Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Referens
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NOVEMBER 6-12
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 13-14
“Tau Ta Bema Mase, Ia Na Baine Mauri Lou A?”
w99 10/15 rau 3 par. 1-3
Dala Idauidau Ta Tahumu Baita Mauri Daudau Helaoreana
Ena be Iobu e gwauraia herevana na laḡani 3,500 gunanai e torea, to hari ina negai momo na e abia daemu eda mauri na kwadoḡi. Taunimanima na asie moalemu badina ta e burukamu neganai ena goada na e oremu, bona e masemu. Una dainai, histori ese e hahedinaraiamu momo na dala idauidau e tahumu bae mauri daudau helaoreana.
Iobu ena negai, Aigupto taudia na e urava bae matamata lou dainai, animal abodia e aniva. Gabeai haida na e ura taunimanima edia mauri bae hadaudaua dainai, muramura ta e karaia. Idia momo na e abia dae gold bae karaia neganai, una ese be durudiamu basine mase diba maurina bae abia totona, bona e lalo bema ta na gold merekina amo baine aniani, ia na baine mauri daudau. Idaunegai China ai Tao tomadihona e badinaiava taudia na e laloava, ta tauanina lalonai kemikol e ḡaukaramu dalana bae haidaua totona, ia na baine lalo dobu, ena hahodi karana baine hagoadaia, bona ena diet baine naria, unu amo ia na basine mase.
Spanish explorer ta ladana, Juan Ponce de León na taunimanima bae matamata lou totona bae inua ranuna ta e hetahulaia. Laḡani 1700 lalodiai dokta ta na ena buka ta ladana Hermippus Redivivus lalonai ini e gwau toma: Siahu negana e matamamu negadiai rami-hebou kekeni haida na daiutu maraḡina ta ai e atodiava, bena e hahodiva hodahodadia na kavabu lalodiai e udava, bona unu na e ḡaukaralaiva mauri ihadaudauna muramuradia bae kara. To e kara ḡaudia iboudiai ese ta ena mauri na se halataia.
w15 4/15 rau 32 par. 1-2
E Utua Auna be Baine Tubu Lou Diba, A?
LEBANON sida auna na olive auna ida baita haheḡereḡereamu neganai, olive auna toana na dia namo momokani. To, siahu eiava keru negadiai olive auna na dounu baine tubu diba. Bona olive audia haida na doini gigini bona laḡanidia na 1,000 mai kahana. Olive auna ramuna na momo herea dainai, ena be gabana amo bae utua to ma baine tubu lou diba. To bema ramuna bae mase, basine tubu loumu.
Iobu na dibana bema ia na baine mase, ia na ma baine mauri lou diba. (Iobu 14:13-15) Ia ese au ta—reana olive auna—ena haheitalai e ḡaukaralaia, unu amo baine hahedinaraia ia na e abia dae Dirava ese mase amo baine hatorea isi lou. Iobu eto: “Au na mai ena mauri dalana; bae utua kwadoḡi, bena ma baine tubu lou.” Bema tano e kaukau herea murinai medu bada baine diho, e utua olive auna na be tubu loumu bona ‘rigina be varamu, au matamatana na heto.’—Iobu 14:7-9.
w11 3/1 rau 22 par. 5
“Imamu Ḡaukarana Boma Uralaia Lalo-Dika”
Iobu ena hereva amo ta dibamu Iehova na hebogahisi Diravana. Ia na taunimanima e lalokau henidiamu, Iobu e lalokau henia heḡereḡerena, badina idia na ia imana ai e heatomu, unu amo baine hamaoromaorodia bena taunimanima namodia ai baela. (Isaia 64:8) Iehova ese ia e tomadiho heniamu taudia na se lalodia boiomu. Ia e badinaiamu taudia haida na de mase, bona idia daidiai ḡau ta baine karaia urana na goada. Diba bada tauna ta na ini e gwa toma, Heberu gado ai e hahanaia herevana na “ta kudouna ai e miamu urana na goada bona e ura dikadikamu baine karaia.” Oibe, Iehova ese ia e tomadiho heniamu taudia, vada e mase taudia, na e lalodiataomu bona e uramu baine hatoredia isi lou.
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
it-1 rau 191
Kahu
Kahu na ḡau asi anidia e laulaulaimu. Abraham ese Iehova e hamaoroa eto, “Lau na ḡahu kavakava mo.” (Gen. 18:27; Isa. 44:20; Iobu 30:19) Bona Iobu ese turana koikoidia edia hereva na kahu ida e haheḡereḡerea, eto: “Emui aonega hereva lada-isidia na kahu mo.”—Iobu 13:12.
NOVEMBER 13-19
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 15-17
“Ta O Hagoadaiamu Neganai Elifasa Basio Tohotohoa”
w05 9/15 rau 26 par. 4-5
Lalohadai Kereredia Ba Dadarai!
