JELEMIYA
1 Awa akewo majwi ange Jelemiya* muna Hilikiya, umo wa tupilistu ba mu Anatoti mu lifuti lya Benjamini. 2 Yehova wendekele nange mu matangwa a Josiya, muna Amoni, mwene wa Juda mu mwaka wa bu 13 wa kuyula kwendi. 3 Wendekele lalo nange mu matangwa a Jehoyakimu, muna Josiya, mwene wa Juda. Wendekele nange kweta na ku mamaneselelo a mwaka wa bu 11 wa kuyula kwa Zedekiya, muna Josiya, mwene wa Juda, kweta bene noho habaililile banu ba mu Jelusalema mu bunzinda mu ngonde yamucitanu.
4 Yehova wanjileka ngwendi:
Njakupwisile kapolofweto ku baka-mafuti.”
6 Oloni yange njendekele ngwange: “Kekange, Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova.
Kunjizibuka kwendeka mwafwa njicili nji mwanike wamundondo.”
7 Co Yehova wanjikumbulwile ngwendi:
“Keti wendeke ngwobe, ‘Nji mwanike wamundondo.’
Mwafwa unapande kuya ku banu boshe kunjikutuma,
Co unapande kukendeka byuma byoshe binjikushika.
8 Keti uzibe lyoba mwafwa ya sholwesi yabo,
Mwafwa ‘Njili hamo nobe mangana njikwobole’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
9 Co Yehova wolwele liboko lyendi na kunjikwata ku kanwa. Co Yehova wanjilekele ngwendi: “Njinaka majwi ange mu kanwa kobe. 10 Tala, lelo njinakwana moko ha mafuti na ha bumwene. Moko ya kushimbula na kusiula, ya kunyongesa na kubujula, ya kutunga na kukuna.”
11 Yehova wendekele lalo nange, co wanjihwile ngwendi: “Jelemiya, bika biuli na kumona?” Co njakumbulwile ngwange: “Njili na kumona munango wa muti wa omondi.”
12 Yehova wanjilekele ngwendi: “Mukemwo, mwafwa njili na kutona mangana njishulisilile lijwi lyange.”
13 Yehova wendekele nange lwamucibali, co wanjihwile ngwendi: “Bika biuli na kumona?” Co njakumbulwile ngwange: “Njili na kumona ndeho ili na kutupuka, co kanwa kayo kaje kanatalesele ku kunto* banakatengulwila ku mbwela.”* 14 Co Yehova wanjilekele ngwendi:
“Bukalu bukatundilila ku kunto,*
Bukaija ku banu boshe baje bali ha lifuti.
15 Mwafwa ‘Njili na kusana binaanga byoshe bya bumwene bwa ku kunto’* mukemwo mwanendeka Yehova,
‘Co bikaija. Naanga na naanga yakutumbika litanda lyayo
Ku bikolo bya kukobelela mu Jelusalema
Na kuzengeleka bibumbe byayo byoshe
Na binganda byoshe bya Juda.
16 Co njikabaleka munjinabakwila mwafwa ya bubi bwabo bwoshe
Mwafwa bananjiseze,
Co bali na kwenyekela milambu binjambi beka
Na kutsikamena byuma bibanapanga na maboko abo.’
17 Oloni yobe unapande kulibwahesela kulingako bimo,*
Co unapande kuya na kubaleka byoshe binjikushika.
Keti ubazibile lyoba
Mangana keti njikuzibise lyoba ku mesho abo.
18 Mwafwa lelo njinakupwisa ngwe nganda ya kukola,
Ngwe ngunzi ya cikubo, co lalo ngwe bibumbe bya kopa mangana wase kukanyama mu lifuti lyoshe.
Njinakupwisa ngoco ku bimyene ba Juda na bamyata ba Juda,
Njinakupwisa ngoco ku tupilistu bendi na ku banu ba mu lifuti.
19 Co cili bene bakakulwisa,
Oloni kubakakuhyana,
Mwafwa ‘Njili hamo nobe mangana njikwobole,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
2 Yehova wanjilekele ngwendi: 2 “Ya ukaleke Jelusalema ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi:
“Njicanuka muwapwililile wa kulongwa* ku bwanike
Na cizemo ciwanjimwesele munjakwendekeyeye,
Nomu muwanjikabangeyeye mu mambo,
Mu lifuti muje kubesi kukuna bimbuto.
3 Isalele wapwile wa kujela kuli Yehova, wapwile bushuka bwakulibanga ku byuma byanateje.”’
‘Boshe baje bashakele kumubulumuna bakele na mulonga.
Bukalu bwakele na kubezila,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
4 Tolilileni ku lijwi lya Yehova eni bakunjibo ya Jakobu,
Neni binaanga byoshe bya ku njibo ya Isalele.
5 Yehova nendeka ngwendi:
“Bukalu muka bubamwene bakukulwila beni muli yange
Mangana bongumuke ngacije na kuya kulako nange,
Na kukabangeya tumponya bangoco na kubalingisa nabo bapwe bangoco?
6 Kubehwile ngwabo, ‘Yehova ali kuli,
Uje watutundisile mu lifuti lya Ijipiti,
Uje watwitisile mu mambo,
Uje watwitisile mu lifuti lya kuma na lya mena,
Mu lifuti lya lilanga na lisusulungu lyakama
Mu lifuti muje kumwesi kwita banu,
Muje lalo kumwakele banu?’
7 Co njaminenele mu lifuti muje muli mahya a miti ya bushuka,
Mangana mwakulye bushuka bwalyo na byuma byalyo byabibwa.
Oloni yeni mwezile na kujwalesa lifuti lyange.
Mwalingisile buswana bwange bupwe cuma ca bunyengwe.
8 Tupilistu kubehwile ngwabo, ‘Yehova ali kuli?’
Baje bakele na kutala bya lishiko kubanjizibukile,
Tunyungi banjitengulukilile,
Tupolofweto bapolofwetele mu lizina lya Bale,
Co bakabangeyeye binjambi baje kubasa kubakwasa.
9 ‘Ngeci njikalwa neni lalo,’ mukemwo mwanendeka Yehova,
‘Co lalo njikalwa na bana ba bana beni.’
10 Oloni jabukeni muye ku ngenge ya kalunga-ndonga* ya Kitimu mukamone.
Tumeni katumwa ku Keda mangana akatondesese mwamubwa.
Yeni mukamone indi cuma ca kufwa ngacije calingiwaho laja.
11 Kuma kuli lifuti lyalandakana binjambi balyo na byuma bije keti binjambi ndi?
Oloni banu bange banalandakana bumpau bwange na byuma byangoco.
12 Eni melu, taleni na kulikomokela ha cuma eci.
Jajeni na lyoba lyakama,’ mukemwo mwanendeka Yehova,
13 Mwafwa banu bange banalingi ebi byuma bibali byabibi:
Banaseze yange kabwelubwelu ka mema a kuyoya,
Na kulindila masima,
Masima aje kuwasa kutulika mema.’
14 ‘Kuma Isalele napu ngamba indi ndungo uje nasemukila mu njibo?
Co bikoni bibali na kumupukwila?
15 Bindumba bali na kumubulumina.
Banajundula ku majwi abo.
Lifuti lyendi banalipwisa cuma ca kukomokesa.
Banenyeka binganda byendi, ngeci naumo wahi alimo.
16 Banu ba ku Nofu* na ku Tapanesi bali na kulya cilongo ca ku mutwe wobe.
17 Kuma keti yobe babenya walikokelabyo
Ha kuseza Yehova Njambi yobe
Mwakele na kukutwamena mu ngila ndi?
18 Co bika biushungwiiya ngila ya kuya ku Ijipiti
Na kunwa mema a ku Shiho?*
Bika biushungwiiya ngila ya kuya ku Asiria
Na kunwa mema a mu Ndonga ya Yufreti?
19 Bubi bweni bunapande kumyolola,
Co kujeneka kulongwa kweni kunapande kumipaya.
Munapande kuzibuka na kunanguka ngweni
Kuseza Yehova Njambi yeni kunapu cuma cacibi, ca kulula.
Munamwesa ngweni kumwesi na kunjizibila lyobe,’ mukemwo mwanendeka Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale.
20 Mwafwa kusañulu njapokozwele joko yobe
Na kubatula malyenge obe.
Oloni yobe wendekele ngwobe: “Kunjikupangela.”
Mwafwa wakele na kulala mukali na kulinga buhule
Ha lilundu hoshe na mwisi ya muti woshe waubwa.
21 Munjakukunine wapwile muti waubwa wa binyu bya kubenga wa kutunda ha mbuto yaibwa,
Co kunaija bati utenguluke kupwa muti wa binyu wa mu shwata?’
22 ‘Nameme utane na soda na mulola wawingi
Mulonga wobe anga ucipwa citoma kuli yange,’ mukemwo mwanendeka Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova.
23 Wasa kwendeka bati ngwobe, ‘Kunjalijwalesele,
Ngwobe kunjakabangeyeye baBale’?
Tala biwalingile mu cingulunga.
Singanyeka ha byuma biunalingi.
Unapu ngwe kamele wa lwabo wa lumbisi,
Uje ali na kushatuka lika noku-noku mu bingila byendi,
24 Ngwe ngolo uje nezilila kukala mu mambo
Uje ali na kunikilila mu lihunzi mwafwa ya lishungu lyendi.
Iya asa kumubindika nga lishungu lyendi linakatuka?
Baje bali na kumutonda kubapandele kulisina.
Bamuwana ha simbu yendi.
25 Ecela biuli na kulinga simbu kanda ushangumuke kwenda mendi-mendi
Na kuziba lihwila ha milibu yobe.
Oloni yobe wendekele ngwobe, ‘Embwe na seho bene yahi!
Njinazeme laja banu beka,
Co njibakabangeya.’
26 Shwamwa ije ibanazibi bakunjibo ya Isalele,
Inapu ngwe shwamwa ije yakazibi mwizi nga banamukwata
Bakebo na bimyene babo, na bamyata babo
Na tupilistu babo na tupolofweto babo.
27 Bakaleka muti ngwabo, ‘Yobe tate,’
Na limanya ngwabo, ‘Yobe wanjikitile.’
Oloni yange bananjitalesa nima kutubakana kutala kuli yange.
Co mu simbu ya bukalu bendeka ngwabo,
‘Ija utwobole!’
28 Bali kuli oni binjambi bobe bawalimungilile?
Baije nga basa kukwobola mu simbu yobe ya bukalu,
Mwafwa binjambi bobe banapu babangi ngwe binganda byobe, obe Juda.
29 Yehova nendeka ngwendi: ‘Bika biuli na kunjanena mulonga?
Bika bimunanjitengulukila mubaboshe?’
30 Njinalisini kwana bana bobe kashitiko.
Oloni bakebo kubatabele kubanyanyamesa.
Mukwale wobe unatsii tupolofweto bobe,
Ngwe ndumba wa butenu uje ali na kwendangana.
31 Obe cisemwa, singanyekesesa ha lijwi lya Yehova yobe babenya.
Kuma njinapu ngwe mambo kuli Isalele
Nambe lifuti lya lisusulungu lyakama ndi?
Bika bibanendekela banu bange ngwabo, ‘Tuli na kwendangana mu kuzituka.
Kutwija lalo kuli yobe.’?
32 Kuma munakazi uje kanda alilaleho laja na munalume asa kwibala byuma byendi bya kulicakeya ndi?
Kuma shombolwa asa kwibala nanga yendi ya kukuta ha mabele* ndi?
Oloni banu bange bananjibala ha simbu yailaha.
33 Obe munakazi, u mutongwe mu kushakezeka cizemo.
Unalizilisa yobe babenya bingila byabibi.
34 Bifunga byobe binabihya na maninga a tuhutu ba kujeneka mulonga,
Keti ngwabo bakele na kutuba njibo mukemwo babatsiile embwe,
Oloni njawanene maninga abo ha bifunga byobe byoshe.
35 Oloni yobe unendeka ngwobe, ‘Kunjesi na mulonga.
Cili bene butenu bwa Njambi kubunjizila.’
Co hano njikusompa
Mwafwa unendeka ngwobe, ‘Kunjalingile bubi.’
36 Bika biuli na kumwena ngila yobe ya kupengapenga ngwe yaibwa?
Mukaziba shwamwa mwafwa ya Ijipiti,
Ngwe mumunazibila shwamwa mwafwa ya Asiria.
37 Mwafwa yeci cuma lalo, mukaya oku munalikwata mu mitwe,
Mwafwa Yehova nabyana baje bamunakulahela.
Kubakamikwasa.”
3 Banu bakehula ngwabo: “Nga munalume asheka munakazi wendi, co uje munakazi akashomboka kuli munalume weka, kuma uje munalume napande kwiluka lalo kuli uje munakazi ndi?”
Kuma kubajwalesele lije lifuti ndi?
“Unalingi buhule na banalume babangi,
Co hano ushaka kwilukoni kuli yange ndi?” mukemwo mwanendeka Yehova.
2 “Andula mesho obe utale ku malundu.
Kuli nawa kwasha kubakupikilile?
Wakele na kutumama ku bitapalo na kubandamena banalume,
Ngwe muka-kujalozoka* mu mambo.
Uli na kutwalelelaho kujwalesa lifuti
Na buhule bwobe na bubi bwobe.
3 Mukemwo kukukala nyonzi ya busuku mbundu,
Co lalo kukukala nyonzi ya mamaneselelo.
Kuwesi na shwamwa ngwe munakazi wa kushomboka uje ali na kulinga buhule,
Kuwesi na shwamwa.
4 Oloni hano uli na kutambeka kuli yange ngwobe,
‘Tate, yobe kabusamba kange kutunda ku bwanike bwange!
5 Kuma unapande kulubala myaka yoshe
Nambe kutwalelelaho kukala na nkulundundu ndi?’
Ebi bikebyo biukendeka,
Oloni uli na kutwalelelaho kulinga byuma byoshe byabibi mwoshe muwasela.”
6 Mu matangwa a mwene Josiya, Yehova wanjilekele ngwendi: “Kuma unamono kujeneka kulongwa kwa Isalele ndi? Nai ku minkinda yoshe na mwisi ya miti yoshe, kukalingilako buhule. 7 Nameme munima ya kulinga ebi byuma byoshe njatwaleleleleho kumuleka ngwange eluke kuli yange, oloni kelukile, co Juda wakele na kulimwena ndokazi yendi wa kuka. 8 Munjamwene ebi, njashekele Isalele wa kujeneka kulongwa na kumwana mukanda wa kutsiya bulo mwafwa ya bukoi bwendi. Oloni ndokazi yendi Juda wa kuka kazibile lyoba, nendi waile na kulinga buhule. 9 Kamwene buhule bwendi kupwa cuma cacibi, co watwaleleleleho kujwalesa lifuti na kulinga bukoi ha kulemesa mamanya na biti. 10 Nameme ebi byuma byoshe byalingiwile, ndokazi yendi Juda wa kuka kelukile kuli yange na mbunge yendi yoshe. Walikwisile lika ngoco,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
11 Co Yehova wanjilekele ngwendi: “Isalele wa kujeneka kulongwa, napuko wa kusungama kutubakana Juda wa kuka. 12 Ya ukendeke awa majwi ku kunto* ngwobe:
“‘“Iluka obe Isalele muka-kutengulukila,” mukemwo mwanendeka Yehova.’ “Kunjakukulubalela mwafwa nji wa kulongwa,” mukemwo mwanendeka Yehova.’ “Kunjilubala myaka yoshe. 13 Litabele lika mulonga wobe mwafwa unatengulukila Yehova Njambi yobe. Watwaleleleleho kukabangeya banu beka* mwisi ya miti yoshe yaibwa, oloni kuwakele na kwononoka lijwi lyange,” mukemwo mwanendeka Yehova.’”
14 “Ilukeni eni bana baka-kutengulukila,” mukemwo mwanendeka Yehova. “Mwafwa yange shukulu* yeni wa busunga. Mu nganda na nganda njikambatamo umo, mu naanga na naanga njikambatamo babali, co njikamyambata na kumitwala ku Siyone. 15 Co njikamyana tunyungi baje bakalingi byuma mwaya mbunge yange, co bakamilisa kuzibisisa na mangana. 16 Mu matangwa owo, mukapwa mubabangi na kutuma mu lifuti,” mukemwo mwanendeka Yehova. “Naumo wahi akendeka bya cikasha ca cikumiiyo ca Yehova. Kubakacisinganyeka mu bimbunge byabo nambe kucanuka nambe kucitonda, co kubakacipanga lalo. 17 Ha simbu oyo, bakasana Jelusalema ngwabo litanda lya Yehova, co miyati yoshe bakaikungulwila hamo mangana ikashangazale lizina lya Yehova ku Jelusalema, co kubakatindibala lalo na kukabangeya bimbunge byabo byabibi.”
18 “Mu matangwa owo, bakenda hamolika, bakunjibo ya Juda hamolika na bakunjibo ya Isalele, co bakaija hamo kutunda ku lifuti lya ku kunto* na kwija mu lifuti lije linjanene bakukulwila babo kupwa buswana. 19 Njakele na kusinganyeka ngwange njikamyaka hakati ka bana ba banu na kumyana lifuti lyalibwa, buswana bwabubwa manene hakati ka mafuti. Njakele na kusinganyeka lalo ngwange mukanjisana ngweni, ‘Tate!’ co lalo ngwange kumukanjiseze. 20 ‘Cili bene ngwe munakazi wa kujeneka kulongwa mwakaseze munalume wendi, neni nawa bakunjibo ya Isalele mukemwo mumunanjilingi. Kumwapwile ba kulongwa kuli yange,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
21 Ha malundu hali na kuzibika majwi
A kulila na kulambelela kwa banu ba Isalele
Mwafwa banahengesa ngila yabo,
Banebala Yehova Njambi yabo.
22 “Ilukeni eni bana baka-kutengulukila.
Njakukangwisa bimbunge byeni bya kutengulukila.”
Cili bene tukendeka ngwetu: “Yetu bano! Tunaija kuli yobe
Mwafwa yobe Yehova yobe Njambi yetu.
23 Cili bene twalikwisile yetu babenya mutwakele na kulinga bilika bya kalwa bya kulemesa binjambi beka ha malundu na ha minkinda.
Cili bene Yehova Njambi yetu yobe mwobole wa Isalele.
24 Oloni cuma ca shwamwa* cinali bibanondangana bakukulwila betu kushwa ku bwanike bwetu,
Cinali matanga abo a bimanga na bimembe na matanga abo a bingombe
Na bana babo ba banalume na bana babo ba banakazi.
25 Tuyeni tulale mwafwa ya shwamwa,
Co shwamwa yetu itulye,
Mwafwa tunalingi bubi kuli Yehova Njambi yetu,
Yetu na bakukulwila betu kushwa ku bwanike bwetu kweta na lelo lino,
Co kutwononokele lijwi lya Yehova Njambi yetu.
4 Yehova nendeka ngwendi: “Nga wiluka, obe Isalele,
Nga wiluka kuli yange
Na kutundisa tumponya bobe ba bunyengwe ku mesho ange,
Co kuukayebangela mu lifuti.
2 Co lalo nga ulisinga mu busunga na mu kusungama ngwobe,
‘Njilisinga hali Yehova wa kuyoya,’
Co mafuti akabezika mwafwa yange Njambi,
Co akalishasha mwafwa yange.”
3 Mwafwa Yehova naleke banu ba mu Juda na mu Jelusalema ngwendi:
“Lilimineni mu lifuti lya bwilo,
Co likeleni kukuna mu mingonga.
4 Yeni ku mukanda mwafwa ya Yehova,
Co twaleni bimbunge byeni ku mukanda,
Eni banu ba mu Juda neni mwakala mu Jelusalema,
Mangana butenu bwange keti bumyepukile ngwe tuhya
Na kumyenyeka kwa kujeneka umo abuzima,
Mwafwa ya bilinga byeni byabibi.”
5 Byendekeni mu Juda na ku byambulula mu Jelusalema.
Tambekeni na kwohyesa limbinga mu lifuti lyoshe.
Tambekeni na kwendeka ngweni: “Likungulwileni hamo,
Tuyeni tutewele ku binganda bya kukola.
6 Shimbikeni cimweso cije cimwesa ngila iya ku Siyone.
Shakezekeni mwela mwa kubanda, co keti mwimane homa hamolika,”
Mwafwa njili na kunena bukalu kutunda ku kunto,* njili na kunena bukalu bwakama.
7 Citozi nasholoka ngwe ndumba atunda mu ciputa.
Muka-kunyongesa mafuti nakatuka.
Natundu mu mwela wendi mangana akupwise lifuti lyeni cuma ca kukomokesa.
Binganda byeni bikapwa bingundu, co naumo wahi akatungamo.
8 Ngeci, zaleni bikeleya,
Lileni na kumbolozoka,
Mwafwa butenu bwa Yehova anga buli hali yetu.
9 Yehova nendeka ngwendi: “Ha litangwa lije, mbunge ya mwene ikazeya,
Co lalo na bimbunge bya bamyata nabyo bikazeya.
Tupilistu bakakasama, co tupolofweto bakakomoka.”
10 Co njendekele ngwange: “Nana! Obe Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova, cili bene unakwisi banu ba mu Juda na banu ba mu Jelusalema, muunabaleke ngwobe, ‘Mukakala mu kwoloka,’ okuni mukwale uli ha milibu yetu.”
11 Ha simbu oyo, banu ba mu Juda na banu ba mu Jelusalema bakabaleka ngwabo:
“Lihunzi lya kushaluka lije litunda ku malundu a kujeneka byuma mu mambo
Likahuwa na kukomba bana ba banu bange,*
Kulikaija na kuleleka nambe kujelesa.
12 Yange njikashiki lihunzi lyakama kutunda kuje ku myela.
Co njikabasompa.
13 Taleni! Citozi akaija ngwe mashelwa a nyonzi,
Co matemba endi anapu ngwe lihunzi lyakama.
Tubalu bendi bali na lumbisi kutubakana bingonga.
Tunabindama mwafwa tunatsi,
14 Obe Jelusalema tanesa mbunge yobe na kuijelesa ku bubi mangana woboke,
Wambata simbu ya kupwa hali oku watulika bisinganyeka byabibi?
15 Mwafwa lijwi lyendeka muzimbu utunda ku Dani,
Co lyambulula bya bukalu butunda ku minkinda ya Efremu.
16 Wambulule, eyo, wambulule kuli baka-mafuti.
Wambulule kuli Jelusalema.”
“Tunyungi bali na kwija kutunda ku lifuti lya kulako,
Co bakakuwilila binganda bya Juda.
17 Bakamujemukila na kumuzengeleka ngwe baka-kunyunga lihya,
Mwafwa nanjitengulukila,” mukemwo mwanendeka Yehova.
18 “Bingila byobe babenya na bilinga byobe bakakwilwisilabyo.
Co kashitiko kobe kakakuzibisa kubabala,
Mwafwa kutengulukila kunazama mu mbunge yobe.”
19 Nani banana, nani banana!
Njili na kuziba manene kubabala ku mbunge.
Mbunge yange ili na kulwa manene.
Kunjasa kwoloka,
Mwafwa njinazibi cilumo ca limbinga,
Na cilumo ca nzita.
20 Kuli mizimbu ya bukalu bwa kulikabasana,
Mwafwa lifuti lyoshe banalinyongesa.
Tenti yange banainyongesa bwasi-bwasi,
Mu kasimbu kakandondo, binanga bya tenti yange banabinyongesa.
21 Simbu ya kupwa hali injitwalelelaho kumona cimweso?
Simbu ya kupwa hali injitwalelelaho kuziba cilumo ca limbinga?
22 Mwafwa banu bange bapwa bilema.
Bali na kunjisembulula.
Bapwa bana ba kujeneka mana, co lalo kubapwile baka-kuzibisisa
Bananyanyama lika ku kulinga byuma byabibi,
Oloni kubazibuka kulinga byuma byabibwa.
23 Munjatalele mu lifuti lyabo, lyakele mupulungwa, co lalo lyapwile ngundu.
Munjatalele mwilu, kumwakele ceke.
24 Munjatalele minkinda, njamwene ili na kuninganga,
Co malundu akele na kujaja.
25 Munjatalele, kunjamwene munu,
Co tuzila boshe batewele.
26 Munjatalele, njamwene lihya lya bushuka lije lyatengulukile kupwa mambo,
Co binganda byalyo byoshe babipujwile.
Yehova ikeye walingile ebi byuma,
Mwafwa ya butenu bwendi buje bwakele na kushukuma.
27 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi: “Lifuti lyoshe likapwa ngundu,
Oloni kunjikanyongesa byuma byoshe.
28 Ngeci, lifuti likalila,
Co melu akazibala
Mwafwa njinendekamo, co njinangula kulinga ngoco,
Co kunjitengulula bisinganyeka byange, nambe kwiluka munima.
29 Mubakaziba miyoyo ya baka-kulonda tubalu na baka-kwasha mata a lusipa,
Boshe mu nganda bakatewa,
Bakatewela mu shwata,
Co bakalonda ha mamanya,
Binganda byoshe bikapwa bingundu,
Co wahi akakalamo.”
30 Banakunyeke byuma byobe, co bikoni biulinga?
Wakele na kuzala bizalo bya kubenga,
Na kulicakeya na byuma bya goudi,
Co wakele na kulipenta bulombo bwa kuzibala mu mesho,
Oloni wakele na kulisina ngoco kulibwahesa,
Mwafwa baje bakele na kukushungwiya banakubyana,
Hanwoni batonda kukutsiya.
31 Mwafwa njili na kuziba miteto ngwe miteto ya munakazi ali na kubinja.
Njinazibi kukemanga ngwe kukemanga kwa munakazi uje ali na kupapa mwana wakulibanga.
Njinazibi lijwi lya muna Siyone wa munakazi uje ali na kuhwimangana.
Nolola maboko endi na kwendeka ngwendi:
“Njabindama mwafwa aba baka-kutsiya bananjijukisa.”
5 Endangana mu Jelusalema
Talesesa mwamubwa
Tonda-tonda mu myela ya mbunga mangana tumone
Indi uwanamo munu uje washaka kulinga byuma mwamubwa,
Wa kulongwa.
Nga umuwanamo, co njikonekela ei nganda.
2 Nameme bendeka ngwabo: “Njilisinga hali Yehova wa kuyoya.”
Oloni anga balisinga bya makuli.
3 Obe Yehova, uli na kutonda-tonda banu ba kulongwa.
Wabanene kashitiko, oloni kubalilongeseleho cimo.
Wesi kubanyongesele, oloni babyanene kubanangula.
Bimbunge* byabo byakolele kutubakana mamanya,
Co babyanene kutenguluka.
4 Oloni njalyendekesele ngwange: “Cili bene aba banu banapu ba kwisi.
Bali na kulinga byuma bya bulema, mwafwa kubazibuka ngila ya Yehova,
Kubazibuka byatonda Njambi yabo.
5 Njiya ku banu ba kutsimana na kukasimutwiya nabo,
Mwafwa bazibuka ngila ya Yehova,
Bazibuka byatonda Njambi yabo.
Oloni boshe banapokola joko,
Co banambitozola mikole ije inabakutile.”
6 Mukemwo ndumba akabalwisa,
Kangunga wa mu mambo atwalelelaho kubasanyozola,
Ingwe nabutama ku binganda byabo.
Woshe atuhuka mu binganda byabo, bamusanyozola.
Mwafwa milonga yabo yaingi,
Bilinga byabo bya kujeneka kulongwa binatumu manene.
7 Njimikonekela bati ha cuma eci?
Bana beni bananjiseze,
Co bali na kulisinga ha cuma cije kucapwile Njambi.
Njabanene byuma bibatondele,
Oloni batwaleleleleho kulinga bukoi,
Co bajemukilile ku njibo ya lihule.
8 Banapu ngwe tubalu ba myeha baje bali na lishungu lyakama,
Umo na umo wabo ali na kushungwiya munakazi wa mukwabo.
9 Yehova nendeka ngwendi, “Kuma kubapandele kulitabela kuli yange mwafwa yebi byuma ndi?
Kuma kunjapandele kwana muyati wa cifwa eci kashitiko ndi?”
10 “Yeni ku lihya lya Jelusalema lya binyu na kukalibiisa,
Oloni keti mukalibiise lyoshe.
Pamozoleni minango ije ili na kujobelela,
Mwafwa keti ya Yehova.
11 Mwafwa bakunjibo ya Isalele na bakunjibo ya Juda
Kubapwile ba kulongwa kuli yange,” mukemwo mwanendeka Yehova.
12 “Banabyana Yehova, co bali na kwendeka ngwabo,
‘Byahi byalinga.*
Nabumo bukalu butwizila bwahi.
Mukwale nambe njala kubitwizila.’
13 Tupolofweto bali na kwendeka byuma byangoco,
Kubesi na kwendeka lijwi lya Njambi.
Nabo bapwa bangoco ngwe majwi abali na kwendeka.”
14 Ngeci Yehova Njambi wa maswalale ali na kwendeka ngwendi:
“Omwo aba banu bali na kwendeka ngacije,
Njikalingisa lijwi lyange lipwe ngwe tuhya mu kanwa kobe,
Co aba banu bakapwa ngwe bikuni,
Co tuhya tukatunda mu kanwa kobe tukabenyeka.”
15 Yehova nendeka ngwendi, “Eni bakunjibo ya Isalele, njiminenela muyati wa kulako,
Muyati uje unakalako simbu yailaha,
Muyati wa ku laja,
Muyati uje kumuzibuka ndaka yawo,
Co lalo byuma bibendeka kumwasa kubiziba.
16 Bingonga byabo bya mikili* binapu ngwe cihilo cije cinashama,
Boshe banapu baka-kulwa.
17 Bakabwonda byuma bimunateje na byakulya byeni.
Bakabwonda bana beni ba banalume na bana beni ba banakazi.
Bakabwonda matanga eni a bimuna.
Bakabwonda miti yeni ya binyu na miti yeni ya mikuyu.
Co bakapangesa mikwale mu kunyongesa binganda byeni bya kukola bije bimwakulahela.”
18 Yehova nendeka ngwendi: “Oloni nameme mu matangwa owo, kunjikaminyongesa mubaboshe. 19 Co nga bakwihula ngwabo, ‘Mwafwa bika Yehova Njambi yetu nalingi ebi byuma byoshe kuli yetu?’ Unapande kubakumbulula ngwobe, ‘Ngwe muje mumwanjisezele na kupangela binjambi beka mu lifuti lyeni, neni lalo mukapangela banu beka mu lifuti lije keti lyeni.’”
20 Endekeni ou muzimbu ku banu bakunjibo ya Jakobu,
Co wambululeni mu Juda ngweni:
21 “Tolilileni, eni bilema, ba kujeneka mana:
Muli na mesho, oloni kumwesi na kumona,
Muli na matwi, oloni kumwesi na kuziba.
22 Yehova nendeka ngwendi, ‘Kuma kumunjizibila lyoba ndi?
Kuma kumwapandele kujaja omwo muli kulutwe lwange ndi?
Yange njalingisile mushekesheke upwe nginga ya kalunga-ndonga.
Eli linapu lishiko lya myaka na myaka lije kasa kujomboka kalunga-ndonga.
Nameme mankimba akalyasha bati, oloni kuwasa kujomboka ei nginga.
Nameme mema a mu kalunga-ndonga atenuke bati, anga kuwasa kujomboka ei nginga.
23 Oloni aba banu banatindibala, co bananjitengulukila.
Banatundu mu ngila yange na kuya mu ngila yabo babenya.
24 Co kubesi kwendeka mu bimbunge byabo ngwabo:
“Tuzibileni oni Yehova Njambi yetu lyoba,
Uje akanyokesa nyonzi ha simbu yayo,
Nyonzi ya mashangumukilo na nyonzi ya mamaneselelo,
Uje akanyungilila byalumingo bya kuteja.”
25 Milonga yeni inonowesa ebi byuma kwija.
Bubi bweni bunalingisa byuma byabibwa bimite.
26 Mwafwa hakati ka banu bange hali banu bababi.
Bakashumbilila ngwe mwakalingi muka-kukwata tuzila nga alibemba.
Bakate miheto,
Co bakalabula banu.
27 Binjibo byabo binashulu makuli,
Ngwe camba cije cinashulu tuzila.
Mukemwo bali na nzili na bufuko.
28 Bananunu, co bali na kusikima.
Bali na kulinga byuma babibi byabingi.
Kubesi na kusompela siwa mu kusungama,
Mangana byuma bibendele mwamubwa.
Co kubesi na kwakula mwamubwa kahutu.’”
29 Yehova nendeka ngwendi: “Kuma kubapandele kulitabela kuli yange mwafwa yebi byuma ndi?
Kuma kunjapandele kwana muyati wa cifwa eci kashitiko ndi?
30 Kunalingiwa cuma cacibi ca kutewesa mu lifuti:
31 Tupolofweto bali na kupolofweta bya makuli,
Co tupilistu bali na kupangesa moko yabo mu kulyatelela bakwabo.
Co banu bange mukemwo mubashakela bene ngoco.
Co bika bimukalinga mamaneselelo muwakaija?”
6 Eni bana ba Benjamini, yeni mukabande kulako na Jelusalema.
Ohyeseni limbinga mu Tekowa.
Shwamekeni tuhya twa cimweso mu Bethi-hakelemu
Mwafwa bukalu buli na kwija kutundilila ku kunto,* kuli na kwija bukalu bwakama.
2 Muna Siyone wa munakazi nalifu na munakazi wamubwa wamubotsi.
3 Tunyungi bakaija na matanga abo.
Bakashimbika bitenti byabo kumuzengeleka,
Umo na umo wabo akalisa butanga bwali na kunyunga.
4 “Libwaheseleni nzita mukamulwise!
Katukeni, co tuyeni tukamulwise mutanya-mwelu!”
“Tunabindama, mwafwa litangwa lili na kuya na kulahuka,
Mwafwa minzinze ya mangwezi ili na kuya na kulahelako lika!”
5 “Katukeni, tuyeni tukamulwise butsiki
Na kunyongesa tuposhi twendi twa kukola.”
6 Mwafwa Yehova wa maswalale nendeka ngwendi:
“Teteni miti na kulundwila Jelusalema lilundu lya kuilwisila.
Nganda ya Jelusalema inapande kulitabela kuli yange.
Mwafwa munashulu manene baka-kulyatelela.
7 Ngecilika mwa lisima mulikatulika mema a kutonola,
Na Jelusalema mukemwo muinatulikila bubi.
Omu mu nganda mwashulu bukenya na kulyatelela.
Co simbu yoshe njili na kumonamo mishongo na bukalu.
8 Tolilila binjikunangula, obe Jelusalema, keti ngoconi unjizibisa bunyengwe, co njikuseza.
Njikakupwisa ngundu, njikakupwisa mwela wa kujeneka banu.”
9 Yehova wa maswalale ali na kwendeka ngwendi:
“BaIsalele baje bakasalaho, bakabapupulula ngwe munu uje apupulula bushuka bwa binyu bwa mamaneselelo ku miti ya binyu.
Olola liboko lyobe lalo ngwe munu uje ali na kukungulula bushuka bwa binyu ku miti ya binyu.”
10 “Iya injileka na kunangula?
Iya anjitolilila?
Tala! Matwi abo anaziki, co kubasa kutolilila ku byuma binjendeka.
Tala! Bali na kushaula lijwi lya Yehova,
Kulyesi na kubazibisa kubwaha.
11 Ngeci, mu mbunge yange mwashulu butenu bwa Yehova,
Njinajuka kubutulika.”
“Bwitile hali mwanike uje ali na kwenda mu tapalo,
Na ha cibunga ca bakwenje baje banalikungulwila hamo.
Boshe bakabakwata, munalume hamolika na munakazi wendi,
Mukulunu hamolika na kakulukazi.
12 Bakabanyeka binjibo byabo na kubyana banu beka,
Bakabanyeka mahya abo na banakazi babo
Mwafwa njikolola liboko lyange na kwana kashitiko banu bakala omu mu lifuti,” mukemwo mwanendeka Yehova.
13 Mwafwa kutunda ku wamundondo kutwala ku wakama, boshe bali na linyanyamena.
Kutunda ku kapolofweto kutwala ku kapilistu, boshe bali na kunyanyamena bakwabo kupangesa makuli.
14 Bali na kulikwisa kusaka banu bange baje banabetwa ha kubaleka lika ngwabo,
‘Kuli kwoloka! Kuli kwoloka!’
Okuni kwoloka cahiko.
15 Kuma bali na kuziba shwamwa mwafwa ya byuma bya bunyengwe bibanalingi ndi?
Kubesi na kuziba shwamwa nambe kamandondo.
Kubazibuka nambe mukwafwa kuziba shwamwa.
Ngeci bakawila mukati ka baje banau laja.
Munjikabana kashitiko bakatanuka,” ngwendi Yehova.
16 Yehova ali na kwendeka ngwendi:
“Yeni mukemane ha masambwa-ngila mukamone,
Yeni mukehule kubili bingila bya kusañulu.
Yeni mukehule kuili ngila yaibwa na kwendamo
Mangana muwane kuhwima.”
Oloni bakebo bendekele ngwabo: “Kutukendemo.”
17 “Co njangwile tunyungi baje bendekele ngwabo,
‘Tolilileni ku cilumo ca limbinga!’”
Oloni banu bendekele ngwabo: “Kutucitolilila.”
18 “Ngeci tolilileni yeni baka-mafuti
Neni munakunguluka,
Zibeni bikalingiwa ku banu ba mu Jelusalema.
19 Tolilileni eni mwakala ha lifuti-libu
Njili na kwana aba banu kashitiko
Mwafwa ya bisinganyeka byabo byabibi
Mwafwa kubatolilile ku majwi ange,
Co banabyana lishiko lyange.
20 Muli na kulisina ngoco kunjinenela isense ya kutoka ya ku Sheba
Na mushati wa kutobala* wa ku lifuti lya kulako.
Kunjishaka bwana bweni bwa mutunu bwa kwenyeka,
Co milambu yeni kuyesi na kunjizibisa kubwaha.”
21 Ngeci Yehova ali na kwendeka ngwendi:
“Njikakela aba banu bitanwiso,
Co bakatanukaho,
Bisemi ba banalume na bana babo ba banalume,
Munu hamolika na kabusamba kendi,
Co boshe bakanyonga.”
22 Yehova ali na kwendeka ngwendi:
“Banu bakatunda ku lifuti lya ku kunto,*
Co muyati wakama ukatunda ku mutambela wa kulako wa lifuti-libu.
23 Bakambata mata a lusipa na makunga.
Bapwa bikenya, co kubakakala na mema ku mbunge.
Majwi abo akatambeka ngwe muwakacumu mema a mu kalunga-ndonga,
Co bakalonda ha tubalu.
Bakalikwalaleka ngwe maswalale baje baya ku nzita mangana bakulwise, obe muna Siyone wa munakazi.”
24 Tunazibi muzimbu waco.
Maboko etu anazeye.
Bukalu bunatuwana,
Tuli na kuziba kubabala ngwe munakazi uje ali na kupapa.
25 Keti mwendangane mu shwata,
Co keti mwendangane mu tapalo,
Mwafwa citozi nakwata mukwale.
Banu boshe bali mu lyoba.
26 Eni bana ba banu bange,*
Zaleni bikeleya na kulimbundunga mu lito.
Lileni na kumbolozoka ngwe munu uje alila munendi umolika,
Mwafwa muka-kunyongesa atwizila mu kukasumuna.
27 “Njinakupwisa* ngwe muka-kwilula bikubo hakati ka banu bange,
Uje atondesesa mwamubwa.
Unapande kunanguka na kwilula bingila byabo.
28 Boshe bapwa ba kutindibala,
Baya na kubiisa bakwabo mazina.
Bapwa ngwe kopa na cikubo,
Boshe bakala na bilinga byabibi.
29 Muka-kupanga napanga na nzili mu kuyengununa bikubo
Nenyeka na mibanje yanakala na kupangesa mu kupembezela tuhya
Oloni kulifwita kwendi kunai mwangoco,
Loto* lika inatunduko,
30 Bakabasana ngwabo banapu siuva ije ibanabyana,
Mwafwa Yehova nababyana.”
