongesa,
Na nyonzi yakama na cililimo na nyonzi ya mamanya.
31 Mwafwa ya lijwi lya Yehova, Asiria ikalijujukila,
Akaipupa na mbweti.
32 Simbu yoshe yakahwingisa Yehova mbweti yendi ya kashitiko
Kaje kakana Asiria,
Kukazibika cilumo ca tungoma na tulyalya
Mwakahwinga liboko lyendi mu kuilwisa.
33 Mwafwa Tofethi* yayo banaibwahesa laja,
Banaibwahesela lalo na mwene.
Njambi nabwahesa mwela wa kuloba wa kujanjabala muje mwanalundika bikuni,
Nabwekemo tuhya twakama na kwakamo bikuni byabingi.
Muku wa Yehova, uje unapu ngwe muta wa saufa,
Ukashwameka Tofethi na tuhya.
31 Lubinda lwa baje basikumuka ku Ijipiti kukatonda bukwasi,
Baje bakulahela tubalu,
Baje bakulahela matemba a nzita* mwafwa ngwabo amangi,
Na tubalu ba nzita mwafwa ngwabo bali na nzili.
Oloni kubatala kuli Wakujela wa Isalele,
Co kubashakezeka Yehova.
2 Oloni nendi ali na mana, co akanena cihiso,
Akashulisilila byuma byanendeka.
Akemana na kulwisa cibunga ca baka-kulinga byuma byabibi
Na baje bakwasa baka-kulinga byuma byabibi.
3 Oloni baka-Ijipiti banapu banu bangoco, kubapwile ngwe Njambi,
Tubalu babo bapwa ba situ, keti ba ku sipilitu.
Yehova mwolola liboko lyendi,
Woshe akwasa mukwabo atanuka,
Co woshe ibakwasa awa,
Boshe banyonga ha simbu imolika.
4 Mwafwa Yehova nanjileke ngwendi:
“Ngwe ndumba wa nzili mwakonena nga nakwata kasitu,
Na kujeneka kutewa mwaziba majwi a tunyungi
Nambe kutewa kuliuya kwabo,
Omwo balikungulula mangana bamulwise,
Mukemwo mwakasikumukila Yehova wa maswalale kwakulwa nzita
Mangana alwile Munkinda wa Siyone na lilundu lyawo.
5 Yehova wa maswalale akamena Jelusalema ngwe mwa kazila uje asikumuka bwasi-bwasi mangana anyungilile bana bendi.
Akailwila na kuyobola.
Akainyungilila na kuyamena.”
6 Eni baIsalele, ilukeni kuli uje imunatengulukila na mombulu. 7 Mwafwa ha litangwa olyo, umo na umo weni akabyana binjambi bendi bangoco ba siuva na binjambi bendi ba kujeneka seho ba goldi bamwapangele na maboko eni mu kulinga bubi.
8 Co muka-Asiria akawa na mukwale, uje keti wa munu,
Mukwale uje kuwapwile wa munu ukamulya.
Akatewa mwafwa ya mukwale,
Co bakwenje bendi bakabasindiya kupanga.
9 Uje napu ngwe limanya kuli ikeye akanyonga mwafwa ya kuziba manene lyoba,
Co bamyata bendi bakalijujukila mwafwa ya cisini ca cimweso,” ngwendi Yehova,
Uje ceke cendi* cili mu Siyone, co litende lyendi lya tuhya lili mu Jelusalema.
32 Taleni! Mwene akayula mu kusungama,
Co bamyata bakakula mwamubwa mubakayula.
2 Umo na umo wabo akapwa ngwe mwela wa kubanda lihunzi,
Mwela wa kubanda nyonzi ya lihunzi,
Ngwe bana ba bindonga mu lifuti lya kujeneka mema,
Ngwe munzinze wa limanya lyakama mu lifuti lya kuma.
3 Co mesho a baje bali na kumona kubakawafwiki,
Matwi a baje bali na kuziba akatolilila mwamubwa.
4 Bimbunge bya baje bakalusuka kulinga byuma, bikasinganyekesesa ha byuma bibalilongesa,
Co bindaka bya baka-cikukuma bikendeka mwamubwa mu kuzibika.
5 Cilema kubakamutumbula lalo ngwabo muka-kwana,
Co munu wa kundungula kubakamutumbula ngwabo munu wa bulemu,
6 Mwafwa cilema endeka bya bulema,
Co mbunge yendi itumba matumbe amabi,
Mangana akundwiye kutengulukila* na kwendeka byuma bya kuhenga hali Yehova,
Mangana alingise munu natsi njala ajeneke kuwana byakulya
Na kulingisa munu natsi lihwila ajeneke kuwanako bimo bya kunwa.
7 Matumbe a munu wa kundungula amabi,
Akundwiya bilinga bya shwamwa
Mangana anyongese munu wa kuyanda na makuli,
Nameme nga kahutu endeka busunga.
8 Oloni muka-kwana washaka kwana,
Co atwalelelaho na kwana.*
9 “Eni banakazi baje kubesi kwaka mbunge ku byuma, katukeni na kutolilila ku lijwi lyange.
Eni bambanda ba kujeneka bimo bya kumishotesa mbunge, tolilileni mwamubwa ku byuma binjendeka.
10 Munima ya mwaka umo, yeni kumwesi nebi bya kumishotesa mbunge mukalijujukila,
Mwafwa kumukakala na bushuka bumunateje muikahwa simbu ya kuteja bushuka bwa binyu.
11 Jajeni, eni banakazi baje kubesi kwaka mbunge ku byuma.
Lijujukileni, yeni kumwesi nebi bya kumishotesa mbunge.
Shululeni bizalo byeni byoshe,
Na kuzala bikeleya mu bimbunda byeni.
12 Lipupeni ha binulo mu kulinyenga
Mwafwa ya byuma binalingiwa ku mahya amabwa na ku miti ya binyu ya kwima manene.
13 Mwafwa libu lya banu bange likashula mingonga na mambimbo,
Bikafwika binjibo byoshe bya kubwahelela,
Eyo, bikafwika nganda ya kulisamba.
14 Mwafwa kaposhi ka kukola banakayengula,
Nganda ya kalwa banaiseze.
Ofeu na kaposhi ka kukengela binapu bingundu bya myaka yoshe,
Mubalisambela bidonki* ba mu shwata,
Binapu bulilo* bwa matanga,
15 Kweta noho habaketilila sipilitu hali yetu kutunda mwilu,
Noho mambo ikapwa lihya lya miti ya bushuka,
Noho lihya lya miti ya bushuka bakalimona kupwa shwata.
16 Mu mambo mukakala kwakula mwamubwa,
Co mu lihya lya miti ya bushuka mukakala kusungama.
17 Kusungama kwa busunga kukanena kwoloka,
Co kusungama kwa busunga kukema kwoloka kwa myaka yoshe na kujeneka kukala mu bushonde.
18 Banu bange bakakala mu mwela wa kwoloka,
Mu myela ya kujeneka bushonde na myela ya kuhwimina ya kwoloka.
19 Oloni nyonzi ya mamanya ikasabeka shwata,
Co nganda yoshe bakailundumuna.
20 Munabwahelela yeni mukuna bimbuto kwoshe kuje kuli mema,
33 Lubinda lwobe muka-kunyongesa, uje kubanyongesele,
Obe cingungu, uje kubendele bungungu!
Muumanesa kunyongesa bakweni, nobe bakunyongesa.
Muumanesa kwenda bakweni bungungu, nobe bakwenda bungungu.
2 Obe Yehova, tuzibileko ngozi.
Twakulahela yobe.
Tukwase na liboko* lyobe mutondo na mutondo,
Eyo, twobole mu simbu ya bukalu.
3 Miyati ya banu itewa muiziba cilumo ca mpindangano.
Muukatuka, mafuti alishandoka.
4 Ngwe mubakalikungulwila bimbimba baje banatsi manene njala, mukemwo mubakakungulwila byuma biukapukula.
Banu bakabilupukila ngwe binjame bya bimbimba.
5 Yehova bakamuzumbangeya,
Mwafwa wakala helu manene.
Akashulisa Siyone na kwakula mwamubwa na kusungama.
6 Ikeye azameka bisimbu byobe,
Co akwobola mu ngila yakama na kukwana mana na mangana na kukulingisa uzibile Yehova lyoba.
Obu bukebwo bufuko bwendi.
7 Taleni! Banu babo ba nzili bali na kulila mu tapalo,
Tutumwa ba kwoloka bali na kumbolozoka.
8 Bitapalo banabiseze,
Wahi ali na kwenda mu bingila.
9 Lifuti lili na kulila* na kujujwama.
Lebanoni nashauka, nabolo.
Shaloni napu ngwe mambo,
Co Bashani na Kameu batotomona maputa abo.
10 Yehova ngwendi, “Hanwoni njikatuka,
Njilijundula,
Njilyamesa.
11 Mwimita mwila wa kuma na kukita bishati.
Biyongola byeni babenya biminyongesa ngwe tuhya.
12 Miyati ya banu ikapwa ngwe lito lya memba.
Bakaishwameka tuhya ngwe mingonga ibanatete.
13 Eni muli kulako, zibeni binjilinga!
Co yeni muli hayehi, nangukeni nzili yange!
14 Baka-bubi mu Siyone banalijujukila,
Baka-kutengulukila bali na kujaja na kwendeka ngwabo:
‘Iya hakati ketu asa kuyoya kuje kuli tuhya tunyongesa?
Iya hakati ketu asa kuyoya kuje kuli milangi ije kuyasa kuzima?’
15 Uje atwalelelaho kwenda mu kusungama,
Na kwendeka byakusungama,
Uje abyana kuwana byuma mu kujeneka kulongwa na linyanyamena.
Uje abyana kutambula lizika-kanwa,
Uje azika litwi lyendi mangana keti azibe baje bendeka bya kwitila maninga,
Na kulalameka mangana keti amone byuma byabibi.
16 Akala mu myela ya helu,
Bimpaka bya mamanya bikebyo bipwa butewelo bwendi bwa kukola,
Bamwana byakulya,
Co atwalelelaho kukala na mema.
17 Mesho obe akamona mwene mu bulemu bwendi,
Akamona lifuti lili kulako.
18 Mu mbunge yobe, ukanuka* ebi byuma bya kutewesa na kwendeka ngwobe:
“Muka-kusoneka ali kuli?
Ali kuli uje wakele na kupeselesa milambu?
Ali kuli uje wakele na kutanda tuposhi?”
19 Kuukamono lalo banu ba likamba,
Banu baje bakendeka ndaka yaikalu* kuizibisisa,
Baje kuwasa kuzibisisa bindaka byabo bya cikukuma.
20 Tala Siyone, nganda ya bilika byetu!
Mesho obe akamona Jelusalema kupwa mwela wa kwoloka mwakukala,
Tenti ije kubakashwenesa.
Bimbambo byayo kubakabishomona,
Co kukwesi mukole wayo ubakabatula.
21 Oloni Yehova uje wapwa wakama,
Akapwa ngwe mutambela wa bindonga kuli yetu, ngwe mutambela wa tupila twa mema twa kujanjabala,
Muje kumukai mato a nzita,
Co kukwesi mato akama akaitamo.
22 Mwafwa Yehova ikeye Lyaako wetu,
Yehova ikeye Muka-kutwana mashiko,
Yehova ikeye Mwene yetu,
Ikeye atwobola.
23 Mikole yeni ikambwembwela,
Kuikasa kukwatelela cisini ca bwato nambe kujangumuna nanga ya bwato.
Ha simbu oyo, bakamitepela byuma byabingi bibakapukula,
Nameme biyanga bakambatako byuma byabingi bibanapukula.
24 Kukwesi munu akakala mu lifuti akendeka ngwendi: “Njili na kubinja.”
Banu bakakala mu lifuti bakabakonekela milonga yabo.
34 Eni baka-mafuti, shweneni muyehi mangana muzibe,
Tolilileni mwamubwa, eni miyati ya banu.
Lifuti-libu na byoshe byashulaho bitolilile,
Lifuti na byoshe byakalamo bitolilile.
2 Mwafwa butenu bwa Yehova bunepukila baka-mafuti boshe,
Co nalubalela maswalale babo boshe.
Abanyongesa,
Abatsiya.
3 Banu babo baje banatsi bakabombila kuti,
Cuku ca bibimbi byabo cikakakumukila mwilu,
Minkinda ikasosonyoka mwafwa ya maninga abo.
4 Maswalale ba mu melu boshe bakabola,
Co melu bakawazenga ngwe libulu lya kuzenga.
Maswalale babo boshe bakajujwama
Ngwe liputa lya kujujwama lije liwa ku muti wa binyu
Na bushuka bwa mukuyu bwa kwikwiya buje buwa ku muti wa mukuyu.
5 “Mwafwa mukwale wange ujabama mu maninga mu melu.
Usikumukila hali Edomu kwa kumusompa,
Usikumukila ha banu banjinayongola kunyongesa.
6 Yehova ali na mukwale, ukajabama mu maninga.
Ukajabama mu mazi,
Na maninga a bana ba bimanga ba nkomba na bimembe,
Na mazi a ku binso bya bimanga ba nkomba.
Mwafwa Yehova ali na mulambu mu Bozila,
Atsiya banu babangi mu lifuti lya Edomu.
7 Bingombe ba nkomba ba mu shwata bakatsila hamo nabo,
Bana ba bingombe ba nkomba bakatsila hamo na baje bali na nzili.
Lifuti lyabo likajabama mu maninga,
Co likungu lyabo likajabama mu mazi.”
8 Mwafwa Yehova naka litangwa lya kulinga shambandinga,
Naka mwaka wa kwana kashitiko baje banalingile mwamubi Siyone.
9 Bana ba bindonga bayo* bakatenguluka kupwa tala,
Likungu lyayo likapwa saufa,
Co libu lyayo likapwa ngwe tala ije ili na kwenya.
10 Otu tuhya kutukazimi mutanya nameme butsiki,
Bwisi bwatwo butwalelelaho kukakama myaka yoshe.
Itwalelelaho kupwa ngundu kutunda ku cisemwa cimo kuya ku cisemwa cikwabo.
Naumo wahi akaitamo myaka yoshe.
11 Limbondo na ciningi bakakalamo,
Co binkungulu na makololo nabo bakakalamo.
Njambi akaiseteka na mukole wa kusetekesa
Kulumbununa ngwabo ikasala mupulungwa na kupwa ngundu.
12 Naumo wahi ku banu bayo ba bulemu ibakapwisa mwene,
Co bamyata bayo bakapwa bangoco.
13 Mingonga ikamena ha tuposhi twayo twa kukola,
Biputa bya mambimbo na tunjata bikamena mu myela yayo ya kukola.
Ikapwa mwela wa kubutama bimbanje,
Ikapwa cipatanga ca banyamalanda.
14 Tusitu ba mu mambo bakaliwana na tusitu baje bakolula,
Co bimembe ba mu shwata bakasana bakwabo.
Eyo, byambamba bakakalamo na kuwanamo mwela wa kuhwimina.
15 Manyoka ba lumbisi bakatungilamo mashwa na kumbililamo mayaki,
Co bakawatetula na kunyungilila bana babo.
Eyo, biselele bakalikungulwilamo, babali-babali, ndemba na cali, ndemba na cali.
16 Tondeseseni mu libulu lya Yehova na kulitanda mu kutambeka.
Naumo wahi akajeneka kukalako,
Kukwesi ndemba akajeneka cali, co kukwesi cali akajeneka ndemba,
Mwafwa kanwa ka Yehova kakeko kanana eli lishiko,
Co sipilitu yendi ikeyo inabakungulwila hamo.
17 Ikeye nabatela ñela,
Co liboko lyendi likelyo linapeselesa mwela wabo wanabana.
Ukapwa wabo myaka yoshe,
Bakakalamo ku bisemwa byoshe.
35 Mambo na lifuti lya kuma bikalisamba,
Co mambo ikabwahelela na kutemuna bintemo ngwe safroni.
2 Cili bene ikatemuna bintemo,
Ikabwahelela na kutambeka mu kubwahelela.
Bakayana bumpau bwa Lebanoni,
Na bulemu bwa Kameu nobu bwa Shaloni.
Banu bakamona bumpau bwa Yehova, bulemu bwa Njambi yetu.
3 Kanyameseni maboko aje anazeye,
Na kukolesa mabuli aje ali na kujaja.
4 Lekeni baje banalishoshomwena mu bimbunge ngweni:
“Kanyameni. Keti muzibe lyoba.
Taleni! Njambi yeni ali na kwija na kulinga shambandinga,
Njambi aija na kwana kashitiko.
Aija na kumyobola.”
5 Ha simbu oyo, mesho a tupuputwa akatona,
Matwi a tusinda-matwi nawo akazikuka.
6 Ha simbu oyo, biyanga bakajombozoka ngwe ntaba,
Co bindaka bya tubebebe bikatambeka mu kubwahelela.
Mema akabweluka mu mambo,
Co mu mambo mukakala bana ba bindonga.
7 Mwela wa kushaluka, wa kuma, ukapwa cihongo ca mema,
Co libu lya kujeneka mema likakala na tubwelubwelu twa mema.
Mu myela mubakele na kuhwimina bimbanje,
Mukakala mwila wa kuzibuluka na mahongo na matebe.
8 Co mukakala ngila,
Eyo, ngila ibatumbula ngwabo Ngila ya Kujela.
Munu wa kujwala kakendemo.
Banaibwahesela baje babanatabesa kwendamo.
Kukwesi cilema akalibembelamo.
9 Kukwesi ndumba akakalamo,
Co kukwesi bikashama ba kutewesa bakaijamo.
Kubakakalamo.
Baje babanasokola bakebo lika bakendamo.
10 Baje banapatula Yehova bakeluka na kwija mu Siyone oku batambeka mu kubwahelela.
Kubwahelela kwa myaka yoshe kukapwa ngwe bilongo ku mitwe yabo.
Bakalisamba na kubwahelela,
Co busiwa na kulinyenga bikahwa.
36 Mu mwaka wa bu 14 wa ciyulo ca Mwene Hezekiya, Senakeribu mwene wa Asiria wezile na kulwisa binganda bya kukola bya Juda na kubifungulula. 2 Co mwene wa Asiria watumine Labushake hamo na cibunga cakama ca maswalale kutunda ku Lakishi kwija kuli Mwene Hezekiya mu Jelusalema. Bemanene ku kapila kaje katunda mu kalishali ka ha munkinda, ku tapalo iya kuje kwakapangela muka-kukusha bizalo. 3 Co Eliakimu muna Hilikiya, uje wakele na kutala bya njibo ya mwene,* na Shebina muka-kusoneka, na Jowa muna Asafu muka-kunyunga mizimbu, batuhukile na kuya kuli ikeye.
4 Ngeci, Labushake wabalekele ngwendi: “Shukulu-kambu, lekeni Hezekiya ngweni, ‘Ebi bikebyo byanendeka mwene wakama, mwene wa Asiria, ngwendi: “Kusimpa kwobe kunemana haka? 5 Uli na kwendeka ngwobe, ‘Njizibuka mwakulwila, co njili na nzili ya kulwa nzita,’ oloni awa majwi angoco. Iya iunakulahela, mangana uyongole kunjitengulukila? 6 Tala! Wakulahela bukwasi bwa Ijipiti uje napu ngwe lihongo lya kufunyuka, lya kulinga nga munu asindamenaho, limutuba mu liboko. Mukemwo mwanafwila Falo mwene wa Ijipiti kuli boshe baje bamukulahela. 7 Co nga unjileka ngwobe, ‘Twakulahela Yehova Njambi yetu,’ kuma keti ikeye babenya myela ya kulunduka na mitula yanatundisa Hezekiya, kutundaho aleka Juda na Jelusalema ngwendi, ‘Munapande kutsikama lika oku ku mutula umo’?”’ 8 Ngeci, shukulu-kambu, lipece na shukulu yange mwene wa Asiria. Njikwana tubalu 2,000 tumone indi wasa kuwana baka-kulondaho ba kupwamo. 9 Co wasa kusheka bati nameme ngubulu umo uje wapwa wamundondo manene ku bangamba boshe ba shukulu yange, okuni wakulahela Ijipiti ngwobe akwaneko matemba na baka-kulonda ha tubalu? 10 Kuma njinaija na kulwisa eli lifuti na kulinyongesa kwa kujeneka Yehova kunjitabesa ndi? Yehova ikeye nanjileke ngwendi, ‘Ya ukalwise eli lifuti na kulinyongesa.’”
11 Ngeci, Eliakimu, Shebina na Jowa balekele Labushake ngwabo: “Shukulu-kambu, simutwiya na bangamba bobe mu ndaka ya ciAlamaiki* mwafwa tuizibisisa. Keti wendeke netu mu ndaka ya baJuda oku banu bali ha cibumbe bali na kuzibako.” 12 Oloni Labushake wendekele ngwendi: “Kuma shukulu yange nanjitumu kwa kwendeka awa majwi kuli shukulu yeni na kuli yeni lika ndi? Kuma kanjitumine na ku banalume banatumama ha cibumbe, baje bakalya tuzi twabo na kunwa mashu abo ngwe mumukalingila yeni ndi?”
13 Co Labushake wemanene na kutambeka mu ndaka ya baJuda ngwendi: “Zibeni byanendeka mwene wakama, mwene wa Asiria. 14 Mwene ngwendi, ‘Keti mutabese Hezekiya amyungumune, mwafwa kasa kumyamena. 15 Co keti mukulahele Yehova mwafwa ya Hezekiya uje ali na kwendeka ngwendi: “Yehova atwamena, co ino nganda kubayana mu liboko lya mwene wa Asiria.” 16 Keti mutolilile Hezekiya, mwafwa mwene wa Asiria nendeka ngwendi: “Liteni mangana mukale nange mu kwoloka, co umo na umo weni akalya bushuka bwa ku muti wendi wa binyu na bushuka bwa ku muti wendi wa mukuyu na kunwa mema a mu lisima lyendi, 17 kweta noho hanjikezila na kumyambata na kumitwala ku lifuti lya kulifwa na lyeni, lifuti lya binona na binyu byabiha, lifuti lya byakulya na mahya a miti ya bushuka bwa binyu. 18 Keti mutabese Hezekiya amyungumune ha kwendeka ngwendi, ‘Yehova atwamena.’ Kuma kuli binjambi ba baka-mafuti banamena mafuti abo mu liboko lya mwene wa Asiria ndi? 19 Binjambi ba Hamathi na Apadi bali kuli? Binjambi ba Sefavaimu bali kuli? Kuma banamena Samaliya mu liboko lyange ndi? 20 Njambi muka ha binjambi boshe ba mafuti awa namena lifuti lyendi mu liboko lyange, mangana Yehova amene Jelusalema mu liboko lyange?”’”