Elifasa ena hereva toi lalodiai eto, taunimanima ese Dirava e hesiai heniamu na asi anina, badina e karamu ḡaudia na Dirava ese se moalelaimu. Elifasa ese Iobu e hamaoroa, eto: “Be, ena hesiai taudia na se abidadama henidiamu, bona ena aneru na e habadelaidiamu.” (Iobu 4:18) Elifasa ese Dirava na ini e herevalaia toma: “Ena helaḡa taudia se abidadama henidiamu, bona guba na dia ḡoevaḡoeva ia vairanai.” (Iobu 15:15) Bona ma e henanadai: “Siahu-idoinai Diravana na baine moale, emu kara maoromaoro dainai a?” (Iobu 22:3) Bildad ese una lalohadai na e abia dae, bona e gwa: “[Dirava] vairanai hua na asi diarina, bona hisiu na dia ḡoḡoeva-ḡoḡoeva.”—Iobu 25:5.
Hereva unu bamodia daidiai baita henahua toho. Badina baita lalomu ita na dia heḡereḡere Dirava baita hamoalea. Una lalohadai ese eda hetura karana Iehova ida baine hadikaia diba. Danu, bema una lalohadai ta abia dainai ta ese baine sisiba henida, dahaka baita kara? Bema basita manaumu, bona sisiba basita abi daemu, kudouda ai ‘Iehova baita lalo dika heniamu,’ bona gwau na ia baita heniamu. (Her. 19:3) Una ese dika bada be havaraiamu!
w15 2/15 rau 9 par. 16
Iesu Ena Manau Bona Hebogahisi Karana Baita Tohotohoa
16 Ta gwauraimu herevadia. Hebogahisi karana dainai, ta uramu ‘lalo-hesiku taudia baita hagoadadia.’ (1 Tes. 5:14) Ededia hahegoada herevadia baita gwaurai? Baita hamaorodia idia na ta lalodia badamu. Baita hanamodia unu amo bae diba idia danu mai edia kara namodia, bona ḡau momo bae kara diba. Baita hadibadia Iehova ese ia Natuna ena amo idia e veridia mai iena orea ai, una dainai Iehova ese idia na e lalodia badamu. (Ioa. 6:44) Danu baita hadibadia Iehova ese “lalo-hisihisi taudia” bona “dara-doko taudia” na e lalodia badamu. (Sal. 34:18) Ta gwauraimu herevadia ese lalometau taudia bae hagoadadia diba.—Her. 16:24.
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
w06 3/15 rau 14 par. 11
Iobu Bukana Ena Hereva Badadia
7:9, 10; 10:21; 16:22—Iobu ena hereva anina be ia be se abia dae toreisi lou na baine vara, a? Iobu na ia enai bae vara ḡaudia e herevalai. Ena hereva anina be dahaka? Anina ta na bema ia na baine mase, iena negai e nohova taudia ese basie itaia loumu. Idia na bae lalo, ia na ena ruma basine lou laomu, bona taunimanima ese be laloaboiomu ela bona Dirava ese e abia hidi negana. Danu, Iobu ena hereva anina ma ta na, taunimanima na asi siahudia sibodia mase gurina amo bae toreisi. Iobu ese e abia dae momokani vaira negai toreisi lou na be vara momokanimu, bona Iobu 14:13-15 ena hereva ese e hamomokania.
NOVEMBER 20-26
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 18-19
“Tadikaka Taihu Na Basio Rakatanidia”
Iesu E Tai Karana amo Baita Dibamu Ḡaudia
9 E dara dokomu taudia ba durudia diba. Iesu na dia Mareta bona Maria ida e tai mo, to danu edia hereva e kamonai bona e hagoadadia. Ita danu dara doko taudia na unu baita kara henidia toma. Dan, elda ta Australia ai e nohomu, na e gwa: “Adavagu e mase neganai, na urava heduru baina abi. Tadikaka haida mai adavadia ida na dina bona hanuaboi ai nega e atova e hakala heniguva. Asie kouguva egu dara doko baina hahedinaraia, bona na taiva neganai idia na asie hemaraiva. Danu asina heḡereḡereva neganai, idurugu karadia e karava, heḡereḡere egu motuka e huriava, stoa ai egu aniani e hahoiva, bona e nanaduva. Bona nega momo lau ida a ḡuriḡuri hebouva. Momokani, idia na tura korikoridia bona tadikaka ‘dika negadia ai.’ ”—Her. 17:17.
Ta Lalokau Heniamu Tauna ta ese Iehova E Rakataniamu Neganai
16 Dounu Iehova e badinaiamu ruma bese taudia na baita durudia hanaihanai. Idia ese hari emu lalokau bona hahegoada bae mamia na namo. (Heb. 10:24, 25) Nega haida, murimuri ai e atodia taudia edia ruma bese na e mamiamu kongrigeisin ese idia danu se bamodiamu. Asita uramu unu baine vara toma! Tamadia sinadia hereva momokani e rakatania matamata taudia baita hanamodia bona baita hagoadadia na namo. Maria, adavana na murimuri ai e atoa bona ruma bese e rakatania, na e gwa: “Tadikaka taihu haida na ema egu ruma ai e nanadu bona e durumai ruma bese stadi baia karaia. Egu hisihisi na e mamia bona a tai hebou. Haida ese lau e gwau heniguva neganai, idia na lau daigu ai e herevava. E hagoadagu bada herea!”—Roma 12:13, 15.
w90 9/1 rau 22 par. 20
Hesiai Ḡaukara Haida O Uramu Ba Kara, A?
