Watchtower LAIBRALI YA HA INTANETI
Watchtower
LAIBRALI YA HA INTANETI
Mbunda
  • MBIMBILIYA
  • MABULU
  • BIWANO
  • nwt Iwano 1:1-21:25
  • Iwano

Haunanyateka kuhesi vidio.

Cabihya, kuli bukalu bunonowesa ei vidio kushokoloka.

  • Iwano
  • Mbimbiliya ya Bisoneka bya Kaye Kakaha
Mbimbiliya ya Bisoneka bya Kaye Kakaha
Iwano

MUZIMBU WAUBWA WASONEKELE IWANO

1 Ku mashangumukilo kwakele Lijwi, Lijwi wakele hamo na Njambi, co Lijwi wapwile njambi. 2 Ou wakele na Njambi ku mashangumukilo. 3 Byuma byoshe byakeleko kwitila muli ikeye, kukwesi cuma cakeleko kwa kujeneka ikeye.

Byuma bije byakeleko 4 kwitila muli ikeye byapwile kuyoya, co kuyoya kwapwile ceke ca banu. 5 Co ceke cili na kutwila mu lisusulungu, oloni lisusulungu linonwa kufungulula cije ceke.

6 Kwezile munu ibatumine na kwimanenako Njambi. Lizina lyendi ikeye Iwano. 7 Ou munu wezile na kupwa mukaleho mangana ane bukaleho bwa ceke, ngeci kwitila muli ikeye banu ba miyati yoshe batabe. 8 Keti ikeye wapwile cije ceke, embwe. Oloni wezile na kwana bukaleho bwa cije ceke.

9 Ceke ca busunga cije citwila banu ba miyati yoshe cakele hayehi na kwija muno mu kaye. 10 Wakele* mu kaye, co kaye kakeleko kwitila muli ikeye, oloni kaye kukamuzibukile. 11 Co wezile kwimbo lyendi, oloni banu bendi kubamutambwile. 12 Oloni boshe baje bamutambwile wabanene moko ya kupwa bana ba Njambi, mwafwa bakulahelele lizina lyendi. 13 Bakebo kubasemukile ku maninga, nambe mu kushaka kwa banu, nambe mu kushaka kwa bisemi babo, oloni basemukile kuli Njambi.

14 Uje Lijwi wakupwile situ, co wezile na kukala hamo netu. Twamwene bumpau bwendi, bumpau bwa kulifwa na buje bwanatambula mwana umolika kuli ishe. Co washulile na kutetela kwa Njambi* na busunga. 15 (Iwano wanene bukaleho hali ikeye, watambekele ngwendi: “Ou ikeye injendekele ngwange, ‘Ou ali na kwija munima yange nanjitubakana, mwafwa wakeleko simbu kanda njikaleko.’”) 16 Mwafwa washulile na ngozi yakama, ngeci tubaboshe banatumwesa manene ngozi yendi yakama. 17 Lishiko balyanene kwitila muli Mosesa, oloni ngozi yakama na busunga byezile kwitila muli Yesu Kristu. 18 Naumo wahi wamonaho laja Njambi, oloni mwana umolika uje wapwa njambi, uje ali ku ntungi* ya Ishe ikeye namulumbununa.

19 Obu bukebwo bukaleho bwanene Iwano omwo Bajuda batumine tupilistu na Balevi kutunda ku Jelusalema bakamwihule ngwabo: “Yobe iya?” 20 Iwano wabakumbulwile na kubaleka busunga ngwendi: “Keti yange Kristu.” 21 Co bamwihwile ngwabo: “Indi yobe iya? Yobe Eliya ndi?” Wabakumbulwile ngwendi: “Keti yange.” Bamwihwile lalo ngwabo: “U kapolofweto ndi?” Wabakumbulwile ngwendi: “Embwe!” 22 Co bamwihwile ngwabo: “Indioni yobe iya? Tuleke mangana tukaleke baje banatutumu. Yobe babenyaco ulitumbula ngwobe yobe iya?” 23 Wendekele ngwendi: “Yange lijwi lya munu uje ali na kutambeka mu mambo ngwendi, ‘Ololeni ngila ya Yehova,’ ngwe muje mwendekele kapolofweto Isaya.” 24 Bafalisi bakebo batumine baje banu. 25 Co bamwihwile ngwabo: “Nga keti yobe Kristu, nambe Eliya, nambe kapolofweto, co bika biuli na kumbwitikila banu?” 26 Iwano wabakumbulwile ngwendi: “Yange njili na kumbwitika banu mu mema. Oloni hakati keni hanemana umo uje kumuzibuka, 27 aija munima yange, co kunjafwililile kuzitula miba ya masanda endi.” 28 Ebi byuma byalingiwilile ku Bethani musambwa lya Jodani, kuje kwakele na kumbwitikila Iwano.

29 Lyamukwabo, Iwano wamwene Yesu ali na kwija kuli ikeye, co wendekele ngwendi: “Taleni Muna Manga wa Njambi uje atundisa bubi bwa kaye! 30 Ou ikeye injendekele ngwange, ‘Ou ali na kwija munima yange nanjitubakana, mwafwa wakeleko simbu kanda njikaleko.’ 31 Nange bene kunjamuzibukile, oloni njezile na kumbwitika banu mu mema mangana asholoke kuli Isalele.” 32 Iwano wanene lalo bukaleho ngwendi: “Njamwene sipilitu itunda mwilu ngwe liyembe, co yakele hali ikeye. 33 Nange bene kunjamuzibukile, oloni Uje bene wanjitumine ngwendi njimbwitike banu mu mema wanjilekele ngwendi: ‘Woshe iukamona sipilitu isikumuka hali ikeye na kukala hali ikeye, owo ikeye bene akambwitika na sipilitu ya kujela.’ 34 Njinalimwena ebi byuma, ngeci njana bukaleho ngwange ou ikeye Muna Njambi.”

35 Lyamukwabo lalo, Iwano wemanene na bandongesi bendi babali. 36 Co mwamwene Yesu ali na kwita, wendekele ngwendi: “Taleni Muna Manga wa Njambi!” 37 Baje bandongesi babali mubazibile ngoco, bakabangeyeye Yesu. 38 Yesu watengulukile, co wabamwene bali na kumukabangeya, wabehwile ngwendi: “Bika bimutonda?” Bamukumbulwile ngwabo: “Rabi (kulumbununa Mulongesi) wakala kuli?” 39 Wabakumbulwile ngwendi: “Tuyeni mukamone.” Ngeci baile, co bakamwene kwakala, bakakele nendi lije bene litangwa. Ei simbu yapwile kuma 16:00.* 40 Andru, ndolome ya Simoni Pita, wapwile umo wa baje babali bazibile byendekele Iwano, co bakabangeyeye Yesu. 41 Cakulibanga, Andru wawanene ndolome yendi Simoni, co wamulekele ngwendi: “Tunawana Mesiya” (kulumbununa “Kristu”), 42 co wamutwalele kuli Yesu. Yesu mwamutalele, wendekele ngwendi: “Yobe Simoni muna Iwano. Hano bakusanoni ngwabo Kefasi” (lizina libananungulula ngwabo “Pita”).

43 Lyamukwabo, Yesu watondele kuya ku Galileya. Co wawanene Filipu na kumuleka ngwendi: “Njikabangeye.” 44 Filipu watundile ku Betisaida ku nganda kuje kwatundile Andru na Pita. 45 Filipu wawanene Nathaniele, co wamulekele ngwendi: “Tunawana Yesu wa ku Nazaleta, muna Jozefu, uje yasonekele Mosesa mu Lishiko, uje ibasonekele lalo mu Bisoneka bya Tupolofweto.” 46 Oloni Nathaniele wamwihwile ngwendi: “Kuma ku Nazaleta kwasa kutunda cuma cacibwa ndi?” Filipu wamukumbulwile ngwendi: “Tuye ukamone.” 47 Yesu wamwene Nathaniele ali na kwija kuli ikeye, co wendekele hali ikeye ngwendi: “Taleni ou Kaisalele, cili bene muli ikeye kumwesi makuli.” 48 Nathaniele wamwihwile ngwendi: “Unanjizibuka bati?” Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Simbu kanda Filipu akusane, njakumwene muunakele mwisi ya mukuyu.” 49 Nathaniele wendekele ngwendi: “Rabi, u Muna Njambi, yobe Mwene wa Isalele.” 50 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Unataba mwafwa njakuleke ngwange njakumwene mwisi ya mukuyu ndi? Umona byuma byakama kutubakana ebi.” 51 Co Yesu wamulekele ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, mukamona lilu linashokoloka, co mukamona tungelo ba Njambi bakanduka na kusikumuka kuli Muna munu.”

2 Ha litangwa lyamucitatu, kwakele cilika ca bulo ku Kana ya mu Galileya, co na ina ya Yesu nendi kwakele. 2 Yesu na bandongesi bendi nabo babalanyele kuje ku cilika ca bulo.

3 Binyu mubyahwile, ina ya Yesu walekele Yesu ngwendi: “Kubesi na binyu.” 4 Oloni Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Obe munakazi, ei ñanda inakundama bati yobe nange?* Simbu yange kanda icete.” 5 Ina walekele baje bakele na kupanga ngwendi: “Mulinge byoshe byamileka.” 6 Co kuje kwakele binjaba 6 bya kutekwila mema, bya kupanga ha mamanya, bije byakele kuje kwesekesa na mashiko a Bajuda a kulijelesa. Njaba na njaba yasele kukobelesa biseteko bya mema* bibali nambe bitatu. 7 Yesu wabalekele ngwendi: “Shuliseni ebi binjaba na mema,” co babishulisile kweta na ha kanwa. 8 Wabalekele lalo ngwendi: “Tekulenimo mutwalele muka-kutwamenena cilika.” Co bamutwalelele. 9 Muka-kutwamenena cilika wamakelele mema aje atengulukile kupwa binyu. Ikeye kazibukile kubyatundile bije binyu (oloni bangamba baje batekwile aje mema bazibukile). Ngeci wasanene cambato, 10 wamulekele ngwendi: “Banu boshe bakabanga kwana banu binyu byabibwa, co nga banapende asinoni babana bya kushamuka. Oloni yobe unatulikile binyu byabibwa kweta na simbu ino.” 11 Eci cizibukiso calingile Yesu ku Kana ya mu Galileya, cikeco capwile cakulibanga ku bizibukiso byendi, co washolwele bumpau bwendi. Ngeci bandongesi bendi bamukulahelele.

12 Munima yebi, Yesu na ina na bandolome bendi na bandongesi bendi basikumukile ku Kapenamu, oloni kubakatumameneko matangwa amangi.

13 Paseka ya Bajuda yakele muyehi, co Yesu wakandukile ku Jelusalema. 14 Mwakobelele mu tempele, wawanene baka-kulandesa bingombe na bimanga na mayembe na baka-kucinca bimbongo banatumama mu bitwamo byabo. 15 Mwamanesele kupanga likote lya mikole, washekele boshe baje bakele na bimanga na bingombe mu tempele. Co wajukwile makoini a baka-kucinca bimbongo na kwandumuna bimesa byabo. 16 Walekele baje bakele na kulandesa mayembe ngwendi: “Tundiseni ebi byuma muno! Keti mutengulule njibo ya Tate kupwa njibo ya kulandesela!”* 17 Co bandongesi bendi banukile majwi abasonekele ngwabo: “Ntwima injili nayo ha njibo yobe injilya.”

18 Ngeci, Bajuda bamwihwile ngwabo: “Cizibukiso muka ciutumwesa cije cimwesa ngwaco uli na lisesa lya kulinga ebi byuma?” 19 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Bujuleni ei tempele, co njiitunga mu matangwa atatu.” 20 Bajuda bendekele ngwabo: “Ei tempele baitungile mu myaka 46, co yobe uitunge mu matangwa atatu?” 21 Oloni ikeye wakele na kwendeka bya tempele ya mubila wendi. 22 Co mwasangukile ku batsi, bandongesi bendi banukile ngwabo omwo mukemwo mwakele na kwendeka. Ngeci bakulahelele cije cisoneka na byuma byendekele.

23 Oloni Yesu mwakele mu Jelusalema ku Paseka, banu babangi bakulahelele lizina lyendi mubamwene bizibukiso byakele na kulinga. 24 Oloni ikeye kabakulahelele, mwafwa boshe wabazibukile. 25 Co katondele munu amulumbunwine mubafwa banu, mwafwa wazibukile bije byakele mu bimbunge bya banu.

3 Kwakele munalume umo wa Kafalisi wa lizina lya Nikodema, umo wa baka-kuyula Bajuda. 2 Ou munalume wezile kuli Yesu butsiki, co walekele Yesu ngwendi: “Rabi, tuzibuka ngwetu u mulongesi wa kutunda kuli Njambi, mwafwa naumo wahi asa kulinga ebi bizibukiso biuli na kulinga, kubanga Njambi akale nendi.” 3 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Cili bene njikuleka ngwange, kubanga munu asemuke lalo,* keti ngoconi Bumwene bwa Njambi kabumono.” 4 Nikodema wehwile Yesu ngwendi: “Munu asa kusemuka bati oku nakolo? Kuma asa kukobela lwamucibali mwimo lya ina na kusemuka lalo ndi?” 5 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Cili bene njikuleka ngwange, kubanga munu asemuke ku mema na ku sipilitu, keti ngoconi kakobela mu Bumwene bwa Njambi. 6 Uje nasemuka ku situ napu situ, co uje nasemuka ku sipilitu napu sipilitu. 7 Keti ukomoke munjinakuleke ngwange: Yeni banu munapande kusemuka lalo. 8 Lihunzi likai kwoshe kulitonda, co ukazibi cilumo calyo, oloni kuuzibuka kulitunda noku kuliya. Omu mukemwo mwanapu na munu uje nasemuka ku sipilitu.”

9 Nikodema wehwile Yesu ngwendi: “Ebi byuma byasa kulingiwa bati?” 10 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “U mulongesi wa Baisalele, co wonwa bati kuzibuka ebi byuma? 11 Cili bene njikuleka ngwange, tukendeka byuma bituzibuka, co tukana bukaleho bwa byuma bitunamono. Oloni yeni kumwesi kutambula bukaleho butuli na kumyana. 12 Nga kumwatabele munjinamileke byuma bya hano hasi, co mutaba bati nga njimileka byuma bya mwilu? 13 Co lalo, naumo wahi wayaho laja mwilu, kubanga Muna munu uje wezile kutunda mwilu. 14 Ngecilika Mosesa mwashukikile linyoka mu mambo, na Muna munu nendi banapande kumushukika 15 mangana woshe amukulahela awane kuyoya kwa myaka yoshe.

16 “Mwafwa Njambi wazemene manene kaye mukemwo wanene Munendi umolika mangana woshe amukulahela keti anyonge, oloni awane kuyoya kwa myaka yoshe. 17 Mwafwa Njambi katumine Munendi mu kaye mangana asompe kaye embwe, oloni wamutumine mangana kaye koboke kwitila muli ikeye. 18 Woshe amukulahela kubakamusompo. Oloni uje kakulahela banamusompo laja, mwafwa kakulahelele lizina lya Muna Njambi umolika. 19 Aha hakeho hanemana kusompa: ceke cinaija mu kaye, oloni banu banazeme lisusulungu kutubakana ceke, mwafwa bilinga byabo binapu byabibi. 20 Woshe akalingi byuma byabibi wazinda ceke, co kesi kwija mu ceke mangana bilinga byendi keti babipaye.* 21 Oloni woshe alinga bya busunga aija mu ceke mangana bilinga byendi bisholoke ngwabyo nabilingi mu kulitombola na cizango ca Njambi.”

22 Munima yebi, Yesu na bandongesi bendi baile ku mitambela ya ku Judeya, wakakele nabo simbu yailahako, co wakele na kumbwitika banu. 23 Iwano nendi wakele na kumbwitika banu mu Enoni, kuyehi na Salimu, mwafwa kwakele mema amangi. Co banu babangi bakele na kwija kuli ikeye na kubambwitika. 24 Mwafwa ha simbu ei, Iwano te kanda bacimwake mu kamenga.

25 Bandongesi ba Iwano bakele na kulinga bimata na Kajuda ha ñanda ya kulijelesa. 26 Co bezile kuli Iwano na kumuleka ngwabo: “Rabi, munalume iunakele nendi musambwa lya Jodani, uje iunanene bukaleho hali ikeye, ali na kumbwitika banu. Co boshe bali na kuya kuli ikeye.” 27 Iwano wabakumbulwile ngwendi: “Munu kasa kutambula cuma nambe cimo kubanga bamwaneco kutunda mwilu. 28 Yeni munapu mu bakaleho bange munjendekele ngwange, ‘Keti yange Kristu, oloni bananjitumu kulutwe lwendi.’ 29 Woshe ali na shombolwa ikeye cambato. Oloni kabusamba ka cambato mwemana na kuziba lijwi lya cambato, abwahelela manene. Ngeci njinabwahelela manene. 30 Ikeye napande kulibwezelela, oloni yange njinapande kutepuluka.”

31 Uje atunda mwilu natubakana bakwabo boshe. Uje atunda hasi, atunda hasi bene, co akendeka byuma bya hasi. Uje atunda mwilu natubakana bakwabo boshe. 32 Co ali na kwana bukaleho bwa byuma byanamono nebi byanazibi, oloni naumo wahi ataba bukaleho bwendi. 33 Woshe nataba bukaleho bwendi nakaho ciganto cendi* ngwendi Njambi wapwa wa busunga. 34 Uje yanatumu Njambi akendeka majwi a Njambi, mwafwa Njambi kesi kwana sipilitu mu kwesekela.* 35 Tate wazema Mwana, co naka byuma byoshe mu maboko endi. 36 Uje akulahela Mwana ali na kuyoya kwa myaka yoshe. Co uje kononoka Mwana kamono kuyoya, oloni butenu bwa Njambi bukala hali ikeye.