21 Oloni bolokele lika kulu, kubamukumbulwile, mwafwa mwene wabashikile ngwendi, “Keti mukamukumbulule.” 22 Co Eliakimu muna Hilikiya, uje wakele na kutala bya njibo ya mwene,* na Shebina muka-kusoneka, na Jowa muna Asafu muka-kunyunga mizimbu, bezile kuli Hezekiya oku banatabula bizalo byabo, co bamulekele majwi a Labushake.
37 Mwene Hezekiya mwazibile awa majwi, watabwile bizalo byendi na kuzala cikeleya, co wakobelele mu njibo ya Yehova. 2 Co watumine Eliakimu uje wakele na kutala bya njibo ya mwene,* na Shebina muka-kusoneka, na bakulunu ba tupilistu baye kuli kapolofweto Isaya muna Amozi oku banazala bikeleya. 3 Bamulekele ngwabo: “Hezekiya nendeka ngwendi, ‘Eli linapu litangwa lya bukalu, na kutushendumuna,* na kushauka. Mwafwa tunapu ngwe munakazi uje ashaka kupapa, oloni kesi na nzili ya kupapa. 4 Hamo Yehova Njambi yobe aziba majwi a Labushake uje yanatumine shukulu yendi mwene wa Asiria mangana akushendumune Njambi wa kuyoya na kumwana kashitiko mwafwa ya majwi anazibi Yehova Njambi yobe. Ngeci, lombelelako baje banasalaho, baje banoboka.’”
5 Ngeci, bangamba ba Mwene Hezekiya baile kuli Isaya. 6 Co Isaya wabalekele ngwendi: “Yeni mukaleke shukulu yeni ngweni, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Keti uzibe lyoba mwafwa ya majwi aunazibi, majwi a bangamba ba mwene wa Asiria a kunjishendumuna. 7 Njaka biyongola mu mbunge yendi, co atambula muzimbu na kwiluka ku lifuti lyendi, co njimulingisa akatsile mu lifuti lyendi na mukwale.”’”
8 Labushake mwazibile ngwabo mwene wa Asiria nalikele kulwisa nganda ya Lakishi, welukile kuli ikeye, co wakamuwanene ali na kulwisa nganda ya Libuna. 9 Co ou mwene wazibile ngwabo Mwene Tihaka wa Ithopia naija na kumulwisa. Mwazibile ngoco, watumine lalo tutumwa kuli Hezekiya ngwendi: 10 “Yeni mukaleke Mwene Hezekiya wa Juda ngweni, ‘Keti utabese Njambi yobe iwakulahela akukwise ngwendi: “Jelusalema kubayana mu liboko lya mwene wa Asiria.” 11 Tala! Unazibi bibalingile bimyene ba Asiria ku mafuti oshe mubawanyongesele. Kuma usinganyeka ngwobe yobeco bakwamena ndi? 12 Kuma binjambi ba baka-mafuti babanyongesele bakukulwila bange babamenene ndi? Gozani, na Halani, na Lezefu, na banu ba mu Edeni baje bakele mu Teu-asa bali kuli? 13 Mwene wa Hamathi, na mwene wa Apadi, na bimyene ba binganda bya Sefavaimu, na Hena, na Iva bali kuli?’”
14 Hezekiya wambatele mikanda ibakwatele tutumwa na kuitanda. Co waile ku njibo ya Yehova na kukaijangumwina ku mesho a Yehova. 15 Co Hezekiya walombelele kuli Yehova ngwendi: 16 “Obe Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele, uje natumama helu lya* bakerubi, yobe lika Njambi wa busunga wa bumwene bwoshe bwa ha lifuti-libu. Yobe watangele melu na lifuti-libu. 17 Jendeka litwi lyobe, obe Yehova, mangana uzibe! Tona, obe Yehova, mangana umone! Ziba majwi oshe anatumu Senakeribu a kushendumuna yobe Njambi wa kuyoya. 18 Mwa busunga bene, obe Yehova, bimyene ba Asiria banabiisa mafuti oshe, hamolika na lifuti lyabo. 19 Co bombilile binjambi babo mu tuhya mwafwa kubapwile binjambi, oloni bapwile bipangi bya maboko a banu. Bapwile binjambi ba biti na mamanya, mukemwo basele kubanyongesa. 20 Ngeci, obe Yehova Njambi yetu, twobole mu liboko lyendi, mangana bumwene bwoshe bwa ha lifuti-libu buzibuke ngwabwo yobe lika wapwa Njambi, obe Yehova.”
21 Isaya muna Amozi watumine ou muzimbu kuli Hezekiya ngwendi: “Yehova Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Mwafwa unalombela kuli yange hali Mwene Senakeribu wa Asiria, 22 awa akewo majwi anendeka Yehova hali ikeye ngwendi:
“Muna Siyone wa munakazi ali na kukushaula, ali na kukushendumuna.
Muna Jelusalema wa munakazi ali na kupika ku mutwe mwafwa yobe.
23 Iya iunashendumuna na kushaula?
Iya iunatenukila
Na kwimikila mesho obe na likamba?
Unalingi ngoco kuli Wakujela wa Isalele.
24 Unapangesa bangamba bobe mu kushendumuna Yehova na kwendeka ngwobe,
‘Njikanduka ha minkinda yailaha manene,
Myela ya Lebanoni ya kulako manene
Na matemba ange a nzita amangi.
Njiteta miti yayo ya sida yailaha, na miti yayo ya junipa yaibwa.
Njikobela mu myela yayo ya kuhwimina yailaha manene, na bishwata byayo bya kuzika manene.
25 Njinda masima na kunwa mema.
Njumisa bana ba bindonga* ba Ijipiti na bilyato bya mendi ange.’
26 Kuma kuwazibile ndi? Njabiyongwele laja kusañulu.
Njabibwahesele laja ku matangwa a kunima.
Hanwoni njibishulisilila.
Ulingisa binganda bya kukola bipwe mutumbo wa mamanya.
27 Banu bakalamo bakajeneka wa kubakwasa,
Bakalijujukila na kuziba shwamwa.
Bakapwa ngwe bimena bya mu shwata na mwila wa kuzibuluka,
Ngwe mwila unasoko ha biluli uje unababuka na lihunzi lya ku butuhukilo bwa litangwa.
28 Oloni njikazibuka muukatumama, muukatuhuka, muukakobela,
Nomu muukanjilubalela,
29 Mwafwa butenu bwobe na kubuluma kwobe binete mu matwi ange.
Ngeci, njikobelesa kalobo mu majulu obe na kukuta mukole ku kanwa kobe,
Na kukwilwisa mu ngila iunezile.”
30 “‘Eci cikeco cipwa cizibukiso kuli yobe:* Uno mwaka mulya byakulisokela, co mwaka wamucibali mukalya binona bya munzumba, oloni mwaka wamucitatu mukakuna mbuto na kuteja, na kukuna miti ya bushuka bwa binyu na kulya bushuka bwayo. 31 Bakunjibo ya Juda baje boboka, baje banasalaho bakashimbika mizi na kwima bushuka. 32 Mwafwa baje banasalaho bakatunda mu Jelusalema, co baje banoboka bakatunda ha Munkinda wa Siyone. Yehova wa maswalale ikeye nashungwiya kulinga ngoco.
33 “‘Ngeci, ebi bikebyo byanendeka Yehova kutalesa kuli mwene wa Asiria ngwendi:
“Kakakobela muno mu nganda
Nambe kwashamo mukili
Nambe kwija na kuilwisa na ntelo
Nambe kuilundwila lilundu lya kuilwisila.”’
34 ‘Akeluka mu ngila mwanezile,
Kakakobela muno mu nganda,’ ngwendi Yehova.
35 ‘Njamena ei nganda na kuyobola mwafwa ya lizina lyange
Na ngamba yange Devidi.’”
36 Co kangelo ka Yehova waile na kutsiya banalume 185,000 mu cilombo ca baka-Asiria. Banu mubendukile mutondo-tondo, bamwene bibimbi lundulu. 37 Mwene Senakeribu wa Asiria wakatukile na kwiluka ku Ninive na kukakalako. 38 Co mwatsikamene mu njibo* ya njambi yendi Nisiloki, bana bendi ba banalume, Adrameleki na Shaleza bamutsiile na mukwale na kutewela ku lifuti lya Alalati. Co munendi Esa-hadoni wamwingile ha litanda.
38 Mu matangwa aje, Hezekiya wabinjile, co wakele muyehi na kutsa. Kapolofweto Isaya muna Amozi wezile na kumuleka ngwendi, “Yehova nendeka ngwendi: ‘Shika bakunjibo yobe, mwafwa utsa, kuukanguka.’” 2 Co Hezekiya watengulukilile ku cibumbe na kushangumuka kulombela kuli Yehova ngwendi: 3 “Njikulomba, obe Yehova, shukulu-kambu, anuka munjinendela mu kulongwa ku mesho obe na mbunge yange yoshe na kulinga byuma byabibwa ku mesho obe.” Co Hezekiya washangumukile kulila manene.
4 Co Yehova walekele Isaya ngwendi: 5 “Iluka kuli Hezekiya ukamuleke ngwobe, ‘Yehova Njambi ya kukulwila yobe Devidi ngwendi: “Njinazibi lilombelo lyobe. Njinamono misozi yobe. Ngeci, njibwezelela myaka 15 ku kuyoya kwobe, 6 co njikwamena na kwamena ei nganda mu liboko lya mwene wa Asiria, na kulwila ei nganda. 7 Cino cikeco cizibukiso ca kutunda kuli Yehova cije cikumwesa ngwaco Yehova alinga byanendeka: 8 Tala, njilingisa munzinzime uli ha bindendelo* bya Ahazi uje uli na kutepuluka, wiluke munima manambo 10.”’” Ngeci, munzinzime welukile munima manambo 10 ha bindendelo haje hawasikumukile laja.
9 Awa akewo majwi a Mwene Hezekiya wa Juda asonekele ha simbu yabinjile na kukanguka ku mushongo wendi:
10 Njendekele ngwange: “Njinapande kuya ku bikolo bya Cihilo*
Hakati ka myaka ya kuyoya kwange.
Kubanjitabesa kumaneselela myaka yange ya kuyoya inasalako.”
11 Njendekele ngwange: “Kunjikamono Jah,* kunjikamono Jah mu lifuti lya banu ba kuyoya.
Kunjikatala lalo banu
Munjikakala hamo na banu baje bali mu mwela muje kumwakele kuyoya.
12 Mwela wange wa kukala banaushimbula na kunjinyekawo
Ngwe tenti ya kanyungi.
Njineteka kuyoya kwange ngwe muka-kutonga uje eteka nanga,
Anjiteta ngwe bwanda buje buli ku mamaneselelo a cizalo cibali na kutonga.
Kushwa mutondo kutwala butsiki, uli na kutwalelelaho kunjimanusula.
13 Njili na kulisimpisa yange babenya kweta mutondo.
Ali na kutwalelelaho kupokozola bitsiya byange byoshe ngwe ndumba.
Kushwa mutondo kutwala butsiki, uli na kutwalelelaho kunjimanusula.
14 Njili na kutwalelelaho kuteta ngwe kambyasa nambe cimpolyo.*
Njili na kutwalelelaho kuningita ngwe liyembe.
Mesho ange anajuka kutala kwilu. Njendekele ngwange:
‘Obe Yehova, njili mu bukalu bwakama,
Pwa mukwasi wange!’
15 Bika binjasa kwendeka?
Nendeka nange na kulingako bimo.
Njenda mu kulikehesa, myaka yoshe ya kuyoya kwange
Mwafwa ya bukalu bwange bwakama.
16 ‘Obe Yehova, munu woshe ayoya mwafwa yebi byuma,*
Co muli bikebyo, mukemwo muli nzili yange ya kuyoya.
Unjilingisa njilikangule lalo na kunyungilila kuyoya kwange.
17 Tala! Kutubakana kukala mu kwoloka, njakele mu busiwa bwakama,
Oloni mwafwa ya kunjizema,
Wanjinyungililile mangana keti njiwile mu bwina bwa kunyonga.
Unombila bubi bwange bwoshe kunima yobe.*
18 Mwafwa Cihilo* kucasa kukwana bumpau,
Kutsa kucasa kukushangazala.
Baje basikumuka mu bwina kubasa kulabelela kulongwa kwobe.
19 Banu ba kuyoya basa kukushangazala,
Ngwe munjasa kulingila yange lelo.
Cisemi wa munalume asa kulongesa bana bendi bya kulongwa kwobe.
20 Obe Yehova, njobole,
Co twimba myaso yange na bisanzi bya mikole
Ku njibo ya Yehova, matangwa oshe a kuyoya kwetu.’”
21 Co Isaya wendekele ngwendi: “Neneni likende lya bikuyu bya kuma mwakulisate ha liute lyendi mangana akanguke.” 22 Hezekiya wehwile ngwendi: “Cizibukiso muka cimwesa ngwaco njikanduka ku njibo ya Yehova?”
39 Ha simbu ije, mwene wa Babiloni, Melodaki-baladani muna Baladani, watuminine Hezekiya mikanda na bwana mwafwa wazibile ngwabo wakele na kubinja, oloni nakanguka. 2 Hezekiya watambwile mu kubwahelela banu batumine, co wabamwesele mu njibo* ya kutulikila byuma bya seho. Wabamwesele siuva, goldi, mazi a bosamu na mazi akwabo a seho, na bitwa byendi byoshe na byuma byoshe bije byakele mwakele na kutulikila byuma bya seho. Nacimo cahi kabamwesele Hezekiya mu njibo yendi na mu bumwene bwendi bwoshe.
3 Kutundoho, kapolofweto Isaya wezile kuli Mwene Hezekiya na kumwihula ngwendi: “Bika bibanezila aba banalume, co banatundu kuli?” Hezekiya wendekele ngwendi: “Banatundu ku lifuti lya kulako, ku Babiloni.” 4 Kutundaho, wamwihwile ngwendi: “Bika bibanamono mu njibo* yobe?” Hezekiya wamukumbulwile ngwendi: “Banamono byuma byoshe bili mu njibo* yange. Nacimo cahi kunjabamwesele ku byuma bili munjikatulikila byuma bya seho.”
5 Co Isaya walekele Hezekiya ngwendi: “Yehova wa maswalale nendeka ngwendi, 6 ‘Tala! Matangwa ali na kwija omwo byoshe bili mu njibo* yobe na byoshe bibanakungulula bakukulwila bobe kweta na lelo lino bakabitwala ku Babiloni. Nacimo cahi cikasalako,’ ngwendi Yehova. 7 ‘Co bana bobe bamo baulikitila bakabambata, co bakapwa bamyata mu lipela lya mwene wa Babiloni.’”
8 Co Hezekiya walekele Isaya ngwendi: “Byuma byanendeka Yehova biunanjileke, byabibwa.” Watwaleleleleho kwendeka ngwendi: “Mwafwa mu simbu* ya kuyoya kwange kukala kwoloka, co kukukala mpindangano.”
40 Njambi yeni nendeka ngwendi: “Zembelekeni banu bange, bazembelekeni.
2 Endekeni na Jelusalema mu ngozi,*
Na kumuleka ngweni cipangi ca kumusindiya cinahu,
Mulonga wendi banaufwete.
Natambula mu kushula fweto* ya bubi bwendi bwoshe kuli Yehova.”
3 Kuli lijwi lya umo ali na kutambeka mu mambo ngwendi:
“Bwaheseni* ngila ya Yehova!
Bwaheseleni Njambi yetu tapalo ya kusungama mu mambo.
4 Binema byoshe babilundule,
Co minkinda yoshe na malundu oshe babinyekumune.
Libu lya mandunga-mandunga balilambese,
Co libu lya mihanga-mihanga lipwe cana.
5 Bumpau bwa Yehova bukasholoka,
Co banu boshe bakabumona,
Mwafwa kanwa ka Yehova kanendeka.”
6 Tolilila! Kuli umo ali na kwendeka ngwendi: “Tambeka!”
Mukwabo ehula ngwendi: “Bika binjitambeka?”
“Banu boshe banapu ngwe mwila wa kutonola.
Cizemo cabo cije kucesi kutenguluka cinapu ngwe bintemo bya mu shwata.
Cili bene, banu bapwa lika ngwe mwila wa kutonola.
9 Kanduka ha munkinda waulaha,
Obe munakazi unenela Siyone muzimbu waubwa.
Tambekela na nzili,
Obe munakazi unenela Jelusalema muzimbu waubwa.
Tambekela, keti uzibe lyoba.
Leka binganda bya Juda ngwobe: “Njambi yeni ou.”
10 Tala! Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova aija na nzili,
Co ayula na liboko lyendi.
Tala! Ikeye akana cikandelela,
Co nalibwahesela kwana munu fweto.
11 Akanyunga butanga bwendi ngwe kanyungi.
Akakungulwila hamo bana ba bimanga na liboko lyendi,
Na kubambata ha nulo yendi.
Akatwamenena mwamubwa baje bali na kujamwesa.
12 Iya napeselesa mema mu liboko lyendi
Na kuseteka melu na mbanda ya liboko* lyendi?
Iya nakungulwila likungu lya ha lifuti-libu mu cipeseleso
Nambe kupeselesa minkinda
Na malundu ha bipeseleso?
13 Iya napeselesa* sipilitu ya Yehova,
Co iya asa kupwa muka-kumunangula mangana amulongese?
14 Njambi wehwile iya mangana azibisise?
Iya akamulongesa ngila ya kwakula mwamubwa,
Nambe kumulongesa mangana,
Nambe kumumwesa ngila ya kuzibisisa kwa busunga?
15 Tala! Baka-mafuti banapu ngwe limbase lindweka mu buleki,
Co wabamona ngwe likungu lili ha cipeseleso.
Tala! Akajundula mañanda ngwe likungu.
16 Nameme Lebanoni kuyapwilemo, co kuyasa kulingisa tuhya tutwaleleleho kushukuma.*
Tusitu bayo nabo kubapumo kubana kupwa mulambu wa kwenyeka.
17 Baka-mafuti wabamona ngwe kubakeleko,
Wabamona ngwe byuma byangoco, bya kujeneka seho.
18 Iya iwasa kwesekesa na Njambi?
Cuma muka ciwasa kwendeka ngwobe cinalifu nendi?
19 Ngangula amunga kamponya,
Muka-kufula amusalimba na goldi,
Na kufula malyenge a siuva.
20 Angula muti mangana awane kupwa bwana,
Muti uje kuubolo.
Atonda-tonda ngangula wa mutongwe
Mangana ashonge kamponya uje kandumuka.
21 Kuma kuuzibuka ndi?
Kuwazibile ndi?
Kuma kubakulekele kushwa ku mashangumukilo ndi?
Kuwazibisisile kushwa habajalelele lubula lwa lifuti-libu ndi?
22 Kuli umo wakala helu lya lifuti-libu lije lyapwa lya mubundungulu,
Co banu bakalamo banapu ngwe bimbimba.
Ajangumuna melu ngwe nanga ya kuhwalala,
Na kuwajangumuna ngwe tenti mwakukala.
23 Akehesa bamyata bakama kubapwisa banu bangoco
Na kulingisa maako* ba ha lifuti-libu bapwe banu ba kujeneka seho.
24 Banapu ngwe bimbuto bije bibanakunu ololo,
Bibanakubu ololo,
Co nsina yabyo icishimbika lika mizi mu libu,
Lihunzi lihuwa, co byuma,
Co lihunzi libipekumuna ngwe bishati.
25 Wakujela nendeka ngwendi: “Iya iwasa kunjesekesa nendi ngwobe tunapu hamo?”
26 “Kenga mwilu mangana umone.
Iya natanga ebi byuma?
Ikeye atwamenena cibunga cabyo na kubitanda imo na imo,
Byoshe abisana ha mazina.
Mwafwa ya nzili yendi yakama manene ije ikomokesa,
Naimo yahi izimbala.
27 Obe Jakobu, obe Isalele, bika biuli na kwendekela ngwobe
‘Yehova kamono ngila yange,
Co Njambi kesi na kunjakula mwamubwa’?
28 Kuma kuuzibuka ndi? Kuwazibile ndi?
Yehova, Ishamatanga wa lifuti-libu lyoshe wapwa Njambi myaka yoshe.
Kesi kujuka nambe kuzeya.
Wahi asa kutondesesa* kuzibisisa kwendi.
29 Akana nzili baje banajuka
Na kukanyamesa baje kubesi na nzili.
30 Banike ba banalume bakajuka na kuzeya,
Co bakwenje bakatanuka na kuwa,
31 Oloni baje bakulahela Yehova bakakala lalo na nzili.
Bakapulula na mambaba ngwe bingonga.
Bakashatuka, oloni kubakazeye,
Bakenda, oloni kubakajuka.”
41 “Eni mañanda, njitolilileni oku munoloka,*
Baka-mafuti bakale lalo na nzili.
Bashwene muyehi, co bendeke.
Tulikungululeni mangana tusompe.
2 Iya nakatula munu ku butuhukilo bwa litangwa,
Na kumusanena ku mendi endi* mu kusungama,
Mangana ake baka-mafuti mu liboko lyendi
Na kumulingisa afungulule bimyene?
Iya abatika-tika na mukwale wendi na kubapwisa ngwe likungu
Na kubashandola na buta bwendi bwa lusipa ngwe bishati bije bipekumuka na lihunzi?
