Akũrũ ba Kĩũthũrano—Iritaneni Kuumania na Ngerekano ya Gideoni

1. Kũringana na 1 Petero 5:2, nĩ kaanya karĩkũ akũrũ ba kĩũthũrano bethagĩrwa nako?

WAZEE Wakristo wamepewa jukumu la kuwatunza kondoo wenye thamani wa Yehova. Wanaume hao wenye bidii wanathamini pendeleo lao la kuwatumikia ndugu na dada zao, na wanajitahidi sana kuwa ‘wachungaji ambao kwa kweli wanawachunga’ kondoo. (Yer. 23:4; soma 1 Petro 5:2.) Tunashukuru sana kuwa na wanaume kama hao kutanikoni!

2. Akũrũ bamwe ba kĩũthũrano bacemanagia na mantũ jarĩkũ jamoomũ?

² Wazee hukabili changamoto nyingi wanapotimiza majukumu yao. Kwa mfano, kutunza kutaniko kunahusisha kazi nyingi sana. Tony, mzee wa kutaniko anayeishi nchini Marekani, alihitaji kujifunza kuwa mwenye usawaziko kuhusu kiasi cha kazi ambacho angekubali. Anaeleza hivi: “Mwanzoni mwa janga la COVID-19, nilijitahidi kufanya kazi nyingi zaidi katika kupanga mikutano na huduma. Ingawa nilifanya kazi nyingi, bado kulikuwa na kazi nyingine zaidi. Mwishowe, nilikuwa na shughuli nyingi sana hivi kwamba nilikosa muda wa kusoma Biblia, kujifunza kibinafsi, na kusali.” Ilir, mzee wa kutaniko anayeishi nchini Kosovo, alikabili changamoto tofauti. Alipokuwa kwenye eneo lililokuwa na vita, ilikuwa vigumu kwake kutii mwongozo wa kitheokrasi. Anasema hivi: “Ujasiri wangu ulijaribiwa nilipopokea mgawo kutoka kwenye ofisi ya tawi wa kuwasaidia akina ndugu na dada katika eneo lililokuwa hatari. Niliogopa na nilihisi kwamba mwongozo huo haukuwa wenye busara.” Tim, mmishonari anayetumikia huko Asia, alihisi kwamba ilikuwa vigumu kudumisha ratiba yake ya kila siku. Anasema hivi: “Wakati mwingine, nilichoka kiakili na kihisia.” Ni nini ambacho kinaweza kuwasaidia wazee wanaokabili changamoto kama hizo?

3. Twinthe tũũmba kũgunĩka atĩa twacũnkũũna ngerekano ya Gideoni?

³ Wazee wanaweza kujifunza kutokana na mfano wa Mwamuzi Gideoni. (Ebr. 6:12; 11:32) Aliwalinda na kuwachunga watu wa Mungu. (Amu. 2:16; 1 Nya. 17:6) Kama Gideoni, wazee wamechaguliwa ili kuwatunza watu wa Mungu katika kipindi hiki kigumu. (Mdo. 20:28; 2 Tim. 3:1) Tunaweza kujifunza kutokana na jinsi Gideoni alivyokuwa na sifa ya kiasi, unyenyekevu, na utii. Uvumilivu wake ulijaribiwa alipokuwa akitimiza migawo yake. Iwe sisi ni wazee wa kutaniko au la, tunaweza kuwathamini wazee wetu hata zaidi. Tunaweza kuwaunga mkono wanaume hao wanaofanya kazi kwa bidii.​—Ebr. 13:17.

RĨRĨA BWETHĨRWA BŨRĨ BŨBŨŨMŨ KWĨTHĨRWA NA ŨNG’ANĨĨRU NA WINYIIA

4. Nĩatĩa Gideoni oonanĩrie ũng’anĩĩru na winyiia?

⁴ Gideoni alikuwa mwanamume mwenye kiasi na mnyenyekevu.b Malaika wa Yehova alipomwambia Gideoni kwamba alikuwa amechaguliwa kuwakomboa Waisraeli kutoka kwa Wamidiani wenye nguvu, mwanamume huyo mnyenyekevu alijibu hivi: “Ukoo wangu ndio mdogo zaidi katika kabila la Manase, nami ni mdogo kabisa katika nyumba ya baba yangu.” (Amu. 6:15) Alihisi kwamba hawezi kutimiza mgawo huo, lakini Yehova alijua kwamba angeweza. Kwa msaada wa Yehova, Gideoni alifanikiwa kutimiza mgawo wake.