4 Mwata mwanangukile ngwendi Bafalisi banazibi ngwabo ali na kupwisa banu bandongesi na kumbwitika banu babangi kutubakana Iwano— 2 nameme Yesu kakele na kumbwitika, oloni bandongesi bendi bakebo bakele na kumbwitika— 3 watundile ku Judeya, co waile lalo ku Galileya. 4 Oloni wapandele kwita mu Samaliya. 5 Ngeci wezile mu nganda ya Samaliya ibasana ngwabo Saika, ije yakele kuyehi na libu lya Jakobu lije lyanene munendi Jozefu. 6 Kuje, kukekwo kwakele na lisima* lya Jakobu. Yesu wajukile manene mwafwa ya bungenzi bwendi, co watumamene kuje ku lisima. Ei simbu yapwile kuma 12:00.*

7 Munakazi umo wa Kasamaliya wezile na kutekula mema. Co Yesu wamulekele ngwendi: “Njaneko mema a kunwa.” 8 (Ha simbu ei, bandongesi bendi baile mu nganda na kulanda byakulya.) 9 Uje munakazi wa Kasamaliya wehwile Yesu ngwendi: “Unjilomba bati mema a kunwa, okuni yobe u Kajuda, yange nji munakazi wa Kasamaliya?” (Mwafwa Bajuda kubesi kulizibasana na Basamaliya.) 10 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Ngwe unazibukile bwana bwa Njambi na uje ali na kukuleka ngwendi, ‘Njaneko mema a kunwa,’ ngwe unamulombo, co ngwe nakwana mema a kuyoya.”* 11 Uje munakazi wamwihwile ngwendi: “Mwata, kuwesi na citekwiso, eli lisima linalobo. Indi owo mema a kuyoya uwawana kuli? 12 Kuma unatubakana kukulwila yetu Jakobu uje watwanene eli lisima, uje lalo wanwile omu mu lisima hamolika na bana bendi na bimuna bendi ndi?” 13 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Woshe anwa awa mema atsa lalo lihwila. 14 Oloni uje anwa mema anjimwana katsi lalo lihwila. Mema anjimwana atenguluka kupwa kabwelubwelu ka mema muli ikeye aje abweluka na kwana kuyoya kwa myaka yoshe.” 15 Uje munakazi wamulekele ngwendi: “Mwata, njane owo mema mangana keti njitse lalo lihwila, nambe kwija-ija kuno na kutekula mema.”

16 Yesu wamulekele ngwendi: “Ya ukasane munalume wobe mwije kuno.” 17 Uje munakazi wakumbulwile ngwendi: “Kunjesi na munalume.” Yesu wamulekele ngwendi: “Unendeka busunga muunendeka ngwobe, ‘Kunjesi na munalume.’ 18 Mwafwa unashomboka ku banalume batanu, co munalume iuli na kuyoya nendi hano keti munalume wobe. Unendeka busunga.” 19 Uje munakazi wamulekele ngwendi: “Mwata, njamono ngwange u kapolofweto. 20 Bakukulwila betu bakele na kulemesela aha ha munkinda, oloni yeni ngweni banu banapande kulemesela mu Jelusalema.” 21 Yesu wamulekele ngwendi: “Taba majwi ange obe munakazi, simbu ili na kwija omwo kumukalemesela Tate aha ha munkinda nambe mu Jelusalema. 22 Yeni muli na kulemesa byuma kumuzibuka. Oloni yetu tuli na kulemesa byuma bituzibuka, mwafwa kwoboka kushangumukila ku Bajuda. 23 Nameme ngoco, simbu ili na kwija, co ikeyo bene ino, omwo baka-kulemesa ba busunga bakalemesa Tate mu sipilitu na mu busunga, mwafwa cili bene Tate ali na kutonda banu ba cifweci bamulemese. 24 Njambi wapwa Sipilitu, co baje bamulemesa banapande kumulemesa mu sipilitu na mu busunga.” 25 Uje munakazi wamulekele ngwendi: “Njizibuka ngwange Mesiya uje ibasana ngwabo Kristu ali na kwija. Hoshe hakezila, akutuleka byuma byoshe.” 26 Yesu wamulekele ngwendi: “Yange njili na kwendeka nobe, yange bene ikeye.”

27 Ha simbu ije bene, bandongesi bendi betele, co balikomokelele mwafwa wakele na kwendeka na munakazi. Oloni naumo wahi wamwihwile ngwendi: “Bika biutonda?” nambe “Bika biuli na kwendekela nou munakazi?” 28 Ngeci uje munakazi wasezele njaba yendi ya mema, co waile mu nganda na kuleka banu ngwendi: 29 “Ijeni mwakumone uno munalume nanjileke byuma byoshe binjinalingi. Kumou ajeneke kupwa Kristu?” 30 Co batundile mu nganda na kushangumuka kwija kuli ikeye.

31 Ha simbu ije bene, bandongesi bakele na kushongangeya Yesu ngwabo: “Rabi, acilyeko.” 32 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Njili na byakulya bije kumuzibuka.” 33 Ngeci bandongesi balihwile mukati kabo ngwabo: “Kuli umo namunenela byakulya ndi?” 34 Yesu wabalekele ngwendi: “Byakulya byange binapu kulinga cizango ca uje wanjitumine na kumanesa cipangi cendi. 35 Kuma kumwesi kwendeka ngweni kwasala bingonde biwana, co simbu ya kuteja yeta ndi? Tolilileni! Yange njimileka ngwange: Anduleni mesho eni mumone mahya, bimbuto binahi laja, co byabandamena kubiteja. Ha simbu ino, 36 muka-kuteja ali na kutambula fweto na kukungulula bushuka bwa kuyoya kwa myaka yoshe mangana muka-kukuna na muka-kuteja babwahelele hamo. 37 Mukemwo awa majwi anapu a busunga, a kwendeka ngwawo: Umo muka-kukuna, mukwabo muka-kuteja. 38 Njinamitumu mukateje bije kumwafwitanganenene. Bakweni banafwitangana, oloni yeni munawana bukwasi ha bipangi byabo.”

39 Basamaliya babangi ba muje mu nganda bakulahelele Yesu mwafwa ya lijwi lyendekele uje munakazi, mwanene bukaleho ngwendi: “Nanjileke byuma byoshe binjinalingi.” 40 Co Basamaliya mubezile kuli Yesu, bamulombele ngwabo atumame nabo. Ngeci wakele kuje matangwa abali. 41 Co banu babangi bakulahelele mwafwa ya byuma byendekele. 42 Co balekele uje munakazi ngwabo: “Kututaba likoni mwafwa ya byuma biunatuleke, oloni tunalizibila yetu babenya. Co tunazibuka ngwetu cili bene ou munalume ikeye mwobole wa kaye.”

43 Munima ya aje matangwa abali, Yesu watundile kuje na kuya ku Galileya. 44 Nameme Yesu babenya wanene bukaleho ngwendi kapolofweto kubesi kumusingimika ku mutambela kwatunda. 45 Co mwetele ku Galileya, baka-Galileya bamutambwile, mwafwa bamwene byuma byoshe byalingile ku cilika mu Jelusalema mwafwa nabo bakele kuje ku cilika.

46 Yesu wezile lalo ku Kana ya mu Galileya kuje kwatengulwile mema kupwa binyu. Co kuje kwakele mwata uje wakele na munendi wa munalume uje wakele na kubinja mu Kapenamu. 47 Uje mwata mwazibile ngwabo Yesu natundu ku Judeya naija ku Galileya, waile kuli ikeye na kukamulomba ngwendi aije na kukangwisa munendi, mwafwa munendi wakele kuyehi na kutsa. 48 Oloni Yesu wamulekele ngwendi: “Yeni banu kumwasa kutaba kubanga munamono bizibukiso na bikomokeso.” 49 Uje mwata wamulekele ngwendi: “Mwata, tuye simbu kanda munange atse.” 50 Yesu wamulekele ngwendi: “Ya! Munobe nayoyo.” Uje mwata wakulahelele lijwi lyendekele Yesu, co waile. 51 Mwakele na kwiluka, bindungo bendi bakuliwanene nendi, co bamulekele ngwabo munendi nayoyo.* 52 Wabehwile bamuleke simbu yanakangukile. Bamukumbulwile ngwabo: “Lisika-sika linamuhwile izau, kuma 13:00.”* 53 Ishe ya mwana wazibukile ngwendi ije simbu ikeyo bene yamulekele Yesu ngwendi: “Munobe nayoyo.” Ngeci ikeye na bakunjibo yendi boshe bakulahelele. 54 Eci cikeco cizibukiso camucibali calingile Yesu mu Galileya mwatundile ku Judeya.

5 Munima yebi, kwakele cilika ca Bajuda, co Yesu wakandukile ku Jelusalema. 2 Mu Jelusalema, ku Cikolo ca Bimanga kwakele kalishali kabasana mu Cihebelu ngwabo Betizata kaje kakele na bimbimbi bitanu. 3 Muje mu bimbimbi mwalalele baka-kubinja babangi, tupuputwa, biyanga, na bakusekwa maboko na mendi. 4 —— 5 Co kuje kwakele munu umo wabinjile ha myaka 38. 6 Yesu mwamwene uje munu nalala, na kuzibuka ngwendi nabinji ha simbu yailaha, wamwihwile ngwendi: “Ushaka kukanguka ndi?” 7 Uje mubezi wamukumbulwile ngwendi: “Mwata, kunjesi na munu wa kunjikobelesa mu kalishali nga mema anabunduka. Munjishaka ngwange njikobelemo, co weka alibanga kukobelamo.” 8 Yesu wamulekele ngwendi: “Katuka, ambata linala* lyobe wende.” 9 Haje bene uje munu wakangukile, co wambatele linala* lyendi na kushangumuka kwenda.

Lije litangwa lyapwile lya Sabata. 10 Co Bajuda bashangumukile kuleka uje munu wakangukile ngwabo: “Lelo Sabata, co kubatabesa kwambata linala.”* 11 Uje munu wabakumbulwile ngwendi: “Ou nanjikangwisa ikeye nanjileke ngwendi, ‘Ambata linala* lyobe wende.’” 12 Bajuda bamwihwile ngwabo: “Iya bene owo nakuleke ngwendi, ‘Ambata linala* lyobe wende’?” 13 Uje ibakangwisile kazibukile munu wamukangwisile, mwafwa Yesu wakobelele mu mbunga ya banu baje bakele kuje.

14 Munima yebi, Yesu wawanene lalo uje munu mu tempele, co wamulekele ngwendi: “Tala, unakanguka. Keti ulinge lalo bubi mangana cuma cacibi manene keti cilingiwe kuli yobe.” 15 Uje munu waile, co wakalekele Bajuda ngwendi Yesu ikeye namukangwisile. 16 Ngeci Bajuda bashangumukile kulwisa Yesu, mwafwa wakele na kulinga ebi byuma ha Sabata. 17 Oloni Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Tate natwalelelaho kupanga kweta na lelo lino, co nange njitwalelelaho kupanga.” 18 Ebi bikebyo byalingisile Bajuda bashake manene kutsiya Yesu, mwafwa wakele na kupokola lishiko lya Sabata na kusana Njambi ngwendi Tate, kulumbununa kulipwisa hamo na Njambi.

19 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, Mwana kasa kulinga cuma ca kulisinganyekela ikeye babenya, kubanga camona Ishe alinga. Mwafwa byuma byoshe byakalingi Ishe bikebyo lalo byakalingi na Mwana. 20 Mwafwa Ishe wazema Mwana, co amumwesa byuma byoshe byakalingi. Co lalo akamumwesa bipangi byakama kutubakana ebi mangana mukalikomokele. 21 Ngecilika Tate mwasangula batsi na kubana kuyoya, na Mwana nendi ana kuyoya kuli woshe yashaka. 22 Mwafwa Tate kesi kusompa munu nambe umo, oloni nana nzili yoshe ya kusompa kuli Mwana, 23 mangana banu boshe basingimike Mwana, ngwe mubakasingimika Ishe. Woshe kasingimika Mwana, kasingimika na Ishe uje wamutumine. 24 Cili bene njimileka ngwange, woshe aziba lijwi lyange na kukulahela Uje wanjitumine, ali na kuyoya kwa myaka yoshe, co kubakamusompo, oloni natundu ku kutsa naija ku kuyoya.

25 “Cili bene njimileka ngwange, simbu ili na kwija, co ikeyo bene ino, omwo batsi bakaziba lijwi lya Muna Njambi, co baje banatolilila bakayoya. 26 Mwafwa ngecilika Tate mwali na nzili ya kwana kuyoya, mukemwo nana lalo na Mwana nzili ya kwana kuyoya. 27 Co namwana moko ya kusompa, mwafwa napu Muna munu. 28 Keti mukomoke ha cuma eci, mwafwa simbu ili na kwija omwo boshe bali mu bimbumbo bya canukiso bakaziba lijwi lyendi, 29 co bakatuhukamo. Baje balingile byuma byabibwa, bakasangukila kuyoya, co baje balingile byuma byabibi, bakasangukila kubasompa. 30 Kunjasa kulinga cuma ca kulisinganyekela yange babenya. Njikasompo kwesekesa na byuma binjiziba. Co kusompa kwange kunapu kwa kusungama, mwafwa kunjesi kushaka kulinga mwaya cizango cange, oloni mwaya cizango ca uje wanjitumine.

31 “Nga njana bukaleho hali yange babenya, co bukaleho bwange keti bwa busunga. 32 Kuli weka ali na kwana bukaleho hali yange, co njizibuka ngwange bukaleho bwali na kwana hali yange, bunapu bwa busunga. 33 Munatumu banu kuli Iwano, co nana bukaleho bwa busunga. 34 Nameme ngoco, kunjesi kutambula bukaleho bwa kutunda ku banu, oloni njili na kwendeka ebi byuma mangana mwoboke. 35 Ou munu wapwile ndeya ije yakele na kushukuma na kutwa ceke, co ha simbu yaindondo lika, mwashakele ngweni mubwahelele manene mu ceke cendi. 36 Oloni yange njili na bukaleho buje bunatubakana bwa Iwano, mwafwa bipangi byanjanene Tate ngwendi njibilinge, ebi bene bipangi binjili na kulinga, bili na kwana bukaleho ngwabyo Tate ikeye wanjitumine. 37 Co Tate uje wanjitumine, ikeye bene wanene bukaleho hali yange. Yeni kanda muzibeho laja lijwi lyendi, nambe kumona cifwa cendi. 38 Co lijwi lyendi kulyesi muli yeni, mwafwa kumwatabele uje yanatumu.

39 “Muli na kutondesesa mu Bisoneka, mwafwa musinganyeka ngweni bimikwasa muwane kuyoya kwa myaka yoshe. Co ebi Bisoneka bikebyo bene bili na kwana bukaleho hali yange. 40 Oloni yeni sheni kwija kuli yange mangana muwane kuyoya. 41 Kunjesi kutambula bumpau bwa kutunda ku banu, 42 oloni njizibuka mwamubwa ngwange kumwazemene Njambi. 43 Njinaija mu lizina lya Tate, oloni kumwanjitambwile. Ngwe munu weka nezile mu lizina lyendi babenya, ngwe munamutambula. 44 Mwasa kutaba batijo okuni muli na kutambula bumpau bumuli na kulyana mukati keni, co lalo kumwesi na kutonda bumpau bwa kutunda kuli Njambi umolika? 45 Keti musinganyeke ngweni njikamyana mulonga ku mesho a Tate. Oloni kuli umo akamyana mulonga, Mosesa uje imwakulahela. 46 Cili bene ngwe mwatabele Mosesa, ngwe nange munanjitaba, mwafwa Mosesa wasonekele byange. 47 Oloni nga kumutaba byuma byasonekele, co mwasa kutaba bati byuma binjendeka?”

6 Munima yebi, Yesu wajabukile musambwa lya kalunga-ndonga wa Galileya nambe ya Tibeliasi. 2 Co mbunga yakama ya banu batwaleleleleho kumukabangeya, mwafwa bakele na kumona bizibukiso bya kukomokesa byakele na kulinga bya kukangwisa baka-kubinja. 3 Yesu waile ha munkinda, co wakatumameneho na bandongesi bendi. 4 Cilika ca Bajuda ca Paseka cakele muyehi. 5 Yesu mwandwile mesho na kumona mbunga yakama ili na kwija kuli ikeye, wehwile Filipu ngwendi: “Kuli kutwasa kulanda makende abalya aba banu?” 6 Yesu wendekele ebi mangana amweseke lika, mwafwa wazibukile byatondele kulinga. 7 Filipu wamukumbulwile ngwendi: “Makende a madinari 200 kuwapumo mangana munu na munu awane nambe kambazubwila kakandondo.” 8 Umo wa bandongesi bendi, Andru, ndolome ya Simoni Pita walekele Yesu ngwendi: 9 “Kuli mwanike wa munalume kuno ali na makende a mbali atanu na tubisi tubali twatundondo, oloni bikani ebi kuli aba banu babangi ngacije?”

10 Yesu wendekele ngwendi: “Lekeni banu batumame hasi.” Kuje ku mwela kwakele mwila wawingi, co banalume baje batumamene betele ku 5,000. 11 Yesu wambatele aje makende, co mwamanesele kulombela, wapangezelele baje batumamene kuje. Walingile cuma ca kulifwa na ku tubisi twatundondo, co banu balile na kukuta. 12 Mubakutile, Yesu walekele bandongesi bendi ngwendi: “Kungululeni bimbazubwila binasalako mangana keti kubihye bimo.” 13 Bakungulwile bije bimbazubwila, co bashulisile bizuma 12 bya bimbazubwila bibasezeleho baje balile makende a mbali atanu.

14 Banu mubamwene eci cizibukiso calingile, bashangumukile kwendeka ngwabo: “Cili bene ou ikeye Kapolofweto ibendekele ngwabo akaija mu kaye.” 15 Yesu mwazibukile ngwendi bashaka kwija na kumukwata mangana bamupwise mwene, watundile kuje na kuya lalo ha munkinda likalyendi.

16 Ku simbu ya mangwezi, bandongesi bendi basikumukile ku kalunga-ndonga, 17 bakobelele mu bwato, co bakele na kujabuka kalunga-ndonga kuya ku Kapenamu. Ha simbu ije te kunazibala, oloni Yesu te kanda acije kuli bakebo. 18 Co ha kalunga-ndonga hakatukile mankimba, mwafwa ya lihunzi lyakama lije lyakele na kuhuwa. 19 Oloni mubajabwile makilomita a kweta ku 5 nambe 6, bamwene Yesu ali na kwenda ha kalunga-ndonga, ali na kwija kuyehi na bwato, co bazibile lyoba. 20 Oloni Yesu wabalekele ngwendi: “Yange, keti muzibe lyoba!” 21 Ngeci batabele kumukobelesa mu bwato, co mu simbu yaindondo lika, bwato bwetele ku nunda kuje kubakele na kuya.