3 Abasheka, co aita kwa kujeneka umo wa kumwimika,
Aita mu bingila muje mendi endi kanda alyate.
4 Iya nalingi ebi byuma?
Iya nasana bisemwa kushwa ku mashangumukilo?
Yange Yehova, yange Wakulibanga,
Co kunjitenguluka kweta na ku banu ba mamaneselelo.”
5 Baje bakala ha mañanda banabimono, co bali na kuziba lyoba.
Baje bakala ku mamaneselelo a lifuti-libu banashangumuka kulijujukila.
Balikungulula na kushwena muyehi.
6 Umo na umo wabo akwasa kabusamba kendi
Na kuleka ndolome yendi ngwendi: “Kanyama.”
7 Ngeci, ngangula akanyamesa muka-kufula,
Uje akapasha bikubo na sando
Akanyamesa uje ambombela cikubo ha lisiki.*
Endeka ha cikubo cananungakana ngwendi: “Cinabwaha.”
Co bacipameya na bimbambo mangana keti candumuke.
8 “Oloni obe Isalele, yobe ngamba yange,
Obe Jakobu, yobe injinangula,
Muna* Abrahamu kabusamba kange.
9 Yobe injatundisile ku mamaneselelo a lifuti-libu,
Yobe injasanene kutundilila ku mitambela yalyo ya kulako manene.
Njakulekele ngwange, ‘U ngamba yange,
Njinakwangula, kunjakubyanene.
10 Keti uzibe lyoba, mwafwa njili nobe.
Keti ulishoshomwene, mwafwa yange Njambi yobe.
Njikukanyamesa, eyo, njikukwasa,
Njikukwatelela bene na liboko lyange lya cilyo lya kusungama.’
11 Tala! Boshe bakulubalela bakabazibisa shwamwa na kubashaula.
Baje bakulwisa bakabapwisa bangoco na kubanyongesa.
12 Ukatonda-tonda banu baje bakulwisa, oloni kuukabawana,
Baje balwa nobe nzita bakapwa ngwe cuma cije cahiko. Bakapwa bangoco.
13 Mwafwa yange Yehova Njambi yobe, njikwatelela liboko lyobe lya cilyo,
Na kukuleka ngwange, ‘Keti uzibe lyoba. Njikukwasa.’
14 Keti uzibe lyoba, obe ndulo* Jakobu,
Eni baIsalele, njimikwasa,” ngwendi Yehova, Muka-kumisokola, Wakujela wa Isalele.
15 “Tala! Njinakupwisa cilei ca kujungwisa,
Cikwata caciha ca kujungwisa cije cili na mayo noku-noku.
Ukalyatangela minkinda na kuitika
Na kulingisa malundu apwe ngwe lijungu.
16 Ukabileleka,
Co lihunzi likabipekumuna,
Lihunzi lyakama likabishandola.
Ukabwahelela mwafwa ya Yehova,
Na kulishasha mwafwa ya Wakujela wa Isalele.”
17 “Baje bali mu bujene na tuhutu bali na kushakezeka mema, oloni ahi.
Bindaka byabo binomu mwafwa ya lihwila.
Yange Yehova, njibakumbulula.
Yange Njambi ya Isalele, kunjibayengula.
18 Njilingisa bindonga bite ha malundu ha kujeneka bimena
Na kulingisa tubwelubwelu tukale mu byana.
Njilingisa mambo ipwe cihongo ca mema
Na kulingisa lifuti lya kujeneka mema likale na tubwelubwelu twa mema.
19 Mu mambo njikunamo muti wa sida,
Muti wa akesha, muti wa mitole, na muti wa paini.
Njikunamo lalo muti wa junipa,
Hamolika na muti wa ashi na wa sipresi,
20 Mangana banu boshe base kumona na kuzibuka,
Mangana bakeko mbunge na kuzibisisa
Ngwabo liboko lya Yehova likelyo lyabilingi,
Wakujela wa Isalele ikeye nalingisa bikaleko.”
21 Yehova ngwendi: “Eteseni ñanda yeni.”
Mwene ya Jakobu ngwendi: “Lyameneni.”
22 Shololeni bukaleho na kutuleka byuma bilingiwa.
Tulekeni byalingiwile kunima,
Mangana tusinganyekeseseho* na kuzibuka bitundamo.
Nambe tulekeni byuma bili na kwija.
23 Tulekeni byuma bilingiwa kulutwe,
Mangana tuzibuke ngwetu mu binjambi.
Eyo, lingeniko bimo, byabibwa nambe byabibi,
Mangana tulikomokele mutubimona.
24 Taleni! Munapu ngwe cuma cije kucakeleko,
Co byuma bimunalingi byangoco.
Woshe amyangula napu wa bunyengwe.
25 Njinemika munu umo ku kunto,* co aija.
Njinemika munu umo ku butuhukilo bwa litangwa uje akasana ha lizina lyange.
Akalyatangela baka-kuyula* ngwe buma,
Ngwe muka-kumunga byuma bya buma uje alyatangela buma bwa kutonola.
26 Iya nendeka byuma ebi kushwa ku mashangumukilo mangana tubizibuke,
Nambe kubyendeka kushwa kusañulu mangana twendeke ngwetu, ‘Nasungamesa’?
Cili bene naumo wahi nabyambulula.
Naumo wahi nendeka byabyo.
Wahi nazibiho cimo kuli yeni.
27 Yange njalibangele kuleka Siyone ngwange: “Tala! Ebi bikebyo bikalingiwa!”
Co njikatumina Jelusalema muka-kwambulula muzimbu waubwa.
28 Njatwaleleleleho kutala, oloni naumo wahi wakeleko,
Naumo wahi wakeleko hakati kabo wa kubanangula.
Co njatwaleleleleho kubehula mangana bakumbulule.
29 Taleni! Boshe banapu ngwe byuma bije byahiko.
Bipangi byabo byangoco.
Tumponya babo ba bikubo bapwa lihunzi, co kubesi na seho.
42 Taleni! Ngamba yange, uje injili na kukwasa!
Uje injinangula, uje akanjizibisa kubwaha!
Njinaka sipilitu yange muli ikeye,
Co baka-mafuti akabakula mwamubwa.
2 Kakakuu nambe kutambeka,
Co kakalingisa lijwi lyendi balizibe mu tapalo.
3 Kakafunyula lihongo lya kutepama
Nambe kuzima mukole wa ndeya uje uli na kukakama bwisi.
Akakula mwamubwa, mu kulongwa.
4 Kakazeye nambe kutikika kweta noho hakazamekela kwakula mwamubwa ha lifuti-libu,
Co banu ba ha mañanda batwalelelaho kubandamena lishiko* lyendi.
5 Njambi wa busunga Yehova,
Ishamatanga wa melu uje wapwa Wakama Manene, uje wajangumwine melu,
Uje wajangumwine lifuti-libu na kulingisa byoshe byakalaho bikaleko,
Uje akana muku banu bakalaho
Na kwana sipilitu baje bakendeho, nendeka ngwendi:
6 “Yange Yehova, njinakusana mu kusungama,
Njinakukwata ku liboko.
Njikunyungilila na kukwana ku banu kupwa cishimbikiya*
Na kukupwisa ceke ca mafuti,
7 Mangana utonese mesho a tupuputwa
Na kupatula mapanditi mu kamenga ka mwisi ya libu
Na kupatula mu kamenga baje bali mu lisusulungu.
8 Yange Yehova. Likelyo lizina lyange.
Naumo wahi injana* bumpau bwange,
Co kunjana kushangazala kwange ku tumponya ba kushonga.
9 Taleni, byuma bya kulibanga binalingiwa,
Hanwoni njili na kwendeka byuma byabiha.
Njimilekabyo simbu kanda bisholoke.”
10 Imbileni Yehova mwaso wauha,
Mushangazaleni eni mwakala ku mamaneselelo a lifuti-libu,
Yeni mukasikumuka ku kalunga-ndonga na byoshe byashulamo,
Yeni mañanda na baje bakalaho.
11 Mambo na binganda byayo bitambeke,
Membo a Keda atambeke.
Baje bakala mu mamanya batambeke mu kubwahelela,
Bakuwe oku bali helu lya minkinda.
12 Bane Yehova bumpau
Na kumushangazala ha mañanda.
13 Yehova akaya na kulwa ngwe munalume wa nzili.
Akakala na ntwima ngwe muka-kulwa.
Akatambeka, eyo, akatambeka mutambi wa nzita,
Akamwesa ngwendi ali na nzili kutubakana bitozi bendi.
14 “Njinoloka kulu ha simbu yailaha.
Njinatwalelelaho kwoloka kulu na kukwata mbunge.
Njiteta na kuhwimangana na kutesoka ha simbu imolika,
Ngwe munakazi ali na kupapa.
15 Njilundumuna minkinda na malundu
Na kumisa bimena byaho byoshe.
Njilingisa bindonga bipwe mañanda*
Na kumisa bihongo bya mema.
16 Njitwamenena tupuputwa mu ngila ije kubazibuka
Na kubalingisa bende mu bingila bije kubazibuka mwamubwa.
Njilingisa lisusulungu lili halutwe lwabo lipwe ceke
Na kulingisa mwela wa mandunga-mandunga upwe mwela wa kusalama.
Ebi bikebyo binjibalingila, co kunjibayengula.”
17 Baje bakulahela tumponya ba kushonga,
Baje bendeka ku binjambi ba bikubo ngwabo: “Yeni binjambi betu,”
Bakabelwisa na kubaleka majwi aje akabazibisa shwamwa.
18 Tolilileni, eni tusinda-matwi,
Taleni na kumona, eni tupuputwa.
19 Iya napu kapuputwa ngwe ngamba yange?
Iya napu manene kasinda-matwi ngwe katumwa injituma?
Iya napu manene kapuputwa ngwe uje ibanana cikandelela?
Iya napu manene kapuputwa ngwe ngamba ya Yehova?
20 Muli na kumona byuma byabingi, oloni kumwesi na kutwalelelaho kutona.
Mwazikula matwi eni, oloni kumwesi na kutolilila.
21 Mwafwa ya kusungama kwendi,
Yehova ashaka kwamesa lishiko* na kulilingisa likale na bumpau.
22 Oloni aba banu banabapukula na kubafungulula,
Boshe banawila mu mena, co banabashweke mu tumenga.
Banabapukula kwa kujeneka umo wa kubamena,
Na kubafungulula kwa kujeneka umo endeka ngwendi: “Belwiseni!”
23 Iya hakati keni aziba ebi byuma?
Iya akako mbunge na kutolilila mangana alilongeseko bimo bikamukwasa kulutwe?
24 Iya nana Jakobu kuli baka-kufungulula?
Iya nana Isalele kuli baka-kupukula?
Kuma keti Yehova, Uje itwabiisilile?
Babyanene kwenda mu bingila byendi,
Co kubononokele lishiko lyendi.
25 Ngeci, watwaleleleleho kubalubalela
Na kubalingisa baliwane na nzita mangana abamwese butenu bwendi.
Butenu bwendi bwanyongesele byoshe byabazengelekele, oloni kubakeleko mbunge.
Bwabepukilile, oloni kubombileko mbunge.
43 Ebi bikebyo byanendeka Yehova,
Ishamatanga yobe, obe Jakobu, Uje wakumungile obe Isalele, ngwendi:
“Keti uzibe lyoba, mwafwa njakusokola.
Njakusana ha lizina lyobe.
Unapu wange.
2 Muwita mu mema, njikala nobe,
Co muwita mu bindonga, kubikungumbula.
Muwenda mu tuhya, kutukwenyeka,
Nameme milangi yatwo kuikubabula.
3 Mwafwa yange Yehova Njambi yobe,
Wakujela wa Isalele, Mwobole wobe.
Njinana Ijipiti kupwa ndando ya kukupatula,
Njinana Ithopia na Seba mangana njikupatule.
4 Mwafwa wapwile u wa seho mu mesho ange,
Njakusingimikile, co njakuzema.
Ngeci, njana banu kupwa ndando ya kukupatula
Na mafuti mangana njipatule kuyoya* kwobe.
5 Keti uzibe lyoba, mwafwa njili hamo nobe.
Njinena bana* bobe kutundilila ku butuhukilo bwa litangwa
Na kumikungulwila hamo kutundilila ku bulahukilo bwa litangwa.
6 Njileka kunto ngwange, ‘Njanebo!’
Na kuleka mbwela ngwange, ‘Keti ulitulikilebo.
Nena bana bange ba banalume kutunda kulako, na bana bange ba banakazi kutunda ku mamaneselelo a lifuti-libu.
7 Nena woshe ibasanesa lizina lyange,
Uje injatangele mangana njitambule bumpau,
Uje injamungile na kutanga.’
8 Nena banu baje bapwa tupuputwa, nameme bali na mesho,
Na baje bapwa tusinda-matwi, nameme bali na matwi.
9 Baka-mafuti boshe balikungulwile mu mwela umo,
Na miyati ya banu ilikungulwile hamo.
Iya hakati kabo asa kwendeka ebi byuma?
Indi kuma basa kutuleka byuma byakulibanga?*
Banene bakaleho babo mangana bamwese ngwabo banasungamesa,
Bazibe na kwendeka ngwabo, ‘Bunapu busunga!’”
10 Yehova nendeka ngwendi “Mu bakaleho bange,
Eyo, yeni ngamba yange injinangula,
Mangana munjizibuke na kunjikulahela
Na kuzibuka ngweni kunjesi kutenguluka.
Kukwesi Njambi ibamungile simbu kanda njikaleko,
Co munima yange wahi nakalako.
11 Yange, yange bene Yehova, co kukwesi mwobole weka kubanga yange.”
12 Yehova ngwendi: “Yange njendekele na kwobola na kwambulula
Ha simbu kukwakele njambi weka mukati keni.
Ngeci, mu bakaleho bange, co yange Njambi.
13 Kunjesi kutenguluka,
Co wahi asa kunjinyeka cuma cimo mu liboko.
Nga njilinga cuma cimo, iya asa kunjibindika?”
14 Yehova, Muka-kumisokola, Wakujela wa Isalele ngwendi:
“Mwafwa yeni, njikatuma mbunga ya maswalale ku Babiloni mangana bakasokole tupateso twoshe ku bikolo,
Co baKaudiya bakalila mwafwa ya kayando oku bali mu mato abo.
15 Yange Yehova, Wakujela weni, Uje watangele Isalele, yange Mwene yeni.”
16 Ebi bikebyo byanendeka Yehova,
Uje atuba ngila ha kalunga-ndonga
Na kutuba ngila nameme ha mankimba,
17 Uje akatuhwisa litemba lya nzita na kabalu,
Na mbunga ya maswalale na baka-kulwa nzita ba nzili, ngwendi:
“Bakalala hasi, co kubakenduka.
Bakabazima ngwe mukole wa ndeya uje uli na kushukuma.”
18 Keti mwanuke byuma bya kunima,
Co keti mwake mbunge ku byuma bya kusañulu.
19 Taleni! Njili na kulinga cuma caciha,
Nameme bene hano cili na kusholoka.
Kuma kumwacinangukile ndi?
Njituba ngila mu mambo
Na kulingisa bindonga bite mu mambo.
20 Tusitu ba mu shwata bakanjisingimika.
Bimbanje na banyamalanda bakanjisingimika,
Mwafwa njilingisa mu mambo mukale mema,
Njilingisa bindonga bite mu mambo,
Mangana banu bange banjinangula banwe,
21 Banu banjalitangelele
Ngwange banjishangazale.
22 Oloni kuwatambekele kuli yange kulomba bukwasi, obe Jakobu,
Mwafwa unashulila, obe Isalele.
23 Kuwanjanene bimanga kupwa bwana bwobe bwa mutunu bwa kwenyeka,
Nameme kunjana bumpau na milambu yobe.
Kunjakusindiiye ngwange unjane bwana,
Nameme kukwaka mu cikela ngwange unjane isense ya kutoka.
24 Kuwanjilandelele kalamu* na bimbongo byobe,
Co kunjajaukile na mazi a milambu yobe.
Oloni unanjilemuwisa na bubi bwobe
Na kunjijukisa na milonga yobe.
25 Yange njili na kuzimangana milonga yobe* mwafwa ya lizina lyange,
Co kunjanuka bubi bwobe.
26 Njanukise, tulisompese,
Endeka biuzibuka ha ñanda ei mangana umwese ngwobe unasungamesa.
27 Kukulwila yobe wakulibanga walingile bubi,
Co baka-kukwendekelako* bananjitengulukila.
28 Ngeci, njilingisa bamyata ba ku mwela wa kujela bapwe ba kujwala,
Co njilingisa Jakobu bamunyongese
Na kulingisa Isalele bamutuka-tuke.
44 “Ngeci, tolilila obe ngamba yange Jakobu,
Obe Isalele, injinangula.
Nendeka ngwendi: ‘Keti uzibe lyoba, obe ngamba yange Jakobu,
Obe Jeshulani,* injinangula.
3 Mwafwa njana mema uje natsi lihwila*
Na kwitisa bana ba bindonga ha libu lya kuma.
Njitila sipilitu yange ha bana* bobe
Na kubezikisa batekulwila bobe.
4 Co bamena ngwe mwila wa kuzibuluka,
Ngwe miti ya popula ije ili ku bana ba bindonga.
5 Umo endeka ngwendi: “Nji wa Yehova.”
Mukwabo alisanesa lizina lya Jakobu,
Wekaco asoneka ha liboko lyendi ngwendi: “Nji wa Yehova”
Na kushangumuka kulisanesa lizina lya Isalele.’
6 Ebi bikebyo byanendeka Yehova,
Mwene ya Isalele, Muka-kumusokola, Yehova wa maswalale, ngwendi:
‘Yange wa kulibanga na wa mamaneselelo.
Kukwesi Njambi weka, kubanga yange.
7 Iya nalifu nange?
Akumbulule na kulumbununa na kunjimwesa bukaleho!
Endeke byuma bili na kwija
Na byuma bilingiwa ololo,
Ngwe munjinalingila yange kushwa hanjalingisilile banu ba kusañulu bakaleko.
8 Keti mulishoshomwene,
Keti mulijujukile mwafwa ya lyoba.
Kuma kunjalekelele cimweja umo na umo weni ndi?
Yeni munapu bakaleho bange.
Kuma kuli Njambi weka ndi?
Embwe, kukwesi weka uje wapwa limanya. Naumo wahi injizibuka.’”
9 Boshe baje bakashongo tumponya, bapwa bangoco,
Co tumponya babo baje babamona kupwa ba seho kubabakwasa.
Byahi bibakamono,* co lalo byahi bibazibuka, ngwe mwa bakaleho babo.
Ngeci, baje banabapanga bakaziba shwamwa.
10 Iyajo apanga njambi nambe kufula kamponya wa cikubo
Uje kasa kumukwasa?
11 Taleni! Baje balikwatasana nabo baziba shwamwa!
Bangangula banapu banu bangoco.
Boshe balikungulule na kwimana.
Boshe baziba lyoba na kushauka.
12 Muka-kufula afula cikubo ha manungu a tuhya na cikwata* cendi.
Acifula na bisando,
Acifula na liboko lyendi lya nzili.
Co atsa njala na kuzeya,
Kanu mema, co ajuka.
13 Muka-kushonga aseteka citi na mukole wa kusetekesa na kusonaho na mukundu cuma cashaka kushonga.
Acicokola na shinjo na kufundikaho na cikwata ca kufundikisa.
14 Kuli munu ali na cipangi ca kuteta miti ya sida.
Angula cifwa cimo ca muti, muti wa oke,
Co awecela ukole mukati ka miti ya mu shwata.
Akuna muti wa lora, co nyonzi iukolesa.
15 Co munu acibwekesa tuhya.
Ambatako mbazubwila imo na kubweka tuhya twa kwota,
Abweka tuhya na kwocaho likende.
Oloni ashongaho lalo njambi na kumulemesa.
Ashonga kamponya na kukatsikamena.
16 Mbazubwila imo aibwekesa tuhya,
Ocaho situ yalya, co akuta.
Co lalo ota tuhya na kwendeka ngwendi:
“Ewa! Njili na kuziba yuku munjili na kukenga milangi ya tuhya.”
17 Oloni mbazubwila inasalaho aipanga njambi, ashongaho kamponya.
Amutsikamena na kumulemesa.
Alombela kuli ikeye na kwendeka ngwendi:
“Njobole, mwafwa yobe njambi yange.”
18 Byahi bibazibuka, byahi bibazibisisa,
Mwafwa mesho abo banawafwiki, co kubasa kumona,
Bimbunge byabo kubyapwile bya kuzibisisa.
19 Naumo wahi asinganyekesesa mu mbunge yendi
Nambe ali na mangana nambe kuzibisisa, uje endeka ngwendi:
“Mbazubwila imo njinaibwekesele tuhya,
Co ha manungu ayo njinoceleho likende na kwocaho situ ya kulya.
Kuma mbazubwila inasalaho njinapande kuipanga cuma ca bunyengwe ndi?
Kuma njinapande kulemesa citi* ndi?”
20 Alya lito.
Mbunge yendi ya kungumuka imungumuna.
Kasa kulyobola nambe kwendeka ngwendi:
“Kuma cuma cili mu liboko lyange lya cilyo keti ca kujeneka seho ndi?”
21 “Anuka ebi byuma, obe Jakobu. Byanuke, obe Isalele,
Mwafwa u ngamba yange.
Njakumungile, co u ngamba yange.
Obe Isalele, kunjikwibala.
22 Njizimangana milonga yobe ngwe njalingi ya kufwika na lishelwa.
Njizimangana bubi bwobe ngwe njalingi bwa kufwika na lishelwa lya kuhima.
Iluka kuli yange, mwafwa njikusokola.
23 Tambekeni mu kubwahelela, eni melu,
Mwafwa Yehova nalingiko bimo.
Tambekeni mu kulisamba, eni masima a lifuti-libu.
Tambekeni mu kubwahelela, eni minkinda,
Neni bishwata na miti yoshe yakala muli yeni.
