Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Motu
  • BIBLE
  • PUBLICATIONS
  • MEETINGS
  • mwbr20 June rau 1-8
  • Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Refrens

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Refrens
  • Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Refrens—2020
  • Subheadings
  • JUNE 1-7
  • JUNE 8-14
  • JUNE 15-21
  • JUNE 22-28
  • JUNE 29–JULY 5
Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Refrens—2020
mwbr20 June rau 1-8

Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Refrens

JUNE 1-7

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | GENESE 44-45

“Iosef ese Kakana Edia Dika E Gwautao”

(Genese 44:1, 2) Bena Iosef ese ena ruma ireḡuna tauna e haduaia, eto, Ini tatau edia puse aniani ai ba hahonu, bae honu namonamo, bona edia moni danu edia puse ududia ai ba uda. 2 Bona egu kehere, hari silver ḡauna, taumuritai ena puse uduna ai ba udaia, bona ena uit ihoilaina monina danu. Bena ia ese Iosef ena hereva heḡereḡerena e karaia.   

w15 5/1 rau 14-15

“Lau be Dirava Ibolona A?”

Bena Iosef na koikoi karana ta e karaia. Ia ese ena hesiai taudia e siaidia ia kakana bae ḡavadia, bae arestidia, bona bae hamaorodia idia na kapusi e henaoa. Beniamina ena baege ai kapusi e davaria neganai, iboudiai na ma hakaudia lao Iosef dekena. Iosef na hari e ura baine itaia, ia kakana ese edia kara vada e haidau o lasi. Iuda na gwaulasi tauna. Ia ese Iosef e noia Beniamina baine bogaiahisi, ma eto idia taudia 11 na Egypt ena hesiai taudia ai baela. To Iosef eto, Beniamina sibona mo na Egypt ena hesiai tauna ai bainela, a idia iboudiai be bae lou lao.​—Genese 44:2-17.

Maoromaoro Iuda ese hereva ta e gwauraia. Ia eto: “Sinana natuna tamona mo na ia, una dainai tamamai ese e lalokau henia badamu.” Reana una hereva ese Iosef lalona e hamanokaia, badina ia na Rahela​—Iakob adavana lalokauna​—natuna roboana bona Rahela na Beniamina e havaraia lalonai e mase. Tamana heḡereḡerena, Iosef ese sinana lalokauna na se laloa boiova. Una dainai, Iosef ese Beniamina na e lalokau henia badava.​—Genese 35:18-20; 44:20.

Iuda na dounu e noinoi goadagoadava Iosef ese Beniamina baine ruhaia. Bona ia ma e noinoi ia ese Beniamina gabuna baine abia be namo. Bena Iuda na mai hebogahisina ida hereva dokona e gwauraia, eto: “Badina be ede baina haheauka toma, tamagu dekena baina lou lao a mero basina hakaua lao, bena dika tamagu enai baine vara be baina itaia.” (Genese 44:18-34) Una ese e hahedinaraia, Iuda ese ena kara na vada e haidaua. Oibe, una ese e hahedinaraia ia vada e helalo-kerehai, ia na hebogahisi tauna, bona ma haida edia namo e lalo badava.

Iosef na se haheauka diba. Ia ese ena hemami na se hunia. Ia ese hesiai taudia iboudiai e siaidia murimuri baela, bena e tai lolololo dainai Farao ena ruma taudia ese ena tai reḡena e kamonai. Bena Iosef eto: “Lau binai tadimu Iosef.” Ia tadikakana na e hoa, to ia ese e rosidia bona e harahudia, bona e hamaorodia edia kara dika na vada e gwautao. (Genese 45:1-15) Iosef ese Iehova e tohotohoa, kakana edia dika na e gwau tao. (Salamo 86:5) Ita danu unu ta kara tomamu, a?

(Genese 44:33, 34) Taunabunai na noimumu, lau ese emu hesiai tauna ai bainala, ina mero ibolona, a ia ese kakana ida bae lou lao. 34  Badina be ede baina haheauka toma, tamagu dekena baina lou lao a mero basina hakaua lao, bena dika tamagu enai baine vara be baina itaia?

(Genese 45:4, 5) Bena Iosef ese tadikakana ma e hamaorodia, eto, Mani a raka kahi mai. Bena idia na e raka henia kahi. Ia ma eto, Lau binai tadimu Iosef, vada o hoigu, bena Aigupto nama. 5 Lalomui basie hisihisi, bona basio hebadu heheni, o hoigu bona ini nama dainai; badina be Dirava ese e siaigu baina gunalaimui, ihamaurimui totona.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Genese 44:13) Bena edia dabua e dare, edia doniki madunadia dorudia ai ma e ato kau, hanua e lou lao.   

it-2 rau 813

Dabua Dare Karana

Nega momo, Iuda taudia bona Oriental taudia ma haida ese varavaradia ta e masemu sivaraina e kamonaimu neganai, idia na mai lalohisihsidia ida dabuadia e daremu. Nega momo idia ese vaira dabua sisina be dareamu, kemedia mo baine hedinarai totona, a dia dabua ibounai basie dareamu.