22 Lyamukwabo, mbunga ya banu baje basalele musambwa likwabo lya kalunga-ndonga bamwene ngwabo kukwakele bwato kuje. Kwakele bwato bwabundondo, oloni Yesu kakobelele muje mu bwato na bandongesi bendi, mwafwa bandongesi bendi baile likalyabo. 23 Mato a kutunda ku Tibeliasi akwetele kuyehi na mutambela ubalililile banu makende omwo Mwata wamanesele kulombela. 24 Mbunga ya banu mubamwene ngwabo Yesu na bandongesi bendi bahiko kuje, bakobelele mu mato abo, co bezile ku Kapenamu na kutonda Yesu.

25 Mubamuwanene musambwa lya kalunga-ndonga, bamwihwile ngwabo: “Rabi, unete simbu muka kuno?” 26 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, kumwesi na kunjitonda mwafwa ya bizibukiso bimunamwene, oloni muli na kunjitonda mwafwa munalile makende na kukuta. 27 Keti mupangele byakulya bije byasa kubihya, oloni pangeleni byakulya bije kubyasa kubihya, bije byana kuyoya kwa myaka yoshe, byamyana Muna munu. Mwafwa Tate, Njambi babenya, namwaka ciganto ca kumwesa ngwendi namutaba.”

28 Co bamwihwile ngwabo: “Bika bitunapande kulinga mangana tupange bipangi bya Njambi?” 29 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Cipangi ca Njambi cinapu eci, ngwendi mukulahele uje yatumine.” 30 Co bamwihwile ngwabo: “Cizibukiso muka ciulinga mangana tucimone, co tukutabe? Cipangi muka ciulinga? 31 Bakukulwila betu balile manna mu mambo ngwe mubanasoneka ngwabo: ‘Wabanene makende a kutunda mwilu ngwendi balye.’” 32 Yesu wabalekele ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, Mosesa kamyanene makende a kutunda mwilu, oloni Tate amyana likende lya busunga lya kutunda mwilu. 33 Mwafwa likende lya Njambi ikeye bene uje atunda mwilu na kwana kuyoya ku kaye.” 34 Ngeci, bamulekele ngwabo: “Mwata, twane eli likende simbu yoshe.”

35 Yesu wabalekele ngwendi: “Yange likende lya kuyoya. Woshe aija kuli yange kakatsi lalo njala, co woshe anjikulahela kakatsi lalo lihwila. 36 Oloni ngwe munjinamilekele, yeni munanjimono, oloni kumwatabele. 37 Boshe bananjana Tate baija kuli yange, co kunjisheke uje aija kuli yange. 38 Njinatundu mwilu mangana njilinge cizango ca uje wanjitumine, keti cizango cange. 39 Eci cikeco cizango ca uje wanjitumine, ngwendi keti njizimbaleseho munu umo hali baje bananjana, oloni ngwendi njikabasangule ha litangwa lyamamaneselelo. 40 Mwafwa eci cikeco cizango ca Tate, ngwendi woshe atambula Mwana na kumukulahela awane kuyoya kwa myaka yoshe, co njikamusangula ha litangwa lyamamaneselelo.”

41 Co Bajuda bashangumukile kuñuñuta, mwafwa wendekele ngwendi: “Yange likende lya kutunda mwilu.” 42 Co bashangumukile kwendeka ngwabo: “Kuma ou keti ikeye Yesu muna Jozefu ndi? Kuma ishe na ina keti bakebo batulizibukila ndi? Co kwija batyoni endeke ngwendi, ‘Njitunda mwilu’?” 43 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Likeleni kuñuñuta mukati keni. 44 Kukwesi munu asa kwija kuli yange, kubanga Tate uje wanjitumine amukoke, co njikamusangula ha litangwa lyamamaneselelo. 45 Mu Bisoneka bya Tupolofweto banasonekamo ngwabo: ‘Boshe bakabalongesa kuli Yehova.’ Woshe atolilila kuli Tate na kulilongesa kuli ikeye, aija kuli yange. 46 Naumo wahi wamona Tate, kubanga uje watunda kuli Njambi. Ou ikeye wamona Tate. 47 Cili bene njimileka ngwange, woshe akulahela ali na kuyoya kwa myaka yoshe.

48 “Yange likende lya kuyoya. 49 Bakukulwila beni balile manna mu mambo, oloni batsile. 50 Eli likelyo likende lya kutunda mwilu, mangana munu woshe alyeko, co keti atse. 51 Yange likende lya kuyoya lije linatundu mwilu. Nga munu alya oku ku likende ayoya myaka yoshe. Cili bene likende linjana kaye mangana kayoye linapu situ yange.”

52 Co Bajuda bashangumukile kulinga bimata mukati kabo ngwabo: “Ou munalume asa kutwana bati situ yendi ngwendi tulye?” 53 Co Yesu wabalekele ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, kubanga mulye situ ya Muna munu na kunwa maninga endi, keti ngoconi kuyoya cahimo muli yeni. 54 Woshe alya situ yange na kunwa maninga ange ali na kuyoya kwa myaka yoshe, co njikamusangula ha litangwa lyamamaneselelo. 55 Mwafwa situ yange inapu byakulya bya busunga, co maninga ange anapu byakunwa bya busunga. 56 Woshe alya situ yange na kunwa maninga ange atwalelelaho kulikwatasana nange, co nange njilikwatasana nendi. 57 Ngecilika Tate wa kuyoya mwanjitumine, co njili na kuyoya mwafwa ya Tate, na uje alya mubila wange, ayoya mwafwa yange. 58 Eli likelyo likende lyatundile mwilu. Kukulifu na simbu ibalile bakukulwila beni, co batsile. Woshe alya eli likende ayoya myaka yoshe.” 59 Ebi byuma wabyendekele mwakele na kulongesa mu sinagogi* mu Kapenamu.

60 Bandongesi bendi babangi mubazibile ngoco, bendekele ngwabo: “Awa majwi akomokesa. Iya asa kuwatolilila?” 61 Oloni Yesu mwazibukile mu mbunge yendi ngwendi bandongesi bendi bakele na kuñuñuta ha majwi endi, wabehwile ngwendi: “Awa majwi anamitanwisa ndi? 62 Batico nga mumona Muna munu akanduka na kuya kuje kwakele hakulibanga? 63 Sipilitu ikeyo yana kuyoya, situ nacimo ciipanga cahi. Majwi anjinamileke anapu sipilitu, co lalo anapu kuyoya. 64 Oloni kuli bamo hakati keni kubataba.” Yesu wendekele ebi, mwafwa kushwa ku mashangumukilo, wazibukile baje kubatabele na uje amwenda bungungu. 65 Yesu wendekele lalo ngwendi: “Mukemwo njinamileke ngwange naumo wahi asa kwija kuli yange, kubanga banamutabesa kuli Tate.”

66 Mwafwa ya majwi endi, bandongesi bendi babangi belukile ku byuma bibasezele kunima, co balikelele kwenda hamo nendi. 67 Yesu wehwile baje 12 ngwendi: “Neni mushaka kuya ndi?” 68 Simoni Pita wamukumbulwile ngwendi: “Mwata, kuli iyajo kutwasa kuya? Yobe uli na majwi a kuyoya kwa myaka yoshe. 69 Tunakulahela, co tunazibuka ngwetu yobe Wakujela wa Njambi.” 70 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Kuma kunjamyangwile yeni mu ba 12 ndi? Oloni umo weni napu muka-kubiisa lizina.”* 71 Yesu wakele na kwendeka Judasi, muna Simoni Isikalioti, mwafwa ikeye akamwenda bungungu, nameme wapwile umo wa baje 12.

7 Munima yebi, Yesu watwaleleleleho kwendangana mu Galileya. Kashakele kulinga ngoco mu Judeya, mwafwa Bajuda bashakele kumutsiya. 2 Cilika ca Bajuda ca Bitabanakele* cakele muyehi. 3 Co bandolome bendi bamulekele ngwabo: “Tunda kuno uye ku Judeya mangana bandongesi bobe nabo bakamone bipangi biuli na kupanga. 4 Kukwesi munu alingila byuma ku bushweke nga ashaka ngwendi bamuzibuke ku mbunga. Nga uli na kulinga ebi byuma, lisholole ku kaye.” 5 Bandolome bendi kubamukulahelele. 6 Co Yesu wabalekele ngwendi: “Simbu yange kanda icete. Oloni yeni mwasa kulinga ngoco simbu yoshe. 7 Kaye kukasa kumizinda, oloni yange kanjizinda, mwafwa njili na kwana bukaleho ha kaye ngwange bilinga byako byabibi. 8 Yeni ku cilika. Yange kunjii tahi oku ku cilika, mwafwa simbu yange kanda icete.” 9 Mwamanesele kubaleka ebi byuma, wasalele mu Galileya.

10 Oloni bandolome bendi mubaile ku cilika, nendioni waile. Kaile mutanya-mwelu, oloni waile mu kushwekesa. 11 Co Bajuda bashangumukile kumutonda-tonda kuje ku cilika ngwabo: “Uje munu ali kuli?” 12 Banu babangi bakele na kuningita manene hali ikeye. Bamo bakele na kwendeka ngwabo: “Munu wamubwa.” Bakwabo ngwabo: “Embwe ali na kungumuna banu.” 13 Nameme ngoco, kubakele na kwendeka byendi ku mesho a banu, mwafwa bakele na kutewa Bajuda.

14 Cilika mucetele hakati, Yesu waile mu tempele, co washangumukile kulongesa. 15 Bajuda balikomokelele manene ngwabo: “Ou munalume nazibuka bati Bisoneka okuni kalilongesele ku masikola?”* 16 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Binjili na kulongesa keti byange, oloni bya uje wanjitumine. 17 Nga munu ashaka kulinga cizango ca Njambi, co azibuka indi ebi bilongesa bitunda kuli Njambi, indi njili na kwendeka byange babenya. 18 Woshe endeka byendi babenya, atonda bumpau bwendi. Oloni woshe atonda bumpau bwa uje wamutumine, ou napu muka-busunga, co muli ikeye kumwesi bilinga bya kuhenga. 19 Kuma Mosesa kamyanene Lishiko ndi? Oloni hakati keni naumo wahi ali na kwononoka Lishiko. Co bikoni bimutonda kunjitsiila?” 20 Mbunga yamukumbulwile ngwayo: “Uli na dimona. Iya ashaka kukutsiya?” 21 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Njinalingi cuma cimolika, oloni mubaboshe munalikomokela. 22 Mukemwo Mosesa wamyanene Lishiko lya kutwala banalume ku mukanda. Eli Lishiko kulyatundile kuli Mosesa, oloni lyatundile kuli bakukulwila beni. Co mukatuhula munu ha sabata. 23 Nga yeni mutwala munu ku mukanda ha sabata mangana keti mupokole Lishiko lya Mosesa, kuma yange njikangwisa munu ha sabata munapande kunjilubalela ndi? 24 Likeleni kusompa banu ha cifwa cabo ca hanja, oloni sompeni mu kusungama.”

25 Co banu bamo batungile mu Jelusalema, bashangumukile kwendeka ngwabo: “Ikeye munu ibashaka kutsiya ou ndi? 26 Taleni! Ali na kwendeka mutanya-mwelu, oloni nabimo bibendekaho byahi. Kuma baka-kuyula banazibuka ngwabo cili bene ou ikeye Kristu ndi? 27 Yetu tuzibuka kwatunda ou munu. Oloni Kristu mwakaija, naumo wahi akazibuka kwatunda.” 28 Yesu mwakele na kulongesa mu tempele, watambekele ngwendi: “Munjizibuka, muzibuka kunjitunda, co kunjalizilile yange babenya. Oloni Uje wanjitumine, napu wa busunga, co kumumuzibuka. 29 Yange njimuzibuka, mwafwa nji muka-kumwimanena, co ikeye wanjitumine.” 30 Ngeci bashangumukile kutonda ngila ya kumukwatelamo, oloni naumo wahi wamukwatele, mwafwa simbu yendi te kanda yete. 31 Nameme ngoco, banu babangi bamukulahelele, co bakele na kwendeka ngwabo: “Kuma Kristu mwakaija akulinga bizibukiso byabingi kutubakana byali na kulinga ou munu ndi?”

32 Bafalisi bazibile mbunga ili na kuñuñuta ebi byuma hali ikeye, co tupilistu bakama na Bafalisi batumine tupasu ngwabo bakamukwate.* 33 Yesu wendekele ngwendi: “Njikala neni ha simbu yaindondo simbu kanda njiye kuli Uje wanjitumine. 34 Mukanjitonda, oloni kumukanjiwana, co kuje kunjikakala kumwasa kwijako.” 35 Ngeci, Bajuda bashangumukile kwendeka mukati kabo ngwabo: “Kuli kwashaka kuya ou munalume kuje kutwasa kumuwana? Ashaka kuya kuli Bajuda baje banashandokela mukati ka Bagriki mangana akalongese Bagriki ndi? 36 Bika alumbununa mwanendeka ngwendi: ‘Mukanjitonda, oloni kumukanjiwana, co kuje kunjikakala kumwasa kwijako’?”

37 Ha litangwa lyamamaneselelo, lije lyapwile litangwa lyakama lya cilika, Yesu wemanene, co watambekele ngwendi: “Woshe natsi lihwila, aije kuli yange akunwe mema. 38 Woshe anjikulahela, ‘Kwisi ya mbunge yendi kutunda bindonga bya mema a kuyoya’ ngwe mucendeka cisoneka.” 39 Oloni wendekele ebi kutalesa ku sipilitu ibatambula baje bamukulahelele. Ha simbu ije, kukwakele sipilitu, mwafwa Yesu te kanda bamwane bumpau. 40 Banu bamo mu mbunga baje bazibile awa majwi, bashangumukile kwendeka ngwabo: “Cili bene ou ikeye Kapolofweto.” 41 Bakwabo bakele na kwendeka ngwabo: “Ou ikeye Kristu.” Oloni beka ngwabo: “Kuma Kristu asa kutunda ku Galileya ndi? 42 Kuma cisoneka kucendeka ngwaco Kristu atundilila ku bana ba Devidi, na mu Betelehema, mu limbo lyakele Devidi ndi?” 43 Ngeci ije mbunga yalipyakanene mwafwa yendi. 44 Bamo bashakele kumukwata,* oloni naumo wahi wamukwatele.

45 Baje tupasu belukile kuli tupilistu bakama na Bafalisi. Co Bafalisi babehwile ngwabo: “Bika kumwamunenelele kuno?” 46 Baje tupasu bakumbulwile ngwabo: “Kanda kucikale laja munu endeka ngacije.” 47 Co Bafalisi babehwile ngwabo: “Kuma neni namyungumuna ndi? 48 Kuma kuli umo namukulahela hali baka-kuyula nambe hali Bafalisi ndi? 49 Oloni ei mbunga kuizibuka Lishiko inapu ya kusingiwa.” 50 Nikodema uje wezile kuli Yesu lwakulibanga, uje wapwile umo wabo, wabalekele ngwendi: 51 “Ngwetu Lishiko lyetu kulyesi kusompa munu kubanga banalizibila kuli ikeye babenya na kuzibuka byuma byali na kulinga, indi keti mukemwo?” 52 Bamukumbulwile ngwabo: “Kuma nobe watunda ku Galileya ndi? Tondesesa, co ulimwena ngwobe kukwesi kapolofweto watunda ku Galileya.”*

8 12 Co Yesu wabalekele lalo ngwendi: “Yange ceke ca kaye. Woshe anjikabangeya, kende mu lisusulungu, oloni akala na ceke ca kuyoya.” 13 Co Bafalisi bamulekele ngwabo: “Uli na kwana bukaleho hali yobe babenya. Bukaleho bwobe keti bwa busunga.” 14 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Nameme njili na kwana bukaleho hali yange babenya, bukaleho bwange bunapu bwa busunga, mwafwa njizibuka kunjatundile noku kunjiya. Oloni yeni kumuzibuka kunjatundile noku kunjiya. 15 Yeni mukasompo munu kwesekesa na cifwa cendi ca hanja.* Oloni yange kunjesi kusompa munu. 16 Nameme nga njisompa, kusompa kwange kunapu kwa busunga, mwafwa kunjesi likalyange, oloni Tate uje wanjitumine ali nange. 17 Co lalo mu Lishiko lyeni banasonekamo ngwabo: ‘Bukaleho bwa banu babali bunapu bwa busunga.’ 18 Njili na kwana bukaleho hali yange babenya, co na Tate uje wanjitumine ali na kwana bukaleho hali yange.” 19 Bamwihwile ngwabo: “Isho ali kuli?” Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Kumunjizibuka, co lalo kumuzibuka Tate. Ngwe munjizibuka, ngwe munazibuka na Tate.” 20 Wendekele awa majwi mwakele mu mwela wa kulambwila, ha simbu yakele na kulongesa mu tempele. Oloni wahi wamukwatele, mwafwa simbu yendi te kanda icete.

21 Yesu wabalekele lalo ngwendi: “Njili na kuya, co mukanjitonda, oloni mu katsa na bubi bweni. Kunjiya, kumwasa kwijako.” 22 Bajuda bashangumukile kwendeka ngwabo: “Ashaka kulitsiya ndi? Mwafwa ali na kwendeka ngwendi: ‘Kunjiya, kumwasa kwijako.’” 23 Watwaleleleleho kubaleka ngwendi: “Yeni mu ba hano hasi, yange nji wa mwilu. Yeni mu ba muno mu kaye, yange keti nji wa muno mu kaye. 24 Mukemwo njinamileke ngwange: Mukatsa na bubi bweni. Mwafwa nga kumutaba ngweni yange bene, mukatsa na bubi bweni.” 25 Co bashangumukile kumwihula ngwabo: “Yobe iya?” Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Bikajo binjili na kulisinina kwendeka neni? 26 Njili na byuma byabingi bya kwendeka hali yeni na biñanda byabingi bya kusompa. Cili bene uje wanjitumine napu wa busunga. Co byuma binjazibile kuli ikeye, njili na kubyendeka mu kaye.” 27 Bakebo kubazibisisile ngwabo wakele na kubaleka bya Ishe. 28 Yesu wendekele ngwendi: “Mumukamanesa kushukika Muna munu, asinoni mukazibuka ngweni yange bene ikeye, co lalo mukazibuka ngweni kunjesi kulinga byuma bya kulisinganyekela yange babenya. Oloni njili na kwendeka ebi byuma ngwe mwanjilongeselele Tate. 29 Co Uje wanjitumine, ali nange. Kanjisezele likalyange embwe, mwafwa njikalingi bije bikamuzibisa kubwaha.” 30 Mwakele na kwendeka ebi byuma, banu babangi bamukulahelele.