7 Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 2 “Ya ukemane mu cikolo ca njibo yange Yehova na kukendeka ou muzimbu ngwobe, ‘Tolilileni lijwi lya Yehova yeni banu ba mu Juda muli na kukobela muno mu bikolo mangana mwakutsikamene Yehova. 3 Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Tengululeni bingila byeni na bilinga byeni, co njimitabesa mutwaleleleho kukala omu mu mwela. 4 Keti mukulahele majwi a makuli na kwendeka ngweni, ‘Ei tempele ya Yehova, tempele ya Yehova, tempele ya Yehova!’ 5 Mwafwa nga cili bene mutengulula bingila byeni na bilinga byeni, nga cili bene mwakula mwamubwa munu na mukwabo yatunga nendi, 6 nga kumuyandesa baka-kwija baje banaija na kukala neni nambe bisiwa nambe bifwile, nga kumwitila maninga a kujeneka mulonga, co lalo nga kumukabangeya binjambi beka baje baminenela bukalu, 7 co njikamitabesa ngwange mutwaleleleho kukala omu mu mwela, mu lifuti linjanene bakukulwila beni ngwange bakalemo myaka yoshe.”’”
8 Oloni muli na kukulahela majwi a makuli aje kuwasa kumikwasa nambe kamandondo. 9 Kuma mwasa kwiba na kutsiya banu na kulinga bukoi na kulisinga ha biñanda bya makuli na kwana milambu kuli Bale na kukabangeya binjambi baje kumwazibukile, 10 co kutundaho mwija na kwimana kulutwe lwange muno mu njibo ije imanena lizina lyange na kwendeka ngweni, ‘Twoboka,’ okuni muli na kulinga byuma byoshe bya bunyengwe ndi? 11 Kuma muli na kumona ngweni ei njibo imanena lizina lyange inapu mwela wa kubanda mapwepwe ndi? Njinalimwena bimuli na kulinga,” mukemwo mwanendeka Yehova.
12 “Aciyeni ku mwela wange ku Shilo, mwela uje wabangele kwimanena lizina lyange mukamone munjinaulingi mwafwa ya banu bange ba Isalele. 13 Oloni munatwalelelaho kulinga byuma byoshe ebi,’ mukemwo mwanendeka Yehova. ‘Nameme njinelukila-ilukila kumyendekela, oloni kumwazibile. Njinatwalelelaho kusana, oloni sheni kukumbulula. 14 Ngeci, byuma binjinalingi ku Shilo bikebyo binjikalinga noku ku njibo imanena lizina lyange, ei njibo imunakulahela, nou mwela unjamyanene na bakukulwila beni. 15 Njikamishekela kulako ngeci munjashekele bandolome beni boshe, batekulwila ba Efremu boshe.’
16 “Oloni yobe keti ulombelele aba banu. Kesi ulile mwafwa yabo nambe kubalombelela nambe kunjilambelela mwafwa yabo mwafwa kunjikutolilila. 17 Kuma kuwesi na kumona bibali na kulinga mu binganda bya Juda na mu bitapalo bya Jelusalema ndi? 18 Bana ba banalume bali na kucaba bikuni, bisemi ba banalume bali na kubweka tuhya, co banakazi babo bali na kutika fulawa mangana bapange makende a mulambu a kwana kuli Mwene wa Munakazi wa Mwilu,* co bali na kwitila mulambu wa byakunwa ku binjambi beka mangana banjilubalese. 19 Yehova nendeka ngwendi, ‘Kuma yange bali na kubulumuna ndi? Kuma keti bakebo babenya bali na kulibulumuna na kulikokela shwamwa ndi?’ 20 Ngeci, Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova nendeka ngwendi, ‘Taleni! Butenu bwange na kulubala kwange njikabitila ha mwela ou, ha banu, na ha bikashama, na ha miti ya mu shwata na ha bushuka bwa hasi. Bukabyenyeka, co wahi akabuzima.’
21 “Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele ngwendi, ‘Twaleleleniho. Ku milambu yeni ikwabo, bwezeleleniko na milambu ya bwana bwa kwenyeka, co mukabulye yeni babenya. 22 Mwafwa ha litangwa linjatundisile bakukulwila beni mu lifuti lya Ijipiti kunjabalekele nambe kubashika ngwange banjane bwana bwa mutunu bwa kwenyeka nambe milambu embwe. 23 Oloni njabashikile ngwange: “Ononokeni lijwi lyange, co mupwa banu bange. Munapande kwenda mu bingila byange binjimishika mangana byuma bimyendele mwamubwa.”’ 24 Oloni kubatolililile nambe kujendeka matwi abo ngwabo bazibe embwe, oloni bakabele biyongola byabo, co batindibalele na kukabangeya bimbunge byabo byabibi. Belukile munima, kubaile kulutwe, 25 tunde bene ha litangwa libatundile bakukulwila babo mu Ijipiti kweta na lelo lino. Ngeci njatwaleleleleho kutuma bangamba bange boshe, njatumine tupolofweto bange kuli yeni, njakele na kubatuma litangwa na litangwa, kwilukila na kwilukila. 26 Oloni aba banu babyanene kunjitolilila, co kubajendekele matwi abo mangana bazibe. Batindibalele, co balingile byuma byabibi kutubakana bije bibalingile bakukulwila babo.
27 “Ukabaleka majwi oshe awa, oloni kubakakutolilila. Ukabasana, oloni kubakakukumbulula. 28 Co ukabaleka ngwobe, ‘Ou ukewo muyati uje kuwatolilile lijwi lya Yehova Njambi yawo, co unabyana kuunangula. Kulongwa cinahumo, nameme kucendeka bene kubesi na kucendeka.’
29 “Tehuleni binkambu byeni na kubyumbila kuti, co katuleni mbimbi ha malundu mwafwa Yehova nabyana eci cisemwa cinamulubalesa, co naciseze. 30 ‘Mwafwa banu ba mu Juda banalingi byuma byabibi mu mesho ange,’ mukemwo mwanendeka Yehova. ‘Banaka tumponya ba bunyengwe mu njibo ije imanena lizina lyange mangana baijwalese. 31 Banatungu myela ya kulunduka mu Tofethi ije ili mu Cingulunga ca Muna Hinomu mangana benyeke bana babo ba banalume na bana babo ba banakazi mu tuhya, cuma cije kunjabashikile, cije kanda njisinganyekeho.’
32 “‘Ngeci, Taleni! matangwa ali na kwija,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘omwo ou mwela kubakausana lalo ngwabo Tofethi nambe Cingulunga ca Muna Hinomu, oloni bakausana ngwabo Cingulunga ca Kutsiila. Bakatsinda banu mu Tofethi kweta noho hakukajenekela mwela wa kutsindila. 33 Co bibimbi byaba banu bikapwa byakulya bya tuzila na bikashama, co wahi akabasheka. 34 Njikamanesa miyoyo ya kulisamba, na miyoyo ya kubwahelela. Kubakazibi lalo lijwi lya cambato na lijwi lya shombolwa mu binganda bya Juda na mu bitapalo bya Jelusalema mwafwa lifuti likapwa ngundu.’”
8 Yehova nendeka ngwendi: “Ha simbu oyo, bitsiya bya bimyene ba Juda, bitsiya bya bamyata, bitsiya bya tupilistu, bitsiya bya tupolofweto na bitsiya bya baje bakala mu Jelusalema bikatunda mu bihilo byabo. 2 Bikajalakana mwisi ya litangwa na ngonde na bingongonosi bije bibazemene na kupangela na kukabangeya na kutonda na kutsikamena. Kubakabikungulula hamo nambe kubitsinda. Bikapwa ngwe bwilo hasi.”
3 “Co baje bakasala oku ku naanga yaibi, baje bakoboka kuje kunjibashandwela, bakangula kutsa kutubakana kuyoya,” mukemwo mwanendeka Yehova wa maswalale.
4 “Co unapande kubaleka ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi:
“Nga banu bawa, kuma kubasa kwinduka lalo ndi?
Nga munu atengulula biyongola byendi, kuma mukwabo kasa kutengulula byanayongola kulinga ndi?
5 Mwafwa bika aba banu bakala mu Jelusalema banatwalelelaho kupwa ba kujeneka kulongwa?
Banalizamenena ha makuli,
Shabo kutenguluka.
6 Njakele mbunge ku byuma bibakele na kwendeka, co njatwaleleleleho kubatolilila, oloni mubakele na kwendekelamo keti mukemwo.
Naumo wahi watengulukile ku bubi bwendi nambe kwihula ngwendi, ‘Bika binjinalingi?’
Umo na umo wabo wakele na kwiluka lika mu ngila ibakele na kwenda bakwabo ngwe kabalu ashatukila ku nzita.
7 Nameme tunyangenyange bazibuka simbu yabo.*
Tutela na tumbyasa na bimpolyo* bakanyungu simbu ya kwiluka.*
Oloni banu bange kubazibisisa kusompa kwange Yehova.
8 ‘Mwasa kwendeka bati ngweni: “Tuli na mana, co lalo tuli na lishiko lya Yehova”
Okuni cisonekeso ca baka-kusoneka cili na kusoneka lika makuli?
9 Baka-mana banabazibisa shwamwa.
Banazibi lyoba, co babakwata.
Taleni! Banabyana lijwi lya Yehova,
Co mana mukoni abali nawo?
10 Ngeci njikana banakazi babo ku banalume beka,
Na mahya abo ku banu beka,
Mwafwa kutunda ku wamundondo kutwala ku wakama, boshe bali na linyanyamena.
Kutunda ku kapolofweto kutwala ku kapilistu, boshe bali na kunyanyamena bakwabo kupangesa makuli.
11 Bali na kulikwisa kusaka bana ba banu bange* baje banabetwa ha kubaleka lika ngwabo,
“Kuli kwoloka! Kuli kwoloka!”
Okuni kwoloka kwahi.
12 Kuma bali na kuziba shwamwa mwafwa ya byuma bya bunyengwe bibanalingi ndi?
Kubesi na kuziba shwamwa nambe kamandondo
Kubazibuka nambe mukuzibikila kuziba shwamwa.
Ngeci bakawila mukati ka baje banau laja.
Munjikabana kashitiko bakatanuka,’ ngwendi Yehova.
13 ‘Munjikabakungulula, njikabanyongesa,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
Kukukakala bushuka bwa binyu bukasala ku muti wa binyu nambe mikuyu ikasala ku miti ya mikuyu, co maputa akajujwama.
Co binjabanene bakabizimbalesa.’”
14 Bika bitunatumamena hano?
Tulikungululeni na kukobela mu binganda bya kukola tukanyongelemo.
Mwafwa Yehova Njambi yetu akatunyongesa,
Co akatwana mema ali na bushungu ngwendi tunwe,
Mwafwa tunalingi bubi kuli Yehova.
15 Twalabelelele ngwetu kukala kwoloka, oloni nabimo byabibwa binaijako byahi,
Twalabelelele ngwetu kukala kukanguka, oloni kuli lyoba.
16 Tuli na kuziba tubalu bendi bali na kuhwimangana ku Dani.
Tubalu bendi mubohya,
Lifuti lyoshe lininganga,
Baija na kubwabwanya lifuti na byoshe bilimo,
Baija na kubwabwanya nganda na boshe balimo.”
17 “Mwafwa njimitumina manyoka,
Manyoka ba bushungu baje kubabwaha kubashasheya,
Co cili bene bakamishuma,” mukemwo mwanendeka Yehova.
18 Busiwa bwange kubwasa kuhwa,
Mbunge yange ili na kubinja.
19 Njili na kuziba banu bali na kulila na kulomba bukwasi kutundilila ku lifuti lya kulako.
Njili na kuziba bana ba banu bange* bali na kulila ngwabo:
“Kuma Yehova kesi mu Siyone ndi?
Kuma mwene wayo wahimo ndi?”
Bika bibananjilubalesela na tumponya babo ba kushonga
Na binjambi babo beka ba kujeneka seho?”
20 “Simbu ya kuteja ineti, ntondwe inahu,
Oloni anga kutwobokele!”
21 Njili na kuziba kubabala ku mbunge mwafwa ya bimbandu bya bana ba banu bange.
Njinazeye.
Njili na kuziba manene lyoba.
22 Kuma mu Giliyadi kumwesi bosamu ndi?
Indi kumwesi muka-kusaka?
Mwafwa bika bana ba banu bange kubabakangwisile?
9 Ngwe mutwe wange wapwile ngwe lisima,
Na mesho ange ngwe apwile ngwe kabwelu-bwelu ka misozi,
Ngwe njilila butsiki na mutanya
Mwafwa ya banu bange babanatsii.
2 Ngwe njakele na mwela wa kwetela mu mambo
Ngwe njiseza banu bange na kuya kulako nabo
Mwafwa boshe banapu bikoi,
Banapu mbunga ya banu ba kujeneka kulongwa.
3 Beteka ndaka yabo ngwe buta bwa lusipa
Mu lifuti munashulu makuli keti kulongwa.
“Bubi bwabo buli na kulibwezelela,
Co kubesi na kunjitolilila,” mukemwo mwanendeka Yehova.
4 “Mubaboshe nyanyameni na baje bamwatunga nabo,
Co keti mukulahele nameme ndolome yeni
Mwafwa bandolome beni boshe bapwa baka-kwenda bungungu,
Co banu boshe bamwatunga nabo bapwa baka-kubiisa bakwabo mazina.
5 Umo na umo akakwisi uje yatunga nendi,
Co naumo wahi akendeka busunga.
Banalongesa bindaka byabo kwendeka makuli,
Bakalijukisa bakebo babenya ha kulinga byuma byabibi.
6 Uli na kuyoya mukati ka banu bali na makuli.
Bali na kukwisa, co banabyana kunjizibuka,” mukemwo mwanendeka Yehova.
7 Ngeci, Yehova wa maswalale nendeka ngwendi:
“Njikabasongonona na kubeseka
Mwafwa bika binjasa kulingila lalo bana ba banu bange?
8 Bindaka byabo bije bikendeka makuli binapu ngwe mikili ije itsiya.
Ha kanwa endeka mu kwoloka kuli uje yatunga nendi,
Oloni mu mbunge ayongola kumubandamena.”
9 Yehova nendeka ngwendi: “Kuma kubapandele kulitabela kuli yange mwafwa yebi byuma ndi?
Kuma kunjapandele kwana muyati wa cifwa eci kashitiko ndi?
10 Njikalila na kuziba busiwa mwafwa ya malundu,
Co njikemba mwaso wa busiwa mu mambo mwa kulisila,
Mwafwa banenyekamo, ngeci naumo wahi asa kwitamo,
Co kukwesi bimuna batuli na kuzibamo.
Tuzila na bikashama banatewemo boshe banai.
11 Njikapwisa Jelusalema mutumbo wa mamanya, njikaipwisa limbo lya bimbanje,
Co binganda bya Juda njikabipwisa bingundu, wahi akakalamo.
12 Iya ali na mana a kuzibisisa ebi?
Yehova nendeka kuli iya mangana abyambulule?
Bika bilinabihila lifuti?
Bika bilinenyela ngwe mambo
Mangana lilinge nou aitamo wahi?”
13 Yehova wakumbulwile ngwendi: “Mwafwa banabyana lishiko lyange linjinabanene, co lalo mwafwa kubalikabangeyeye na kwononoka lijwi lyange. 14 Oloni batindibalele na kukabangeya bimbunge byabo, co lalo bakabangeyeye tumponya ba Bale ngwe mubabalongesele baishabo. 15 Ngeci Yehova wa maswalale Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Hano njilingisa aba banu balye cimena ca kulula na kubalingisa banwe mema ali na bushungu. 16 Njikabashandwela mu mafuti muje bakebo na bakukulwila babo kubazibukile na kubatumina mukwale kweta noho hanjikabanyongesela.’
17 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi,
‘Pweni baka-kuzibisisa,
Saneni banakazi baje bakembi myaso ya busiwa,
Co saneni banakazi ba bitongwe baije,
18 Mangana bazambwile kuno baije na kutukatwila mbimbi
Mangana mesho etu acopotoke misozi,
Co na biñapeyo byetu bindweke mema.
19 Mwafwa bali na kuziba mbimbi mu Siyone ya banu bali na kulila ngwabo:
“Banatunyongesa,
Shwamwa yetu inama
Mwafwa tunaseze lifuti lyetu, co banasiula binjibo byetu.”
20 Eni banakazi, tolilileni ku lijwi lya Yehova.
Matwi eni atolilile lijwi litunda mu kanwa kendi.
Longeseni bana beni ba banakazi ou mwaso wa kulila,
Co lilongeseni umo na mukwabo ou mwaso wa busiwa.
21 Mwafwa kutsa cinakobelela mu mawindo etu,
Cinakobela mu binganda byetu bya kukola
Mangana cakwambate banike mu bitapalo
Na bakwenje mu myela ya mbunga.’
22 Endeka ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi:
“Bibimbi bikajalakana hasi ngwe bwilo buli hasi,
Bikalundama ngwe tiliku ibanalundika hamo,
Yanalundika muka-kuteja, co wahi akaikungulwila hamo.”’”
23 Yehova nendeka ngwendi:
“Muka-mana keti alishashele mana endi,
Co muka-nzili keti alishashele nzili yendi,
Co muka-kufuka keti alishashele bufuko bwendi.”
24 “Oloni uje alishasha, alishashe mwafwa yeci cuma:
Ngwendi asa kunanguka byange na kunjizibuka
Ngwendi yange Yehova uje akamwesa cizemo cije kucesi kutenguluka, na kwakula mwamubwa na kulinga byuma mu kusungama ha lifuti-libu,
Mwafwa njashaka ebi byuma,” mukemwo mwanendeka Yehova.
25 Yehova nendeka ngwendi: “Taleni! Matangwa ali na kwija, co njikana kashitiko boshe baje banai ku mukanda, oloni baje kanda baye ku mukanda 26 njikabana kashitiko hamolika na baka-Ijipiti na baje bali mu Juda na mu Edomu na baAmoni na baMowabi na boshe baje banakamba binkambu bya ha mbakatwi,* baje bali na kuyoya mu mambo mwafwa mafuti oshe kuwaile ku mukanda, co na bakunjibo ya Isalele boshe kubaile ku mukanda mu mbunge.”
10 Eni bakunjibo ya Isalele, tolilileni majwi anendeka Yehova kuli yeni. 2 Yehova nendeka ngwendi:
“Keti mulilongese ngila ya baka-mafuti,
Co lalo keti mutewe bimweso bya mwilu,
Mwafwa baka-mafuti bali na kubitewa.
3 Mwafwa bisemwa bya banu binapu byangoco.
Bakatete lika muti wa mu shwata,
Co ngangula aushonga na cikwata cendi.
4 Bakaubwahesa na siuva na goudi,
Co bakambata sando na kuupameya bimbambo mangana keti uwe.
5 Aba tumponya kubasa kwendeka ngwe mwa cikwisiso cili mu lihya lya binende.*
Kubanga kubajundula mwafwa kubasa kwenda.
Keti mubazibile lyoba mwafwa kubasa kumibulumuna,
Nambe kumilingila cuma cacibwa.”
6 Wahi napu ngwe yobe, obe Yehova.
Wapwa u wakama, co lizina lyobe lyapwa lyakama, co lalo lya nzili.
7 Iya kapandele kukuzibila lyoba lyakama, obe Mwene wa mafuti? Unafwila kukuzibila lyoba,
Mwafwa hakati ka baka-mana boshe ba baka-mafuti na mu bumwene bwabo bwoshe,
Naumo wahi napu ngwe yobe nameme kamandondo.
8 Boshe kubesi kusinganyeka, co lalo bilema.
Bilongesa bya kutunda ku citi binapu byangoco.
9 Siuva ya kulipasha bakaitundisa ku Tashishi, co goudi bakaitundisa ku Ufazi.
Banapu bipangi bya ngangula, bipangi bya muka-kufula.
Bizalo byabo byapwa bya bulombo bwa blu na pepo.
Boshe banabapanga ku bitongwe.
10 Oloni Yehova wapwa Njambi bene.
Wapwa Njambi wa kuyoya na Mwene wa myaka yoshe.
Mwafwa ya butenu bwendi, lifuti-libu likaninganga,
Co kukwesi muyati ukasa kwimana mwafwa ya kulubala kwendi.
11 Unapande kukabaleka ngwobe:
“Binjambi baje kubatangele melu na lifuti-libu
Bakanyonga ha lifuti-libu na mwisi ya melu.”
12 Ikeye watangele lifuti-libu na nzili yendi,
Ikeye wazamekele lifuti-libu kupangesa mana endi,
Co ikeye wajangumwine melu na kuzibisisa kwendi.
13 Mwakatuhula lijwi lyendi,
Mema a mwilu akangwanjanga,
Co lalo akalingisa mashelwa akanduke kutunda ku mamaneselelo a lifuti-libu.
Akanene mihyato ya nyonzi,*
Na kulingisa lihunzi lihuwe kutunda mu bishete byendi.
14 Banu boshe bali na kulinga byuma kwa kujeneka kuzibisisa, kwa kujeneka mana.
Baka-kufula boshe bakaziba shwamwa mwafwa ya tumponya babanafulu.
Mwafwa tumponya babo ba bikubo banapu ba makuli,
Co kubesi na mwonyo.*
15 Banapu bangoco, banapu byuma bibasembulula banu.
Litangwa lya kubelwisila bubi bwabo mulikaija, bakanyonga.
16 Njambi* ya Jakobu kapwile ngwe ebi byuma,
Mwafwa ikeye watangele byuma byoshe,
Co Isalele napu mulamu wendi na buswana bwendi.*
Lizina lyendi ikeye Yehova wa maswalale.
17 Ambata ciputu cobe
Obe munakazi ibanazengeleka.
18 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi:
“Ha simbu oyo, njikandandumuna boshe baje bali mu lifuti,
Co njikabalingisa baliwane na bukalu.”
19 Njabindama mwafwa ya kubetwa.
Mbandu yange kuyasa kwola.
Co njendekele ngwange: “Cili bene ou ukewo mushongo wange, co njinapande kulitala nawo.”
20 Tenti yange banaibiisa, co mikole ya tenti yange banaibatozola.
Bana bange ba banalume bananjiseze, co bahi.
Wahi anjijangumwinako tenti yange nambe kunjishukikila binanga byange.
21 Mwafwa tunyungi bange banalingi byuma bya bulema
Co kubehwile Yehova.
Mukemwo kubalingile byuma bya mana,
Co butanga bwoshe bwalishandoka.
22 Tolilileni! Kuli na kwija muzimbu.
Kuli na kuzibika banu bali na kuliuya ku lifuti lya ku kunto,*
Bali na kwija na kunyongesa binganda bya Juda mangana bipwe bingundu na membo a bimbanje.
23 Obe Yehova, njizibuka mwamubwa ngwange ngila ya munu kuyesi mu nzili yendi.
Munu uje ali na kwenda kesi na nzili nameme ya kutwamenena linambo lyendi.
24 Yehova njinangule na kusompa kwobe,
Oloni keti oku unalubala, mangana keti unjinyongese.
25 Itila butenu bwobe hali baka-mafuti baje banakuliula
Na ha binaanga bije kubyesi na kusana ha lizina lyobe.
Mwafwa banabwondo Jakobu,
Eyo, banamubwondo kweta na ha kumunyongesa,
Co limbo lyendi banalipwisa ngundu.
11 Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 2 “Eni banu tolilileni ku majwi eci cikumiiyo.
“Leka* banu ba mu Juda na baje bakala mu Jelusalema awa majwi 3 ngwobe: ‘Yehova Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Munu woshe uje kononoka awa majwi eci cikumiiyo apwe wa kusinga, 4 majwi aje anjashikile bakukulwila beni ha litangwa linjabatundisile mu lifuti lya Ijipiti, munjabatundisile mu lutengo lwa kuyengunwina bikubo na kwendeka ngwange, ‘Ononokeni lijwi lyange, co lingeni byoshe binjimishika, co mupwa banu bange, co yange njipwa Njambi yeni, 5 mangana njishulisilile byuma binjalisingile kuli bakukulwila babo ngwange njibana lifuti lije lyalisala mabele na buki, ngwe mukunafu lelo.’”’”
Co njakumbulwile ngwange: “Ameni* obe Yehova.”
6 Co Yehova wanjilekele ngwendi: “Ambulula awa majwi oshe mu binganda bya Juda na mu bitapalo bya mu Jelusalema ngwobe: ‘Tolilileni ku majwi eci cikumiiyo, co ononokeni. 7 Mwafwa njanangwile manene bakukulwila beni ha litangwa linjabatundisile mu Ijipiti kweta na lelo lino. Njelukilile-ilukilile kubanangula ngwange: “Ononokeni lijwi lyange.” 8 Oloni kubanjitolililile nambe kujendeka matwi abo. Umo na umo wabo watwaleleleleho kutindibala na kukabangeya mbunge yendi yaibi. Babyanene kulinga byuma binjabashikile, ngeci njalingisile majwi oshe a mu cikumiiyo anjabashikile alishulisilile kuli bakebo.”
9 Co Yehova wanjilekele ngwendi: “Banu ba mu Juda na banu baje bakala mu Jelusalema banalizibasana kunjitengulukila. 10 Baneluka ku milonga ya bakukulwila babo ba kusañulu baje babyanene kwononoka majwi ange, nabo banakabangeya binjambi beka na kubapangela. Bakunjibo ya Isalele na bakunjibo ya Juda banapokola cikumiiyo cinjalikumiiye na bakukulwila babo. 11 Mukemwo yange Yehova njinendeka ngwange, ‘Njibanenela bukalu buje kubasa kutewa. Mubakanjilomba bukwasi kunjikabatolilila. 12 Co ba mu binganda bya Juda na baje bakala mu Jelusalema bakaya ku binjambi baje babali na kwenyekela milambu na kulomba bukwasi, oloni aba binjambi kubakabobola ha simbu ibakaliwana na bukalu. 13 Mwafwa binjambi bobe banapu babangi ngwe binganda byobe obe Juda. Unatungila cuma ca shwamwa* mitula yaingi ngwe bitapalo bya mu Jelusalema, mitula ya kwenyekela milambu kuli Bale.
14 “Oloni yobe keti ulombelele aba banu. Keti ulile mwafwa yabo nambe kubalombelelako. Kunjibatolilila mubatambeka kuli yange mwafwa ya bukalu bubaliwana nabwo.
15 Banu bange banjazema kubesi na lisesa lya kukala mu njibo yange,
Mwafwa bwingi bwabo banalingi byuma byabibi.
Kuma basa kwonowesa bukalu kubezila mwafwa ya situ ya kujela* ndi?
Kuma bakalisamba ha simbu ije ndi?
16 Yehova wamitumbwile ngwendi munapu muti waubwa wa olive,
Muti waubwa uje wima bushuka bwabubwa.
Oloni kwazibikile cilumo cakama, co wamyenyekele na tuhya,
Na kupamozola minango yeni.
17 “Yehova wa maswalale uje wamikunine nendeka ngwendi bukalu bukamizila yeni bakunjibo ya Juda neni bakunjibo ya Isalele mwafwa ya bubi bumunalingi omwo munanjilubalesa ha kwana Bale milambu.”
18 Yehova wanjilekele mangana njizibuke.
Ha simbu ije wanjimwesele byuma bibakele na kulinga.
19 Njapwile ngwe manga wa kwoloka uje ibatwala na kutsiya.
Kunjazibukile ngwange bakele na kuyongola kunjilinga mwamubi mubakele na kwendeka ngwabo:
“Tuyeni tubiise muti na bushuka bwawo,
Co tuyeni tumutsiye
Mangana lizina lyendi keti bakalyanuke lalo.”
20 Oloni Yehova wa maswalale wapwa muka-kusompa wa kusungama.
Akelula bisinganyeka bya kuloba, na bimbunge.
Njitabese njimone muubalinga shambandinga,
Mwafwa njinanene ñanda yange kuli yobe.
21 Ngeci ebi bikebyo byali na kwendeka Yehova ku banu ba ku Anatoti baje bashaka kukutsiya, baje lalo bali na kwendeka ngwabo: “Kuwapandele kupolofweta mu lizina lya Yehova, keti ngoconi tukutsiya.” 22 Yehova wa maswalale ali na kwendeka ngwendi: “Njikabana kashitiko. Bakwenje bakatsa ku mukwale, co bana babo ba banalume na bana babo ba banakazi bakatsa ku njala. 23 Kukwesi nambe umo wabo akasala, mwafwa njikanena bukalu ku banu ba ku Anatoti mu mwaka unjikabanenela kashitiko.”
12 Obe Yehova, ukalingi byuma mu kusungama munjikakuleke binyengo byange,
Munjikasimutwiya nobe biñanda bya kwakula mwamubwa.
Oloni mwafwa bika byuma bili na kwendela mwamubwa baka-bubi?
Mwafwa bika banu ba kujeneka kulongwa kubesi na kulishoshomwena?
2 Wabakunine, co banashimbika mizi.
Banakolo na kwima bushuka.
Simbu yoshe bali na kwendeka byobe, oloni bimbunge byabo bili kulako nobe.
3 Oloni yobe, obe Yehova unjizibuka mwamubwa, uli na kunjimona.
Unelula mbunge yange, co unawana ngwobe njalikwatasana nobe.
Bake kwa likalyabo ngwe bimanga baje babaya na kutsiya,
Bake kumukulo babandamene litangwa lya kubatsiya.
4 Lifuti lyambata simbu ya kupwa hali oku linominina?
Co bimena bya mu shwata byambata simbu ya kupwa hali oku binomu?
Mwafwa ya banu bababi baje balimo,
Tusitu na tuzila bananyongo.
Aba banu banendeka ngwabo: “Kasa kumona bikalingiwa kuli yetu.”
5 Nga ujuka kushatuka na baka-mendi,
Kuma tubalu wasa kushatuka nabo ndi?
Nameme uliziba kusimpa mu lifuti lya kwoloka,
Oloni ulinga bati muweta mu shwata ya kuzika ya ku ngenge ya ndonga ya Jodani?
6 Mwafwa nameme bandolome bobe, bakunjibo ya isho bene
Banakunyanyamena,
Banakukuwilila.
Keti ubakulahele
Nameme bakuleka byuma byabibwa.
7 “Njinombila kuti bakunjibo yange, njinaseze buswana bwange.
Njinana muka-cizemo cange mu maboko a bitozi bendi.
8 Uje wapwa buswana bwange napu ngwe ndumba kuli yange.
Nanjibulumina.
Ngeci njinamuzindi.
9 Uje wapwa buswana bwange, kuli yange napu ngwe kazila wa mibala ya kuliseza-seza uje akali situ.
Tuzila bakwabo baje bakali situ banamuzengeleka mangana bamulwise.
Ijeni, likungululeni, eni tusitu ba mu shwata,
Ijeni mwakulye.
10 Tunyungi babangi banabiisa lihya lyange lya binyu.
Banalyatangela mutamba wange.
Mutamba wange unjashaka banaupwisa mambo.
11 Linabihya,
Linominina,
Linapu ngundu kuli yange.
Lifuti lyoshe banalipwisa ngundu.
Oloni naumo wahi nakako mbunge.
12 Baka-kunyongesa banaija mu bingila byoshe bya mu mambo,
Mwafwa mukwale wa Yehova uli na kunyongesa banu kutunda ku mashangumukilo a lifuti kutwala ku mamaneselelo alyo.
Co naumo wahi ali mu kwoloka.
13 Bakunine tiliku, oloni banateje mingonga.
Banondangana, oloni nebi bibanawana byahi.
Byuma bibakateja bikabazibisa shwamwa
Mwafwa ya butenu bwa Yehova buje buli na kushukuma.”
14 Ebi bikebyo byali na kwendeka Yehova ku banu bababi baje banjatunga nabo, baje bali na kukwata buswana bunjanene banu bange baIsalele, ngwendi: “Hano njibatukula mu lifuti lyabo, co njikatukula na bakunjibo ya Juda mukati kabo. 15 Oloni munima ya kubatukula, njikabazibila ngozi, co njikelwisa umo na umo wabo ha buswana bwendi na mu lifuti lyendi.”
16 “Co nga bakalilongesa bingila bya banu bange na kulisinga ha lizina lyange ngwabo, ‘Njilisinga ha lizina lya Yehova wa kuyoya!’ ngwe muje mubalongeselele banu bange kulisinga hali Bale, co njikabatabesa batwaleleleho kukala mukati ka banu bange. 17 Oloni nga babyana kwononoka, co uje muyati nawo njikautukula, njikautukula na kuunyongesa,” mukemwo mwanendeka Yehova.
13 Yehova wanjilekele ngwendi: “Ya ukalande mwiba wa lineni na kulikutawo mu mbunda, oloni keti uumbwateke mu mema.” 2 Ngeci njalandele mwiba ngwe mwanjilekelele Yehova na kulikutawo mu mbunda. 3 Co Yehova wendekele nange lwamucibali ngwendi: 4 “Ambata mwiba uje uunalandele uje uunakutu mu mbunda yobe, co katuka uye ku Ndonga ya Yufreti ukaushweke mu limanya.” 5 Ngeci njakaushwekele ku Ndonga ya Yufreti ngwe mwanjishikilile Yehova.
6 Oloni munima ya matangwa amangi, Yehova wanjilekele ngwendi: “Katuka, ya ku Ndonga ya Yufreti ukambate uje mwiba unjakulekele ngwange ukaushwekeko.” 7 Ngeci njaile ku Ndonga ya Yufreti na kutundisa uje mwiba mu mwela munjaushwekele, co njamwene ngwange uje mwiba wabihile, co wapwile wangoco.
8 Co Yehova wanjilekele ngwendi: 9 “Yange Yehova njinendeka ngwange, ‘Njikamanesa kulijundula kwa Juda na kulijundula kwakama kwa Jelusalema ngwe muunabihila ou mwiba. 10 Aba banu bababi baje bali na kubyana kwononoka majwi ange, baje banatindibala na kukabangeya bimbunge byabo, co lalo bali na kukabangeya binjambi beka na kubapangela na kubatsikamena, bakapwa ngwe ou mwiba wangoco.’ 11 Yehova nendeka ngwendi: ‘Banu bakunjibo ya Isalele na banu bakunjibo ya Juda njabalingisile banjikwate ngwe mwiba muukakwata mu mbunda mangana bapwe banu bange, na lutsimo lwange, na kupwa banu baje banjishangazala, na kupwa cuma cacibwa. Oloni kubanjononokele.’
12 “Co unapande kukabaleka lalo ngwobe, ‘Yehova Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Shuliseni njaba yoshe yakama na binyu.”’ Co bakakukumbulula ngwabo, ‘Kuma kutuzibuka ngwetu tunapande kushulisa njaba yoshe yakama na binyu ndi?’ 13 Co ukabaleke ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Njipendesa boshe bali muno mu lifuti na bimyene baje bali ha litanda lya Devidi na tupilistu na tupolofweto na boshe baje bali mu Jelusalema. 14 Co njikabalingisa balitike umo na mukwabo, bisemi ba banalume na bana babo ba banalume. Kunjikabazibila mema ku mbunge nambe kuziba busiwa nambe kubazibila ngozi. Nacimo cahi cikanjonowesa kubanyongesa,”’ mukemwo mwanendeka Yehova.
15 Tolilileni mwamubwa.
Keti mulijundule, mwafwa Yehova ikeye nendekamo.
16 Aneni Yehova Njambi yeni bumpau
Simbu kanda anene lisusulungu
Simbu kanda mendi eni atanuke ha minkinda mangwezi.
Mukashungwiya kumona ceke,
Oloni akanena lisusulungu lya lyakama.
Akalingisa ceke cipwe lisusulungu lyakama.
17 Nga mubyana kutolilila,
Njikalilila ku bushweke mwafwa ya kulijundula kweni.
Njikalila manene, co mesho ange akatuhula misozi yaingi
Mwafwa butanga bwa Yehova banabwambata na kubutwala mu bufunge.
18 Leka mwene na ina ngwobe, ‘Tundeni mu bitwamo byeni bya bulemu,
Mwafwa bilongo byeni byabibwa bikawa ku mitwe yeni.’
19 Bikolo bya binganda bya ku mbwela* banabishoko, co naumo wahi abishokolola.
Banu boshe mu Juda banabatwala mu bufunge, boshe banai mu bufunge.
20 Anduleni mesho eni, co taleni baje bali na kutunda ku kunto.*
Butanga bweni bwa bimanga bababwa baje babamyanene buli kuli?
21 Ukendeka bika kashitiko mukakaija
Kutunda ku banu baje bawamwene ngwobe babusamba bobe ba ha mbunge?
Kuma kuukazibi kubabala ngwe kubabala kwakazibi munakazi uje ali na kupapa ndi?
22 Co muulihula mu mbunge yobe ngwobe, ‘Mwafwa bika ebi byuma binanjizila?’
Milonga yobe yakama ikeyo inalingisa bakushulule bifunga byobe
Co mansinsinye obe ali na kuziba manene kubabala.
23 Kuma kaKushi* asa kutengulula mubala wa cikanda cendi ndi? Kuma ingwe asa kutundisa mapwata-mapwata endi ndi?
Nga mukemwo, co neni mwasa kulinga byabibwa,
Yeni babanalongesa kulinga byabibi.
24 Ngeci njikamishandola ngwe bishati bije bipekumuka na lihunzi lya mu mambo.
25 Yehova nendeka ngwendi: “Ebi bikebyo bikalingiwa kuli yobe. Ou ukewo mutamba unjinakwana,
Mwafwa unanjibala, co unakulahela makuli.
26 Njikakukambula bifunga byobe na kukufwikabyo ku mesho,
Co bushwamwa bwobe bukasholoka ku banu,
27 Bukoi bwobe na lishungu lyobe lyakama lya kushaka kulilala,
Na buhule bwobe buje buzibisa bunyengwe, nabyo bikasholoka.
Njinamono bilinga byobe bya bunyengwe,
Ha malundu na mu shwata.
Unabindama obe Jelusalema!
Wambata simbu ya kupwa hali oku unapu wa kujwala?”
14 Yehova walekele Jelemiya bya lilanga ngwendi:
2 “Juda ali na kulila, mapito endi anakwayuluka.
Mapito endi ali mu libu, co anazeye,
Mu Jelusalema muli miteto.
3 Bashukulu batuma bangamba babo ku mema.
Baya ku masima, oloni kubakawana mema.
Beluka na binjaba byabo bya mupulungwa.
Baziba shwamwa, co banapaye,
Co balifwika ku mitwe.
4 Hasi hali na kutabuka myanzi,
Mwafwa mu lifuti kumwesi nyonzi,
Bandimi banazeye, co banalifwiki ku mitwe yabo.
5 Nameme mbambi mu shwata aseza munendi uje nasemuka ololo
Mwafwa kukwesi mwila.
6 Bidonki* ba mu shwata banemana ha malundu ha kujeneka byuma.
Bahekela ngwe bimbanje,
Mesho abo kuwamono mwamubwa mwafwa kukwesi bimena.
7 Nameme milonga yetu ili na kutuhisa,
Twobole obe Yehova mwafwa ya lizina lyobe.
Mwafwa bilinga byetu bya kujeneka kulongwa byabingi,
Co yobe bene itunabiisila.
8 Obe lilabelelo na mwobole wa Isalele mu simbu ya bukalu,
Bika unapwila ngwe muka-kwija mu lifuti,
Ngwe muka-kwenda uje atulilako lika homa hamo mangana alale?
9 Mwafwa bika unapu ngwe munalume uje nalikomokela,
Ngwe munalume wa nzili uje kasa kwobola?
Omwo uli mukati ketu, obe Yehova,
Co unatusanesa lizina lyobe,
Keti utumbile kuti.
10 Yehova nendeka hali aba banu ngwendi: “Bashaka manene kwendangana, kubesi kutumamesa. Ngeci, kubesi na kunjizibisa kubwaha yange Yehova. Hano njanuka milonga yabo, co njikabana kashitiko mwafwa ya bubi bwabo.”