Baibul ai dabua dare karana e herevalaia sivaraina ginigunana ta be ina: “Ruben na guri e lou henia, a Iosef na lasihia. Bena ena dabua e darea, tadina dekedia e lou lao, eto, Mero na lasihia; lau na ede baina kara toma?” Ruben na Iakob natuna roboana dainai, tadina baine naria na iena maduna. Ia tamana Iakob danu Iosef e mase sivaraina e kamonai neganai, ia ese ena dabua e darea, guma dabuana e rioa, (Ge 37:29, 30, 34), bona Egypt ai Beniamina na henaohenao tauna e gwauraia neganai, Iosef kakana ese edia dabua e dare.​—Ge 44:13.

(Genese 45:5-8) Lalomui basie hisihisi, bona basio hebadu heheni, o hoigu bona ini nama dainai; badina be Dirava ese e siaigu baina gunalaimui, ihamaurimui totona. 6 Badina be ini laḡani rua be doe laḡanidia, a doe laḡanidia ima do mimia, unu laḡani lalodiai tano basie ruaia bona uit basie utua. 7 Dirava ese e siaigu, baina gunalaimui, umui baina hamaurimui bona besemui baina hamauridia helaoreana, bena bese badana ai baola. 8 Taunabunai dia umui, a Dirava ese e siaigu iniseni ai. Ia ese vada e karagu lau be Farao tamana na heto, ena ruma idoinai biaguna ai bona Aigupto tanona idoinai lohiana ai vada e halaogu.

w04 8/15 rau 15 par. 15

Ita Na E Inai Henida Kavamu

15 Dahaka ese ita baine duruda diba, unu amo ita e inai henida kavamu taudia na basita badu henidia? Baita helalotao, ita e inai henida badamu taudia na Satana bona demoni. (Efeso 6:12) Vaia, taunimanima haida be mai edia ura ida ita be daḡedaḡe henidamu, to momo na asi dibadia dahaka dainai Dirava ena taunimanima e daḡedaḡe henidiamu bona ma haida be unu e kara tomamu badina be ma haida edia koikoi herevadia daidiai. (Daniel 6:4-16; 1 Timoteo 1:12, 13) Iehova na e uramu “taunimanima iboudiai bae mauri bona hereva momokani bae diba.” (1 Timoteo 2:4) Gunaguna e daḡedaḡeva taudia haida be iseda kara namo daidiai gabeai Kristen taudia ai ela. (1 Petro 2:12) Danu, Iakob natuna Iosef ena haheitalai ese ḡau ta e hadibadamu. Ena be ia na kakana ese e hahisia bada, to ia ese idia na se badu henidia. Dahaka dainai? Badina ia ese e itaiava Iehova ese gau iboudiai na e biagudia, ena ura baine haḡuḡurua totona. (Genese 45:4-8) Una heḡereḡerena, Iehova ese eda hisihisi idauidau na basine koudia haragamu, badina ia na e uramu taunimanima ese ia ladana bae hanamoa.​—1 Petro 4:16.

Baibul Duahiduahi

(Genese 45:1-15)

JUNE 8-14

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | GENESE 46-47

“Hitolo Negadiai Heduru Ta Abimu”

(Genese 47:13) Tano idoinai doe na bada herea; taunabunai Aigupto idoinai bona Kanaan idoinai aniani na lasi vaitani.

w87 5/1 rau 15 par. 2

Hitolo Neganai Taunimanima E Hamauridia

2 Laḡani 7 lalodiai aniani na momo herea to una murinai hitolo vada e matamaia, una ese Iehova ena peroveta herevana e haḡuḡurua, oibe, Egypt bona “tanobada idoinai doe vada e bada.” Taunimanima e hitolodiava bona Farao e tai heniava neganai, ia ese e hamaorodia: “Iosef dekena aola, ia ede baine hamaoromui toma vada ba karaia.” Iosef ese aniani na Egypt taudia ediai e hoihoilaiva ela bona edia moni danu e ore. Bena idia ese boromakau amo aniani e hoiva, Iosef ese una danu e abia daeva. Gabeai, taunimanima na Iosef dekena ela bena eto: “Ai bavabimai, emai tano danu bavabi, aniani ba henimai. Bena ai bona emai tano ese Farao isiaina baia lao heni.” Una dainai, Iosef ese Egypt taudia edia tano iboudiai e hoi, Farao e henia.​—Genese 41:53-57; 47:13-20.

(Genese 47:16) Iosef eto, Emui boromakau a henigu; lau na uit baina henimui, emui boromakau davadia, asi emui moni dainai.

(Genese 47:19, 20) Ai na oi vairamu ai baia mase bona emai uma bae vahu a? Ai bavabimai, emai tano danu bavabi, aniani ba henimai. Bena ai bona emai tano ese Farao isiaina baia lao heni. Uhe danu ba henimai, bena emai tano na basine vahu. 20  Taunabunai, Iosef ese Aigupto tanodia iboudiai e abi, Farao ena; badina be Aigupto taudia iboudiai ta ta ena tano ena tano e hoi, aniani davana, edia hitolo na bada dainai. Unuhetomana tano idoinai na Farao ena tano ai ela.