31 Yesu watwaleleleleho kuleka Bajuda baje bamukulahelele ngwendi: “Nga mutwalelelaho kunyunga lijwi lyange, co cili bene mu bandongesi bange. 32 Mukazibuka busunga, co busunga bukamipatula.” 33 Bamukumbulwile ngwabo: “Yetu tu bana ba Abrahamu, kanda tupweho laja bindungo ba munu. Co wendeka bati ngwobe, ‘Tukapatuka’?” 34 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, woshe alinga bubi napu ndungo ya bubi. 35 Co lalo ndungo kesi kukala mu njibo ya shukulu yendi myaka yoshe, oloni mwana ikeye akalamo myaka yoshe. 36 Ngeci, nga Mwana amipatula, co cili bene mupwa ba kupatuka. 37 Njizibuka ngwange mu bana ba Abrahamu. Oloni mushaka kunjitsiya, mwafwa kumwesi na kutambula lijwi lyange. 38 Njili na kwendeka byuma binjamwene munjakele na Tate, oloni yeni muli na kulinga byuma bimunazibi kuli ishweni.” 39 Bamukumbulwile ngwabo: “Yetu tate yetu Abrahamu.” Yesu wabalekele ngwendi: “Ngwe mu bana ba Abrahamu, ngwe muli na kupanga bipangi bya Abrahamu. 40 Oloni hano mushaka kunjitsiya, yange munu njinamileke busunga bunjinazibi kuli Njambi. Abrahamu kalingile ngoco. 41 Yeni muli na kulinga bipangi bya ishweni.” Bamukumbulwile ngwabo: “Yetu keti tu bana ba mu bupangala.* Tuli na Tate umolika, Njambi.”

42 Yesu wabalekele ngwendi: “Ngwe Njambi ikeye Ishweni, ngwe mwanjizeme, mwafwa njatundile kuli Njambi, co njinaija. Kunjalizilile yange babenya, oloni Uje bene ikeye wanjitumine. 43 Bika kumwesi na kuzibisisila binjili na kumileka? Mwafwa kumwesi na kutolilila ku lijwi lyange. 44 Mutunda kuli ishweni Liyabolo, co muli na kulinga byuma byashaka ishweni. Wapwile muka-kutsiya mwashangumukile,* co kakolesele mu busunga mwafwa muli ikeye kumwesi busunga. Omwo endeka makuli, endeka kwesekesa na cifwa cendi, mwafwa wapwa muka-makuli, co ikeye ishe ya makuli. 45 Oloni yange munjili na kumileka busunga, yeni kumwesi na kunjitaba. 46 Iyajo hakati keni anjiwana na mulonga wa bubi? Nga njili na kwendeka busunga, indi bikoni kumunjitabela? 47 Uje atunda kuli Njambi atolilila ku majwi a Njambi. Mukemwo yeni kumwesi na kutolilila, mwafwa kumutundu kuli Njambi.”

48 Bajuda bamukumbulwile ngwabo: “Mukemwo tunakulekele ngwetu, ‘Yobe u Kasamaliya, co uli na dimona.’” 49 Yesu wakumbulwile ngwendi: “Kunjesi na dimona, njili na kusingimika Tate, oloni yeni muli na kunjishaula. 50 Yange kunjesi na kulitondela bumpau, oloni Njambi ikeye ali na kutonda ngwendi njikale na bumpau, co ikeye lyako. 51 Cili bene njimileka ngwange, nga munu ononoka lijwi lyange, kakatsi embwe.” 52 Bajuda bamukumbulwile ngwabo: “Hano twazibukoni ngwetu uli na dimona. Abrahamu watsile, tupolofweto nabo batsile, oloni yobe ngwobe, ‘Nga munu ononoka lijwi lyange kakatsi embwe.’ 53 Kuma yobe utubakana tate Abrahamu uje watsile ndi? Tupolofweto nabo batsile. Yobe ulimona ngwobe yobe iya?” 54 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Nga njilyana bumpau yange babenya, co bumpau bwange bunapu bwangoco. Tate ikeye ali na kunjana bumpau, uje imuli na kwendeka ngweni Njambi yeni. 55 Yeni kumwamuzibukile, oloni yange njimuzibuka. Nga njendeka ngwange kunjimuzibuka, co njipwa muka-makuli ngeci mweni. Yange njimuzibuka, co njili na kunyunga lijwi lyendi. 56 Ishweni Abrahamu wabwahelelele manene mwafwa walabelelele kumona litangwa lyange. Co walimwene, ngeci wabwahelelele.” 57 Bajuda bamulekele ngwabo: “Yobe kanda ucete na ha myaka 50, co Abrahamu wamumwene bati?” 58 Yesu wabalekele ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, simbu kanda Abrahamu akaleko, yange kunjakele.” 59 Ngeci banonele mamanya ngwabo bamwashe, oloni Yesu walishwekele na kutunda mu tempele.

9 Yesu mwakele na kwita, wamwene munalume uje wasemukile kapuputwa. 2 Co bandongesi bendi bamwihwile ngwabo: “Rabi, iya walingile bubi mangana ou munalume asemuke kapuputwa, ikeye indi bisemi bendi?” 3 Yesu wakumbulwile ngwendi: “Ou munalume kalingile bubi, co lalo bisemi bendi kubalingile bubi. Oloni kwafwile ngoco mangana bipangi bya Njambi bisholoke kwitila muli ikeye. 4 Tunapande kupanga bipangi bya Uje wanjitumine simbu kucili mutanya. Butsiki buli na kwija omwo naumo wahi akasa kupanga. 5 Simbu njicili mu kaye, njinapu ceke ca kaye.” 6 Mwamanesele kwendeka ebi byuma, wajekwilile hasi, co washingile libu na mate. Wambatele lije libu lyashingile na mate na kulikwita ha mesho a uje munalume. 7 Co Yesu walekele uje munalume ngwendi: “Ya ukatane mu kalishali ka Silomu” (lijwi lya Silomu lilumbununa “Kutuma”). Uje munalume waile na kutana, co welukile ali na kumona.

8 Baje batungile nabo na baje bakele na kumumona ngwabo wapwile muka-kulomba, bashangumukile kwendeka ngwabo: “Kumou keti ikeye uje munalume wakele na kutumama oku ali na kulomba ndi?” 9 Bamo bakele na kwendeka ngwabo: “Ikeye.” Bakwabo ngwabo: “Embwe, nalifu lika nendi.” Oloni babenya wakele na kwendeka ngwendi: “Yange bene.” 10 Ngeci bamwihwile ngwabo: “Indi mesho obe anatono bati?” 11 Wabakumbulwile ngwendi: “Munalume ibasana ngwabo Yesu nashingile libu na mate na kunjikwitalyo ha mesho, co nanjilekele ngwendi: ‘Ya ku Silomu ukatane.’ Ngeci njinaile na kutana, co njili na kumona.” 12 Mubazibile ngoco, bamwihwile ngwabo: “Owo munu ali kuli?” Wabakumbulwile ngwendi: “Kunjizibuka.”

13 Co batwalele uje munalume wapwile kapuputwa kuli Bafalisi. 14 Lije litangwa lyashingile Yesu libu na mate na kutonesa mesho a uje munalume lyapwile lya Sabata. 15 Ngeci, Bafalisi nabo bashangumukile kwihula uje munalume abaleke mwashangumukilile kumona. Wabalekele ngwendi: “Nanjikwitile libu ha mesho lije lyanashingile na mate. Co njinakatanene, ngeci njili na kumona.” 16 Bafalisi bamo bashangumukile kwendeka ngwabo: “Ou munu katundile kuli Njambi, mwafwa kesi na kunyunga Sabata.” Bakwabo bendekele ngwabo: “Muka-bubi asa kulinga bati bizibukiso bya cifweci?” Ngeci balyangunwine mukati kabo. 17 Behwile lalo uje munalume wapwile kapuputwa ngwabo: “Yobyoni wendekaho bika hali ikeye, ha kuwana ngwe natonesa mesho obe?” Uje munalume wendekele ngwendi: “Napu kapolofweto.”

18 Nameme ngoco, Bajuda kubatabele ngwabo uje munalume wapwile kapuputwa, co washangumukile kumona, kubanga mubakasanene bisemi bendi. 19 Co babehwile ngwabo: “Kumou ikeye muneni imuli na kwendeka ngweni wasemukile kapuputwa ndi? Kunaija batyoni ashangumuke kumona?” 20 Bisemi bendi bakumbulwile ngwabo: “Tuzibuka ngwetu ou munetu, co wasemukile kapuputwa. 21 Oloni kutuzibuka mwanashangumukila kumona, co nowo namutonesa kutumuzibuka. Mwihuleni. Nakolo. Napande kulyendekela ikeye babenya.” 22 Bisemi bendi bendekele ngoco mwafwa batewele Bajuda. Bajuda balizibasanene laja ngwabo woshe ataba ngwendi Yesu ikeye Kristu, bamusheka mu sinagogi. 23 Mukemwo bisemi bendi bendekele ngwabo: “Nakolo. Mwihuleni.”

24 Co uje munalume wapwile kapuputwa bamusanene lwamucibali na kumuleka ngwabo: “Ana Njambi bumpau. Tuzibuka ngwetu ou munu napu muka-bubi.” 25 Wabakumbulwile ngwendi: “Nameme apwe muka-bubi, yange kunjizibuka. Yange njizibuka lika ngwange njinapwile nji kapuputwa, oloni hano njili na kumona.” 26 Co bamwihwile ngwabo: “Nakulingile bati? Natonesele bati mesho obe?” 27 Wabakumbulwile ngwendi: “Njinamileke laja, oloni kumwatolililile. Bika bimushakela kubizibila lalo? Neni mushaka mupwe bandongesi bendi ndi?” 28 Mubazibile ngoco, bamushawile ngwabo: “Yobe u ndongesi yendi, yetu tu bandongesi ba Mosesa. 29 Tuzibuka ngwetu Njambi wendekele na Mosesa, oloni ou munu kutuzibuka kwatunda.” 30 Uje munalume wabakumbulwile ngwendi: “Eci cuma cili bene cikomokesa, ngweni kumuzibuka kwatunda, oloni natonesa mesho ange. 31 Tuzibuka ngwetu Njambi kesi kutolilila ku baka-bubi, oloni woshe amuzibila lyoba na kulinga cizango cendi amutolilila. 32 Kushwa kusañulu, kanda tuzibeho laja ngwabo kuli umo natonesa mesho a munu wasemukile kapuputwa. 33 Ngwe ou munu katundile kuli Njambi, ngwe nabimo byasa kulinga byahi.” 34 Bamukumbulwile ngwabo: “Yobe wasemukile na bubi, co ushaka ulongese yetu?” Ngeci bamushekele.

35 Yesu wazibile ngwabo uje munalume banamusheke. Co mwamuwanene, wamwihwile ngwendi: “Unakulahela Muna munu ndi?” 36 Uje munalume wakumbulwile ngwendi: “Mwata, iya bene owo mangana njimukulahele?” 37 Yesu wamulekele ngwendi: “Unamumono, ikeye bene ou ali na kwendeka nobe.” 38 Uje munalume wendekele ngwendi: “Mwata, njamukulahela.” Co watsikamenene Yesu. 39 Yesu wendekele ngwendi: “Njezile muno mu kaye mangana banu babasompe, ngeci baje kubesi na kumona bashangumuke kumona, co baje bali na kumona bapwe tupuputwa.” 40 Bafalisi bamo baje bakele nendi bazibile ebi byuma. Co behwile Yesu ngwabo: “Kuma netu tu tupuputwa ndi?” 41 Yesu wabalekele ngwendi: “Ngwe munapwile tupuputwa, ngwe kumwesi na bubi. Oloni yeni ngweni, ‘Tuli na kumona.’ Ngeci bubi bweni bukalako simbu yoshe.”

10 “Cili bene njimileka ngwange, nga munu kakobelela ku cikolo ca limba lya bimanga, oloni alondela kweka, ou napu mwizi, co lalo napu lipwepwe. 2 Oloni uje akobelela ku cikolo, ikeye kanyungi ka bimanga. 3 Muka-kunyunga ku cikolo amushokolwela, co bimanga batolilila ku lijwi lyendi. Asana bimanga bendi ha mazina na kubatwamenena hanja. 4 Omwo natuhula bimanga bendi boshe hanja, atwama kulutwe lwabo. Co bimanga bamukabangeya mwafwa bazibuka lijwi lyendi. 5 Kubakabangeya munu weka, oloni bamutewa mwafwa kubazibuka majwi a banu beka.” 6 Yesu wendekele eci cifwisa kuli bakebo, oloni kubazibisisile byuma byakele na kubaleka.

7 Wendekele lalo ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange, yange cikolo ca bimanga. 8 Boshe baje banaija na kulikwisa ngwabo banapu yange, banapu bezi na mapwepwe. Oloni bimanga kubabatolililile. 9 Yange cikolo. Woshe akobelela muli yange akoboka, co akakobela na kutuhuka na kuwana kwakulila. 10 Mwizi kesi kwija ngoco, oloni akaija na kwiba na kutsiya na kunyongesa. Yange njinaija mangana bawane kuyoya, kuyoya kwa myaka yoshe. 11 Yange kanyungi wamubwa. Kanyungi wamubwa ana kuyoya* kwendi mwafwa ya bimanga. 12 Oloni munu wa kukumuna uje keti kanyungi, co bimanga keti bendi, mwamona kangunga ali na kwija, aseza bimanga na kutewa. Co kangunga abakwata na kubashandola. 13 Uje munu kaka mbunge ku bimanga, mwafwa napu lika wa kukumuna. 14 Yange kanyungi wamubwa, njizibuka bimanga bange, co bimanga bange banjizibuka. 15 Ngwe Tate mwanjizibuka, nange njizibuka Tate. Co njana kuyoya* kwange mwafwa ya bimanga.

16 “Njili na bimanga beka keti ba limba eli. Nabo njinapande kubanenamo, bakatolilila ku lijwi lyange, co bapwa butanga bumolika na kanyungi umolika. 17 Mukemwo Tate wanjizema, mwafwa njana kuyoya* kwange mangana njicitambule lalo. 18 Naumo wahi anjinyekaco, oloni yange babenya njinacana. Njili na moko ya kucana, co njili na moko ya kucitambula lalo. Eli lishiko njalitambula kuli Tate.”

19 Co Bajuda balyangunwine lalo mukati kabo mwafwa yawa majwi. 20 Bwingi bwabo bakele na kwendeka ngwabo: “Ali na dimona, co nazaluka. Bika bimuli na kumutolililila?” 21 Bakwabo bakele na kwendeka ngwabo: “Awa kuwasa kupwa majwi a munu ali na dimona. Kuma dimona asa kutonesa mesho a tupuputwa ndi?”

22 Ha simbu ije, mu Jelusalema mwakele Cilika ca Kukundika. Ije yapwile simbu ya cisika. 23 Yesu wakele na kwenda mu tempele mu cimbimbi ca Solomoni. 24 Co Bajuda bamuzengelekele na kushangumuka kumwihula ngwabo: “Utuseza mu citanga simbu ya kupwa hali? Nga yobe Kristu, tuleke bene.” 25 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Njamilekele, oloni kumwatabele. Bipangi binjili na kupanga mu lizina lya Tate, bikebyo bili na kwana bukaleho hali yange. 26 Oloni yeni kumwatabele, mwafwa keti mu bimanga bange. 27 Bimanga bange batolilila ku lijwi lyange. Njibazibuka, co banjikabangeya. 28 Njibana kuyoya kwa myaka yoshe, co kubakanyongo, embwe. Naumo wahi asa kubanyangula mu liboko lyange. 29 Byananjana Tate binapu bya seho kutubakana bikwabo byoshe, co naumo wahi asa kubinyangula mu liboko lya Tate. 30 Yange na Tate twapwa umo.”*

31 Bajuda banonele lalo mamanya ngwabo bamwashe. 32 Yesu wabalekele ngwendi: “Njinamimwesa bipangi byabibwa bya kutunda kuli Tate. Ha bipangi ebi, cipangi muka cimunjashela mamanya?” 33 Bajuda bamukumbulwile ngwabo: “Kutukwashela kulinga cipangi cacibwa, oloni mwafwa unashaula Njambi. Yobe u munu, oloni uli na kulipwisa u njambi.” 34 Yesu wabalekele ngwendi: “Kuma mu Lishiko lyeni kubasonekelemo ngwabo, ‘Njendekele ngwange: “Mu binjambi* ndi”’? 35 Nga baje balyapayele lijwi lya Njambi wabasanene ngwendi “binjambi,” co eci cisoneka kucatengulukile, 36 co yange yanajelesa Tate na kunjituma mu kaye munjendeke ngweni, ‘Uli na kushaula Njambi,’ mwafwa njinendeka ngwange, ‘Nji Muna Njambi’ ndi? 37 Nga kunjesi na kupanga bipangi bya Tate, co keti munjitabe. 38 Oloni nga njili na kubipanga, tabeniko bipangi nameme yange kumunjitaba mangana muzibuke na kutwalelelaho kuzibuka ngweni Tate nalikwatasana nange, co nange njalikwatasana na Tate.” 39 Ngeci, bashakele lalo kumukwata, oloni wabasebunukile.

40 Yesu wajabukile musambwa lya Jodani, ku mutambela kwakele na kumbwitikila Iwano hakulibanga, co wakakele kuje. 41 Banu babangi bezile kuli ikeye, co bashangumukile kwendeka ngwabo: “Iwano kalingile cizibukiso nambe cimo. Oloni byuma byoshe byendekele Iwano hali ou munu byapwile bya busunga.” 42 Co banu babangi baje bakele kuje bamukulahelele.

