AIALONA
(Aialôna) [Toeran’ny Serfavavy; Toeran’ny Serfalahy].
1. Tanàna tany Sefela (faritra be havoana iva, any Palestina). Teo amin’ny havoana iray no nisy an’io tanàna io, teo atsimon’ny lohasahan’i Aialona, izay lemaka iva tsara tarehy. Yalo ankehitriny no anaran’ilay tanàna kely eo amin’io toerana io, eo avaratra kelin’ny lalana mampitohy an’i Jerosalema sy Tel Aviv-Yafo, tokony ho 21 km any andrefana avaratrandrefan’i Jerosalema.
Lemaka Ivan’i Aialona. Rehefa niady tamin’ny Amorita i Josoa, dia nilaza tamin’ny volana mba tsy hihetsika teo “ambonin’ny lemaka ivan’i Aialona”
Ny Lohasahan’i Aialona no avaratra indrindra amin’ireo lohasaha mamakivaky an’ireo havoana any Sefela. Io no tena lalana ahafahana mankany amin’ireo tendrombohitra afovoan-tany raha avy any amin’ny lemaka amoron-tsiraka. Azo inoana hoe teo akaikin’io lemaka io i Josoa no niteny tamin’ny masoandro sy ny volana mba tsy ‘hihetsika’ teo ambonin’i Gibeona sy teo ambonin’ny “lemaka ivan’i Aialona.” Namita ny fandreseny an’ireo mpanjaka amorita dimy izay niady tamin’i Gibeona i Josoa tamin’izay. (Js 10:12-14) Nomena ny fokon’i Dana i Aialona, rehefa azon’i Josoa i Kanana. (Js 19:40-42) Nomena ny taranak’i Kehata izy io tatỳ aoriana, ka lasa tanànan’ny Levita.—Js 21:24.
Tamin’ny voalohany, dia tsy vitan’ny Danita ny nandroaka an’ireo Amorita nonina tao Aialona. Toa tonga nanampy azy ireo anefa ny fokon’i Efraima avy tany avaratra. “Nihanahery [àry] ... ny taranak’i Josefa, ka noterena hiasa mafy ny Amorita.” (Mpts 1:34, 35) Mety ho izany no antony nilazan’ny 1 Tantara 6:69 hoe an’ny fokon’i Efraima i Aialona, ka nomeny ho an’ny Kehatita. (Jereo koa anefa i GATA-RIMONA No. 1.) Tatỳ aoriana, angamba taorian’ny nizaran’ny fanjakana, dia voalaza fa nisy olo-malaza maromaro taranak’i Benjamina nonina tao.—1Ta 8:13.
Tao Aialona i Saoly no nandresy voalohany ny Filistinina, rehefa “tsy nitsahatra namely an’ireo Filistinina [nandositra] izy ireo ..., hatrany Mikmasy ka hatrany Aialona.” (1Sa 14:31) Nizara ny fanjakana tatỳ aoriana, rehefa maty i Solomona Mpanjaka (t. 998 T.K.). Nohamafisin’i Rehoboama zanany lahy nandimby azy i Aialona, ka nataony tanàna voaro mafy mba hanoherana ny fanafihana avy any avaratra sy andrefana. (2Ta 11:5-12) Lasan’ny Filistinina i Aialona, 250 taona teo ho eo tatỳ aoriana, tamin’ny andro nanjakan’i Ahaza, ilay mpanjaka nivadika tamin’i Jehovah (761-746 T.K.).—2Ta 28:18.
Aialuna no anaran’i Aialona ao amin’ny iray amin’ireo Takelaka Hita tao Amarna.
2. Toerana iray tao amin’ny faritanin’i Zebolona. Tany no nalevina i Elona Mpitsara, izay avy amin’ny fokon’i Zebolona. (Mpts 12:12) Tsy fantatra ny tena toerana nisy azy io.