5. Nĩ ĩgiita rĩrĩkũ bũũmba kwĩthĩrwa bũrĩ bũbũũmũ kĩrĩ mũkũrũ wa kĩũthũrano kwĩthĩrwa na winyiia na ũng’anĩĩru?

⁵ Wazee hujitahidi sana kuonyesha sifa ya kiasi na unyenyekevu katika mambo yote. (Mika 6:8; Mdo. 20:18, 19) Wazee hawajigambi kuhusu uwezo wao au mambo waliyotimiza; wala hawahisi kwamba hawafai kwa sababu ya udhaifu au makosa yao. Lakini wakati mwingine, huenda ikawa vigumu kwa mzee kuonyesha sifa ya unyenyekevu na kiasi. Kwa mfano, huenda akakubali migawo mingi na baadaye ashindwe kutimiza migawo yote. Au huenda akakosolewa kwa jinsi alivyotimiza mgawo fulani au akasifiwa kwa jinsi alivyotimiza mgawo mwingine. Wazee wanaweza kujifunza mambo gani kutoka kwa Gideoni yatakayowasaidia wanapokabili hali kama hizo?

6. Nĩmbi akũrũ ba kĩũthũrano bomba kwiritana kuumania na Gideoni bwegie kwĩthĩrwa na ũng’anĩĩru? (Tega kinya mbica.)

⁶ Omba msaada. Mtu mwenye kiasi anatambua mipaka ya mambo anayoweza kutimiza. Gideoni alionyesha kwamba alikuwa mwenye kiasi alipowaomba wengine wamsaidie. (Amu. 6:27, 35; 7:24) Wazee wenye hekima hufanya hivyo pia. Tony, aliyenukuliwa mapema anaeleza hivi: “Kwa sababu ya malezi yangu, nilikubali kazi nyingi kuliko nilivyoweza kutimiza. Basi, nikapanga tuzungumzie sifa ya kiasi katika ibada yetu ya familia na nikamwomba mke wangu aeleze maoni yake. Pia, nilitazama video kwenye jw.org yenye kichwa Wazoeze, Waamini, na Uwaimarishe Wengine, Kama Anavyofanya Yesu.” Tony alianza kuwaomba wengine wamsaidie katika kazi zake. Matokeo yalikuwaje? Tony anasema hivi: “Kazi zote kutanikoni zinatimizwa, nami nina muda mwingi zaidi wa kuimarisha uhusiano wangu pamoja na Yehova.”

7. Akũrũ ba Kĩũthũrano bomba atĩa kwigerekania na Gideoni rĩrĩa beerwa nĩbaatĩtie? (Jakubu 3:13)

⁷ Jibu kwa upole unapokosolewa. Huenda wazee wakakabili jaribu wanapokosolewa. Mfano wa Gideoni unaweza kuwasaidia pia. Kwa kuwa alitambua kwamba yeye si mkamilifu, Gideoni alijibu kwa upole Waefraimu walipomkosoa. (Amu. 8:1-3) Gideoni hakujibu kwa hasira. Alionyesha unyenyekevu wa akili kwa kusikiliza mahangaiko yao, na kwa busara alifaulu kutuliza hali hiyo. Wazee wenye hekima wanamwiga Gideoni kwa kusikiliza kwa makini na kujibu kwa upole wanapokosolewa. (Soma Yakobo 3:13.) Wanapofanya hivyo, wanachangia amani kutanikoni.