11 Co munalume umo wa lizina lya Lazalo wakele na kubinja. Ou munalume wapwile wa ku Bethani, mu limbo mwakele Maliya na ndokazi yendi Matha. 2 Ou ikeye Maliya uje wetilile mazi a lwengo lwalubwa hali Mwata na kumisa ku mendi a Mwata na binkambu byendi. Ikeye wakele na ndolome yendi Lazalo uje wakele na kubinja. 3 Ngeci, bandokazi ba Lazalo batumine muzimbu kuli Yesu ngwabo: “Mwata, munu iwazema ali na kubinja.” 4 Oloni Yesu mwazibile ngoco, wendekele ngwendi: “Mamaneselelo eci kubinja kuwapu kutsa, oloni apwa kwana Njambi bumpau mangana Muna Njambi nendi bamwaneneho bumpau.”

5 Yesu wazemene Matha na ndokazi yendi na Lazalo. 6 Yesu mwazibile ngwabo Lazalo ali na kubinja, wabandamene matangwa akwabo abali ku mutambela kuje kwakele. 7 Co walekele bandongesi bendi ngwendi: “Tuyeni lalo ku Judeya.” 8 Bandongesi bendi bamukumbulwile ngwabo: “Ololo bene baka-Judeya banashakele kukwasha mamanya, kuma ushaka wilukileko lalo?” 9 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Kuma mutanya kuwakele na maola 12 ndi? Nga munu enda mutanya kasa kutanuka ha cuma nambe cimo, mwafwa amona ceke ca kano kaye. 10 Oloni nga munu enda butsiki, atanuka mwafwa kesi mu ceke.”

11 Mwamanesele kwendeka ngoco, wendekele lalo ngwendi: “Kabusamba ketu Lazalo nalala. Oloni njili na kuyako mangana njikamwindule.” 12 Bandongesi bendi bamulekele ngwabo: “Mwata, nga nalala, co akala bwino.” 13 Yesu wendekele bya kutsa kwa Lazalo. Oloni bakebo basinganyekele ngwabo walumbunwine kulala tulo bene. 14 Ngeci, Yesu wabalekele bene ngwendi: “Lazalo natsi. 15 Co yange njinabwahelela mwafwa yeni, mwafwa kunjakeleko mangana mutabe. Tuyeni kuli ikeye.” 16 Co Tomasi uje ibasanene ngwabo Mpasa, walekele bakwabo bandongesi ngwendi: “Netu tuyeni mangana tukatse nendi.”

17 Yesu mwaketele, wakawanene Lazalo ali laja mu mbumbo matangwa awana. 18 Bethani yakele hayehi na Jelusalema, nunda ya makilomita atatu.* 19 Bajuda babangi bezile na kuzembeleka Matha na Maliya mwafwa batsisile ndolome yabo. 20 Matha mwazibile ngwabo Yesu ali na kwija, wamusheshele. Oloni Maliya watumamene lika ku njibo. 21 Matha walekele Yesu ngwendi: “Mwata, ngwe kuunakele kuno, ndolome yange ngwe katsile. 22 Oloni nameme bene hano, njizibuka ngwange byoshe biulomba Njambi, akwanabyo.” 23 Yesu wamulekele ngwendi: “Ndolome yobe asanguka.” 24 Matha wamukumbulwile ngwendi: “Njizibuka ngwange akasanguka ha simbu ya kusanguka kwa batsi, ha litangwa lyamamaneselelo.” 25 Yesu wamulekele ngwendi: “Yange kusanguka na kuyoya. Woshe anjikulahela nameme atsa, akayoya. 26 Woshe ali na kuyoya, co lalo anjikulahela, kakatsi. Unataba ebi byuma ndi?” 27 Matha wakumbulwile Yesu ngwendi: “Eyo Mwata, njinataba ngwange yobe Kristu Muna Njambi uje ibendekele ngwabo akaija mu kaye.” 28 Matha mwamanesele kwendeka ngoco, wakasanene ndokazi yendi Maliya. Wamuyebetelele ngwendi: “Mulongesi naija, ali na kukusana.” 29 Maliya mwazibile ngoco, wakatukile bwasi-bwasi na kuya kuli Yesu.

30 Ha simbu ije, Yesu te kanda akobele mwimbo, oloni wacikele kuje kwakamuwanene Matha. 31 Bajuda baje bakele na kuzembeleka Maliya mu njibo, mubamumwene akatuka bwasi-bwasi na kutuhuka hanja, bamukabangeyeye mwafwa basinganyekele ngwabo ali na kuya ku mbumbo na kulililako. 32 Maliya wetele kuje kwakele Yesu, co mwamumwene, wawililile ku mendi endi na kumuleka ngwendi: “Mwata, ngwe kuunakele kuno, ndolome yange ngwe katsile.” 33 Yesu mwamwene Maliya alila na Bajuda baje bezile nendi balila, wapokokele mbunge* na kuziba busiwa. 34 Co wabehwile ngwendi: “Kuli kumunamwaka?” Bamukumbulwile ngwabo: “Mwata, ija umone.” 35 Yesu wandwekesele misozi. 36 Ngeci, Bajuda bashangumukile kwendeka ngwabo: “Taleni mwamuzemenene!” 37 Oloni bamo bendekele ngwabo: “Ou munalume natonesele mesho a uje kapuputwa, nonwa bati kukinga ou munu mangana keti atse?”

38 Yesu walisimwokele lalo, waile ku mbumbo. Ije mbumbo yapwile ya kucakula mu limanya, co basilikileko libwe. 39 Yesu wendekele ngwendi: “Tundiseni eli limanya.” Matha ndokazi ya mutsi, walekele Yesu ngwendi: “Mwata, ha simbu ino hamo ali na kunika, mwafwa kuneti matangwa awana.” 40 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Kuma kunjakulekele ngwange nga utaba umona bumpau bwa Njambi ndi?” 41 Ngeci batundisileko lije limanya. Co Yesu wandwile mesho endi mwilu na kwendeka ngwendi: “Tate, njikukandelela mwafwa unanjizibi. 42 Cili bene njizibuka ngwange simbu yoshe ukanjizibi. Oloni njendeka ngoco mwafwa yei mbunga ya banu bananjizengeleka, mangana batabe ngwabo yobe wanjitumine.” 43 Mwamanesele kwendeka ebi byuma, watambekele ngwendi: “Lazalo, tuhukomwo!” 44 Uje munu watsile watuhukilemo oku banamuzenge binanga ku mendi na ku maboko, co ku mesho endi nakwo bazengeleko nanga. Yesu wabalekele ngwendi: “Muzengununeni alyendele.”

45 Ngeci, Bajuda babangi baje bezile kuli Maliya na baje bamwene byuma byalingile Yesu, bakulahelele Yesu. 46 Oloni bamo baile kuli Bafalisi na kukabaleka byuma byalingile Yesu. 47 Co tupilistu bakama na Bafalisi bakungulwile hamo baka-nkuta ya Sanihedrini na kwendeka ngwabo: “Tulinga bati, mwafwa ou munu ali na kulinga bizibukiso byabingi? 48 Nga tumwecelela bene ngacije, banu boshe bamukulahela, co Baloma baija na kutunyeka mwela* wetu na muyati wetu.” 49 Oloni Kayafasi umo wabo, uje wapwile kapilistu wahakamwa uje mwaka, wabalekele ngwendi: “Nabimo bimuzibuka byahi, 50 co lalo kumwesi na kunanguka ngweni cacibwa kuli yeni munu umo atsile banu kutubakana muyati woshe unyonge.” 51 Ebi byuma byendekele kubyapwile bya kulisinganyekela embwe, oloni mwafwa wapwile kapilistu wahakamwa uje mwaka, wapolofwetele ngwendi Yesu atsila uje muyati. 52 Co keti kutsila lika uje muyati embwe, oloni na kukungulwila hamolika bana ba Njambi baje banalishandangana. 53 Co kutunda lije bene litangwa, balizibasanene ngwabo bamutsiye.

54 Ngeci, Yesu kendele lalo mutanya-mwelu mukati ka Bajuda. Oloni watundile kuje, waile ku mutambela uje wakele kuyehi na mambo, mu nganda ibasana ngwabo Efremu, co wakakele kuje na bandongesi bendi. 55 Paseka ya Bajuda yakele muyehi, co banu babangi ba ku membo bakandukile ku Jelusalema simbu kanda Paseka yete mangana bakalijelese kwesekesa na cisemwa. 56 Bakele na kutonda Yesu, co bakele na kulihula mukati kabo oku banemana mu tempele ngwabo: “Yeni mumona bati? Kuma kaijako kuno ku cilika ndi?” 57 Oloni tupilistu bakama na Bafalisi banene mashiko ngwabo woshe aziba kwali Yesu, abaleke mangana bakamukwate.*

12 Mukwasalele matangwa 6 simbu kanda Paseka ikaleko, Yesu wetele mu Bethani muje mwakele Lazalo uje yasangwile ku batsi. 2 Ngeci, babwaheselele Yesu kulya ca mangwezi. Matha ikeye wakele na kubapangela, co Lazalo wapwile umo wa baje bakele na kulya* hamo na Yesu. 3 Maliya wambatele magramu 327 a mazi a lwengo lwalubwa, a nadi hayo, a ndando yakama manene, wawetilile ku mendi a Yesu na kumisako na binkambu byendi. Co ije njibo yashulile na lwengo lwalubwa lwa aje mazi. 4 Oloni Judasi Isikalioti, umo wa bandongesi bendi, uje wakele muyehi na kumwenda bungungu wendekele ngwendi: 5 “Mwafwa bika awa mazi a lwengo lwalubwa kubawalandesele madinari 300 na kwana tuhutu?” 6 Kendekele ngoco mwafwa ya kwaka mbunge tuhutu embwe, oloni wapwile mwizi, co ikeye wakele na cikasha ca bimbongo, co lalo wakele na kwiba bimbongo bibakele na kwakamo. 7 Yesu wendekele ngwendi: “Mweceleni mangana abwahesele cimweja bya litangwa lya kunjitsinda. 8 Mwafwa tuhutu muli nabo simbu yoshe, oloni yange kumukala nange simbu yoshe.”

9 Mbunga yakama ya Bajuda bazibukile ngwabo ali kuje, co kubezile lika na kumona Yesu, oloni bezile na kumona na Lazalo uje yasangwile ku batsi. 10 Tupilistu bakama balizibasanene ngwabo batsiye na Lazalo, 11 mwafwa Bajuda babangi bakele na kuya kuje, co bakele na kukulahela Yesu mwafwa ya Lazalo.

12 Lyamukwabo, mbunga yakama ya banu baje bezile ku cilika, bazibile ngwabo Yesu ali na kwija ku Jelusalema. 13 Ngeci bambatele minango ya mashakabale, bamusheshele, co bashangumukile kutambeka ngwabo: “Tukulomba, mwobole! Nabezika uje aija mu lizina lya Yehova, Mwene ya Isalele!” 14 Yesu mwawanene muna cimulu, walondeleho, ngwe mubanasoneka ngwabo: 15 “Keti uzibe lyoba obe muna Siyone wa munakazi. Tala! Mwene yobe ali na kwija, nalondo muna cimulu.” 16 Hakulibanga, bandongesi bendi kubazibisisile ebi byuma. Oloni Yesu mubamwanene bumpau, bandongesi bendi banukile ngwabo ebi byuma babisonekele kutalesa kuli ikeye, co babilingile kuli ikeye.

17 Co mbunga ya banu baje bakele na Yesu ha simbu yasanene Lazalo atunde mu mbumbo na kumusangula ku batsi, batwaleleleleho kwana bukaleho bwa byuma bibamwene. 18 Ebi bikebyo lalo byalingisile mbunga ya banu bamusheshe, mwafwa bazibile ngwabo nalingi eci cizibukiso. 19 Ngeci Bafalisi bendekele mukati kabo ngwabo: “Nebi bituli na kulinga bene byahi. Taleni! Kaye koshe kali na kumukabangeya.”

20 Hali baje bezile ku cilika na kulemesa, hakele na Bagriki. 21 Co bashwenene Filipu uje watundile ku Betisaida, mu Galileya. Bashangumukile kumulomba ngwabo: “Mwata, tushaka kumona Yesu.” 22 Filipu wezile na kuleka Andru. Co Andru na Filipu bezile na kuleka Yesu.

23 Oloni Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Simbu ya kwana Muna munu bumpau inete. 24 Cili bene njimileka ngwange, kubanga nona ya tiliku iwile hasi na kutsa, keti ngoconi ipwa nona imolika. Oloni nga itsa, ima bushuka bwabwingi. 25 Woshe azema mwonyo* wendi aunyongesa, oloni woshe azinda mwonyo* wendi muno mu kaye, aunyungilila mangana akayoye myaka yoshe. 26 Nga munu ashaka kunjipangela, anjikabangeye. Co kuje kunjili, na muka-kunjipangela kukekwo kwakala. Nga munu ashaka kunjipangela, co Tate amusingimika. 27 Njinashoto manene mbunge, co bika binjendeka? Tate, njobole ku simbu ei. Nameme ngoco, ei simbu ikeyo injezilile. 28 Tate, ana lizina lyobe bumpau.” Co mwilu mwatundile lijwi ngwalyo: “Njinana lizina lyange bumpau, co njilyana lalo bumpau.”

29 Mbunga ya banu baje bemanene kuje bazibile lije lijwi, co bashangumukile kwendeka ngwabo nyonzi inalumu. Bakwabo ngwabo: “Kangelo nendeka nendi.” 30 Yesu wendekele ngwendi: “Eli lijwi linaija mwafwa yeni, keti mwafwa yange, embwe. 31 Kano kaye bali na kukasompa. Co uje ali na kuyula kano kaye bakamundandumuna. 32 Oloni yange mubakanjishukika, njikakokela banu ba miyati yoshe kuli yange.” 33 Mwendekele ebi, walumbunwine ngila yatsilamo. 34 Mbunga ya banu bamukumbulwile ngwabo: “Twazibile mu Lishiko ngwabo Kristu akakalako myaka yoshe, co yobe wendeka bati ngwobe Muna munu banapande kumushukika? Owo Muna munu ikeye iya?” 35 Yesu wabalekele ngwendi: “Ceke cikala mukati keni ha simbu yaindondo lika. Endeni simbu mucili na ceke mangana lisusulungu keti limihyane. Woshe enda mu lisusulungu kazibuka kwaya. 36 Simbu mucili na ceke, kulaheleni ceke, mangana mupwe bana ba ceke.”

Yesu mwamanesele kwendeka ebi byuma, watundile kuje, co waile na kulishweka. 37 Nameme walingile bizibukiso byabingi ku mesho abo, oloni kubamukulahelele, 38 mangana majwi a kapolofweto Isaya alishulisilile, uje wendekele ngwendi: “Yehova, iya nakulahela byuma byanazibi kuli yetu? Iyajo ibanajombolwela liboko lya Yehova?” 39 Isaya wendekele lalo byuma byabonowesele kutaba. Wendekele ngwendi: 40 “Nazibalesa mesho abo, co nakaluwisa bimbunge byabo mangana keti bamone na mesho abo na kuzibisisa na bimbunge byabo, kutewa batenguluka mangana njibakangwise.” 41 Isaya wendekele ebi byuma, mwafwa wamwene bumpau bwendi, co wendekele byendi. 42 Nameme ngoco, banu bamo na baka-kuyula babangi bamukulahelele. Oloni kubakele na kwendeka byendi ku mesho a banu mwafwa ya Bafalisi mangana keti babasheke mu sinagogi. 43 Mwafwa bazemene bumpau bwa kutunda ku banu kutubakana bumpau bwa kutunda kuli Njambi.

44 Oloni Yesu watambekele ngwendi: “Woshe anjikulahela, kakulahela yange lika, oloni akulahela na uje wanjitumine. 45 Co woshe nanjimono, namono na Uje wanjitumine. 46 Njinaija mu kaye na kupwa ngwe ceke, mangana woshe anjikulahela, keti akale mu lisusulungu. 47 Oloni nga munu aziba majwi ange, co kawononoka, kunjimusompo. Mwafwa kunjezile na kusompa kaye, oloni njinaija na kwobola kaye. 48 Woshe anjombwanesa na kubyana kutambula majwi ange, kwali umo amusompa. Majwi anjinendeka akewo akamusompa ha litangwa lyamamaneselelo. 49 Mwafwa kunjendekele byuma bya kulisinganyekela yange babenya, oloni Tate uje wanjitumine ikeye wanjanene lishiko lya byuma binjinapande kwendeka, nebi binjinapande kulongesa. 50 Njizibuka ngwange mashiko endi ana kuyoya kwa myaka yoshe, co byoshe binjendeka, njibyendeka kwesekesa nomu mwananjilekelabyo Tate.”

13 Co simbu kanda Paseka yete, Yesu wazibukile ngwendi simbu yendi inete ya kuseza kano kaye na kuya kuli Ishe. Ha kuwana ngwe wazemene banu bendi ba mu kaye, wabazemene kweta na kushongo. 2 Mubakele ku kulya ca mangwezi, Liyabolo te naka laja mu mbunge ya Judasi Isikalioti, muna Simoni, biyongola bya kwenda Yesu bungungu. 3 Ha kuwana ngwe Yesu wazibukile ngwendi Ishe naka byuma byoshe mu maboko endi, co watundile kuli Njambi, co lalo wakele na kuya kuli Njambi, 4 wakatukile kuje ku kulya ca mangwezi, washulwile bizalo byendi bya helu. Co wambatele taulo* na kulikutayo mu mbunda. 5 Kutundaho, wakele mema mu lilonga,* co washangumukile kujwelesa bandongesi bendi ku mendi na kumisako na ije taulo yalikutile. 6 Mwetele kuli Simoni Pita, Pita wendekele ngwendi: “Mwata, ushaka ujwelese ku mendi ange?” 7 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Cuma cinjili na kulinga ha simbu ino, kuwasa kucizibisisa. Oloni ukacizibisisa munima yebi byuma.” 8 Pita walekele Yesu ngwendi: “Kuujwelesa ku mendi ange nambe kamandondo.” Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Kubanga njikujwelese, keti ngoconi kuulikwatasana nange.” 9 Simoni Pita wamulekele ngwendi: “Mwata, keti unjijwelese lika ku mendi, oloni njijwelese na ku maboko na ku mutwe.” 10 Yesu wamulekele ngwendi: “Woshe najwele ha mubila napande kujwela lika ku mendi, mwafwa mubila wendi woshe unajele laja. Yeni munajele, oloni keti mubaboshe.” 11 Mwafwa wazibukile munu amwenda bungungu mukemwo wendekele ngwendi: “Keti mubaboshe munajele.”