(Genese 47:23-25) Bena Iosef ese taunimanima e hamaorodia, eto, Hari dina ai umui vada na hoimui bona emui tano vada na hoi. Uhe bini, vada ba hado. 24  Bena uit ba utua negana ai, ba karoa, karoa ima; karoa ta Farao ba henia, a karoa hani be emui hadohado bona amui aniani ḡaudia, emui ruma taudia bona natumui maraḡidia iubulaidia. 25  Bena idia ese e haere henia, eto, Momokani, oi ese vada o hamaurimai; oi baia imodaimu bona Farao isiaina baia lao heni.

kr rau 234-235 par. 11-12

Basileia ese Dirava Ena Ura Ḡauna Na Tanobada ai E Karaiamu

11 Aniani Momo Herea. Tanobada taudia na lauma dalana ai e hitolomu. Baibul etomu: “Ḡaubada Iehova na e tomu. A itaia, nega na e maimu, doe na tano latanai baina siaia. Dia aniani ai eiava ranu ai basie dabu, a Iehova ena hereva ikamonaidia ai hari.” (Amos 8:11) To, Dirava ena Basileia ena taunimanima e hitolomu, a? Iehova etomu: “Egu hesiai taudia bae aniani, to umui na ba hitolo; a itaia, egu hesiai taudia na ranu bae inu, to umui na ba ranu mase; a itaia, egu hesiai taudia bae moale, to umui na bae hahemaraimui.” (Isa. 65:13) Una peroveta herevana e ḡuḡurumu dalana o itaia, a?

12 Lauma aniani na sinavai bada hereana ta na heto, e aru e maimu ita dekeda. Ina hitolo bada tanobadana lalonai, iseda pablikeisin idauidau​—audio rekodin bona vidio, o iseda hebou maraḡidia bona badadia, bona eda Web site​—na se oremu abata ranudia na heheto. (Esek. 47:1-12; Ioel 3:18) Emu mauri lalonai Iehova ena gwauhamata iboudiai e ḡuḡurumu o itamu neganai, oi o moalemu, a? Nega iboudiai, oi be Iehova ena lauma patana ai o anianimu, a?

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Genese 46:26, 27) Iakob ida Aigupto ela taunimanimadia iboudiai, ia ese e havaradia taudia, be tauratoi ahui tauratoi; a ravana be se duahidia. 27  Bona Iosef ese Aigupto ai e abidia memerodia be rarua. Iakob ena iduhu taudia Aigupto ela iboudiai be hitu ahui.

nwtsty Apos 7:14 ena stadi herevana

Taunimanima Iboudiai 75: “Iakob ida Aigupto ela taunimanimadia iboudiai, ia ese e havaradia taudia, be tauratoi ahui tauratoi” herevana na reana Stefano ese Heberu Revarevadia ena siri ta amo se abia. Una namba (75) na Hebrew Scriptures ena Masoretic text ai danu basita davariamu. Ge 46:26 eto: “Iakob ida Aigupto ela taunimanimadia iboudiai, ia ese e havaradia taudia, be tauratoi ahui tauratoi; a ravana be se duahidia.” Siri 27 eto: “Iakob ena iduhu taudia Aigupto ela iboudiai be hitu ahui.” Unu negai taunimanima na dala rua ai e hagaudiava​—ginigunana be Iakob ena bese sibodia mo e hagaudiava nambana, bona iharuana be Egypt ela taudia iboudiai e hagaudiava nambana. Iakob ena bese ena namba (70) na Es 1:5 bona De 10:22 ai danu e hedinarai. Stefano ese namba ihatoina e gwauraia, badina Iakob ena bese ma haida danu e hagaudia. Haida na etomu reana una namba lalonai na Iosef natuna Manase bona Efraim natudia bona tubudia e hagaudia danu​—idia na Septuagint transleisin ena Ge 46:20 ai e hedinarai. Ma haida etomu Iakob natuna adavadia na una namba lalonai, ena be Ge 46:26 ai e gwauraia nambana lalonai idia na lasi. Una dainai, reana una namba “75” na grand total o idia iboudiai e gwauraidia. Una namba na reana Aposetolo edia negai e ḡaukaralaiva Heberu Revarevadia edia kopi ai na e hedinarai. Laḡani momo lalodiai, scholars dibadia Greek Septuagint ai ina namba “75” na Ge 46:27 bona Es 1:5 ai e hedinarai. Danu, 20th century lalonai, Es. 1:5 ena Dead Sea Scroll fragment rua, Heberu gado ḡaudia, e davaridia neganai, idia lalodiai danu namba “75” e hetore. Reana Stefano na unu fragment ese e gwauraia nambana e torea. Herevana edena lalohadai be maoro, to Stefano ena namba amo ta dibamu Iakob ena bese e hagaua daladia na idauidau.