20 Elda oreana na baine helalotao bema tadikaka ta na ena hesiai eiava elda madunana amo bae kokia, eiava sibona ese una maduna baine atoa diho, una tadikaka na reana be lalometaumu. Bema murimuri ai se atoa, to elda taudia ese e itaiamu ia na dounu e lalo-metaumu, mai lalokaudia ida bae durua. (1 Tesalonika 5:14) Namona na bae hadibaia kongrigeisin ai ia na dounu mai anina bada. Herevana sisiba be abimu, to bema ia na be manaumu bona sisiba be badinadiamu, gabeai ena maduna na baine abi lou diba.
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
w94 10/1 rau 32
Hereva Namodia Na Mai Siahudia
Iobu na e urava haida ese bae hagoadaia, to Elifasa mai bamona ida edia hereva amo ia na se hagoadaia. Idia na e gwa Iobu na hehuni dalanai kerere haida e kara dainai ia enai dika e vara. (Iobu 4:8) Interpreter’s Bible na ini e gwau toma: “Iobu na taunimanima amo hahegoada herevadia baine abi na namo. To e kamonai herevadia na tomadiho momo ese e gwaurai loulouva herevadia, unu na vaitani hereva namodia.” Iobu ese Elifasa bona ia bamona raruosi edia hereva e kamonai neganai, e lalohisihisi bena mai taina ida, e gwa: “Ba hahisihisigu ela bona edena nega ai? Hereva momo amo lalogu ba hadikaia rohoroho ela bona edena nega ai?”—Iobu 19:2.
Ita na asita uramu eda hereva amo tadikaka o taihu ta lalona baita hahisia. (Deuteronomi 24:15 ba haheḡereḡerea.) Baibul ta ese ina siri na ini e hahanaia toma: “Emu hereva ese ta baine hamauria eiava baine hamasea diba; una dainai emu hereva ese e havaramu anidia na bavabidia dae.”—Hereva Lada-isidia 18:21, TEV.
NOVEMBER 27–DECEMBER 3
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 20-21
“Kara Maoromaoro Na Dia Taḡa Iabina Karana amo E Varamu”
w07 8/1 rau 29 par. 12
Dirava Vairanai Oi be Mai Emu Taḡa, A?
12 Iesu na e gwa, ena kohu e haboumu to Dirava vairanai asi ena taḡa tauna na basine moalemu. Iesu ena hereva anina na eda mauri lalonai kohu ihabouna bona imoalelaina karadia na ḡau badadiai basita halao. To, eda kohu baita ḡaukaralai eda hetura karana Iehova ida baita hagoadaia na namo. Unu baita kara tomamu neganai, Dirava enai ita na mai eda taḡa. Dahaka dainai? Badina una ese dala e kehoamu Dirava amo hahenamo momo baita abi. Baibul na e gwa: “Iehova ena hahenamo ese taḡa e habadaiamu, bona lalo-hisihisi sina taina se atoa kaumu.”—Hereva Lada-isidia 10:22
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
w95 1/1 rau 9 par. 19
Satana Bona Ena Ḡaukara Baita Hadareredia
19 Satana ese ena “lalohadai” na Elifasa bona Sofara lalodiai e ato unu amo idia ese Dirava ena hesiai tauna, Iobu, lalona e hahekwarahia. (Iobu 4:13-18; 20:2, 3) Edia “hahegari” herevadia daidiai Iobu na e “badu,” bona ‘hereva kavakavadia’ e gwaurai. (Iobu 6:2-4; 30:15, 16) Elihu na asi reḡereḡena ida Iobu ena hereva e hakala, bona mai momokanina ida Iobu e durua Iehova ena lalohadai baine laloa. Hari ina negai, elda taudia danu unu e kara tomamu, edia kara bona hereva amo e hahedinaraiamu idia ese e lalohisihisimu taudia na e lalodia badamu bona se hametaudiamu. To, Elihu e kara bamona, mai haheaukadia ida edia hereva e kamonaimu bena Dirava ena Hereva amo e hagoadadiamu. (Iobu 33:1-3, 7; Iakobo 5:13-15) Bema ta na guna enai e vara ḡauna ta dainai doini e lalometaumu, eiava Iobu heḡereḡerena “nihi bona matahanai” lalonai e ita hahegari ḡaudia daidiai e garimu, namona na kongrigeisin amo heduru baine abi.—Iobu 7:14; Iakobo 4:7.