Mwafwa Yehova nasokola Jakobu,
Co amwesa bulemu bwendi hali Isalele.
24 Ebi bikebyo byanendeka Yehova, Muka-kukusokola,
Uje wakumungile muwakele mwimo.
Nendeka ngwendi: “Yange Yehova, uje watangele byuma byoshe.
Njajangumwine melu likalyange
Na kujangumuna lifuti-libu.
Iya wakele nange?
25 Njitanganesa bizibukiso bya baka-kwendeka byuma byangoco,*
Co yange njilingisa baka-kumikiya balinge ngwe bilema.
Yange njitanganesa baka-mana
Na kulingisa mangana abo apwe bulema.
26 Yange njilingisa lijwi lya ngamba yange lilishulisilile
Na kushulisilila byuma bya kulutwe bibanendeka tutumwa bange.
Yange njendeka hali Jelusalema ngwange, ‘Banu bakatungamo,’
Na kwendeka ha binganda bya Juda ngwange, ‘Bakabitungulula,
Co njikatungulula bingundu byendi.’
27 Yange njileka nzinga ngwange, ‘Uma,
Co njumisa bindonga byobe byoshe.’
28 Yange njendeka hali Sailasi ngwange, ‘Kanyungi kange,
Co akalinga byoshe binjinayongola.’
Yange njendeka hali Jelusalema ngwange, ‘Bakamutungulula,’
Na kwendeka ha tempele ngwange, ‘Lubula lwobe bakalujala.’”
45 Ebi bikebyo binjinendeka yange Yehova kuli Sailasi, wakubwabesa wange,
Uje injinakwatelela ku liboko lyendi lya cilyo
Mangana njifungulule mafuti ku mesho endi,
Njinyeke bimyene nzili,
Na kushokolola bikolo bya mapito abali ku mesho endi,
Mangana bikolo bisale casi, ngwange:
2 “Njikatwama kulutwe lwobe,
Co njikasalamesa malundu.
Njikasanyozola mapito a kopa,
Na kupokozola tupateso twa bikubo.
3 Njikakwana byuma bya seho bije bili mu lisusulungu
Na byuma bya seho bya kushweka bije bili mu myela yange ije inalishweke,
Mangana uzibuke ngwobe yange Yehova,
Njambi ya Isalele, uje akusana ha lizina lyobe.
4 Mwafwa ya ngamba yange Jakobu, mwafwa ya Isalele injinangula,
Njikusana ha lizina lyobe.
Njikwana lizina lya bulemu, nameme kuwanjizibukile.
5 Yange Yehova, co kukwesi weka.
Kukwesi Njambi weka, kubanga yange.
Njikukanyamesa, nameme kuwanjizibukile,
6 Mangana banu boshe,
Kutunda ku butuhukilo bwa litangwa kuya ku bulahukilo bwalyo,
Bazibuke ngwabo kukwesi weka, kubanga yange.
Yange Yehova, co kukwesi weka.
7 Njinena ceke na kunena lisusulungu,
Njinena kwoloka na kunena bukalu.
Yange Yehova, njilinga byuma byoshe ebi.
8 Melu anyokese kusungama ngwe nyonzi,
Mashelwa akopotole kusungama.
Lifuti-libu lyashame na kwima kwoboka,
Na kulingisa kusungama kumene.
Yange Yehova njabitanga.”
9 Lubinda lwa uje alwisa* Uje wamutangele,*
Mwafwa napu lika mbazubwila ya buma
Hakati ka bimbazubwila bikwabo bya buma bije bili hasi.
Kuma buma bwasa kuleka Muka-kumunga ngwabwo: “Bika biuli na kumunga?”
Nambe cuma ciunapanga kuma casa kwendeka ngwaco: “Kuwesi na maboko” ndi?
10 Lubinda lwa uje aleka cisemi wa munalume ngwendi: “Mwana mukajo iunakiti?”
Na kuleka munakazi ngwendi: “Bikajo biukita?”*
11 Ebi bikebyo byanendeka Yehova, Wakujela wa Isalele, Uje wamumungile, ngwendi:
“Kuma wasa kulinga bimata nange ha byuma bija kulutwe
Na kunjileka byakulinga ku bana bange na bipangi bya maboko ange ndi?
12 Njatangele lifuti-libu na kutanga munu mangana akaleho.
Njajangumwine melu na maboko ange,
Co njikashiki cibunga cawo coshe ca maswalale.”
13 Yehova wa maswalale ngwendi: “Njinemika munalume mu kusungama,
Co njisungamesa bingila byendi byoshe.
Ikeye atunga nganda yange
Na kupatula bafunge bange kwa kujeneka fweto nambe lizika-kanwa.”
14 Yehova nendeka ngwendi:
“Profiti* ya Ijipiti na mingoso* ya Ithopia na baSabeya, banalume ba kutunuka,
Bakaija kuli yobe na kupwa bobe.
Bakenda munima yobe mu malyenge.
Bakaija kuli yobe na kukutsikamena.
Bakendeka kuli yobe mu lilombelo ngwabo, ‘Cili bene Njambi ali nobe,
Co kukwesi weka. Kukwesi Njambi weka.’”
15 Cili bene u Njambi uje kesi kujombolola bingila byendi byoshe,
Obe Njambi ya Isalele, yobe wapwa Mwobole.
16 Baka-kupanga tumponya bakabazibisa shwamwa na kubashaula,
Boshe bakaya oku banashauka.
17 Oloni Yehova akobola Isalele myaka yoshe.
Kumukazibi shwamwa nambe kushauka myaka yoshe.
18 Mwafwa ebi bikebyo byanendeka Yehova,
Uje watangele melu, Njambi wa busunga,
Uje wamungile lifuti-libu, Uje walitangele na kulizameka,
Uje kalitangele lika ngoco,* oloni walitangele mangana hakale banu, ngwendi:
“Yange Yehova, co kukwesi weka.
19 Kunjendekelele mu mwela uje unalishweke, mu lifuti lya lisusulungu.
Yange Yehova, uje akendeka bya busunga na kwambulula bya kusungama.
20 Likungululeni mwije.
Njishweneni mubaboshe, yeni munatewe kuli baka-mafuti.
Byahi bibazibuka baje bakambata tumponya ba kushonga
Na kulombela kuli njambi uje kasa kubobola.
21 Ambululeni muzimbu weni na kwendeka ñanda yeni.
Simutwiyeni mu kulikwatasana.
Iya wendekele cimweja ebi byuma kusañulu
Na kubyambulula mu bisimbu bya kunima?
Kuma keti yange Yehova?
Kukwesi Njambi weka, kubanga yange,
Kukwesi Njambi wa kusungama uje wapwa Mwobole, wahi, kubanga yange.
22 Tengulukileni kuli yange mangana mwoboke, yeni boshe mwakala ku mamaneselelo a lifuti-libu,
Mwafwa yange Njambi, co kukwesi weka.
23 Njalisingi hali yange babenya.
Lijwi lyatuhuka mu kanwa kange lya busunga,
Co kulilukamo. Njalisingi ngwange:
Mabuli oshe akanjitsikamena,
Bindaka byoshe bikalisinga kupwa bya kulongwa kuli yange,
24 Co bikendeka ngwabyo, ‘Cili bene Yehova washula na kusungama kwa busunga na nzili.
Boshe baje banamulubalela bakaija ku mesho endi na shwamwa.
25 Bana* ba Isalele boshe bakalimwena ngwabo balingile mwamubwa kupangela Yehova,
Co bakalishasha mwafwa yendi.’”
46 Beu nakulama, Nebo natalamana.
Banaka tumponya babo ha tusitu, ha tusitu baje bakambata bitele,
Banapu ngwe bitele bije bilemuwisa tusitu baje banajuka.
3 Njitolilileni, eni bakunjibo ya Jakobu, neni boshe bakunjibo ya Isalele munasalaho,
Yeni banjinakwasa kushwa hamwasemukilile na kumyambata kushwa hamwatundilile mwimo.
4 Kunjitenguluka kweta noho hamukulubalela,
Njitwalelelaho kumikakula kweta noho hamukela na bwele.
Njitwalelelaho kumyambata na kumikakula na kumyamena ngwe munjinalingila.
5 Iya imumona ngweni njinalifu nendi nambe injinapu hamo nendi nambe imwasa kunjesekesa nendi,
Mangana njilifwe nendi?
6 Kuli bamo bacapulula goldi mu bingonga byabo,
Bapeselesa siuva ha bipeseleso.
Bakumuna muka-kufula, co aifula njambi.
Kutundaho batsikama, eyo, bamulemesa.*
7 Bamujundula ha bitsili byabo,
Bamwambata na kumwaka mu mwela wendi, co emana bene oho.
Kashwene.
Batambeka kuli ikeye, oloni kabakumbulula.
Kasa kwamena munu mu bukalu.
8 Anukeni ebi byuma, co simpeni.
Binyungeni mu bimbunge byeni, eni baka-kupokola mashiko.
9 Anukeni byuma bya kunima,* bya kusañulu,
Anukeni ngweni yange Njambi, co kukwesi weka.
Yange Njambi, co kukwesi wa kulifwa nange.
10 Ku mashangumukilo, njendekela cimweja byuma bilingiwa,
Co kusañulu, njendekele cimweja byuma bije kanda bilingiwe.
Njendeka ngwange, ‘Byuma binjinayongola kulinga, kubanga bilingiwe,
Co njilinga byoshe binjishaka.’
11 Njisana kazila uje akali situ, kutunda ku butuhukilo bwa litangwa,
Njisana munalume wa ku lifuti lya kulako mangana alinge binjinayongola kulinga.
Njinendeka, co njibishulisilila.
Njinabiyongola, co njibilinga.
12 Njitolilileni, eni ba kukaluwa bimbunge,
Yeni muli kulako na kusungama.
13 Njinanene kusungama kwange muyehi,
Kukwesi kulako,
Co kwobola kwange kukwishwala.
Njinena kwoboka mu Siyone, na kwana Isalele bulemu bwange.”
47 Shuluka utumame mu likungu,
Obe muna Babiloni wa munakazi.
Tumama hasi hakujeneka litanda,
Obe muna baKaudiya wa munakazi,
Mwafwa banu kubakakutumbula lalo wamubotsi, uje ibali na kulela ngwe liyaki.
2 Ambata limanya lya kulolela bunga ulole bunga.
Tundisa nanga yobe ya ku mutwe.
Kambula mukanjo wobe na kuseza mendi mwangoco.
Jabuka bindonga.
3 Ukakala mutotototo.
Co ukaziba shwamwa.
Njikalinga shambandinga, co kukwesi munu akanjonowesa.*
4 “Uje atusokola,
Lizina lyendi ikeye Yehova wa maswalale.
Ikeye Wakujela wa Isalele.”
5 Tumama oho kulu na kuya mu lisusulungu,
Obe muna baKaudiya wa munakazi,
Kubakakusana lalo Shukulu ya Bumwene wa Munakazi.*
6 Njalubalelele banu bange.
Njalingisile buswana bwange bujwale,
Njanene banu bange mu liboko lyobe.
Oloni kuwabatetelele.
Nameme tukulukazi wabatwikile joko ya kulema.
7 Wendekele ngwobe: “Njitwalelelaho kupwa Shukulu wa Munakazi* myaka yoshe.”
Kuwakele mbunge ku byuma ebi,
Kuwasinganyekesesele mubikafwila ku mamaneselelo.
8 Ngeci, tolilila, obe muka-kuzema senga,
Yobe kuwesi mu bushonde, yobe wendeka mu mbunge yobe ngwobe:
“Yange lika, kukwesi weka.
Kunjipu fwile.
Kunjikakalaho mu busiwa bwa kutsisa bana.”
9 Oloni ebi byuma bibali bikaija hali yobe mu kukasumuna, mu litangwa limo:
Kutsisa bana na kupwa fwile.
Bikaija bene hali yobe
Mwafwa unapanda manene na kwelema manene bakweni.
10 Wakulahelele bilinga byobe byabibi.
Wendekele ngwobe: “Naumo wahi anjimona.”
Mana obe na mangana obe bikebyo byakungumwine,
Co uli na kwendeka mu mbunge yobe ngwobe: “Yange lika, kukwesi weka.”
11 Oloni bukalu bukakwizila,
Co bumbanda bwobe bwa kulikikiya kubukapanga.
Bukalu bukakuwana, co kuukasa kulihengabwo.
Kunyonga kwa kukasumuna kuje kanda umoneho, kukaija hali yobe.
12 Ngeci, twalelelaho na kwelema kwobe na kupanda kwobe,
Bije biunondangana kushwa ku bumbanda bwobe,
Hamo uwanaho bimo,
Hamo utewesa banu.
13 Washulila mwafwa ya baka-kukunangula babangi.
Bemane oni bakwobole,
Baje bakalemesa melu,* baje bakakenge bingongonosi,
Baje bakalingi nga ngonde yatenama,
Bakulongesa byuma bikwizila kulutwe.
14 Tala! Banapu ngwe bishati.
Tuhya tubenyeka.
Kubasa kulyobola* ku nzili ya mulangi.
Awa keti manungu a kwota,
Co otu keti tuhya twa kwota.
15 Mukemwo mubakafwila baka-kushasheya bobe kuli yobe,
Baje baunondangana nabo kushwa ku bumbanda bwobe.
Bakayebangela, umo na umo wabo akatalesela mwendi.*
Naumo wahi akakwobola.
48 Zibeni ebi byuma, eni bakunjibo ya Jakobu,
Yeni mukalisanesa lizina lya Isalele,
Yeni batekulwila ba Juda,*
Yeni mukalisingi ha lizina lya Yehova
Na kusana Njambi ya Isalele,
Nameme kumwesi kulinga ngoco mu busunga na mu kusungama.
2 Mwafwa bakalisanesa lizina lya nganda ya kujela
Na kutonda bukwasi bwa Njambi ya Isalele,
Uje lizina lyendi ikeye Yehova wa maswalale.
3 “Njamilekele laja byuma bya kunima.*
Byatuhukile mu kanwa kange,
Co njamilingisile mubizibuke.
Njalingileko bimo mu kukasumuna, co byalingiwile.
4 Mwafwa njazibukile ngwange mu ba kutindibala.
Bisingo byeni bya kukola ngwe cikubo, co maholo eni a kukola ngwe kopa.
5 Njamilekele ebi byuma kunima.
Simbu kanda bilingiwe, njamilingisile mubizibe,
Mangana keti mwendeke ngweni, ‘Tumponya betu bakebo babilingile,
Tumponya betu ba kushonga na tumponya betu ba bikubo bakebo bendekele ngwabo bilingiwa.’
6 Munazibi byuma byoshe ebi na kulimwenabyo.
Kuma kumubyambulula ndi?
Kutunda hano, njimileka byuma byabiha,
Mahungu a kunyunga aje kumwazibukile.
7 Ebi byuma bilingiwa hano bene, keti ngwabo hamo byalingiwile kunima,
Byuma bije kanda muzibeho, simbu kanda litangwa lya lelo lyete,
Mangana keti mwendeke ngweni, ‘Taleni! Tubizibuka na laja.’
8 Embwe kumwabizibile, kumwabizibukile,
Co kunima matwi eni kuwazikukile.
Mwafwa njizibuka ngwange mu baka-kukwisa manene,
Co banamitumbula ngwabo mu baka-kupokola mashiko kushwa ha kusemuka kweni.
9 Oloni njitulisa butenu bwange mwafwa ya lizina lyange,
Njilibindika mwafwa ya bumpau bwange,
Co kunjiminyongesa.
10 Taleni! Njinamijelesa, oloni keti ngwe mubakajelesela siuva.
Njinamyeseka* mu lutengo lwa kayando.
11 Cili bene njilingako bimo mwafwa ya lizina lyange,
Njasa kwecelela bati lizina lyange balijwalese?
Naumo wahi injana* bumpau bwange.
12 Njitolilile obe Jakobu, obe Isalele injinasana.
Kunjesi kutenguluka. Yange wa kulibanga, co lalo yange wa mamaneselelo.
13 Liboko lyange likelyo lyajalele lubula lwa lifuti-libu,
Co liboko lyange lya cilyo lyajangumwine melu.
Munjibisana, byoshe bimana.
14 Likungululeni mubaboshe na kutolilila.
Iya hakati keni nendeka ebi byuma?
Yehova namuzeme.*
Alinga byoshe byashaka kuli Babiloni,
Co liboko lyendi lilwisa baKaudiya.
15 Yange bene njinendeka na kumusana.
Njinamunene, co byalinga bibwaha.
16 Shweneni muyehi nange muzibe ebi byuma.
Kushwa ku mashangumukilo kunjendekelele ku bushweke.
Kunjinakala, kushwa ha simbu ibyalingiwile.”
Hanwoni Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova nanjitumu na* sipilitu yendi.
17 Yehova, Muka-kumisokola, Wakujela wa Isalele ngwendi:
“Yange Yehova, yange Njambi yeni,
Uje amilongesa mangana muwane bukwasi,*
Uje amitwamenena mu ngila mumunapande kwenda.
18 Nga mutolilila mwamubwa ku mashiko ange,
Kwoloka kweni kupwa ngwe ndonga,
Co kusungama kweni kupwa ngwe mankimba a kalunga-ndonga.
19 Bana* beni bapwa babangi ngwe mushekesheke,
Co batekulwila beni bapwa ngwe binona byawo.
Lizina lyabo kubalizimangana nambe kulinyongesa ku mesho ange.”
20 Tundeni mu Babiloni!
Teweni kuli baKaudiya!
Tambekeni ou mutambi mu kubwahelela! Wambululeni!
Lekeniko baje bali ku mamaneselelo a lifuti-libu.
Endekeni ngweni: “Yehova nasokola ngamba yendi Jakobu.
21 Kubatsile lihwila mwabatwamenenene mu bimambo.
Wabatuhwisilile mema mu limanya,
Watabwile limanya na kulingisa mema akopotokemo.”
22 Yehova ngwendi: “Banu bababi kubakala mu kwoloka.”
49 Eni mañanda, njitolilileni,
Neni mafuti a kulako, njitolilileni.
Yehova wanjisanene simbu kanda njisemuke.*
Watumbwile lizina lyange te njicili mwimo lya nana.
2 Walingisile kanwa kange kapwe ngwe mukwale wa kubambuka.
Wanjishwekele mu munzinze wa liboko lyendi.
Wanjipwisile ngwe mukili ubanotola.
Wanjishwekele mu ngonga yendi ya mikili.*
3 Wanjilekele ngwendi: “Obe Isalele, u ngamba yange,
Co njisholola bulemu bwange kwitila muli yobe.”
4 Oloni njendekele ngwange: “Njalisini ngoco kuundangana.
Njapangesele nzili yange ku byuma bya kujeneka seho, co inai mwangoco.
5 Hanwoni Yehova, uje wanjipwisile ngamba yendi mwanjimungile mwimo lya nana,
Nanjileke ngwendi njilwise Jakobu kuli ikeye,
Mangana Isalele akungulukile kuli ikeye.
Njitambula bumpau kuli Yehova,
Co Njambi yange apwa nzili yange.
6 Wendekele ngwendi: “Keti u ngamba yange lika
Uje akatula miyati ya Jakobu
Na kwilwisa bana ba Isalele baje banoboka.
Njinakupwisa lalo ceke ca baka-mafuti,
Mangana kwobola kwange kwete ku shongo ya lifuti-libu.”
7 Ebi bikebyo byanendeka Yehova, Muka-kusokola Isalele, Wakujela wa Isalele, kuli uje ibanombwanesa, uje ibanazindi banu, ngamba ya baka-kuyula ngwendi:
“Bimyene bakamona na kwimana,
Co bamyata bakatsikama
Mwafwa ya Yehova uje wapwa wa kulongwa,
Wakujela wa Isalele uje nakwangula.”
8 Yehova ngwendi:
“Njakukumbulwile mu simbu ya kutetela,
Co njakukwasele ha litangwa lya kwobola.
Njatwaleleleleho kukunyungilila mangana njikwane kupwa cishimbikiya* ca banu,
Mangana ubwahese lifuti,
Na kubalingisa base kuswana buswana bwabo buje bwapwa ngundu,
9 Mangana uleke mapanditi ngwobe, ‘Tuhukeni!’
Na kuleka baje bali mu lisusulungu ngwobe, ‘Lishololeni!’
Bakalila kumukulo wa bingila,
Bulilo bwabo bukakela kumukulo wa bingila byoshe bije binasheke.*
10 Kubakatsi njala nambe kuziba lihwila,
Kushaluka manene nambe litanya kubikabababula.
Mwafwa uje nabatetela akabatwamenena,
Co akabatwamenena ku tubwelubwelu twa mema.
11 Njikalingisa minkinda yange yoshe ipwe ngila,
Co bitapalo byange byoshe bikalunduka.
12 Taleni! Aba banu batunda kulako,
Bamo batunda ku kunto na ku bulahukilo bwa litangwa,
Bakwaboco batunda ku lifuti lya Sinimu.”
13 Tambekeni mu kubwahelela eni melu, co bwahelela obe lifuti-libu.
Minkinda ibwahelele na kutambeka mu kubwahelela.
Mwafwa Yehova nazembeleka banu bendi,
Natetela banu bendi ba kuyanda.
14 Oloni Siyone watwaleleleleho kwendeka ngwendi:
“Yehova nanjiyengula, Yehova nanjibala.”
15 Kuma munakazi asa kwibala munendi uje acijamwa,
Nambe kujeneka kuzibila mema ku mbunge munendi wa mwimo lyendi ndi?
Nameme aba banakazi bebala, yange kunjikwibala.
16 Tala! Njinacakula lizina lyobe mu maboko ange ngwe ha limanya.
Bibumbe byobe bili kulutwe lwange simbu yoshe.
17 Bana bobe beluka bwasi-bwasi.
Baje bakupujwile na kukubiisa bakakutewa.
18 Andula mesho obe na kutala kwoshe.
Boshe bali na kulikungulula.
Bali na kwija kuli yobe.