(Genese 47:12) Bena Iosef ese tamana bona tadikakana bona tamana ena orea taudia iboudiai e ubudia, ruma ta ta taudia adia e henidia.

w04 5/15 rau 16 par. 5, 6

Burukadia o Iahudia Baita Naridia​—Kristen Taudia Edia Maduna

5 Laḡani 20 mai kahana lalonai, Iosef ese tamana burukana Iakob na se itaia. To Iosef ena lalokau tamana enai na se haboioa. Iosef na tadikakana vairadiai sibona e gwau hedinarai ia be daika neganai, e henanadai eto: “Tamagu na dounu e mauri nohomu eiava?” (Genese 43:7, 27; 45:3) Una nega ai, Kanaan tanona ai hitolo bada e vara. Una dainai, Iosef na hereva e siai tamana dekena, eto: “Lau dekegu baoma, basio halahe. Gosen tanona ai do ba noho, lau badibadigu ai . . . Lau ese baina narimui.” (Genese 45:9-11; 47:12) Io, tama sina imatauraidia karana ta na idia baita gimadia bona bema idia na dia heḡereḡere tauani dalana ai sibodia bae henari, ita ese baita durudia. (1 Samuel 22:1-4; Ioane 19:25-27) Iosef ese ena maduna na mai moalena ida e abia dae.

6 Iehova ena heduru dainai, Iosef na Aigupto ena taḡa tauna ta bona siahu bada tauna ta ai ela. (Genese 41:40) To ia na se laloa iena dagi na bada bona e bisi badava dainai tamana, laḡanina 130, baine matauraia na asi anina. Iosef na e kamonai Iakob (o Israel) na vada e kahikahi neganai “Iosef ese ena kariota e heḡaeḡaelaia, Gosen ela, tamana ida bae hedavari; enai e kau, bena aiona ai e hegagiu dae, e tai.” (Genese 46:28, 29) Una na hemataurai karana ta. Iosef ese tamana na e lalokau henia badava dainai ia na se hemarai ena lalokau baine hahedinaraia. Bema oi tamamu bona sinamu na buburuka, idia ediai lalokau o hahedinaraia hanaihanaimu a?

Baibul Duahiduahi

(Genese 47:1-17)

JUNE 15-21

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | GENESE 48-50

“Iahudia amo Ḡau Namodia Momo Baita Dibamu”

(Genese 48:21, 22) Bena Israel ese Iosef e hamaoroa, eto, Egu mase vada eme kahikahi; a Dirava ese baine bamomui, bona baine hakaumui lou, tubu tama edia tano ba lou henia. 22 Oi ahumu danu name henimu, tadikakamu iboudiai ahudia e hereadiamu: Sekem bunai, Amoro taudia edia amo na abia, egu dare bona egu peva goadadia ai.”

it-1 rau 1246 par. 8

Iakob

Iakob ena mase e kahikahiva neganai, ia ese tubuna, Iosef natuna memerodia, hanamodia bona Dirava ena hahekau heḡereḡerenai, Efraim be tau guna ai e halaoa, a Manase be tau muritai ai e halaoa ena be Manase na roboa. Bena ia ese Iosef be roboa ahuna e henia, tadikakana iboudiai ahudia e hereadia, Iakob eto: “Oi ahumu danu name henimu, tadikakamu iboudiai ahudia e hereadiamu: Sekem bunai, Amoro taudia edia amo na abia, egu dare bona egu peva goadadia ai.” (Ge 48:1-22; 1Si 5:1) Iakob ese Sekem hanuana badina tanona na Hamoro natuna edia amo e hoia dainai (Ge 33:19, 20), toana na Iakob ese Iosef e gwauhamata henia herevana na mai ena abidadama ida e gwauraia, badina ia e perovetalaia herevana​—una na vaira negana ai Iakob dihina ese Kannan bae hadarerea peroveta herevana​—e gwauraia dalana na vaitani ia ese iena dare bona peva goadadia amo vada e hadarerea. (Mani AMORITE ba itaia.) Iosef ena roboa ahuna, tadikakana iboudiai ahudia e hereadia ḡauna, na Efraim iduhuna bona Manase iduhuna e henidia.

(Genese 49:1) Bena Iakob ese natuna e boiridia, eto, Iboumui ai ba hebou, emui ai dahaka dahaka nega gabedia ai baine vara na baina hamaorolaimui.

it-2 rau 206 par. 1

Dina Gabedia

Iakob Do Se Mase Lalonai E Gwauraia Peroveta Herevana. Iakob ese natuna memerodia e hamaorodia, “Iboumui ai ba hebou, emui ai dahaka dahaka nega gabedia [“vaira dinadia ai,” AT] ai baine vara na baina hamaorolaimui,” iena hereva anina na vaira dinadia ai e gwaurai herevadia na be ḡuḡurumu. (Ge 49:1) Laḡani 200 gunadiai, Iehova ese Iakob tubuna Abram (Abraham) e hamaoroa iena bese na laḡani 400 lalodiai bae hisihisi. (Ge 15:13) Anina na, unu lagani 400 ena hisihisi bae ore muridiai, Iakob ese e gwauraia, “nega gabedia,” vada baine hematama. (Genese 49 anina ma haida ba diba totona, mani Iakob natuna ladadia ta ta e tore henudia ai e tore atikol ba duahi.) Una peroveta herevana anina na gabeai Dirava ena lauma Israel ediai baine ḡuḡuru danu.​—Ga 6:16; Ro 9:6.