11 Co Yehova wanjilekele ngwendi: “Keti ulombe ngwobe byuma byabibwa bilingiwe kuli aba banu. 12 Mubalibindika kulya, kunjitolilila ku malombelo abo, co bwana bwa mutunu bwa kwenyeka na bwana bwa binona bubali na kunjana kubwesi na kunjizibisa kubwaha, mwafwa njikabanyongesa na mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa.”
13 Co njendekele ngwange: “Kekange, obe Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova, kuno tupolofweto bali na kuleka banu ngwabo, ‘Wahi mukwale umumona, co kukwesi njala imizila, oloni yange Njambi njimilingisa mukale mu kwoloka kwa busunga muno mu mwela.’”
14 Yehova wanjilekele ngwendi: “Tupolofweto bali na kupolofweta bya makuli mu lizina lyange. Kunjabatumine nambe kubashika nambe kubalekako bimo. Bimona bya makuli na kuumikiya kwa kujeneka seho na makuli a mu bimbunge byabo bikebyo bibali na kupolofweta kuli yeni. 15 Ngeci yange Yehova njinendeka kutalesa kuli obo tupolofweto bali na kupolofweta mu lizina lyange, baje kunjatumine, baje bali na kwendeka ngwabo kutumono mukwale nambe njala muno mu lifuti ngwange: ‘Bakatsa ku mukwale na ku njala. 16 Co banu baje bali na kutolilila ku byuma bibali na kupolofweta bakabombangela mu bitapalo bya mu Jelusalema mwafwa ya njala na mukwale, co naumo wahi akabatsinda. Co lalo wahi akatsinda banakazi babo, bana babo ba banalume na bana babo ba banakazi mwafwa njikabana kashitiko kaje kanabapande.’
17 “Unapande kubaleka awa majwi ngwobe,
‘Misozi ingongomoke mu mesho ange butsiki na mutanya, co keti yecele,
Mwafwa bana ba banu bange banabapokola na kubatika,
Co banabulumuka manene.
18 Munjiya mu shwata,
Njimona banu babanatsii na mukwale.
Co munjija mu nganda,
Njimona mishongo ije inaija mwafwa ya njala yakama.
Tupolofweto na tupilistu banai na kuyebangela mu lifuti lije kubazibuka.’”
19 Kuma unabyanenena Juda? Kuma unazindi Siyone ndi?
Mwafwa bika unatupupu? Hano kutwasa kwola.
Twalabelelele ngwetu kukala kwoloka, oloni nabimo byabibwa binaijako byahi,
Twalabelelele ngwetu kukala kukanguka, oloni kuli lyoba.
20 Twalitabela bubi bwetu, obe Yehova
Na milonga ya bakukulwila betu,
Mwafwa tunalingi bubi kuli yobe.
21 Mwafwa ya lizina lyobe, keti utubyane,
Keti uzibile bunyengwe litanda lyobe lya bumpau.
Anuka cikumiiyo ciwalikumiiye netu, co keti ucipokole.
22 Kuma binjambi ba kujeneka seho ba baka-mafuti basa kunyokesa nyonzi ndi?
Kuma melu asa kunyokesa nyonzi akewo abenya ndi?
Yobe lika, obe Yehova Njambi yetu wasa kulinga ebi byuma?
Twakulahela lika yobe,
Mwafwa yobe lika unalingi ebi byuma.
15 Co Yehova wanjilekele ngwendi: “Nameme bene ngwe Mosesa na Samwele banemana ku mesho ange, ngwe anga bene kunjitetela aba banu. Batundise ku mesho ange. Becele baye. 2 Co nga bakwihula ngwabo, ‘Tuya kuli?’ Unapande kubaleka ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi:
Bamo beni bakatsa ku mushongo uje utsiya,
Bamo beni bakatsa ku mukwale,
Bamo beni bakatsa ku njala,
Co bamo beni bakaya mu bufunge.”’
3 “‘Co njikabanenela bukalu buwana,’ mukemwo mwanendeka Yehova. ‘Njikabanenela mukwale wa kubatsiya, na tutali bakubapulunya, na tuzila na bikashama ba ha lifuti-libu bakubabwonda na kubanyongesa. 4 Co njikabapwisa cuma ca kukomokesa ku bumwene bwoshe bwa ha lifuti-libu mwafwa ya byuma byalingile Manase mu Jelusalema, Manase muna Hezekiya, mwene wa Juda.
5 Obe Jelusalema, iya akakuzibila mema ku mbunge?
Iya akakuzembeleka,
Co iya akaija na kukwindwisa?’
6 Yehova nendeka ngwendi: ‘Munanjiseze,
Munanjitalesa nima.*
Ngeci njolola liboko lyange na kumilwisa na kuminyongesa.
Njinajuka kumizibila ngozi.
7 Co njikabaleleka na cilelekeso ca mishomo mu binganda* bya mu lifuti lyabo.
Njikatsiya bana babo.
Njikanyongesa banu bange,
Mwafwa banabyana kuseza bingila byabo.
8 Njikatumisa bifwile babo kutubakana mushekesheke wa ku tulunga-ndonga.
Njikabanenela muka-kunyongesa mutanya-mwelu. Akanyongesa bisemi ba banakazi na bakwenje.
Njikabanenela bishoti na lyoba mu kukasumuna.
9 Munakazi uje wakitile bana 7 nazeye.
Ali na kundoyoka.
Kuli ikeye, litangwa linatoko nameme kanda litoke.
Napaye, co ali na kuziba shwamwa.’*
‘Co babandondo baje banasalako kuli bakebo
Njikabana kuli bitozi babo mangana babatsiye na mukwale,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
10 Nani banana njinabindama. Bika bimwanjikitilile?
Lifuti lyoshe lili na kunjilwisa na kunjicokotesa.
Kanda njikongoleho kuli munu nambe kulomba munu.
Oloni boshe bali na kunjisinga.
11 Yehova nendeka ngwendi: “Njikakukwasa,
Njikakwimanenako mu simbu ya bukalu,
Mu simbu yakakulwisa citozi cobe.
12 Kuma kuli umo asa kupokozola cikubo
Ca ku kunto,* na kupokozola kopa ndi?
13 Byuma byobe na bufuko bwobe njikabyana ku bitozi bobe,
Bakabyambata bwana mwafwa ya bubi bwobe bwoshe buunalingi mu bitingitingi byobe byoshe.
14 Njikabyana ku bitozi bobe
Mangana babitwale ku lifuti lije kuuzibuka.
Mwafwa butenu bwange bunashwameka tuhya,
Co tuli na kukwepukila.”
15 Uzibuka obe Yehova,
Njanuke na kunjaka mbunge.
Linga shambandinga baka-kunjiyandesa.
Keti unjecelele njinyonge mwafwa ya kujeneka kulubala bwasi kwobe.
Anuka ngwobe bali na kunjishaula mwafwa yobe.
16 Njawanene majwi obe, co njawalile.
Co lijwi lyobe lyanjilingisile njilisambe na kubwahelela mu mbunge yange
Mwafwa njili na lizina lyobe, obe Yehova Njambi wa maswalale.
17 Kunjesi kutumama na baka-senga na kulisamba nabo.
Mwafwa liboko lyobe lili hali yange, njikatumama likalyange,
Mwafwa unanjishulisa na butenu.
18 Mwafwa bika kubabala kwange kukwesi na kuhwa na mbandu yange kuyesi na kwola?
Shayo kwola.
Kuma upwa ngwe kabwelu-bwelu kaje kukesi na kutuhula mema
Kaje kunjasa kukulahela ndi?
19 Mukemwo Yehova nendeka ngwendi:
“Nga utenguluka, co njikupwisa muwapwililile,
Co ukemana ku mesho ange.
Nga wangununa byuma bya seho ku byuma bya kujeneka seho,
Co upwa ngwe kanwa kange.*
Co banu bakaija ku mutambela wobe,
Oloni yobe kuukai ku mutambela wabo.”
20 “Njikupwisa cibumbe ca kopa ca kukola kuli aba banu.
Cili bene bakakulwisa,
Oloni kubakakuhyana,
Mwafwa njili nobe mangana njikwobole na kukwamena,” mukemwo mwanendeka Yehova.
21 “Co njikakwobola mu liboko lya muka-bubi
Na kukupatula mu liboko lya cikenya.”
16 Yehova wanjilekele lalo ngwendi: 2 “Kuwapandele kwambata munakazi, co lalo kuwapandele kukala na bana ba banalume na ba banakazi muno mu mwela. 3 Mwafwa ebi bikebyo binjinendeka yange Yehova kutalesa ku bana ba banalume na bana ba banakazi baje bali na kusemukila muno na kutalesa kuli bainabo na baishabo baje bali na kubakitila muno mu lifuti, ngwange: 4 ‘Bakatsa ku mishongo yakama, oloni naumo wahi akabalila nambe kubatsinda. Bakapwa ngwe bwilo hasi. Bakanyonga na mukwale na njala yakama, co mibila yabo ikapwa byakulya bya tuzila na bikashama ba ha lifuti-libu.’
5 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi,
‘Keti ukobele mu njibo mubali na kulila byakulya baka-kulila,
Co keti ulile nambe kubazembeleka.’
Yehova nendeka ngwendi, ‘Mwafwa njinanyeke aba banu kwoloka kwange,
Na cizemo cange cije kucesi kutenguluka, na mema ku mbunge.
6 Banu bakama na babandondo bakatsila muno mu lifuti.
7 Co naumo wahi akana byakulya baje bali na kulila
Mangana abazembeleke mwafwa ya kutsisa.
Co lalo naumo wahi akabana nganja ya binyu ya kubazembeleka
Mangana banwe mwafwa ya kutsisa baishabo nambe bainabo.
8 Keti ukobele mu njibo mubali na kulila byakulya
Na kutumama nabo mangana ulye nabo na kunwa nabo.’
9 “Mwafwa Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele, nendeka ngwendi, ‘Muno mu mwela, mu matangwa eni, njikolwesa miyoyo ya kulisamba na kubwahelela. Njikolwesa lijwi lya cambato na lijwi lya shombolwa oku muli na kulimwena na mesho eni.’
10 Muukaleka aba banu awa majwi, bakakwihula ngwabo, ‘Yehova nendekela bika ngwendi obu bukalu bwakama bukalingiwa kuli yetu? Mulonga muka na bubi muka butunalingi kuli Yehova Njambi yetu?’ 11 Unapande kubakumbulula ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi, “Mwafwa bakukulwila beni banjisezele, co batwaleleleleho kukabangeya binjambi beka na kubapangela na kubatsikamena, oloni yange banjisezele, co kubononokele lishiko lyange. 12 Co yeni bubi bweni bunai mweka kutubakana bakukulwila beni, co umo na umo weni natindibala na kukabangeya mbunge yendi yaibi kutubakana kunjononoka. 13 Ngeci, njikamitundisa muno mu lifuti na kumishekela mu lifuti lije kumuzibuka, lije lalo kubazibukile bakukulwila beni, co mukapangela binjambi beka butsiki na mutanya, mwafwa kunjikamitetela.”’
14 “‘Oloni matangwa ali na kwija,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘omwo kubakendeka lalo ngwabo: “Njilisinga hali Yehova wa kuyoya uje watundisile banu ba Isalele mu lifuti lya Ijipiti.” 15 Oloni bakendeka ngwabo: “Njilisinga hali Yehova wa kuyoya uje watundisile banu ba Isalele mu lifuti lya ku kunto* na mu mafuti mwoshe mwabashandwelele,” co njikabelwisa ku lifuti lyabo lije linjanene bakukulwila babo.’
16 Yehova nendeka ngwendi, ‘Njikasana baka-kutsiya bisi babangi,
Co bakubatsiya.
Kutundaho, njikasana biyambi babangi,
Co bakubayomba ha minkinda yoshe na ha malundu hoshe
Na mu mamanya.
17 Mwafwa mesho ange ali na kumona byoshe bibali na kulinga.
Kubyalishwekele ku mesho ange,
Co lalo milonga yabo ili hashandangala ku mesho ange.
18 Cakulibanga njikabana kashitiko mu kushula mwafwa ya milonga yabo na bubi bwabo,
Mwafwa banajwalesa lifuti lyange na tumponya babo ba bunyengwe ba kujeneka kuyoya,
Co banashulisa buswana bwange na byuma byabo bya bunyengwe.’”
19 Obe Yehova, yobe nzili yange na cimpaka cange,
Yobe mwela wange wa kutewela ha litangwa lya bukalu,
Miyati ikatunda ku mamaneselelo a lifuti-libu ikaija kuli yobe,
Co bakendeka ngwabo: “Bakukulwila betu baswanene makuli,
Baswanene byuma byangoco bya kujeneka seho.”
20 Kuma munu asa kulipangela binjambi ndi?
Byuma byapanga keti binjambi bene.
21 “Ngeci njikabalingisa bazibuke,
Ha simbu oyo, njikabalingisa bazibuke nzili yange na kukanyama kwange,
Co bakazibuka ngwabo lizina lyange yange Yehova.”
17 Bubi bwa Juda banabusoneka na cisonekeso ca cikubo.
Banabusoneka mu bimbunge byabo na limanya lya daimondi ya kushongomoka
Na kubusoneka ha mambinga a mitula yabo.
2 Bana babo ba banalume nabo banuka mitula yabo na bisini byabo bya kulemesa,
Bije byakele kumukulo wa miti yaibwa ha malundu,
3 Ha minkinda ili kulako na bimbongi.
Byuma byobe na bufuko bwobe bwoshe, njikabyana kuli citozi cobe,
Eyo, njikamwana myela yobe ya kulunduka mwafwa ya bubi buunalingi mu bitingitingi byobe byoshe.
4 Yobe babenya ukanesa buswana bwobe bunjakwanene,
Co njikakulingisa ukapangele bitozi bobe mu lifuti lije kuuzibuka,
Mwafwa unashwameka butenu bwange ngwe tuhya.*
Co bushukuma myaka yoshe.”
5 Yehova nendeka ngwendi:
“Munu uje akulahela banu napu wa kusinga,
Uje akulahela nzili ya bunu,
Uje lalo mbunge yendi inatundu kuli Yehova.
6 Akapwa ngwe muti uje wakala likalyawo mu mambo.
Kakamono byuma byabibwa mubikaija,
Oloni akakala mu mwela wa kujeneka mema mu mambo,
Akakala mu lifuti lya mwongwa muje kumwasa kukala munu.
7 Nabezika munu uje akulahela Yehova,
Uje najendamena hali Yehova.
8 Akapwa ngwe muti uje ubanakunu ku mema,
Uje mizi yawo ishalabela ku ndonga.
Kakananguka omwo kushaluka kukaija,
Oloni maputa endi akazibalela simbu yoshe.
Co mu mwaka wa lilanga kakalishoshomwena,
Nambe kwecela kwima bushuka.
9 Mbunge ikakwisi kutubakana cuma coshe-coshe, co ili mu bukalu.
Iya asa kuizibuka?
10 Yange Yehova njili na kutondesesa mu bimbunge bya banu,
Njili na kwilula bisinganyeka byabo bya kuloba,*
Mangana njane umo na umo kwesekesa na bingila byendi,
Kwesekesa na bushuka bwa bipangi byendi.
11 Uje awana bufuko mu ngila ya kujeneka kusungama
Napu ngwe kazila wa mu shwata uje abutamena mayaki aje kombilile.
Bufuko bukamuseza simbu acili hakati ka buyoye bwendi,
Co mamaneselelo akamoneka bulema.”
12 Mwela wetu wa kujela
Unapu litanda lya bumpau libanajundula kushwa ku mashangumukilo.
13 Obe Yehova, yobe lilabelelo lya Isalele,
Boshe baje banakuseze bakaziba shwamwa.
Baje banakutengulukila babasoneka mu libu,
Mwafwa banaseze yobe Yehova, yobe kabwelubwelu ka mema a kuyoya.
14 Obe Yehova, njikangwise, co njikanguka.
Njobole, co njoboka,
Mwafwa yobe injikashangazala.
15 Taleni! Kuli bamo bali na kunjileka ngwabo:
“Byanendeka Yehova bili kuli?
Bilishulisilile mwane.”
16 Oloni yange kunjalikelele kukukabangeya ha kupwa kanyungi,
Co lalo kunjashungwiiye litangwa lya bukalu.
Uzibuka mwamubwa byoshe bikanendeka kanwa kange,
Byoshe njabyendekelele ku mesho obe.
17 Keti unjizibise lyoba.
Yobe butewelo bwange ha litangwa lya bukalu.
18 Zibisa shwamwa baje bali na kunjiyandesa,
Oloni yange keti unjizibise shwamwa.
Bazibise lyoba,
Oloni yange keti unjizibise lyoba.
Banenele litangwa lya bukalu,
Co batike na kubanyongesa.
19 Yehova nanjileke ngwendi: “Ya ukemane mu cikolo ca bana ba banu bange muje mubakakobelela na kutuhukila bimyene ba Juda, na mu bikolo byoshe bya mu Jelusalema. 20 Unapande kubaleka ngwobe, ‘Tolilileni ku lijwi lya Yehova eni bimyene ba Juda, neni banu ba Juda, neni boshe mwakala mu Jelusalema, yeni mukakobelela omu mu bikolo. 21 Yehova nendeka ngwendi: “Nyanyameni mangana keti mwambate citele ha litangwa lya Sabata, nambe kucitisa mu bikolo bya Jelusalema. 22 Kumwapandele kutuhwisa bitele byoshe-byoshe mu binjibo byeni ha litangwa lya Sabata, co kumwapandele kupanga bipangi byoshe-byoshe. Nyungeni litangwa lya Sabata na kulimona kupwa lya kujela ngwe munjashikile bakukulwila beni. 23 Oloni kubatolililile nambe kujendeka matwi abo, bakebo batindibalele na kubyana kunjononoka nambe kutambula cinangulo cange.”’
24 “‘“Oloni nga munjononoka,” mukemwo mwanendeka Yehova, “co lalo nga kumwitisa citele mu bikolo byei nganda ha litangwa lya Sabata, na kunyunga litangwa lya Sabata na kulimona kupwa lya kujela ha kujeneka kupanga cipangi coshe-coshe ha litangwa eli, 25 co bimyene na bamyata baje bali ha litanda lya Devidi nabo baketa mu bikolo byei nganda. Bakalonda mu matemba na ha tubalu, bakebo na bamyata babo na banu ba mu Juda na boshe baje banatungu mu Jelusalema. Co omu mu nganda mukakala banu myaka yoshe. 26 Co banu bakatunda mu binganda bya Juda na mu mitambela inazengeleka Jelusalema na mu lifuti lya Benjamini na ku mitambela ya malundu na ku mitambela ya minkinda na ku Negebu. Bakanena bwana bwa mutunu bwa kwenyeka, na milambu, na bwana bwa binona, na isense ya kutoka, na milambu ya kukandelela. Bakanena ebi byuma mu njibo ya Yehova.
27 “‘“Oloni nga kumunjononoka ha kujeneka kunyunga litangwa lya Sabata na kulimona kupwa lya kujela, na kwambata bitele na kubitisa mu bikolo bya Jelusalema ha litangwa lya Sabata, co njikenyeka bikolo bya Jelusalema na tuhya, co tuhya tukenyeka tuposhi twendi twa kukola, co kubakatuzimi.”’”
18 Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 2 “Katuka uye ku njibo ya muka-kumunga byuma bya buma, co muuketa kuje, njikakuleka majwi ange.”
3 Ngeci njaile ku njibo ya muka-kumunga byuma bya buma, co njakamuwanene ali na kumungila byuma bya buma ha liwili lya kumungila. 4 Oloni ndeho yakele na kumunga yabihilile mu liboko lyendi. Ngeci wamungile cuma ceka cije camwene ngwendi cinapande.
5 Co Yehova wanjilekele ngwendi: 6 “‘Eni bakunjibo ya Isalele, kuma kunjasa kumilinga ngwe mwanalingi muka-kumunga byuma bya buma ndi?’ mukemwo mwanendeka Yehova. ‘Taleni! Ngecilika mwa buma buje buli mu liboko lya muka-kumunga byuma bya buma, neni mukemwo mumunapu mu liboko lyange, eni bakunjibo ya Isalele. 7 Nga njendeka bya kutukula na kusiula na kunyongesa muyati nambe bumwene, 8 co uje muyati wecela byuma byabibi binjinaubindika, co nange njitengulula biyongola byange bya kuwana kashitiko. 9 Oloni nga njendeka bya kutunga na kukuna muyati nambe bumwene, 10 oloni ulinga byuma byabibi mu mesho ange na kujeneka kwononoka lijwi lyange, co kunjilingi byuma byabibwa binjinayongwele kuulingila.’
11 “Njikulomba uleke banu ba Juda na banu bakala mu Jelusalema ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Njili na kuyongola kuminenela bukalu na kumyana kashitiko. Njimilomba museze bingila byeni byabibi na kutengulula bingila byeni na bilinga byeni.”’”
12 Oloni bakumbulwile ngwabo: “Ulisina ngoco. Mwafwa tulinga muje munai bisinganyeka byetu, co umo na umo wetu atindibala na kulinga muje munai mbunge yendi yaibi.”
13 Ngeci Yehova nendeka ngwendi:
“Njimilomba mulihwile yeni babenya mukati ka miyati.
Iya wazibaho laja cuma ca kufwa ngacije?
Mumbanda wa Isalele uje kanda alilaleho laja na munalume nalingi cuma ca kukomokesa manene.
14 Kuma mema a kukonda a ha minkinda ya ku Lebanoni asa kusangunuka ha mamanya ayo ndi?
Kuma mema ayo a kutonola aje akatundu kulako asa kuma ndi?
15 Oloni banu bange bananjibala.
Mwafwa bali na kwana milambu ku byuma byangoco.
Co bali na kulingisa banu batanuke mu bingila byabo, mu bingila bya kusañulu,
Mangana bende mu bingila byeka bya kujeneka kulambesa, bya mandunga-mandunga,
16 Mangana bapwise lifuti lyabo kupwa cuma ca kukomokesa
Na cuma cibakumbila banu milozi myaka yoshe.
Co woshe akaitako akacitala mu kukomoka na kupikisa mutwe wendi.
17 Njikabashandola kulutwe lwa bitozi babo ngwe lihunzi lya ku butuhukilo bwa litangwa.
Ha litangwa lya bukalu, njikabakengesa nima, co kunjikabamwesa cihanga cange.”
18 Co bendekele ngwabo: “Ijeni tutumbe butumbe bwa kulinga mwamubi Jelemiya, mwafwa lishiko litwalelelaho kutunda ku tupilistu betu, co cinangulo citwalelelaho kutunda kuli banalume ba mana, co lijwi litwalelelaho kutunda ku tupolofweto. Ijeni tumwendeke mwamubi, co keti tutolilile ku byuma byendeka.”
19 Njitolilile, obe Yehova,
Tolilila byuma bibali na kwendeka baje bali na kunjilwisa.
20 Kuma byuma byabibwa banapande kubifweta na byuma byabibi ndi?
Mwafwa bananjindila bwina mangana banjitsiye.
Anuka munjemanene kulutwe lwobe na kwendeka byuma byabibwa hali bakebo
Mangana butenu bwobe keti bubepukile.
21 Ngeci lingisa bana babo batse ku njala,
Balingise batse ku nzili ya mukwale.
Banakazi babo batsise bana babo, co lalo bapwe bifwile.
Banalume babo batse ku mushongo uje utsiya,
Bakwenje babo batse ku mukwale mu nzita.
22 Bakatetubuke mu binjibo byabo
Muukabanenela bikenya mu kukasumuna.
Bananjindila mbulu mangana njikuyukilemo, co banjikwate,
Co banatela mendi ange miheto.
23 Oloni yobe, obe Yehova,
Uzibuka mwamubwa matumbe abali nawo a kunjitsiya.
Keti ufwike milonga yabo,
Co keti uzimangane bubi bwabo ku mesho obe.
Balingise batanuke kulutwe lwobe
Muubana kashitiko mwafwa ya butenu bwobe.
19 Yehova nendeka ngwendi: “Ya ukalande njaba ya buma kuli muka-kumunga byuma bya buma. Ambatako bamo ku bakulunu ba banu na bakulunu bamo ku bakulunu ba tupilistu, 2 co ya ku Cingulunga ca Muna Hinomu, ku bukobelelelo bwa Cikolo ca Bimbazubwila bya Buma. Muuketa kuje ukendeke majwi anjikuleka. 3 Ukabaleke ngwobe, ‘Tolilileni lijwi lya Yehova eni bimyene ba Juda neni bimyene mwakala mu Jelusalema. Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi:
“‘“Ololo njinena bukalu muno mu mwela, co woshe akaziba byobu bukalu akalikomokela.* 4 Njikabanenela obu bukalu mwafwa bananjiseze na kulingisa ou mwela usholoke kupwa wa bungenzi kuli yange. Omu mu mwela bananenamo milambu ku binjambi beka baje kubazibukile, baje lalo kubazibukile bakukulwila babo na bimyene ba Juda. Co banashulisa ou mwela na maninga a banu ba kujeneka mulonga. 5 Batungilile Bale myela ya kulunduka mangana benyekeleho bana babo ba banalume kupwa bwana bwa mutunu bwa kwenyeka kuli Bale, cuma cije kunjabashikile nambe kubaleka, cije kanda njisinganyekeho.”’
6 “‘“Ngeci, Taleni! matangwa ali na kwija,” mukemwo mwanendeka Yehova, “omwo ou mwela kubakausana lalo ngwabo Tofethi nambe Cingulunga ca Muna Hinomu, oloni bakausana ngwabo Cingulunga ca Kutsiila. 7 Njikatanganesa butumbe bwa Juda na Jelusalema muno mu mwela, co njikabalingisa batse ku mukwale wa bitozi babo baje bashaka kubatsiya, co bibimbi byabo njikabyana ku tuzila na kubikashama ba ha lifuti-libu kupwa byakulya. 8 Co ei nganda njikaipwisa cuma ca kukomokesa na cuma cije cibakumbila banu milozi, co boshe bakaitako bakakomoka mubakaimona na kukumba milozi mwafwa ya bukalu bunaizila. 9 Co njikabalingisa balye situ ya bana babo ba banalume na bana babo ba banakazi, co umo na umo wabo akalya situ ya mukwabo munu mwafwa ije nganda bakaizengeleka, co bakakala mu bukalu mwafwa ya bitozi babo baje bakashaka kubatsiya.”’
10 “Kutundaho, ukatikile ije njaba ha mesho a baje banalume baukaya nabo, 11 co ukabaleke ngwobe, ‘Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: “Omu mukemwo munjikatika aba banu nei nganda, ngwe munu uje atika njaba yanamungu muka-kumunga byuma bya buma, mangana keti base kuimunga lalo, co bakatsinda banu mu Tofethi kweta noho hakukajenekela mwela wa kubatsinda.”’
12 “Yehova nendeka ngwendi: ‘Ebi bikebyo binjikalinga kuli ou mwela na ku banu bakalamo. Njikapwisa ei nganda ngwe Tofethi. 13 Co binjibo bya mu Jelusalema na binjibo bya bimyene ba Juda na binjibo byoshe bije bibanenene milambu ha biluli ku bingongonosi byoshe na ha biluli habetililile milambu ya byakunwa ku binjambi beka, byoshe bikapwa bya kujwala ngwe ou mwela wa Tofethi.’”
14 Jelemiya mwelukile kutunda ku Tofethi kuje kwamutumine Yehova ngwendi akapolofwete, wemanene mu lilapa lya njibo ya Yehova na kuleka banu boshe ngwendi: 15 “Yehova wa maswalale Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Njinena bukalu hali ei nganda na ha bimbongi byayo byoshe buje bunjinendeka, mwafwa banatindibala na kubyana kwononoka majwi ange.’”
20 Co Pasha muna Ima, kapilistu uje wapwile lalo ntwama wakama wa baka-kupanga mu njibo ya Yehova, wakele na kutolilila Jelemiya mwakele na kupolofweta ebi byuma. 2 Co Pasha wapupile kapolofweto Jelemiya na kumwaka mu tukunju tuje twakele ku Cikolo ca Helu ca Benjamini kuyehi na njibo ya Yehova. 3 Oloni lya mukwabo, Pasha mwatundisile Jelemiya mu tukunju, Jelemiya wamulekele ngwendi:
“Yehova nakutundisa lizina lya Pasha, nakuluku ngwendi yobe Lyoba Kwoshe. 4 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi, ‘Byuma bikalingiwa kuli yobe bikakuzibisa lyoba na kuzibisa babusamba bobe lyoba, co bakatsa ku mukwale wa bitozi babo oku uli na kulimwena. Co njikana Juda mu maboko a mwene wa Babiloni, co akabatwala mu bufunge mu Babiloni na kukabatsiya na mukwale. 5 Co bufuko bwoshe buli omu mu nganda, na byuma byoshe bilimo, na byuma byoshe bya seho bilimo, na bufuko bwa bimyene ba Juda, byoshe njikabyana mu maboko a bitozi babo. Co bakabipukula na kubyambata na kubitwala ku Babiloni. 6 Co yobe Pasha na boshe bali mu njibo yobe mukaya mu bufunge. Ukaya ku Babiloni na kukatsilako, co kukekwo kubakakutsinda na babusamba bobe boshe, mwafwa unapolofweta makuli kuli bakebo.’”
7 Unanjikomokesa obe Yehova, co njinakomoka.
Unapangesa nzili yobe hali yange, co unahyana.
Njinapu cuma cibali na kujola litangwa lyoshe lya mutunu.
Banu boshe bali na kunjishendumuna.
8 Mwoshe munjendekela kubanga njitambeke ngwange,
“Lwozi na Kunyonga!”
Mwafwa bali na kunjitukila lijwi lya Yehova na kunjishendumuna litangwa lyoshe lya mutunu.
9 Co njendekele ngwange: “Kunjimutumbula lalo,
Co kunjendeka mu lizina lyendi.”
Oloni lijwi lyendi lyakele na kushukuma mu mbunge yange ngwe tuhya, lyapwile ngwe milangi ya tuhya mu bitsiya byange,
Co kunjasele kulitulikilalyo.
Kunjasele kukolesa.
10 Mwafwa njinazibi lingwabo lyalingi lya byuma byabibi.
Kwoshe kunjitila njili na kuziba lyoba.
Bali na kwendeka ngwabo: “Mulwiseni, tuyeni tumulwise.”
Banu boshe baje bakele na kunjishungwiya kwoloka bali na kubandamena kumona munjiwa. Bali na kwendeka ngwabo:
“Hamo tumumona asebuka na kulinga byuma bya bulema,
Co tumuhyana na kumulinga shambandinga.”
11 Oloni Yehova wakele hamo nange ngwe muka-kulwa wa kutewesa.
Mukemwo baje bali na kunjiyandesa batanuka, co kubanjihyana.
Bakaziba manene shwamwa, mwafwa kubakanjihyana.
Shwamwa yabo ikakalako myaka yoshe, co banu kubakaibala.
12 Oloni yobe, obe Yehova wa maswalale, ukelula muka-kusungama.
Ukamono bisinganyeka byendi bya kuloba, na mbunge yendi.
Njitabese njmone muubalinga shambandinga,
Mwafwa njinanene ñanda yange kuli yobe.
13 Imbileni Yehova. Shangazaleni Yehova.
Mwafwa nobola kahutu mu maboko a baka-kulinga byuma byabibi.
14 Litangwa linjasemukile lipwe lya kusinga.
Litangwa libanjikitile banana keti lipwe lya kubezika.
15 Apwe wa kusinga munalume uje waile na kuleka batate muzimbu waubwa ngwendi:
“Banakukitila mwana wa munalume,”
Na kubalingisa babwahelele manene.
16 Ou munalume apwe ngwe binganda bije byananyongesa Yehova kwa kujeneka kulibeya.
Azibe banu batambeka mutondo na kuziba cilumo ca nzita mutanya-mwelu.
17 Bika kanjitsiilile mwimo lya banana,
Mangana limo lya banana lipwe cihilo cange,
Co ngwe banatwalelelaho kukala na cikute?
18 Kuma njatundile mwimo lya banana
Mangana njakumone bukalu na kuziba busiwa
Na kutsa oku njinapaye ndi?
21 Jelemiya watambwile lijwi kutunda kuli Yehova omwo Mwene Zedekiya wamutuminine Pasha muna Maukaija, na kapilistu Zefaniya muna Maseya, mangana bakamulombe ngwabo: 2 “Tulomba utwihwileko kuli Yehova, mwafwa Mwene Nebukadineza* wa Babiloni ali na kutulwisa. Hamo Yehova atulingilako cikomokeso cimo mangana Nebukadineza atushondoloke.”
3 Jelemiya wabalekele ngwendi: “Yeni mukaleke Zedekiya ngweni, 4 ‘Yehova Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Njilingisa bitwa bya nzita bili mu maboko eni bimitengulukile, bije bimuli na kupangesa mu kulwisa mwene wa Babiloni na baKaudiya baje banamizengeleka hanja ya cibumbe. Co njikabikungulwila hakati ka ino nganda. 5 Co yange bene njikamilwisa na liboko lyange lya kukanyama, lya nzili, na kulubala na butenu na bukalu bwakama. 6 Njikanyongesa banu hamolika na bimuna ba muno mu nganda. Bakatsa ku mushongo wakama wa kulitambwisa.”’
7 “‘Yehova nendeka ngwendi, “Munima yebi, njikana Mwene Zedekiya wa Juda na bangamba bendi na banu bomu mu nganda baje banoboka ku mukwale na ku mushongo na ku njala yakama, njikabana mu liboko lya Mwene Nebukadineza* wa Babiloni, mu maboko a bitozi babo na mu maboko a baje bali na kutonda kubatsiya. Akabatsiya na mukwale. Kakabazibila ngozi nambe kubazibila mema ku mbunge nambe kubatetela.”’
8 “Co unapande kuleka aba banu ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Njinamyana lisesa lya kwangula ngila itwala ku kuyoya nambe ngila itwala ku kutsa. 9 Baje bakasala muno mu nganda bakatsa ku mukwale na ku njala yakama na ku mushongo wa kulitambwisa. Oloni baje bakalyana kuya na baKaudiya baje banabazengeleka, bakayoya, co bakobola myonyo yabo ngwe byuma bibanapukula.”’*
10 “‘Yehova nendeka ngwendi: “Ei nganda njinaitala mangana njiinenele bukalu, keti bubwa. Njikayana mu liboko lya mwene wa Babiloni, co akayenyeka na tuhya.”
11 “‘Eni bakunjibo ya mwene wa Juda, Tolilileni ku lijwi lya Yehova. 12 Eni bakunjibo ya Devidi, Yehova nendeka ngwendi:
“Akuleni mwamubwa mutondo na mutondo,
Co oboleni banu mu maboko a baje bali na kubebila,
Mangana butenu bwange keti bushukume ngwe tuhya
Na kushukuma kwa kujeneka umo abuzima
Mwafwa ya bilinga byeni byabibi.”’
13 ‘Njili na kumilwisa eni banu mwakala mu nganda
Ili ha limanya mu cingulunga,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
‘Oloni yobe uli na kwendeka ngwobe: “Iya aija na kutulwisa?
Co iya atukobelela mu myela yetu?”
14 Njikakwana kashitiko
Kwesekesa na bilinga byobe,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
‘Co njikenyeka shwata yobe,
Co tuhya tukanyongesa byuma binakuzengeleka.’”
22 Yehova nendeka ngwendi: “Ya ku njibo ya mwene wa Juda ukamuleke ou muzimbu. 2 Ukamuleke ngwobe, ‘Tolilila ku lijwi lya Yehova, obe Mwene wa Juda, yobe unatumama ha litanda lya Devidi, yobe na bangamba bobe na banu bobe baje baketi muno mu bikolo. 3 Yehova nendeka ngwendi: “Akuleni banu mwamubwa na kupwa ba kusungama. Oboleni banu mu maboko a baje bali na kubebila. Keti muyandese muka-kwija, co lalo keti mulinge mwamubi mwana wa kujeneka ishe, nambe fwile. Co keti mwitile maninga a kujeneka mulonga muno mu mwela. 4 Mwafwa nga mwononoka awa majwi oshe, co bimyene baje batumama ha litanda lya Devidi baketa mu bikolo byei njibo oku banalondo mu matemba na ha tubalu, bakebo na bangamba babo na banu babo.”’
5 Yehova nendeka ngwendi: “‘Oloni nga kumwononoka awa majwi, njilisinga hali yange babenya ngwange ei njibo ikanyonga.’
6 “Mwafwa ebi bikebyo byanendeka Yehova kutalesa ku njibo ya mwene wa Juda ngwendi,
‘Unapu ngwe Giliyadi kuli yange,
Unapu ngwe mutwe wa munkinda wa Lebanoni.
Oloni njikakupwisa ngwe mambo.
Naimo nganda yobe ibakakalamo banu yahi.
7 Co njikangula baje bakaija na kukunyongesa,
Umo na umo wabo akaija na bitwa byendi.
Bakuteta miti yobe yaibwa ya sida
Na kuiwisila mu tuhya.
8 “‘Co banu ba ku miyati yaingi bakaita kuyehi nei nganda bakalihula umo na mukwabo ngwabo: “Mwafwa bika Yehova nalingi cuma ca kufwa ngacije kuli ei nganda?” 9 Co bakalikumbulula ngwabo: “Mwafwa bapokwele cikumiiyo cibalikumiiye na Yehova Njambi yabo na kutsikamena binjambi beka na kubapangela.”’
10 Keti mulile mutsi,
Keti mulinyengeleye.
Oloni lileni uje ali na kuya,
Mwafwa kakeluka lalo kwa kumona lifuti mwanasemukila.
11 “Mwafwa ebi bikebyo byanendeka Yehova kutalesa kuli Shalamu* muna Josiya, mwene wa Juda, uje nengi ishe Josiya ha litanda, uje lalo natundu muno mu mwela, ngwendi: ‘Kakelukamo lalo. 12 Mwafwa akatsila ku mwela kubanamutwala mu bufunge, co kakamono lalo lino lifuti.’
13 Unabindama yobe utunga njibo yobe kwa kujeneka kusungama
Yobe utunga milili yobe ya helu kwa kujeneka kwakula mwamubwa,
Yobe upangesa mukweni kwa kujeneka kumwanako bimo,
Yobe ubyana kufweta mukweni.
14 Yobe uli na kwendeka ngwobe, ‘Njilitungila njibo ije ili na milili yaingi,
Ije ili na milili yakama ya kwilu.
Njiyaka mawindo
Na kuyaka mabaya a sida na kuikwita bulombo bwa kubenga.’
15 Kuma utwalelelaho kuyula mwafwa unatubakana bakweni mu kupangesa miti ya sida ndi?
Isho nendi walile na kunwa,
Oloni wakele na kwakula mwamubwa na kulinga byuma mu kusungama,
Co byuma byamwendelele mwamubwa.
16 Wakele na kwimanena baje babakele na kuyandesa, na tuhutu mangana babasompe mu kusungama,
Mukemwo byuma byendele mwamubwa.
‘Kuma ebi keti bikebyo bikulumbununa kunjizibuka ndi?’ mukemwo mwanendeka Yehova.
17 ‘Oloni yobe simbu yoshe uli na kusinganyeka na kutonda-tonda bingila bya kuwanenamo byuma mu linyanyamena,
Na kwitila maninga a kujeneka mulonga,
Na kwibila banu na kubalyapula.’
18 “Ngeci, ebi bikebyo byanendeka Yehova kutalesa kuli Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda ngwendi,
‘Kubakamulili ngwabo:
“Nani ndolome yange. Nani ndokazi yange.”
Kubakamulili ngwabo:
“Nani, shukulu yange. Nani mwene yange.”
20 Ya ku Lebanoni ukalile,
Tambeka mu Bashani,
Co ya ukalilile ku Abalimu,
Mwafwa mapangala bobe banabatiki.
21 Njakunangwile muwakele na kuliziba ngwobe banakunyungilila.
Oloni yobe wakumbulwile ngwobe, ‘Kunjononoka.’
Obu bukebwo buyoye bwobe kushwa ku bwanike bwobe,
Mwafwa kuwononokele lijwi lyange.
22 Lihunzi likapekumuna tunyungi bobe boshe,
Co mapangala bobe bakaya mu bufunge.