DECEMBER 4-10
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 22-24
“Tau Ta ese Ḡau ta Dirava Baine Henia Diba, A?”
w05 9/15 rau 27 par. 1-3
Lalohadai Kereredia Ba Dadarai!
Elifasa ena hereva lalodiai eto, taunimanima ese Dirava e hesiai heniamu na asi anina, badina idia e karamu ḡaudia na Dirava ese se moalelaimu. Elifasa na ina henanadai e gwauraia: “Tau ta ese ḡau ta Dirava baine henia diba a? Aonega tauna ese sibona ena ḡau e gogomu.” (Iobu 22:2) Elifasa na e gwa Dirava enai taunimanima na asi anidia. Una heḡereḡerena, Bildad na eto: “Taunimanima na ede baine maoromaoro toma Dirava vairanai? Hahine bogana amo e vara tauna na ede baine ḡoevaḡoeva toma?” (Iobu 25:4) Bema taunimanima edia lalohadai na unu bamona, dahaka dainai Iobu na e lalo Dirava vairanai ia na kara maoromaoro tauna?
Hari ina negai, taunimanima haida na sibodia lalohadai kereredia e abimu. Heḡereḡere, e tubu daekau ruma besena, mauri ena hekwakwanai idauidau, eiava edia tano o iduhu daidiai daḡedaḡe e davarimu. To Satana bona ena demoni ese taunimanima ihahisidia karana na e moalelaiamu. Idia ese ta lalonai be veriamu bena be lalomu ia ese Siahu Idoinai Diravana dainai e karamu ḡaudia na asi anidia, bona be lalomanokamu. Bena ia na taina ruana Dirava be rakataniamu.—Heberu 2:1; 3:12.
Buruka bona gorere daidiai eda goada na mai hetoadia. Hari Basileia iduruna ḡaukaradia na asita habadamu, dia guna heḡereḡerena. Namona na baita helalotao Satana bona ena demoni na e uramu baita lalo Dirava dainai ta karamu ḡaukaradia na asi anidia! Una lalohadai baita dadaraia na namo.
w95 2/15 rau 27 par. 6
Hekwakwanai Ihahanaidia Karana ai Dahaka Ta Dibamu?
Iobu turana tatoiosi ese Iobu lalona e hahisia badina idia na sibodia edia lalohadai e gwaurai, to dia Dirava ena aonega herevadia. Elifasa na e gwa, Dirava ese “ena hesiai taudia na se abidadama henidiamu,” bona se lalomu Iobu be kara maoromaoro tauna eiava lasi. (Iobu 4:18; 22:2, 3) Unu hereva koikoidia ese Iobu lalona e hametaua momokani! Una dainai gabeai Iehova ese Elifasa bona ia turana raruosi e gwau henidia, eto: “Sivaraigu maorona asio gwauraia.” (Iobu 42:7) To una murinai Elifasa na hereva haida ma e gwaurai.
w03 4/15 rau 14-15 par. 10-12
Iehova Kudouna E Hamoaleamu Matamata Taudia
10 Baibul ese e hahedinaraia heḡereḡerena, Satana na dia Iobu mo to Dirava ena hesiai taudia iboudiai ese Dirava e badinaia karana danu e hepapahuahulaia. Satana ese Iehova enai taunimanima na ini e herevalaidia toma: “Tau ta [dia Iobu mo to taunimanima iboudiai] ese ena orea bona ena kohu iboudiai baine heni, ena mauri ibodohilaina.” (Iobu 2:4) Oi mai dibamu oi danu una hepapahuahu lalonai, a? Hereva Lada-isidia 27:11 ena hereva heḡereḡerena, Iehova na e gwaumu oi ese ḡau ta ba henia diba, unu amo ia e gwau heniamu tauna, Satana, baine haere henia. Mani a laloa, ḡau iboudiai e lohiadiamu Diravana ese oi e noimumu ia ida una hepapahuahu badana ba hamaoromaoroa. Una na hahenamo badana! O laloamu Iehova ese e noimumu ḡauna be bo haḡuḡurua dibamu, a? Iobu ese una na e karaia. (Iobu 2:9, 10) Iesu bona gunaguna e nohova taudia momo, bona matamata taudia danu unu e kara toma. (Filipi 2:8; Apokalupo 6:9) Oi danu unu ba kara toma diba. To ba helalotao, taunimanima iboudiai na una hepapahuahu lalonai. Oiemu kara amo ba hahedinaraia, oi ese Satana ena hegwau heni herevana eiava Iehova ena haere o duruamu. Edena bo abia hidimu?
Iehova ese Oi Na E Lalomu Badamu!
11 O laloamu Iehova enai emu abi hidi be mai anina bada, a? Taunimanima momo ese Dirava vada e badinaia dainai, ia ese Satana na baine haere henia diba. Momokani, Diabolo na e gwa taunimanima na dia lalokau dainai Dirava e hesiai heniamu, to ita na mai dibada una hereva na koikoi. Iehova ese ita na e laloda badamu dainai e uramu una hepapahuahu lalonai ita na iena lohia siahuna baita badinaia. Iesu na e gwa: “Tamamui guba ai e nohomu na se uramu ini memero-memero ta baine mase.”—Mataio 18:14.