(Genese 50:24, 25) Bena Iosef ese tadikakana e hamaorodia, eto, Egu mase negana vada eme kau: a Dirava ese baine lalomui, bona ina tano amo baine hakaumui lasi, ela bona ena gwau hamata ai Abraham bona Isaak bona Iakob e heni tanona. 25  Bena Iosef ese Israel natudia e haḡanidia, bae gwau hamata. Ia eto, Dirava ese ena gwau-hamata baine hamomokania; una negana ai lau turiagu na ini amo ba laohaidia.

w07 6/1 rau 28 par. 10

Iahudia​—Hahenamo ta Matamatadia Ediai

10 Danu, iahudia ese Kristen taudia bae hagoadadia diba. Iakob natuna Iosef e buruka ai, ena kara namona ta ese ia baine mase murinai Iehova bae tomadiho henia taudia milioni momo e durudia. Ia laḡanina 110 neganai, ‘turiana’ bae laohaia herevana e gwauraia; anina na, Israela taudia ese Egypt bae rakatania neganai, Iosef turiana danu bae laohaia. (Heberu 11:22; Genese 50:25) Una hereva ese Israel taudia na e hagoadadia badina Iosef e mase murinai idia na laḡani momo lalodiai hisihisi e aniva, to Iosef ena hereva amo e laloparara vaira negana ai edia mauri na be namomu.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Genese 49:19) Gad be tuari oreana ta ese baine tuari henia, To ia ese baine hadareredia.

w04 6/1 rau 15 par. 4-5

Dirava E Heatolaiamu Taudia Na Nanamo

4 Israel taudia na kahirakahira Gwauhamata Tanona ai bae vareai neganai, Gad iduhuna taudia ese Ioridane ena ist kahana​—boromakau bae nari diba​—tanona e noia. (Numera 32:1-5) Unuseniai be nohomu neganai, hekwakwanai badadia be davarimu. West kahanai e nohova iduhudia be Ioridane Kourana ese e gimadiava​—una koura ese tuari taudia e koudiava. (Iosua 3:13-17) To, The Historical Geography of the Holy Land bukana lalonai George Adam Smith ese Ioridane ena ist kahana tanodia e herevaladia neganai, eto: “[Idia] iboudiai na taora o papalaka (great Arabian plateau), bona taunimanima na ḡau ta ese se koudia. Una dainai, laḡani ta ta ai nega momo e hitolodiava iduhu taudia (nomads) na unu gabu e laova, badina e urava una tano ai e tubuva rei o ava amo edia animal bae ubudia.”

5 Gad iduhuna ese idia e hekwakwanaidia loulouva taudia be ede e haheauka henidia toma? Laḡani handred momo gunadiai, idia tubudia Iakob e peroveta, eto: “Gad be tuari oreana ta ese baine tuari henia, to ia ese baine hadareredia.” (Genese 49:19) Matamanai, reana baita laloamu una na dia hereva namona. To, una hereva ese Gad iduhuna e haḡania bae tuari na namo. Iakob ese idia e hagoadadia eto, edia tuari karana dainai henaohenao taudia na bae heau bona Gad iduhuna ese bae luludia.

(Genese 49:27) Beniamina na uda sisiana vamu e tahuamu na heto, Daba ai ana vamu e aniamu, Adorahi ai e ala ḡaudia e harimu.

it-1 rau 289 par. 2

Beniamina

Iakob ese ena peroveta herevana lalonai ia ese natuna lalokauna Beniamina ena bese ena tuari daladia na e perovetalai danu, eto: “Beniamina na uda sisiana vamu e tahuamu na heto, Daba ai ana vamu e aniamu, Adorahi ai e ala ḡaudia e harimu.” (Ge 49:27) Beniamina ena tuari taudia na vilipopo idavedia daladia mai dibadia namonamo; idia ese e makaia gauna na imadia idibana o laurina amo bae pidia diba. (Hah 20:16; 1Si 12:2) Hahemaoro tauna Ehud (left-handed) ese Beniamina iduhuna tauna, King Eglon, e alaia mase, badina ia ese Israel e hahisiava. (Hah 3:15-21) Danu, “daba ai,” Israel basileiana ai “iduhu maraḡi-hereana,” Beniamina iduhuna, amo Israel ena king ginigunana Saulo, Kisa natuna, e hedinarai, bona ia na Filistia taudia e tuari henidiava tauna goadana ta. (1Sa 9:15-17, 21) Una heḡereḡerena “adorahi ai,” Israel besena totona, Beniamina iduhuna amo Kwin Eseta bona Praim Minista Morodekai e hedianrai, idia ese Parasa Basileiana imana amo Israel taudia e hamauridia​—Eset 2:5-7.