Co ukapaya na kuziba shwamwa mwafwa yobu bukalu bwoshe.
23 Obe wakala mu Lebanoni,
Yobe wakala mwamubwa mu miti ya sida,
Ukakemanga omwo mushongo ukakuwana,
Ukaziba manene kubabala ngwe munakazi ali na kupapa.”
24 Yehova nendeka ngwendi, “‘Njilisinga ha kuyoya kwange ngwange, ‘nameme bene ngwe yobe Koniya,* muna Jehoyakimu, mwene wa Juda, ngwe yobe wapwile riñi ya cizibukiso ku liboko lyange lya cilyo, ngwe njikutundisako. 25 Njikakwana mu maboko a baje bashaka kukutsiya, mu maboko a baje baukazibila lyoba, mu maboko a Nebukadineza* mwene wa Babiloni na mu maboko a baKaudiya. 26 Co yobe na noko uje wakukitile njikamindamwina mu lifuti lije kumwasemukilile, co mukemwo mumukatsila. 27 Kumukeluka lalo ku lifuti limuli na kushungwiya.
28 Kuma Koniya napu lika ngwe ndeho ya kutsa ibali na kwombwanesa,
Ndeho ya buma ije kubatondo banu ndi?
Mwafwa bika ikeye na batekulwila bendi bababandamwina hasi
Na kubombila mu lifuti lije kubazibuka?’
29 Obe lifuti-libu, obe lifuti-libu, obe lifuti-libu, tolilila ku lijwi lya Yehova.
30 Yehova nendeka ngwendi:
‘Sonekeni ou munalume ngweni kesi na mwana,
Ngweni kakalingiho cimo mu kuyoya kwendi,
Mwafwa ku bana bendi naumo wahi akasa
Kutumama ha litanda lya Devidi na kuyula lalo mu Juda.’”
23 “Banabindama tunyungi baje bali na kunyongesa bimanga ba mu bulilo bwange na kubashandola,” mukemwo mwanendeka Yehova.
2 Ngeci, ebi bikebyo byali na kwendeka Yehova Njambi ya Isalele kuli tunyungi baje bali na kunyunga banu bendi, ngwendi: “Munashandola bimanga bange, munatwalelelaho kubashandangana, co kumwabakele mbunge.”
“Ngeci nange kunjimyaka mbunge mwafwa ya bilinga byeni byabibi,” mukemwo mwanendeka Yehova.
3 “Co bimanga bange baje banasalako njikabakungulula kutunda ku myela yoshe ije injabashandwelele na kubelwisa mu bulilo bwabo, co bakasemunwina na kutuma. 4 Co njikabangwila tunyungi baje bakabanyunga mwamubwa. Kubakazibi lalo lyoba nambe kutewa, co naumo wahi akazimbala,” mukemwo mwanendeka Yehova.
5 Yehova nendeka ngwendi: “Taleni! Matangwa ali na kwija omwo njikangula swana* wa kusungama, wa ku naanga ya Devidi. Akapwa mwene, co akayula. Akakala na mana, co akakula mwamubwa na kulinga byuma bya kusungama mu lifuti. 6 Mu matangwa endi, Juda bakamwobola, co Isalele akakala mu kwoloka. Co bakamutumbula ngwabo: Yehova Ikeye Kusungama Kwetu.”
7 “Oloni matangwa ali na kwija,” mukemwo mwanendeka Yehova, “omwo kubakendeka lalo ngwabo, ‘Njilisinga hali Yehova wa kuyoya uje watundisile banu ba Isalele mu lifuti lya Ijipiti,’ 8 oloni bakendeka ngwabo, ‘Njilisinga hali Yehova wa kuyoya uje watundisile batekulwila ba banu ba Isalele mu lifuti lya ku kunto* na mu mafuti oshe mwabashandwelele na kubelwisa mu lifuti lyabo,’ co bakakala mu lifuti lyabo.”
9 Kutalesa ku tupolofweto:
Mbunge yange inapokoka.
Bitsiya byange byoshe bili na kujaja.
Njinapu ngwe munu uje napende,
Njinapu ngwe munu uje napende binyu,
Mwafwa ya Yehova na majwi endi a kujela.
10 Mu lifuti munashulu baka-bukoi.
Mu lifuti muli busiwa, mwafwa banalisingi,
Co bulilo bwa mu mambo bunomu.
Yoyesi yabo inapu yaibi, co bali na kupangesa mwamubi nzili yabo.
11 “Tupolofweto na tupilistu boshe banajwale.
Nameme bene mu njibo yange njinawanamo bubi bwabo,” mukemwo mwanendeka Yehova.
12 “Ngeci bingila byabo bikaseneta na kukala na lisusulungu.
Bakabanakula, co bakawa.
Mwafwa njikabanenela bukalu
Mu mwaka unjikabana kashitiko,” mukemwo mwanendeka Yehova.
13 “Co njinamono byuma bije bizibisa bunyengwe ku tupolofweto ba mu Samaliya.
Bali na kupolofweta mu lizina lya Bale,
Co bali na kungumuna banu bange baIsalele.
14 Njili na kumona byuma byabibi manene ku tupolofweto ba mu Jelusalema.
Bali na kulinga bukoi, co lalo baka-makuli.
Bali na kukundwiya* baka-kulinga byuma byabibi,
Kubesi na kwecela bilinga byabo byabibi.
Kuli yange banapu lika ngwe Sodoma,
Co banu bakalamo banapu lika ngwe Gomola.”
15 Ngeci Yehova wa maswalale ali na kwendeka ku tupolofweto ngwendi:
“Njibalisa cimena ca kulula,
Co njibana mema a bushungu mangana banwe.
Mwafwa tupolofweto ba mu Jelusalema banajalakanesa kutengulukila mu lifuti lyoshe.”
16 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi:
“Keti mutolilile ku majwi a tupolofweto baje bali na kupolofweta kuli yeni.
Bali na kumikwisa.
Bimona bibali na kumileka bya kulisinganyekela lika,
Kubitundu mu kanwa kange Yehova.
17 Bali na kwilukila-ilukila kuleka baje kubesi na kunjisingimika ngwabo,
‘Yehova nendeka ngwendi: “Mulikuwa kukala mu kwoloka.”’
Co lalo bali na kuleka baje banatindibala, baje bali na kukaba bimbunge byabo ngwabo,
‘Kukwesi bukalu bumizila.’
18 Mwafwa iya nemana mukati ka banu baje bakala muyehi na Yehova
Mangana amone na kuziba lijwi lyendi?
Iya naka mbunge ku lijwi lyendi mangana alizibe?
19 Taleni! Lihunzi lyakama lya Yehova likahuwa mu kutenuka,
Likahuwila ha mitwe ya baka-bubi ngwe kankumba kakama.
20 Butenu bwa Yehova kubukahu
Kubanga noho nalingi byuma byanayongola mu mbunge yendi na kubishulisilila.
Mukazibisisa mwamubwa eci cuma mu matangwa a mamaneselelo.
21 Kunjatumine tupolofweto, oloni bashatukile na kuya.
Kunjendekele nabo, oloni bapolofwetele.
22 Ngwe bemanene mukati ka banu baje bakala kuyehi nange,
Ngwe banalingisa banu bange bazibe majwi ange,
Co lalo ngwe banabalingisa batunde mu bingila byabo byabibi na kuseza bilinga byabo byabibi.”
23 Yehova nendeka ngwendi: “Kuma nji Njambi lika nga njili muyehi, oloni nga njili kulako, co keti nji Njambi ndi?
24 Kuma kuli mwela wasa kulishweka munu kuje kunjasa kumumona ndi?” mukemwo mwanendeka Yehova.
“Kuma kuli cuma cili mwilu nambe cili hano hasi cije kunjasa kumona ndi?” mukemwo mwanendeka Yehova.
25 “Njinazibi tupolofweto baje bali na kupolofweta biñanda bya makuli mu lizina lyange ngwabo, ‘Njinaloto. Njinaloto.’ 26 Aba tupolofweto bambata simbu ya kupwa hali oku bapolofweta biñanda bya makuli bya mu bimbunge byabo? Bakapolofweta biñanda bya makuli bya mu bimbunge byabo. 27 Bali na biyongola bya kulingisa banu bange bebale lizina lyange ha kulileka bilota, ngwe baishabo mubalemesele Bale na kwibala lizina lyange. 28 Kapolofweto uje naloto endeke cilota cendi, oloni uje ali na lijwi lyange, napande kwendeka lijwi lyange mu busunga.”
Yehova nendeka ngwendi: “Cishati califwila hali na nona?”
29 Yehova nendeka ngwendi: “Kuma lijwi lyange kulyafwile lika ngwe tuhya, nambe ngwe sando ije ibakatabwisa mamanya ndi?”
30 Yehova nendeka ngwendi: “Njana kashitiko ku tupolofweto baje bali na kwiba majwi ange ku bakwabo tupolofweto na kuwatengulula.”
31 Yehova nendeka ngwendi: “Njana kashitiko ku tupolofweto baje bali na kupangesa bindaka byabo mu kwendeka ngwabo, ‘Njambi nendeka ngwendi.’”
32 Yehova nendeka ngwendi: “Njana kashitiko ku tupolofweto baje bali na kwendeka bilota bya makuli na kungumuna banu bange mwafwa ya makuli abo na kulishasha kwabo.”
“Oloni yange kunjabatumine nambe kubashika. Ngeci, kubakwasa aba banu nambe kamandondo,” mukemwo mwanendeka Yehova.
33 “Co nga aba banu nambe kapolofweto nambe kapilistu bakwihula ngwabo, ‘Citele* ca Yehova capwa cika?’ unapande kubakumbulula ngwobe, ‘“Yeni banu yeni citele, co njikamyumbila kuti,” mukemwo mwanendeka Yehova.’ 34 Oloni nga kapolofweto nambe kapilistu nambe banu bendeka ngwabo, ‘Eci cikeco citele* ca Yehova,’ co njikana kashitiko owo munu na bakunjibo yendi. 35 Umo na umo weni ali na kwihula mukwabo na kwihula lalo ndolome yendi ngwendi, ‘Yehova nakumbulula bika? Yehova nendeka bika?’ 36 Oloni kumwapandele kwendeka lalo bya citele* ca Yehova, mwafwa eci citele* cinapu majwi a umo na umo weni, co munatengulula majwi a Njambi wa kuyoya, Yehova wa maswalale, Njambi yetu.
37 “Ya ukehule aba tupolofweto ngwobe, ‘Yehova namikumbulula ngwendi bati? Yehova nendeka ngwendi bati? 38 Oloni nga mutwalelelaho kwendeka ngweni, “Eci cikeco citele* ca Yehova,” Yehova nendeka ngwendi: “Mwafwa muli na kwendeka ngweni, ‘Awa majwi anapu citele* ca Yehova,’ munima ya kumileka ngwange, ‘Kumwapandele kwendeka ngweni: “Eci cikeco citele ca Yehova,”’ 39 taleni! Njikamijundula na kumyumbila kuti mangana mutunde ku mesho ange, njikamyumbilila kumo nei nganda injamyanene hamolika na bakukulwila beni. 40 Co njikamipayesa na kumizibisa shwamwa myaka yoshe ije kubakebala banu.”’”
24 Mwene Nebukadineza wa Babiloni watwalele Jekoniya muna Jehoyakimu, mwene wa Juda mu bufunge, hamolika na bamyata ba Juda na bangangula, na baka-kufula. Wabatundisile mu Jelusalema na kubatwala ku Babiloni. Munima yebi, Yehova wanjimwesele bizuma bibali muje mwakele mikuyu. Ebi bizuma byakele kulutwe lwa tempele ya Yehova. 2 Cizuma cimo cakele na mikuyu yaibwa manene ije yapwile ngwe mikuyu ya kulibanga, oloni cizuma cikwabo cakele na mikuyu yaibi manene. Yapwile yaibi manene, co kuyabwahele nameme kuilya.
3 Co Yehova wanjihwile ngwendi: “Jelemiya, bika biuli na kumona?” Co njamukumbulwile ngwange: “Njili na kumona mikuyu. Mikuyu yaibwa, yaibwa manene, oloni ei mikuyu yaibi, yaibi manene. Yaibi manene kuibwaha nameme kuilya.”
4 Co Yehova wanjilekele ngwendi: 5 “Yehova Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Aba baJuda banjinatwala mu bufunge mu lifuti lya baKaudiya banapu ngwe ei mikuyu yaibwa. Njikabamona kupwa banu bababwa. 6 Njikabanyunga mangana njibalingile byuma byabibwa, co njikabalingisa beluke muno mu lifuti. Njikabatunga, co kunjikabasiula. Njikabakuna, co kunjikabatukula. 7 Njikabana mbunge ya kunjizibuka ngwabo yange Yehova. Bakapwa banu bange, co yange njikapwa Njambi yabo, mwafwa bakeluka kuli yange na bimbunge byabo byoshe.
8 Oloni kutalesa ku mikuyu yaibi ije kuibwaha nameme kuilya, Yehova nendeka ngwendi: “Omu mukemwo munjikamwena Mwene Zedekiya wa Juda hamolika na bamyata bendi na baje boshe banoboka mu Jelusalema, baje bacili muno mu lifuti na baje bali mu Ijipiti. 9 Njikalingisa banu ba mafuti oshe ha lifuti-libu bakakomoke mubakamona bukalu bukaija hali bakebo. Banu bakabashaula, co lalo bakapwa cakumwenako ca banu baje banaliwana na bukalu. Banu bakabashendumuna na kubasinga kwoshe kunjibashandwela. 10 Co njikabatumina mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa, kweta noho habakanyongela mu lifuti linjabanene hamolika na bakukulwila babo.”’”
25 Njambi walekele Jelemiya majwi a kutalesa ku banu boshe ba Juda mu mwaka wamuciwana wa ciyulo ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda. Co ou wapwile mwaka wakulibanga wa ciyulo ca Mwene Nebukadineza* wa Babiloni. 2 Kapolofweto Jelemiya wendekele kutalesa ku banu boshe ba mu Juda na banu boshe ba mu Jelusalema ngwendi:
3 “Kutunda mu mwaka wa bu 13 wa ciyulo ca Josiya muna Amoni, mwene wa Juda, kweta na lelo lino, mu myaka yoshe ei 23, Yehova nakala na kunjileka majwi endi, co njakele na kwilukila-ilukila kumilekawo,* oloni kumwatolililile. 4 Co Yehova watumine bangamba bendi tupolofweto kuli yeni. Welukilile-ilukilile kubatuma, oloni kumwatolililile nameme kujendeka litwi lyeni mangana muzibe. 5 Bakele na kumileka ngwabo, ‘Njilomba umo na umo weni aseze bingila byendi byabibi na bilinga byendi byabibi mangana mukale simbu yailaha mu lifuti lije lyamyanene Yehova na bakukulwila beni kusañulu. 6 Keti mukabangeye binjambi beka na kubapangela na kubatsikamena na kunjilubalesa na byuma bimunapanga na maboko eni, keti ngoconi njiminenela bukalu.’
7 “Oloni Yehova nendeka ngwendi, ‘Kumwanjitolililile, munanjilubalesa na byuma bimunapanga na maboko eni, co munalinenela bukalu yeni babenya.’
8 “Mukemwo Yehova wa maswalale nendeka ngwendi, ‘“Omwo kumwononokele majwi ange, 9 njisana binaanga byoshe bya ku kunto,”* mukemwo mwanendeka Yehova, “njisana na ngamba yange Mwene Nebukadineza* wa Babiloni, co njikabanena bakulwise lino lifuti na boshe baje balimo na kulwisa mafuti oshe aje analizengeleka, co njikabanyongesa na kubapwisa cuma ca kukomokesa na cuma cibakumbila banu milozi na ngundu ya myaka na myaka. 10 Njikamanesa miyoyo ya kulisamba na miyoyo ya kubwahelela. Kubakazibi lalo lijwi lya cambato na lijwi lya shombolwa nambe kuziba cilumo ca limanya lya kulolela bunga nambe kumona ceke. 11 Co eli lifuti lyoshe bakalinyongesa na kulipwisa ngundu, co likapwa cuma ca kukomokesa, co awa mafuti akapangela mwene wa Babiloni ha myaka 70.”’
12 “‘Oloni myaka 70 muikahwa, njikana kashitiko mwene wa Babiloni na uje muyati mwafwa ya bubi bwabo,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘co njikabiisa lifuti lya baKaudiya na kulipwisa ngundu myaka yoshe. 13 Co majwi oshe anjinendeka kutalesa kuli lije lifuti njikawashulisilila. Njikashulisilila byoshe bibanasoneka omu mu libulu byanapolofweta Jelemiya kutalesa ku miyati yoshe. 14 Mwafwa miyati yaingi na bimyene bakama bakabapwisa bindungo, co njikabelwisila bubi bwabo kwesekesa na bilinga byabo na bipangi bya maboko abo.’”
15 Mwafwa Yehova Njambi ya Isalele nanjileke ngwendi: “Ambata ei nganja ya binyu bya butenu mu liboko lyange, co ya ukainwise miyati yoshe kunjikutuma. 16 Co bakainwa na kutalyangela na kulinga ngwe banu ba kuzaluka mwafwa ya mukwale unjibatumina.”
17 Co njambatele ije nganja mu liboko lya Yehova na kukainwisa miyati yoshe kwanjitumine Yehova, 18 kushangumukila na Jelusalema na binganda bya Juda na bimyene bendi na bamyata bendi, mangana babanyongese na kubapwisa cuma ca kukomokesa, cuma cibakumbila banu milozi na cisingo ngwe mukunapu bene lelo. 19 Co akatako Falo mwene wa Ijipiti na bangamba bendi na bamyata bendi na banu bendi boshe, 20 na mbunga yabo yoshe ya banu ba kuliseza-seza, bimyene boshe ba ku lifuti lya Uzi na bimyene boshe ba ku lifuti lya Filistiya, ku Ashikeloni, ku Gaza, ku Ekroni na baje banasala mu Ashidodi, 21 na baEdomu na baMowabi na baAmoni, 22 na bimyene boshe ba mu Tile na bimyene boshe ba mu Sidoni na bimyene ba ha liñanda lili mu kalunga-ndonga, 23 na baDedani na baTema na baBuza na boshe baje banakamba binkambu bya ha mbakatwi,* 24 na bimyene boshe ba baArabia na bimyene boshe ba mbunga ya banu ba kuliseza-seza baje bakala mu mambo, 25 na bimyene boshe ba baZimulai na bimyene boshe ba baElamu na bimyene boshe ba baMede, 26 na bimyene boshe ba ku kunto* baje bakala hayehi, na baje bakala kulako, bakalikabasana umo na mukwabo, na bumwene bukwabo bwoshe bwa ha lifuti-libu, co mwene wa Sheshaki* ikeye akapwa wamamaneselelo kuinwa.
27 “Co unapande kubaleka ngwobe, ‘Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Nweni mupende na kulishanjangela. Wileni hasi, co keti mwinduke, mwafwa njimitumina mukwale.”’ 28 Co nga babyana kwambata nganja mu liboko lyobe na kunwa, baleke ngwobe, ‘Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: “Munapande kuinwa. 29 Mwafwa nga njishangumukila kunena bukalu ha nganda ije imanena lizina lyange, kuma yeni kunjimyana kashitiko ndi?”’
“‘Kunjikamiseze ngoco kwa kujeneka kumyana kashitiko, mwafwa njikatuma mukwale ku banu boshe bakala ha lifuti-libu,’ mukemwo mwanendeka Yehova wa maswalale.
30 “Co unapande kupolofweta awa majwi oshe kuli bakebo na kubaleka ngwobe,
‘Yehova akabuluma kutunda mwilu,
Co akalingisa lijwi lyendi balizibe kutundilila mu mwela wendi wa kujela.
Akabulumina mwela wendi wa hasi mu kutambeka.
Akatambeka ngwe baje bali na kutika binyu mu citikilo ca binyu,
Akemba mu kubwahelela mwafwa ya kufungulula boshe baje bakala ha lifuti-libu.’
31 ‘Miyoyo ikaya na ku mamaneselelo a lifuti-libu,
Mwafwa yange Yehova njili na kusompa na baka-mafuti.
Yange bene njikasompa banu boshe.
Njikatsiya baka-bubi na mukwale,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
32 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi:
‘Taleni! Bukalu buli na kujalakana kutunda ku muyati ou kuya ku muyati ukwabo,
Co lihunzi lyakama likahuwa kutunda ku mitambela ya kulako ya lifuti-libu.
33 “‘Co baje baakatsiya Yehova ha litangwa lije bakalundama ha lifuti-libu kushangumukila kushongo imo ya lifuti-libu kuketa na kushongo ikwabo ya lifuti-libu. Kubakabalili nambe kubakungulula nambe kubatsinda. Bakapwa ngwe bwilo ha lifuti-libu.’
34 Mbolozokeni na kulila eni tunyungi.
Lyandazekeni eni ba bulemu hakati ka butanga
Mwafwa simbu ya kumitsiya na kumishandola inaija,
Co mukawa ngwe njaba ya buma ya seho.
35 Tunyungi kubesi noku kwa kutewela,
Co baje ba bulemu hakati ka butanga kwahi kubatewela.
36 Tolilileni miteto ya tunyungi,
Zibeni mubali na kumbolozoka baje ba bulemu hakati ka butanga,
Mwafwa Yehova ali na kubiisa bulilo bwabo.
37 Co myela muje mubakele mu kwoloka banaibiisa
Mwafwa ya butenu bwa Yehova buje buli na kushukuma.
38 Naseze mwela wendi ngwe muna ndumba,
Omwo lifuti lyabo linapu cuma ca kukomokesa
Mwafwa ya mukwale ubanapangesa mu kukenyuka,
Co lalo mwafwa ya butenu bwendi buje buli na kushukuma.”
26 Yehova wendekele na Jelemiya ku mashangumukilo a ciyulo ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda, ngwendi: 2 “Yehova nendeka ngwendi, ‘Imana mu lilapa lya njibo yange Yehova, co wendeke kutalesa ku banu boshe bali mu binganda bya Juda, baje bali na kwija na kulemesa ku njibo yange Yehova. Baleke byoshe binjikushika, keti utundiseko nambe lijwi limo. 3 Hamo banjitolilila, co umo na umo wabo atenguluka na kuseza bingila byendi byabibi, co nange njitengulula bisinganyeka byange kutalesa ku bukalu bunjinayongola kubanenela mwafwa ya bilinga byabo byabibi. 4 Baleke ngwobe: “Yehova nendeka ngwendi, ‘Nga kumunjitolilila ha kukabangeya mashiko ange anjinamyana, 5 na kujeneka kutolilila ku majwi a bangamba bange tupolofweto, anjili na kumitumina kwilukila na kwilukila, 6 co njikapwisa ei njibo ngwe Shilo, na kulingisa baka-mafuti boshe ha lifuti-libu basinge ei nganda.’”’”
7 Co tupilistu na tupolofweto na banu boshe bazibile Jelemiya mwakele na kwendeka awa majwi mu njibo ya Yehova. 8 Jelemiya mwamanesele kwendeka byoshe byamushikile Yehova ngwendi aleke banu boshe, tupilistu na tupolofweto na banu boshe bamukwatele na kumuleka ngwabo: “Unapande kutsa. 9 Mwafwa bika unapolofweta mu lizina lya Yehova ngwobe, ‘Ei njibo ikapwa ngwe Shilo, co ei nganda bakainyongesa, co wahi akakalamo’?” Co banu boshe bazengelekele Jelemiya mu njibo ya Yehova.
10 Bamyata ba mu Juda mubazibile awa majwi, batundile ku njibo ya mwene na kuya ku njibo ya Yehova na kukatumama mu cikolo caciha ca njibo ya Yehova. 11 Tupilistu na tupolofweto balekele bamyata na banu boshe ngwabo: “Ou munalume napande kutambula kashitiko ka kutsa, mwafwa ali na kupolofweta byuma byabibi ngwe mumunalizibilaye na matwi eni.”
12 Co Jelemiya wakumbulwile bamyata na banu boshe ngwendi: “Yehova ikeye nanjitumu ngwendi njakupolofwete awa majwi oshe amunazibi kutalesa kuli ei njibo na kuli ei nganda. 13 Ngeci, tengululeni bingila byeni na bilinga byeni, co ononokeni lijwi lya Yehova Njambi yeni, co Yehova atengulula bisinganyeka byendi kutalesa ku bukalu bwanendeka ngwendi aminenela. 14 Oloni ngeci mwangeni njili mu maboko eni. Njilingeni mwoshe mumumwena ngweni mwamubwa, co lalo munapande. 15 Oloni zibukeni ngweni nga munjitsiya, co yeni nei nganda na banu balimo mukala na mulonga wa kwitila maninga a kujeneka mulonga, mwafwa kwendeka lika busunga, Yehova ikeye nanjitumu ngwendi njakumileke awa majwi oshe amunazibi.”
16 Co bamyata na banu boshe balekele tupilistu na tupolofweto ngwabo: “Ou munalume kapandele kutambula kashitiko ka kutsa, mwafwa nendeka kuli yetu mu lizina lya Yehova Njambi yetu.”
17 Kutundaho, bakulunu bamo ba mu lifuti bakatukile na kwendeka ku mbunga yoshe ya banu ngwabo: 18 “Mika wa ku Moleshethi wakele na kupolofweta mu matangwa a mwene Hezekiya wa Juda, co walekele banu boshe ba mu Juda ngwendi, ‘Yehova wa maswalale nendeka ngwendi:
“Siyone bakaikekela ngwe lihya,
Jelusalema ikapwa mitumbo ya mamanya,
Co munkinda wa Njibo ya Njambi* ukapwa ngwe myela ya kulunduka mu shwata.”’
19 “Kuma mwene Hezekiya wa Juda na boshe ba mu Juda bamutsiile ndi? Kuma kazibilile Yehova lyoba na kulomba Yehova abatetele? Mukemwo Yehova watengulwile bisinganyeka byendi kutalesa ku bukalu bwendekele ngwendi abanenela. Ngeci, tulinenela lika bukalu yetu babenya.
20 “Co kwakele munalume mukwabo lalo uje wapolofwetele mu lizina lya Yehova. Lizina lyendi ikeye Ulija muna Shemaya wa ku Kiliyathi-jealimu. Nendi wapolofwetele byuma byabibi hali ei nganda na ha lifuti lino ngwe Jelemiya. 21 Mwene Jehoyakimu na banalume bendi boshe ba nzili na bamyata bendi boshe bazibile majwi endi, co mwene washakele kumutsiya. Ulija mwazibile ngoco, wazibile lyoba, co watewelele ku Ijipiti. 22 Co mwene Jehoyakimu watumine Eutani muna Akibo na banalume bakwabo ngwendi baye ku Ijipiti. 23 Co bakashakele Ulija ku Ijipiti na kumunena kuli mwene Jehoyakimu, co wamutsiile na mukwale na kumutsinda mu bihilo bya banu kuti.”
24 Oloni Ahikamu muna Shafani wakwasele Jelemiya, ngeci kubamwanene mu maboko a banu mangana bamutsiye.
27 Ku mashangumukilo a ciyulo ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda, Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 2 “Yehova nanjileke ngwendi, ‘Lyosele mikole na kulipangela bijoko, co byake mu singo yobe. 3 Co bitume kuli mwene wa Edomu na mwene wa Mowabi na mwene wa baAmoni na mwene wa Tile na mwene wa Sidoni, co byane ku tutumwa baje banaija ku Jelusalema kuli mwene Zedekiya wa Juda. 4 Bashike bakaleke bashukulu babo ngwabo:
“‘“Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, munapande kukaleka bashukulu beni ngweni: 5 ‘Yange njatangele lifuti-libu na banu na tusitu baje bali ha lifuti-libu kupangesa nzili yange yakama na liboko lyange lya kukanyama, co njinana eli lifuti kuli woshe injishaka.* 6 Co njinana awa mafuti oshe mu liboko lya ngamba yange Mwene Nebukadineza wa Babiloni. Njinamwana na tusitu ba mu shwata mangana bamupangele. 7 Mafuti oshe akamupangela na kupangela munendi na mutekulyendi kweta noho habukahwila bumwene bwendi omwo mafuti amangi na bimyene bakama bakamupwisa ndungo yabo.’
8 “‘“‘Nga lifuti nambe bumwene bubyana kupangela mwene Nebukadineza na kubyana kukala mwisi ya joko ya mwene wa Babiloni, co njikana eli lifuti kashitiko ha kutsiya banu balimo na mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa, kweta noho hanjikabamanesela na liboko lyendi,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
9 “‘“‘Ngeci, keti mutolilile tupolofweto beni na baka-kuumikiya na baka-bilota na baka-manseno na baka-kupanda, baje bali na kumileka ngwabo: “Kumukapangela mwene wa Babiloni.” 10 Mwafwa bali na kupolofweta byuma bya makuli kuli yeni mangana njimitwale kulako na lifuti lyeni na kumishandola mangana mukanyonge.
11 “‘“‘Oloni muyati uje ukataba kukala mwisi ya joko ya mwene wa Babiloni na kumupangela, njikautabesa ukale* muno mu lifuti na kulimamo na kukalamo,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”’”
12 Co lalo njalekele mwene Zedekiya wa Juda byuma bya kulifwa ngwange: “Kobeleni ku joko ya mwene wa Babiloni na kumupangela na kupangela banu bendi, co mutwalelelaho kuyoya. 13 Bika biutsila na banu bobe ku mukwale na ku njala yakama na ku mushongo wa kulitambwisa ngwe mwanendeka Yehova kutalesa ku miyati ije kuishaka kupangela mwene wa Babiloni? 14 Keti mutolilile majwi abali na kumileka tupolofweto baje bali na kwendeka ngwabo, ‘Kumukapangela mwene wa Babiloni,’ mwafwa bali na kupolofweta byuma bya makuli kuli yeni.
15 “Yehova nendeka ngwendi, ‘Kunjabatumine, oloni bali na kupolofweta byuma bya makuli mu lizina lyange. Ngeci njikamishandola, co mukanyonga, yeni na tupolofweto baje bali na kupolofweta kuli yeni.’”
16 Co njalekele tupilistu na banu boshe ngwange: “Yehova nendeka ngwendi, ‘Keti mutolilile ku majwi a tupolofweto beni baje bali na kupolofweta kuli yeni ngwabo: “Taleni! Ololo belwisa bikwata bya mu njibo ya Yehova kutunda ku Babiloni.” Keti mubatolilile, mwafwa bali na kupolofweta byuma bya makuli kuli yeni. 17 Keti mubatolilile. Pangeleni mwene wa Babiloni, co mutwalelelaho kuyoya. Bika bimunyongesela ei nganda? 18 Oloni nga banapu tupolofweto, co lalo nga lijwi lya Yehova lili nabo, co balombe Yehova wa maswalale ngwabo bikwata binasala mu njibo ya Yehova na bije bili mu njibo ya mwene wa Juda na bije bili mu Jelusalema keti babitwale ku Babiloni.’
19 “Mwafwa ebi bikebyo byanendeka Yehova wa maswalale kutalesa ku bingunzi na ku lilonga lyakama lya kopa* na ku matemba na ku bikwata bije binasalako muno mu nganda, 20 bije byasezele mwene Nebukadineza wa Babiloni mwatwalele Jekoniya muna Jehoyakimu mwene wa Juda mu bufunge, kutunda ku Jelusalema kuya ku Babiloni hamolika na banu ba bulemu ba mu Juda na mu Jelusalema. 21 Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka kutalesa ku bikwata bije binasala mu njibo ya Yehova na mu njibo ya mwene wa Juda na mu Jelusalema ngwendi: 22 “Bakabitwala ku Babiloni, co bikakala kuje kweta noho hanjikabyanukila,” mukemwo mwanendeka Yehova. “Co njikabilwisa na kubinena muno mu mwela.”’”
28 Mu mwaka uje bene, ku mashangumukilo a ciyulo ca mwene Zedekiya wa Juda, mu mwaka wamuciwana mu ngonde yamucitanu, kapolofweto Hananiya muna Azale wa ku Gibioni wendekele kuli yange mu njibo ya Yehova ku mesho a tupilistu na banu boshe ngwendi: 2 “Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Njipokola joko ya mwene wa Babiloni. 3 Myaka ibali kutunda hano, njikelwisa bikwata byoshe bya mu njibo ya Yehova muno mu mwela, bije byaambatele mwene Nebukadineza wa Babiloni muno mu mwela na kubitwala ku Babiloni.’” 4 “‘Co njikelwisa Jekoniya muna Jehoyakimu, mwene wa Juda, muno mu mwela na banu boshe ba mu Juda baje banai mu bufunge ku Babiloni, mwafwa njikapokola joko ya mwene wa Babiloni,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
5 Co kapolofweto Jelemiya wendekele na kapolofweto Hananiya oku tupilistu na banu boshe baje bemanene mu njibo ya Yehova bali na kumona. 6 Kapolofweto Jelemiya wendekele ngwendi: “Ameni!* Yehova alinge ngoco. Yehova ashulisilile majwi aunapolofweta ha kwilwisa bikwata byoshe bya mu njibo ya Yehova na boshe baje banai mu bufunge, kutunda ku Babiloni na kwiluka muno mu mwela. 7 Oloni njikulomba utolilile ku muzimbu unjendeka kuli yobe na kuli aba banu boshe. 8 Kusañulu, tupolofweto baje bakeleko simbu kanda njikaleko, nobe simbu kanda ukaleko, bakele na kupolofweta kutalesa ku mafuti amangi na bumwene bwakama. Bapolofwetele bya nzita, bya bukalu na bya mishongo ya kulitambwisa. 9 Nga kapolofweto apolofweta bya kwoloka, co lijwi lya uje kapolofweto lilishulisilila, co banu bazibuka ngwabo cili bene Yehova ikeye namutumine.”
10 Co kapolofweto Hananiya wambatele joko yakele ha singo ya kapolofweto Jelemiya na kuipokola. 11 Co Hananiya wendekele ku mesho a banu boshe ngwendi: “Yehova nendeka ngwendi, ‘Omu mukemwo munjikapokwela joko ya mwene Nebukadineza wa Babiloni na kuitundisa ha bisingo bya baka-mafuti munima ya myaka ibali.’” Co kapolofweto Jelemiya waile.
12 Kapolofweto Hananiya mwapokwele joko ije yakele ha singo ya kapolofweto Jelemiya, Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 13 “Ya ukaleke Hananiya ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Unapokola joko ya citi, oloni joko ya cikubo ikeyo ingamo.” 14 Mwafwa Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Njikaka joko ya cikubo ha bisingo bya baka-mafuti oshe awa mangana apangele mwene Nebukadineza wa Babiloni, co anapande kumupangela. Njikamwana na bikashama ba mu shwata.”’”
15 Co kapolofweto Jelemiya walekele kapolofweto Hananiya ngwendi: “Njikulomba unjitolilile obe Hananiya, Yehova kakutumine, oloni unalingisa aba banu bakulahele byuma bya makuli. 16 Ngeci, Yehova nendeka ngwendi, ‘Tala! Njikunyongesa ha lifuti-libu. Uno mwaka utsa, mwafwa unalingisa banu banjitengulukile yange Yehova.’”
17 Ngeci kapolofweto Hananiya watsile uje bene mwaka mu ngonde ya bu 7.
29 Awa akewo majwi akele mu mukanda wa kapolofweto Jelemiya uje waatumine kutunda ku Jelusalema kuya ku bakulunu baje bakele hakati ka banu baje baile mu bufunge, na ku tupilistu na tupolofweto na ku banu boshe baje batwalele Nebukadineza mu bufunge kutunda ku Jelusalema kuya ku Babiloni. 2 Wautumine te Mwene Jekoniya natundu laja mu Jelusalema hamolika na ina na bamyata ba mu nkuta na bamyata ba Juda na Jelusalema na bangangula na baka-kufula.* 3 Wanene ou mukanda mu liboko lya Elasa muna Shafani, na Gemaliya muna Hilikiya baje baatumine Mwene Zedekiya wa Juda ku Babiloni kuli Mwene Nebukadineza wa Babiloni. Ou mukanda wakele na majwi a kwendeka ngwawo:
4 “Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ku banu boshe baje baanatwala mu bufunge ku Babiloni kutunda ku Jelusalema, ngwendi, 5 ‘Tungeni binjibo na kukalamo. Limeni mahya na kulya bushuka bwamwo. 6 Ambateni banakazi mangana mukale na bana ba banalume na ba banakazi. Ambateleni banakazi bana beni ba banalume na kushombwesa bana beni ba banakazi mangana nabo bakale na bana ba banalume na ba banakazi. Tumeni okwo kumuli, keti mutepuluke. 7 Co shakezekeni kwoloka mangana kukale omwo mu nganda munjinamitwala mu bufunge, co ilombeleleni kuli Yehova, mwafwa nga oyo nganda ikala mu kwoloka, co neni mukala mu kwoloka. 8 Mwafwa Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Keti mutabese tupolofweto beni na baka-kuumikiya beni baje bali mukati keni bamikwise, co keti mutolilile ku bilota bibali na kulota. 9 Mwafwa bali na kupolofweta byuma bya makuli kuli yeni mu lizina lyange, kunjabatumine,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”’”
10 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi, ‘Myaka 70 muikamihwila mu Babiloni, njikamyanuka, co njikashulisilila cikulaheso cange ha kumilwisa muno mu mwela.’
11 “Yehova nendeka ngwendi, ‘Njizibuka mwamubwa bisinganyeka binjili na kumisinganyekela, bisinganyeka bya kwoloka, keti bya bukalu, mangana njimyane buyoye bwabubwa kulutwe na lilabelelo. 12 Co mukanjisana na kwija na kulombela kuli yange, co njikamitolilila.’
13 “‘Mukanjishakezeka, co mukanjiwana, mwafwa mukanjitonda na bimbunge byeni byoshe, 14 co njikamitabesa munjiwane,’ mukemwo mwanendeka Yehova. ‘Co njikamitundisa mu bufunge mu mafuti mwoshe na ku myela yoshe kuje kunjinamishandwela, co njikamikungulula,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘na kumilwisa ku mwela kuje kunjamitundisile, munjamitwalele mu bufunge.’
15 “Oloni munendeka ngweni, ‘Yehova natwana tupolofweto mu Babiloni.’
16 “Mwafwa Yehova nendeka kuli mwene uje natumama ha litanda lya Devidi na ku banu boshe bali omu mu nganda, kulumbununa bandolome beni baje kubaile neni mu bufunge, ngwendi, 17 ‘Yange Yehova wa maswalale njinendeka ngwange: “Njibatumina mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa, co njikabapwisa ngwe bikuyu bya kubola bije binabihya manene, bya kulinga kubibwaha na kubilya.”’
18 “‘Njikabakaba na kubalwisa na mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa, co njikabapwisa cuma ca kukomokesa ku bumwene bwoshe bwa ha lifuti-libu, co bakabasinga na kubakomoka na kubakumbila milozi, co bakabashaula hakati ka mafuti oshe munjikabashandwela. 19 Mwafwa kubatolililile ku majwi ange aje anjabatuminine kupangesa bangamba bange tupolofweto, baje banjelukilile-ilukilile kutuma,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
“‘Oloni kumwatolililile,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
20 “Ngeci, tolilileni majwi ange Yehova yeni banu boshe munai mu bufunge, yeni banjinashekela ku Babiloni kutunda ku Jelusalema. 21 Yange Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele njinendeka kutalesa kuli Ahabe muna Kolaya na kuli Zedekiya muna Maseya, baje bali na kupolofweta byuma bya makuli mu lizina lyange, ngwange, ‘Njibana mu liboko lya mwene Nebukadineza* wa Babiloni, co abatsiya oku muli na kulimwena. 22 Co byuma bilingiwa kuli bakebo bikapwa cisingo cije cibakendeka-endeka banu ba mu Juda boshe baje bali mu bufunge mu Babiloni nga basinga bakwabo ngwabo: “Yehova akupwise ngwe Zedekiya na Ahabe baje babenyekele mu tuhya kuli mwene wa Babiloni,” 23 mwafwa banalingi cuma ca shwamwa mu Isalele, banalingi bukoi na banakazi ba banu babatunga nabo na kwendeka majwi a makuli mu lizina lyange aje kunjabashikile.