12 Iehova na eda abi hidi e laloa badamu. Badina eda abi hidi ese ia lalona baine hamoalea, eiava baine hahisia diba. Baibul ese e hahedinaraia ḡoevaḡoevamu Iehova na mai ena hemami, una dainai ta karamu kara namodia eiava kara dikadia na mai dibana. Heḡereḡere, Israel taudia e gwau-edeede loulouva neganai, Iehova “lalona e hahisihisiava.” (Salamo 78:40, 41) Noa ena negai Abata badana do se vara neganai, “taunimanima edia kara havara . . . e bada herea” dainai, Iehova “lalona e hisihisi.” (Genese 6:5, 6) Mani a laloa, bema dala kererena bo abia hidimu, oi e Havaramu Tauna na be lalo hisihisimu. Una ese se hahedinaraiamu Dirava na ena hemami ese e biaguamu. Ia na oi e lalokau henimumu bona emu namo e laloamu. To kara maorodia bo karamu neganai, Iehova kudouna bo hamoaleamu. Ia na e moalemu badina dia Satana mo be haere heniamu, to oi danu be hanamomumu. Bona ia na e uramu unu baine kara toma. (Heberu 11:6) Momokani, Iehova Dirava na Tama lalokauna!
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
w04 7/15 rau 21-22
Hesiai Ḡaukaradiai O Uramu Ba Kara Ḡaudia amo Ihavaramu Tauna Ba Hanamoa
Iehova ese tanobada e karaia dalana mani aita laloa. Ini hereva, “Ado e rahi, daba e rere” ese e hahedinaraia Iehova ese ḡau iboudiai na edia nega korikori ai e karadia. (Genese 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Dirava na dina ta ta ai e ura baine haḡuḡuru ḡaudia na mai dibana. Bona e ura baine kara ḡaudia na e karadia. (Apokalupo 4:11) Iobu na e gwa: ‘[Iehova] na dahaka e uramu, una na baine karaia.’ (Iobu 23:13) Iehova ese e “kara ḡaudia iboudiai e itadia, nanamo heherea” dainai e moale!—Genese 1:31.
Ita danu, bema ta uramu eda tahua ḡaudia baita haḡuḡuru, namona na mai eda ura ida baita karaia. Dahaka ese baine duruda unu baita kara toma? Tanobada latanai ḡau ta do se vara neganai, Iehova ese gabeai baine vara ḡauna na e itaia guna—tanobada na gabu hairaina ta ai bainela, bena taunimanima ese hairai bona hemataurai na Dirava bae henia. Una heḡereḡerena, eda tahua ḡaudia baita haḡuḡuru urana baita habadaia totona, namona na gabeai bae vara ḡau namodia baita lalo. Tony, laḡanina 19 merona na unu e kara toma. Western Europe ai, ia na nega ginigunana Iehova ena Witnes edia brens ofis ta e vadivadia negana na se laloaboio. Una nega amo Tony na sibona e henanadai, ‘Brens ai baina noho, bona baina ḡaukara hemamina be ede bamona?’ Tony ese una na e lalohadailaiava dainai e ḡaukara goada una tahua ḡauna baine haḡuḡurua. Laḡani haida murinai, brens ofis ese ena aplikeisen e abia dae neganai, ia na e moale dikadika!
DECEMBER 11-17
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 25-27
“Ena be Dia Ḡoevadae To Dirava Baita Badinaia Diba”
it-1 rau 1210 par. 4
Dirava Ibadinana Karana
Iobu. Iosef e mase negana bona Mose e nohova negana ai, Iobu na vada e nohova bona e gwauraiava “kara maoromaoro tauna; Dirava garina e gariva, bona kara dika amo e raka ohova.” (Iobu 1:1) Una kara na Iehova Dirava bona Satana padadiai e vara hepapahuahuna ai danu e herevalaia. Badina guba ai aneru oreana na Iehova vairanai e hedinarai neganai, Satana danu idia bogaraḡidiai bena Dirava ese Satana enai Iobu e herevalaia. Satana na e tomava Iobu na Dirava e tomadiho heniava badina sibona ena namo e lalova. Unu e hereva toma amo Satana na e ura Iobu baine tohoa bema ia na momokani Dirava e badinaiava eiava lasi. Ena be Satana ese Iobu ena kohu iboudiai e abi oho bona natuna iboudiai e hamasedia, to una ese Iobu ena badinaia karana na se hadikaia. (Iobu 1:6–2:3) Satana ma e gwa, Iobu na sibona ena namo e tahuamu dainai ena kohu iboudiai bona natuna e haboiodia karana na e haheaukalaia unu amo sibona baine hahemauri. (Iobu 2:4, 5) Una murinai, Iobu na toto dika hereadia amo e hahisia bona adavana ese e gwauraia dika bona ia turana koikoidia, Dirava ena taravatu bona ena ura asie badinaiamu taudia, ese e hahisia danu. (Iobu 2:6-13; 22:1, 5-11) Unu ḡau iboudiai lalodiai Iobu na dounu Dirava e badinaia. Iobu na eto: “Harihari ela bona baina mase, egu lalo-maoromaoro basina negea. Egu kara maoromaoro na dogoa taomu, basina kahua nege; lalogu ese se gwau henigumu egu mauri dinadia ta dainai.” (Iobu 27:5, 6) Iobu ena badinaia karana ese e hahedinaraia Dirava inaina na koikoi tauna.
