Ny Fiheveran’ny Baiboly
“Ny Tsorakazo Famaizana” — Lany Andro ve Izany?
“Miraikitra amin’ny fon’ny zaza ny hadalana; fa ny tsorakazo famaizana no hampanalavitra izany aminy.” — Ohabolana 22:15.
“Manimba ara-pihetseham-po ny famaizana rehetra ara-batana ka tsy tokony hanomezan-dalana.” — Ray Aman-dreny Tsy Mitonona Anarana.
MANDREHITRA ady hevitra mafana ny filazan’ny Baiboly ny amin’ny “tsorakazo famaizana”. Mora takatra izany satria isan-taona dia ankizy an’arivony maro no maty vokatra mivantan’ny fampijaliana ara-batana nampiharin’ny ray na ny reniny taminy. Angamba izany no nahatonga ny fanazavana ny heviteny ao amin’ny Baiboly iray hampiseho amin’ny fomba diso ny fankasitrahan’ny Baiboly ny famaizana ara-batana ho toy ny “hevitra niorina tamin’ny zavatra ninoana nahazatra” fotsiny.
Nefa tsy ireo hevitra niorina tamin’ny zavatra ninoana nahazatra no nitarika ny fanoratana ny Baiboly fa Andriamanitra. (2 Timoty 3:16). Tsy azon’ny saina ekena ve ny fanazavana omeny momba “ny tsorakazo famaizana”? Zava-dehibe ny handinihantsika ny teny hoe “tsorakazo” ao anatin’ireo teny manodidina azy. Aoka isika haka ohatra: Tsy misy heviny ny tapatapany tsirairay amin’ny kilalaon-tsaina atao hoe piozila. Rehefa apetraka eo amin’ny toerana mifanentana aminy ireo tapatapany ireo vao azo atao ny mahita ilay sary iray manontolo. Tahaka izany koa, dia tapatapany iray monja amin’ny piozila “ny tsorakazo”. Mba hahitana ilay sary iray feno, dia tsy maintsy ampifanarahintsika amin’ny fotopoto-pitsipika hafa ao amin’ny Baiboly mifandray amin’ny famaizana na ny fifehezana ny teny hoe “tsorakazo”.
Fiheverana voalanjalanja
Ny famaizana ara-batana ihany ve no ankasitrahan’ny Baiboly? Diniho ireto torohevitra manaraka ireto:
• “Aza mitondra ny zanakareo ho amin’ny fahatezerana mihitsy.”
• “Aza manafay tafahoatra ny zanakareo, raha tsy izany dia ho kivy tanteraka izy ireo.”
‘Azon’ny saina ekena kokoa izany noho ny torohevitry ny Baiboly’, hoy angamba ny sasany. Torohevitry ny Baiboly anefa izany. Voasoratra ao amin’ny Efesiana 6:4 (The New Jerusalem Bible) sy Kolosiana 3:21 (Phillips).
Eny, azon’ny saina ekena ny fiheveran’ny Baiboly. Miaiky izy fa tsy ny famaizana ara-batana mazàna no fomba fampianarana mandaitra indrindra. Milaza toy izao ny Ohabolana 8:33 (NW ): “Mihainoa famaizana” fa tsy hoe ‘Mahatsapa famaizana.’ Ary manamafy ny Ohabolana 17:10 fa “ny anatra dia manan-kery kokoa amin’ny hendry noho ny kapoka injato amin’ny adala”. Ankoatra izany, ny Deoteronomia 11:19 dia mampirisika ny fifehezana fiarovana, amin’ny fanararaotana ireo fotoana tsy nalamina mialoha mba hampidirana ao am-po sy ao an-tsain’ny zanaka ireo fotopoto-pitsipika sarobidy ara-pitondran-tena. Araka izany, dia voalanjalanja ny fiheveran’ny Baiboly ny fifehezana.
Ahoana ny amin’ny “tsorakazo”?
Kanefa, miresaka ny amin’ny “tsorakazo” famaizana ny Baiboly. (Ohabolana 13:24; 22:15; 23:13, 14, NW; 29:15). Ahoana no tokony handraisana izany?
Ny teny hoe “tsorakazo” dia nadika avy tamin’ny teny hebreo hoe sheʹvet. Nidika ho tsorakazo iray na tehina iray ny sheʹvet ho an’ny Hebreo, toy izay fampiasan’ny mpiandry ondry. Ao anatin’izany toerana izany, dia manipy hevitra ny amin’ny fitarihana feno fitiavana fa tsy ny fitondrana amin-kasiahana ny tsorakazom-pahefana. — Salamo 23:4.
Ampiasaina ara-panoharana matetika ny hoe sheʹvet ao amin’ny Baiboly, ho fanehoana ny fahefana. (2 Samoela 7:14; Isaia 14:5). Rehefa ny fahefan’ny ray aman-dreny no resahina, dia tsy ny famaizana ara-batana irery no resahina amin’ny hoe “tsorakazo”. Mahafaoka ny endriny rehetra amin’ny fifehezana izany, izay tsy voatery ho ara-batana indrindra matetika. Ary rehefa ny famaizana ara-batana no ampiasaina, dia satria mazàna hita ho tsy nahomby ireo fomba hafa. Milaza ny Ohabolana 22:15 fa “miraikitra” (“miantsona”, NJB; “latsa-paka”, The New English Bible) amin’ny fon’ilay mahazo famaizana ara-batana ny hadalana. Mihoatra noho ny fanaovana fanahin-jaza no tafiditra amin’izany.