Baibul Duahiduahi

(Genese 49:8-26)

JUNE 22-28

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | ESODO 1-3

“Iehova E Uramu Dahaka ai Baine Hahelao Na be Hahelaomu”

(Esodo 3:13) Bena Mose ese Dirava ma e hereva henia, eto Lau na Israel taudia dekedia bainala, baina hamaorodia, bainato “Tamamui edia Dirava ese vada e siaigu dekemui ai”, bena idia ese bae nanadaigu, baeto “Ia ladana be daika?”, lau be ede baina haere henidia toma?

w13 3/15 rau 25 par. 4

Iehova Ladana Hereadaena Ba Imodaia

4 Esodo 3:10-15 ba duahia. Mose laḡanina 80 neganai, Dirava ese e hagania, eto: “Egu bese taudia Israel na Aigupto amo ba hakaudia lasi.” Una murinai, Mose ese henanadai badana ta heni, eto: ‘Oi ladamu be daika?’ Dahaka dainai Mose na unu e henanadai toma? Mose na e ura una lada e abia tauna baine diba namonamo, unu amo Dirava ena taunimanima ese bae abia dae Ia ese idia na baine hamauridia momokani. Mose na henanadai maorona e henia badina Israel taudia na nega daudau lalonai iḡui hesiai ḡaukarana e karaiava. Bona idia ese bae abia dae idia tamadia o tubudia ese idia na baine hamauridia diba. Momokani, idia haida na Egypt diravadia e tomadiho henidiava!​—Esek 20:7, 8.

(Esodo 3:14, NW-MO) Unai dainai Dirava be Mose dekenai ia gwau: “Dahaka ai Lau Ura Sibona Lau Halaoa be Do Lau Halaoa.” Bona ma ia gwau: “Israela taudia dekenai inai do oi gwauraia, ‘Do Lau Halaoa ese lau be umui dekenai ia siaia.”   

kr rau 43, maua

DIRAVA LADANA ANINA BE DAHAKA?

INA lada Iehova na Heberu ena verb herevana amo e abia, anina na “hahelao.” Scholar haida na e laloamu ina verb e ḡaukaralaiamu bema e vara ḡauna ta e sivarailaiamu. Taunimanima momo dibadia Dirava ladana anina binai: “Ia Dahaka ai E Uramu Bainela Na be Laomu.” Una dainai, Dirava baita gwauraia Ḡau iboudiai ihavaradia Diravana na maoro. Ia ese universe bona taunimanima e karadia bona dounu ena ura na e haḡuḡurua o e hamomokania nohomu.

To Esodo 3:13, 14 (NWT) ai Iehova ese Mose ena henanadai e haerelaia dalana be ede ta lalopararalaia tomamu? Mose e henanadai: “To Mose be Dirava momokanina dekenai ia gwau: “Bema Israela taudia dekenai lau lao bona idia dekenai lau gwau, ‘Emui sene taudia edia Dirava ese umui dekenai lau ia siaia,’ bona lau dekenai idia gwau, ‘Iena ladana be daika?’ Idia dekenai dahaka do lau gwau?” Unai dainai Dirava be Mose dekenai ia gwau: “Dahaka ai Lau Ura Sibona Lau Halaoa be Do Lau Halaoa.”

Mose na dia Iehova se nanadaia seto oi ladamu be daika. Lasi, Mose bona Israel taudia dibadia Dirava ladana na Iehova. Mose na e ura Iehova ena kara bona ia ladana anina korikori be dahaka. Bona Iehova ena haere eto, “Dahaka ai Lau Ura Sibona Lau Halaoa be Do Lau Halaoa,” amo ta dibamu ḡauna binai: Dirava e uramu dahaka ai bainela na be laomu, unu amo iena ura baine hagugurua diba. Heḡereḡere, Mose bona Israel taudia ediai, Iehova na Hahemauri Diravana, Taravatu Ihenina Diravana, edia ura ḡaudia iboudiai e henimu Tauna bona ma haida. Una dainai, Iehova ese ena taunimanima ediai e gwauraia gwauhamata baine haḡuḡurudia totona, ia e uramu dahaka ai bainela na be laomu. To, dia una lada anina mo to Iehova sibona danu e uramu dahaka ai bainela na be laomu. Danu, ia ese ḡau (creation) idauidau e kara ena ura baine hagugurua totona.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Esodo 2:10) Mero na e bada oho bada oho, bena hari hahine ese e hakaua lao Farao natuna hahinena dekenai. Bena ia ese natuna ai e halaoa. Ia ese ladana e hatoa Mose; a eto, Badina be ranu amo na veria lasi.

g04 4/8 rau 6 par. 5

Mose​—Tau momokanina eiava Gori?

O laloamu Aigupto ena king natuna kekenina ese natu ta e ubua sivaraina be gori, a? Lasi, badina Augpto edia tomadiho edia hahediba ai kara namo e karamu tauna na heḡereḡere guba bainela. To adoption o natu iubudia karana ai, archaeologist ta Joyce Tyldesley eto: “Aigupto hahine na e ḡaukara goadava Aigupto tatau ida bae heḡereḡere. Idia na mai edia maoro taravatu bona moni ḡaukara ai abi hidi bae kara . . . hahine na adoption bae kara diba.” Idaunegai Adoption Papyrus o bukana ese e hahedinaraia Aigupto hahinena ta na ena hesiai taudia e adoptidia. Mose e havarai hahinena e hire Mose baine nari dainai, The Anchor Bible Dictionary eto: “Mose sinana korikori na e peiava mose baine naria totona . . . una na Mesopotamia ena adoption contracts ta ida heḡereḡere.”