Dirava Ba Badinaia Hanaihanai!
3 Dirava ena hesiai taudia ese Ia ibadinana karana be ede bae hahedinaraia toma? Namona na mai kudoudia idoinai ida Dirava bae lalokau henia bona hanaihanai ia ihamoalena karadia bae kara. Baibul ai Dirava ibadinana karana e herevalaia daladia haida mani aita lalodia. Heberu gado ai ina hereva “Dirava ibadinana” e hahanaia anina na ḡau ḡoevana ta idoinai, asi bebeka-bebekana, eiava asi berona. Haheitalai na, Israel taudia na animal e bouboulaiva Iehova ena, bona Taravatu na e gwa idia ese animal asi bebeka-bebekadia bae heni. (Lev. 22:21, 22) Taravatu heḡereḡerena Dirava ena taunimanima ese animal aedia didika, taiadia, o matadia didika eiava mai edia gorere ḡaudia na basie bouboulai. Iehova enai animal ḡoevana, asi bebeka-bebekana, eiava asi berona na mai anina bada. (Mal. 1:6-9) Una dainai ta lalopararamu Iehova ese kara ḡoevadia eiava momokanidia na e lalodia badamu. Ina haheitalai aita laloa: Fruti, o buka, o tulu ta, ta hoiamu neganai, asita uramu ta hoia ḡauna na dika eiava kahadia haida na lalasi. To ta uramu namona ta baita hoia. Una heḡereḡerena, Iehova na e uramu mai kudouda idoinai ida ia baita lalokau henia bona baita badinaia.
4 Dirava baita badinaia totona baita ḡoevadae be namo, a? Ita na dia ḡoevadae tauda bona nega momo ta kereremu. Mani badi rua aita herevalai, unu ese be durudamu basita lalo ita na baita ḡoevadae bena Dirava baita badinaia. Ginigunana na, Iehova ese eda dika na se lalotaomu. Baibul na e gwaumu: “Iehova e, kara dika boma lalo tao, Ḡaubada e, daika bema gini?” (Sal. 130:3) Ia na mai dibana ita na dia ḡoḡoevadae, bona eda dika na e gwautaomu. (Sal. 86:5) Iharuana be, Iehova na mai dibana eda goada na mai hetoadia, bona se doridamu basita kara diba ḡaudia baita kara. (Salamo 103:12-14 ba duahidia.) Edena dala ai ita na ia vairanai baita ḡoeva eiava asi bebeka-bebekada?
5 Iehova ena hesiai taudia ese ia bae badinaia totona lalokau na mai anina bada. Namona na mai kudouda idoinai ida Tamada guba ai baita lalokau henia bona ia sibona baita tomadiho henia. Bema unu baita kara tomamu, hahetoho negadiai danu Dirava baita badinaiamu. (1 Sis. 28:9; Mat. 22:37) Matamanai tame herevalaidia Witnes tatoi mani aita lalodia. Dahaka dainai e davari hahetohodia lalodiai Dirava e badinaia? Kekeni be se ura sikuli ai baine moale, a? Mero matamatana be e ura haroro ai haida ese bae hahemaraia, a? Tama be e ura ena moni ḡaukara amo bae hadokoa, a? Lasi. Idia na mai dibadia Iehova ena taravatu na mamaoro, bona lalodia e hadai Tamadia guba ai bae hamoalea. Ia e lalokau henia dainai, abi hidi e ura bae kara neganai iena ura e atoa guna. Unu amo e hahedinaraia idia na Dirava e badinaia.
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
w16.11 rau 9 par. 3
Dirava Ena Hereva Heḡereḡerena ai Ḡau Iboudiai Ba Kara
3 Dirava ese e havara ḡaudia amo e hahedinaraiamu Ia na ḡau iboudiai e kara namonamomu Diravana. Baibul na e gwaumu: “Iehova ese aonega amo tanobada e hadaia, lalo-parara amo guba e karaia.” (Her. 3:19) Dirava “ena kara rimuna mo” ta diba bona “ia hairaina sisina mo ta kamonai lahulahumu.” (Iobu 26:14) Planet bona hisiu edia heau dala amo ta abia diba sisina ese e hadibadamu, ḡau iboudiai na e karadia namonamo. (Sal. 8:3, 4) Hisiu milion momo na edia dala korikori ai e heaumu. Iseda solar system lalonai planet idauidau na dina e ḡeḡeamu, vaitani trafik taravatudia e badinamu. Momokani, ḡau iboudiai o iunives e karaia dalana amo ta dibamu, “aonega amo guba” bona tanobada e karadia Diravana, Iehova, baita hanamoa, baita badinaia bona baita toma henia diho na maoro.—Sal. 136:1, 5-9.