12 Mwamanesele kubajwelesa ku mendi, wazalele cizalo cendi ca helu. Co washendabalele lalo ku mesa na kubehula ngwendi: “Munazibisisa byuma binjinalingi kuli yeni ndi? 13 Muli na kunjisana ngweni ‘Mulongesi’ na ‘Mwata,’ muli na kwendeka busunga mwafwa mukemwo bene munjapwa. 14 Ngeci, nga yange Mwata na Mulongesi njinamijwelesa ku mendi, neni lalo munapande kulijwelesa ku mendi a umo na mukwabo. 15 Mwafwa njinamimwesa mwanja, mangana neni mulinge ngwe munjinalingi kuli yeni. 16 Cili bene njimileka ngwange, ndungo katubakana shukulu yendi, co lalo uje ibanatumu katubakana uje namutumu. 17 Nga mwazibuka ebi byuma, mubwahelela nga mubilinga. 18 Kunjesi na kwendeka yeni mubaboshe embwe, njizibuka baje banjinangula. Oloni eci cinafu ngoco mangana cisoneka cilishulisilile, cije cendeka ngwaco: ‘Uje wakele na kulya byakulya byange nanjitengulukila.’* 19 Hano njimilekela cimweja simbu kanda cilingiwe, mangana mucikalingiwa, mutabe ngweni yange bene. 20 Cili bene njimileka ngwange, woshe atambula uje injituma, nange anjitambula. Co woshe anjitambula, atambula na Uje wanjitumine.”

21 Yesu mwamanesele kwendeka ebi byuma, washotele mbunge. Co wanene bukaleho ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange umo weni anjenda bungungu.” 22 Bandongesi bendi bashangumukile kulitala-tala, mwafwa kubazibukile ngwabo ali na kwendeka iya. 23 Ndongesi umo uje yazemene manene Yesu washendabalele kuyehi* na Yesu. 24 Ngeci, Simoni Pita wanetwilile uje ndongesi mutwe na kwendeka ngwendi: “Tuleke munu yali na kwendeka.” 25 Co uje ndongesi wazeukilile ha nulo ya Yesu na kumwihula ngwendi: “Mwata, iya bene owo?” 26 Yesu wakumbulwile ngwendi: “Ou injana mbazubwila ya likende linjitanta.” Co mwatantele ije mbazubwila, wayanene Judasi, muna Simoni Isikalioti. 27 Judasi mwambatele ije mbazubwila ya likende, Satana wamukobelele. Co Yesu walekele Judasi ngwendi: “Ciuli na kulinga, cilinge bwasi.” 28 Oloni baje bashendabalele ku mesa kubazibukile byamulekelele ngoco. 29 Ha kuwana ngwe Judasi ikeye wakele na cikasha ca bimbongo, bamo basinganyekele ngwabo Yesu wamulekele ngwendi, “Ya ukalande byuma bitutonda ha cilika,” nambe ngwabo aneko byuma bimo ku tuhutu. 30 Judasi mwatambwile ije mbazubwila ya likende, haje bene watuhukile hanja. Ei yapwile simbu ya butsiki.

31 Judasi mwatuhukile hanja, Yesu wendekele ngwendi: “Muna munu banamwanoni bumpau, co na Njambi banamwana bumpau kwitila muli Muna munu. 32 Njambi babenya ikeye amwana bumpau, co amwana bumpau hano bene. 33 Bana bange banjazema, njili neni ha simbu yaindondo lika. Mukanjitonda, co ngwe munjinalekelele Bajuda ngwange, ‘Kunjiya, kumwasa kwijako,’ hanwoni neni njimileka ngoco. 34 Njili na kumyana lishiko lyaliha ngwange, mulizeme umo na mukwabo. Ngwe munjinamizemena yange, neni lizemeni umo na mukwabo. 35 Banu boshe bakazibuka ngwabo mu bandongesi bange, nga mulizema mukati keni.”

36 Simoni Pita wamwihwile ngwendi: “Mwata, uya kuli?” Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Kunjiya kuwasa kunjikaba ha simbu ino, oloni ukanjikaba kulutwe.” 37 Pita wehwile Yesu ngwendi: “Mwata, bika kunjasa kukukabela ha simbu ino? Njana mwonyo* wange hali yobe.” 38 Yesu wakumbulwile ngwendi: “Ngwobe wana mwonyo* wobe hali yange? Cili bene njikuleka ngwange, simbu kanda ndemba atambeke, unjibyana lutatu.”

14 “Keti mwecelele bimbunge byeni bilishoshomwene. Kulaheleni Njambi, co kulaheleni yange lalo. 2 Mu njibo ya Tate muli myela yaingi ya kukala. Ngwe yahimo, ngwe njinamileke, mwafwa njili na kuya na kumibwahesela mwela. 3 Co lalo nga njiya na kumibwahesela mwela, njikaija lalo, co njikamitambula mangana kuje kunjikakala neni mukakaleko. 4 Co kuje kunjiya, muzibuka ngila iyako.”

5 Tomasi wamukumbulwile ngwendi: “Mwata, kutuzibuka kuuya. Co twasa kuzibuka bati ngila iyako?”

6 Yesu wamulekele ngwendi: “Yange ngila na busunga na kuyoya. Naumo wahi aija kuli Tate, kubanga etile muli yange. 7 Ngwe munanjizibuka, ngwe munazibuka lalo na Tate. Kutunda hano munamuzibuka, co munamumono.”

8 Filipu wamulekele ngwendi: “Mwata, tumwese Isho, co kuli yetu kunahu twapwisamo.”

9 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Filipu, ei simbu yailaha yoshe injinakala neni, kuma kumwanjizibukile ndi? Woshe nanjimono, namono na Tate. Co unjihula bati ngwobe, ‘Tumwese Isho’? 10 Kuma kuutaba ngwobe njalikwatasana na Tate, co Tate nendi nalikwatasana nange ndi? Byuma binjili na kumileka, keti bya kulisinganyekela yange babenya embwe. Oloni Tate uje nalikwatasana nange simbu yoshe, ali na kupanga bipangi byendi. 11 Njitabeni munjinendeka ngwange njalikwatasana na Tate, co Tate nalikwatasana nange. Nga kumunjitaba, co tabeni mwafwa ya bipangi binjili na kupanga. 12 Cili bene njimileka ngwange, woshe anjikulahela, nendi apanga bipangi binjili na kupanga. Apanga bipangi byakama kutubakana ebi, mwafwa njili na kuya kuli Tate. 13 Co lalo cuma coshe-coshe cimulomba mu lizina lyange, njimilingilaco mangana Tate bamwane bumpau kwitila muli Mwana. 14 Nga mulomba cuma cimo mu lizina lyange, njicilinga.

15 “Nga mwanjizema, munyunga mashiko ange. 16 Njikalomba Tate, co akamyana mukwasi* mukwabo mangana akale neni myaka yoshe, 17 ikeyo sipilitu ya busunga, ije kukasa kutambula kaye, mwafwa kukesi kuimona nambe kuizibuka. Yeni munaizibuka mwafwa ili neni, co lalo ili muli yeni. 18 Kunjimiseze mu busiwa.* Njija lalo kuli yeni. 19 Kunasala lika simbu yaindondo, kaye kukanjimono lalo. Oloni yeni munjimona, mwafwa njili na kuyoya, co neni mukayoya. 20 Ha litangwa lije, mukazibuka ngweni njalikwatasana na Tate, neni mwalikwatasana nange, co nange njalikwatasana neni. 21 Woshe atambula mashiko ange na kuwanyunga, ikeye wanjizema. Co woshe wanjizema, Tate amuzema, co nange njimuzema na kulisholola kuli ikeye ha kujela.”

22 Judasi, oloni keti Isikalioti, wehwile Yesu ngwendi: “Mwata, bika binalingiwa mangana ushake kulisholola ha kujela kuli yetu lika, oloni ku kaye kwahi?”

23 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Nga munu anjizema, anyunga lijwi lyange, co Tate amuzema. Co twija kuli ikeye twakukale hamo nendi. 24 Woshe kanjizemene, kesi kunyunga majwi ange. Lijwi limuli na kuziba, keti lyange, oloni lya Tate uje wanjitumine.

25 “Njinamileke ebi byuma simbu njicili neni. 26 Oloni mukwasi, sipilitu ya kujela, ije yakatuma Tate mu lizina lyange, ikamilongesa byuma byoshe na kumyanukisa byuma byoshe binjinamileke. 27 Njimisezela kwoloka. Njimyana kwoloka kwange. Kunjimyanakwo ngwe kaye mukakamyanenakwo. Keti mwecelele bimbunge byeni bilishoshomwene, nambe kuziba lyoba. 28 Mwazibile munjamilekele ngwange, ‘Njili na kuya, co njikeluka kuli yeni.’ Ngwe mwanjizema, ngwe munabwahelela ngweni njili na kuya kuli Tate, mwafwa Tate wakama kutubakana yange. 29 Ngeci, njinamilekela cimweja simbu kanda cilingiwe, mangana mucikalingiwa, mukatabe. 30 Kunjimileke byuma bikwabo byabingi, mwafwa muka-kuyula kano kaye ali na kwija, co kesi na nzili hali yange. 31 Oloni mu kushaka kaye kazibuke ngwako njazema Tate, njili na kulinga ngwe mwananjishiki Tate ngwendi njilinge. Katukeni, tutundeni kuno.

15 “Yange muti wa binyu wa busunga, co Tate ikeye ndimi. 2 Munango woshe uli hali yange uje kuwimi bushuka, aupamuna. Co munango woshe uje wima bushuka, aujelesa ha kuutetela mangana wime bushuka bwabwingi. 3 Yeni munajele laja mwafwa ya lijwi linjinamileke. 4 Twaleleleniho kulikwatasana nange, co nange njilikwatasana neni. Ngwe omwo munango kuwasa kwima bushuka ha likalyawo kubanga ukale ku muti wa binyu, neni kumwasa kwima bushuka kubanga mulikwatasane nange. 5 Yange muti wa binyu, yeni mu minango. Woshe atwalelelaho kulikwatasana nange, co nange nawa njalikwatasana nendi, ou ikeye ema bushuka bwabwingi. Mwafwa kwa kujeneka yange, nacimo cimwasa kulinga cahi. 6 Woshe katwalelelaho kulikwatasana nange, bamumbila kuti ngwe munango, co oma. Banu bakungulwila hamo ije minango, co bayumbila mu tuhya na kuyenyeka. 7 Nga mutwalelelaho kulikwatasana nange, co lalo majwi ange akala muli yeni, mwasa kulomba cuma coshe cimushaka, co bamilingilaco. 8 Tate bamwana bumpau nga mutwalelelaho kwima bushuka bwabwingi na kumwesa lalo ngweni mu bandongesi bange. 9 Ngecilika mwananjizeme Tate, nange njinamizeme. Twaleleleniho kukala mu cizemo cange. 10 Nga munyunga mashiko ange, mutwalelelaho kukala mu cizemo cange, ngwe muje munjinanyungu mashiko a Tate na kutwalelelaho kukala mu cizemo cendi.

11 “Njinamileke ebi byuma mangana kubwahelela kwange kukale muli yeni. Co kubwahelela kweni kupwe kwa kushula. 12 Eli likelyo lishiko lyange, ngwange mulizeme umo na mukwabo ngwe munjinamizemena. 13 Naumo wahi ali na cizemo cakama kutubakana ca munu ana mwonyo* wendi mwafwa ya babusamba bendi. 14 Nga mulinga byuma binjimishika mupwa babusamba bange. 15 Kunjimisana lalo bindungo, mwafwa ndungo kazibuka byalinga shukulu yendi. Oloni njinamisana ngwange babusamba, mwafwa njinamileke byuma byoshe binjinazibi kuli Tate. 16 Keti yeni mwanjangwile, oloni yange njamyangwile. Njamyangwile mutwaleleleho kwima bushuka. Co bushuka bweni butwaleleleho kukalako mangana coshe cimulomba Tate mu lizina lyange, amyaneco.

17 “Njinamishiki ebi byuma mangana mulizeme umo na mukwabo. 18 Nga kaye kamizinda, zibukeni ngweni kabangele kuzinda yange simbu kanda kazinde yeni. 19 Ngwe mu baka-kaye, ngwe kaye kanamizeme mwafwa mu banu bako. Oloni mwafwa keti mu baka-kaye, co lalo njinamyangula mu kaye, mukemwo kaye kanamizindi. 20 Anukeni lijwi linjamilekele, ngwange: Ndungo katubakana shukulu yendi. Nga bananjiyandesa, neni lalo bakamiyandesa. Nga bananyungu lijwi lyange, na lyeni bakalinyunga. 21 Oloni bakalinga ebi byuma byoshe kuli yeni mwafwa ya lizina lyange, mwafwa kubazibuka Uje wanjitumine. 22 Ngwe kunjezile na kwendeka nabo, ngwe kubesi na bubi. Oloni hano kubasa kulitangesa bubi bwabo. 23 Woshe wanjizinda, wazinda na Tate. 24 Ngwe kunjabalingilile bipangi bije kanda alingeho munu, ngwe kubesi na bubi. Oloni hano bananjimono, co bananjizindi na kuzinda na Tate. 25 Oloni ebi byalingiwile mangana bishulisilile lijwi libasonekele mu Lishiko lyabo ngwabo: ‘Banjizindile kwa kujeneka mulonga.’ 26 Mwakaija mukwasi uje injikamitumina kutunda kuli Tate, ikeyo sipilitu ya busunga ya kutunda kuli Tate, ou ikeye akwana bukaleho hali yange. 27 Co neni mukana bukaleho, mwafwa munakala nange kushwa ku mashangumukilo.

16 “Njinamileke ebi byuma mangana keti mutanuke. 2 Banu bakamisheka mu masinagogi. Cili bene simbu ili na kwija omwo banu boshe baje bakamitsiya bakasinganyeka ngwabo banapanga cipangi ca kujela kuli Njambi. 3 Oloni bakalinga ebi byuma mwafwa kubazibuka Tate, nambe yange. 4 Nameme ngoco, njinamileke ebi byuma mangana muiketa simbu yabyo ya kulingiwa, mukanuke ngweni njamilekelebyo.

“Hakulibanga, kunjamilekele ebi byuma, mwafwa njakele hamo neni. 5 Oloni hano njili na kwiluka kuli Uje wanjitumine. Nameme ngoco, naumo wahi hakati keni anjihula ngwendi, ‘Uya kuli?’ 6 Oloni mwafwa njinamileke ebi byuma, bimbunge byeni binashulu na busiwa. 7 Nameme ngoco, njili na kumileka busunga ngwange, kuya kwange kuminenela bubwa, mwafwa nga kunjii, mukwasi kaija kuli yeni. Oloni nga njiya, njikamutuma kuli yeni. 8 Co mwakaija, akwana kaye bukaleho bwa kushula kukundama ku bubi, ku bilinga bya kusungama, na ku kusompa: 9 hakulibanga, akwana bukaleho kukundama ku bubi, mwafwa kubesi na kunjikulahela. 10 Kutundaho, akwana bukaleho kukundama ku bilinga bya kusungama, mwafwa njili na kuya kuli Tate, co kumukanjimono lalo. 11 Co lalo akwana bukaleho kukundama ku kusompa, mwafwa muka-kuyula kano kaye banamusompo.

12 “Njicili na byuma byabingi bya kumileka, oloni kumwasa kubizibisisa ha simbu ino. 13 Nameme ngoco, uje* mwakaija, ikeyo sipilitu ya busunga, akumitwamenena mu busunga bwoshe, mwafwa kakendeka byuma bya kulisinganyekela ikeye babenya, oloni akendeka byuma byanazibi, co akumileka byuma bikaija kulutwe. 14 Ou ikeye akanjana bumpau, mwafwa akambata byanazibi kuli yange, co akamyambulwilabyo. 15 Byuma byoshe byali nabyo Tate binapu byange. Mukemwo njinendeka ngwange akambata byanazibi kuli yange, co akamyambulwilabyo. 16 Kunasala lika simbu yaindondo, kumukanjimono lalo, co lalo kunasala lika simbu yaindondo, mukanjimona lalo.”

17 Ngeci, bandongesi bendi bamo balihozwele mukati kabo ngwabo: “Bika byalumbununa mwanatuleke ngwendi, ‘Kunasala lika simbu yaindondo, kumukanjimono lalo, co lalo kunasala lika simbu yaindondo, co mukanjimona lalo,’ nomu mwanendeka ngwendi, ‘Mwafwa njili na kuya kuli Tate’?” 18 Mukemwo bakele na kwendeka ngwabo: “Bika byalumbununa mwanendeka ngwendi, ‘Kunasala lika simbu yaindondo’? Kutuzibuka byali na kwendeka.” 19 Yesu wazibukile ngwendi bashakele kumwihula, ngeci wabalekele ngwendi: “Kuma muli na kulihozola ngoco, mwafwa njinamileke ngwange: ‘Kunasala lika simbu yaindondo, kumukanjimono lalo, co lalo kunasala lika simbu yaindondo, co mukanjimona lalo ndi?’ 20 Cili bene njimileka ngwange, mukalila na kumbolozoka, oloni kaye kakabwahelela. Mukakala mu busiwa, oloni busiwa bweni bukatenguluka kujolela. 21 Nga munakazi ali na kusulumuna,* ali mu busiwa mwafwa simbu yendi inete. Oloni nga asulumuna mwana, kanuka lalo kaje kayando, mwafwa nabwahelela ngwendi munu nasemuka mu kaye. 22 Ngeci, neni hano muli mu busiwa. Oloni njikamimona lalo, co bimbunge byeni bikabwahelela. Naumo wahi akaminyeka kubwahelela kweni. 23 Ha litangwa lije, kumukanjihula cihula nambe cimo. Cili bene njimileka ngwange nga mukalomba Tate cuma coshe-coshe, akamyanaco mu lizina lyange. 24 Kutunda bene kunima, kweta na lelo lino, kanda mulombeho cuma cimo mu lizina lyange. Lombeni, co mutambula, mangana kubwahelela kweni kupwe kwa kushula.