(Esodo 3:1) Mose ese ravana Ietero, Midian hahelaḡa tauna, ena seri e reḡuava. Ia ese seri e hakaua lao tano ḡaḡaena unukahana ai, Dirava ena ororo, ladana Horeb, ela.

w04 3/15 rau 24 par. 4

Baibul Bukana Esodo ena Point Badadia

3:1​—Ietero be hahelaḡa tauna edehetomana? Bese kwaradia (patriarchal) edia negai, ruma bese kwarana na ruma bese ena hahelaḡa tauna ai e laova. Una ese e hahedinaraiamu, Ietero na Midian edia iduhu ta ena bese kwarana. Midian taudia na Abraham tubuna, Ketura amo, reana idia na Iehova itomadiho henina na mai dibadia.​—Genese 25:1, 2.

Baibul Duahiduahi

(Esodo 2:11-25)

JUNE 29–JULY 5

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | ESODO 4-5

“Lau be Udumu ai Baina Noho, Ba Gwaurai Herevadia Baina Henimu”

(Esodo 4:10) Mose ese Iehova ma e hereva henia, eto, Egu Ḡaubada e, lau na hereva ai malagu seme haraḡa, gunaguna, bona harihari oi ome hereva henigu negana ai danu; badina be lau na hereva manau taugu, malagu danu se haraḡamu.

(Esodo 4:13) A Mose eto, Egu Ḡaubada e, mani emu kara idauna ta ba siaia.

w19.12 rau 17 par. 7

Oiemu Diba Iehova Enai be Ede Bamona?

Mose na dounu Iehova ena kara e dibaiava bona Ena ura e karaiava. Heḡereḡere, Mose na Iehova ese e noia Israel besena na Aigupto amo baine hakaudia lasi neganai, ia na e gari bona Iehova e hamaoroa loulouva ia na dia heḡereḡere. Dirava na mai hebogahisina ida Mose e haere henia bona e durua. (Eso. 4:10-16) Una dainai, Mose ese hahemaoro hereva aukadia na Farao e hamaorolaia. Iehova ese Israel taudia e hamauridia to Farao bona ena tuari oreana na Davara Kakakakana ai e hamasedia neganai, Mose na Iehova ena siahu e itaia.​—Eso. 14:26-31; Sal. 136:15.

(Esodo 4:11, 12) Bena Iehova ese e haere henia, eto; Taunimanima ududia daika ese e kara? Daika ese tau ta uduna e hakapuamu, eiava taiana e hakudimaiamu? Daika ese matana e hapapaiamu eiava e hakepuluamu? Lau binai Iehova, ani? 12 Taunibunai, oi baola, lau be udumu ai baina noho, ba gwaurai herevadia baina henimu.

w14 4/15 rau 9 par. 5-6

“Asita Itaiamu Diravana” O Itaiamu, A?

5 Mose do se lou Aigupto neganai, Dirava ese mai anina bada ḡauna ta e hadibaia. Gabeai Mose ese Iobu bukana ai una na e torea: “Ḡaubada igari-henina, una na aonega.” (Iobu 28:28) Iehova na e ura Mose baine durua ia baine gari henia bona dala maorona baine badinaia dainai, e hahedinaraia Ia ena siahu ese taunimanima e hereadia. Ia na eto: “Taunimanima ududia daika ese e kara? Daika ese tau ta uduna e hakapuamu, eiava taiana e hakudimaiamu? Daika ese matana e hapapaiamu eiava e hakepuluamu? Lau binai Iehova, ani?”​—Eso 4:11.

6 Una amo Dirava ese Mose be dahaka e hadibaia? Mose na basine gari. Iehova ese e siaia bona Ia ese goada be heniamu iena hereva na Farao vairana ai baine gwaurai. Danu, Iehova ena goada ese Farao ena goada e hereaia vaitani. Una na dia nega ginigunana Aigupto taudia ese Dirava ena hesiai taudia e hahisidia. Reana Mose na guna e lohiava Farao ma haida imadia amo Iehova ese ia, Iosef bona Abraham e gimadia karana e laloa dobu. (Gen 12:17-19; 41:14, 39-41; Eso 1:22–2:10) Mose na Iehova, “asita itaiamu diravana” e abidadama henia dainai, asi garina ida ida Farao vairanai e gini bona Iehova ena hereva iboudiai e gwauraia.