“‘“Yange njizibuka, co njimukaleho,” mukemwo mwanendeka Yehova.’”
24 “Co Shemaya wa ku Nehelamu umuleke ngwobe, 25 ‘Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Ngwetu unatumine mikanda mu lizina lyobe ku banu boshe baje bali mu Jelusalema na kuli kapilistu Zefaniya muna Maseya na ku tupilistu boshe ngwobe, 26 ‘Yehova nangula yobe Zefaniya kupwa kapilistu mu mwela wa kapilistu Jehoyada mangana upwe muka-kutwamenena ku njibo ya Yehova, mangana ukwate munu wa kuzaluka woshe uje alikwisa kupwa kapolofweto na kumwaka mu tukunju, 27 co bikoni kuwatenukilile Jelemiya wa ku Anatoti uje ali na kupolofweta kulutwe lweni? 28 Mwafwa watutuminine muzimbu ku Babiloni ngwendi: “Mukalako simbu yailaha. Tungeni binjibo na kukalamo. Limeni mahya na kulya bushuka bwamwo,—”’”’”
29 Kapilistu Zefaniya mwatandele ou mukanda oku kapolofweto Jelemiya ali na kuziba, 30 Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 31 “Tumina muzimbu banu boshe bali mu bufunge ngwobe, ‘Yehova nendeka kutalesa kuli Shemaya wa ku Nehelamu ngwendi: “Omwo Shemaya wapolofwetele kuli yeni nameme kunjamutumine, co lalo washakele kumilingisa mukulahele byuma bya makuli, 32 Yehova nendeka ngwendi, ‘Hano njana kashitiko Shemaya wa ku Nehelamu na batekulwila bendi. Kukwesi munu nambe umo wa mu naanga yendi akoboka hakati kaba banu, co kakamono byuma byabibwa binjikalingila banu bange,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘mwafwa nalingisa banu batengulukile Yehova.’”’”
30 Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 2 “Yange Yehova Njambi ya Isalele ngwange, ‘Soneka mu libulu awa majwi oshe anjikuleka, 3 mwafwa yange Yehova njinendeka ngwange, “taleni, matangwa ali na kwija omwo njikakungulula banu bange ba mu Isalele naba mu Juda baje banai mu bufunge, co njikabelwisa ku lifuti lije linjanene bakukulwila babo, co likapwa lalo lyabo.” Omu mukemwo munjinendeka yange Yehova.’”
4 Yehova wendekele awa majwi kuli Isalele na Juda.
5 Yehova nendeka ngwendi:
“Tunazibi miyoyo ya banu bali na kujaja.
Bali na kuziba lyoba, co kubesi mu kwoloka.
6 Njimilomba mwihule indi munalume asa kupapa.
Co bikoni bibanalikwatela ha mafu banalume ba nzili
Ngwe munakazi uje ashaka kupapa?
Mwafwa bika bihanga byabo binazeye?
7 Kekange! Eli litangwa likapwa lya kutewesa,
Kukwesi litangwa lyakulifwa nalyo,
Ikapwa simbu yaikalu kuli Jakobu.
Oloni njikamwobola.”
8 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: “Co ha litangwa olyo njikapokola joko na kuitundisa ha singo ya banu bange na kubatula mikole yabo hakati, co banu beka kubakabapwisa lalo bindungo. 9 Bakapangela Yehova Njambi yabo na mwene yabo Devidi uje injikabangwila.”
10 Yehova nendeka ngwendi: “Co yobe ngamba yange Jakobu keti uzibe lyoba,
Co keti utewe, obe Isalele.
Mwafwa njikakwobola ku lifuti lya kulako
Co bana bobe njikabobola mu lifuti mubanai mu bufunge.
Jakobu akeluka, akakala mu kwoloka, co wahi akamupindisa,
Naumo wahi akamuzibisa lyoba.”
11 Yehova nendeka ngwendi: “Njili hamo nobe mangana njikwobole.
Oloni njikanyongesa miyati yoshe kuje kunjinashandwela banu bobe,
Oloni yobe kunjikakunyongesa.
Njikakwolola mu ngila inakupande,
Co kunjikakuseze ngoco kwa kujeneka kukwana kashitiko.”
12 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi:
“Kubetwa ciunabetwa kubasa kucisaka,
Mbandu yobe kuyasa kwola.
13 Naumo wahi ali na kwimanena ñanda yobe,
Mangana mbandu yobe yole.
Kuyesi na bumbanda.
14 Mapangala bobe boshe banakwibala,
Banecela kukushakezeka.
Mwafwa njinakupupu ngwe citozi ali na kukupupa,
Njinakwana kashitiko ngwe cikenya ali na kukwana kashitiko,
Mwafwa ya milonga yobe yakama na bubi bwobe bwabwingi.
15 Kuma unapande kulila mwafwa ya kubetwa kwobe ndi?
Kubabala kwobe kukwasa kuhwa.
Njinakulingi ngacije
Mwafwa ya milonga yobe yakama na bubi bwobe bwabwingi.
16 Ngeci, boshe bali na kukubwonda, nabo bakababwonda,
Co bitozi bobe boshe nabo bakaya mu bufunge.
Baje bali na kukwibila nabo bakabebila,
Co baje bali na kukupukula nabo bakabapukula.”
17 Yehova nendeka ngwendi: “Oloni njikakukangwisa na kwolesa bimbandu byobe,
Nameme bakubyanene na kukusana ngwabo,
‘Siyone, mwela uje kubatondo banu.’”
18 Yehova nendeka ngwendi:
“Hano njikungulula bafunge ba mu bitenti bya Jakobu,
Co njizibila ngozi bitabanakele byendi.
Nganda bakaitungulula ha lilundu,
Co kaposhi ka kukola kakemana mu mwela wako unapande.
19 Co bakakandelela na kujolelela.
20 Bana bendi bakapwa babangi ngwe mubapwile kunima,
Co mbunga yendi ikazameka kulutwe lwange.
Co baka-kumulwisa boshe njikalimona nabo.
21 Wabulemu wendi akatunda kuli ikeye,
Co muka-kuyula akatunda kuli ikeye.
Njikamulingisa aije kuyehi nange, co akanjishwena.”
“Mwafwa iya asa kukaluka kunjishwena?” mukemwo mwanendeka Yehova.
22 “Mukapwa banu bange, co yange njikapwa Njambi yeni.”
23 Taleni! Lihunzi lyakama lya Yehova likahuwa mu kutenuka,
Likahuwila ha mitwe ya baka-bubi ngwe kankumba kakama.
24 Butenu bwa Yehova buje buli na kushukuma kubukahu
Kubanga noho nalingi na kushulisilila byuma byanayongola mu mbunge yendi.
Mukazibisisa eci cuma mu matangwa a mamaneselelo.
31 Yehova nendeka ngwendi: “Ha simbu oyo, njikapwa Njambi ya binaanga byoshe bya Isalele, co bakebo bakapwa banu bange.”
2 Yehova nendeka ngwendi:
“Banu baje bobokele ku mukwale bawanene kutetela mu mambo
Omwo Isalele wakele na kuya ku mwela wendi wa kuhwimina.”
3 Munjakele ku lifuti lya kulako, Yehova washolokele kuli yange na kwendeka ngwendi:
“Njinakuzeme na cizemo ca myaka yoshe.
Mukemwo njinakukokela kuli yange na cizemo cije kucesi kutenguluka.*
4 Oloni njikakutungulula lalo, co ukapwa muyati lalo.
Obe mumbanda wa Isalele uje kanda alilaleho laja na munalume, ukambata lalo tungoma twobe
Na kuya na kukina mu kubwahelela.*
5 Ukakuna lalo mahya a binyu ku minkinda ya ku Samaliya.
Baka-kukuna bakakuna na kulikuwa bushuka.
6 Mwafwa litangwa lili na kwija omwo baka-kunyunga ku minkinda ya Efremu bakatambeka ngwabo:
‘Katukeni, tuyeni ku Siyone kuli Yehova Njambi yetu.’”
7 Mwafwa Yehova nendeka ngwendi:
“Tambekeni mu kubwahelela kuli Jakobu.
Tambekeni mu kubwahelela mwafwa muli helu lya mafuti.
Ambululeni ou muzimbu, shangazaleni Njambi na kwendeka ngweni,
‘Obe Yehova obola banu bobe baje banasalako ku banu ba Isalele.’
8 Njikabelwisa kutunda ku lifuti lya ku kunto.
Njikabakungulwila hamo kutunda ku mitambela ya kulako ya ha lifuti-libu.
Hakati kabo hakakala tupuputwa na biyanga
Banakazi bali na memo na baje bashaka kupapa, boshe bakakala hamolika.
Bakeluka kuno oku banapu mbunga yakama.
9 Bakaija oku balila.
Njikabatwamenena oku bali na kulomba ngwabo njibatetele.
Njikabatwamenena ku bana ba bindonga,
Mu ngila ya kulambesa muje kubakatanuka.
Mwafwa nji Ishe ya Isalele, co Efremu napu ntwatwa yange.”
10 Eni baka-mafuti, tolilileni ku lijwi lya Yehova,
Co lyambululeni ku mañanda ali kulako, ngweni:
“Uje washandwele Isalele amukungulwila hamo.
Amunyunga ngwe kanyungi mwakanyungila butanga bwendi.
11 Mwafwa Yehova akapatula Jakobu
Na kumwobola mu liboko lya uje namutubakana ku nzili.
12 Bakaija na kutambeka ha munkinda wa Siyone,
Co bakasikima mwafwa ya bubwa* bwa Yehova,
Na binona na binyu byabiha na mazi,
Co lalo mwafwa ya bana ba bimanga na bingombe.
Bakapwa ngwe lihya libanashangelela mwamubwa,
Co kubakayanda lalo.”
13 “Ha simbu oyo, mumbanda uje kanda alilaleho laja na munalume akakina mu kubwahelela,
Co lalo bakwenje na banalume ba kukola bakakina hamolika.
Njikatengulula busiwa bwabo kupwa kulisamba.
Njikabazembeleka na kubalingisa bapwe ba kubwahelela kutubakana kukala mu busiwa.
14 Njikakutisa tupilistu na byakulya byabingi,
Co banu bange bakakuta na byuma byabibwa binjikabana,” mukemwo mwanendeka Yehova.
15 “Yehova nendeka ngwendi:
‘Ku Lama kuli na kuzibika lijwi, kuli na kuzibika mbimbi na kulila manene.
Recho ali na kulila bana bendi.
Nabyana kumuzembeleka ha bana bendi,
Mwafwa bana bendi bahyoni.’”
16 Yehova nendeka ngwendi:
“‘Oloka, keti ulile na kundwekesa lalo misozi,
Mwafwa njikwana cikandelela mwafwa ya cipangi ciunalingi,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
‘Bana bobe bakeluka kutunda ku lifuti lya citozi.’
17 Yehova nendeka ngwendi, ‘Byuma bikala mwamubwa kulutwe.
Bana bobe bakeluka mu lifuti lyabo.’
18 “Njinazibi Efremu añuñuta ngwendi,
‘Njapwile ngwe muna ngombe uje kubalongesele.
Unanjolola, co njinoloka.
Njilwise, co njiluka
Mwafwa yobe Yehova Njambi yange.
19 Munjelukile kuli yobe, njazibile kubihya ku mbunge mwafwa byuma binjalingile,
Co muwanjikwasele kuzibisisa, njalipupile ha litafu mu busiwa.
Njapayele na kuziba shwamwa
Mwafwa ya byuma binjalingile ku bwanike bwange.’”
20 “Kuma Efremu kapwile munange wa seho injazema ndi?
Mwafwa nameme njimulinge mwamubi, anga njicimwanuka,
Mukemwo njili na kumuzibila ngozi,
Co cili bene njikamuzibila ngozi,” mukemwo mwanendeka Yehova.
21 “Lishimbikile bizibukiso ku ngila,
Co lyakele bimweso.
Aka mbunge ku tapalo yakama muje muuya.
Iluka obe mumbanda, obe Isalele uje kanda alilaleho laja na munalume. Iluka ku binganda byobe.
22 Obe mwana wa munakazi wa kujeneka kulongwa, wambata simbu ya kupwa hali oku utalyangela?
Mwafwa Yehova natanga cuma caciha ha lifuti-libu:
Munakazi akashakezeka manene munalume.”
23 Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Bakendeka lalo awa majwi mu lifuti lya Juda na mu binganda byalyo munjikakungulula banu bamwo baje banai mu bufunge. Bakendeka ngwabo: ‘Yehova akubezikise, obe mwela mwakala kusungama, obe lilundu lya kujela.’ 24 Baje bakala mu binganda na bandimi na tunyungi, bakakala hamo mu Juda, munu na munu mu mwela wendi. 25 Mwafwa njikahwimisa uje najuka na kukutisa uje natsi njala.”
26 Co njanyangumukile na kutona. Njalikuwile kulala tulo.
27 Yehova nendeka ngwendi: “Taleni! Litangwa lili na kwija omwo njikatumisa baje bali mu njibo ya Isalele na baje bali mu njibo ya Juda. Njikatumisa lalo bimuna babo.”
28 “Ngecilika munjakele mbunge ku kubatukula, ku kubasiula, ku kubabujula, na ku kubanyongesa, na ku kubalinga mwamubi, mukemwo munjikakela mbunge ku kubatunga na kubakuna,’ mukemwo mwanendeka Yehova. 29 “Mu matangwa owo kubakendeka lalo ngwabo, ‘Bisemi ba banalume bakebo banali bushuka bwa binyu bwa kungangamena, oloni mayo a bana babo akewo anatsi.’ 30 Oloni munu na munu akatsila bubi bwendi babenya. Co woshe uje akalya bushuka bwa binyu bwa kungangamena ikeye akatsa ku mayo.”
31 Yehova nendeka ngwendi: “Taleni! Matangwa ali na kwija anjikalinga cikumiiyo caciha na bakunjibo ya Isalele na bakunjibo ya Juda. 32 Eci cikumiiyo kucikapu ngwe cije cinjalikumiiye na bakukulwila babo ha litangwa linjabakwatele ku liboko lyabo na kubatundisa mu lifuti lya Ijipiti. Yehova nendeka ngwendi, ‘Bapokwele cikumiiyo cange nameme njapwile shukulu yabo bene.’”*
33 “Mwafwa eci cikeco cikumiiyo cinjikalikumiiya na bakunjibo ya Isalele munima yowo matangwa,’ mukemwo mwanendeka Yehova. Njikaka lishiko mu bimbunge byabo na kulisonekamo. Njikapwa Njambi yabo, co bakebo bakapwa banu bange.”
34 “Co kukukakala munu akalongesa mukwabo yatunga nendi nambe ndolome yendi ngwendi, ‘Zibuka Yehova.’ Mwafwa boshe bakanjizibuka, kutunda ku wamundondo kutwala ku wakama,’ mukemwo mwanendeka Yehova. “Mwafwa njikabakonekela kusebuka kwabo, co kunjikanuka lalo bubi bwabo.”
35 Ebi bikebyo byanendeka Yehova,
Uje akalingisa litangwa litwe ceke mutanya,
Na kwana ngonde na bingongonosi mashiko ngwendi bitwe ceke butsiki,
Uje akangwanjanga kalunga-ndonga na kulingisa mankimba endi atenuke,
Uje lizina lyendi ikeye Yehova wa maswalale, nendeka ngwendi:
36 “‘Mwafwa awa mashiko akatwalelelaho kupanga,’ mukemwo mwanendeka Yehova,
‘Na banu ba Isalele bakatwalelelaho kupwa muyati kulutwe lwange.’”
37 Yehova nendeka ngwendi: “Omwo naumo wahi asa kuseteka melu, co lalo naumo wahi asa kuwana hakala lubula lwa lifuti-libu, ngeci nange kunjasa kumbila kuti bakunjibo ya Isalele boshe mwafwa ya byuma byoshe bibanalingi,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
38 Yehova nendeka ngwendi: “Taleni! Matangwa ali na kwija omwo bakatungila Yehova nganda kutunda ku Kaposhi ka Hananeu kutwala ku Cikolo ca mu Mbango. 39 Co mukole wa kusetekesa ukaya bene na ku lilundu lya Galebu, co ukatalesa ca Gowa. 40 Co cingulunga muje mubakombila bibimbi na muje mubakombila lito* na kuketa ku mihanga yoshe ya Cingulunga ca Kidroni, kuketa na mu mbango ya Cikolo ca Tubalu ca ku butuhukilo bwa litangwa, ei mitambela yoshe ikapwa ya kujela kuli Yehova. Kubakainyongesa nambe kuibiisa lalo.”
32 Yehova wendekele na Jelemiya mu mwaka wa bu 10 wa ciyulo ca Mwene Zedekiya wa Juda. Ou wapwile mwaka wa bu 18 wa ciyulo ca Nebukadineza. 2 Ha simbu ei, maswalale ba mwene wa Babiloni bazengelekele Jelusalema, co kapolofweto Jelemiya bamushokelele mu Lilapa lya Baka-kunyunga Mapanditi lije lyakele ku njibo ya mwene wa Juda. 3 Mwene Zedekiya wa Juda washokelele Jelemiya. Zedekiya wendekele ngwendi, “Bika biuli na kupolofwetela byuma bya cifwa eci? Uli na kwendeka ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Njana ei nganda mu maboko a mwene wa Babiloni, co aifungulula, 4 Co Mwene Zedekiya wa Juda kakasa kutewa baKaudiya mwafwa bakamwana mu maboko a mwene wa Babiloni, co akalimona nendi na kusimutwiya nendi mesho na mesho.”’ 5 ‘Akatwala Zedekiya ku Babiloni, co akakala kuje kweta noho hanjikamwena mwakumulingila,’ mukemwo mwanendeka Yehova. ‘Nameme mutwalelelaho kulwisa baKaudiya, kumwasa kubahyana.’”
6 Jelemiya wendekele ngwendi; “Yehova nanjileke ngwendi, 7 ‘Hanameu muna ndolome ya isho Shalamu aija kuli yobe na kukuleka ngwendi: “Landa lihya lyange lya ku Anatoti mwafwa yobe munu wakulibanga uli na lisesa lya kulilanda.”’”
8 Hanameu muna ndolome ya tate wezile kuli yange ngwe muje bene mwanjilekele Yehova mu lilapa lya baka-kunyunga mapanditi na kunjileka ngwendi: “Shukulu-kambu landa lihya lyange lya ku Anatoti mu lifuti lya Benjamini mwafwa yobe uli na lisesa lya kuliswana na kulilanda, lilande.” Munjazibile ngoco, njazibukile ngwange lyapwile lijwi lya Yehova.
9 Ngeci, njalandele lihya lya ku Anatoti kuli Hanameu muna ndolome ya tate. Njamuweitilile bimbongo, njamuweitilile mashekele* 7 na bimbongo bya siuva 10. 10 Co njasonekele mukanda wa lizibasano, co njawetekele na kwakaho cizibukiso na kusana bakaleho, co njaweitile bimbongo mu bipeseleso. 11 Njambatele mukanda wa lizibasano lya kulanda lihya uje unjetekele na kwakaho cizibukiso kwesekesa na mashiko. Njambatele na uje kunjetekele, uje kunjakele cizibukiso, 12 co njanene Baluki mukanda wa lizibasano lya kulanda lihya. Ou Baluki wapwile muna Nelaya, Nelaya muna Mahaseya. Njamwanenenewo ha mesho a Hanameu muna ndolome ya tate, na ha mesho a bakaleho baje basainile mukanda wa kulanda lihya, na ha mesho a baJuda baje batumamene mu Lilapa lya Baka-kunyunga Mapanditi.
13 Njashikile Baluki ha mesho abo ngwange: 14 “Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Ambata ei mikanda. Ambata mukanda wa lizibasano lya kulanda lihya uje unjineteka na kwaka cizibukiso na uje kunjetekele, uje kunjakele cizibukiso. Ya ukayake mu ndeho ya buma mangana baitulikilemo simbu yailaha.’ 15 Mwafwa Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi. ‘Bakalanda lalo binjibo na libu na mahya a binyu muno mu lifuti.’”
16 Munima ya kwana mukanda wa lizibasano lya kulanda lihya kuli Baluki muna Nelaya, njalombelele kuli Yehova ngwange: 17 “Obe Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova, Tala! Yobe watangele melu na lifuti-libu na liboko lyobe lya nzili lya kwolola. Kukwesi cuma cacikalu kuli yobe, 18 ukamwesa cizemo cije kucesi kutenguluka ku banu babangi, oloni ukana kashitiko ku bana mwafwa ya milonga ya baishabo, yobe Njambi wa busunga, wapwa uwakama, co lalo wakala na nzili. Lizina lyobe yobe Yehova wa maswalale. 19 Kunangula kwobe kwapwa kwakubwa manene,* co ukalingi byuma bya nzili. Mesho obe akamono bingila bya banu boshe mangana wane umo na umo kwesekesa na bingila byendi na bilinga byendi. 20 Walingile bizibukiso na bikomokeso mu lifuti lya Ijipiti bije binatwalelelaho kutsimana kweta na lelo lino, co unalingisa banu ba Isalele na banu beka bazibuke lizina lyobe ngwe mubanalizibukila lelo. 21 Watundisile banu bobe baIsalele mu lifuti lya Ijipiti na bizibukiso na bikomokeso na liboko lyobe lya nzili lya kwolola na bilinga byobe bya kuzibisa lyoba.
22 “Mu kwita kwa simbu, wabanene eli lifuti liwalisingile kwana bakukulwila babo, mu lifuti muje mwalisala mabele na buki. 23 Co bezile na kuswana eli lifuti, oloni kubononokele lijwi lyobe nambe kukabangeya mashiko obe. Kubalingile cuma coshe-coshe ciwabashikile mukemwo wabanenelele bukalu bwoshe obu. 24 Taleni! Banu baneja, co banalundula malundu akulwisila ei nganda mangana baifungulule, co baKaudiya batsiya banu ba muno mu nganda na kubafungulula. Batsa ku mukwale na ku njala yakama na ku mushongo wa kulitambwisa. Byuma byoshe biunendeka binalingiwa ngwe muuli na kumwena. 25 Oloni yobe, Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova unanjileke ngwobe, ‘Ya ukalilandele lihya na bimbongo, co ya ukasane bakaleho,’ nameme ei nganda bakayana mu maboko a baKaudiya.”
26 Co Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 27 “Yange Yehova Njambi ya banu boshe. Kuma kuli cuma cije kunjasa kulinga ndi? 28 Ngeci yange Yehova njendeka ngwange, ‘Njana ei nganda ku baKaudiya na mu liboko lya Mwene Nebukadineza wa Babiloni, co akaifungulula. 29 Co baKaudiya baje bakalwisa ei nganda, bakakobela omu mu nganda na kuishwameka tuhya na kuyenyeka. Bakenyeka na binjibo bije bili na biluli haje habakele na kwanena milambu kuli Bale na kwitila bwana bwa byakunwa ku binjambi beka mangana banjilubalese.’
30 “‘Mwafwa banu ba Isalele na banu ba Juda banalingi byuma byabibi mu mesho ange kushwa lika ku bwanike bwabo. Banu ba Isalele banatwalelelaho kunjilubalesa na byuma bibanapanga na maboko abo,’ mukemwo mwanendeka Yehova. 31 Mwafwa kutunda lika ha litangwa libatungile ei nganda kweta na lelo lino, ei nganda inanjilubalesa lika, ngeci inapande kutunda kulutwe lwange, 32 mwafwa ya byuma byabibi bibanalingi banu ba Isalele na banu ba Juda mangana banjilubalese. Bakebo na bimyene babo na bamyata babo na tupilistu babo na tupolofweto babo na banu ba mu Juda na baje bali mu Jelusalema. 33 Kubakele na kunjitala, bakele na kunjitalesa nima. Nameme njelukilile-ilukilile kubalongesa, oloni na umo wahi kuli bakebo wanjitolililile na kutambula cinangulo cange. 34 Co bakele na kwaka tumponya ba bunyengwe mu njibo ije imanena lizina lyange mangana baijwalese. 35 Co lalo batungilile Bale myela ya kulunduka mu Cingulunga ca Muna Hinomu mangana benyeke bana babo ba banalume na bana babo ba banakazi mu tuhya kupwa mulambu kuli Moleki, cuma cije kunjabashikile, cuma ca bunyengwe ngoco, cije kanda njisinganyekeho* kulinga, co balingisile Juda alinge bubi.’
36 “Ngeci Yehova Njambi ya Isalele nendeka kutalesa kuli ei nganda iuli na kwendeka ngwobe bakayana mu maboko a mwene wa Babiloni mangana ainyongese na mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa, ngwendi, 37 ‘Co njikabakongweya kutunda mu mafuti mwoshe munjabashandwelele na butenu bwange na kulubala kwange na matoto ange akama, co njikabanena muno mu mwela na kubatabesa ngwange bakalemo mu kwoloka kwa kujeneka bushonde. 38 Bakapwa banu bange, co yange njikapwa Njambi yabo. 39 Co njikabana mbunge na ngila imo mangana simbu yoshe banjizibile lyoba mangana byuma bibendele mwamubwa hamolika na bana babo baje bakaija munima yabo. 40 Co njikalinga nabo cikumiiyo ca myaka yoshe ngwange kunjikecela kubalingila byuma byabibwa, co njikabalingisa banjizibile lyoba mu bimbunge byabo mangana keti batunde kuli yange. 41 Njikalisamba hali bakebo mangana njibalingile byuma byabibwa, co njikabalingisa batunge muno mu lifuti, njikalinga ngoco na mbunge yange yoshe na mwonyo wange woshe.’”
42 “Mwafwa Yehova nendeka ngwendi, ‘Ngecilika munjanenele bukalu bwakama hali aba banu, njikabanenela byuma byoshe byabibwa binjili na kubakulahesa. 43 Co banu bakalanda lalo mahya muno mu lifuti nameme muli na kwendeka ngweni: “Eli lifuti linabihya. Kumwesi munu nambe kasitu, co banalyana ku baKaudiya.”’
44 “‘Mahya bakawalanda na bimbongo, co mikanda ya lizibasano bakaisoneka na kuyeteka na kuyaka cizibukiso, co bakaleho bakabasana mu lifuti lya Benjamini, mu mafuti aje anazengeleka Jelusalema, mu binganda bya Juda, mu binganda bya ku minkinda, mu binganda bya ku malundu na mu binganda bya ku mbwela mwafwa njikelwisa baje banai mu bufunge baje bakele omu mu myela,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
33 Yehova wendekele lalo na Jelemiya lwamucibali te bacinamushokela mu lilapa lya baka-kunyunga. Wendekele ngwendi: 2 “Yehova uje watangele lifuti-libu, Yehova uje walimungile na kulizameka, uje lizina lyendi ikeye Yehova, nendeka ngwendi, 3 ‘Njisane, co njikukumbulula na kukuleka byuma byakama bije kuwasa kuzibisisa, bije kuuzibuka.’”
4 “Mwafwa ebi bikebyo binjinendeka yange Yehova, Njambi ya Isalele kutalesa ku binjibo bya muno mu nganda na binjibo bya bimyene ba Juda bibanasiula mangana balwise baje banalundula malundu a kulwisila na baje banaija na mukwale, 5 na kutalesa kuli baje bakalwisa baKaudiya na kutalesa ku myela ije ibali na kushulisa na bibimbi bya baje banjinatsii mu butenu bwange na mu kulubala kwange, baje banalingi byuma byabibi binalingisa njijeneke kutala ei nganda, njinendeka ngwange: 6 ‘Njikalingisa ino nganda ikale na bukangule bwabubwa na kukangwisa banu bakalamo na kubalingisa bakale mu kwoloka kwa kujeneka bushonde. 7 Co njikelwisa banu ba Juda baje banai mu bufunge na banu ba mu Isalele baje banai mu bufunge, co njikababezikisa ngwe munjalingile ku mashangumukilo. 8 Njikabajelesa ku milonga yabo yoshe ya bubi bubalingile kuli yange, co lalo njikakonekela bubi bwabo bwoshe na milonga ibalingile kuli yange. 9 Lizina lyei nganda likanjilingisa njilisambe na kulingisa banu boshe ba ha lifuti-libu banjishangazale na kunjana bumpau mubakaziba byuma byoshe byabibwa binjinalingila banu bange. Bakaziba lyoba na kujaja mwafwa ya byuma byoshe byabibwa na kwoloka binjikana ei nganda.’”
10 “Yehova nendeka ngwendi: ‘Ou mwela umukendeka ngweni unabihya, co lalo kumwesi banu nambe bimuna, nebi binganda bya mu Juda na bitapalo bya mu Jelusalema bije binapundu, muje kumwesi banu nambe bimuna, bakazibamo lalo 11 miyoyo ya kulisamba, na miyoyo ya kubwahelela. Bakazibamo lalo lijwi lya cambato na lijwi lya shombolwa na majwi a baje bakendeka ngwabo: “Kandeleleni Yehova wa maswalale mwafwa Yehova wapwa wamubwa, cizemo cendi cije kucesi kutenguluka cakalako myaka yoshe!”’
“‘Bakanena bwana bwa kukandelela mu njibo yange Yehova, mwafwa njikelwisa banu ba muno mu lifuti baje banai mu bufunge, co bakukalamo ngwe mubakele ha kulibanga,’ ngwendi Yehova.”
12 “Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: ‘Uno mwela unabihya, uje kuwesi na banu nambe bimuna, na mu binganda byabo byoshe, mukakala lalo bulilo bwa bimuna mubakahwimisila bimuna babo tunyungi.’
13 “Yehova nendeka ngwendi: ‘Bimuna bakaita lalo mwisi ya liboko lya uje ali na kubatanda mu binganda bya mu mitambela ya minkinda na mu binganda bya ku malundu na binganda bya ku mbwela na mu binganda bya Benjamini na mu myela ije yazengeleka Jelusalema na mu binganda bya Juda.’”
14 Yehova nendeka ngwendi: “Taleni! Matangwa ali na kwija anjikashulisilila byuma byabibwa binjakulahesele banu bakunjibo ya Isalele na banu bakunjibo ya Juda. 15 Ha simbu oyo, njikangula swana* wa kusungama wa ku naanga ya Devidi, co akakula mwamubwa na kulinga byuma mu kusungama mu lifuti. 16 Mu matangwa owo, Juda bakamwobola, co Jelusalema akakala mu kwoloka, co bakamutumbula ngwabo: Yehova Ikeye Kusungama Kwetu.’”
17 “Yehova nendeka ngwendi: ‘Ha litanda lya banu bakunjibo ya Isalele hakakala mutekulwila wa Devidi simbu yoshe, 18 co lalo tupilistu ba ku naanga ya baLevi bakatwalelelaho kwimana kulutwe lwange na kwana bwana bwa mutunu bwa kwenyeka na kwenyeka bwana bwa binona na kwana milambu.’”
19 Co Yehova walekele lalo Jelemiya ngwendi: 20 “Yehova nendeka ngwendi, ‘Nga mwasa kupokola cikumiiyo cange kutalesa ku mutanya na cikumiiyo cange kutalesa ku butsiki mangana mwonowese litangwa na butsiki kwija ha simbu inapande, 21 asinoni cikumiiyo cange na ngamba yange Devidi casa kupokoka mangana keti kukale munendi ayula ha litanda lyendi kupwa mwene na kupokola cikumiiyo cange na tupilistu ba ku naanga ya baLevi baje bakanjipangela. 22 Cili bene njikatumisa batekulwila ba ngamba yange Devidi na baLevi baje bali na kunjipangela, ngecilika munjinatumisa bingongonosi bije kumwasa kutanda, na mushekesheke wa ku kalunga-ndonga uje kumwasa kupeselesa.’”
23 Co Yehova walekele lalo Jelemiya ngwendi: 24 “Kuma wananguka bibali na kwendeka aba banu ngwabo, ‘Yehova abyana binaanga bibali byanangula’ ndi? Co lalo kubesi na kusingimika banu bange na kubamona kupwa muyati.
25 “Yehova nendeka ngwendi: ‘Ngecilika munjinazamekele cikumiiyo cange kutalesa ku mutanya na butsiki na mashiko a mwilu na lifuti-libu, 26 mu ngila imolika, kunjikabyana batekulwila ba Jakobu na batekulwila ba ngamba yange Devidi, co njikambatako bamo ku batekulwila bendi mangana bayule batekulwila ba Abrahamu na Isaki na Jakobu mwafwa njikabakungulula kutunda mu bufunge na kubazibila ngozi.’”
34 Yehova wendekele na Jelemiya omwo Mwene Nebukadineza* wa Babiloni na maswalale bendi boshe na bumwene bwoshe bwa ha lifuti-libu buje bwakele mwisi yendi na banu boshe bakele na kulwisa Jelusalema na binganda byayo byoshe, ngwendi:
2 “Yange Yehova Njambi ya Isalele njinendeka ngwange, ‘Ya ukasimutwiye na Mwene Zedekiya wa Juda na kukamuleka ngwobe: “Yange Yehova, njinendeka ngwange, ‘Ei nganda njili na kuyana mu maboko a mwene wa Babiloni, co akayenyeka na tuhya. 3 Co kuukasa kupusunuka mu liboko lyendi, mwafwa bakakukwata na kukwana mu liboko lyendi. Co ukamona mwene wa Babiloni na mesho obe kapu, co akasimutwiya nobe mesho na mesho, co ukaya ku Babiloni.’ 4 Oloni tolilila lijwi lyange Yehova, obe Mwene Zedekiya wa Juda, ‘Yange Yehova njili na kwendeka kutalesa kuli yobe ngwange: “Kuukatsi ku mukwale. 5 Ukatsa mu kwoloka, co bakakulingila cilika ca kwenyeka isense ngwe mubalingile kuli bakukulwila bobe baje bapwile bimyene simbu kanda upwe mwene, co bakakulila ngwabo, ‘Nani shukulu yetu,’ mwafwa ‘njinendeka eli lijwi,’ yange Yehova njinendekamo.”’”’”
6 Kapolofweto Jelemiya wendekele awa majwi oshe kuli Mwene Zedekiya wa Juda mu Jelusalema 7 omwo maswalale ba mwene wa Babiloni bezile na kulwisa Jelusalema na binganda byoshe bya Juda bije byasaleleho. Balwisile nganda ya Lakishi na nganda ya Azeka mwafwa bikebyo lika binganda bya kukola bya Juda byasaleleko.
8 Yehova wendekele na Jelemiya omwo Mwene Zedekiya walingile cikumiiyo na banu boshe mu Jelusalema ca kwambulula bya kupatula bindungo, 9 ngwendi munu woshe napande kupatula bindungo bendi ba baHebelu ba banalume na ba banakazi mangana keti kukale umo akwata mukwabo kaJuda kupwa ndungo yendi. 10 Ngeci bamyata boshe na banu boshe bononokele. Balikumiiye ngwabo munu na munu apatula bindungo bendi ba banalume na ba banakazi, co ngwabo kubabakwata lalo bundungo. Boshe bononokele na kubecela baye. 11 Oloni mu kwita kwa simbu, belwisile lalo baje bindungo ba banalume na ba banakazi baje babapatwile, co babakwatele lalo na kubapwisa bindungo. 12 Co Yehova wendekele na Jelemiya. Yehova wendekele ngwendi:
13 “Yange Yehova Njambi ya Isalele njinendeka ngwange, ‘Njalingile cikumiiyo na bakukulwila beni ha litangwa linjabatundisile mu lifuti lya Ijipiti, mu njibo ya bundungo, co njabalekele ngwange: 14 “Ku mamaneselelo a myaka 7, umo na umo weni napande kupatula ndolome yendi wa kaHebelu uje ibalandesele kuli ikeye uje namupangela ha myaka 6. Napande kumupatula.” Oloni bakukulwila beni kubanjitolilile nambe kujendekela matwi abo kuli yange. 15 Co ololo aha munatengulukile na kulinga byuma byabibwa ku mesho ange ha kwambulula bya kupatuka kuli bakweni banu, co munalingile cikumiiyo kulutwe lwange mu njibo ije imanena lizina lyange. 16 Oloni munatengulwile bisinganyeka byeni na kushawisa lizina lyange ha kwilwisa bindungo beni ba banalume na ba banakazi baje bamwapatwile mangana base kuya kwoshe kubashaka, co mwabakwatele lalo na kubapwisa bindungo.’
17 “Mukemwo Yehova nendeka ngwendi: ‘Kumwanjononokele ha kujeneka kupatula ndolome yeni nambe mukweni munu. Ngeci hanwoni njambulula bya kupatuka kuli yeni,’ mukemwo mwanendeka Yehova. ‘Njimipatula ha kumitsiya na mukwale na mushongo wa kulitambwisa na njala, co njikamipwisa cuma ca kukomokesa ku bumwene bwoshe bwa ha lifuti-libu. 18 Ebi bikebyo bikalingiwa ku banu baje banapokola cikumiiyo cange ha kujeneka kwononoka majwi a cikumiiyo cije cibalikumiiye kulutwe lwange mubatetele muna ngombe hakati na kwita mukati ka ije mitamba. 19 Aba banu banapu bamyata ba Juda na bamyata ba Jelusalema na bakulunu ba mu nkuta na tupilistu na banu boshe ba mu lifuti baje betile mukati ka mitamba ya uje muna ngombe. 20 Njikabana ku bitozi babo na kuli baje bashaka kubatsiya, co bibimbi byabo bikapwa byakulya bya tuzila na bikashama ba ha lifuti-libu. 21 Co Mwene Zedekiya na bamyata bendi njikabana mu maboko a bitozi babo na mu maboko a baje batonda kubatsiya na mu maboko a maswalale ba mwene wa Babiloni baje banashakele kumilwisa, oloni bali na kwiluka.’
22 “Yehova nendeka ngwendi, ‘Njikabashika na kubelwisa muno mu nganda, co bakailwisa na kuifungulula na kuyenyeka na tuhya, co binganda bya Juda njikabipwisa bingundu, co kumukakala munu.’”
35 Yehova wendekele na Jelemiya mu matangwa a ciyulo ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda, ngwendi: 2 “Ya kuli bakunjibo ya Lekabu ukasimutwiye nabo na kubatwala mu njibo ya Yehova, mu mulili umo wa kulila. Co ya ukabane binyu mangana banwe.”
3 Ngeci njambatele Jazaniya muna Jelemiya, Jelemiya muna Habazinaya na bandolome bendi, na bana bendi boshe ba banalume na bakunjibo ya Lekabu boshe, 4 co njabatwalele mu njibo ya Yehova. Njabatwalele mu mulili wa kulila wa bana ba Hanani muna Igadaliya munu wa Njambi wa busunga. Ou mulili walyatele na mulili wa kulila wa bamyata uje wakele helu lya mulili wa kulila wa Maseya muna Shalamu, muka-kunyunga ku cikolo. 5 Ngeci njakele binganja na binjaba bya kushula bya binyu kulutwe lwa baje banu bakunjibo ya Lekabu na kubaleka ngwange: “Nweni binyu.”
6 Oloni bendekele ngwabo: “Kutunu binyu, mwafwa Jehonadabu* muna Lekabu, kukulwila yetu, watushikile ngwendi, ‘Yeni na bana beni keti mukanweho binyu. 7 Co kumwapandele kutunga binjibo nambe kukuna bimbuto nambe kulima mahya a binyu nambe kukala nawo. Oloni munapande kukala mu bitenti simbu yoshe mangana mukale simbu yailaha muno mu lifuti mumuli na kukala ngwe baka-kwija.’ 8 Ngeci, tunatwalelelaho kwononoka byoshe byatushikile Jehonadabu muna kukulwila yetu Lekabu. Tunalingi ngoco ha kujeneka kunwa binyu, yetu na banakazi betu na bana betu ba banalume na bana betu ba banakazi. 9 Co kutwesi kutunga binjibo bya kukala nambe kulima mahya a binyu nambe mahya eka nambe kukala na mbuto. 10 Tuli na kutwalelelaho kukala mu bitenti na kwononoka majwi oshe atushikile kukulwila yetu Jehonadabu.* 11 Oloni Mwene Nebukadineza* wa Babiloni mwezile na kulwisa lino lifuti, twendekele ngwetu, ‘Tuyeni tutewele mu Jelusalema, tutewe maswalale ba baKaudiya na baSiria, co hano tuli na kuyoya mu Jelusalema.’”