25 “Njinendeka neni ebi byuma mu bifwisa. Simbu ili na kwija omwo kunjikendeka lalo neni mu bifwisa, oloni njikamileka bya Tate mu majwi amuzibisisa. 26 Ha litangwa lije, mukalomba Tate mu lizina lyange. Munjinendeka ngoco, kunjilumbununa ngwange yange njikamilombela kuli Tate. 27 Tate babenya wamizema, mwafwa munanjizeme, co munataba ngweni njezile na kwimanenako Tate. 28 Njezile na kwimanenako Tate, co njezile mu kaye. Hano njili na kuseza kaye, co njili na kuya kuli Tate.”

29 Bandongesi bendi bendekele ngwabo: “Ewa! Hanwoni uli na kwendeka netu mu majwi atuli na kuzibisisa, kuwesi na kupangesa bifwisa. 30 Twazibukoni ngwetu uzibuka byuma byoshe, co naumo wahi napande kukwihula. Ngeci tunataba ngwetu watundile kuli Njambi.” 31 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Kuma munataboni? 32 Taleni! Simbu ili na kwija, co cili bene inaija laja, omwo mubaboshe mukalishandoka munu na munu ku njibo yendi, co mukanjiseza likalyange. Oloni kunjesi likalyange, mwafwa Tate ali nange. 33 Njinamileke ebi byuma mangana mukale mu kwoloka kwitila muli yange. Muliwana na kayando mu kaye, oloni simpeni, njinafungulula kaye.”

17 Yesu mwamanesele kwendeka ebi byuma, wandwile mesho endi mwilu na kwendeka ngwendi: “Tate, simbu inete. Ana Munobe bumpau, mangana Munobe nendi akwane bumpau, 2 ngecilika muunamwana moko ha banu boshe mangana ane kuyoya kwa myaka yoshe kuli baje boshe baunamwana. 3 Baje bakawana kuyoya kwa myaka yoshe banapande kutwalelelaho kuzibuka yobe Njambi umolika wa busunga na kuzibuka uje iwatumine, Yesu Kristu. 4 Njinakwana bumpau hano hasi, omwo njinamanesa cipangi ciunanjanene ngwobe njicipange. 5 Ngeci, hanwoni Tate, njane bumpau kuyehi nobe, bumpau buje bunjakele nabwo ha simbu injakele nobe simbu kanda kaye kakaleko.

6 “Njinasholola* lizina lyobe ku banu bawanjanene mu kaye. Bapwile bobe, co wanjanenebo, co bananyungu* lijwi lyobe. 7 Hanwoni banazibuka ngwabo byuma byoshe biwanjanene byatunda kuli yobe. 8 Mwafwa njinabana majwi awanjanene, co banawatambula na kuzibuka bene ngwabo yobe wanjitumine, co njezile na kukwimanenako, co banataba ngwabo yobe wanjitumine. 9 Njili na kubalombelela. Kunjilombelela kaye embwe, oloni njili na kulombelela baje bawanjanene, mwafwa banapu bobe. 10 Byuma byange byoshe binapu byobe, byobe binapu byange, co bananjana bumpau mukati kabo.

11 “Yange kunjesi lalo mu kaye, oloni bakebo bali mu kaye, co njili na kwija kuli yobe. Tate Wakujela, banyunge mwafwa ya lizina lyobe lije liunanjana, mangana bapwe umo* ngwe yetu mutunapu umo.* 12 Munjinakele nabo, njinakele na kubanyungilila mwafwa ya lizina lyobe lije liunanjana. Njinabanyungilila, co naumo wahi nanyongo, kubanga muna kunyonga lika, mangana cisoneka cilishulisilile. 13 Oloni njili na kwija kuli yobe, co njili na kwendeka ebi byuma mu kaye, mangana babwahelele manene ngwe munjinabwahelela yange. 14 Njinabana lijwi lyobe, oloni kaye kanabazindi, mwafwa keti baka-kaye, ngwe omwo yange keti nji muka-kaye.

15 “Kunjilombo ngwange ubatundise mu kaye, oloni njilomba ngwange ubanyungilile, mwafwa ya uje wamubi. 16 Keti baka-kaye, ngwe omwo yange keti nji muka-kaye. 17 Bajelese* na busunga, lijwi lyobe lyapwa busunga. 18 Ngecilika muwanjitumine mu kaye, nange lalo njinabatumu mu kaye. 19 Co njili na kulijelesa mwafwa yabo, mangana nabo bajele na busunga.

20 “Kunjilombelela lika bakebo, oloni njili na kulombelela na baje bali na kunjikulahela kwitila mu lijwi lyabo, 21 mangana boshe bapwe umo, ngwe omwo yobe Tate walikwatasana nange, co nange njalikwatasana nobe, ngeci nabo balikwatasane netu, mangana kaye katabe ngwako yobe wanjitumine. 22 Njinabana bumpau buje buunanjana mangana bapwe umo, ngwe omwo yetu twapwa umo. 23 Njalikwatasana nabo, co yobe walikwatasana nange mangana bapwe umo,* mangana kaye kazibuke ngwako yobe wanjitumine, co wabazema ngwe muwanjizemena. 24 Tate, njishaka baje baunanjana bakakale nange kuje kunjikakala, mangana bakamone bumpau bwange buunanjana, mwafwa wanjizemene simbu kanda kaye kakaleko. 25 Tate wa kusungama, cili bene kaye kukakuzibukile, oloni yange njikuzibuka, co naba banazibuka ngwabo yobe wanjitumine. 26 Njinabasholwela lizina lyobe, co njilisholola lalo, mangana bazeme bakwabo ngwe muunanjizeme yange, co nange njilikwatasane nabo.”

18 Yesu mwamanesele kwendeka ebi byuma, waile na bandongesi bendi musambwa lya Cinema ca Kidroni* muje mwakele citungu. Co ikeye na bandongesi bendi bakobelele muje mu lihya. 2 Judasi uje wamwendele bungungu, nendi wazibukile uje mwela, mwafwa kakangi Yesu wakele na kuliwanenako na bandongesi bendi. 3 Ngeci Judasi wambatele cibunga ca maswalale na tupasu ba tupilistu bakama naba ba Bafalisi, co bezile kuje oku banambata mitetengo, bindeya na bitwa. 4 Yesu hakuzibuka byuma byoshe bilingiwa kuli ikeye, wabashwenene na kubehula ngwendi: “Iya imuli na kutonda?” 5 Bamukumbulwile ngwabo: “Yesu muka-Nazaleta.” Yesu wabalekele ngwendi: “Yange bene.” Judasi uje wamwendele bungungu nendi wemanene hamo nabo.

6 Oloni Yesu mwabalekele ngwendi: “Yange bene,” belukile munima na kuwila hasi. 7 Co wabehwile lalo ngwendi: “Iya imuli na kutonda?” Bamukumbulwile ngwabo: “Yesu muka-Nazaleta.” 8 Yesu wakumbulwile ngwendi: “Njamileke ngwange yange bene. Nga yange imuli na kutonda, eceleni aba baye.” 9 Ebi byalingiwile mangana bishulisilile majwi endekele ngwendi: “Hali baje baunanjana, kunjazimbaleseleho nambe umo.”

10 Simoni Pita wakele na moko ya mukwale, co waishomwene na kubatula litwi lya cilyo lya ndungo ya kapilistu wahakamwa. Lizina lya uje ndungo ikeye Maukasi. 11 Oloni Yesu walekele Pita ngwendi: “Shomeka oyo moko ya mukwale mu cindalo cayo. Kuma kunjapandele kunwa nganja yananjana Tate ndi?”

12 Co baje maswalale na mukulunu wa maswalale na tupasu ba Bajuda bakwatele Yesu na kumukuta. 13 Babangele tahi kumutwala kuli Anasi, mwafwa wapwile ishemweno ya Kayafasi, uje wapwile kapilistu wahakamwa uje mwaka. 14 Kayafasi ikeye bene uje wanangwile Bajuda ngwendi cacibwa kuli bakebo munu umo atsile banu.

15 Simoni Pita na ndongesi mukwabo, bakele na kukabangeya Yesu. Uje ndongesi bamuzibukile kuli kapilistu wahakamwa, co wakakobelele hamo na Yesu mu cipango ca kapilistu wahakamwa. 16 Oloni Pita wemanene hanja ku cikolo. Co uje ndongesi ibazibukile kuli kapilistu wahakamwa, watuhukile hanja na kukasimutwiya na muka-kunyunga ku cikolo, co wakobelesele Pita mukati. 17 Co ngamba wa mumbanda uje wakele na kunyunga ku cikolo, wehwile Pita ngwendi: “Nobe ngwetu undongesi you munalume ndi?” Pita wamukumbulwile ngwendi: “Keti nji ndongesi yendi.” 18 Co bindungo na tupasu bemanene ku tuhya tubabwekele, mwafwa kwakele lisika, co bakele na kwota. Pita nendi wemanene nabo oku ali na kwota tuhya.

19 Co kapilistu wakama wehwile Yesu bya bandongesi bendi na bilongesa byendi. 20 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Njinendeka ku kaye mutanya-mwelu. Simbu yoshe njakele na kulongesa mu sinagogi na mu tempele, muje mubakalikungulwila Bajuda boshe. Co nacimo cahi cinjinendekela ku bushweke. 21 Bika biunjihwila? Ihula baje banazibi binjinabaleke. Tala! Aba bazibuka binjinendeka.” 22 Mwamanesele kwendeka ebi byuma, kapasu umo uje wemanene kuje, wapupile Yesu mbanda ku mesho na kwendeka ngwendi: “Mukemwo muukumbulwila kapilistu wakama ngoco?” 23 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Nga kuli cimo cinjinabiisa ha majwi anjinendeka, njileke cuma cinjinabiisa. Oloni nga njinendeka busunga, co bika biunanjipupila?” 24 Co Anasi watumine Yesu kuli Kayafasi, kapilistu wahakamwa, oku anga banamukutila.

25 Simoni Pita wemanene kuje, wakele na kwota tuhya. Co bamulekele ngwabo: “Nobe ngwetu undongesi you munalume ndi?” Wabyanene ngwendi: “Keti nji ndongesi yendi.” 26 Co ndungo ya kapilistu wahakamwa uje wapwile kabushoko ka munalume yabatwile litwi Pita, wendekele ngwendi: “Kuma keti yobe injinamwene nendi muje mu citungu ndi?” 27 Oloni Pita wabyanene lalo. Co haje bene ndemba watambekele.

28 Ngeci, batundisile Yesu kuli Kayafasi, bamutwalele ku njibo ya ngubulu. Ei yapwile simbu ya cimene. Oloni Bajuda kubakobelele mu njibo ya ngubulu mangana keti balijwalese ngeci base kulya Paseka. 29 Ngeci Pilato waile hanja kuli bakebo na kubehula ngwendi: “Mulonga muka umunawana kuli ou munu?” 30 Bamukumbulwile ngwabo: “Ngwe ou munu kesi na mulonga,* ngwe kutwamunenele kuli yobe.” 31 Co Pilato wabalekele ngwendi: “Mwambateni yeni babenya mukamusompe kwesekesa na lishiko lyeni.” Bajuda bamukumbulwile ngwabo: “Lishiko kulitutabesa kutsiya munu.” 32 Eci calingiwile mangana cishulisilile majwi endekele Yesu aje amwesa ngila yatsilamo.

33 Ngeci Pilato wakobelele lalo mu njibo ya ngubulu, co wasanene Yesu na kumwihula ngwendi: “Yobe Mwene wa Bajuda ndi?” 34 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Eci cihula, ca kulisinganyekela yobe babenya, indi kuli bamo banakuleka byange?” 35 Pilato wakumbulwile ngwendi: “Usinganyeka ngwobe nange nji Kajuda ndi? Banu ba muyati wobe na tupilistu bakama bakebo banakunene kuli yange. Bika biunalingi?” 36 Yesu wakumbulwile ngwendi: “Bumwene bwange keti bwa muno mu kaye. Ngwe Bumwene bwange bwa muno mu kaye, ngwe baka-kunjipangela bananjilwila mangana keti banjane mu maboko a Bajuda. Oloni Bumwene bwange keti bwa muno mu kaye.” 37 Pilato wamwihwile ngwendi: “Mwamubwa, kuma u mwene ndi?” Yesu wakumbulwile ngwendi: “Omwo bene muunendeka ngwobe nji mwene. Mwafwa eci cikeco cinjasemukilile, co lalo cikeco cinjezilile mu kaye mangana njane bukaleho bwa busunga. Woshe ali ku mutambela wa busunga atolilila lijwi lyange.” 38 Pilato wamwihwile ngwendi: “Busunga bwapwa buka?” Mwamanesele kwendeka ebi, waile lalo hanja kuli Bajuda na kubaleka ngwendi: “Kunjamuwanene na mulonga. 39 Co lalo mwakala na cisemwa ngweni njimipatwile munu ha Paseka. Mushaka ngweni njimipatwile Mwene wa Bajuda ndi?” 40 Batambekele lalo ngwabo: “Kutushaka owo, tushaka Balabasi!” Balabasi wapwile lipwepwe.*

19 Ngeci, Pilato wambatele Yesu na kumupupa makote. 2 Co maswalale bamupangelele cilongo ca mingonga na kumuzikaco ku mutwe na kumuzika cizalo ca mubala wa pepo. 3 Co bakele na kwija kuli ikeye na kwendeka ngwabo: “Bulye, obe Mwene wa Bajuda!” Bakele lalo na kumupupa bimbanda ku mesho. 4 Pilato waile lalo hanja na kubaleka ngwendi: “Taleni! Njimituhwisilaye hanja mangana muzibuke ngweni yange kunjamuwanene na mulonga.” 5 Ngeci, Yesu watuhukile hanja oku nazala cilongo ca mingonga na cizalo ca mubala wa pepo. Co Pilato wendekele ngwendi: “Taleni! Munu ou!” 6 Oloni tupilistu bakama na tupasu mubamwene Yesu, batambekele ngwabo: “Mupameye ha citi! Mupameye ha citi!” Pilato wabalekele ngwendi: “Mwambateni yeni babenya mukamutsiye, mwafwa yange kunjamuwanene na mulonga.” 7 Bajuda bamukumbulwile ngwabo: “Tuli na lishiko, co kwesekesa na lishiko napande kutsa, mwafwa nalipwisa ikeye babenya muna Njambi.”

8 Pilato mwazibile bibakele na kwendeka, wazibile manene lyoba. 9 Ngeci wakobelele lalo mu njibo ya ngubulu na kwihula Yesu ngwendi: “Utunda kuli?” Oloni Yesu kamukumbulwile. 10 Co Pilato wamwihwile ngwendi: “Kuma shobe kwendeka nange ndi? Kuuzibuka ngwobe njili na moko ya kukupatula na moko ya kukutsiya* ndi?” 11 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Kuwasa kukala na moko hali yange kubanga bakwaneyo kutunda mwilu. Mukemwo munu uje nanjinene kuli yobe ali na bubi bwakama.”

12 Ngeci, Pilato watondele ngila ya kumupatwilamo. Oloni Bajuda batambekele ngwabo: “Nga upatula ou munu, co keti u kabusamba ka Sezale. Woshe alipwisa mwene ikeye babenya, alwisa Sezale.” 13 Pilato mwazibile awa majwi, watuhwisile Yesu hanja, co watumamene mu citwamo ca kusompela, ha mwela ubasana ngwabo, Mwela wa Kujala Mamanya, oloni mu Cihebelu ngwabo Gabatha. 14 Lije lyapwile Litangwa lya Kulibwahesela Paseka, co simbu yapwile kuma 12:00.* Pilato walekele Bajuda ngwendi: “Taleni! Mwene yeni!” 15 Oloni batambekele ngwabo: “Mutsiye! Mutsiye! Mutsiile ha citi!” Pilato wabehwile ngwendi: “Mushaka ngweni njitsiye mwene yeni ndi?” Tupilistu bakama bakumbulwile ngwabo: “Kutwesi na mwene weka kubanga Sezale.” 16 Co Pilato wabaneneye mangana bakamutsiile ha citi.

Ngeci, bambatele Yesu na kuya nendi. 17 Wambatele ikeye babenya citi ca kuyandesela,* co waile ku mwela ubasana ngwabo, Mwela wa Cikola, mu Cihebelu ngwabo, Gologota. 18 Kuje ku mwela, bakamupameyeye ha citi na banalume babali. Umo oku mukwabo oku, Yesu hakati. 19 Pilato wasonekele lalo majwi na kuwaka ha citi ca kuyandesela.* Wasonekeleho ngwendi: “Yesu muka-Nazaleta, Mwene wa Bajuda.” 20 Bajuda babangi batandele aje majwi, mwafwa kuje ku mwela kubapameyeye Yesu ha citi, kwapwile kuyehi na nganda. Aje majwi wawasonekele mu Cihebelu, mu Cilatini, na mu Cigriki. 21 Oloni tupilistu bakama ba Bajuda, balekele Pilato ngwabo: “Keti usonekeho ngwobe, ‘Mwene wa Bajuda,’ oloni soneka ngwobe wendekele ngwendi, ‘Yange Mwene wa Bajuda.’” 22 Pilato wakumbulwile ngwendi: “Binjinasoneka, njinasoneka bene.”

23 Maswalale mubamanesele kushukika Yesu ha citi, bambatele bizalo byendi bya helu na kubipanga mu mitamba iwana. Liswalale na liswalale wambateleho mutamba umo. Co bambatele lalo na cizalo cendi ca mukati. Oloni cizalo cendi ca mukati, bacitungile kwa kujeneka mungundo kutunda kwilu kweta na kwisi. 24 Co bendekele lalo mukati kabo ngwabo: “Keti tucitabule, oloni tuteni biñela mangana tumone indi cipwa ceya.” Eci cashulisilile cisoneka cendeka ngwaco: “Balipangelele bizalo byange mukati kabo, co batelelele biñela cizalo cange.” Ngeci maswalale balingile ebi bene byuma.

25 Ku citi ca kuyandesela* ca Yesu, kwemanene ina na ndokazi ya ina, na Maliya munakazi wa Kulopasi na Maliya Magadalena. 26 Yesu mwamwene ina na ndongesi yazemene, banemana kuyehi, walekele ina ngwendi: “Munakazi, tala! Munobe ou!” 27 Kutundaho, Yesu walekele uje ndongesi ngwendi: “Tala! Noko ou!” Kutunda haje bene, uje ndongesi watwalele Maliya ku njibo yendi.