8. Rĩrĩa akũrũ ba Kĩũthũrano bakumua babuĩrĩte kũthithia atĩa? Ejana ngerekano.

⁸ Mwelekezee Yehova sifa. Gideoni aliposifiwa kwa kuwashinda Wamidiani, alimwelekezea Yehova sifa. (Amu. 8:22, 23) Wazee wanawezaje kumwiga Gideoni? Wanapaswa kumsifu Yehova kwa mambo wanayotimiza. (1 Kor. 4:6, 7) Kwa mfano, mzee anaposifiwa kwa sababu ya uwezo wake wa kufundisha, anaweza kusema kwamba chanzo cha mwongozo huo ni Neno la Mungu, na sisi sote tunapata mazoezi katika tengenezo la Yehova. Nyakati nyingine, wazee wanaweza kujichunguza ili kuona kama wanajielekezea fikira. Fikiria kisa cha mzee anayeitwa Timothy. Alipowekwa rasmi kuwa mzee, Timothy alipenda kutoa hotuba za watu wote. Anasema hivi: “Nilikuwa ninatayarisha utangulizi na kutumia mifano mirefu na yenye mambo mengi. Na mara nyingi watu walinisifu kwa kufanya hivyo. Kwa kusikitisha, watu walinielekezea zaidi fikira mimi mwenyewe badala ya kuelekezea fikira Biblia au Yehova.” Baada ya muda, Timothy alitambua alihitaji kubadilisha njia yake ya kufundisha ili asijielekezee fikira. (Met. 27:21) Matokeo yalikuwaje? Anaeleza hivi: “Sasa akina ndugu na dada wananiambia jinsi ambavyo hotuba yangu imewasaidia kukabiliana na tatizo fulani, kuvumilia jaribu, au kumkaribia zaidi Yehova. Ninapata shangwe zaidi kutokana na maelezo hayo, kuliko wakati waliponielekezea mimi sifa.

RĨRĨA BWETHĨRWA BŨRĨ BŨBŨŨMŨ KWATHĨKA KANA KWONANIA ŨCAMBA

9. Nĩkĩ bwarĩ ũntũ bũbũũmũ kĩrĩ Gideoni kwathĩka na kwonania ũcamba? (Tega mbica karatacine ka mbere.)

⁹ Baada ya Gideoni kuwekwa rasmi kuwa mwamuzi, alihitaji kutii na kuwa jasiri. Alipewa mgawo hatari wa kuharibu madhabahu ambayo baba yake alikuwa ametengeneza kwa ajili ya ibada ya Baali. (Amu. 6:25, 26) Pindi nyingine, baada ya kukusanya wanajeshi, Gideoni aliagizwa mara mbili apunguze idadi yao. (Amu. 7:2-7) Mwishowe, aliambiwa ashambulie kambi ya maadui usiku wa manane.​—Amu. 7:9-11.

10. Nĩ ũntũne ta bũrĩkũ bũũmba kwĩthĩrwa bũrĩ bũbũũmũ kĩrĩ mũkũrũ wa kĩũthũrano kwathĩka?

¹⁰ Wazee wanapaswa kuwa “tayari kutii.” (Yak. 3:17) Mzee mtiifu yuko tayari kufuata Maandiko na mwongozo unaotoka katika tengenezo la Mungu. Akifanya hivyo, anawawekea wengine mfano mzuri. Hata hivyo, wakati mwingine inaweza kuwa vigumu kwake kufanya mabadiliko haraka baada ya kupata mwongozo. Katika hali nyingine, huenda akahisi kwamba si jambo lenye busara au hekima kufuata mwongozo fulani. Au huenda akaombwa kufanya mgawo fulani ambao unaweza kuhatarisha uhuru wake. Wazee wanawezaje kuiga utii wa Gideoni katika hali kama hizo?

11. Nĩmbi biũmba gũtetheeria akũrũ ba kĩũthũrano kwathĩka?

¹¹ Sikiliza mwongozo kwa makini na uufuate. Mungu alimwambia Gideoni jinsi ambavyo angeharibu madhabahu ya baba yake, mahali ambapo angejenga madhabahu mpya kwa ajili ya Yehova, na mnyama ambaye angetolewa dhabihu. Gideoni hakujaribu kukosoa mwongozo huo—alifanya kama alivyoagizwa. Leo, wazee wanapokea mwongozo kutoka kwenye tengenezo la Yehova kupitia barua, matangazo, na miongozo inayohusu hali yetu ya kimwili au kiroho. Tunawapenda wazee kwa sababu wanafuata mwongozo wa kitheokrasi kwa uaminifu. Kutaniko lote hunufaika.​—Zab. 119:112.