Yehova ngwendi: “Ngwe omwo njapwa wa kuyoya,
Boshe ukabazala ngwe byuma bya kulicakeya,
Co ukalicakeyabo ngwe mwakalicakeya shombolwa.
19 Nameme myela yobe baibiisile na kuipwisa bingundu, co lifuti lyobe lyabihile,
Hano banu bakalamo libakehela manene,
Co baje bakulehwile bakala kulako.
20 Ukaziba bana baje basemukile muwakele mu busiwa bendeka ngwabo,
‘Ou mwela unatukehela manene.
Tubwaheseleniko mutamba wa kukala mangana tukale bene muno.’
21 Co ukalyendekesa mu mbunge yobe ngwobe,
“Iya ishe yaba bana?
Mwafwa nji munakazi uje natsisa bana, na kupwa ngwe mumba.
Njili mu bufunge, co lalo nji lipanditi.
Iya nabalele?
Taleni! Njasalele likalyange,
Co aba banoni banatundu kuli?”
22 Yehova Mwata Wahakamwa ya Byoshe ngwendi:
“Tala! Njikajundwila mafuti liboko lyange,
Na kujundwila miyati ya banu cimweso* cange.
Bakanena bana bobe ba banalume mu maboko* abo
Na bana bobe ba banakazi ha bitsili byabo.
23 Bimyene bakakunyunga,
Co bana babo ba banakazi bakapwa bindezi bobe.
Bakakutsikamena oku banakulama
Na kulyasa likungu lya ku mendi obe,
Co ukazibuka ngwobe yange Yehova.
Baje banjikulahela kubakazibi shwamwa.”
24 Kuma baje babanafungulula basa kubatundisa kuli munalume wa nzili,
Nambe bafunge kuma basa kubamena kuli muka-kulyatelela ndi?
25 Oloni Yehova ngwendi:
“Nameme banu banafungulula munalume wa nzili bakabatundisa kuli ikeye,
Co baje banafungulula muka-kulyatelela, bakabamena.
Njilwisa uje akulwisa,
Na kwobola bana bobe.
26 Njikalingisa baje bakuyandesa balye situ ya mibila yabo,
Maninga abo akabapendesa ngwe binyu bya kupwelelela.
Co banu boshe bakazibuka ngwabo yange Yehova,
Mwobole wobe na Muka-kukusokola,
Njambi wa nzili wa Jakobu.”
50 Yehova nendeka ngwendi:
“Kuma nokweni njamwanene mukanda wa kutsiya bulo munjamushekele ndi?
Kuma njamilandesele kuli umo wa baka-kunjikolotesa ndi?
Taleni! Bamilandesele mwafwa ya milonga yeni,
Co nokweni njamushekele mwafwa ya kupokola mashiko kweni.
2 Co mwafwa bika kukwakele munu kuno munjinezile?
Mwafwa bika naumo wahi nakumbulwile munjinasanene?
Kuma liboko lyange lyalihi manene, co kulyasa kumipatula ndi,
Indi kuma kunjesi na nzili ya kumyamena?
Taleni! Munjitenuka, kalunga-ndonga oma.
Njilingisa bindonga bipwe mambo.
Bisi balimo batsa mwafwa ya lihwila,
Co babola mwafwa ya kujeneka mema.
3 Melu njiwazika lisusulungu
Na kuwafwika cikeleya.”
4 Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova nalongesa mwamubwa ndaka yange,*
Mangana njizibuke mwakukumbulwila* uje najuka na majwi amabwa.
Akanjindula mutondo na mutondo.
Akanjindula mangana matwi ange atolilile ngwe baje babanalongesa.
5 Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova nazikula matwi ange,
Co kunjamutengulukilile.
Kunjatalesele kweka.
6 Njatalesele mwongo wange kuli baje bakele na kunjipupa
Na binana byange kuli baje bakele na kunjuta munjezi wange.
Kunjashwekele cihanga cange ku byuma bije bishawisa na ku kunjijekwila.
7 Oloni Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova anjikwasa.
Mukemwo kunjilizibi kushauka.
Mukemwo njalingisa cihanga cange cipwe ca kukola ngwe limanya lya kukola manene,
Co njizibuka ngwange kunjizibi shwamwa.
8 Uje anjitumbula ngwendi nji wa kusungama ali muyehi.
Iya asa kunjana mulonga?*
Aije tulimike.
Iya ali na ñanda nange?
Anjishwene.
9 Taleni! Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova anjikwasa.
Iya endeka ngwendi njili na mulonga?
Taleni! Boshe bakahwila ngwe cizalo.
Tulongolo bakabalya.
10 Iya hakati keni akazibila Yehova lyoba
Na kutolilila ku lijwi lya ngamba yendi?
Iya wendaho mu lisusulungu lyakama mwakujeneka ceke?
Akulahele lizina lya Yehova na kujendamena hali* Njambi yendi.
11 Taleni! Yeni boshe muli na kushwameka tuhya,
Na kulingisa bishashe bitinuke,
Endeni mu ceke ca tuhya tweni,
Mukati ka bishashe bimunalingisa bitinuke.
Ebi bikebyo bimutambula mu liboko lyange:
Mukalala oku muziba manene kubabala.
51 “Njitolilileni, yeni muli na kushakezeka kusungama,
Yeni muli na kushakezeka Yehova.
Taleni ku limanya kubamimungwile
Na ku bwina bwa mamanya kubamindile.
2 Taleni kuli ishweni Abrahamu
Na kuli Sala uje wamikitile.
Mwafwa wapwile likalyendi munjamusanene,
Co njamubezikisile na kutumisa bana bendi.
3 Mwafwa Yehova akazembeleka Siyone.
Akazembeleka bibumbe byayo bije binapujuka,
Co akapwisa shwata yayo ngwe Edeni
Na kupwisa mambo yayo ngwe lihya lya Yehova.
Kulisamba na kubwahelela bikakalamo,
Mukakala kukandelela na myaso yaibwa.
4 Njitolilileni, eni banu bange,
Jendekeleni matwi eni kuli yange, eni banu bange.
Mwafwa lishiko likatunda kuli yange,
Co kwakula kwange kwakubwa njikacizameka ngwe ceke ku miyati ya banu.
5 Kusungama kwange kuli muyehi,
Kwobola kwange kwija hali yeni,
Co maboko ange akasompa miyati ya banu.
Banu ba ha mañanda bakalabelela kuli yange,
Co bakabandamena liboko* lyange.
6 Anduleni mesho eni mwilu,
Na kutala ha lifuti-libu.
Mwafwa melu akalishandoka ngwe bwisi.
Lifuti-libu likahwila ngwe cizalo,
Co baje bakalaho bakatsa ngwe tungeningeni.
Oloni kwobola kwange kupwa kwa myaka yoshe,
Co kusungama kwange kukukahu.*
7 Njitolilileni, yeni muzibuka kusungama,
Eni banu muli na lishiko* lyange mu bimbunge byeni.
Keti muzibe lyoba mwafwa ya banu baje bali na kumishendumuna,
Co keti mulijujukile mwafwa ya matuka abo.
8 Mwafwa tulongolo bakabalya ngwe cizalo.
Tulongolo baje bakali bizalo bakabalya ngwe baje balya bwanda.
Oloni kusungama kwange kukalako myaka yoshe,
Co kwobola kwange nakwo kukalako ku bisemwa byoshe.”
9 Obe liboko lya Yehova, lingako bimo,
Eyo, lingako bimo na kumwesa nzili yobe.
Lingako bimo ngwe muwalingilile kusañulu, ku bisemwa bya kunima.
Kuma keti yobe wasanyozwele Rahabu?*
Kuma keti yobe watibile cikashama wa mu kalunga-ndonga ndi?
10 Kuma keti yobe womisile kalunga-ndonga? Keti yobe womisile mema a ha nzinga ndi?
Kuma keti yobe womisile nzinga ya kalunga-ndonga na kuipwisa ngila mangana baje bawasokwele baitemo ndi?
11 Banu ba Yehova banapatula bakeluka.
Bakaija ku Siyone oku batambeka mu kubwahelela,
Bakazala cilongo ca kubwahelela simbu yoshe,
Bakalisamba na kubwahelela,
Co busiwa na miteto bikahwa.
12 Yange njili na kukuzembeleka.
Bika biuzibila lyoba munu uje atsa
Na muna munu uje ajujwama ngwe mwila wa kuzibuluka?
13 Bika biwibalela Yehova uje wakutangele,
Uje wajangumwine melu na kujala lubula lwa lifuti-libu?
Simbu yoshe wakele na kutewa butenu bwa muka-kulyatelela,*
Ngwe uje asa kukunyongesa.
Hanwoni butenu bwa muka-kulyatelela buli kuli?
14 Uje ibanakulamesa oku ali mu malyenge ololo bamupatula,
Katsi na kuya mu bwina,
Co lalo kajeneka byakulya.
15 Oloni yange Yehova Njambi yobe,
Uje akangwanjanga kalunga-ndonga na kulingisa mankimba endi atenuke,
Lizina lyange yange Yehova wa maswalale.
16 Njaka majwi ange mu kanwa kobe,
Na kukufwika na munzinze wa liboko lyange,
Mangana njizameke melu na kujala lubula lwa lifuti-libu
Na kuleka Siyone ngwange, ‘Mu banu bange.’
17 Induka! Induka! Katuka, obe Jelusalema,
Yobe unanu butenu bwa mu nganja ili mu liboko lya Yehova.
Unanu mu nganja,
Unatsembe binakala mu nganja bije bilingisa munu atalyangele.
18 Hakati ka bana banakiti, naumo wahi amutwamenena,
Co ku bana banalele, naumo wahi namukwatelela ku liboko.
19 Ebi byuma bibali binakuwana.
Iya akuzibila mema ku mbunge?
Kubihya na kunyonga binakuwana, njala na mukwale nabyo binakuwana,
Iya akuzembeleka?
20 Bana bobe banalezumuka.
Bali na kulala ha masambwa-ngila hoshe
Ngwe bimanga ba mu shwata baje bali mu bwanda.
Butenu bwa Yehova bunabepukila mu kushula, Njambi yobe nabatenukila.”
21 Ngeci shukulu-kambu, tolilila ku byuma ebi,
Obe munakazi wa kuyanda na kupenda, nameme keti binyu binakupendesa.
22 Mwata wobe Yehova, Njambi yobe uje akalwila banu bendi ngwendi:
“Tala! Njikambata nganja ili mu liboko lyobe ije ilingisa munu atalyangele,
Nganja yange ya butenu,
Co kuukanumo lalo.
23 Njikayaka mu maboko a baka-kukuyandesa,
Baje bakulekele ngwabo, ‘Bulumana twende ha mwongo wobe.’
Co walingisile mwongo wobe upwe ngwe hasi,
Ngwe tapalo muje mubenda.”
52 Induka! Induka! Kala na nzili, obe Siyone!
Zala bizalo byobe byabibwa, obe Jelusalema nganda ya kujela.
Mwafwa kukwesi munu wa kujeneka kuya ku mukanda nambe wa kujwala akakobela muli yobe lalo.
2 Litotomone likungu, katuka utumame ha citwamo, obe Jelusalema.
Mbwembwelesa malyenge ali mu singo yobe, obe funge muna Siyone wa munakazi.
3 Mwafwa Yehova ngwendi:
“Bakulandesele kwa kujeneka fweto,
Co bakusokola kwa kujeneka kufweta bimbongo.”
4 Mwafwa Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova ngwendi:
“Ha kulibanga, banu bange baile ku Ijipiti kukapwa baka-kwija,
Kutundaho, Asiria wabayandesele kwa kujeneka mulonga.”
5 Yehova ngwendi: “Bikoni binjinapande kulinga hano?
Mwafwa banu bange babambatele kwa kujeneka fweto.
Baje bali na kubayula bali na kutwalelelaho kukuwa mu kulisamba,” ngwendi Yehova,
“Co lizina lyange bali na kutwalelelaho kulishaula simbu yoshe.
6 Ngeci banu bange bakazibuka lizina lyange.
Ha litangwa olyo, bakazibuka ngwabo yange njili na kwendeka.
Taleni, yange bene.”
7 Mendi a uje ali ha minkinda uje anena muzimbu waubwa apwa amabwa manene,
Uje ambulula bya kwoloka,
Uje anena muzimbu waubwa wa byuma byabibwa,
Uje ambulula bya kwoboka,
Uje aleka Siyone ngwendi: “Njambi yobe napu Mwene.”
8 Tolilila! Baka-kukunyunga batambeka.
Bali na kutambeka hamolika mu kubwahelela,
Mwafwa balimwena mwamubwa* Yehova mwelwisa Siyone.
9 Bwaheleleni, tambekeni hamolika mu kubwahelela, eni bingundu bya Jelusalema,
Mwafwa Yehova nazembeleka banu bendi, nasokola Jelusalema.
10 Yehova nalingisa mafuti oshe amone nzili yendi ya kujela.
Boshe bali ha lifuti-libu bakamona bilinga bya Njambi yetu bya kwobola.*
11 Tundenimo, tundenimo, tuhukenimo, keti mukwate byuma bya kujwala.
Tuhukeni muli ikeye, twaleleleniho kupwa ba kujela,
Yeni mukambata bikwata bya Yehova.
12 Mwafwa kumukakatuka mu kupupuzuka,
Nambe kutewa,
Mwafwa Yehova akatwama kulutwe lweni,
Co Njambi ya Isalele akaminyungilila munima yeni.
13 Taleni! Ngamba yange akalinga byuma mu kunanguka.
Bakamwana citwamo ca helu,
Bakamujundula na kumusingimika manene.
14 Ngecilika banu babangi mubakasamene omwo bamutalele,
Mwafwa sholwesi yendi yabihile manene kutubakana ya munu woshe,
Co cifwa cendi cabihile manene kutubakana ca banu boshe,
15 Mukemwo mwakakomokesela banu babangi.
Bimyene bakoloka kulu ha lutwe lwendi,
Mwafwa bakamona byuma bije kanda babalekeho
Na kusinganyekesesa ha byuma bije kanda bazibeho.
53 Iya nakulahela byuma byanazibi kuli yetu?*
Co iya ibanajombolwela liboko lya Yehova?
2 Akajobelela ngwe munango kulutwe* lwendi, ngwe muzi umena mu libu lya kuma.
Kesi na sholwesi ya kulitila nambe bulemu,
Co mutumumona, sholwesi yendi kuitushwenesa kuli ikeye.*
3 Bamwombwanesele, co banu bamuyengwile.
Wasemukilile* kuziba kubabala, co wazibukile mucafwa kubinja.
Kwapwile lika ngwe batushwekelele cihanga cendi.*
Bamwombwanesele, co twamumwene ngwe wangoco.
4 Cili bene wambatele kubinja kwetu,
Na kwambata kubabala kwetu.
Oloni twamumwene kupwa munu ibanayandesa, uje yapupile Njambi na kumuzibisa kubabala.
5 Oloni bamutubile mwafwa ya milonga yetu.
Bamutikile mwafwa ya kusebuka kwetu.
Bamwanene kashitiko mangana tukale mu kwoloka,
Co twakangukile mwafwa ya bimbandu byendi.
6 Tubaboshe twayebangela ngwe bimanga,
Umo na umo wetu natalesela mu ngila yendi,
Co Yehova nalundika kusebuka kwetu hali ikeye.
7 Bamuyandesele, co watabele kumuyandesa,
Oloni kafukwile mu kanwa kendi.
Bamutwalele ngwe manga ibatwala na kutsiya,
Ngwe manga wa lwabo uje noloka kulu kuli baka-kumutehula,
Co kafukwile mu kanwa kendi.
8 Bamuyandesele* na kumutsiya mwafwa ya kujeneka kumusompa mwamubwa.
Co iya elula mizimbu ya cisemwa cendi yoshe?*
Mwafwa bamutundisile mu lifuti lya baka-kuyoya,
Bamupupile makote* mwafwa ya mulonga wa banu bange.
Co mu kanwa kendi kumwakele makuli,
Bamwanene cihilo hamo na banu bababi,
Oloni mwatsile, bamutsindile na banu ba kufuka.
10 Nameme ngoco, Yehova ikeye washakele ngwendi ayande manene, co wamwecelelele abinje.
Nga wana kuyoya* kwendi kupwa bwana bwa mulonga,
Co akamona bana* bendi, akabwezelela ku matangwa endi,
Co kwitila muli ikeye, cizango ca Yehova cikalingiwa.
11 Mwafwa ya kuziba kubabala, akajauka na byuma byakamona.
Mwafwa ya mangana endi, ngamba yange wa kusungama
Akalingisa banu babangi bapwe ba kusungama,
Co akambata kusebuka kwabo.
12 Ngeci, njikamwana mutamba hamo na banu babangi.
Akalipangela na banu ba kukanyama byuma bibanapukula,
Mwafwa walyanene kweta na ku kutsa,
Bamutandelele ku baka-kupokola mashiko,
Wambatele bubi bwa banu babangi,
Co wamenene baka-kupokola mashiko.
54 Yehova nendeka ngwendi: “Tambeka mu kubwahelela, obe munakazi wa mumba, uje kanda akiteho laja.
Lisambe na kutambeka mu kubwahelela, yobe kanda uzibeho mushongo wa kukita,
Mwafwa bana ba munakazi ibanaseze, babangi manene
Kutubakana bana ba munakazi uje ali na munalume wendi.*
2 Amesa tenti yobe.
Jangumuna binanga bya tenti bya tabanakele yobe yakama.
Keti ulikele, lahesa mikole ya tenti yobe,
Na kukanyamesa bimbambo bya tenti yobe.
3 Mwafwa ukajalakana ku cilyo na ku cimoshwe.
Bana bobe bakaswana mafuti,
Co bakatunga mu binganda bije byapwile bingundu.
4 Keti uzibe lyoba, mwafwa kubakakuzibisa shwamwa,
Keti ulizibe kushauka, mwafwa kuukapokoka mbunge.
Mwafwa ukebala shwamwa iwazibile te ucili u mumbanda,
Co kuukanuka shwamwa iwazibile muwapwile fwile.”
5 “Mwafwa Muka-kutanga Wakama uje wakutangele napu ngwe munalume wobe,*
Lizina lyendi ikeye Yehova wa maswalale.
Co Wakujela wa Isalele ikeye Muka-kukusokola.
Bamutumbula ngwabo Njambi wa lifuti-libu lyoshe.
6 Mwafwa Yehova nakusana ngwe munakazi ibanaseze uje ali mu busiwa,
Ngwe munakazi uje washombokele te acili mumbanda, oloni banamuseze,” ngwendi Njambi yobe.
7 “Mwafwa njakusezele ha kasimbu kakandondo,
Oloni njikwilwisa mwafwa ya kutetela kwange kwakama.
8 Njakushwekelele cihanga cange ha simbu yaindondo mwafwa ya kulubala manene,
Oloni njikutetela mwafwa ya cizemo cange ca myaka yoshe,” ngwendi Yehova Muka-kukusokola.
9 “Ei ñanda inapu ngwe matangwa a Nowa kuli yange.
Ngwe munjalisingilile ngwange mema a mu simbu ya Nowa kuwakafwiki lifuti-libu lalo,
Mukemwo munjilisinga ngwange kunjikakulubalelaho lalo nambe kukutenukila.
10 Mwafwa minkinda inasa kulundumuka,
Co malundu anasa kuninganga,
Oloni cizemo cange cije kucesi kutenguluka kucikatundu hali yobe,
Co cikumiiyo cange ca kwoloka kucikaninganga,” ngwendi Yehova, uje ali na kukutetela.
11 “Obe munakazi ibanayandesa, ilinaningangesa lihunzi lyakama, uje kubazembelekele,
Njijala mamanya obe na daka ya kukola
Na kujala lubula lwobe na mamanya a safaya.
12 Njikatunga cibumbe cobe ca helu na mamanya a rubi,
Njikatunga bikolo byobe na mamanya a kubyazima,*
Na kutunga binginga byobe byoshe na mamanya a seho.
13 Yehova akalongesa bana bobe boshe,
Co kwoloka kwa bana bobe kukapwa kwakama.
14 Bakakuzameka mu kusungama.
Naumo wahi akakulyatelela,
Kuukatewe cuma coshe-coshe, co nacimo cahi cikakujujwisa,
Mwafwa kucikakushwene.
15 Nga kukala umo akulwisa,
Keti yange njinamutumu.
Woshe akulwisa, awa mwafwa yobe.”
16 Tala! Yange njatangele ngangula,
Uje akapembezela manungu a tuhya,
Na kupanga citwa.
Yange njatangele lalo munu uje akabiisa byuma.
17 Citwa coshe cibapanga mangana bakulinge mwamubi kucihyana,
Co upaya ndaka yoshe ije ikusompesa.
Obu bukebwo buswana bwa bangamba ba Yehova,
Co kusungama kwabo kutunda kuli yange,” ngwendi Yehova.
55 Ijeni, yeni boshe munatsi lihwila, ijeni mwakunwe mema.
Yeni kumwesi na bimbongo, ijeni mulande byakulya mulye.
Eyo, ijeni mulande binyu na mabele kwa kujeneka bimbongo nambe fweto.
2 Bika bimuli na kubiisila bimbongo byeni ku byuma bije keti byakulya?
Bika bimuli na kubiisila byuma bimunapangela* ku kulanda byuma bije kubimikutisa?
Njitolilileni mwamubwa na kulya byuma byabibwa,
Co mubwahelela manene mwafwa ya byakulya bya mazi.
3 Jendekeni matwi eni na kwija kuli yange.
Tolilileni, co mutwalelelaho kuyoya,
Co njilinga neni cikumiiyo ca myaka yoshe
Mu kulitombola na majwi a cizemo cije kucesi kutenguluka anjakulahesele Devidi, aje anapu a kulongwa.*
4 Taleni! Njamupwisile mukaleho ku mafuti,
Na kumupwisa ntwama na kapitau wa baka-mafuti.
5 Taleni! Mukasana banu ba ku lifuti lyeka baje kumuzibuka,
Co banu ba ku lifuti lyeka baje kubamizibuka bakashatukila kuli yeni
Mwafwa ya Yehova Njambi yeni, Wakujela wa Isalele,
Mwafwa akamilingisa mukale na bumpau.