28 Munima yebi, Yesu mwazibukile ngwendi hanwoni byuma byoshe binalingiwa mangana bishulisilile cisoneka, wendekele ngwendi: “Njinatsi lihwila.” 29 Kuje batumbikileko njaba ya kushula ya binyu bya kungangamena. Ngeci bambwitikilemo ciponci, co bacakele ku cishati ca hisopu* na kucaka ku kanwa kendi. 30 Yesu mwamakelele bije binyu bya kungangamena, wendekele ngwendi: “Byuma byoshe binalishulisilila!” Wazewile mutwe wendi, co watulile mwonyo.*

31 Ha kuwana ngwe lije lyapwile Litangwa lya Kulibwahesela, co lalo mibila kuyapandele kusala ha biti bya kuyandesela kweta na ha Sabata (mwafwa ije Sabata yapwile yakama), Bajuda balombele Pilato ngwabo ashike ngwendi babapokole mendi na kutundisa ije mibila ha biti. 32 Ngeci, maswalale bezile na kupokola mendi a uje munalume wakulibanga, na mendi a uje mukwabo ibapameyeye ha citi kuyehi nendi. 33 Oloni mubezile kuli Yesu, bawanene natsi laja. Ngeci kubapokwele mendi endi. 34 Oloni liswalale umo, wamutubile likunga ku bimati, co haje bene kwatundile maninga na mema. 35 Uje wamwene ebi byuma, ikeye nana obu bukaleho, co bukaleho bwendi bunapu bwa busunga. Azibuka ngwendi byali na kwendeka binapu bya busunga mangana neni nawa mutabe. 36 Ebi byuma byalingiwile mangana bishulisilile cisoneka ca kwendeka ngwaco: “Nacimo citsiya cendi cibakapokola cahi.” 37 Co lalo cisoneka cikwabo cendeka ngwaco: “Bakatala kuli uje ibatubile.”

38 Munima yebi byuma, Jozefu wa ku Alimathiya, uje wapwile ndongesi ya Yesu, oloni wa mu bushweke, mwafwa wakele na kutewa Bajuda, walombele Pilato ngwendi ambate mubila wa Yesu, co Pilato wamutabesele. Ngeci wezile na kwambata uje mubila. 39 Nikodema, uje hakulibanga wezile kuli Yesu butsiki nendi wezile, wanenele mira* ya kukumbasana na aloi, ije yaweitile makilogramu 32.* 40 Ngeci bambatele mubila wa Yesu, baubungilile mu binanga bya lineni hamolika na byuma bya lwengo lwalubwa,* kwesekesa na cisemwa ca Bajuda ca mwakutsindila batsi. 41 Co kuje ku mwela kubamutsiilile, kwakele citungu. Muje mu citungu mwakele mbumbo yaiha ije kanda bakemo laja munu. 42 Ha kuwana ngwe lije lyapwile Litangwa lya Kulibwahesela lya Bajuda, co lalo mbumbo yakele hayehi, bakelemo mubila wa Yesu.

20 Ha litangwa lyakulibanga mu calumingo, Maliya Magadalena wezile ku mbumbo cimene te kucinazibala. Co wamwene libwe banalitundisa laja ku mbumbo. 2 Ngeci, washatukilile kuli Pita na kuli ndongesi mukwabo uje yazemene Yesu. Co wabalekele ngwendi: “Banatundisa Mwata mu mbumbo, co kutuzibuka kubanamwaka.”

3 Ngeci, Pita na uje ndongesi mukwabo baile ku mbumbo. 4 Boshe babali bashangumukile kushatuka. Oloni uje ndongesi mukwabo washatukile kuseza Pita, co wakalibangele kweta ku mbumbo. 5 Washumbilililemo, co wamwene binanga bili hasi, oloni kakobelele mukati. 6 Simoni Pita uje wakele na kumukaba munima mwetele, wakobelele mu mbumbo, co wamwene binanga bya lineni bili hasi. 7 Nanga ije ibakutile Yesu ku mutwe kuyakele hamo na binanga bikwabo, oloni ikeyo yapwile ya kubungila ha likalyayo. 8 Co uje ndongesi mukwabo walibangele kweta, nendi wakobelele mukati, wamwene, co watabele. 9 Mwafwa ha simbu ei te kanda bazibisise cisoneka cendeka ngwaco napande kusanguka ku batsi. 10 Ngeci baje bandongesi belukile ku binjibo byabo.

11 Oloni Maliya wemanene hanja kuyehi na mbumbo oku alila. Mwakele na kulila ngoco, washumbililile mu mbumbo, 12 co wamwene tungelo babali banazala byakutoka, banatumama haje hakele mubila wa Yesu, umo ku mitwe mukwabo ku mendi. 13 Bamwihwile ngwabo: “Munakazi, bika ulila?” Wabakumbulwile ngwendi: “Banambata Mwata wange, co kunjizibuka kubanamwaka.” 14 Mwamanesele kwendeka ebi, watengulukile na kutala kunima, co wamwene Yesu nemana. Oloni kazibukile ngwendi ikeye. 15 Yesu wamwihwile ngwendi: “Obe munakazi, bika ulila? Uli na kutonda iya?” Maliya wasinganyekele ngwendi uje munalume wapwile muka-kulima mu citungu. Ngeci wamulekele ngwendi: “Mwata, nga yobe unamwambata, njileke kuunamwaka, co njikamwambatako.” 16 Yesu wendekele kuli ikeye ngwendi: “Maliya!” Co Maliya watengulukile, wendekele kuli Yesu mu Cihebelu ngwendi: “Raboni!” (kulumbununa “Mulongesi!”) 17 Yesu wamulekele ngwendi: “Njecele, keti unjikakateye, mwafwa kanda njiciye kuli Tate. Oloni ya ukaleke bandolome bange ngwobe, ‘Njili na kuya kuli Tate uje wapwa Ishweni, Njambi yange uje wapwa Njambi yeni.’” 18 Maliya Magadalena wezile, co wanenele muzimbu ku bandongesi ngwendi: “Njinamono Mwata!” Co wabalekele byuma byamulekele Yesu.

19 Ku mangwezi, ha litangwa lije bene, litangwa lyakulibanga mu calumingo, ku mwela kuje kubakele bandongesi, bikolo byapwile bya kupata mwafwa batewele Bajuda. Co Yesu wezile, wakwimanene mukati kabo na kwendeka ngwendi: “Kwoloka kukale neni.” 20 Mwamanesele kwendeka ngoco, wabamwesele mu maboko endi na ku bimati byendi. Co bandongesi babwahelelele mubamwene Mwata. 21 Yesu wabalekele lalo ngwendi: “Kwoloka kukale neni. Ngwe mwananjitumu Tate, nange njimituma.” 22 Mwamanesele kwendeka ebi, wabapembezelele lihunzi na kubaleka ngwendi: “Tambuleni sipilitu ya kujela. 23 Nga mukonekela banu bubi bwabo, co banabakonekela. Oloni nga kumukonekela banu bubi bwabo, co kubabakonekela.”

24 Oloni Tomasi, umo wa baje 12, uje ibasanene ngwabo Mpasa, kakele nabo mwezile Yesu. 25 Ngeci, bakwabo bandongesi bamulekele ngwabo: “Tunamono Mwata!” Oloni ikeye wabakumbulwile ngwendi: “Kubanga njinamono bibebe bya bimbambo mu maboko endi na kwaka munye wange mu bibebe bya bimbambo na kwaka liboko lyange ku bimati byendi, keti ngoconi kunjitaba.”

26 Mukwetile matangwa 8, bandongesi bendi bakele lalo mu njibo, co Tomasi nendi wakele nabo. Yesu wezile nameme bikolo byapwile bya kupata, co wakwimanene mukati kabo na kubaleka ngwendi: “Kwoloka kukale neni.” 27 Kutundaho, walekele Tomasi ngwendi: “Aka munye wobe omu, co tala mu maboko ange. Nena lalo liboko lyobe ukwate ku bimati byange, keti uuwasane, oloni taba.” 28 Tomasi wamukumbulwile ngwendi: “Mwata wange, Njambi yange!” 29 Yesu wamulekele ngwendi: “Unataba mwafwa unanjimono ndi? Banabwahelela baje banataba nameme kubamwene.”

30 Cili bene, Yesu walingile lalo bizibukiso bikwabo byabingi ku mesho a bandongesi bendi bije kubasonekele muno mu libulu lya kuzenga. 31 Oloni ebi banabisoneka mangana mutabe ngweni Yesu ikeye Kristu Muna Njambi, co mwafwa ya kutaba, muwane kuyoya kwitila mu lizina lyendi.

21 Munima yebi, Yesu walisholwele lalo kuli bandongesi bendi ku kalunga-ndonga wa Tibeliasi. Omu mukemwo mwalisholwelele. 2 Simoni Pita, na Tomasi (uje ibasanene ngwabo Mpasa), na Nathaniele wa ku Kana ya mu Galileya, na bana ba Zebedi, na bandongesi ba Yesu bakwabo babali, bakele hamo. 3 Simoni Pita wabalekele ngwendi: “Njiya na kuta bisi.” Bamukumbulwile ngwabo: “Netu tuya nobe.” Ngeci, baile, co bakobelele mu bwato. Oloni buje butsiki kubatsiile isi nambe umo.

4 Mukwakele na kukya, Yesu wemanene ha nunda, oloni bandongesi bendi kubazibukile ngwabo ikeye. 5 Co Yesu wabehwile ngwendi: “Bana bange, muliko na byakulya bimo* ndi?” Bamukumbulwile ngwabo: “Byahi.” 6 Wabalekele ngwendi: “Asheleni bwanda bweni ku mutambela wa cilyo wa bwato, co muwanako bamo.” Bashele bwanda bwabo, oloni kubasele kubukoka mwafwa ya bwingi bwa bisi. 7 Co uje ndongesi yazemene Yesu walekele Pita ngwendi: “Mwata uje!” Pita mwazibile ngwendi Mwata, wazalele* cizalo cendi ca helu, mwafwa wakele mutotototo,* co wajombokelele mu kalunga-ndonga. 8 Oloni bandongesi bakwabo bezile mu bwato bwabundondo oku bali na kukoka bwanda buje bwashulile bisi, mwafwa kubakele kulako na nunda. Kutunda haje habakele kweta ha nunda, hapwile lika mamita a kweta ku 90.

9 Mubetele ha nunda, bamwene tuhya hali bisi, co bamwene nawa na likende. 10 Yesu wabalekele ngwendi: “Neneniko bisi bamo bamunatsii ololo.” 11 Ngeci Simoni Pita wakobelele mu bwato, co wakokelele ha nunda buje bwanda bwashulile na bisi bakama. Baje bisi bapwile 153. Nameme bapwile babangi, oloni buje bwanda kubwatabukile. 12 Yesu wabalekele ngwendi: “Ijeni mulyaule.” Oloni naumo wahi ku bandongesi bendi wasimpile na kumwihula ngwendi: “Yobe iya?” mwafwa bazibukile ngwabo Mwata. 13 Yesu wanonele likende, co wabanenelyo, walingile cuma ca kulifwa na ku bisi. 14 Olu lwapwile lwamucitatu Yesu kulisholola ku bandongesi bendi kutunda hasangukilile ku batsi.

15 Mubamanesele kulyaula, Yesu wehwile Simoni Pita ngwendi: “Simoni muna Iwano, wanjizema kutubakana aba ndi?” Wamukumbulwile ngwendi: “Eyo Mwata, uzibuka ngwobe njakuzema.” Yesu wamulekele ngwendi: “Lisa bana ba bimanga bange.” 16 Yesu wamwihwile lalo lwamucibali ngwendi: “Simoni muna Iwano, wanjizema ndi?” Wamukumbulwile ngwendi: “Eyo Mwata, uzibuka ngwobe njakuzema.” Yesu wamulekele ngwendi: “Nyunga bimanga bange babandondo.” 17 Yesu wamwihwile lwamucitatu ngwendi: “Simoni muna Iwano, wanjizema ndi?” Pita wazibile busiwa mwafwa Yesu wamwihwile lwamucitatu ngwendi: “Wanjizema ndi?” Co wamukumbulwile ngwendi: “Mwata, uzibuka byuma byoshe, uzibuka ngwobe njakuzema.” Yesu wamulekele ngwendi: “Lisa bimanga bange babandondo. 18 Cili bene njikuleka ngwange, muwapwile u mwanike, wakele na kulizika yobe babenya na kuya kwoshe kuwashakele. Oloni muukakulubala, ukolola maboko obe, co munu weka akakuzika na kukutwala kuje kuwashakele kuya.” 19 Wendekele ebi mu kulumbununa kutsa kwa Pita, kuje kukanena bumpau kuli Njambi. Mwamanesele kwendeka ngoco, wamulekele ngwendi: “Twalelelaho kunjikabangeya.”

20 Pita watengulukile, co wamwene ndongesi uje yazemene Yesu ali na kubakabangeya. Ou ndongesi ikeye lalo uje wazeukilile ha nulo ya Yesu ku kulya ca mangwezi na kumwihula ngwendi: “Mwata, iya akwenda bungungu?” 21 Pita mwamwene uje ndongesi, wehwile Yesu ngwendi: “Mwata, indi ouco?” 22 Yesu wamulekele ngwendi: “Nga njishaka ngwange akaleko kweta noho hanjikezila, ei ñanda yakukundama bati? Yobe twalelelaho lika kunjikabangeya.” 23 Ei ñanda yajalakanene mukati ka bandongesi ngwabo uje ndongesi katsi. Oloni Yesu kendekele ngwendi uje ndongesi katsi, embwe. Ikeye wendekele ngwendi: “Nga njishaka ngwange akaleko kweta noho hanjikezila, ei ñanda yakukundama bati?”

24 Ou ikeye ndongesi ali na kwana bukaleho bwebi byuma, ikeye lalo wasonekele ebi byuma, co tuzibuka ngwetu bukaleho bwendi bunapu bwa busunga.

25 Kuli lalo byuma bikwabo byabingi byalingile Yesu, ngwe byoshe babisonekele cimo na cimo, njikulahela ngwange mabulu a kuzenga abanesi kusoneka, ngwe kuwafwilemo muno mu kaye.

Kulumbununa Lijwi.

Nambe “ngozi yakama.”

Nambe “ali ku nulo.” Kulumbununa ngwabo banamubezikisa manene.

Lijwi na lijwi “ola ya bu 10.”

Lijwi na lijwi “Obe munakazi, bika nange nobe?” Ei endekesi inapu nguli ya kubyana. Endekesi ya “obe munakazi” kuimwesa ngwayo munu kesi na kasingimiko.

Cisholoka ngwe ebi biseteko bya mema byapwile bathi ije yapwile malita 22.

Nambe “maliketi, mwela wa mingoso.”

Nambe hamo “asemuke kutunda mwilu.”

Nambe “keti bisholoke.”

Nambe “nataba.”

Nambe “mu kupeselesa.”

Nambe “kabwelubwelu.”

Lijwi na lijwi “ola ya bu 6.”

Nambe “mwonyo.”

Nambe “ali na kukanguka.”

Lijwi na lijwi “ha ola ya bu 7.”

Nambe “mwela.”

Nambe “mwela.”

Nambe “mwela.”

Nambe “mwela.”

Nambe “mwela.”

Nambe “mu ciwano ca mbunga.”

Nambe “liyabolo.”

Nambe “Mapapela.”

Kulumbununa masikola a Barabi.

Nambe “bakamukute.”

Nambe “kumukuta.”

Mu mabulu amangi a kuzenga a kusañulu abakulahela banu, kumwesi vesi 53 na capita 8 vesi 1 kutwala 11.

Nambe “kwesekesa na mashiko a banu.”

Mu Cigriki por·nei’a. Taleni Majwi Abanalumbununa.

Nambe “tunde bene ku mashangumukilo.”

Nambe “mwonyo.”

Nambe “mwonyo.”

Nambe “mwonyo.”

Nambe “twalikwatasana.”

Nambe “bakulifwa na binjambi.”

Lijwi na lijwi “masitadiya 15.”

Lijwi na lijwi “wapokokele mu sipilitu.”

Kulumbununa tempele.

Nambe “bakamukute.”

Nambe “bashendabalele ku mesa.”

Nambe “kuyoya.”

Nambe “kuyoya.”

Nambe “litwai.”

Nambe “mu dishi.”

Lijwi na lijwi “nanjilaha.”

Lijwi na lijwi “ha nulo.”

Nambe “kuyoya.”

Nambe “kuyoya.”

Nambe “muka-kuzembeleka.”

Nambe “ngwe mu bana ba bisiwa.”

Nambe “kuyoya.”

Majwi a “uje” na “ikeye” aje ali mu vesi 13 na 14 anatalesa kuli “mukwasi” ibanendeka mu vesi 7. Yesu mwapangesele lijwi lya “mukwasi” lyazibikile ngwe munu, oloni limanena sipilitu ya kujela keti munu embwe.

Nambe “ali ha funga.”

Nambe “Njinazimbula.”

Nambe “banononoka.”

Nambe “balikwatasane.”

Nambe “mutunalikwatasana.”

Nambe “Bangunune.”

Nambe “balikwatasane mu kushula.”

Nambe “kana ka ndonga ka Kidroni kaje kakele na kukala na mema mu cisika.”

Nambe “keti cikenya.”

Nambe “mwizi.”

Nambe “ya kukutsiila ha citi.”

Lijwi na lijwi “ola ya bu 6.”

Taleni Majwi Abanalumbununa.

Taleni Majwi Abanalumbununa.

Taleni Majwi Abanalumbununa.

Taleni Majwi Abanalumbununa.

Nambe “watsile.”

Taleni Majwi Abanalumbununa.

Kulumbununa, mapaundi a Baloma.

Nambe “masipaisi.”

Nambe “muliko na bisi bamo.”

Nambe “walikutile mu mbunda.”

Nambe “kazalele bwino.”

    Mabulu a Mbunda (1987-2026)
    Tundaho
    Kobela
    • Mbunda
    • Anako bakweni
    • Biushaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mashiko a Mwakuipangesela
    • Mwakupangesela Mizimbu Yobe
    • Mwakunonekela Mizimbu Yobe
    • JW.ORG
    • Kobela
    Anako Bakweni