DITIN-KAZO MANITRA

Dity avy amin’ny hazo na kirihitra manitra sokajina ho isan’ny Boswellia, izay iray karazana amin’ny hazo terebinta sy hazo ahazoana balsama sy miora avy any amin’ny faritr’i Afrika sy Azia. Avy amin’ny fototeny midika hoe “fotsy” ny hoe levôhnah na levônah (heb.; “ditin-kazo manitra”). Hoatran’ny ronono mantsy ny lokon’ilay dity. Avy amin’ny teny hebreo ny hoe libanôs (gr.).

Toa an’ohatra ilay “havoana misy ditin-kazo manitra” resahin’ny Tononkiran’i Solomona, nefa mety ho tena novolena hazo manitra koa tao an-jaridainan’ny lapany. (To 4:6, 12-16; Mpto 2:5) Anisan’ny entana tsy maintsy nentin’ny Tatsinanana mpivarotra zava-manitra ilay ditin-kazo. Avy any Arabia Atsimo ny lalan’izy ireo no niakatra tany Gaza akaikin’i Mediterane sy tany Damaskosy. Mpivaro-mandeha toy ireny no nitondra ny ditin-kazo nohafaran’i Palestina avy any Sheba.​—Is 60:6; Je 6:20.

Tatatatahana ny hoditr’ilay hazo, na endakendahana mba hivoahan’ilay dity fotsifotsy manitra (mipentina mavo na mena izy io rehefa tatahana imbetsaka ilay hodi-kazo). Tokotokony ho 2,5 sm ny lavan’ny dity indray mitete, izay mivongambongana kely rehefa voangona. Mangidy izy io, fa mamerovero rehefa dorana.​—To 3:6.

Nampiasain’ny mpivavaka tamin’i Jehovah ny ditin-kazo manitra, araka ny resahin’ny Soratra Hebreo matetika. (Ampit. 2Ko 2:14-16.) Anisan’ny natao emboka manitra tao amin’ny toerana masina, ohatra, izy io (Ek 30:34-38), nararaka tamin’ny fanatitra varimbazaha (Le 2:1, 2, 15, 16; 6:15; Je 17:26; 41:4, 5), ary natao teo ambonin’ny mofo aseho roa toko (Le 24:7). Tsy nasiana azy io kosa ny fanatitra noho ny ota (Le 5:11), na ny ‘fanatitra varimbazaha natolotra noho ny fahasarotam-piaro.’ (No 5:15) Noho ny ota na fahadisoana mantsy no nanaovana an’ireo fanatitra ireo, fa tsy ho fiderana na fisaorana an’i Jehovah.

Nisy ditin-kazo manitra notehirizina tao amin’ny tempoly naorina indray, taorian’ny sesitany tany Babylona. (1Ta 9:29; Ne 13:5, 9) Nitondra ditin-kazo manitra ho an’i Jesosy zaza ny mpanandro avy any atsinanana (Mt 2:11), ary anisan’ny entana amidy amin’i Babylona Lehibe izy io alohan’ny handravana azy. (Ap 18:8-13) Libanôtôs (gr.), avy amin’ny teny hebreo nadika hoe “ditin-kazo manitra”, ilay fitaovana fandoroana emboka manitra any an-danitra.​—Ap 8:3, 5.

Tsy nahafaly an’i Jehovah sy tsy nankasitrahany ny fanomezana sy emboka manitra natolotr’ireo nanda ny Teniny.​—Is 66:3.