(Esodo 4:14, 15) Bena Iehova ese Mose e badu henia, eto, Kakamu Aaron, Levi iduhuna tauna, se nohomu a? Lau dibagu ia na mai haroro dibana. Ina harihari ia na vada e raka lasi, e maimu dekemu ai; baine itamu negana ai ia baine moale. 15 Oi ese ba hereva henia, ia uduna herevadia ba henia; a lau be oi udumu ai bona ia uduna ai baina noho, raruosi baina hadibamui ede ba kara toma.

w18.09 rau 24-25 par. 7-8

Siahu Idoinai Diravana to E Laloda Badamu

7 Mose laḡanina 80 neganai, Iehova ese ḡaukara badana ta e henia. Mose ese Israel taudia na Aigupto ena iḡui amo baine hamauridia. (Eso. 3:10) Una ḡaukara e henia neganai e hoa, badina laḡani 40 lalodiai Midian ai mamoe ireḡuna ḡaukarana e karaiava. Mose na eto: “Lau be daika Farao dekena bainala bona Israel taudia Aigupto amo baina hakaudia lasi?” Dirava ese e hagoadaia, eto: “Lau ese baina bamomu.” (Eso. 3:11, 12) Bona e gwauhamata henia, eto: Israel tau-badadia ese ‘bae hakala henia.’ To, Mose na e haere, eto, “Idia na basie kamonai henigu.” (Eso. 3:18; 4:1) Mose na Dirava ese baine durua karana e daradaralaia! To Iehova na e haheauka. Bona Mose ma e hagoadaia. Ia ese Mose na siahu e henia hoa karadia baine kara. Baibul lalonai, ia na taunimanima ginigunana una siahu e abia.​—Eso. 4:2-9, 21.

8 To Mose na dounu e hahekorava, e tomava ia na asi hereva dibana. Dirava ese e haere henia, eto: “Lau be udumu ai baina noho, ba gwaurai herevadia baina henimu.” Mose ese Dirava ena Hereva e abia dae, a? Lasi, badina mai manauna ida Dirava e noia idauna ta baine siaia. Una dainai, Iehova na e badu. To, Ia ese Mose ena hemami na e laloa bada, una dainai Aaron e abia hidi Mose ena gwaukau tauna ai bainela.​—Eso. 4:10-16.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Esodo 4:22, 23) Bena Farao ba hamaoroa, baoto “Iehova na ini e gwau tomamu: Israel be natugu roboana, 23 taunabunai na haḡanimumu, natugu a kahua nege, lau isiaigu baine lao heni helaoreana; a boma dogoa tao, oi natumu roboana bama alaia mase.”

w95 8/1 rau 10 par. 6

Iehova​—Hahediba Diravana

6 Laḡani momo muridiai, Mose ena nega ai, Iehova na Israel besena ida gwauhamata ta e karaia. Una dainai, Israel na Ia ena abi hidi besena ai ela bona e gwauraia “natuna”. Dirava eto: “Israel be natugu.” (Esodo 4:22, 23; 19:3-6; Deuteronomi 14:1, 2) Una gwauhamata dainai, Israel taudia na peroveta tauna Isaia ese e torea herevana bae gwauraia diba: “Oi Iehova na ai Tamamai.” (Isaia 63:16) Iehova na tama ta na heto ena maduna e huaiava, bona ia natuna, Israel besena, na mai lalokauna ida e hadibadiava. (Salamo 71:17; Isaia 48:17, 18) Una dainai, Israel taudia ese Iehova asie badinaiava negadiai, Ia ese e noidiava mai hebogahisina ida, etomava: “Kara hebeatai memeromui e, a lou.”​—Ieremia 3:14.

(Esodo 5:2) A Farao eto, Iehova be daika? Ia erena baina kamonai, Israel taudia baina kahudia nege, badina be dehaka? Iehova na asi dibagu; Israel taudia danu basina kahudia nege.

it-2 rau 12 par. 5

Iehova

Tau ta eiava ḡau ta baita “dibaia,” anina na basitato ita ese una tau o una ḡau na vada ta dibaia ḡoevaḡoeva. Nabala na mai dibana David ladana to dounu e henanadai, “David be daika?” una na vaitani bema gwau, “Be ia be dahaka?” (1Sa 25:9-11; 2Sa 8:13 ida ba haheḡereḡerea.) Una heḡereḡerena, Farao ese Mose e hamaoroa: “Iehova be daika? Ia erena baina kamonai, Israel taudia baina kahudia nege, badina be dehaka? Iehova na asi dibagu; Israel taudia danu basina kahudia nege.” (Eso 5:1, 2) Una ese e hahedinaraiamu, Farao na asi dibana Iehova na Dirava momokanina bona Iehova ese Aigupto ena king bona ena ḡaukara na e hereadia, bona asi dibana Iehova na mai ena siahu ena ura, Mose bona Aaron ese e gwauraia urana, baine haḡuḡurua. To hari Farao, Aigupto taudia iboudiai, bona Israel taudia iboudiai ese Iehova ladana anina korikorina vada be dibaiamu. Iehova ese Mose e hamaoroa heḡereḡerena, Dirava ese Israel taudia ediai ena ura be haḡuḡuruamu, be ruhadiamu, gwauhamata tanona be henidiamu, bona Ia ese Israel taudia senedia ida e karaia gwauhamatana be haḡuḡuruamu. Una dala amo Dirava na eto: “Vada ba diba, lau na Iehova, emui Dirava.”​—Eso 6:4-8; Mani ALMIGHTY ba itaia.

Baibul Duahiduahi

(Esodo 4:1-17)

    Motu Pablikeisen (2001-2026)
    Log Out
    Log In
    • Motu
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share