12 Co Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 13 “Ebi bikebyo binjinendeka yange Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele ngwange, ‘Ya ukaleke banu ba Juda na baje bakala mu Jelusalema ngwobe: “Kuma kunjatwaleleleho kumishongangeya ngwange mwononoke majwi ange ndi?” mukemwo mwanendeka Yehova. 14 “Jehonadabu muna Lekabu washikile batekulwila bendi ngwendi keti banwe binyu, co banononoka majwi endi ha kujeneka kunwa binyu kweta na lelo lino. Ngeci banononoka byabashikile kukulwila yabo. Oloni yange njinelukila-ilukila* kwendeka neni, oloni kumwanjononokele. 15 Co njatwaleleleleho kutuma bangamba bange tupolofweto kuli yeni, njelukilile-ilukilile* kubatuma bakumileke ngwabo, ‘Njimilomba mutenguluke na kuseza bingila byeni byabibi, na kulinga byuma byabibwa. Keti mukabangeye binjambi beka na kubapangela. Co mutwalelelaho kukala mu lifuti linjamyanene hamolika na bakukulwila beni.’ Oloni yeni kumwajendekele matwi eni nambe kunjitolilila. 16 Batekulwila ba Jehonadabu muna Lekabu banononoka lishiko lyabanene kukulwila yabo, oloni aba banu kubanjitolililile.”’”
17 “Ngeci Yehova, Njambi wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: ‘Njinenela Juda na baje boshe bakala mu Jelusalema bukalu bwoshe buje bunjabalekele ngwange njibanenela, mwafwa njinabendekela, oloni kubatolililile, co njinatwalelelaho kubasana, oloni shabo kukumbulula.’”
18 Co Jelemiya walekele bakunjibo ya Lekabu ngwendi: “Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Omwo munononoka lishiko lya kukulwila yeni Jehonadabu na kutwalelelaho kwononoka mashiko endi oshe na kulinga ngwe muje bene mwamishikile, 19 yange Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele, njendeka ngwange: “Batekulwila ba Jehonadabu* muna Lekabu bakatwalelelaho kupanga kulutwe lwange.”’”
36 Co mu mwaka wa mu ciwana wa ciyulo ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda, Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 2 “Ambata libulu usonekemo majwi oshe a kusompa anjakulekele kutalesa kuli Isalele na Juda na mafuti oshe, kutunda ha litangwa lya kulibanga linjendekele nobe mu matangwa a Josiya kweta na lelo. 3 Hamo bakunjibo ya Juda mubaziba bukalu bwoshe bunjishaka kubanenela, baseza bingila byabo byabibi mangana njikonekele milonga yabo na bubi bwabo.”
4 Co Jelemiya wasanene Baluki muna Nelaya na kumuleka majwi oshe amulekele Yehova, co Baluki wawasonekele mu libulu lya kuzenga. 5 Co Jelemiya washikile Baluki ngwendi: “Yange bananjibindika kukobela mu njibo ya Yehova. 6 Ngeci yobe unapande kuyamo na kukatanda mu kutambeka majwi a Yehova ali mu libulu lya kuzenga liunasoneka muje muli majwi anjinakala na kukuleka ngwange usoneke. Unapande kukawatandela banu ku njibo ya Yehova ha litangwa lya kulibindika kulya. Unapande kuwatandela banu ba Juda boshe baje banatunda mu binganda byabo na kwija ku njibo ya Njambi. 7 Hamo mubalomba Yehova ngwabo abatetele, abatolilila, co lalo hamo umo na umo wabo atenguluka na kuseza bingila byendi byabibi, mwafwa Yehova nendeka laja ngwendi nalubalela manene aba banu.”
8 Ngeci, Baluki muna Nelaya walingile byoshe byamushikile kapolofweto Jelemiya. Watandele mu kutambeka majwi a Yehova aje akele mu libulu lya kuzenga ku njibo ya Yehova.
9 Co mu ciyulo camucitanu ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda, mu ngonde ya bu 9, banu boshe ba mu Jelusalema na banu boshe baje bezile mu Jelusalema kutunda mu binganda bya Juda balibindikile kulya ku mesho a Yehova. 10 Co Baluki watandele mu kutambeka majwi a Jelemiya aje akele mu libulu lya kuzenga. Wawatandelele ku njibo ya Yehova, mu mulili wa kulila wa Gemaliya muna Shafani muka-kusononona,* mu lilapa lya helu, ku bukobelelo bwa ku cikolo caciha ca ku njibo ya Yehova oku banu boshe bali na kuziba.
11 Mikaya muna Gemaliya, Gemaliya muna Shafani, mwazibile majwi oshe a Yehova a mu libulu lya kuzenga, 12 waile ku njibo ya mwene, mu mulili* wa muka-kusoneka. Bamyata boshe batumamene kuje bapwile: Elishama muka-kusoneka, na Delaya muna Shemaya, na Eunatani muna Akibo, na Gemaliya muna Shafani, na Zedekiya muna Hananiya, na bamyata bakwabo boshe. 13 Mikaya wabalekele majwi oshe aje azibile kuli Baluki mwakele na kutanda mu libulu lya kuzenga oku banu boshe bali na kuziba.
14 Co bamyata boshe batumine Jehudi muna Nethanaya, Nethanaya muna Shelemiya, Shelemiya muna Kushai, bamutumine kuli Baluki ngwabo: “Ija na libulu lya kuzenga lije liunakala na kutandela banu.” Baluki muna Nelaya wambatele lije libulu lya kuzenga mu liboko lyendi na kuyako. 15 Bamulekele ngwabo: “Tumama oho ututandelelyo mu kutambeka.” Ngeci Baluki wabatandelelelyo.
16 Co mubazibile awa majwi oshe balitalele umo na mukwabo oku bali na kuziba lyoba, co balekele Baluki ngwabo: “Tunapande kuleka mwene awa majwi oshe.” 17 Co behwile Baluki ngwabo: “Tuleke, unasonekele bati awa majwi oshe? Kuma Jelemiya ikeye nakala na kukulekawo ndi?” 18 Baluki wabakumbulwile ngwendi: “Eyo, ikeye nakala na kunjileka awa majwi oshe, co njinawasonekele na inki omu mu libulu lya kuzenga.” 19 Bamyata balekele Baluki ngwabo: “Yeni mukalishweke, yobe na Jelemiya, co keti kukale munu azibuka kumulishweka.”
20 Co basezele lije libulu mu mulili wa Elishama muka-kusoneka, co baile kuli mwene uje wakele mu lipela, co bakamulekele byuma byoshe bibazibile.
21 Ngeci mwene watumine Jehudi ngwendi akambate lije libulu lya kuzenga, co Jehudi wakalyambatele mu mulili wa Elishama muka-kusoneka. Jehudi watandele lije libulu oku mwene na bamyata boshe baje bemanene kuyehi na mwene bali na kuziba. 22 Mwene watumamene mu njibo yakele na kukala ha simbu ya cisika. Ei yapwile ngonde ya bu 9,* co mwene wakele na kwota tuhya ha mbaula. 23 Jehudi mwakele na kutandako mitamba itatu nambe iwana, mwene wakele na kuteta ije mitamba na moko ya muka-kusoneka na kumbila ije mitamba mu tuhya tuje twakele ha mbaula. Walingile ngoco kweta noho henyekelele lije libulu lya kuzenga lyoshe mu tuhya tuje twakele ha mbaula. 24 Mwene na bangamba bendi boshe baje bazibile awa majwi oshe kubazibile lyoba, co kubatabwile bizalo byabo. 25 Nameme Eunatani na Delaya na Gemaliya balambelelele mwene ngwabo keti enyeke lije libulu lya kuzenga, oloni kabatolililile. 26 Kutundaho, mwene washikile Jelamele muna mwene na Selaya muna Aziliele na Shelemiya muna Abudele ngwendi bakwate Baluki muka-kusoneka, na kapolofweto Jelemiya, oloni Yehova wabashwekele.
27 Co mwene mwenyekele libulu lya kuzenga lije lyakele na majwi asonekele Baluki aje amulekele Jelemiya, Yehova walekele Jelemiya ngwendi: 28 “Ambata libulu lya kuzenga likwabo usonekemo majwi oshe aje anakala mu libulu lya kuzenga lya kulibanga lije lyanenyeka Mwene Jehoyakimu wa Juda. 29 Co unapande kuleka Mwene Jehoyakimu wa Juda awa majwi a kusompa ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Unenyeka eli libulu lya kuzenga na kwendeka ngwobe, ‘Bika biunasonekelaho ngwobe: “Cili bene mwene wa Babiloni aija na kunyongesa lino lifuti, co kumukakala munu nambe kasitu”?’ 30 Ngeci Yehova nendeka kutalesa kuli Mwene Jehoyakimu wa Juda ngwendi, ‘Naumo wahi wa ku naanga yendi akatumama ha litanda lya Devidi, co cibimbi cendi cikakala lika hangacije, mutanya cikenya na litanya, co butsiki cikashinuka na lisika. 31 Co njikamwana kashitiko hamolika na batekulwila bendi na bangamba bendi mwafwa ya milonga yabo, co njikanena bukalu hali bakebo na hali baje bakala mu Jelusalema na ha banu ba mu Juda. Njikanena bukalu bwoshe buje bunjendekele ngwange njibanenela mwafwa kubanjitolililile.’”’”
32 Co Jelemiya wambatele libulu lya kuzenga likwabo na kulyana Baluki muka-kusoneka, muna Nelaya, co wasonekele majwi oshe amulekele Jelemiya aje akele mu libulu lya kuzenga lije lyenyekele Mwene Jehoyakimu wa Juda. Co babwezeleleleko majwi amangi a kutunda kuli Njambi.
37 Co Mwene Zedekiya muna Josiya washangumukile kuyula mu mwela wa Koniya* muna Jehoyakimu, mwafwa Mwene Nebukadineza* wa Babiloni wamupwisile mwene mu lifuti lya Juda. 2 Oloni ikeye na bangamba bendi na banu ba mu lifuti kubatolililile majwi a Yehova endekele kwitila muli kapolofweto Jelemiya.
3 Co Mwene Zedekiya watumine Jehukale muna Shelemiya na Zefaniya muna kapilistu Maseya kuli kapolofweto Jelemiya ngwendi: “Shukulu-kambu, tulombeleleko kuli Yehova Njambi yetu.” 4 Jelemiya wakele na kulyendela mu kuzituka mukati ka banu, mwafwa te kanda bacimwake mu kamenga. 5 BaKaudiya baje bazengelekele Jelusalema mubazibile ngwabo maswalale ba Falo bali na kwija kutunda ku Ijipiti, baKaudiya batundile ku Jelusalema. 6 Co Yehova walekele kapolofweto Jelemiya ngwendi: 7 “Yehova Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Ebi bikebyo bimunapande kuleka mwene wa Juda uje namitumu ngwendi mwakwihule kuli yange. Yeni mukamuleke ngweni: “Maswalale ba Falo baje bali na kwija na kukukwasa banapande kwiluka ku lifuti lyabo ku Ijipiti. 8 Co baKaudiya bakeluka na kulwisa ei nganda na kuifungulula na kuyenyeka na tuhya.” 9 Yehova nendeka ngwendi, “Keti mulikwise ha kwendeka ngweni, ‘BaKaudiya banaililila,’ mwafwa bakeluka lalo. 10 Nameme ngwe mwasele kuhyana maswalale boshe ba baKaudiya baje bali na kumilwisa na kusezako lika baje banabulumuka, obo bene basalako ngwe anga bakatuka kutunda mu bitenti byabo na kwija na kwenyeka ei nganda.”’”
11 Maswalale ba baKaudiya mubatundile ku Jelusalema mwafwa ya maswalale ba Falo, 12 Jelemiya watundile ku Jelusalema na kuya ku lifuti lya Benjamini mangana akatambule mutamba wendi mukati ka banu bendi. 13 Oloni mwetele ku Cikolo ca Benjamini, mukulunu wa baka-kunyunga wa lizina lya Ilija muna Shelemiya, Shelemiya muna Hananiya, wakwatele kapolofweto Jelemiya na kumuleka ngwendi: “Uli na kutewela ku baKaudiya.” 14 Oloni Jelemiya wamukumbulwile ngwendi: “Embwe, keti mukemwo. Kunjesi na kutewela ku baKaudiya.” Oloni Ilija kamutolililile, ngeci wakutile Jelemiya na kumutwala ku bamyata. 15 Bamyata balubalelele Jelemiya, co bamupupile na kumukutila mu njibo ya Jehonatani muka-kusoneka, ije ibapwisile kamenga. 16 Jelemiya bamwakele mu kamenga ka mwisi ya libu, mu kamulili kamo kakandondo, co wakelemo matangwa amangi.
17 Co Mwene Zedekiya watumine banu ngwendi bakamushake, co mwene wamwihwilile ku bushweke mu njibo yendi, ngwendi: “Kuli bimo byanendeka Yehova ndi?” Jelemiya wamukumbulwile ngwendi, “Kubili.” Co watwaleleleleho kwendeka ngwendi, “Bakakwana mu maboko a mwene wa Babiloni.”
18 Jelemiya walekele lalo Mwene Zedekiya ngwendi: “Bika binjinakubiisila nebi binjinabiisila bangamba bobe, nebi binjinabiisila aba banu mangana munjake mu kamenga? 19 Bali kuli oni tupolofweto bobe baje bapolofwetele kuli yobe ngwabo, ‘Mwene wa Babiloni kaija na kukulwisa na kulwisa lino lifuti’? 20 Njikulomba unjitolilile obe shukulu yange, mwene yange. Njilomba unjitetele. Keti unjilwise lalo ku njibo ya Jehonatani muka-kusoneka, keti ngoconi njikatsilako.” 21 Ngeci Mwene Zedekiya washikile ngwendi Jelemiya bamwake mu kamenga mu Lilapa lya Baka-kunyunga, co bakele na kumwana likende lya mubundungulu ha litangwa na litangwa. Awa makende akele na kutunda mu tapalo ya baka-kwoca makende. Bakele na kumwana awa makende kweta noho hawahwililile oshe mu nganda. Co Jelemiya wakele muje mu Lilapa lya Baka-kunyunga.
38 Co Shefatiya muna Matane, na Gedaliya muna Pasha, na Juka muna Shelemiya, na Pasha muna Maukaija, bazibile majwi endekele Jelemiya ku banu boshe, ngwendi: 2 “Yehova nendeka ngwendi, ‘Woshe uje atwalelelaho kukala muno mu nganda atsa ku mukwale na ku njala yakama na ku mushongo wa kulitambwisa, oloni uje alyana mu maboko a baKaudiya atwalelelaho kuyoya na kwobola mwonyo wendi ngwe byuma bibanapukula.’* 3 Yehova nendeka ngwendi, ‘Cili bene ei nganda bayana ku maswalale ba mwene wa Babiloni, co akaifungulula.’”
4 Bamyata balekele mwene ngwabo: “Tukulomba utsiye ou munalume mwafwa awa majwi ali na kwendeka ali na kuzeyesa maswalale banasalako muno mu nganda na banu boshe. Mwafwa ou munalume katondo ngwendi aba banu bakale mu kwoloka, oloni atonda ngwendi bakobele mu bukalu.” 5 Mwene Zedekiya wabakumbulwile ngwendi: “Mulingeni mwoshe mumushakela, mwafwa yange mwene kunjasa kumibindika.”
6 Ngeci bambatele Jelemiya na kumumbila mu lisima lya Maukaija muna mwene lije lyakele mu Lilapa lya Baka-kunyunga. Basoselelemo Jelemiya na mikole. Muje mu lisima kumwakele mema, mwakele lika mandoba, co Jelemiya washangumukile kumbombomena mu mandoba.
7 Ebedi-meleki wa ku Ithopia uje wapwile munalume wa bulemu* mu njibo ya mwene wazibile ngwabo Jelemiya banamwaka mu lisima. Ha simbu oyo, mwene watumamene ku Cikolo ca Benjamini, 8 ngeci Ebedi-meleki watuhukile mu njibo ya mwene na kukasimutwiya na mwene ngwendi: 9 “Shukulu yange, mwene yange, byuma bibanalingi aba banalume kuli kapolofweto Jelemiya byabibi manene. Banamumbila mu lisima, co atsilamo muje mwafwa ya njala yakama, mwafwa makende anahumo muno mu nganda.”
10 Co mwene washikile Ebedi-meleki wa ku Ithopia ngwendi: “Ambata banalume 30 mangana uye nabo mukatundise kapolofweto Jelemiya mu lisima simbu kanda atse.” 11 Ngeci Ebedi-meleki wambatele baje banalume, co baile mu njibo ya mwene, mu mulili uje wakele mwisi ya mulili wa kutulikila bufuko, co bakambatelemo binanga bya kutabozoka na bizalo bya kutabozoka, co babisoselele kuli Jelemiya uje wakele mu lisima kupangesa mikole. 12 Co Ebedi-meleki wa ku Ithopia walekele Jelemiya ngwendi: “Jelemiya aka obyo binanga na bizalo bya kutabozoka mu biñondondwa byobe mangana mikole keti ikupwesule.” Jelemiya walingile ngoco bene, 13 co bakokele Jelemiya na mikole na kumutundisa mu lisima. Co Jelemiya watwaleleleleho kukala mu Lilapa lya Baka-kunyunga.
14 Mwene Zedekiya wasanene kapolofweto Jelemiya mangana aije kuli ikeye, ku cikolo camucitatu cije cakele mu njibo ya Yehova, co mwene walekele Jelemiya ngwendi: “Kuli bimo binjishaka kukwihula. Keti unjishwekele cuma coshe-coshe.” 15 Jelemiya wakumbulwile Zedekiya ngwendi: “Nga njikuleka, unjitsiya. Co lalo nga njikunangula, kuunjitolilila.” 16 Ngeci Mwene Zedekiya walisingile kuli Jelemiya ku bushweke ngwendi: “Njilisinga hali Yehova wa kuyoya uje natwana eci kuyoya ngwange kunjikutsii, co lalo kunjikwana mu maboko aba banu bashaka kukutsiya.”
17 Co Jelemiya walekele Zedekiya ngwendi: “Yehova Njambi wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Nga ulyana mu maboko a bamyata ba mwene wa Babiloni, co wobola mwonyo wobe, co lalo ino nganda kubayenyeka na tuhya, co yobe na bakunjibo yobe mwoboka. 18 Oloni nga kuulyana mu maboko a bamyata ba mwene wa Babiloni, co ino nganda bayana mu maboko a baKaudiya, bayenyeka na tuhya, co nobe kuukasa kupusunuka mu maboko abo.’”
19 Co Mwene Zedekiya walekele Jelemiya ngwendi: “Njalishoshomwena baJuda baje banatewela ku baKaudiya, mwafwa nga banjana mu maboko a baJuda, co banjilinga mwamubi.” 20 Oloni Jelemiya wendekele ngwendi: “Kubakwana mu maboko abo. Yobe ononoka lika majwi a Yehova anjili na kukuleka, co byuma bikwendela mwamubwa, co utwalelelaho kuyoya. 21 Oloni nga ubyana kulyana mu maboko abo, co byuma byananjileke Yehova bilingiwa. 22 Nanjimwesa banakazi boshe baje banasala mu njibo ya mwene wa Juda oku bali na kubatuhula na kubatwala ku bamyata ba mwene wa Babiloni, co bali na kwendeka ngwabo,
‘Banalume baje baakulahelele banamukwisi na kumuhyana.
Banalingisa mendi endi akakateye mu mandoba.
Co banamuseze.’
23 Co banakazi bobe boshe na bana bobe ba banalume bakabatwala ku baKaudiya, co yobe kuukasa kupusunuka mu maboko abo. Mwene wa Babiloni akakukwata, co ino nganda bakayenyeka na tuhya mwafwa yobe.”
24 Co Zedekiya walekele Jelemiya ngwendi: “Keti uleke munu woshe-woshe ebi byuma mangana keti utse. 25 Co nga bamyata baziba ngwabo njinasimutwiya nobe, co baija kuli yobe na kukuleka ngwabo, ‘Tuleke biunaleke mwene. Keti utushwekele cuma coshe-coshe, co kutukutsii. Mwene nakuleke bika?’ 26 Unapande kubakumbulula ngwobe, ‘Njinakala na kulomba mwene ngwange keti anjilwise ku njibo ya Jehonatani mangana keti njikatsileko.’”
27 Mu kwita kwa simbu, bamyata boshe bezile kuli Jelemiya na kumwihula, co wabalekele byuma byoshe byamushikile mwene ngwendi endeke. Ngeci kubendekele byuma bikwabo lalo, mwafwa kubazibile byuma byasimutwiiye Jelemiya na mwene. 28 Jelemiya watwaleleleleho kukala mu Lilapa lya Baka-kunyunga kweta na ha litangwa libafungulwile Jelusalema. Jelemiya anga wakele muje bene na ha simbu ibafungulwile Jelusalema.
39 Mu mwaka wa bu 9 wa ciyulo ca Mwene Zedekiya wa Juda, mu ngonde ya bu 10, Mwene Nebukadineza* wa Babiloni na maswalale bendi boshe bezile ku Jelusalema na kuizengeleka.
2 Mu mwaka wa bu 11 wa ciyulo ca Zedekiya, mu ngonde yamuciwana ha litangwa lya bu 9 omu mu ngonde, batubile cibumbe ca nganda. 3 Co bamyata boshe ba mwene wa Babiloni bakobelele mu nganda na kukatumama ha Cikolo ca Hakati. Aba bamyata bapwile: Nego-shaleza uje wapwile Samuga na Nebo-sasechimu uje wapwile Labusalisi* na Nego-shaleza uje wapwile Labumagi* na bamyata boshe ba mwene wa Babiloni.
4 Mwene Zedekiya wa Juda na maswalale bendi boshe mubabamwene, batewele, co batuhukile mu nganda butsiki. Betile ngila ya ku lihya lya mwene, co batuhukilile ku cikolo cije cakele mukati ka bibumbe bibali. Batwaleleleleho kulyunukwa. Betile ngila ya Alaba. 5 Oloni maswalale ba baKaudiya babakilimisile, co bakawanene Zedekiya mu byana bya Jeliko. Bamukwatele na kumutwala kuli Mwene Nebukadineza wa Babiloni ku Ribula mu lifuti lya Hamathi kuje kubakamusompelele. 6 Co bana ba Zedekiya ba banalume babatsiilile ha mesho endi ku Ribula ngwe mwashikile mwene wa Babiloni, co lalo banu ba Juda ba bulemu boshe babatsiile ngwe mwashikile mwene wa Babiloni. 7 Co watubile mesho a Zedekiya na kumukuta na malyenge a kopa na kumutwala ku Babiloni.
8 Co baKaudiya benyekele njibo ya mwene na binjibo bya banu na kubujula bibumbe bya Jelusalema. 9 Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga wambatele banu boshe baje basalele mu nganda na baje batewelele kuli ikeye na boshe baje bakele hanja ya nganda na kubatwala mu bufunge ku Babiloni.
10 Oloni Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga wasezeleko tuhutu bamo ba mamaneselelo mu lifuti lya Juda baje kubakele na byuma byoshe-byoshe. Ha litangwa lije wabanene mahya a binyu na mahya eka mangana balime.*
11 Co Mwene Nebukadineza* wa Babiloni wanene awa mashiko kuli Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga kutalesa kuli Jelemiya ngwendi: 12 “Mwambate ukamunyunge, keti ukamulinge mwamubi, co ukamwane byuma byoshe byaakulomba.”
13 Ngeci Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga na Nebushazibani uje wapwile Labusalisi* na Nego-shaleza uje wapwile Labumagi* na banalume ba bulemu boshe ba mwene wa Babiloni batumine banu 14 bakashake Jelemiya mu Lilapa lya Baka-kunyunga na kumwana mu maboko a Gedaliya muna Ahikamu, Ahikamu muna Shafani, mangana amutwale ku njibo yendi. Ngeci, Jelemiya wayoyele mukati ka banu mu kuzituka.
15 Jelemiya mubamushokelele mu Lilapa lya Baka-kunyunga, Yehova wamulekele ngwendi: 16 “Ya ukaleke Ebedi-meleki wa ku Ithopia ngwobe, ‘Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Njishulisilila majwi ange a kunenela ei nganda bukalu keti bubwa, co ha litangwa olyo ukamona ebi byuma mubikalingiwa.”’
17 “‘Oloni yobe njikakwobola ha litangwa olyo,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘co kubakakwana mu maboko a banu baukazibila lyoba.’
18 “‘Mwafwa cili bene njikakwobola, co kuukatsi ku mukwale. Ukobola mwonyo wobe ngwe cuma cibanapukula* mwafwa wanjikulahelele,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
40 Jelemiya mubamupatwile ku Lama kuli Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga, Yehova wendekele nendi. Nebuzaladani wamutwalele kuje oku namukutu malyenge ku maboko, co Jelemiya wakele hakati ka banu boshe ba mu Jelusalema na banu ba mu Juda baje babakele na kutwala mu bufunge ku Babiloni. 2 Co mukulunu wa baka-kunyunga wambatele Jelemiya na kumuleka ngwendi: “Yehova Njambi yobe wapolofwetele ngwendi obu bukalu bukeja omu mu lifuti, 3 Co Yehova nalingi bene muje mwendekelele mwafwa munalingi bubi ku mesho a Yehova, co kumwononokele lijwi lyendi mukemwo ebi byuma binalingiwa kuli yeni. 4 Lelo njikuzitula malyenge ali ku maboko obe. Nga ushaka wasa kuya nange ku Babiloni, co njikakunyunga mwamubwa. Oloni nga kuushaka kuya nange ku Babiloni, co keti uye nange. Tala! Lifuti eli, wasa kuya kwoshe kuushaka.”
5 Simbu kanda Jelemiya atenguluke na kuya, Nebuzaladani wamulekele ngwendi: “Iluka kuli Gedaliya muna Ahikamu, Ahikamu muna Shafani, uje yanangula mwene wa Babiloni ngwendi atwamenene binganda bya Juda, co ukakale nendi hamolika na banu bali mu lifuti, nambe ya kwoshe-kwoshe kuushaka.”
Co mukulunu wa baka-kunyunga wamwanene byakulya na bwana bumo na kumwecela aye. 6 Ngeci Jelemiya waile kuli Gedaliya muna Ahikamu ku Mizipa, co wakakele nendi hamolika na banu baje basalele mu lifuti.
7 Mu kwita kwa simbu, bakulunu ba maswalale boshe na maswalale babo baje bakele kulako na bimbongi bazibile ngwabo mwene wa Babiloni nangula Gedaliya muna Ahikamu ngwendi atwamenene lifuti lya Juda, co lalo wamwangile ngwendi atwamenene banalume na banakazi na banike ba tuhutu ba muje mu lifuti baje kubaile ku Babiloni. 8 Ngeci bezile kuli Gedaliya ku Mizipa. Aba bezile bapwile: Ishimaele muna Nethanaya, Johanani na Jonathani, bana ba Selaya, Selaya muna Tanihumeti, bana ba Efai wa kaNetofa na Jezaniya muna Makathi, hamolika na banu babo. 9 Gedaliya muna Ahikamu, Ahikamu muna Shafani walisingile kuli bakebo na ku maswalale babo ngwendi: “Keti mutewe kupangela baKaudiya, kaleni mu lifuti na kupangela mwene wa Babiloni, co byuma bimyendela mwamubwa. 10 Oloni yange njikala mu Mizipa mangana njimimanene ku baKaudiya baje baija kuli yetu. Oloni yeni munapande kukungulula binyu na bushuka bwa mu ntondwe na mazi na kubyaka mu bikwata byeni bya kutulikila na kukala mu binganda bimunaswana.”
11 Co baJuda boshe baje bakele mu Mowabi na mu Amoni na mu Edomu na baje boshe bakele mu mafuti eka nabo bazibile ngwabo mwene wa Babiloni natabesa bamo babandondo ngwendi basale mu Juda, co lalo ngwabo nangula Gedaliya muna Ahikamu, Ahikamu muna Shafani ngwendi abatwamenene. 12 Ngeci baJuda boshe bashangumukile kwiluka kutunda ku mitambela yoshe kubabashandwelele, co belukile mu lifuti lya Juda kuli Gedaliya ku Mizipa, co bakungulwile binyu na bushuka bwa mu ntondwe mu bwingi manene.
13 Johanani muna Kaleya na maswalale bendi boshe na bantwama ba maswalale boshe baje bakele mu mitambela yakele kulako na bimbongi bezile kuli Gedaliya ku Mizipa. 14 Bamulekele ngwabo: “Kuma kuuzibuka ngwobe Balisi mwene wa baAmoni natumu Ishimaele muna Nethanaya ngwendi akukutsiye ndi?” Oloni Gedaliya muna Ahikamu kabakulahelele.
15 Co Johanani muna Kaleya walekele Gedaliya ku bushweke ku Mizipa ngwendi: “Njishaka kuya na kutsiya Ishimaele muna Nethanaya, co wahi azibuka, mwafwa bika byakutsiila na kulingisa banu boshe aba ba Juda balishandangane na baje banasalako mu Juda mangana banyonge?” 16 Oloni Gedaliya muna Ahikamu walekele Johanani muna Kaleya ngwendi: “Keti ulinge ngoco mwafwa biuli na kwendeka hali Ishimaele binapu bya makuli.”
41 Mu ngonde ya bu 7, Ishimaele muna Nethanaya, Nethanaya muna Elishama, uje wapwile wa ku naanga ya bumwene, uje lalo wapwile umo wa banu ba mwene ba bulemu, wezile na banu 10 kuli Gedaliya muna Ahikamu ku Mizipa. Mubakele na kulya hamo ku Mizipa, 2 Ishimaele muna Nethanaya na baje banu 10 baakele nabo bakatukile na kutsiya Gedaliya muna Ahikamu, Ahikamu muna Shafani, na mukwale. Ngeci Ishimaele watsiile uje yangwile mwene wa Babiloni ngwendi atwamenene lije lifuti. 3 Ishimaele watsiile lalo na baJuda boshe baje bakele na Gedaliya mu Mizipa na maswalale ba baKaudiya baje bakele kuje.
4 Litangwa lyateleko kutunda habatsiilile Gedaliya, simbu kanda munu woshe-woshe azibe ei ñanda, 5 kwezile banalume 80 baje batundile ku Shekemu na ku Shilo na ku Samaliya. Babatehwile minjezi, co bizalo byabo babitabwile, co lalo balilengozwele. Aba banu bambatele bwana bwa binona na isense ya kutoka mangana babinene ku njibo ya Yehova. 6 Ngeci, Ishimaele muna Nethanaya watundile mu Mizipa, co waile na kuliwana nabo, waile oku alila. Mwaliwanene nabo wabalekele ngwendi: “Tuyeni kuli Gedaliya muna Ahikamu.” 7 Oloni mubakobelele mu nganda, Ishimaele muna Nethanaya na banu bendi batsiile baje banu na kubombila mu lisima.
8 Oloni hakati kabo hakele banalume 10 baje balekele Ishimaele ngwabo: “Yetu keti ututsiye, mwafwa tunashweke tiliku na mbali na mazi na buki mu mahya.” Ngeci kabatsiilile hamolika na bandolome babo. 9 Co Ishimaele wombilile bibimbi bya banu boshe batsiile mu lisima lyakama lije lyendile Mwene Asa mwamujujwisile Mwene Basha wa Isalele. Ishimaele muna Nethanaya washulisile eli lisima na bibimbi.
10 Ishimaele wakwatele bufunge banu boshe baje bakele mu Mizipa, hamolika na bana ba mwene ba banakazi na banu boshe baje basalele mu Mizipa. Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga wakele aba banu mu maboko a Gedaliya muna Ahikamu. Ishimaele muna Nethanaya wabakwatele bufunge na kuya nabo mu sambwa ku baAmoni.
11 Johanani muna Kaleya na bantwama ba maswalale boshe baje baakele nabo mubazibile ebi byuma byabibi byoshe byalingile Ishimaele muna Nethanaya, 12 bambatele banalume boshe na kuya na kulwisa Ishimaele muna Nethanaya, co bakamuwanenene kuyehi na mema amangi* mu Gibioni.
13 Banu boshe baje bakele na Ishimaele babwahelelele mubamwene Johanani muna Kaleya na bantwama ba maswalale boshe baje bakele nendi. 14 Co banu boshe baje babakwatele bufunge kuli Ishimaele ku Mizipa batengulukile na kwiluka na Johanani muna Kaleya. 15 Oloni Ishimaele muna Nethanaya na banu bendi 8 batewele Johanani, co baile ku baAmoni.
16 Johanani muna Kaleya na bantwama ba maswalale boshe baje bakele nendi baile na banu boshe ba ku Mizipa baje babobwele kuli Ishimaele muna Nethanaya munima ya kutsiya Gedaliya muna Ahikamu. Bambatele banalume, maswalale, banakazi, banike, na bakulunu ba mu nkuta kutunda ku Gibioni. 17 Ngeci baile na kukala ku mwela wa kutulila wa Kimuhamu uje wakele kuyehi na Betelehema. Biyongola byabo byapwile bya kuya ku Ijipiti 18 mwafwa ya baKaudiya. Bazibilile lyoba baKaudiya mwafwa Ishimaele muna Nethanaya watsiile Gedaliya muna Ahikamu uje yangwile mwene wa Babiloni ngwendi atwamenene lifuti lya Juda.
42 Co bantwama ba maswalale boshe na Johanani muna Kaleya na Jezaniya muna Hoshaya na banu boshe, kutunda ku wamundondo kutwala ku wakama, bezile 2 kuli kapolofweto Jelemiya na kwendeka ngwabo: “Shukulu-kambu tolilila byuma bitukulomba, co utulombeleleko kuli Yehova Njambi yobe. Lombelelako aba banu banasalako, mwafwa ngwe muunamwena, babandondo lika banasalako ku mbunga yakama. 3 Yehova Njambi yobe atuleke ngila itunapande kwendamo nebi bitunapande kulinga.”
4 Kapolofweto Jelemiya wabakumbulwile ngwendi: “Njinamizibi, co njilombela kuli Yehova Njambi yeni kwesekesa na byuma bimunalombo, co majwi oshe amikumbulula Yehova njimilekawo. Kunjimishwekela nameme lijwi limo.”
5 Bakumbulwile Jelemiya ngwabo: “Yehova Njambi apwe mukaleho wa busunga na wa kulongwa, co atulinge mwamubi nga kutulingi bene byatushika Yehova Njambi yobe kwitila muli yobe. 6 Nameme bipwe byabibwa nambe byabibi, twononoka lijwi lya Yehova Njambi yetu kuje kutunakutumu, mangana byuma bitwendele mwamubwa, mwafwa twononoka lijwi lya Yehova Njambi yetu.”
7 Munima ya matangwa 10, Yehova wendekele na Jelemiya. 8 Co Jelemiya wasanene Johanani muna Kaleya na bantwama ba maswalale boshe baje bakele nendi na banu boshe, kutunda ku wamundondo kutwala ku wakama. 9 Jelemiya wabalekele ngwendi: “Yehova Njambi ya Isalele kuje kumunanjitumine ngweni njikamulombe mangana amitetele, nendeka ngwendi: 10 ‘Nga cili bene mukala muno mu lifuti, co njimitunga, kunjimisiula, co lalo njimikuna, kunjimitukula, mwafwa njitengulula bisinganyeka byange ha bukalu bunjinaminenela. 11 Keti muzibe lyoba mwafwa ya mwene wa Babiloni uje imuli na kuzibila lyoba.’
“‘Keti mumuzibile lyoba,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘mwafwa njili hamo neni mangana njimyobole na kumitundisa mu liboko lyendi. 12 Njikamitetela, co nendi akamitetela na kumilwisa ku lifuti lyeni.
13 “‘Oloni nga mwendeka ngweni, “Embwe kutukalamo muno mu lifuti,” co lalo kumwononoka lijwi lyange Yehova Njambi yeni 14 ha kwendeka ngweni, “Embwe tuya ku lifuti lya Ijipiti kuje kukwesi nzita nambe cilumo ca limbinga ca nzita nambe njala, kukekwo kutukakala,” 15 co tolilileni lijwi lya Yehova eni munasala mu Juda. Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Nga mukakateya kuya ku Ijipiti na kukakalako, 16 co owo bene mukwale umuli na kutewa ukamiwana kuje bene ku lifuti lya Ijipiti, co lalo njala yakama imuli na kutewa imikaba ku lifuti lya Ijipiti, co kukekwo kumukatsila. 17 Co banu boshe baje banakakateya kuya ku Ijipiti na kukakalako bakatsilako na mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa. Naumo wahi akoboka nambe kutewa bukalu bunjikabanenela.”’
18 “Mwafwa Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: ‘Nga muya ku Ijipiti, co njiketila butenu bwange hali yeni ngwe munjetilile butenu bwange hali banu ba mu Jelusalema, co mukapwa cisingo na cuma ca kukomokesa na cuma ca kushauka na cuma ca shwamwa, co uno mwela kumukaumono lalo.’
19 “Eni munasala mu Juda, Yehova namikanda ngwendi keti muye ku Ijipiti. Zibukeni ngweni njinaminangula litangwa lya lelo 20 ngwange milonga yeni imitsiisa. Mwafwa munanjitumine kuli Yehova Njambi yeni ngweni, ‘Tulombelele kuli Yehova Njambi yetu, co tuleke byoshe byakuleka Yehova Njambi yetu, co tubilinga.’ 21 Co lelo njinamileke, oloni kumwononoka lijwi lya Yehova Njambi yeni nambe kulinga byoshe-byoshe byananjitumu ngwendi njimileke. 22 Ngeci, cili bene zibukeni ngweni mukatsila ku mwela kumunashungwiya kuya na kukala. Mukatsilako na mukwale na njala yakama na mushongo wa kulitambwisa.”
43 Jelemiya mwamanesele kuleka banu boshe majwi oshe aje atundile kuli Yehova Njambi yabo, majwi oshe amutumine Yehova Njambi yabo ngwendi abaleke, 2 Azariya muna Hoshaya na Johanani muna Kaleya na banu boshe ba likamba balekele Jelemiya ngwabo: “Makulyobe! Yehova Njambi yetu kakutumine ngwendi wakwendeke ngwobe, ‘Keti muye na kukala ku Ijipiti.’ 3 Oloni Baluki muna Nelaya ali na kukushongangeya ngwendi utwane mu maboko a baKaudiya mangana batutsiye na kututwala mu bufunge mu Babiloni.”
4 Ngeci Johanani muna Kaleya na bantwama ba maswalale boshe na banu boshe kubononokele lijwi lya Yehova mwabalekele ngwendi bakale mu lifuti lya Juda. 5 Oloni Johanani muna Kaleya na bantwama ba maswalale boshe bambatele banu baje basalele mu Juda, boshe baje belukile mu lifuti lya Juda kutunda ku mafuti oshe kuje kubashandokelele. 6 Bambatele banalume, banakazi, banike, bana ba mwene ba banakazi na boshe baje baasezele Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga mu maboko a Gedaliya muna Ahikamu, Ahikamu muna Shafani. Bambatele na kapolofweto Jelemiya na Baluki muna Nelaya, 7 co baile ku lifuti lya Ijipiti, mwafwa kubononokele Yehova, co baketele na ku Tapanesi.