6 Shakezekeni Yehova simbu banu bacasa kumuwana.
Tambekeni kuli ikeye simbu acili muyehi.
7 Munu wamubi aseze ngila yendi,
Co munu uje akalingi byuma byabibi aseze biyongola byendi,
Eluke kuli Yehova amutetele,
Eluke kuli Njambi yetu, mwafwa amukonekela mwakama.*
8 Yehova nendeka ngwendi: “Biyongola byange keti bikebyo biyongola byeni,
Co bingila byeni keti bikebyo bingila byange.
9 Mwafwa ngecilika melu muwakala hakamwa manene kutubakana lifuti-libu,
Bingila byange nabyo byapwa bya hakamwa manene kutubakana bingila byeni,
Co na biyongola byange byapwa bya hakamwa manene kutubakana biyongola byeni.
10 Mwafwa ngecilika nyonzi na mbundu mubikanyoko kutunda mwilu,
Co kubyesi kwiluka kwa kujeneka kujulisa ha lifuti-libu na kulingisa mbuto imene na kwima,
Na kwana mbuto muka-kukuna na kwana byakulya muka-kulya,
11 Mukemwo mulifwa na lijwi litunda mu kanwa kange.
Kuliluka kuli yange kwa kujeneka kulingako bimo,
Lilinga byuma byoshe bije binjizibisa kubwaha,*
Co byuma byoshe binjinalitumina ngwange lilinge, bibwaha.
12 Mwafwa mukaya mu kubwahelela,
Co bakamilwisa mu kwoloka.
Minkinda na malundu bikalisamba ku mesho eni na kutambeka mu kubwahelela,
Co miti yoshe ya mu shwata ikakandelela na maboko ayo.
13 Mu mwela wa biputa bya mingonga mukamena miti ya junipa,
Co mu mwela wa biputa bya kutiba-tiba mukamena miti ya mitole.
Co ebi byuma bikatsimanesa Yehova,
Na kupwa cizibukiso ca myaka yoshe cije kucikanyongo.”
56 Yehova nendeka ngwendi:
“Kundwiyeni kwakula mwamubwa, lingeni byuma bya kusungama,
Mwafwa kwobola kwange ololo kwija,
Co kusungama kwange kusholoka.
2 Nabwahelela munu uje alinga ebi byuma
Na muna munu uje atwalelelaho kubilinga,
Uje anyunga Sabata na kujeneka kuijwalesa,
Uje atundisa liboko lyendi ku byuma byoshe byabibi.
3 Munu wa ku lifuti lyeka uje aija kuli Yehova kapandele kwendeka ngwendi,
‘Yehova anjangununa ku banu bendi.’
Co munalume uje kasa kwambata kapandele kwendeka ngwendi, ‘Taleni! Nji muti wa kuma.’”
4 Mwafwa Yehova naleke banalume baje kubasa kwambata, baje bali na kunyunga bisabata byendi na kwangula kulinga byuma byashaka na kunyunga cikumiiyo cendi, ngwendi:
5 “Njikabana mwela mu njibo yange na mukati ka bibumbe byange na kwanuka lizina lyabo,
Njikabana cuma cacibwa manene kutubakana bana ba banalume na ba banakazi.
Njikabana lizina lya myaka yoshe,
Lije kulikanyongo.
6 Co banu ba ku lifuti lyeka baje bakaija kuli Yehova mangana bamupangele
Na kuzema lizina lya Yehova
Na kupwa bangamba bendi,
Boshe baje bakanyunga Sabata na kujeneka kuijwalesa
Na kunyunga cikumiiyo cange,
7 Nabo njikabanena ha munkinda wange wa kujela
Na kubalingisa babwahelele mukati ka njibo yange ya kulombelela.
Njikatambula bwana bwabo bwa mutunu bwa kwenyeka, na milambu yabo ibakana ha mutula wange.
Mwafwa njibo yange bakaisana ngwabo njibo ya kulombelela miyati yoshe ya banu.”
8 Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova, uje ali na kukungulula bana ba Isalele baje banalishandoka ngwendi:
“Njikamukungulwila banu bakwabo, kubwezelela kuli baje babanakungulula laja.”
9 Eni tusitu boshe ba mu shwata, ijeni mwakulye,
Eni tusitu boshe muli mu shwata ijeni.
10 Baka-kumunyunga bapwa tupuputwa, naumo wahi hakati kabo nananguka.
Boshe bapwa tutali ba kwoloka kulu, baje kubasa kubwoza.
Bali na kuhwimangana, co banabutama, bazema kulala.
11 Bapwa tutali ba kulakama,
Kubesi kukuta.
Bapwa tunyungi baje kubesi kuzibisisa.
Boshe banai mu bingila byabo.
Umo na umo wabo ali na kushaka kuwana byuma mu linyanyamena na kwendeka ngwendi:
12 “Ijeni! Tahi njambateko binyu.
Tunweni bwala tupende.
Litangwa lya imene lipwa ngwe lya lelo, likelyo libwahoni manene!”
57 Munu wa kusungama nanyongo,
Oloni naumo wahi nakako mbunge.
Banu ba kulongwa banatsi,
Oloni naumo wahi nananguka ngwendi munu wa kusungama natsi
Mwafwa ya bukalu.
2 Akala mu kwoloka.
Boshe baje bakende mu kusungama, balala ha myela* yabo.
3 “Oloni yeni, shweneni muyehi,
Eni bana ba munakazi wa manseno,
Eni bana ba muka-bukoi na lihule:
4 Iya imuli na kujola?
Iya imuli na kwashamena tunwa tweni na kutuhwila bindaka byeni mangana mumushendumune?
Kuma keti mu bana ba kupokola mashiko,
Bana ba makuli,
5 Baje bali manene na lishungu mukati ka miti yakama,
Mwisi ya muti woshe waubwa,
Baje bakatsii banike mu binema,
Mu myanzi ya mu mamanya ndi?
6 Mamanya a kuseneta a mu cinema akewo mutamba wobe.
Eyo, akewo buswana bwobe.
Nawo ukawana bwana bwa byakunwa na bwana bweka.
Kuma njinapande kujauka* nebi byuma ndi?
7 Wabwahesele mwela wobe ha munkinda waulaha, wa kulunduka,
Co wakandukileho na kukana mulambu.
8 Wakele canukiso cobe kunima ya lipito na ngunzi ya cikolo.
Wanjisezele na kulishulula.
Wakandukile na kukamesa mwela wobe.
Co walingile cikumiiyo na baje bawazema.
Wazemene kulala nabo ha mwela wabo,
Co wakengele bunalume bwabo.*
9 Wasikumukile kuli Meleki* na mazi
Hamolika na mazi amangi a lwengo lwalubwa.
Watumine tutumwa bobe kulako,
Co wasikumukile mu Cihilo.*
10 Unalisini kukaba bingila byobe byabingi,
Oloni kuwendekele ngwobe, “Byangoco!’
Unawana lalo nzili.
Mukemwo kuwazeyele.*
11 Iya iwajajele na kutewa,
Uje nakulingisa ushangumuke kukwisa?
Kuwanjanukile.
Nabimo byahi biwakele mbunge.
Kuma kunjolokele kulu na kulitumamena ngoco?*
Unamwesa ngwobe kuwesi na kunjizibila lyoba.
12 Njijombolola ‘kusungama’ kwobe na bipangi byobe,
Co kubikukwasa.
13 Muutambeka kulomba bukwasi,
Tumponya baunalikungulwila kubakwamena.
Lihunzi libapekumuna boshe,
Muku ubapekumuna.
Oloni uje atewela kuli yange akaswana lifuti
Na kukala ha munkinda wange wa kujela.
14 Bakendeka ngwabo, ‘Pangeni, pangeni tapalo! Bwaheseni ngila!
Tundiseni citanwiso coshe mu ngila ya banu bange.’”
15 Mwafwa uje wapwa Wahakamwa, Wahelu,
Uje wakalako myaka yoshe, wa lizina lya kujela ngwendi:
“Njakala mu mwela wa helu, wa kujela,
Oloni njakala lalo na baje banapokoka bimbunge na kuzeya,
Mangana njikanyamese baje banazeye
Na kukanyamesa baje banapokoka bimbunge.
16 Mwafwa kunjitwalelelaho kubalwisa
Nambe kutwalelelaho kubalubalela.
Munu azeya mwafwa yange.
Byuma byoshe bya kuhwima binjinatanga bizeya.
17 Njalubalele mwafwa ya bubi bwendi bwa kushaka kuwana byuma mu linyanyamena,
Ngeci, njamupupile na kushweka cihanga cange, co njalubalele.
Oloni anga watwaleleleleho kupwa muka-kutengulukila na kukabangeya mbunge yendi.
18 Njamono bingila byendi,
Oloni njimukangwisa na kumutwamenena,
Co njimuzembeleka na kuzembeleka banu bendi baje bali mu busiwa.”
19 “Njaka majwi a kushangazala mu tunwa twa banu.
Munu uje ali kulako na uje ali muyehi, boshe batwalelelaho kukala mu kwoloka,” ngwendi Yehova.
“Co njibakangwisa.”
20 “Oloni banu bababi banapu ngwe kalunga-ndonga wa kutenuka uje kasa kwoloka,
Co mankimba endi angwanjanga mwila na kubundula mandoba.”
21 Njambi yange ngwendi, “Banu bababi kubakala mu kwoloka.”
58 “Tambeka manene na nzili, keti ulikele.
Tambeka manene ngwe limbinga.
Ambulwila banu bange kutengulukila kwabo,
Leka bakunjibo ya Jakobu bubi bwabo.
2 Banjishakezeka ha litangwa na litangwa,
Na kumwesa ngwe bashaka kuzibuka bingila byange.
Bamwesa ngwe bapwa muyati uje ukalingi byuma bya kusungama,
Na kulimwesa ngwe baje kubombilile kuti kwakula mwamubwa kwa Njambi yabo.
Bashaka kushwena kuli Njambi,
Banjilomba ngwabo njisompe mu kusungama, ngwabo:
3 ‘Mwafwa bika kuwesi kutumona mutukalibindika kulya?
Mwafwa bika kuwesi kunanguka mutukaliyandesa yetu babenya?’*
Mwafwa ha litangwa limukalibindika kulya, mukalingi byuma bimushaka,*
Co mukayandesa baka-kumipangela.
4 Ku mamaneselelo a kulibindika kulya, mukalicokota na kulwa,
Co mukalipupu bifaindi mu bukenya.
Kumwasa kutwalelelaho kulibindika kulya ngwe mumuli na kulingila lelo na kukulahela ngweni lijwi lyeni baliziba mwilu.
5 Kuma njishaka ngwange mulibindike kulya mu ngila ei ndi?
Kuma litangwa lya kulibindika kulya linapande kupwa litangwa lyaliyandesa munu ikeye babenya,*
Kukulamesa mutwe wendi ngwe litebe lije linatepuka,
Na kulala ha cikeleya na mu lito ndi?
Kuma musinganyeka ngweni matangwa eni a kulibindika kulya azibisa Yehova kubwaha ndi?
6 Embwe, kulibindika kulya cinjishaka cinapande kufwa ngacije:
Kutundisa tukunju twa bubi,
Kuzitula mikole ya joko,
Kusokola baje babanalyatelela,
Na kupokola joko yoshe hakati.
7 Kulipangela byakulya na uje natsi njala,
Kunena kahutu mu njibo yobe na uje kesi noku kwakukala,
Kuzika uje iumona ngwobe ali mu buzu,
Na kujeneka kukengesa nima babushoko bwobe.
8 Co ceke ceni citwa ngwe ceke ca kukya kwa litangwa,
Co bamikangwisa bwasi-bwasi.
Kusungama kweni kutwama kulutwe lweni,
Co bumpau bwa Yehova buminyungilila munima yeni.
9 Co mumusana, Yehova amikumbulula,
Mumutambeka kulomba bukwasi, endeka ngwendi, ‘Yange uno!’
Nga mutundisa joko mukati keni
Na kwecela kwinazeka bakweni minye na kubendeka mwamubi,
10 Nga mwana baje banatsi njala byuma bimwashaka
Na kunyunga baje bali na kuyanda,
Co ceke ceni citwa nameme mu lisusulungu,
Lisusulungu lyeni lipwa ngwe mutanya-mwelu.
11 Yehova atwalelelaho kumitwamenena
Na kuminyunga nameme mu lifuti lya kuma.
Akanyamesa bitsiya byeni,
Na kumilingisa mupwe ngwe citungu cije cibali na kushangelela mwamubwa,
Ngwe kabwelubwelu kaje mema ako kuwomu.
12 Bakatungulula bingundu bya kusañulu mwafwa yeni,
Co mukabwahesa lubula lwa bisemwa bya kunima.
Bakamitumbula ngwabo baka-kubwahesa bibumbe bya kupujuka.*
Bakamitumbula ngwabo baka-kubwahesa bingila kuje kubakatunga banu.
13 Nga kumushakezeka byuma bimushaka* ha litangwa lyange lya kujela mwafwa ya sabata
Na kusana litangwa lya sabata ngweni litangwa lya kubwahelela manene, litangwa lya Yehova lya kujela, litangwa lya seho manene,
Na kulimona kupwa lya seho manene kutubakana kushakezeka byuma bimushaka na kwendeka majwi angoco,
14 Co mubwahelela manene mwafwa ya Yehova.
Njimilingisa mulonde ha myela ya kulunduka ya ha lifuti-libu.
Njimilingisa mulikuwe* buswana bwa kukulwila yeni Jakobu,
Mwafwa Yehova ikeye nendekamo.”
59 Taleni! Keti ngwabo liboko lya Yehova lyalihi, co kulyasa kwobola, embwe.
Keti ngwabo matwi endi anaziki, co kuwasa kuziba, embwe.
2 Milonga yeni ikeyo inamyangununa kuli Njambi yeni.
Bubi bweni bukebwo bwamulingisa amishwekele cihanga cendi,
Co ali na kubyana kumiziba.
3 Mwafwa mu maboko eni munajwala na maninga,
Co minye yeni inajwala na milonga.
Tunwa tweni tukendeka makuli, co bindaka byeni bikaningita bya kujeneka kusungama.
4 Naumo wahi atambeka mu kwimanena kusungama,
Co naumo wahi aya ku nkuta na kukendeka busunga.
Bakulahela byuma byangoco na kwendeka bya kujeneka seho.
Bemita bukalu na kukita byuma byabibi.
5 Batetula mayaki a linyoka wa bushungu,
Co batunga bwanda bwa kabubi.
Woshe alya mayaki abo atsa,
Co mu liyaki lije litikika mutunda limbwambwa.*
6 Bwanda bwabo bwa kabubi kubupu cizalo,
Co byuma bibapanga kubalifwikibyo.
Bipangi byabo binena bushonde,
Co maboko abo alinga byuma bya bukenya.
7 Mendi abo ashatukila ku kulinga byuma byabibi,
Co bazambwila kuketila maninga a kujeneka mulonga.
Bisinganyeka byabo byabibi.
Mu bingila byabo muli kunyonga na kayando.
8 Kubazibukile ngila ya kwoloka,
Co mu bingila byabo kumwesi kwakula mwamubwa.
Bahengesa bingila byabo,
Co naumo wahi endamo azibuka kwoloka.
9 Mukemwo kwakula mwamubwa kuli kulako netu,
Co kusungama kucesi na kutuwana.
Tuli na kutwalelelaho kulabelela ceke, oloni taleni, kuli lisusulungu,
Tuli na kulabelela lyezi, oloni tuli na kutwalelelaho kwenda mu lisusulungu lyakama.
10 Tupapateya cibumbe ngwe tupuputwa,
Tuli na kutwalelelaho kupapateya ngwe baje kubesi na mesho,
Tutanuka mutanya-mwelu ngwe kuli lisusulungu lya mangwezi,
Tunapu ngwe banu ba kutsa baje bali hakati ka banu ba kukanyama.
11 Tubaboshe tuli na kutwalelelaho kwonena ngwe bimbeya
Na kuningita mu busiwa ngwe mayembe.
Twalabelela kwakula mwamubwa, oloni cahi,
Twalabelela kwoboka, oloni kuli kulako netu.
12 Mwafwa kutengulukila kwetu kunatumu mu mesho obe,
Bubi bwetu bwoshe buli na kumwesa ngwabwo tuli na mulonga.
Mwafwa kutengulukila kwetu kuli netu,
Tuzibuka mwamubwa kusebuka kwetu.
13 Twapokola mashiko na kubyana Yehova,
Twakengesa nima Njambi yetu.
Tunendeka bya kulyatelela na bya kutengulukila,
Tunemita makuli mu bimbunge byetu na kuningita byuma bya makuli.
14 Kwakula mwamubwa kuneluka munima,
Co kusungama kunemanena kulako,
Mwafwa busunga bunatanuka mu mwela wa mbunga,
Co byuma bya kusungama kubyasa kukobela.
15 Busunga bunazimangana,
Co woshe atunda ku byuma byabibi bamupukula.
Yehova wamwene ebi byuma, co kubyamuzibisile kubwaha,*
Mwafwa kukwakele kwakula mwamubwa.
16 Wamwene ngwendi kukwakele munu wa kubakwasa,
Co wakomokele mwafwa kukwakele wa kubemanena,
Ngeci, liboko lyendi lyanenele kwoboka,*
Co kusungama kwendi kwamukwasele.
17 Wazalele kusungama ngwe cikobelo ca nzita
Na kuzala tepa ya kwoboka* ku mutwe wendi.
Wazalele bizalo bya kulinga shambandinga
Na kulikuta ntwima ya kulinga byuma byabibwa ngwe mukanjo.*
18 Akabelwisila kwesekesa nebi bibanalingi:
Akatenukila baka-kumulwisa na kwilwisila bubi bitozi bendi.
Co akana mañanda fweto yawo ije inawapande.
19 Baje bali ku bulahukilo bwa litangwa bakazibila lyoba lizina lya Yehova,
Co baje bali ku butuhukilo bwalyo bakamwana bumpau,
Mwafwa akaija ngwe mema a cingungu-muta,
Aje aili na kwendesa sipilitu ya Yehova.
20 “Muka-kusokola akaija kuli Siyone,
Ku batekulwila ba Jakobu baje banatundu ku kupokola mashiko,” ngwendi Yehova.
21 “Oloni yange, eci cikeco cikumiiyo cinjilikumiiya nabo,” ngwendi Yehova. “Sipilitu yange ije ili hali yeni na majwi ange anjinaka mu tunwa tweni kubakabitundisa mu tunwa tweni, mu tunwa twa bana* beni, nambe mu tunwa twa batekulyeni, kushwa hano kutwala ku myaka yoshe,” ngwendi Yehova.
60 “Katuka, obe munakazi, twa ceke, mwafwa ceke cobe cinaija.
Bumpau bwa Yehova buli na kutwila ceke hali yobe.
2 Mwafwa tala! Lisusulungu likafwika lifuti-libu,
Co lisusulungu lyakama likafwika mafuti,
Oloni Yehova akatwila ceke hali yobe,
Co bumpau bwendi bukasholoka hali yobe.
3 Baka-mafuti bakaija ku ceke cobe,
Co bimyene bakaija ku bulemu bwobe bwa kubyazima.*
4 Andula mesho obe na kutala kumukulo wobe kwoshe!
Boshe banabakungulula, bali na kwija kuli yobe.
Bana bobe ba banalume bali na kutwalelelaho kwija kutunda kulako,
Co bana bobe ba banakazi bali na kwija oku banabambata ha bintungi.
5 Ha simbu oyo, ukamona ebi byuma, co ukabwahelela.
Mbunge yobe ikalyanga-lyanga na kushula na kubwahelela,
Mwafwa bufuko bwa ku kalunga-ndonga bakabunena kuli yobe,
Co bufuko bwa baka-mafuti bukaija kuli yobe.
6 Matanga a tumele akashula mu lifuti lyobe,
Mukashula bana ba tumele ba nkomba ba ku Midiani na Efahi.
Banu ba ku Sheba boshe bakaija,
Bakambata goldi na isense ya kutoka.
Bakambulula bya kushangazala Yehova.
7 Matanga oshe a ku Keda bakawakungulwila kuli yobe.
Bimanga ba nkomba ba ku Nebayothi bakakukwasa.
Njikabatabesa kwija ha mutula wange,
Co njikabwahesa njibo yange ya bumpau.*
8 Beya aba bali na kwenda hamo ngwe mashelwa,
Ngwe mayembe bapulwila ku byamba byabo?
9 Mwafwa mañanda akanjikulahela.
Mato a ku Tashishi akewo anatwama kulutwe,
Mangana anene bana bobe kutunda kulako,
Hamolika na siuva yabo na goldi yabo,
Mangana bashangazale lizina lya Yehova Njambi yobe, Wakujela wa Isalele,
Mwafwa akakulingisa ukale na bumpau.*
10 Banu ba ku lifuti lyeka bakatunga bibumbe byobe,
Co bimyene babo bakakupangela,
Mwafwa njakupupile omwo njalubalele,
Oloni njikutetela mwafwa ya ngozi.
11 Bikolo byobe bikasala casi simbu yoshe,
Kubakabishoko mutanya nambe butsiki,
Mangana bakunenele bufuko bwa baka-mafuti,
Co bimyene babo bakebo bakatwama kulutwe.
12 Mwafwa lifuti lyoshe na bumwene bwoshe buje kubukupangela, bikanyonga,
Co mafuti akanyonga kunyongelela.
13 Bumpau bwa Lebanoni bukaija kuli yobe,
Muti wa junipa, muti wa ashi, na muti wa sipresi,
Mangana njibwahese mwela wange wa kujela.
Njikalingisa mwela wa kulyata mendi ange bausingimike.
14 Bana ba baje bakulyatelelele bakaija na kutsikama kulutwe lwobe,
Boshe baje bali na kukushaula bakatsikama ku mendi obe,
Co bakakusana ngwabo nganda ya Yehova,
Siyone ya Wakujela wa Isalele.
