Niteraka Adihevitra ny Anaran’Andriamanitra

AVY AMIN’NY MPANORATRA NY MIFOHAZA! ANY HOLANDY

NITERAKA adihevitra teo amin’ireo manam-pahaizana momba ny Baiboly sy ny olon-tsotra ny fandikan-tenin’ny Baiboly holandey iray. Nahoana? Satria natao hoe Heer, na Tompo, ny anaran’Andriamanitra ao amin’io Baiboly io.

Nandefa taratasy fanoherana izany ny antokom-behivavy tao amin’ilay fikambanana protestanta antsoina hoe Ny Fiangonana sy ny Tontolo, tamin’ny Desambra 1998, izany hoe herinandro vitsivitsy monja taorian’ny namoahan’ireo mpandika teny ny santionan’ny asany. Fa nahoana? “An-dehilahy” loatra, hoy izy ireo ilay teny hoe “Tompo.” Nisy antokona Katolika sy Protestanta hafa niandany tamin’ilay fanoherana, tatỳ aoriana kely. Nisy manam-pahaizana telo koa nanohana ny hevitr’izy ireo tamin’ny Febroary 1999, ka nilaza fa aleon’izy ireo soratana hoe YHWH fotsiny ireo litera hebreo efatra mahaforona ny anaran’Andriamanitra. Tsy ela taorian’izay, dia nivory tany Amsterdam mba handinika ilay raharaha ny manam-pahaizana momba ny Baiboly sy ny mpandika teny ary ny teolojianina. Nasaina nifidy izay fandikana tiany ireo mpandray anjara, tamin’ny faran’ilay adihevitra.

Nitatitra ny valiny toy izao ny gazety holandey iray, tao amin’ilay lahatsoratra hoe “Noho ny Amin’Andriamanitra, dia Aoka Tsy Hiady Noho ny Anaran’Andriamanitra”: “Fito monja no nifidy an’ilay hoe TOMPO. Tsy dia nahazo vato betsaka koa anefa ireo safidy hafa: ilay Anarana (1), ilay Iray (3), ilay Mpamindra Fo (6), ilay Tsy Azo Omena Anarana (7), ilay Velona (10), ary ilay Mandrakizay (15) Ary ny YHWH ... no nandresy!” Nanapa-kevitra ny Komity Mpanara-mason’ilay fandikan-teny, tamin’ny 15 Martsa 2001, fa HEER (TOMPO) no hampiasainy ho toy ny anaran’Andriamanitra.

Asehon’io adihevitra mitohy io fa manaiky daholo ireo manam-pahaizana hoe manana anarana manokana Andriamanitra, na dia tsy mitovy hevitra ny amin’ny fomba tiany handikana ilay izy aza izy ireo. Litera efatra no nahaforona ilay anarana amin’ny teny hebreo, dia ny hoe יהוה, na YHWH. Ahoana no nandikana ny YHWH tao amin’ny Fandikan-tenin’ny Baiboly holandey hafa?

Namoaka ny Fandikan-tenin’ny Baiboly neken’ny Fanjakana i Nicolaas Goetzee tamin’ny 1762. Izao no voasoratra tao: “Tsy nadikanay koa ilay Anaran’Andriamanitra Tsy Hay Hadinoina hoe JEHOVAH, noho ny antony mavesa-danja sy fantatry ny besinimaro.” Nampiasa ilay anarana hoe Jehovah koa ny manam-pahaizana malaza hafa toa an-dry Profesora Nicolaas Beets sy Petrus Augustus de Genestet.

Mahaliana fa nampiasa hatrany ilay anarana hoe Jehovah Ny Soratra Masina—Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao.a Lazain’ny Fanazavana Fanampiny, ao amin’ny Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao amin’ny fiteny holandey, fa “ampiasaina foana ilay hoe ‘Jehovah’ satria efa nahazatra ny olona hatramin’ny taonjato maro izany. Ambonin’izany, dia mbola ao amin’izy io ... ireo litera efatra, YHWH, mahaforona ny anaran’Andriamanitra.” Nanampy olona an-tapitrisany maro hahafantatra ny marina momba ny anaran’Andriamanitra àry ny Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao.

[Fanamarihana ambany pejy]