8 Co Yehova wendekele na Jelemiya mwakele ku Tapanesi, ngwendi: 9 “Ambata mamanya akama uwake mukati ka mabrikisi aje ali ku cikolo ca njibo ya Falo mu Tapanesi, co uwafwike daka oku baJuda bali na kukumona. 10 Co ubaleke ngwobe, ‘Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: “Njituma ngamba yange Nebukadineza* mwene wa Babiloni, co njikaka litanda lyendi helu lyawa mamanya anjinashweke, co akajangumwina tenti yendi ya bumwene hakamwa yawo. 11 Co akaija na kulwisa lifuti lya Ijipiti. Co bamo beni bakatsa ku mushongo uje utsiya, bamo beni bakaya mu bufunge, co bamo beni bakatsa ku mukwale. 12 Njikenyeka binjibo bya binjambi ba Ijipiti, co akabyenyeka na kubatwala mu bufunge. Akalifwika lifuti lya Ijipiti ngwe kanyungi mwakalifwiki cizalo cendi, co akatunda muje mu lifuti mu kwoloka.* 13 Co akabwabwanya bingunzi bya Bethi-shemeshi* mu lifuti lya Ijipiti, co akenyeka na binjibo bya binjambi ba Ijipiti.
44 Njambi wendekele na Jelemiya mangana aleke baJuda boshe baje bakele mu lifuti lya Ijipiti, baje bakele na kuyoya mu Migido, mu Tapanesi, mu Nofu* na mu lifuti lya Patrosi. Wendekele ngwendi: 2 “Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Munamono bukalu bwoshe bunjinanene hali Jelusalema na ha binganda byoshe bya Juda, co lelo binapu bingundu, wahi alimo. 3 Binapu bingundu mwafwa ya byuma byabibi bibalingile mu kunjilubalesa omwo bakele na kwana milambu ku binjambi beka na kubapangela, baje kumwazibukile yeni nambe bakukulwila beni. 4 Njatwaleleleleho kutuma bangamba bange tupolofweto kuli yeni, kwilukila na kwilukila ngwange: “Keti mulinge eci cuma ca bunyengwe cinjazinda.” 5 Oloni kubatolililile nambe kujendeka matwi abo mangana batenguluke na kutunda ku bilinga byabo byabibi ha kwecela kwana milambu ku binjambi beka. 6 Ngeci njetilile butenu bwange na kulubala kwange, co byenyekele binganda bya Juda na bitapalo bya Jelusalema, na kubipwisa bingundu na lifuti lije linabihya, ngwe mubinapu lelo.
7 Co Yehova Njambi wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Bika bimulinenela bukalu bwakama na kulingisa munalume woshe na munakazi woshe na mwanike woshe na mbututu woshe anyonge mu Juda na kujeneka kusezako nambe umo? 8 Bika bimunjilubalesela na bipangi bya maboko eni ha kwana milambu ku binjambi beka mu lifuti lya Ijipiti mumunakakala? Mukanyonga, co mafuti oshe ha lifuti-libu akamisinga na kumishaula. 9 Kuma munebala bilinga byabibi bya bakukulwila beni, na bilinga byabibi bya bimyene ba Juda, na bilinga byabibi bya banakazi babo, hamolika na bilinga byabibi byeni babenya, na bilinga byabibi bya banakazi beni bije bimwalingile mu lifuti lya Juda na mu bitapalo bya Jelusalema ndi? 10 Kweta na lelo lino kumwalikehesele, kumwanjizibilile lyoba nambe kukabangeya mashiko ange na byuma binjamilekele na bakukulwila beni.
11 Ngeci, Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Njinayongola kuminenela bukalu mangana njinyongese Juda yoshe. 12 Co njikakwata banu ba Juda baje banasalako baje banakakateyeye kuya ku lifuti lya Ijipiti mangana bakakaleko, co boshe bakanyonga mu lifuti lya Ijipiti. Bakatsa ku mukwale na ku njala yakama, kutunda ku wamundondo kutwala ku wakama, boshe bakatsa ku mukwale na ku njala yakama, co bakapwa cisingo na cuma ca kukomokesa na cuma ca kushauka na cuma ca shwamwa. 13 Njikana kashitiko baje bali mu lifuti lya Ijipiti ngwe munjanene kashitiko Jelusalema. Njikabana kashitiko ka mukwale, na njala yakama, na mushongo wa kulitambwisa. 14 Co banu ba Juda baje banasalako, baje banai na kukala mu lifuti lya Ijipiti kubakapusunuka nambe kwoboka na kwiluka mu lifuti lya Juda. Bakashaka kwiluka na kwija na kukala mu lifuti lya Juda, oloni kubakeluka, kubanga babandondo lika bakapusunuka.’”
15 Co banalume boshe baje bazibukile ngwabo banakazi babo bakele na kwana milambu ku binjambi beka, na banakazi ba kushomboka boshe baje bemanene kuje, baje bapwile cibunga cakama, na banu boshe baje bakele mu lifuti lya Ijipiti mu Patrosi bakumbulwile Jelemiya ngwabo: 16 “Kutwononoka lijwi liunendeka kuli yetu mu lizina lya Yehova. 17 Oloni tulinga byoshe bitunendeka na tunwa twetu. Twana milambu kuli Mwene wa Munakazi wa Mwilu* na kwitila bwana bwa byakunwa kuli ikeye, ngecilika mutwakele na kulingila, nomwo mubakele na kulingila bakukulwila betu na bimyene betu na bamyata betu mu binganda bya Juda na mu bitapalo bya Jelusalema, mutwakele na kukuta makende, nomwo mutwakele mwamubwa, ha simbu ije kutwamwene bukalu. 18 Kutunda ha litangwa litwalikelele kwana milambu kuli Mwene wa Munakazi wa Mwilu* na kwitila bwana bwa byakunwa kuli ikeye, tunajena byuma byoshe, co tuli na kutsa ku mukwale na ku njala yakama.”
19 Co banakazi nabo bendekele ngwabo: “Co lalo mutwakele na kwana bwana kuli Mwene wa Munakazi wa Mwilu* na kwitila bwana bwa byakunwa kuli ikeye, kuma keti banalume betu batutabesele ngwabo tumunge makende a milambu a kulifwa nendi na kwitila bwana bwa byakunwa ndi?”
20 Co Jelemiya wakumbulwile banu boshe, banalume na banakazi babo na banu boshe baje bakele na kwendeka nendi ngwendi: 21 “Yehova wanukile milambu imwanene na ije ibanene bakukulwila beni na bimyene beni na bamyata beni na banu ba mu lifuti, ije imwanenene mu binganda bya Juda na mu bitapalo bya Jelusalema, kaibalele.* 22 Mamaneselelo Yehova kasele kwecelela bilinga byeni byabibi na byuma bya bunyengwe bimwalingile, co wabiisile lifuti lyeni na kulipwisa cuma ca kukomokesa na cisingo, co kumwasalele munu, ngwe mulinapu lelo. 23 Obu bukalu bunamizila lelo mwafwa mwanene ei milambu na kulinga bubi kuli Yehova ha kujeneka kwononoka lijwi lya Yehova na kukabangeya mashiko endi na byuma byamilekele na byanukiso byendi.”
24 Jelemiya watwaleleleleho kuleka banu boshe na banakazi boshe ngwendi: “Tolilileni lijwi lya Yehova eni banu boshe ba mu Juda muli mu lifuti lya Ijipiti. 25 Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi, ‘Byuma bimunendeka na tunwa tweni, yeni na banakazi beni, munabilingi na maboko eni. Mwafwa munendekele ngweni: “Cili bene tulinga bitunalikumiiya, ngwetu twana milambu kuli Mwene wa Munakazi wa Mwilu* na kwitila bwana bwa byakunwa kuli ikeye.” Cili bene eni banakazi mushulisilila bikumiiyo byeni na kulinga bimunalikumiiya.
26 “Ngeci, tolilileni lijwi lya Yehova eni banu boshe ba mu Juda muli mu lifuti lya Ijipiti: ‘“Njilisinga ha lizina lyange lyakama,” ngwendi Yehova, “ngwange kukwesi munu woshe-woshe wa mu Juda ali mu lifuti lya Ijipiti uje akapangesa lizina lyange mu kulisinga ngwendi, ‘Njilisinga hali Mwata Wahakamwa ya Byoshe Yehova!’ 27 Co njili na kubatalelela mangana njibanenele bukalu keti kubalingila cuma cacibwa. Banu boshe ba Juda baje bali mu lifuti lya Ijipiti bakatsa ku mukwale na ku njala yakama, kweta noho habakazilukila. 28 Babandondo lika bakoboka ku mukwale na kwiluka ku Juda kutunda ku lifuti lya Ijipiti. Co banu ba mu Juda boshe baje basaleleho baje baile mu lifuti lya Ijipiti na kukakalamo bakamona indi majwi eya analishulilisila, ange indi abo.”’”
29 “Yehova nendeka ngwendi, ‘Eci cikeco cizibukiso cije cimwesa ngwaco njikamyana kashitiko muno mu mwela mangana muzibuke ngweni majwi ange anjinamikulahesa ngwange njiminenela bukalu akalishulisilila bene. 30 Yehova nendeka ngwendi: “Njana Falo Hofula mwene wa Ijipiti mu maboko a bitozi bendi na mu maboko a baje bashaka kumutsiya, ngwe munjanene Mwene Zedekiya wa Juda mu maboko a Mwene Nebukadineza* wa Babiloni uje wapwile citozi cendi, uje lalo washakele kumutsiya.”’”
45 Eli likelyo lijwi lyendekele kapolofweto Jelemiya kuli Baluki muna Nelaya ha simbu yakele na kusoneka Baluki majwi mu libulu, aje amulekele Jelemiya mu mwaka wamuciwana wa ciyulo ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda. Jelemiya wendekele ngwendi:
2 “Yehova Njambi ya Isalele nendeka kutalesa kuli Baluki ngwendi, 3 ‘Unendeka ngwobe: “Njabindama mwafwa Yehova nabwezelela busiwa ku kubabala kwange. Njajuka kukemanga, co kunjawanene mwela wa kuhwimina.”’
4 “Unapande kumuleka ngwobe, ‘Yehova nendeka ngwendi: “Tala! Binjinatungu njibisiula, binjinakunu njibitukula. Njilinga ngoco mu lifuti lyoshe. 5 Oloni yobe uli na kushakezeka* byuma byakama. Ecela kushakezeka byuma bya cifwoco.”’
“‘Mwafwa ololo njinena bukalu ha banu boshe,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘co kwoshe kuuya, njikobola mwonyo wobe ngwe byuma bibanapukula.’”*
46 Ebi bikebyo byanendeka Yehova kuli kapolofweto Jelemiya kutalesa ku mafuti. Nendeka ngwendi: 2 Awa akewo majwi a Njambi hali Ijipiti kutalesa ku maswalale ba Falo Niko mwene wa Ijipiti, uje wakele ku Ndonga ya Yufreti, uje lalo ibafungulwilile ku Kakemishi kuli Mwene Nebukadineza* wa Babiloni, mu mwaka wamuciwana wa ciyulo ca Jehoyakimu muna Josiya, mwene wa Juda, ngwendi:
3 “Bwaheseni bintelo byeni byabindondo* na bintelo byeni byakama,
Co yeni ku nzita.
4 Eni baka-kulonda tubalu, bwaheseni tubalu na kulondaho.
Libwaheseleni, co zaleni bitepa byeni bya buswalale.
Otoleni makunga na kuzala bizalo byeni bya nzita.
5 ‘Mwafwa bika bali na kusholoka lyoba-lyoba?
Bika bibali na kwilukila munima? Maswalale babo banabahyana.
Banatewe mu kupupuzuka, co maswalale babo banonowa nambe kukenga kunima.
Banu boshe bali mu lyoba,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
6 ‘Baka-lumbisi kubasa kushatuka, co baka-kulwa kubasa kutewa.
Banatanuka na kuwa ku kunto,
Ku ngenge ya Ndonga ya Yufreti.’
7 Iyowo ali na kwija ngwe Ndonga ya Nailo,
Ngwe ndonga ya mankimba?
8 Lifuti lya Ijipiti lili na kwija ngwe Ndonga ya Nailo,
Lili na kwija ngwe bindonga bili na mankimba,
Co lyendeka ngwalyo, ‘Njiya na kungumbula lifuti-libu.
Njikanyongesa nganda na baje balimo.’
9 Eni baka-kulonda tubalu, yeni ku nzita.
Eni baka-kwendesa matemba, shatukeni lumbisi lwa kutewesa.
Maswalale, yeni lutwe,
Neni baKushi na baPuti baje bazibuka kupangesa mwamubwa bintelo,
Neni baLudimu baje bazibuka kupangesa mwamubwa buta bwa lusipa na kubunana, yeni lutwe.
10 Lije litangwa linapu lya Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale. Linapu litangwa lya kulinga shambandinga mangana elwisile bubi bitozi bendi. Co mukwale ukalya banu, co ukakuta na kumanesa lihwila lyawo lya maninga abo mwafwa Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale ana mulambu ku lifuti lya ku kunto ku Ndonga ya Yufreti.
11 Obe muna Ijipiti wa munakazi,
Ya ku Giliyadi ukambate bosamu.
Walisini ngoco kutumisa mambanda obe,
Mwafwa mushongo wobe kuwesi na bumbanda.
12 Mafuti anazibi bya kushauka kwobe,
Co miteto yobe inai mu lifuti.
Banaizibi mu lifuti, mwafwa maswalale bali na kutanuka hali umo na mukwabo,
Co boshe bawila hamo.”
13 Eli likelyo lijwi lyendekele Yehova kuli kapolofweto Jelemiya kutalesa ku kwija kwa Mwene Nebukadineza wa Babiloni omwo akulwisa lifuti lya Ijipiti. Wendekele ngwendi:
14 “Ambululeni eli lijwi mu Ijipiti, lyendekeni mu Migido.
Lyambululeni mu Nofu* na mu Tapanesi.
Balekeni ngweni: ‘Imaneni mu myela yeni, co libwaheseleni,
Mwafwa mukwale ukaija na kunyongesa boshe baje banamizengeleka.
15 Mwafwa bika banalume beni boshe ba nzili banabanyongesa?
Kubemanene na nzili,
Mwafwa Yehova nabandumuna.
16 Bwingi bwabo bali na kutanuka na kuwa.
Bali na kwendeka kuli umo na mukwabo ngwabo:
“Katukeni, twilukeni ku banu betu na ku lifuti lyetu
Mwafwa bali na kupangesa mukwale mu kukenyuka.”’
17 Co bambulwile kuje ngwabo,
‘Falo mwene wa Ijipiti muka-kumbamba lika ngoco, oloni byahi byakalingi,
Necelela byuma* bimwite.’
18 Mwene wa lizina lya Yehova wa maswalale nendeka ngwendi, ‘Njilisinga ha kuyoya kwange ngwange,
Akaija, co akasholoka ngwe munkinda wa Taboli mukati ka minkinda.
Co lalo akasholoka ngwe munkinda wa Kameu uli ku kalunga-ndonga.
19 Obe mwana wa munakazi uli mu Ijipiti,
Kuta-kuta biputu byobe biuya nabyo mu bufunge,
Mwafwa Nofu* ikapwa cuma ca kukomokesa.
Bakayenyeka, co wahi akasalamo.
20 Ijipiti napu ngwe muna-ngombe wa lwabo uje asholoka mwamubwa.
Oloni mazimbe* bakaija na kumushuma kutunda ku kunto.
21 Nameme maswalale bendi baje banakumuna banapu ngwe bana ba bingombe ba kununa,
Oloni nabo banaminguluka na kutewa.
Kubasele kwimana na kulwa,
Mwafwa litangwa lya bukalu linabezila.
Simbu ya kubelwisila bubi bwabo inete.’
22 Miyoyo yendi izibika ngwe ya linyoka uje ali na kutewa,
Mwafwa banamujemukila na nzili na bingimbu,
Ngwe banalume baje bali na kushinja miti.*
23 Bakashinja shwata yendi,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘nameme yasholokele ngwe yazikile manene.
Mwafwa banapu babangi manene ngwe bimbimba baje kubabwaha kubatanda.
24 Muna Ijipiti wa munakazi akaziba shwamwa.
Bakamwana mu maboko a banu ba ku kunto.’
25 “Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: ‘Hano njitengulukila kuli Amoni wa ku No,* na kuli Falo, na kuli Ijipiti, ku binjambi bendi na ku bimyene bendi. Eyo kuli Falo na kuli boshe baje banamukulahela mangana njibane kashitiko.’
26 Co njikabana mu maboko a baje bashaka kubatsiya, mu maboko a Mwene Nebukadineza* wa Babiloni na bangamba bendi, oloni munima, banu bakatunga mu Ijipiti ngwe mubalingile kunima,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
27 ‘Ngeci, yobe ngamba yange Jakobu, keti uzibe lyoba,
Co keti utewe obe Isalele,
Mwafwa njikakwobola ku lifuti lya kulako,
Co bana bobe njikabobola mu lifuti mubanai mu bufunge.
Jakobu akeluka, akakala mu kwoloka, co wahi akamupindisa.
Naumo wahi akamuzibisa lyoba.
28 Ngeci, keti uzibe lyoba, obe ngamba yange Jakobu,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘mwafwa njili hamo nobe.
Njikanyongesa miyati yoshe kuje kunjinashandwela banu bobe,
Oloni yobe kunjikakunyongesa.
Njikakwolola mu ngila inakupande,
Oloni kunjikakuseze ngoco kwa kujeneka kukwana kashitiko.’”
47 Ebi bikebyo byanendeka Yehova kuli kapolofweto Jelemiya kutalesa ku baFilistiya, simbu kanda Falo ahyane Gaza. 2 Yehova nendeka ngwendi:
“Taleni! Mema ali na kwija kutunda ku kunto.
Akapwa libazi.
Co lifuti lyoshe na byuma byoshe bilimo bikajalela,
Nganda na banu balimo bakajalela.
Banu bakalila,
Co munu woshe wakala omu mu lifuti akambolozoka.
3 Bisemi ba banalume mubakaziba misindo ya citozi,
Na cilumo ca matemba endi a nzita,
Na cilumo ca mawili endi,
Bakaziba manene lyoba, co kubakasa nameme kutenguluka mangana bakwase bana babo,
Mwafwa maboko abo akatonola,
4 Mwafwa litangwa lije lili na kwija likanyongesa baFilistiya boshe.
Likanyongesa boshe baje banasalako baje banalikwatasana na Tile na Sidoni.
Yehova akanyongesa baFilistiya,
Ba ku liñanda lya Kafuta* baje banasalako.
5 Baka-Gaza bakalikongobola.*
Baka-Ashikeloni banabolwesa.
Eni munasalako mu cana,
Simbu ya kupwa hali imutwalelelaho kulilengozola?
6 Obe mukwale wa Yehova,
Wambata simbu ya kupwa hali oku kuwoloka?
Iluka mu cindalo cobe.
Hwima na kwoloka.
7 Mukwale wasa kwoloka bati
Okuni Yehova nawana lishiko?
Nawana cipangi ca kulwisa Ashikeloni
Na mutambela wa ku ngenge ya kalunga-ndonga.”
48 Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka kutalesa kuli Mowabi ngwendi:
“Lubinda lwa Nebo mwafwa banamunyongesa.
Kiliyathaimu banamushaula na kumufungulula.
Butewelo bwa kukola banabushaula na kubunyongesa.
2 Banecela kushangazala Mowabi.
Banayongola kumunyongesa mu Heshiboni.
Bali na kwendeka ngwabo: ‘Ijeni tumunyongese, muyati wendi uziluke.’
Nobe Madimeni oloka kulu
Mwafwa mukwale uli na kukukaba.
3 Ku Holonaimu kuli miyoyo ya banu bali na kulila,
Mwafwa banainyongesa, co kunyonga kwayo kunapu kwakama.
4 Mowabi banamunyongesa.
Bana bendi babandondo bali na kulila.
5 Bali na kutwalelelaho kulila mubali na kukanduka ha mukanduko wa Luhithi.
Co mubali na kusikumuka kutunda ku Holonaimu, bali na kuziba miteto ya banu bali na kulila mwafwa ya bukalu buliko.
6 Teweni, oboleni myonyo yeni!
Munapande kupwa ngwe muti wa junipa uje uli mu mambo.
7 Omwo munakulahela bipangi bya maboko eni na bufuko bweni,
Neni bakamikwata.
Co Kemoshi aya mu bufunge,
Hamolika na tupilistu bendi na bamyata bendi.
8 Muka-kunyongesa aija na kulwisa binganda byoshe,
Co kukwesi nganda ikoboka.
Cingulunga cikanyonga,
Co mwela wa kusalama bakaunyongesa ngwe mwanendeka Yehova.
9 Shimbikeni cizibukiso ca Mowabi,
Mwafwa mubakanyongesa binganda byendi, banu bendi bakatewa,
Co binganda byendi bikapwa cuma ca kukomokesa,
Kumukakala munu.
10 Munu uje apanga cipangi ca Yehova kwa kujeneka kwakako mbunge napu wa kusinga.
Munu uje unowa kwitila maninga na mukwale wendi napu wa kusinga.
11 BaMowabi kubabapindisile kushwa ku bwanike bwabo,
Banapu ngwe binyu bije binalikendeka.
Kubabanungulwile kutunda mu njaba imo kuya mu njaba ikwabo,
Kanda bayeho mu bufunge.
Mukemwo butobalesi bwabo anga bumolika,
Co lwengo lwabo kulwatengulukile.
12 “‘Ngeci matangwa ali na kwija,’ mukemwo mwanendeka Yehova, ‘omwo njikatuma banu bakubandumune. Bakubatsilimika na kwitila binjaba byabo na kubwabwanya binjaba byabo byakama. 13 Co baMowabi bakaziba shwamwa mwafwa ya Kemoshi ngwe bakunjibo baIsalele mubali na kuziba shwamwa mwafwa ya Betheu ije ibakulahelele.
14 Mwasa kulishasha bati ngweni: “Yetu tu baka-kulwa ba nzili baje banalibwahesela kulwa”?’
15 Mowabi banamunyongesa,
Binganda byendi banabikobelela,
Co banatsii bakwenje bendi bababwa manene,’
Ngwendi Mwene wa lizina lya Yehova wa maswalale.
16 Bukalu buje buli na kwizila baMowabi ololo bubawana,
Co kunyonga cabo cili na kwija bwasi-bwasi.
17 Boshe baje bazibuka lizina lyabo,
Baje banabazengeleka, bakabazibila mema ku mbunge.
Baleke ngwobe: ‘Mulamu wa nzili banaupokola, uje bene mulamu wa bumpau.
18 Obe mwana wa munakazi uli mu Diboni,
Tunda mu bumpau bwobe, utumame hasi oku unatsi lihwila.*
Mwafwa muka-kunyongesa Mowabi naija na kukulwisa,
Co anyongesa myela yobe ya kukola.
19 Obe wakala mu Aloe, imana ku ngila mangana umone bili na kulingiwa.
Ihula munakazi uje ali na kutewa na munakazi uje ali na kubomboloka ngwobe, ‘Bika binalingiwa?’
20 Mowabi banamuzibisa shwamwa na kumuzibisa lyoba.
Mbolozokeni na kulila.
Ambululeni mu Anoni ngweni Mowabi banamunyongesa.
21 Njambi nasompo lifuti lya kusalama, nasompo Holoni na Jahazi na Mefathi. 22 Nasompo Diboni na Nebo na Bethi-dibulataimu. 23 Nasompo Kiliyathaimu na Bethi-gamu na Bethi-meoni. 24 Nasompo Keliothi na Bozila na binganda byoshe bya mu lifuti lya Mowabi bya kulako nebi bya hayehi.
25 ‘Nzili ya Mowabi banaimanesa,
Liboko lyendi banalipokola,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
26 ‘Mupendese mwafwa nalijundula ku mesho a Yehova.
Mowabi ali na kulyalanga mu bishanjo byendi,
Co bali na kumushendumuna.
27 Kuma kuwakele na kushendumuna Isalele ndi?
Kuma wamuwanene hakati ka bezi,
Mangana umupikisile mutwe wobe na kumwendeka mwamubi ndi?
28 Eni mwakala mu Mowabi, tundeni mu binganda mukakale ha limanya,
Co pweni ngwe liyembe uje akatungila lishwa lyendi kumukulo wa cimbongo.’”
29 “Tunazibi bya kulyalesa kwa Mowabi. Wapwa muka-kulijundula manene.
Tunazibi bya kulishasha kwendi na bya kulyalesa kwendi na bya kulijundula kwendi na bya mbunge yendi ya kulyamesa.”
30 Yehova nendeka ngwendi, ‘Njizibuka butenu bwendi,
Oloni akambamba lika ngoco,
Nebi byalinga bene byahi.
31 Mukemwo njikalila Mowabi,
Njilila baMowabi boshe.
Co njikalinyenga ha banu ba ku Kile-helesi.
32 Obe muti wa binyu wa Sibma njikakulila,
Njikakulila kutubakana munjikalilila Jaze.
Minango yobe inaketa na mu sambwa lya kalunga-ndonga.
Inaketa ku kalunga-ndonga ku Jaze.
Muka-kunyongesa naija na kubiisa bushuka bwobe bwa ha ntondwe
Na bushuka bwobe bwa binyu buunateje.
33 Naumo wahi akalisamba nambe kubwahelela mu lihya lya miti
Na mu lifuti lya Mowabi.
Njinalingisa binyu bilikele kwita, kutunda mu bitikilo bya binyu.
Naumo wahi akatika binyu oku ali na kutambeka mu kubwahelela.
Kutambeka cibakatambeka cikapwa ceka.’”
34 Miteto ya ku Heshiboni inaketa na ku Eleyale.
Bali na kutambeka, co majwi abo anaketa na ku Jahazi,
Kutunda ku Zowa anaketa ku Holonaimu na ku Egilathi-shelishiya.
Nameme bene mema a ku Nimrimu akoma.
35 Yehova nendeka ngwendi:
‘Baje bakanene bwana ha myela ya kulunduka
Na baje bali na kwana milambu ku binjambi babo, boshe njikabanyongesa mu Mowabi.
36 Mbunge yange ikalinyengela Mowabi ngwe kamutolilo,*
Co mbunge yange ikalinyengela banu ba mu Kile-helesi ngwe kamutolilo.*
Mwafwa bufuko bwanakungulula bunyonga.
37 Mwafwa mitwe yoshe banaikongobola,
Co minjezi yoshe banaitehula.
Banalilengozola ha maboko hoshe,
Co banazala bikeleya.
38 “‘Ha biluli byoshe bya Mowabi
Na mu myela yendi yoshe ya mbunga
Muli lika kumbolozoka
Mwafwa njinabwabwanya Mowabi
Ngwe njaba ibanombila kuti,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
39 Lileni eni mwakala mu Mowabi,
Mowabi neluka na shwamwa!
Mowabi bali na kumushendumuna,
Boshe baje banamuzengeleka bali na kumutewa.’”
40 “Mwafwa Yehova nendeka ngwendi:
‘Ngeci mwa ngonga uje ali na kusikumuka hasi,
Citozi nendi akajangumwina mambaba endi hali Mowabi.
41 Bimbongi byendi bakabifungulula,
Co bimpaka byendi nabyo bakabifungulula.
Ha litangwa olyo, bimbunge bya baka-kulwa ba Mowabi
Bikapwa ngwe bimbunge bya banakazi baje bali na kupapa.’”
42 Mowabi bakamunyongesa, co kakapu muyati,
Mwafwa nalijundwila ku mesho a Yehova.
43 Eni mwakala mu Mowabi mukaziba lyoba
Na kuwila mu bwina na kutsa mu muheto,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
44 ‘Woshe akaziba lyoba na kutewa akawila mu bwina,
Co woshe akatuhuka mu bwina akatsa mu muheto.’
Mwafwa njili na kunenela Mowabi mwaka wa kashitiko,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
45 Baje banatewela mu munzinze wa Heshiboni banalijujukila
Mwafwa tuhya tuli na kutunda mu Heshiboni,
Co mulangi uli na kutunda ku Sihoni.
Byenyeka luholo lwa Mowabi
Na bikola bya bana ba lwozi.
46 Lubinda lwobe obe Mowabi.
Banu ba Kemoshi bananyongo,
Mwafwa bana bobe ba banalume banabapwisa bafunge,
Co bana bobe ba banakazi banai mu bufunge.
47 Oloni njikakungulwila hamo banu ba Mowabi baje banai mu bufunge mu matangwa a mamaneselelo,’ mukemwo mwanendeka Yehova.
Hano hakeho haunahwila muzimbu wa kusompa Mowabi.
49 Yehova nendeka kutalesa ku baAmoni ngwendi:
“Kuma Isalele kesi na bana ndi?
Kuma kesi na swana ndi?
Mwafwa bika Maukamu nambata buswana bwa Gadi?
Co mwafwa bika banu bendi bali na kuyoya mu binganda bya Isalele?”
2 “‘Ngeci, taleni! matangwa ali na kwija,’ mukemwo mwanendeka Yehova,
‘Omwo njikalingisa cilumo ca nzita bacizibe ku Laba ya baAmoni.
Amoni ikapwa ngundu na kupwa mutumbo wa bisiwila,
Co binganda bije binaizengeleka bakabyenyeka.’
‘Co Isalele akaswana boshe baje bamushekele,’ ngwendi Yehova.
3 ‘Mbolozoka obe Heshiboni, mwafwa Ai banainyongesa.
Lileni eni bimbongi binazengeleka Laba.
Zaleni bikeleya.
Mbolozokeni na kwendangana mu limba libanatungu na mamanya,
Mwafwa Maukamu bamutwala mu bufunge,
Hamolika na tupilistu bendi na bamyata bendi.
4 Obe mwana wa munakazi wa kujeneka kulongwa,
Mwafwa bika ulyalesela bingulunga na kulyalesela byana bya bwilo?
Uli na kukulahela bufuko bwobe,
Co wendeka ngwobe: “Iya aija na kunjilwisa?”’”
5 “Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: ‘Njiminenela cuma ca kutewesa
Kutunda ku banu boshe baje banamizengeleka.
Bakamishandwela mu mitambela yoshe,
Co naumo wahi akakungulula baje bali na kutewa.’”
6 “‘Oloni mu kwita kwa simbu, njikakungulula bafunge ba baAmoni,’ mukemwo mwanendeka Yehova.”
7 Yehova wa maswalale nendeka kutalesa kuli Edomu ngwendi:
“Kuma mana anahumo mu Temani ndi?
Kuma baka-kuzibisisa kubesi oni na binangulo byabibwa ndi?
Kuma mana abo anabolo ndi?
8 Eni mwakala mu Dedani,
Mingulukeni na kutewa. Yeni mukalishweke mu binema bya kuloba.
Mwafwa njinenela Isau bukalu
Simbu ya kumwana kashitiko muyeta.
9 Nga baka-kuteja bushuka bwa binyu baija mu lihya lyobe,
Kuma kubasezeko bumo mangana bakwabo bapupulule ndi?
Nga bezi baija butsiki,
Bebako lika bibatonda.
10 Oloni Isau njikamushulula na kumuseza mushelengwa.
Njikajombolola myela yendi mwakabanda,
Mangana keti awane kwa kubanda.
Bana bendi na bandolome bendi na banu batunga nabo, boshe bakabanyongesa,
Co kakakalako lalo.
11 Seza bana bobe baje kubesi na ishabo,
Co njibanyungilila,
Co bifwile bobe banjikulahela.”
12 Yehova nendeka ngwendi: “Tala! Nga baje kubasompelele nganja banapande kuinwa, kuma yobe bakuseza ngoco kwa kujeneka ku kwana kashitiko ndi? Kubakuseze ngoco, mwafwa unapande kuinwa.”
13 Yehova nendeka ngwendi: “Njilisinga hali yange babenya ngwange Bozila akapwa cuma ca kukomokesa, bakamushaula na kumunyongesa na kumusinga, co binganda byendi byoshe bikapwa bingundu myaka na myaka.”
14 Njinazibi muzimbu wa kutunda kuli Yehova,
Banatumu katumwa kuli baka-mafuti mangana akendeke ngwendi:
“Likungululeni, co yeni mukamulwise.
Libwaheseleni nzita.”
15 “Mwafwa tala! Njinakupwisa wamundondo hakati ka mafuti,
Banu bali na kukwombwanesa.
16 Obe wakala mu myela ya kubanda ya mu mamanya,
Obe wakala ha lilundu lyalilaha manene,
Unalikwisi yobe babenya mwafwa wajajesele bakweni,
Co lalo mwafwa mbunge yobe yapwa ya kulyalesa.
Nameme unatungila lishwa lyobe mwilu ngwe ngonga,
Oloni njikakupalumunamo,” mukemwo mwanendeka Yehova.
17 “Edomu napande kupwa cuma ca kukomokesa. Banu boshe baje bakaita kuyehi nendi mubakamumona bakalikomokela na kukumba milozi mwafwa ya bukalu bwoshe bunamwizila. 18 Ngecilika mubanyongesele Sodoma na Gomola na binganda bije byakele hayehi nabyo, nomu mu nganda “wahi akakalamo, co wahi akatungamo,” ngwendi Yehova.
19 “Taleni! Munu umo akaija na kubiisa bulilo bubananyungilila mwamubwa ngwe ndumba uje ali na kutunda mu shwata ya kuzika ya ku Jodani, oloni njikamulingisa atewe mu lifuti lyabo. Co njikangula ntwama uje napu wa kwangula mangana atwamenene eli lifuti. Mwafwa iya nalifu nange, co iya asa kulwa nange? Kanyungi muka asa kwimana kulutwe lwange? 20 Ngeci, eni banu tolilileni byuma byanangula kulinga Yehova kutalesa kuli Edomu na byuma byanayongola kulinga kutalesa ku banu bakala mu Temani:
Cili bene bana ba bimanga bakabapalangeya.
Akalingisa myela ibakala ipwe bingundu mwafwa ya byuma bibanalingi.
21 Cilumo ca kwandumuka kwabo cinalingisa lifuti liningange.
Kuli na kuzibika miteto!
Cilumo caco banacizibi na ku Kalunga-ndonga wa Kubenga.
22 Taleni! Akakanduka na kusikumuka ngwe ngonga,
Co akajangumwina mambaba endi hali Bozila.
Ha litangwa olyo, bimbunge bya baka-kulwa ba Edomu
Bikapwa ngwe mbunge ya munakazi uje ashaka kupapa.”
23 Ou ukewo muzimbu wa kusompa Damasika:
“Hamathi na Apadi banabazibisa shwamwa.
Mwafwa banazibi muzimbu waubi.
Bali na kuziba lyoba.
Banapu ngwe kalunga-ndonga uje natenuka uje kubasa kwolwesa.
24 Damasika nalijujukila.
Natenguluka ngwendi atewe, oloni lyoba linamuwana.
Bukalu na kubabala binamuwana
Ngwe munakazi uje ali na kupapa.
25 Mwafwa bika nganda ije ibakashangazala
Na mbongi ya kubwahelela kubabyumbilile kuti?
26 Mwafwa bakwenje bendi bakawila mu myela yendi ya mbunga,
Co ha litangwa olyo, maswalale bendi bakanyonga,” mukemwo mwanendeka Yehova wa maswalale.
27 “Njikashwameka tuhya ha bibumbe bya Damasika,
Co tukenyeka tuposhi twa kukola twa Beni-hadadi.”
28 Yehova nendeka kutalesa kuli Keda na bumwene bwa Hazole buje bwaanyongesele Mwene Nebukadineza* wa Babiloni, ngwendi:
“Katukeni, yeni ku Keda.
Yeni mukanyongese bana ba ku Butuhukilo bwa Litangwa.
29 Bakabanyeka bitenti byabo na matanga abo,
Na binanga byabo bya bitenti na byuma byabo byoshe.
Bakabanyeka tumele babo,
Co banu bakatambeka ngwabo, ‘Banu boshe bali mu lyoba.’”
30 Eni mwakala mu Hazole teweni
Yeni kulako. Yeni mukalishweke mu binema bya kuloba,” mukemwo mwanendeka Yehova.
“Mwafwa Mwene Nebukadineza* wa Babiloni natumbu butumbe bwa kumilwisa,
Co nawana ngila ya kumihyanenamo.”
31 “Katukeni, yeni mukalwise lifuti lije lili mu kwoloka,
Lije kulyesi mu bushonde,” mukemwo mwanendeka Yehova.
“Lije kulyesi na mapito na tupateso. Bakala kwa likalyabo.
32 Bakabapukula tumele babo,
Co bakabapukula bimuna babo babangi.
Boshe baje banakamba binkambu bya ha mbakatwi,*
Njikabashandwela kwoshe kuje kuya lihunzi,
Co njikabanenela bukalu kutundilila ku mitambela yoshe,” mukemwo mwanendeka Yehova.
33 Co Hazole akapwa limbo lya bimbanje,
Co lalo akapwa ngundu myaka na myaka.
Wahi akakalamo,
Co wahi akatungamo.”
34 Ku mashangumukilo a ciyulo ca Mwene Zedekiya wa Juda, Yehova wendekele na kapolofweto Jelemiya kutalesa ku Elamu. Wendekele ngwendi: 35 “Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: ‘Njipokola buta bwa lusipa bwa baElamu haje hanemana nzili yabo. 36 Njikahuwisila baElamu lihunzi lya kutunda ku bimbango biwana bya lilu, co njikabashandwela kwoshe kuje kuya eli lihunzi. Kukwesi mu lifuti mubakajeneka kukala baElamu munjikabashandola.’”
37 Njikalingisa baElamu bazibile lyoba bitozi babo na baje bashaka kubatsiya. Co njikabanenela bukalu, njikabanenela butenu bwange,” mukemwo mwanendeka Yehova. “Co njikatuma mukwale munima yabo kweta noho hanjikabanyongesela.”
38 Yehova nendeka ngwendi: “Njikatumbika litanda lyange mu Elamu, co njikanyongesa mwene na bamyata ba mu Elamu.”
39 “Oloni mu matangwa a mamaneselelo, njikakungulula bafunge ba mu Elamu,” mukemwo mwanendeka Yehova.
50 Awa akewo majwi endekele Yehova kutalesa ku Babiloni, kutalesa ku lifuti lya baKaudiya kwitila muli kapolofweto Jelemiya, ngwendi:
2 “Ambululeni ou muzimbu mukati ka mafuti na kuwendeka.
Shimbikeni cimweso* na kucambulula.
Keti mushweke cuma nambe cimo.
Endekeni ngweni, ‘Babiloni banaifungulula.
Beu banamuzibisa shwamwa.
Melodaki nazibi lyoba.
Tumponya bendi banabazibisa shwamwa.
Tumponya bendi ba bunyengwe* banazibi lyoba.’
3 Mwafwa muyati unaija na kumulwisa kutunda ku kunto.
Unalingisa lifuti lyendi lipwe cuma ca kukomokesa.
Wahi alimo.
Banu na tusitu banatewemo.
Banatundumo.”
4 Yehova nendeka ngwendi, “Mu matangwa owo na ha simbu oyo, banu ba Isalele na banu ba Juda bakalikungulula hamo. Bakalila oku bali na kwenda, co boshe bakashakezeka Yehova Njambi yabo. 5 Bakehula ngila iya ku Siyone, co bakatalesako na kwendeka ngwabo, ‘Ijeni, co tuyeni tupwe lalo banu ba Yehova mu cikumiyo ca myaka yoshe cije kutukebala.’ 6 Banu bange banapu ngwe butanga bwa bimanga ba kuzimbala. Tunyungi babo banabalingisa bazimbale. Banabongumwina ha minkinda, co banabahelyangelesa ha minkinda na ha malundu. Banebala mwela wabo wa kuhwimina. 7 Boshe babawanene bababwondele, co bitozi babo bendekele ngwabo, ‘Kutwesi na mulonga mwafwa balingile bubi kuli Yehova. Babiisilile Yehova uje wapwa mwela wa kusungama na lilabelelo lya bakukulwila babo.’”
8 “Teweni mu Babiloni,
Tundeni mu lifuti lya baKaudiya,
Co pweni ngwe bimuna baje bakatwamenena bakwabo.
9 Mwafwa njikakungulula cibunga ca baka-mafuti kutunda ku lifuti lya ku kunto
Na kucituma cikalwise Babiloni.
Bakaija kuli ikeye ngwe cendo ca maswalale baje baija na kulwa nzita,
Co bakamufungulula.
Mikili yabo inapu ngwe mikili ya muka-kulwa
Ije itsiya bana.
Kuyasa kwiluka kwa kujeneka kulingako bimo.