15 Kutubakana kukuyengula na kukuzinda, kwa kujeneka nambe umo aita muli yobe,
Njikakulingisa upwe cuma ca kulyalesela myaka yoshe,
Cuma cije cinena kubwahelela ku bisemwa byoshe.
16 Ukanwa mabele a mafuti,
Na kujamwa ku mabele a bimyene.
Co ukazibuka ngwobe yange Yehova, yange Mwobole wobe.
Njambi wa nzili wa Jakobu ikeye Muka-kukusokola.
17 Njikanena goldi kwingisa mu kopa,
Na kunena siuva kwingisa mu cikubo,
Kopa kwingisa mu citi,
Na cikubo kwingisa mu mamanya.
Co njikangula kwoloka kupwa kanyungi kobe
Na kusungama kupwa muka-kukwana bipangi.
18 Bukenya kubukakala lalo mu lifuti lyobe,
Co kunyonga na kubiisa kubikakala lalo mukati ka binginga byobe.
Ukasana bibumbe byobe ngwobe Kwoboka, na bikolo byobe ngwobe Kushangazala.
19 Mwafwa litangwa kulikakutwila lalo ceke mutanya,
Co ngonde kuikakutwila lalo lyezi,
Mwafwa Yehova akapwa ceke ca myaka yoshe kuli yobe,
Co Njambi yobe akapwa bubwa bwobe.
20 Litangwa lyobe kulikalahuka,
Nameme ngonde yobe kuya ku lisusulungu,
Mwafwa Yehova akapwa ceke cobe ca myaka yoshe,
Co matangwa obe a kuziba busiwa akahwa.
21 Banu bobe boshe bakapwa ba kusungama,
Bakaswana lifuti myaka yoshe.
Bapwa cimena cinjakunine,
Bapwa cipangi ca maboko ange, mangana banjane bumpau.
22 Munu wamundondo akapwa banu 1,000,
Co munu wa kuzeya akapwa muyati wa nzili.
Yange Yehova njikazambwisa ebi byuma mu simbu yabyo.”
61 Sipilitu ya Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova ili hali yange,
Mwafwa Yehova nanjibwabesa mangana njambulule muzimbu waubwa ku banu bababotsi.
Nanjitumu mangana njikute ha bimbandu bya baje banapokoka bimbunge,
Njambulule kupatuka kwa bafunge
Na kwambulula ngwange mesho a mapanditi akatona manene.
2 Nanjitumu mangana njambulule mwaka wa Yehova wa kuzibila banu ngozi,
Na kwambulula bya litangwa lya Njambi yetu lya kulinga shambandinga,
Mangana njizembeleke baje bali mu busiwa,
3 Njinyunge baje bali na kulila Siyone,
Mangana njibane byakulikuta ku mitwe, kwingisa mu lito,
Njibane mazi a kulisamba, kwingisa mu kulila,
Njibane bizalo bya kupangesa mu kushangazala, kwingisa mu kwombwa.
Co babasana ngwabo miti yakama ya kusungama,
Babasana ngwabo bimena byanakunu Yehova, mangana bamwane bumpau.
4 Bakatungulula bingundu bya kusañulu,
Bakatungulula myela ya kusañulu ije inabihya
Na kubwahesa binganda bije binabihya,
Myela ije inapu bingundu kutunda ku cisemwa cimo kuya ku cisemwa cikwabo.
5 Banu baje kumuzibuka bakemana na kunyunga matanga eni,
Co banu ba ku lifuti lyeka bakapwa baka-kumilimina na baka-kupanga mu mahya eni a binyu.
6 Oloni yeni bakamisana ngwabo tupilistu ba Yehova,
Bakamisana ngwabo baka-kupangela Njambi yetu.
Mukalya bufuko bwa mafuti,
Co mukalishasha mwafwa ya bumpau* bwawo.
7 Kutubakana kuziba shwamwa, banu bange bakatambula mitamba ibali,
Co kutubakana kushauka, bakatambeka mu kubwahelela mwafwa ya mutamba wabo.
Eyo, bakaswana mitamba ibali mu lifuti lyabo.
Bakabwahelela myaka yoshe.
8 Mwafwa yange Yehova, njazema kwakula mwamubwa,
Njazinda bwizi na kujeneka kusungama.
Njikabana fweto yabo mu kulongwa,
Co njikalikumiiya nabo cikumiiyo ca myaka yoshe.
9 Bana* babo bakabazibuka hakati ka baka-mafuti,
Co batekulwila babo bakabazibuka hakati ka miyati ya banu.
Boshe bakabamona bakabananguka,
Ngwabo bapwa bana* ba baje banabezikisa Yehova.”
10 Njilisamba manene mwafwa ya Yehova.
Mubila* wange woshe ubwahelela mwafwa ya Njambi yange.
Mwafwa nanjiziki bizalo bya kwoboka,
Nanjibungila mu mukanjo* wa kusungama,
Ngwe cambato uje nalikutu nanga ku mutwe ngwe nanga ya kapilistu,
Na shombolwa uje nalibwahesa na byuma byendi bya kulicakeya.
11 Mwafwa ngwe lifuti-libu mulikamenesa bimena
Na lihya mulikalingisa bimbuto bibanakunu bimene,
Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova
Akalingisa kusungama kukaleko na kulingisa bamushangazale ku mesho a baka-mafuti boshe.
62 Mwafwa ya Siyone, kunjoloka lika kulu,
Mwafwa ya Jelusalema, kunjimana lika ngoco,
Kweta noho kusungama kwendi kubyakula ngwe ceke cakama
Na kwoboka kwendi kushukuma ngwe mutetengo.
2 “Baka-mafuti bakamona kusungama kwobe, obe munakazi,
Na bimyene boshe bakamona bumpau bwobe.
Co bakakusanesa lizina lyaliha,
Lyakakuluka Yehova babenya.
3 Ukapwa cilongo cacibwa mu liboko lya Yehova,
Ukapwa nanga ya bumwene ya kulikuta ku mutwe mu liboko lya Njambi yobe.
4 Kubakakusana lalo munakazi ibanayengula,
Co lifuti lyobe kubakalisana lalo ngundu.
Bakakusana ngwabo Uje Akanjizibisa Kubwaha,
Co lifuti lyobe bakalisana ngwabo Uje Nashomboka.
Yehova akabwahelela mwafwa yobe,
Co lifuti lyobe likapwa ngwe uje nashomboka.
5 Mwafwa ngecilika mukwenje mwakambata mumbanda uje kanda alilaleho na munalume,
Bana bobe ba banalume bakakwambata.
Ngecilika cambato mwakabwahelela mwafwa ya shombolwa,
Njambi yobe akabwahelela mwafwa yobe.
6 Obe Jelusalema, njinaka baka-kunyunga ha bibumbe byobe.
Kubapandele kutwalelelaho kwoloka kulu litangwa lyoshe na butsiki bwoshe.
Eni mukatumbula lizina lya Yehova,
Keti muhwime,
7 Keti mumwane simbu ya kuhwima, kweta noho hakazamekela Jelusalema,
Eyo, kweta noho hakalingisila banu ha lifuti-libu hoshe bashangazale Jelusalema.”
8 Yehova nalisingi na liboko lyendi lya cilyo, nalisingi na liboko lyendi lya nzili ngwendi:
“Kunjikana lalo binona byeni ku bitozi beni kupwa byakulya byabo,
Nambe kutabesa banu ba ku lifuti lyeka banwe binyu byeni byabiha bimunondanganena.
9 Oloni baje bakakungulula binona, bakabilya na kushangazala Yehova,
Co baje bakakungulula binyu bakabinwina mu malapa ange a kujela.”
10 Iteni, iteni mu bikolo.
Bwaheseleni banu ngila.
Pangeni, pangeni tapalo.
Tundisenimo mamanya.
Shimbikileni miyati ya banu cimweso.*
11 Taleni! Yehova nambulula muzimbu ku mamaneselelo a lifuti-libu ngwendi:
“Lekeni muna Siyone wa munakazi ngweni,
‘Tala! Kwoboka kwobe kuli na kwija.
Tala! Ikeye akana cikandelela,
Co nalibwahesela kwana munu fweto.’”
12 Bakabasana ngwabo banu ba kujela, baje banasokola Yehova,
Co bakakusana ngwabo Uje Ibashakezeka, Nganda Ije Kubayengwile.
63 Iyou ali na kwija kutunda ku Edomu?
Iyou ali na kwija kutunda ku Bozila oku nazala bizalo bya mibala ya kutona,
Ou nazala bizalo byabibwa,
Ou ali na kwija na nzili yakama?
“Yange bene. Yange uje ali na kwendeka mu kusungama,
Uje ali na nzili yakama ya kwobola.”
2 Bika binalingisa bizalo byobe bibenge,
Co mwafwa bika binapu ngwe bya muka-kutika binyu mu citikilo ca binyu?
3 Njinatiki binyu mu lingolengole likalyange.
Naumo wahi hakati ka miyati ya banu wakele nange.
Njatwaleleleleho kubatika mu kulubala kwange.
Co njatwaleleleleho kubalyatangela mu butenu bwange.
Ha bizalo byange hashamukilile maninga abo,
Co njinajwalesa bizalo byange byoshe.
4 Mwafwa litangwa lya kulinga shambandinga lili mu mbunge yange,
Co mwaka wa kusokola banu bange unete.
5 Njatalele, oloni kukwakele wa kunjikwasa,
Njalikomokelele mwafwa kukwakele wa kunjikwasa.
Ngeci, liboko lyange lyanenele kwoboka,*
Co butenu bwange bwanjikwasele.
6 Njalyatangelele miyati ya banu mu kulubala kwange,
Njabapendesele na butenu bwange
Na kwitila maninga abo hasi,”
7 Njendeka bilinga bya Yehova bya cizemo cije kucesi kutenguluka,
Njendeka bilinga bya Yehova bya kumushangazala,
Mwafwa ya byuma byoshe byanatulingila Yehova,
Byuma byabingi byabibwa byanalingila bakunjibo ya Isalele,
Kwesekesa na kutetela kwendi na cizemo cendi cakama cije kucesi kutenguluka.
8 Mwafwa wendekele ngwendi: “Cili bene banapu banu bange, banapu bana baje bakapwa ba kulongwa kuli yange.”*
Ngeci, wapwile Mwobole wabo.
9 Simbu yoshe ibakele na kuyanda, wazibile kubabala ku mbunge.
Co katumwa kendi* wabobwele.
Wabasokwele mwafwa ya cizemo na mema ku mbunge,
Co wabajundwile na kubambata matangwa oshe a kusañulu.
10 Oloni bamutengulukilile na kulubalesa sipilitu yendi ya kujela.
Co watengulukile kupwa citozi cabo,
Na kubalwisa.
11 Co banukile matangwa a kusañulu,
Matangwa a Mosesa ngamba yendi, ngwabo:
“Ali kuli Uje wabatundisile mu kalunga-ndonga na tunyungi ba butanga bwendi?
Ali kuli Uje wakele sipilitu yendi ya kujela muli ikeye,
12 Uje walingisile liboko lyendi lya bumpau liye hamo na liboko lya cilyo lya Mosesa,
Uje wangunwine mema kulutwe lwabo
Mangana alingise lizina lyendi balyanuke myaka yoshe?
13 Ali kuli Uje wabalingisile baite mu mema a cingungu-muta*
Na kwenda kwa kujeneka kutanuka,
Ngwe kabalu uje enda mu mambo?
14 Ngecilika bimuna baje basikumuka mu cana kukahwima,
Sipilitu ya Yehova yabahwimisile.”
Omu mukemwo muwatwamenenene banu bobe,
Mangana utsimanese lizina lyobe lyakama.*
15 Tala hasi omwo mwilu mangana umone,
Oku uli mu mwela wobe wa helu, wa kujela na bumpau.*
Ntwima yobe na nzili yobe
Na mema ku mbunge na kutetela bili kuli?
Unanjishwekelabyo.
16 Mwafwa yobe Tate yetu,
Nameme Abrahamu kasa kutuzibuka,
Co nameme Isalele kasa kutunanguka,
Yobe, obe Yehova, yobe Tate yetu.
Yobe Muka-kutusokola kushwa kusañulu.
17 Obe Yehova, mwafwa bika unatwecelela* tutunde mu bingila byobe?
Mwafwa bika unecelela* bimbunge byetu bikaluwe, mangana keti tukuzibile lyoba?
Iluka, mwafwa ya bangamba bobe,
Miyati ije yapwa buswana bwobe.
18 Banu bobe ba kujela baswanene lifuti mu simbu yaindondo lika.
Bitozi betu banalyatangela mwela wobe wa kujela.
19 Ha simbu yailaha, tunapu ngwe baje kanda uyuleho,
Ngwe baje kanda basaneseho lizina lyobe.
64 Kunesi kubwaha ngwe unatabwozola melu na kusikumuka,
Mangana minkinda ijaje mwafwa yobe,
2 Ngwe mwa tuhya mutukashwama ha tubibanzi
Na kulingisa mema atupuke.
Bitozi bobe ngwe banazibuka lizina lyobe,
Co baka-mafuti ngwe bajaja halutwe lwobe!
3 Walingile byuma bya kukomokesa bije kutwalabelelele,
Wasikumukile, co minkinda yajajele halutwe lwobe.
4 Kushwa kusañulu, wahi nazibi nambe kutolilila,
Nambe kumona Njambi weka atubakana yobe,
Uje akakwasa baje bamulabelela.*
5 Unaliwana na baje bakalingi byabibwa mu kubwahelela,
Baje bali na kukwanuka na kukabangeya bingila byobe.
Tala! Walubalele mutwatwaleleleleho kulinga bubi,
Twalingile ngoco ha simbu yailaha.
Kuma hanwoni unapande kutwobola ndi?
6 Tubaboshe tunapu ngwe munu wa kujwala,
Co bilinga byetu byoshe bya kusungama binapu ngwe nanga ya munakazi uje ali ku ngonde.
Tubaboshe tujujwama ngwe liputa,
Co milonga yetu itupekumuna ngwe lihunzi.
7 Naumo wahi ali na kusana ha lizina lyobe,
Naumo wahi ashaka kukukwatelela,
Mwafwa watushwekela cihanga cobe,
Co unatulingisa tunyonge* mwafwa ya kusebuka kwetu.
8 Oloni yobe, obe Yehova, u Tate yetu.
Yetu tu buma, co yobe Muka-kutumunga,
Tubaboshe tu bipangi bya maboko obe.
9 Keti utulubalele manene, obe Yehova,
Co keti wanuke kusebuka kwetu myaka yoshe.
Tutale, shukulu-kambu, mwafwa tubaboshe tu banu bobe.
10 Binganda byobe bya kujela binapu mambo.
Siyone inapu mambo,
Jelusalema inapu ngundu.
11 Njibo* yetu ya kujela, ya bumpau,*
Muje mubakele na kukushangazalela bakukulwila betu,
Banayenyeka na tuhya,
Co byuma byoshe bitwazemene binabihya.
12 Obe Yehova, kuma anga utwalelelaho kulibindika ndi?
Kuma utwalelelaho kwoloka kulu na kutwecelela batuyandese manene ndi?
65 “Njinalisholola kuli baje kubanjishakezekele,
Njinalingisa baje kubanjitondele banjiwane.
Njinaleke banu baje kubasanene ha lizina lyange ngwange, ‘Yange uno, yange uno!’
2 Njinolwela maboko ange banu ba kutindibala, litangwa lyoshe lya mutunu,
Baje bali na kwenda mu ngila yaibi,
Baje bali na kukaba bisinganyeka byabo.
3 Banu baje bali na kutwalelelaho kulinga byuma byabibi ku mesho ange,
Baje bali na kwana milambu mu mahya na kwenyekela milambu ha mabrikisi.
4 Bakatumama ha bihilo,
Na kukala mu myela ya kulishweka* butsiki bwoshe,
Oku balya situ ya bingulu,
Co musozi wa byuma bya kubola* uli mu bindeho byabo.
5 Bendeka ngwabo, ‘Kala bene okwo, keti unjishwene,
Mwafwa njinajele kukutubakana.’
Aba banu banapu ngwe bwisi butunda mu majulu ange, ngwe tuhya tuje tushukuma litangwa lyoshe lya mutunu.
6 Taleni! Ebi byuma banabisonekela ha mesho ange.
Kunjibecelela lika,
Njibana fweto,
Njibafweta mu kushula
7 Mwafwa ya milonga yabo na milonga ya bakukulwila babo,” ngwendi Yehova.
“Mwafwa banenyekela milambu ha minkinda
Na kunjishawila ha malundu,
Ngeci, njibanga tahi kubana fweto yabo mu kushula.”
8 Yehova nendeka ngwendi:
“Ngecilika binyu byabiha mubikatundu ku cinjomoto ca bushuka bwa binyu,
Co munu endeka ngwendi, ‘Keti mucibiise, mwafwa muli bimo byabibwa,’*
Nange mukemwo munjilinga mwafwa ya bangamba bange,
Kunjibanyongesa boshe.
9 Njikambata mwana kuli Jakobu,
Co kuli Juda kukatunda uje akaswana minkinda yange.
Banu bange banjinangula bakaswana eli lifuti,
Co bangamba bange bakatungamo.
10 Shaloni ikapwa bulilo bwa bimanga,
Co Cinema* ca Akori cikapwa mwela wa kuhwimina bingombe,
Mwafwa ya banu bange baje bakanjishakezeka.
11 Oloni muli hakati ka baje banaseze Yehova,
Baje bebala munkinda wange wa kujela,
Baje babwahesela mesa njambi wa Sande*
Na baje bashulisila njambi wa Lubinda binganja bya binyu bya kushingasana.
12 Ngeci, njimyana ku mukwale,
Co mubaboshe mukatsikama mangana bamitsiye,
Mwafwa njamisanene, oloni kumwanjikumbulwile,
Njendekele, oloni kumwatolililile,
Mwatwaleleleleho kulinga byuma byabibi mu mesho ange,
Co mwangwile kulinga byuma bije kubyanjizibisile kubwaha.”
13 Ngeci, Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova ngwendi:
“Taleni! Bangamba bange bakalya, oloni yeni mukatsa njala.
Taleni! Bangamba bange bakanwa, oloni yeni mukatsa lihwila.
Taleni! Bangamba bange bakabwahelela, oloni yeni mukaziba shwamwa.
14 Taleni! Bangamba bange bakatambeka mu kubwahelela mwafwa ya bimbunge byabo byabibwa,
Oloni yeni mukalila mwafwa ya kuziba kubabala ku bimbunge
Na kumbolozoka mwafwa ya kupokoka bimbunge.
15 Mukaseza lizina libakapangesa banu bange banjinangula mubakalisinga,
Co Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova akatsiya umo na umo weni,
Oloni bangamba bendi akabasanesa lizina lyeka.
16 Mangana woshe atonda cibezikiso ha lifuti-libu,
Njambi wa busunga* akamubezikise,
Co woshe alisinga ha lifuti-libu,
Akalisinge hali Njambi wa busunga.*
Mwafwa tuyando* twa kunima bakatwibala,
Bakatutundisa ku mesho ange.
17 Mwafwa taleni! Njitanga melu amaha na lifuti-libu lyaliha,
Co byuma bya laja kubakabyanuka,
Co kubikakala lalo mu bimbunge byabo.
18 Ngeci, lisambeni na kubwahelela myaka yoshe mwafwa ya byuma binjitanga.
Mwafwa taleni! Njitanga Jelusalema uje akanena kubwahelela,
Na banu bendi baje bakalingisa banu balisambe.
19 Co njikabwahelela mwafwa ya Jelusalema na kulisamba mwafwa ya banu bange,
Kubakazibimo lalo munu uje alila nambe kuteta mwafwa ya kayando.”
20 “Kumukakala lalo mbututu uje akayoya lika matangwa amandondo,
Nambe mukulunu uje kakayoyo matangwa endi oshe.
Mwafwa woshe akatsa oku ali na myaka 100, bakamumona ngwabo acili mwanike,
Co muka-bubi bakamusinga, nameme ali na myaka 100.*
21 Bakatunga binjibo na kukalamo,
Na kulima mahya a miti ya bushuka bwa binyu na kulya bushuka bwayo.
22 Kubakatungu binjibo mangana banu beka bakalemo,
Nambe kukuna miti mangana banu beka balye bushuka bwayo.
Mwafwa matangwa a banu bange akapwa ngwe matangwa a muti,
Co banu bange banjinangula bakalikuwa bipangi bya maboko abo mu kushula.
23 Kubakalisini lika kuundangana,*
Nambe kukita bana baje bakayanda,
Mwafwa banapu bana* banabezikisa Yehova,
Hamolika na batekulwila babo.
24 Nameme simbu kanda banjisane, njikabakumbulula,
Simbu bacili na kwendeka, njikabaziba.
25 Kangunga na muna manga bakalya hamo,
Ndumba akalya mwila ngwe ngombe,
Co likungu likelyo likapwa byakulya bya linyoka.
Kubakanene bushonde nambe kubiisa byuma ha munkinda wange wa kujela,” ngwendi Yehova.
66 Yehova nendeka ngwendi:
“Melu likelyo litanda lyange, co lifuti-libu cikeco citwamo ca kulyata mendi ange.
Kuli kumwasa kunjitungila njibo?
Co mwela wange wa kuhwimina uli kuli?”
2 “Liboko lyange linalingi ebi byuma byoshe,
Co omu mukemwo mubyakeleleleko,” ngwendi Yehova.
“Ngeci, njitala kuli ou munu,
Njitala kuli munu wa kulikehesa, wa kupokoka mbunge, uje ajaja mwafwa ya* lijwi lyange.
3 Uje atsiya ngombe wa nkomba napu ngwe uje atsiya munu.
Uje ana manga kupwa mulambu napu ngwe uje apokola singo ya katali.
Uje ana bwana napu ngwe uje ana maninga a ngulu!
Uje ana bwana bwa canukiso bwa isense ya kutoka napu ngwe uje abezikisa na majwi a manseno.*
Banangula bingila byabo babenya,
Co byuma bya bunyengwe bili na kubazibisa kubwaha.