12. Nĩatĩa akũrũ ba kĩũthũrano bomba gũtumĩra Ahibirania 13:17 rĩrĩa kwethĩrwa na mogarũrũku ja kitheokrasi?

¹² Uwe tayari kufanya mabadiliko. Kumbuka kwamba baada ya kuagizwa na Yehova, Gideoni aliwapunguza wanajeshi wake kwa zaidi ya asilimia 99. (Amu. 7:8) Huenda alijiuliza: ‘Je, kweli mabadiliko haya yanahitajika? Je, tutafanikiwa?’ Ingawa hivyo, Gideoni alitii. Leo, wazee wanamwiga Gideoni kwa kutekeleza mabadiliko na kwa kutii mwongozo wa kitheokrasi. (Soma Waebrania 13:17.) Kwa mfano, mwaka wa 2014 Baraza Linaloongoza lilibadili jinsi gharama za kujenga Majumba ya Ufalme na Majumba ya Makusanyiko zinavyoshughulikiwa. (2 Kor. 8:12-14) Makutaniko hayangelipia tena mkopo. Badala yake, michango kutoka katika makutaniko yote ulimwenguni ingetumiwa katika gharama za ujenzi uliohitajika, hata katika makutaniko yanayotoa kiwango kidogo cha michango. Aliposikia kuhusu badiliko hilo, José alitilia shaka mpango huo na kujiambia hivi: ‘Hatutafaulu kujenga hata Jumba moja la Ufalme, mambo hayafanywi kwa njia hiyo katika eneo letu.’ Ni nini kilichomsaidia José aunge mkono mwongozo huo? Anasema hivi: “Maneno ya Methali 3:5, 6 yalinikumbusha nimtegemee Yehova. Na matokeo yamekuwa mazuri sana! Sasa tunajenga Majumba mengi zaidi ya Ufalme na tumejifunza kutoa michango kwa njia mbalimbali ili kuwe na usawazisho.”

13. (a) Gideoni aarĩ na ũrikĩthia bũrĩkũ? (b) Nĩatĩa akũrũ ba kĩũthũrano bomba kwigerekania na Gideoni? (Tega kinya mbica.)

¹³ Fanya mapenzi ya Yehova kwa ujasiri. Gideoni alimtii Yehova ingawa alikuwa na woga na alikabili hatari. (Amu. 9:17) Baada ya kupata uhakikisho kutoka kwa Yehova, Gideoni alisadiki kabisa kwamba Mungu angemsaidia kuwalinda watu Wake. Wazee wanaoishi katika maeneo ambayo kazi yetu imepigwa marufuku humwiga Gideoni. Kwa ujasiri wanaongoza katika mikutano na huduma licha ya hatari ya kukamatwa, kuhojiwa, kupoteza kazi, au kutendewa kikatili.c Wakati wa dhiki kuu, wazee watahitaji ujasiri ili kutii mwongozo watakaopokea—licha ya hatari zitakazokuwepo. Huenda mwongozo huo utahusisha kutangaza ujumbe unaofananishwa na mvua ya mawe, na jinsi ya kuokoka shambulizi la Gogu wa Magogu.​—Eze. 38:18; Ufu. 16:21.

RĨRĨA ŨKWIGUA BŨRĨ BŨBŨŨMŨ KŨMĨĨRIA

14. Nĩkĩ bwarĩ bũbũũmũ kĩrĩa Gideoni kũmĩĩria?

¹⁴ Gideoni alihitaji kufanya kazi kwa bidii akiwa mwamuzi. Wamidiani walipokimbia usiku wakati wa vita, Gideoni aliwafuatilia kutoka kwenye Bonde la Yezreeli hadi kwenye Mto Yordani, ambao inawezekana kwamba ulikuwa umezungukwa na vichaka. (Amu. 7:22) Je, Gideoni aliacha kuwafuatilia alipofika kwenye Mto Yordani? Hapana! Ingawa alikuwa amechoka, yeye na wanajeshi wake 300 walivuka mto huo na kuendelea kuwafuatilia. Mwishowe, waliwafikia Wamidiani na kuwashinda.​—Amu. 8:4-12.