Amin’ny fomba ahoana no tokony hanomezana ny famaizana?
Ao amin’ny Baiboly, dia ampifandraisina amin’ny fomba tsy miovaova amin’ny fitiavana sy ny fahalemem-panahy ny famaizana, fa tsy amin’ny fahatezerana sy ny fahasiahana. Ny mpanoro hevitra mahay dia tokony ho “malemy fanahy amin’ny olona rehetra, (...) mahalefitra, mananatra ny mpanohitra amin’ny fahamoram-panahy [“fahalemem-panahy”, NW ] ”. — 2 Timoty 2:24, 25.
Noho izany, dia tsy fomba ahafahan’ny ray aman-dreny mamoaka ny fihetseham-pony ny famaizana. Tsia, fomba iray fampianarana kosa izy io. Amin’ny maha-toy izany azy, dia tokony hampianatra ny zaza nanao fahadisoana izy io. Rehefa amim-pahatezerana no anomezana ny famaizana ara-batana, dia fianarana diso no ampianariny. Manolotra izay ilain’ny ilay ray na reny fa tsy izay ilain’ilay zanaka izany.
Ankoatra izany, dia misy fetrany ny fifehezana mandaitra. “Hanariko araka ny antonony ihany hianao”, hoy i Jehovah tamin’ny vahoakany, ao amin’ny Jeremia 46:28. Tena zava-dehibe indrindra ny mitadidy izany rehefa manome famaizana ara-batana. Ny fikapohana na fanozongozonana zazakely iray dia mety hitondra fahasimbana eo amin’ny atidoha na hitondra ho amin’ny fahafatesana mihitsy aza.a Ny fanaovan-javatra mihoatra ny zava-kendren’ny famaizana — ny fanitsiana sy ny fampianarana — dia mety hitondra ho amin’ny fampijaliana ankizy.b
Tsy mampirisika ny fampijaliana ny Baiboly
Nilaza toy izao i Jehovah talohan’ny nanitsiany ny vahoakany: “Aza matahotra hianao, (...) fa momba anao Aho”. (Jeremia 46:28). Tsy tokony hahatonga ny ankizy iray hahatsapa ho nafoy ny famaizana. Tsia, fa tokony hahatsapa kosa ilay ankizy fa ‘momba azy’ ny ray aman-dreniny amin’ny fampirisihana azy amim-pitiavana. Raha toa ka heverina fa ilaina ny famaizana ara-batana, dia tokony ho takatr’ilay ankizy ny antony. Milaza ny Ohabolana 29:15 fa “ny tsorakazo sy ny anatra no manome fahendrena”.
Zava-misy mampalahelo ny hoe ray aman-dreny maro no mampiasa ‘ny tsorakazom-pahefany’ amin’ny fomba tafahoatra amin’izao andro izao. Kanefa, tsy ireo fotopoto-pitsipika voalanjalanja ao amin’ny Baiboly no tokony hokianina. (Ampitahao amin’ny Deoteronomia 32:5.) Rehefa dinihintsika ao anatin’ny teny manodidina azy “ny tsorakazo”, dia hita fa mahasoa mba hampianarana ireo ankizy izy io, fa tsy hampijaliana azy ireo. Toy ny amin’ny raharaha hafa, dia voamarina fa “mahasoa koa ho fampianarana, ho fandresen-dahatra, ho fanitsiana izay diso, ho fitaizana amin’ny fahamarinana” ny Baiboly. — 2 Timoty 3:16.
[Fanamarihana ambany pejy]
a Mampitandrina toy izao ilay boky hoe Fihoaran’ny Fanaintainana: Boky ho An’ny Olon-dehibe Nampijalina Fony Ankizy sy Momba Azy Ireo (anglisy): “Mety ho tonga fampijaliana ankizy ny fikapohana ny fitombenana rehefa atao amin’ny fomba tsy voafehy sy rehefa atao amin-kery ampy ka mamela ratra. Ny fampiasana fitaovana mba hikapohana, ny fikapohana ny fitombenana amin’ny totohondry, ny fikapohana ankizikely amin’ny faritra mora maratra (tarehy, loha, kibo, lamosina, taova fananahana) dia mety hampitombo ny mety hahatongavan’ny famaizana ara-batana ho fampijaliana ankizy.”
b Manao izao fanamarihana izao ny boky hoe Ny Fahefan-dray (anglisy) nosoratan’ny Dr. Henry Biller sy Dennis Meredith: “Ilaina fotsiny ny hanomezana ny famaizana ara-batana amim-pahalemem-panahy mba hampandaitra azy. Raha avy amin’ny olona tiany sy fantany fa tia azy izy io, ny vokany ara-pihetseham-po dia ho ampy mba hampieritreretana ilay ankizy momba izay nataony.”
[Sary nahazoan-dalana, pejy 28]
The Bettmann Archive