10 Kaudiya bakamupukula.
Boshe baje bakambata byuma bya kupukula muli ikeye bakajauka,” mukemwo mwanendeka Yehova.
11 “Mwafwa wakele na kulisamba na kubwahelela
Muwakele na kwiba buswana bwange.
Mwafwa wakele na kujombozoka ngwe muna ngombe wa lwabo uje ali na kujombozoka mu mwila,
Co wakele na kuhwimasana ngwe tubalu.
12 Noko banamuzibisa shwamwa.
Uje wakukitile napaye.
Tala! Ikeye wamundondo ku mafuti,
Napu mambo ya kujeneka mema.
13 Banu kubakakalamo mwafwa ya butenu bwa Yehova.
Akapwa ngundu.
Boshe bakaita ku Babiloni bakalikomokela,
Co bakakumba milozi mwafwa ya bukalu bwoshe bunamwizila.
14 Zengelekeni Babiloni na kumulwisa,
Yeni boshe baka-kwasha mata a lusipa.
Mwasheni mikili, co keti musezeko nambe umo,
Mwafwa nalingi bubi ku mesho a Yehova.
15 Tambekeni mu mitambela yoshe na kumulwisa.
Nalyana mu maboko a baje banaija na kumulwisa.
Bingunzi byendi binau, co bibumbe byendi banabibujula,
Mwafwa Yehova namwilwisila bubi bwendi.
Mwilwisileni bubi bwendi.
Mulingeni ngwe mwanamilingi.
16 Tsiyeni muka-kukuna mbuto mu Babiloni
Na muka-kupangesa cekesi ha simbu ya kuteja.
Munu na munu eluka ku banu bendi mwafwa ya mukwale ubanapangesa mu kukenyuka,
Munu na munu atewela ku lifuti lyendi.
17 Banu ba Isalele banapu ngwe bimanga babanashandangana. Bindumba banabashandola. Ha kulibanga mwene wa Asiria wababwondele, co mwene Nebukadineza* wa Babiloni wambulukutile bitsiya byabo. 18 Ngeci, Yehova wa maswalale Njambi ya Isalele nendeka ngwendi: ‘Njana kashitiko mwene wa Babiloni na lifuti lyendi ngwe munjanene kashitiko mwene wa Asiria. 19 Co njikelwisa Isalele mu bulilo bwendi, co akalya mwila ha munkinda wa Kameu na ha munkinda wa Bashani na ha munkinda wa Efremu na wa Giliyadi, co akakuta.’”
20 Yehova nendeka ngwendi: “Co mu matangwa owo na ha simbu oyo,
Bakatonda milonga ya Isalele,
Oloni kubakaiwana,
Co kubakawana milonga ya Juda,
Mwafwa njikakonekela baje banjikasezaho.”
21 “Ya ukalwise lifuti lya Melathaimu na banu baje bakala mu Pekodi.
Batsiye na kubanyongesa,” mukemwo mwanendeka Yehova.
“Linga byoshe binjinakushiki.
22 Mu lifuti muli na kuzibika miyoyo ya nzita,
Muli bukalu bwakama.
23 Sando ibakatikisa banu boshe ba ha lifuti-libu banaipokozola na kuibwabwanya.
Babiloni inapu cuma ca kukomokesa hakati ka mafuti.
24 Njinakutela muheto, co unatsimo obe Babiloni,
Oloni yobe kuwazibukile.
Njakuwanene na kukukwata,
Mwafwa wakele na kulwisa yange Yehova.
25 Yehova nashokolola mu cishete cendi,
Tunambatamo bitwa byakapangesa mu kumwesa kulubala kwendi.
Mwafwa Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale
Ali na cipangi mu lifuti lya baKaudiya.
26 Ijeni na kulwisa Babiloni kutunda ku mitambela ya kulako.
Shokololeni mu bishete byendi.
Mulundikeni ngwe mitumbo ya binona.
Munyongeseni.
Keti kusaleko nambe munu umo.
27 Tsiyeni bingombe bendi boshe ba nkomba.
Baye na kubatsiya.
Lubinda lwabo mwafwa litangwa lyabo linaija.
Simbu ya kubelwisila bubi bwabo inete.
28 Kuli na kuzibika miyoyo ya banu bali na kutewa,
Miyoyo ya banu bali na kushatuka kutunda mu lifuti lya Babiloni,
Mangana bakambulule mu Siyone ngwabo Yehova Njambi yetu ali na kulinga shambandinga.
Ali na kulingila tempele yendi shambandinga.
29 Saneni baka-kwasha na mata a lusipa bakulwise Babiloni,
Saneni boshe baka-kunana mata a lusipa bakumuzengeleke.
Co keti kukale munu atewa.
Mwilwisileni bubi bwendi kwesekesa na bilinga byendi.
Mulingeni ngwe mwanamilingi
Mwafwa nalyalesela Yehova.
Nalyalesela Wakujela wa Isalele.
30 Bakwenje bendi bakatsila mu myela ya mbunga,
Co maswalale bendi boshe bakanyonga* ha litangwa olyo,” mukemwo mwanendeka Yehova.
31 Mwata Wahakamwa ya Byoshe, Yehova wa maswalale nendeka ngwendi: “Tala! Nji citozi cobe obe muka-kulwisa,
Mwafwa litangwa lyobe linapande kwija, Simbu injikakwana kashitiko ili na kwija.
32 Obe muka-kulwisa ukatanuka na kuwa,
Co naumo wahi akakukatula.
Co njikenyeka binganda byobe na tuhya,
Co otu tuhya tukenyeka byoshe binakuzengeleka.”
33 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi:
“Banu ba Isalele na banu ba Juda bali na kubayandesa,
Co boshe baje banabakwata bundungo anga banabakwatelela.
Banabyana kubecela.
34 Oloni Muka-kubasokola wapwa wa kukanyama.
Lizina lyendi ikeye Yehova wa maswalale.
Akatala ñanda yabo
Mangana anene kwoloka mu lifuti
Na kulingisa banu bakala mu Babiloni balishoshomwene.”
35 “Mukwale ulwisa baKaudiya,” mukemwo mwanendeka Yehova,
“Na banu baje bakala mu Babiloni na bamyata bamwo na banu bamwo ba mana.
36 Mukwale ulwisa baka-kumbamba lika ngoco,* co balinga byuma bya bulema.
Mukwale ulwisa baka-kulwa ba Babiloni, co baziba lyoba.
37 Mukwale ulwisa tubalu babo na matemba abo a nzita,
Ulwisa banu boshe balimo ba kuliseza-seza,
Co bakapwa ngwe banakazi.
Mukwale ulwisa bufuko bwendi na kubupukula.
38 Mema endi anabihya, co oma.
Eli lifuti linashulu na tumponya,
Co lalo banu bali na kumona bimona bya kutewesa, mukemwo bali na kulinga ngwe banu ba kuzaluka.
39 Ngeci byakutanga bya mu mambo bikakala hamo na tusitu baje bakolula,
Co mukakala lalo banyamalanda.
Kumukakala lalo munu,
Co na umo wahi akatungamo ku bisemwa byoshe.”
40 Ngecilika Njambi mwanyongesele Sodoma na Gomola na binganda bije byakele hayehi nabyo, “naumo wahi akakalamo, co wahi akatungamo,” mukemwo mwanendeka Yehova.
41 Taleni! Muyati wa banu uli na kwija kutunda ku kunto.
Muyati wakama na bimyene ba nzili bakaija
Kutunda ku mamaneselelo a lifuti-libu.
42 Bakapangesa mata a lusipa na kwasha makunga.
Bapwa bikenya, co kubakakuzibila ngozi.
Cilumo cabo mubaija ha tubalu,
Cizibika ngwe cilumo ca kalunga-ndonga uje ali na kucuma.
Banemana mu mukana ngwe munu umo oku banalibwahesela kukulwisa, obe mwana wa munakazi wa Babiloni.
43 Mwene wa Babiloni nazibi muzimbu wabo,
Co maboko endi anazeye.
Lyoba lyamuwana,
Co ali na kuziba kubabala ngwe munakazi uje ali na kupapa.
44 Taleni! Munu umo akaija na kubiisa bulilo bubananyungilila mwamubwa ngwe ndumba uje ali na kutunda mu shwata ya kuzika ya ku Jodani, oloni njikamulingisa atewe mu lifuti lyabo. Co njikangula ntwama injinangula mangana atwamenene eli lifuti. Mwafwa iya nalifu nange, co iya asa kulwa nange? Kanyungi muka asa kwimana kulutwe lwange? 45 Ngeci, eni banu tolilileni byuma byanangula kulinga Yehova kutalesa kuli Babiloni na byuma byanayongola kutalesa ku lifuti lya baKaudiya.
Cili bene bana ba bimanga bakabapulunya.
Akalingisa myela ibakala ipwe bingundu mwafwa ya byuma bibanalingi.
46 Cilumo ca kufungula Babiloni cikalingisa lifuti-libu liningange,
Co miteto yabo bakaiziba mu mafuti oshe.”
51 Yehova nendeka ngwendi:
“Njinena lihunzi lyakama
Lije linyongesa Babiloni na banu bakala mu Lebukamai.*
2 Njikatuma baka-kuleleka baye ku Babiloni,
Co bakamuleleka na kupwisa lifuti lyendi ngundu.
Bakamujemukila kutundilila ku mitambela yoshe ha simbu ya bukalu.
3 Baka-kwasha na buta bwa lusipa ba ku Babiloni kubakanana mata abo a lusipa.
Co maswalale bendi kubakemana na bizalo byabo bya buswalale.
Keti muzibile ngozi bakwenje bendi.
Nyongeseni maswalale bendi boshe.
4 Co bakatsa mu lifuti lya baKaudiya,
Bakabapulyasana na mukwale mu bitapalo byendi.
5 Mwafwa Yehova wa maswalale kasezele Isalele na Juda. Njambi yabo kabasezele.
Oloni lifuti lyabo* linashulu na milonga mu kumona kwa Wakujela wa Isalele.
6 Teweni mu Babiloni,
Oboleni myonyo yeni.
Keti mutsile bubi bwendi.
Mwafwa ino inapu simbu ya Yehova ya kumulinga shambandinga.
Ali na kumwilwisila byanalingi.
7 Babiloni wapwile ngwe nganja ya goudi mu liboko lya Yehova.
Wapendesele lifuti lyoshe.
Baka-mafuti bananu binyu byendi,
Mukemwo banazaluka.
8 Babiloni nau mu kukasumuna, co napokozoka.
Mulileni!
Ambateni mazi a bosamu mangana mukwite ha bimbandu byendi, hamo byola.”
9 “Twesekele kukangwisa Babiloni, oloni kakangukile.
Musezeni, tuyeni, munu na munu eluke ku lifuti lyendi.
Mwafwa milonga yendi inete na mwilu.
Inatumu manene, inaketa na mu mashelwa.
10 Yehova natwakula mwamubwa.
Ijeni, tuyeni twendeke bipangi bya Yehova Njambi yetu mu Siyone.”
11 Otoleni mikili. Ambateni bintelo bya muzenguluke.*
Yehova nashongangeya bimyene ba baMede baye na kulwa nzita,
Mwafwa nayongola kunyongesa Babiloni.
Mwafwa Yehova ali na kulinga shambandinga, alingila tempele yendi shambandinga.
12 Junduleni cimweso* cije cimwesa ngwaco bibumbe bya Babiloni baija na kubilwisa.
Kanyameseni baka-kunyunga, akeni baka-kunyunga mu myela yabo.
Lekeni baje babandamena kulwisa baka-Babiloni balibwahesele.
Mwafwa Yehova natumbu laja butumbe bwendi,
Co alinga byanakulahesa ngwendi abilinga ku banu bakala mu Babiloni.”
13 “Obe munakazi wakala ha mema amangi,
Yobe wakala na byuma byabingi,
Mamaneselelo obe anaija, kuupanga lalo profiti.
14 Yehova wa maswalale nalisingi hali ikeye babenya ngwendi,
‘Njikatuma banalume babangi mu nganda yobe, bakapwa babangi ngwe bimbimba,
Co bakatambeka mu kulisamba mwafwa ya kukuhyana.’
15 Ikeye watangele lifuti-libu na nzili yendi,
Ikeye wazamekele lifuti-libu kupangesa mana endi,
Co ikeye wajangumwine melu na kuzibisisa kwendi.
16 Mwatuhula lijwi lyendi,
Mema mwilu angwanjanga,
Co alingisa mashelwa* akanduke kutunda ku mamaneselelo a lifuti-libu.
Anena mihyato ya nyonzi,*
Na kulingisa lihunzi lihuwe kutunda mu bishete byendi.
17 Banu boshe bali na kulinga byuma kwa kujeneka kuzibisisa, kwa kujeneka mana.
Baka-kufula boshe bakaziba shwamwa mwafwa ya tumponya babanafulu.
Mwafwa tumponya babo ba bikubo banapu ba makuli,
Co kubesi na mwonyo.*
18 Banapu bangoco, banapu byuma bibasembulula banu.
Litangwa lya kubelwisila bubi bwabo mulikaija, bakanyonga.
19 Njambi ya Jakobu kapwile ngwe ebi byuma,
Mwafwa ikeye watangele byuma byoshe,
Co Isalele napu mulamu wendi na buswana bwendi.
Lizina lyendi ikeye Yehova wa maswalale.”
20 “Yobe unapu mbweti yange ya kulwisa, unapu citwa ca kupangesa mu nzita,
Mwafwa njikupangesa mu kunyongesa mafuti.
Njikupangesa mu kunyongesa bumwene.
21 Njikupangesa mu kunyongesa tubalu na baka-kulonda tubalu.
Njikupangesa mu kunyongesa matemba a nzita na baka-kulondamo.
22 Njikupangesa mu kunyongesa banalume na banakazi.
Njikupangesa mu kunyongesa tukulukazi na banike.
Njikupangesa mu kunyongesa bakwenje na bambanda.
23 Njikupangesa mu kunyongesa tunyungi na matanga abo.
Njikupangesa mu kunyongesa bandimi na bimuna babo babakalimisa.
Njikupangesa mu kunyongesa bangubulu na baje banata kuli baka-kuyula.
24 Co njikelwisila bubi Babiloni na boshe baje bakala mu Kaudiya
Mwafwa ya byuma byabibi bibanalingi mu Siyone ku mesho eni,” mukemwo mwanendeka Yehova.
25 Yehova nendeka ngwendi: “Obe munkinda muka-kunyongesa njikulwisa,
Njikulwisa obe muka-kunyongesa lifuti-libu lyoshe.
Njolola liboko lyange na kukulwisa na kukwandumuna kutunda ha mamanya,
Co njikupwisa munkinda wa kwenya.”
26 “Banu kubakawana limanya lya mu mbango nambe limanya lya lubula libasa kwambata kuli yobe,
Mwafwa ukapwa ngundu myaka na myaka,” mukemwo mwanendeka Yehova.
27 “Imikeni cimweso* mu lifuti.
Ohyeseni limbinga mu mafuti.
Anguleni* mafuti mangana akamulwise.
Saneni bumwene bwa Alalati na bwa Mini na bwa Ashikenazi mangana bwakumulwise.
Tumeni muka-kusoneka maswalale mangana akatonde maswalale bakulwise Babiloni.
Tumineni Babiloni tubalu mangana bamujemukile ngwe bana ba bimbimba.
28 Anguleni mafuti mangana akamulwise,
Anguleni* bimyene ba Midia na bangubulu bayo na baje banata kuli baka-kuyula
Na mafuti oshe aje abali na kuyula.
29 Lifuti-libu likaninganga na kujaja,
Mwafwa Yehova akalinga byuma byanayongola kulinga hali Babiloni.
Akapwisa lifuti lya Babiloni cuma ca kukomokesa, co naumo wahi akakalamo.
30 Maswalale ba Babiloni banecela kulwa.
Banatumama mu bimpaka byabo.
Nzili yabo inahu.
Banapwoni ngwe banakazi.
Binjibo byendi banabyenyeka.
Tupateso twendi banatupokola.
31 Kanganda umo ashatuka na kukaliwana na kanganda mukwabo,
Co katumwa umo ashatuka na kukaliwana na katumwa mukwabo,
Mangana bakaleke mwene wa Babiloni ngwabo mitambela yoshe ya nganda banaifungulula,
32 Ngwabo myaba yoshe banaishoko,
Ngwabo mato a matebe banawenyeka na tuhya,
Co lalo ngwabo maswalale banalijujukila.”
33 Mwafwa Yehova wa maswalale, Njambi ya Isalele nendeka ngwendi:
“Muna Babiloni wa munakazi napu ngwe lijungwilo.
Simbu ya kumulyatangela manene inete.
Simbu ya kuteja ololo imwizila.”
34 “Mwene Nebukadineza* wa Babiloni nanjibwondo.
Nanjaka mu bitanga.
Nanjipwisa ngwe njaba ya mupulungwa.
Nanjilehula ngwe linyoka wakama.
Nashulisa lifu lyendi na byuma byange byabibwa.
Nanjikushungula.
35 ‘Bubi bunalingiwa kuli yange na bubi bunalingiwa ku mubila wange bukale hali Babiloni,’ ngwabo banu bakala mu Siyone.
‘Co mulonga wa maninga ange ukale ha banu bakala mu Kaudiya’ ngwendi Jelusalema.”
36 Ngeci Yehova nendeka ngwendi:
“Njikusompela ñanda yobe,
Co njikulingila shambandinga.
Njikomisa kalunga-ndonga wendi na kumisa masima endi.
37 Co Babiloni akapwa mutumbo wa mamanya
Na limbo lya bimbanje,
Akapwa cuma ca kukomokesa na cuma cije cibakumbila milozi,
Co wahi akakalamo.
38 Boshe bakonena ngwe bindumba.
Bakabuluma ngwe bana ba bindumba.”
39 “Nga bali mu senga yakama, njikabalingila cilika na kubapendesa,
Mangana balisambe,
Co bakalala tulo twa myaka yoshe,
Kubakenduka” mukemwo mwanendeka Yehova.
40 “Njikabatwala ngwe bana ba bimanga babatwala na kutsiya,
Ngwe bimanga na bimembe.”
41 “Sheshaki* banamufungulula,
Cuma cibakele na kushangazala mu lifuti lyoshe banacikwata.
Babiloni napu cuma ca kukomokesa mukati ka baka-mafuti.
42 Kalunga-ndonga naija na kufwika Babiloni.
Namufwiki na mankimba endi amangi.
43 Binganda byendi binapu cuma ca kukomokesa, binapu mwela wa kujeneka mema na kupwa mambo.
Binapu mwela muje kumukakala banu, co lalo muje kumuketi banu.
44 Njikana Beu kashitiko mu Babiloni,
Co njikamushanjesa byanalehula.
Mafuti kuwakajemukila lalo kuli ikeye,
Co cibumbe ca Babiloni cikawa.
45 Tundeni mukati kendi, eni banu bange!
Teweseni myonyo yeni ku butenu bwa Yehova buje buli na kushukuma!
46 Keti mulijujukile nambe kuziba lyoba mwafwa ya muzimbu umuziba mu lifuti.
Mu mwaka umo muzimbu ukaija,
Co mu mwaka unatako muzimbu ukwabo ukaija lalo,
Kukaija mizimbu ya lwozi mu lifuti na ya baka-kuyula baje balilwisa.
47 Ngeci, taleni! Matangwa ali na kwija
Omwo njikanyongesa tumponya ba kushonga ba Babiloni.
Lifuti lyendi lyoshe likaziba shwamwa,
Co banu bendi boshe baje babakatsiya bakawila mukati kendi.
48 Melu na lifuti-libu na byoshe bilimo
Bikatambeka mu kubwahelela mwafwa ya kuwa kwa Babiloni,
Mwafwa baka-kumunyongesa bakatunda ku kunto,” mukemwo mwanendeka Yehova.
49 “Babiloni kalingisile lika banu ba mu Isalele batse na kuwa,
Oloni Babiloni nalingisa banu boshe ha lifuti-libu batse na kuwa.
50 Yeni munoboka ku mukwale, twaleleleniho kutewa, keti mwimane.
Anukeni Yehova oku muli kulako,
Co anukeni Jelusalema mu bimbunge byeni.”
51 “Banatuzibisa shwamwa mwafwa tunazibi majwi a kushaula.
Shwamwa yetu ili na kusholoka ha bihanga byetu,
Mwafwa banu ba kweka* banaija na kulwisa myela ya kujela ya njibo ya Yehova.”
52 Yehova nendeka ngwendi: “Ngeci, taleni! Matangwa ali na kwija
Omwo njikanyongesa tumponya bendi ba kushonga,
Co mu lifuti lyendi lyoshe baje banabulumuka bakakemanga.”
53 “Nameme Babiloni akalahe kweta na mwilu,
Nameme akanyamese bimpaka bya tuposhi twendi,
Yange njikatuma baje bakaija na kumunyongesa,” mukemwo mwanendeka Yehova.
54 “Tolilileni! Kuli miteto ili na kutunda ku Babiloni,
Kuli na kuzibika miyoyo ya bukalu bwakama mu lifuti lya baKaudiya,
55 Mwafwa Yehova ali na kunyongesa Babiloni,
Akolwesa lijwi lyendi lyakama,
Co miyoyo ibakalinga bitozi bendi ikapwa ngwe mankimba a mu kalunga-ndonga.
Banu bakaziba majwi abo.
56 Mwafwa baka-kunyongesa bakezila Babiloni.
Maswalale bendi bakabakwata,
Mata abo a lusipa bakawapokozola,
Mwafwa Yehova wapwa Njambi muka-kwana kashitiko kanapande.
Cili bene akamulinga shambandinga.
57 Njikapendesa bamyata bendi na baka-mana bendi,
Na bangubulu bendi na baje banata kuli baka-kuyula na baka-kulwa bendi,
Bakalala tulo twa myaka yoshe,
Co kubakenduka,” ngwendi Mwene wa lizina lya Yehova wa maswalale.
58 Yehova wa maswalale nendeka ngwendi:
“Nameme cibumbe ca Babiloni cakala na mpimo, oloni cikabujuka,
Nameme bikolo byendi byapwa byabilaha, oloni bikenya.
Bibakafwitangana banu bikaya mwangwaco.
Bibakondangana baka-mafuti bikaya mu tuhya.”
59 Awa akewo majwi a kapolofweto Jelemiya aje endekele kuli Selaya muna Nelaya, Nelaya muna Mahaseya, mwaile na Mwene Zedekiya wa Juda ku Babiloni mu mwaka wamuciwana wa ciyulo cendi. Selaya ikeye wapwile muka-kutala byuma bya mwene. 60 Jelemiya wasonekele mu libulu limo bukalu bwoshe buje bukezila Babiloni, wasonekele awa majwi oshe a kashitiko ka Babiloni. 61 Kutundaho, Jelemiya walekele Selaya ngwendi: “Muuya ku Babiloni, co muukaimona, unapande kukatanda awa majwi oshe mu kutambeka. 62 Kutundaho ukendeke ngwobe, ‘Obe Yehova, unendeka kutalesa kuli ou mwela ngwobe bakaunyongesa, co kumukakala munu nambe kasitu, co lalo ngwobe ukapwa ngundu myaka yoshe.’ 63 Muukamanesa kutanda eli libulu, ukakutiiyeko limanya na kulyumbila hakati ka Ndonga ya Yufreti. 64 Co ukendeke ngwobe, ‘Omu mukemwo mwakambwitama Babiloni, co kakatufuka lalo mwafwa ya bukalu bunjimunenela, co banu ba mu Babiloni bakajuka.’”
Awa akewo majwi a Jelemiya.
52 Zedekiya wakele na myaka 21 mwapwile mwene, co wayulile myaka 11 mu Jelusalema. Ina wapwile Hamutale, muna Jelemiya wa ku Libuna. 2 Zedekiya watwaleleleleho kulinga byuma byabibi ku mesho a Yehova ngwe mwalingile Jehoyakimu. 3 Ebi byuma byalingiwile mu Jelusalema na mu Juda mwafwa Yehova walubalele, mamaneselelo wabatundisile ku mesho endi. Co Zedekiya watengulukilile mwene wa Babiloni. 4 Mu mwaka wa bu 9 wa ciyulo ca Zedekiya, mu ngonde ya bu 10, ha litangwa lya bu 10 omu mu ngonde, Mwene Nebukadineza* wa Babiloni wezile na maswalale bendi boshe na kulwisa Jelusalema. Batungile cilombo kuyehi nayo na kutunga cibumbe ca kuzengulwisa nganda. 5 Co nganda ya Jelusalema baizengelekele kweta na mu mwaka wa bu 11 wa ciyulo ca Mwene Zedekiya.
6 Mu ngonde yamuciwana, ha litangwa lya bu 9 omu mu ngonde, njala yamene manene mu nganda, co banu ba mu lifuti kubakele na byakulya. 7 Mamaneselelo baKaudiya batubile cibumbe ca nganda, co maswalale boshe batewele mu nganda butsiki, batuhukilile ku cikolo cije cakele mukati ka bibumbe bibali kuyehi na lihya lya mwene oku baKaudiya banazengeleka nganda, co batwaleleleleho kutewa kupangesa ngila ya Alaba. 8 Oloni baKaudiya bashekele Mwene Zedekiya, co bakamuwanene mu byana bya Jeliko, co maswalale bendi boshe balishandokele na kumuseza. 9 Co bakwatele Mwene Zedekiya na kumutwala kuli mwene wa Babiloni ku Ribula mu lifuti lya Hamathi, co wakamusompele. 10 Co mwene wa Babiloni watsiilile bana ba Zedekiya ha mesho endi, co lalo watsiilile bamyata ba Juda boshe ku Ribula. 11 Co mwene wa Babiloni watubile mesho a Zedekiya na kumukuta malyenge a kopa na kumutwala ku Babiloni, co wamwakele mu kamenga kweta noho hatsililile.
12 Mu ngonde ya mu citanu, ha litangwa lya bu 10 omu mu ngonde, kulumbununa mu mwaka wa bu 19 wa ciyulo ca Mwene Nebukadineza* mwene wa Babiloni, Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga uje wakele na kunyunga mwene wa Babiloni wezile mu Jelusalema. 13 Wenyekele njibo ya Yehova, na njibo ya mwene, na binjibo byoshe bya mu Jelusalema, co lalo wenyekele binjibo byoshe byakama. 14 Co maswalale boshe ba baKaudiya baje bakele hamo na mukulunu wa baka-kunyunga basiwile bibumbe bije byazengelekele Jelusalema.
15 Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga wambatele banu bamo ba kwisi na banu boshe baje basalele mu nganda na kubatwala mu bufunge. Wambatele lalo na baje batewelele kuli mwene wa Babiloni hamolika na bangangula ba bitongwe. 16 Oloni Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga wasezeleko tuhutu bamo ba mamaneselelo mu lifuti mangana bapwe baka-kupanga mu mahya a binyu na baka-kupanga bipangi bya kubasindiya.
17 Co baKaudiya babwabwanyele bingunzi bya kopa bya ku njibo ya Yehova na matemba, na lilonga lyakama lya kopa, bije byakele mu njibo ya Yehova, co bambatele kopa yoshe na kuya nayo ku Babiloni. 18 Bambatele lalo maleki, mafosholo, byakuzimisa tuhya, malonga, binganja na bikwata byoshe bya kopa bibakele na kupangesa mu tempele. 19 Mukulunu wa baka-kunyunga wambatele malonga, bilahwilo bya tuhya, malonga a kuloba, maleki, bitumbikilo bya bindeya, binganja na malonga akwabo. Byoshe ebi byapwile bya goudi na siuva mpundu. 20 Oloni bingunzi bibali na lilonga lyakama lya kopa, na bingombe ba kopa 12 baje bakele kwisi ya lilonga lya kopa, na matemba aje apangele Mwene Solomoni a ku njibo ya Yehova, kopa yabyo yalemene manene, co kubasele kuipeselesa.
21 Kutalesa ku bingunzi, ngunzi na ngunzi yapwile makyubiti* 18 mu bulaha, co mukole wa kusetekesa wa makyubiti 12 wasele kuizengeleka. Mpimo ya ije ngunzi yapwile hamo na minye iwana,* co hakati yakele na bwina. 22 Co mutwe wa ngunzi yakulibanga wapwile wa kopa, co bulaha bwa uje mutwe bwapwile makyubiti atanu. Co bikubo bya kulishelasana na mapomagraneti aje azengelekele uje mutwe, byoshe byapwile bya kopa. Ngunzi yamucibali yapwile lika ngwe ngunzi ya kulibanga na mapomagraneti ayo. 23 Kumikulo kwakele mapomagraneti 96, co mapomagraneti oshe azengelekele bikubo bya kulishelasana apwile 100.
24 Mukulunu wa baka-kunyunga wambatele lalo na kapilistu wakama Selaya, na Zefaniya uje wakele na kukwasa kapilistu wakama na baka-kunyunga ku bikolo batatu. 25 Co mu nganda wambatelemo mukulunu umo wa mu nkuta uje wapwile mukulunu wa maswalale, na babusamba ba mwene 7 baje bakele mu nganda, na muka-kusonekela mukulunu wa maswalale uje wapwile lalo muka-kukobelesa maswalale bipangi, na banalume 60 ba mu lifuti baje babawanene mu nganda. 26 Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga wabambatele na kubatwala kuli mwene wa Babiloni ku Ribula. 27 Mwene wa Babiloni wabatsiilile ku Ribula mu lifuti lya Hamathi. Ngeci Juda yaile mu bufunge kutunda mu lifuti lyayo.
28 Aba bakebo banu baatwalele Nebukadineza mu bufunge. Mu mwaka wa bu 7 wa ciyulo cendi, watwalele baJuda ba kupwa 3,023.
29 Mu mwaka wa bu 18 wa ciyulo ca Nebukadineza, bambatele banu 832 kutunda mu Jelusalema.
30 Mu mwaka wa bu 23 wa ciyulo ca Nebukadineza, Nebuzaladani mukulunu wa baka-kunyunga watwalele baJuda mu bufunge ba kupwa 745.
Banu boshe babatwalele mu bufunge bapwile 4,600.
31 Co mukwetile myaka 37 kutunda haililile Mwene Jehoyakimu wa Juda mu bufunge mu ngonde ya bu 12 ha litangwa lya bu 25 omu mu ngonde, Mwene Evili-melodaki wa Babiloni wapatwile Mwene Jehoyakimu wa Juda na kumutundisa mu kamenga, co ou ukewo mwaka wapwile mwene Evili-melodaki. 32 Wasimutwiiye nendi mwamubwa na kumwaka ha litanda lya helu kutubakana matanda a bimyene bakwabo baje bakele nendi mu Babiloni. 33 Co Jehoyakimu washulwile bizalo byendi bya mu kamenga, co simbu yoshe wakele na kulya hamo na mwene mu matangwa oshe a kuyoya kwendi. 34 Co mwene wa Babiloni washikile ngwendi Jehoyakimu bamwane byakulya simbu yoshe litangwa na litangwa kweta noho hatsililile. Mu kuyoya kwendi kwoshe wakele na kutambula byakulya kuli mwene.
Hamo kulumbununa “Yehova akajundula.”
Nambe “Njakwangwile.”
Nambe “njakwangunwine.”
Nambe “ku north.”
Nambe “ku south.”
Nambe “ku north.”
Nambe “ku north.”
Lijwi na lijwi “unapande kukuta mwiba mu mbunda.”
Nambe “cizemo cobe cije kucesi kutenguluka ca.”
Nambe “mañanda.”
Nambe “Memufisi.”
Kulumbununa muna ndonga atunda ha ndonga ya Nailo.
Nambe “nanga yendi ya ha cilika ca bulo.”
Lijwi na lijwi “kaArabia.”
Nambe “ku north.”
Nambe “binjambi beka.”
Nambe hamo “munalume wobe.”
Nambe “ku north.”
Nambe “njambi wa shwamwa.”
Nambe “ku north.”
Endekesi ya kumwesa ngozi nambe mema ku mbunge.
Lijwi na lijwi “Bihanga.”
Nambe hamo “Kakeleko”
Nambe “Maumato abo.”
Nambe “ku north.”
Lihongo lya lwengo lwalubwa.
Nambe “ku north.”
Endekesi ya kumwesa ngozi nambe mema ku mbunge.
Kulumbununa Jelemiya.
Nambe “cumbu.”
Lizina lya njambi wa munakazi uje ibakele na kulemesa baIsalele baje batengulukilile Njambi. Hamo ou njambi wapwile njambi wa lusemo.
Nambe “bisimbu bibanangula.”
Nambe hamo “mamenekela.”
Nambe “kujaluka.”
Endekesi ya kumwesa ngozi nambe mema ku mbunge.
Endekesi ya kumwesa ngozi nambe mema ku mbunge.
Haje hakabwanduka nga munu ali na kutakinya.
Nambe “kyukamba.”
Nambe hamo “Akazikila nyonzi.”
Nambe “sipilitu; muku.”
Lijwi na lijwi “Mutamba.”
Lijwi na lijwi “mulamu wa buswana bwendi.”
Nambe “ku north.”
Cisholoka awa majwi bakele na kuwaleka Jelemiya.
Nambe “Cifwe bene ngoco.”
Nambe “njambi wa shwamwa.”
Kulumbununa milambu ibana ku tempele.
Nambe “ku south.”
Nambe “ku north.”
Nambe “wa ku Ithopia.”
Nambe “bimulu.”
Nambe hamo “Muli na kwenda buseta-nima”
Lijwji na lijwi “bikolo.”
Nambe hamo “Linazibi shwamwa, co linapaye.”
Nambe “ku north.”
Nambe “muka-kunjendekelako.”
Bisemwa bya banu baje kubakele na kulemesa Njambi bije bibakele na kulinga baIsalele baje batengulukilile Njambi.
Nambe “ku north.”
Nambe hamo “Mwafwa ngeci mwa tuhya banakushwameka na butenu bwange.”
Nambe “mubakalizibila banu.”
Lijwi na lijwi “matwi abo akaziba bukalakasi.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Nambe “bakatewa na myonyo yabo.”
Ibasana lalo ngwabo Jehohazi.
Nambe “cimulu.”
Ibasana lalo ngwabo Jehoyakini nambe Jekoniya.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “munango.”
Nambe “ku north.”
Lijwi na lijwi “kutakamesa maboko a baka-bubi.”
Nambe “muzimbu wa kulema.” Eli lijwi mu Cihebelu lilumbununa byuma bibali: Lilumbununa “muzimbu wa kulema wa kutunda kuli Njambi” nambe “cuma ca kulema.”
Nambe “muzimbu wa kulema.”
Nambe “muzimbu wa kulema.”
Nambe “muzimbu wa kulema.”
Nambe “muzimbu wa kulema.”
Nambe “muzimbu wa kulema.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “njakele na kwinduka mutondo-tondo na kumilekawo.”
Nambe “ku north.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Haje hakabwanduka nga munu ali na kutakinya.
Nambe “ku north.”
Cisholoka ngwe eli lyapwile lizina libakele na kusanesa Babele (Babiloni) mangana banu keti bainanguke.
Nambe “munkinda wa tempele.”
Lijwi na lijwi “kuli woshe injimona ngwange napande.”
Lijwi na lijwi “uhwime.”
Lije lyakele na kukala ku tempele.
Nambe “Cifwe bene ngoco.”
Nambe hamo “baka-kutunga bibumbe.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Nambe hamo “njikabapwisa ba bulemu.”
Nambe “Mukemwo njinatwalelelaho kukumwesa cizemo cije kucesi kutenguluka.”
Nambe “Na kuya na kukina kinisi ya baje bali na kujola.”
Nambe “byuma byabibwa bya kutunda kuli.”
Nambe hamo “munalume wabo.”
Nambe “lito lya mazi,” kulumbununa lito lije linajabama mu mazi a milambu.
Shekele imolika yapwile hamo na magramu 11.4. Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.
Nambe “butumbe bwobe bwapwa bwakama.”
Nambe “kanda cijeho mu mbunge yange.”
Nambe “munango.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “Jonadabu,” kubatwila lizina lya Jehonadabu.
Lijwi na lijwi “Jonadabu,” kubatwila lizina lya Jehonadabu.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “njakele na kwinduka mutondo-tondo na kumileka.”
Lijwi na lijwi “njakele na kwinduka mutondo-tondo na kumileka.”
Lijwi na lijwi “Jonadabu,” kubatwila lizina lya Jehonadabu.
Nambe “muka-kusoneka.”
Nambe “ofisi.”
Mamaneselelo a November na mashangumukilo a December. Taleni Biñanda bya Kushongo ha B15.
Ibasana lalo ngwabo Jehoyakini nambe Jekoniya.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Nambe “akatewa na mwonyo wendi.”
Nambe “mwata umo wa mu nkuta.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Nambe kwesekesa na tepesi ikwabo ya majwi mu ciHebelu, “Nego-shaleza, Samuga-nebo, Sasechimu, Labusalisi.”
Nambe “mukulunu wa baka-manseno (baka-kutahesa bingongonosi).”
Name hamo “na kubasindiya kupanga.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Nambe “mukulunu wa bamyata ba nkuta.”
Nambe “mukulunu wa baka-manseno (baka-kutahesa bingongonosi).”
Nambe “ukatewa na myonyo wobe.”
Nambe hamo “lishali lyakama.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Nambe “kwa kujeneka kubulumuka.”
Nambe “Njibo (Tempele) ya njambi wa Litangwa,” kulumbununa, Heliopolisi.
Nambe “Memufisi.”
Lizina lya njambi wa munakazi uje ibakele na kulemesa baIsalele baje batengulukilile Njambi. Hamo ou njambi wapwile njambi wa lusemo.
Lizina lya njambi wa munakazi uje ibakele na kulemesa baIsalele baje batengulukilile Njambi. Hamo ou njambi wapwile njambi wa lusemo.
Lizina lya njambi wa munakazi uje ibakele na kulemesa baIsalele baje batengulukilile Njambi. Hamo ou njambi wapwile njambi wa lusemo.
Lijwi na lijwi “yezile mu mbunge yendi.”
Lizina lya njambi wa munakazi uje ibakele na kulemesa baIsalele baje batengulukilile Njambi. Hamo ou njambi wapwile njambi wa lusemo.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Nambe “uli na kubandamena kuwana.”
Nambe “ukatewa na myonyo wobe.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi
Bintelo byabindondo bibakele na kwambata baka-kwasha na mata a lusipa.
Nambe “Memufisi.”
Lijwi na lijwi “simbu ibanangula.”
Nambe “Memufisi.”
Binzinzi baje bashuma.
Nambe “kucaba bikuni.”
Kulumbununa Tebesi.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Kulumbununa Krete
Kulumbununa bakalikongobola mu kumwesa busiwa na shwamwa.
Nambe hamo “ha libu lya kuma.”
Kulumbununa kamutolilo kabakembi ha byakutsa.
Kulumbununa kamutolilo kabakembi ha byakutsa.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Haje hakabwanduka nga munu ali na kutakinya.
Nambe “citi ca cimweso.”
Lijwi lya ciHebelu libanapangesa aha linalifu na lijwi lije lilumbununa “tuzi,” co banalipangesa ku byuma bije bizibisa bunyengwe.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “bakabolwesa.”
Nambe “tulofweto ba makuli.”
Cisholoka ngwe eli lyapwile lizina libakele na kusanesa baKaudiya mangana banu keti babananguke.
Kulumbununa lifuti lya baKaudiya.
Nambe hamo “shuliseni bingonga byeni bya mikili.”
Nambe “citi ca cimweso.”
Nambe “mbundu.”
Nambe hamo “akazikila mema a nyonzi.”
Nambe “sipilitu; muku.”
Nambe “citi ca cimweso.”
Lijwi na lijwi “Jeleseni.”
Lijwi na lijwi “Jeleseni.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Cisholoka ngwe eli lyapwile lizina libakele na kusanesa Babele (Babiloni) mangana banu keti bainanguke.
Nambe “banu baje kutuzibuka.”
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi.
Lijwi na lijwi “Nebukadreza,” kuliseza-seza kwa sonekesi
Kyubiti imo yapwile hamolika na masentimita 44.5. Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.
Minye iwana yapwile hamo na masentimita 1.85. Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.