DECEMBER 18-24
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 28-29
“Oiemu Kara be Iobu Ena Heḡereḡerena, Eiava?”
w02 5/15 rau 22 par. 19
E Dabumu Taudia Ediai Lalokau Bona Kara Namo Baita Hahedinarai
19 Tame herevalai Baibul sivaraidia ese e hahedinaraimu, e dabumu taudia ediai lalokau bona kara namo baita hahedinarai. Abraham ena bese baine hesiriu totona, ia na Betuel amo heduru baine abi na namo. Iakobo baine mase neganai ia na e ura tauanina na Kanaan bae laohaia, una baine vara totona Iosef amo heduru baine abi na namo. Bona Naomi ese natuna ta baine havaraia totona, Ruta ena heduru baine abi na namo. Abraham, Iakobo, bona Naomi edia ura ḡaudia bae haḡuḡuru totona haida amo heduru bae abi na namo. Una heḡereḡerena, hari e dabumu taudia ediai hebogahisi bona kara namo baita hahedinarai na namo. (Hereva Lada-isidia 19:17) Namona na Iobu baita tohotohoa, ia ese “ogoḡami tauna e tai negana ai,” “ihareha danu, asi iduruna negana ai,” bona “masena vada e kahira-kahira tauna” na e durudia. Danu, Iobu ese “vabu,” “matakepulu tauna” bona “ae-hedairike tauna” e hagoadadia.—Iobu 29:12-15.
it-1 rau 655 par. 10
Dabua
Ḡau momo na laulau dalanai dabua ida e haheḡereḡerea. Ta na iunifom eiava spesol dabuana ta e karaiamu neganai, taunimanima na e dibamu ia be edena orea amo. Una dainai, Baibul ai dabua e herevalaia neganai, laulau dalanai una na ta ena kara eiava e abia hidimu ḡauna e hahedinaraia, Iesu ese ena haheitalai ai e herevalaia headava dabuana heḡereḡerena. (Mt 22:11, 12; HEADDRESS; SANDAL ba itaia.) Apokalupo 16:14, 15 ai, Lohiabada Iesu Keriso ese ta na lauma dalanai baine mahuta bona Dirava momokanina iabidadama henina karana baine dadaraia ena dika e herevalaia. Una tau na “siahu idoinai Diravana ena dina badana tuarina” ai dika baine davari.
w09 2/1 rau 15 par. 3-4
Lada Haida Anidia be Dahaka?
Ita ta vara neganai, ladada na dia siboda ese ta abi hidi. To, ta karamu ḡaudia ese ladada baine hanamoa eiava baine hadikaia diba. (Hereva Lada-isidia 20:11) Sibomu ba henanadai: ‘Bema Iesu eiava aposetolo taudia ese ladagu bema gwauraia, edena lada bema henigu? Edena lada be egu kara badana e hahedinaraia?’
Una henanadai baita laloa namonamo na mai anina bada. Dahaka dainai? King Solomon na e gwa, “Lada namona iabi-hidina ese taḡa badadia iabi-hididia e hereadiamu.” (Hereva Lada-isidia 22:1) Vaia, bema eda gabu ai lada namona baita abiamu, una na namo herea. To mai anina bada ḡauna na ina, bema Dirava vairainai lada namona baita abiamu, ita na mia hanaihanai hahenamona baita abiamu. Edena dalai? Dirava na e gwauhamata ia e gari heniamu taudia ladadia na “ilalo-taodia bukana” ai baine tore, bona mauri hanaihanai baine henidia.—Malaki 3:16; Apokalupo 3:5; 20:12-15.
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
g00 7/8 rau 11 par. 3
Kiri—Tauanimu be Duruamu!
O kirimu neganai, una ese oi e durumumu, a? Reana ta ese oi e kiri henimu neganai, oi na o moale, ani? Eiava ta ese oi se kiri henimu neganai, oi na o gari eiava o hemami ia ese oi na se ura henimu, ani? Momokani, oi bona e kiri henimu tauna na bo moalemu. Baibul ai e sivarailaia tauna Iobu ese inaina na ini e herevalaidia toma: “Edia daradara negadia ai na kiri amo na hagoadadia, bona vairagu diarina na idia ese asie habodoa.” (Iobu 29:24) Iobu ‘vairana diarina’ anina na ena moale toana e herevalaia.
DECEMBER 25-31
DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | IOBU 30-31
“Iobu be Dahaka E Kara Iehova Dirava Matanai Baine Ḡoeva”
w10 4/15 rau 21 par. 8
Ḡau Asi Anidia Basio Itadia!