15. Nĩkĩ rĩmwe bũũmba kwĩthĩrwa bũrĩ bũbũũmũ kĩrĩ mũkũrũ wa kĩũthũrano kũmĩĩria?

¹⁵ Huenda wakati mwingine mzee akahisi uchovu mwingi kimwili, kiakili, au kihisia kwa sababu ya kutunza kutaniko na familia yake. Katika hali kama hizo, wazee wanawezaje kumwiga Gideoni?

16-17. Nĩmbi biatetherie Gideoni kũmĩĩria, na nĩ ũmma bũrĩkũ akũrũ ba kĩũthũrano bomba kwĩthĩrwa nabu? (Isaya 40:28-31) (Tega kinya mbica.)

¹⁶ Uwe na uhakika kwamba Yehova atakuimarisha. Gideoni alikuwa na uhakika kwamba Yehova angemwimarisha na kwa kweli alimwimarisha. (Amu. 6:14, 34) Pindi moja, Gideoni na wanaume wake walipokuwa wakiwafuatilia wafalme wawili wa Midiani kwa miguu, inaelekea wafalme hao walikuwa wakikimbia kwa kutumia ngamia. (Amu. 8:12, 21) Hata hivyo, kwa msaada wa Mungu, Waisraeli waliwafikia na kuwashinda. Vivyo hivyo, wazee wanaweza kumtegemea Yehova, ambaye “hachoki kamwe wala haishiwi na nguvu.” Atawapatia nguvu wanazohitaji.​—Soma Isaya 40:28-31.

¹⁷ Fikiria kisa cha Matthew, ambaye ni mshiriki wa Halmashauri ya Uhusiano na Hospitali. Ni nini kinachomsaidia kuvumilia? Matthew anasema hivi: “Nimejionea ukweli wa andiko la Wafilipi 4:13. Mara nyingi ninapohisi kwamba nimechoka na siwezi kuendelea tena, mimi husali kwa bidii, na kumwomba Mungu anipe nguvu za kimwili na kiakili ambazo ninahitaji ili kuwasaidia ndugu zangu. Katika pindi hizo, nimehisi roho ya Yehova ikinitia nguvu na kunisaidia kuvumilia.” Kama Gideoni, wazee wetu wanaofanya kazi kwa bidii huenda wakakabili hali ngumu wanapolichunga kundi bila ubinafsi. Ni kweli kwamba wanahitaji kutambua mipaka ya uwezo wao wa kimwili na kihisia wa kufanya mambo na kutovuka mipaka hiyo. Ingawa hivyo, wanaweza kuwa na uhakika kwamba Yehova atawasikiliza wanapomwomba msaada, naye atawaimarisha ili wavumilie.​—Zab. 116:1; Flp. 2:13.

18. O ta ũrĩa twairitana, nĩatĩa akũrũ ba kĩũthũrano bomba kwigerekania na Gideoni?

¹⁸ Wazee wanaweza kujifunza mengi kutokana na mfano wa Gideoni. Wazee wanapaswa kuonyesha sifa ya kiasi na unyenyekevu inapohusu idadi ya migawo wanayokubali na jinsi wanavyotenda wanapokosolewa au kusifiwa. Wanapaswa kuwa watiifu na wenye ujasiri, hasa mwisho wa mfumo huu wa mambo unapozidi kukaribia. Na wanapaswa kuwa na uhakika kwamba hata wakikabili changamoto yoyote, Mungu atawaimarisha. Bila shaka, tunathamini sana wachungaji hao wanaofanya kazi kwa bidii na “[tunaendelea] kuwaheshimu sana watu wa namna hiyo.”​—Flp. 2:29.