4 Ngeci, njiwana bingila bya kubanenamo kashitiko,
Co byuma bibali na kutewa bikebyo binjikabanenela.
Mwafwa munjabasanene, naumo wahi wakumbulwile,
Munjendekele, naumo wahi watolililile.
Batwaleleleleho kulinga byuma byabibi mu mesho ange,
Co bangwile kulinga byuma bije kubyanjizibisile kubwaha.”
5 Zibeni lijwi lya Yehova, yeni mukajaja mwafwa ya* lijwi lyendi:
“Bandolome beni baje bamizinda na kumiyengula mwafwa ya lizina lyange ngwabo, ‘Yehova bamwane bumpau!’
Oloni akasholoka na kumilingisa mubwahelele,
Co bakebo bakaziba shwamwa.”
6 Kuli na kuzibika cilumo ca kuliuya mu nganda, cije cili na kutundilila mu tempele!
Yehova ali na kwilwisila bitozi bendi bije binabapande.
7 Simbu kanda simbu ya Siyone ya kupapa yete, wapapele.
Simbu kanda mushongo wa kukita umwizile, wakitile mwana wa munalume.
8 Iya wazibaho laja cuma ca cifweci?
Iya wamonaho laja byuma bya cifweci?
Kuma lifuti lyasa kusemuka mu litangwa limo ndi?
Kuma muyati wa banu wasa kusemuka woshe ha simbu imo ndi?
Oloni simbu ya Siyone ya kupapa muyetele lika, wakitile bana ba banalume.
9 Yehova ngwendi, “Kuma njasa kulingisa mwana ashake kusemuka na kumulingisa ajeneke kusemuka ndi?
Njambi yobe ngwendi, “Kuma njasa kulingisa munu ashake kupapa na kushoka shibu yendi ndi?”
10 Bwaheleleni hamo na Jelusalema na kujolela hamo nendi, yeni boshe mwamuzema.
Lisambeni manene hamo nendi, yeni boshe muli mu busiwa mwafwa yendi,
11 Mwafwa mukajamwa ku mabele endi a kuzembeleka, co mukakuta.
Mukalingumba mabele endi na kubwahelela mwafwa ya bumpau bwendi bwakama.
12 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi:
“Njimwana kwoloka ngwe ndonga
Na bumpau bwa baka-mafuti ngwe ndonga ya cingungu-muta.
Mukajamwa na kumyambatela ha ntungi,
Co bakamyehesela ha mabuli.
13 Ngwe cisemi wa munakazi mwakazembeleka munendi,
Nange njitwalelelaho kumizembeleka,
Njimizembeleka mwafwa ya Jelusalema.
14 Mukamona ebi byuma, co bimbunge byeni bikabwahelela,
Bitsiya byeni bikakanyama ngwe mwila wauha.
Co Yehova akasholwela bangamba bendi liboko* lyendi,
Oloni akahisa bitozi bendi.”
15 “Mwafwa Yehova akaija ngwe tuhya,
Co matemba endi anapu ngwe lihunzi lyakama,
Mangana abane fweto mu kulubala,
Mangana abatenukile na milangi ya tuhya.
16 Mwafwa Yehova akasompa banu na tuhya,
Eyo, akalwisa banu na mukwale,
Co banu bakatsiya Yehova bakapwa babangi.
17 Yehova ngwendi: “Baje balibwahesela na kulijelesa bakebo babenya mangana bakobele mu mahya* oku bakabangeya uje ali hakati, baje balya situ ya bingulu na byuma bya bunyengwe na bimuku, boshe bakahwa. 18 Njili na kwija mangana njakukungulule banu ba ku mafuti oshe na bindaka byoshe, mwafwa njizibuka bipangi byabo na bisinganyeka byabo, co bakaija na kumona bumpau bwange.”
19 “Njikemika cizibukiso mukati kabo, co njikatuma bamo baje bakoboka ku baka-mafuti: ku Tashishi, ku Puu, na ku Ludi. Njikatuma baje bakanana buta bwa lusipa ku Tubau, ku Javani, na ku mañanda a kulako, kuli baje kanda bazibeho byange nambe kumona bumpau bwange, co bakambulula bumpau bwange mukati ka baka-mafuti. 20 Bakanena bandolome bobe boshe kutunda ku mafuti oshe kupwa bwana kuli Yehova. Bakabanena ha tubalu, mu matemba a kufukuka, mu matemba a kufwika, ha bidonki* na ha tumele ba lumbisi. Bakabanena ha munkinda wange wa kujela, Jelusalema, ngwe baIsalele mubakanene bwana mu bikwata bya kujela mu njibo ya Yehova,” ngwendi Yehova.
21 “Njikambatako bamo na kubapwisa tupilistu na baLevi,” ngwendi Yehova.
22 “Mwafwa ngecilika mwa melu amaha na lifuti-libu lyaliha binjitanga mubitwalelelaho kukalako ku mesho ange, na bana* bobe na lizina lyobe bitwalelelaho kukalako,” ngwendi Yehova.
23 “Co kutunda ha kutenama kwa ngonde, kuya ha kutenama kwa ngonde ikwabo, na kutunda ha sabata imo kuya ha sabata ikwabo,
Banu boshe bakaija na kutsikama halutwe lwange,”* ngwendi Yehova.
24 “Co bakaya na kutala bibimbi bya banu baje banjitengulukilile,
Mwafwa mabuno bali hali bakebo kubakatsi,
Co tuhya twabo kutukazimi,
Co bakapwa cuma ca bunyengwe ku banu boshe.”
Kulumbununa “Kwobola kwa Yehova.”
Nambe “cimulu.”
Nambe “kazibuka shukulu yendi.”
Lijwi na lijwi “Kubabikamwine masina.”
Nambe “bilongesa.”
Nambe “siwa.”
Nambe “bwala bwobe bwa tiliku.”
Nambe “siwa.”
Hamo miti na mahya abakele na kupangesa mu kulemesa binjambi ba makuli.
Nambe “bilongesa.”
Nambe “kwolola.”
Nambe “ba myalumyalu.”
Nambe “byuma bya kuzala ku tusendengele.”
Kulumbununa, cizibukiso ca tuhya cibakele na kubabula ndungo nambe lipanditi.
Kulumbununa, kushauka mwafwa ya kujeneka kushomboka na kujeneka bana.
Lijwi na lijwi “tuzi.”
Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.
Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.
Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Nambe “banu bayo ba bulemu.”
Kulumbununa mwela wa kulisila bimuna.
Nambe “bilongesa.”
Nambe “bana ba bindumba ba kukola.”
Lijwi na lijwi “mwafwa ya lijwi lya uje wakele na kutambeka.”
Lijwi na lijwi “Bananjolwesa.”
Nambe “cikwateso.”
Nambe “Mwana.”
Nambe hamo “kaifungulwile.”
Kulumbununa “Baje Banasalako Bakebo Lika Bakeluka.”
Nambe hamo “kuijujwisa.”
Lijwi na lijwi “kuitabula hakati.”
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Kulumbununa “Njambi Ali Hamo Netu.”
Kulumbununa, Yufreti
Hamo kulumbununa “Kuzambwila Byuma Bibanafungulula; Kwija Bwasi na Kupukula.”
Lijwi na lijwi “njashwenene.”
Kulumbununa, “munakazi wa Isaya.”
Kulumbununa, Yufreti.
Taleni Isa 7:14.
Nambe “bilongesa.”
Nambe “fulumende; bumwene.”
Nambe “Fulumende; Bumwene.”
Lijwi na lijwi “bakabezila kunima.”
Nambe hamo “munango wa muti wa mashakabale na lihongo.”
Nambe “bisiwa babo.”
Nambe “bisiwa.”
Nambe “kwana kashitiko.”
Nambe “bumpau.”
Kulumbununa, banu ba Asiria.
Kulumbununa, Asiria.
Hamo kulumbununa mazi a kubwekesa tuhya nambe mazi abakele na kubwabesa bimyene.
Nambe “cikwata ca cikubo.”
Kulumbununa, “munango” ibanendeka ha vesi 1.
Nambe “mu kusungama.”
Nambe “sipilitu.”
Nambe “muna ndumba wa kukola.”
Nambe hamo “Co muna ngombe na ndumba bakalya hamo.”
Nambe “baka-mafuti bakamushakezeka.”
Kulumbununa, Babilonia.
Nambe hamo “akomisa.”
Kulumbununa mwakulikondobeka.
Kulumbununa, Yufreti.
Nambe “sipilitu.”
“Jah” inapu kubatwila lizina lya Yehova.
Lijwi na lijwi “banu bange ba kujela.”
Nambe hamo “badimona ba kulifwa na bimembe.”
Nambe “Abalingisa bahwime.”
Nambe “baka-kubapangesa.”
Nambe “mukashendumuna mwene wa Babiloni.”
Nambe “muka-kupangesa bakwabo.”
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Nambe “ku north.”
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Lijwi na lijwi “njibo.”
Nambe “lyanalibwahesela kupupisa.”
Lijwi na lijwi “muzi.”
Nambe “linyoka wa lumbisi wa bushungu.”
Lijwi na lijwi “muzi wobe.”
Nambe “ku north.”
Lijwi na lijwi “lifuti.”
Nambe “Tempele.”
Nambe hamo “Mwafwa miteto ya mu nzita inawila ha bushuka bweni bwa ntondwe na bimbuto byeni.”
Nambe “ibanatanda mwamubwa ngwe mwakatandela muka-kupanga wa kukumuna”; kulumbununa, myaka itatu bene.
Lijwi na lijwi “bwa bana ba Isalele.”
Nambe “Cana ca Kunyekama.”
Nambe “njambi weka.”
Nambe “kulyatangela .”
Nambe “lupembo.”
Nambe “kulyatangela.”
Mbuto ibanalimi kushwa kusañulu mangana bapangeho bizalo bya lineni.
Nambe “Memufisi.”
Lijwi na lijwi, “mutwe na mukila.”
Lijwi na lijwi “munango nambe litebe”; Nambe hamo “munango wa mashakabale nambe lihongo.”
Nambe “kapitau.”
Nambe “oku kazalele bwino.”
Nambe “ibashungwiiye mwafwa ya bubwa bwendi.”
Hamo kulumbununa mutambela wa Babilonia ya kusañulu.
Nambe “ku south.”
Cisholoka kulumbununa Babiloni.
Lijwi na lijwi “bintungi byange bili na kuziba manene kubabala.”
Nambe “kwiteni ntelo mazi.”
Nambe “bimulu.”
Kulumbununa “Kwoloka Kulu.”
Hamo kutalesa ku Jelusalema.
Nambe “ambata lyumato.”
Nambe “baka-kulonda tubalu.”
Nambe “nabwahesa.”
Nambe “baka-kulonda tubalu.”
Lijwi na lijwi “Bimbuto.”
Kulumbununa, muna Ndonga ya Nailo.
Lijwi na lijwi “matangwa.”
Nambe “lifuti-libu.”
Nambe hamo “lili na kuma.”
Nambe “ca kusañulu.”
Nambe hamo “bili na kuma.”
Nambe “ku bulahukilo bwa litangwa.”
Nambe “ku butuhukilo bwa litangwa.”
Lijwi na lijwi “kulutwe lwa bakulunu bendi.”
Nambe “ca binyu bije bisele byabyo binalikendeka ha masima.”
Nambe “Akamanesa.”
“Jah” inapu kubatwila lizina lya Yehova.
Nambe “kusalama.”
Nambe “mwonyo.”
Nambe hamo “lime lya bimena bya lwengo lwalubwa.”
Nambe “likakita baje banatsi.”
Nambe “kusompa kunahu.”
Taleni Majwi Abanalumbununa.
Hamo kulumbununa lifuti lya Isalele. Aha ha vesi banalyesekesa ku lihya lya binyu.
Kulumbununa mwela wa kulisila bimuna.
Kulumbununa Yufreti.
Nambe “lupembo.”
Hamo kulumbununa nganda ya Samaliya.
Nambe “kulijundula; kulyalesa.”
Nambe “kulijundula; kulyalesa.”
Nambe “Mukole na mukole, mukole na mukole.”
Nambe “Mukole na mukole, mukole na mukole.”
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Nambe hamo “Mubazibisisa balijujukila.”
Nambe “cana ca kunyekama.”
Nambe “lifuti-libu.”
Nambe “muyati umo wa tiliku.”
Nambe “ali na kumunangula mu; ali na kumujelesa mu.”
Nambe “Uje ali na butumbe bwabubwa.”
Nambe “Co lalo wakala manene na mana.”
Hamo kulumbununa “Coto ca ku Mutula wa Njambi.” Cisholoka ngwe kulumbununa Jelusalema.
Nambe “Mwapwa banu ba kupengapenga!”
Lijwi na lijwi “muka-kwendekela.”
Kulumbununa, kutokoloka mwafwa ya kuziba shwamwa.
Lijwi na lijwi “mu cimpaka ca Falo.”
Nambe “ku south.”
Nambe “manyoka ba lumbisi, ba bushungu.”
Nambe “bimulu.”
Nambe “bilongesa.”
Nambe hamo “lisima.”
Nambe “kumubandamena na bimbunge byabo byoshe.”
Nambe hamo “na kubatumbula ngweni ba kujwala.”
Nambe “habanapokoka.”
Lijwi na lijwi, “lizina lya Yehova.”
Nambe “Muku.”
Nambe “imulijelesela.”
Nambe “endelela na cilumo ca.”
“Aha Tofethi yatalesa ku mwela wa cifwisa wa kwenyekela, kulumbununa kunyonga.”
Nambe “baka-kulonda tubalu.”
Nambe “tuhya twendi.”
Nambe “alinge byuma bije kubyapandele.”
Nambe “na bipangi byabibwa.”
Nambe “bimulu.”
Kulumbununa mwela wa kulisila bimuna.
Nambe “muzitula.”
Nambe “cimulu.”
Nambe “nzili.”
Kulumbununa, citozi.
Nambe hamo “kuma.”
Nambe “ukasinganyekesesa.”
Lijwi na lijwi “ya kuziminina.”
Cisholoka kulumbununa Bozila, nganda ya Edomu.
Nambe “lipela.”
Nambe “ciSiria.”
Nambe “lipela.”
Nambe “lipela.”
Nambe “matuka.”
Nambe hamo “mukati ka.”
Nambe “tupila twa Nailo.”
Kulumbununa, Hezekiya.
Nambe “tempele.”
Hamo ebi bindendelo bakele na kubipangesa mu kutanda simbu, ngwe mubakapangesela kalikina ka kutandesa simbu.
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
“Jah” inapu kubatwila lizina lya Yehova.
Nambe hamo “limenekela.”
Kulumbununa, majwi a Njambi na bilinga byendi.
Nambe “Unatundisa bubi bwange bwoshe ha mesho obe.”
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa
Nambe “lipela.”
Nambe “lipela.”
Nambe “lipela.”
Nambe “lipela.”
Lijwi na lijwi “matangwa.”
Nambe “Zembelekeni Jelusalema.”
Nambe “Natambula lubali fweto.”
Nambe “Jeleseni.”
Nambe “sipilitu.”
Bulaha bwa kutunda ku munye wakama kweta ku kamunye kakandondo nga liboko linajangumuka. Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.
Nambe hamo “nazibisisa.”
Nambe “Lebanoni kuyesi na bikuni bya kupwamo.”
Nambe “baka-kuyula.”
Nambe “kuzibisisa.”
Nambe “olokeni kulu ku mesho ange.”
Kulumbununa, mangana amupangele.
Nambe “ha cikubo ca kufulila.”
Lijwi na lijwi “Mbuto ya.”
Kulumbununa, uje kasa kulyamena, co lalo wa kwisi.
Nambe “twakeko mbunge.”
Nambe “ku north.”
Nambe “baje banata kuli baka-kuyula.”
Nambe “bilongesa.”
Lijwi na lijwi “cikumiiyo.”
Nambe “injilipangela nendi.”
Nambe “bingenge.”
Nambe “bilongesa.”
Nambe “mwonyo.”
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Hamo kutalesa ku byuma bilibanga kwija.
Lihongo lya lwengo lwalubwa.
Nambe “bilinga byobe bya kutengulukila.”
Hamo kulumbununa balongesi ba lishiko.
Nambe “kushwa hawasemukilile.”
Kulumbununa “Wakusungama,” lizina lya bulemu lya Isalele.
Nambe “njitila mema ha libu lya kuma.”
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Kulumbununa, tumponya.
Nambe “moko ya kulikondobeka.”
Nambe “tempele.”
Nambe “citi ca kuma.”
Nambe “tupolofweto ba makuli.”
Nambe “alinga bimata na.”
Nambe “wamumungile.”
Nambe “Bika bili na kukuzibisa mushongo wa kukita.”
Nambe hamo “Baka-kupanga.”
Nambe hamo “baka-mingoso.”
Nambe hamo “mangana lipwe lya mupulungwa.”
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Nambe “Lisineni kunjishakezeka.”
Lijwi na lijwi “Mbuto.”
Kulumbununa tumponya babanambatela ha bimuna.
Lijwi na lijwi “bamutsikamena.”
Lijwi na lijwi “byuma bya kulibanga.”
Nambe hamo “co kunjikaliwana na munu wa ngozi.”
Nambe “Mwene wa Munakazi.”
Nambe “Mwene wa Munakazi.”
Nambe hamo “Baje bakatepe melu; Baka-kutahesa bingongonosi.”
Nambe “kwobola myonyo yabo.”
Lijwi na lijwi “akaya ku mutambela wendi.”
Lijwi na lijwi “mwatunda ku mema a Juda.”
Lijwi na lijwi “byakulibanga.”
Nambe “Njinamilula.” Nambe hamo “Njinamyangula.”
Nambe “injilipangela nendi.”
Kulumbununa, Sailasi.
Nambe “hamolika na.”
Nambe “bubwa.”
Lijwi na lijwi “Mbuto.”
Lijwi na lijwi “te njicili mwimo.”
Nambe “mu lyumato.”
Nambe “Yehova ikeye anjakula mwamubwa.”
Nambe “Cikandelela.”
Lijwi na lijwi “cikumiiyo.”
Nambe hamo “malundu ha kujeneka bimena.”
Nambe “cisini ca cimweso.”
Lijwi na lijwi “ha binulo.”
Nambe “nanjana ndaka ya baje babanalongesa.”
Nambe hamo “mwakukanyamesela.”
Nambe “kulwa nange.”
Nambe “kukulahela.”
Nambe “nzili.”
Nambe “kukukanyongo.”
Nambe “bilongesa.”
Taleni Majwi Abanalumbununa.
Nambe “uje akushetula.”
Nambe “na mesho abo.”
Nambe “kuhyana.”
Nambe hamo “byuma bitunazibi.”
Hamo kulutwe lwa munu uje amona bili na kulingiwa nambe kulutwe lwa Njambi.
Nambe “kesi na sholwesi ya kulitila ije itulingisa tumushake.”
Nambe “Wazibisisile.”
Nambe hamo “Wapwile munu uje kubakele na kutala banu.”
Nambe “Bamulyatelelele.”
Nambe “elula yoyesi yendi.”
Nambe “Bamupupile na kumutsiya.”
Nambe “kapwile cikenya.”
Nambe “mwonyo.”
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Nambe “shukulu yendi.”
Nambe “shukulu yobe.”
Nambe “a tuhya.”
Nambe “bimbongo bimunafwitanganena.”
Nambe “abasa kukulahela.”
Nambe “kutundilila kwisi ya mbunge.”
Nambe “Lilinga cizango cange.”
Kulumbununa, mu cihilo.
Nambe “kulizembeleka.”
Hamo kulumbununa kulemesa tumponya.
Nambe hamo “mwene.”
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Lijwi na lijwi “kuwajukile.”
Nambe “na kushweka biñanda.”
Nambe “mutukayandesa myonyo yetu.”
Nambe “bimizibisa kubwaha.”
Nambe “lyayandesa mwonyo wendi munu.”
Lijwi na lijwi “bimbengwa.”
Nambe “bimizibisa kubwaha.”
Lijwi na lijwi “mulye.”
Nambe “linyoka.”
Lijwi na lijwi “co byapwile byabibi mu mesho endi.”
Nambe “lyamuhyanesele.”
Nambe “kuhyana.”
Nambe “mukanjo wa kujeneka maboko
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Nambe “ku ceke cobe ca mutondo-tondo.”
Nambe “yaibwa.”
Nambe “usholoke mwamubwa.”
Nambe “bufuko.”
Lijwi na lijwi “Mbuto.”
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Nambe “Mwonyo.”
Nambe “mukanjo wa kujeneka maboko.”
Nambe “cisini ca cimweso.”
Nambe “lyanjihyanesele.”
Nambe “baje kubakanjende bungungu.”
Nambe “kangelo uje akakala muyehi nendi.”
Nambe “mema a kuloba.”
Nambe “lyalibwa.”
Nambe “bubwa.”
Nambe “unatulingisa.”
Lijwi na lijwi “unalingisa.”
Nambe “bamubandamena.”
Nambe “tusangunuke.”
Nambe “Tempele.”
Nambe “bubwa.”
Nambe hamo “bipundo bya kuzwamena.”
Nambe “bya kujwala.”
Lijwi na lijwi “muli cibezikiso.”
Nambe “Cana ca Kunyekama.”
Nambe “Laki.”
Nambe “kulongwa.” Lijwi na lijwi “Ameni.”
Nambe “kulongwa.” Lijwi na lijwi “Ameni.”
Nambe “bukalu.”
Nambe hamo “Co uje kakete ha myaka 100 bakamumona ngwabo banamusingi.”
Nambe “kupanga na nzili.”
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Nambe “uje ashota mbunge.”
Nambe hamo, “uje ashangazala kamponya.”
Nambe “mukashoto mbunge.”
Nambe “nzili.”
Kulumbununa mahya a kulitila a kupangesa mu kulemesa tumponya.
Nambe “bimulu.”
Lijwi na lijwi “mbuto.”
Nambe “na kunjilemesa.”