8 Kristen taudia na tauanina ena heḡahusi bona e itamu ḡaudia ese lalodia bae veri diba. Una dainai, Dirava ena Hereva ese e hagoadadamu ta itamu bona ta ura henimu ḡaudia ai siboda baita hebiagu. (1 Kor. 9:25, 27; 1 Ioane 2:15-17 ba duahidia.) Kara maoromaoro tauna Iobu na e laloparara e ita bona e ura heni ḡaudia ese lalona bae veria diba. Ia na eto: “Lau na matagu taravadia vada na atu; benaini, hane-ulato rami-hebou na ede baina haḡerea toma?” (Iobu 31:1) Iobu na se ura matabodaḡa dalana ai hahine ta baine dogoatao, dia una mo to danu ia na se ura lalohadai dikadia baine abi. Iesu ese e hahedinaraia matabodaḡa lalohadaidia baita dadarai na namo, ia na e gwa: “Tau ta ese hahine ta baine raraia ela bona baine ḡahusia, ia lalona ai vada e heuda hanai vaitani.”—Mat. 5:28.
Gabeai Baine Vara Ḡauna Ba Laloa
Una dala do so rakalaia lalonai, sibomu ba henanadai, ‘Ina dala amo be edena gabu ba laomu?’ Bema gabeai baine vara ḡauna bo laloa dobumu, una ese be durumumu dika baine havaraia diba dalana ba dadaraia. Dirava ena hahekau herevadia asie badinamu taudia ediai e varamu dika haida be ini: AIDS bona matabodaḡa karadia daidiai e varamu goreredia ma haida, rogorogo kava, boga lalodiai natu ihamasedia karana, headava e dikamu, bona lalomamina e dikamu. Matabodaḡa karadia e karamu taudia ediai baine vara ḡauna na aposetolo Paulo ese e herevalaia. Ia na e gwa, idia na “asi ahudia Dirava ena basileia lalonai.”—1 Korinto 6:9, 10.
w10 11/15 rau 5-6 par. 15-16
Matamata Taudia—Dirava Ena Hereva Ba Badinaia
15 O laloamu ededia nega ai Dirava ibadinana karana be be tohoamu—ma haida ida o nohomu neganai eiava sibomu o nohomu neganai? Skuli ai eiava ḡaukara gabunai, oi na o uramu Iehova ena taravatu ba badinaia, bona emu hetura karana ia ida ba gimaia. To bema oi na sibomu bona basio henahua tohomu, hahetoho be varamu neganai, emu ai na be aukamu kara maoromaoro taravatudia ba badinadia.
16 Dahaka dainai sibomu o nohomu neganai Iehova ba badinaia na namo? Ina ba laloatao: Emu kara ese Iehova lalona baine hahisia eiava baine hamoalea diba. (Gen. 6:5, 6; Her. 27:11) Iehova ese oi na ‘e lalomumu’ dainai emu kara amo ia ba hamoalea na namo. (1 Pet. 5:7) Ia na e uramu oi ese ia ba kamonai henia unu amo namo ba davari. (Isa. 48:17, 18) Idaunegai Israel taudia haida ese Iehova ena sisiba asie badinava neganai, lalona na e hahisiava. (Sal. 78:40, 41) To, Iehova ese peroveta tauna Daniel na e lalokau henia, badina aneru ta ese Daniel na ini e gwauraia toma, “e lalokau henimu badamu taumu.” (Dan. 10:11) Dahaka dainai? Badina Daniel na taunimanima vairadiai bona sibona e nohova negadiai dounu Dirava e badinaiava.—Daniel 6:10 ba duahia.
Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo
w05 11/15 rau 11 par. 3
Mai Emu Lalokau ida Ba Hakala Namonamo
Iobu turana na ia ese e gwaurai herevadia 10 mo e kamonai. To, Iobu na e gwa: “Ta ese baine kamonai henigu be namo.” (Iobu 31:35) Dahaka dainai? Badina edia hakala karana ese ia na se durua. Idia ese Iobu na asie laloa bada bona ena hemami na asie lalopararalaia. Idia ese Iobu na asie bogaia hisi, una dainai ena lalometau e herevalaia neganai, asie lalopararalaia. To aposetolo Petro na e gwa: “Iboumui ai lalomui bae tamona; ba hekaha heheni, ba heura heheni, tadikaka na heheto. Ba hebogahisi heheni; ba manau.” (1 Petro 3:8) Edena dala ai ma haida edia namo baita lalo? Dala ta na, edia hemami baita lalo bada bona baita lalopararalaidia toho. Idia baita lalodia bada dalana ma ta na, reana ini baita gwau toma, “sori reana una ese lalomu e hahisia” eiava “reana emu hereva na se lalopararalaia.” Dala ma ta be idia e gwauraia herevana na siboda eda hereva dalanai baita gwauraia, unu amo edia hereva anina baita lalopararalaia. Mai eda lalokau ida baita hakala anina na ma haida edia hereva baita kamonai namonamo bona edia metau baita mamidia toho.