Sorona aminao ve ireo fanomezanao?
Fiheverana mety ny amin’ny fanomezana
TAO amin’ny tempoly, rehefa avy nampianatra zavatra be dia be tamin’ny vahoaka i Jesosy dia ‘nipetraka tandrifin’ny fandatsahan-drakitra ka nijery ny fandatsaky ny vahoaka vola tao’. (Marka 12:41.) Manaraka izany ny fitantarana malaza ny amin’ny farantsakelin’ilay mpitondratena. Fa nahoana i Jesosy no nipetraka teo mba hijery ireo nanao fanomezana? Moa ve izy tsy nilaza tamin’ireo mpianany fa tsy tokony ho fantatry ny tanan’izy ireo ankavia izay nataon’ny tanany ankavanana rehefa nanolotra fiantrana izy ireo? — Matio 6:3.
Tamin’ny voalohany i Jesosy dia nanome tsiny tamin’ny fomba hentitra ireo filoha ara-pivavahana izay nampiasa fomba mahamenatra mba handaniana “ny tranon’ny mpitondratena”. Nilaza mazava izy fa “hahazo fahamelohana mafimafy kokoa” izy ireny. (Marka 12:40.) Nodinihiny tamin’izay izay nataon’ny vahoaka tamin’io toerana io, teo anoloan’ny fandatsahan-drakitra, mba hanatsoahana fianarana avy amin’izany. Amin’izao andro izao, isika izay mandre firesahana be dia be ny amin’ny vola be miditra amin’ireo fandaminana ara-pivavahana, ny amin’ny fampiasana izany tamin’ny fomba ratsy sy ny niainan’ireo nitantana izany tao anatin’ny rendrarendra, dia rariny tokoa raha hihevitra akaiky izay nambaran’i Jesosy tamin’izay fotoana izay isika. — Mba vakio ny Marka 12:41-44.
Ny fandatsahan-drakitra
Lazain’ny fitantarana fa “nipetraka tandrifin’ny fandatsahan-drakitra” i Jesosy. Azo inoana fa izany dia tao amin’ny Kianjan’ny vehivavy, nisy vatakely napetraka nanaraka ny tamboho mba handraisana fanomezana. Araka ny lovantsofina jiosy, dia nisy vatakely 13 tamin’ny fitambarany. Natao hoe trompetra izy ireny tamin’ny teny hebreo, satria ny sarony nisy lavaka kely toy ny amin’ny fanambanin’ny trompetra. Lazaina fa ‘tsy nisy niditra tao amin’ny tempoly mihitsy raha tsy nametraka zavatra tao’.
Tao amin’ilay bokiny hoe Palestina tamin’ny andron’i Jesosy Kristy (1885), ilay profesora frantsay atao hoe Edmond Stapfer dia manao filazalazana somary amin’ny andinindininy ny amin’io fandatsahan-drakitra io; izany dia mahatonga antsika hahazo an-tsaina tsara kokoa ny amin’ny fiainana ara-pivavahana tamin’izany fotoana izany, indrindra fa raha ny amin’ny fanomezana natao ho an’ny asa tao amin’ny tempoly.
“Ny tsirairay avy [tamin’ireny vatakely] ireny dia samy nanana ny nanokanana azy voalaza tamin’ny soratra hoe: Sekely vaovao, izany hoe sekely natokana ho amin’ny fandaniana tamin’io taona io; ny faharoa: Sekely taloha, izany hoe sekely natokana ho amin’ireo fandaniana tamin’ny taona teo aloha; ny fahatelo nisy soratra hoe: Voromailala sy domohina; ny vola natao tao dia nampiasaina ho onitry ny vidiny tokony haloan’izay tokony hanatitra domohina roa na voromailala roa, ny anankiray ho fanatitra odorana, ny anankiray ho fanatitra noho ny ota. Teo ambonin’ny vata fahefatra, dia izao no voasoratra: Fanatitra odorana, izany dia vola hoenti-misahana ny fandaniana amin’ny fanatitra odorana hafa. Ny fahadimy dia nahitana ny teny hoe: Kitay, nirakitra ny fanomezan’ny mpino natao hividianana kitay ho an’ny alitara. Ny fahenina: Ditin-kazo manitra (vola hividianana ditin-kazo manitra); ny fahafito: Ho an’ny fitoerana masina (vola ho an’ny fanavotana). Ireo enina farany dia nisy soratra hoe Fanomezana araka izay tiana.”
Ireo vatakely roa voalohany dia natao handraisana ny hetra manokana antsasa-tsekely (drakma roa amin’ny vola grika) tokony haloan’ny lehilahy lehibe tsirairay avy, araka ny Lalàna, hikarakarana ny tempoly, ny asa natao tao ary ireo fanatitra naterina isan’andro ho an’ny firenena manontolo. Matetika izany hetra izany no nangonina teo an-toerana, tao amin’ireo vohitra, avy eo dia nentina tao amin’ny tempoly. — Matio 17:24.
Ny Lalàna dia nitaky koa tamin’ny Isiraelita mba hanolorany fanatitra samihafa noho ny amin’ny tenan’izy ireo; ny sasany noho ny fahotan’izy ireo, ny hafa mba hanatanterahana fombafomba sasany, ary ny hafa koa noho ny fitiavam-pivavahana sy ho fanati-pisaorana. Ny vola napetraka tao amin’ireo vatakely voamarika hoe “Domohina sy zana-boromailala” ary “Fanatitra odorana” dia nampiasaina hisahanana ny lany tamin’ireny fanatitra ireny. “Tao amin’ny trompetra No 3, hoy ilay boky nitondra ny lohateny hoe Ny tempoly, ny fanompoany sy ny asany (anglisy), ireo vehivavy izay tokony hanolotra domohina ho fanatitra odorana na ho fanatitra noho ny ota dia nandatsaka ny vola tokom-bidin’ireny fanatitra ireny. Nangonina isan’andro izany vola izany, ary naterina ho fanatitra ny domohina azon’izany vola izany.” Azo inoana fa izany no nataon’ireo ray aman-drenin’i Jesosy vao teraka. — Jereo Lioka 2:22-24; Levitikosy 12:6-8.
Aoka horesahintsika izao ny amin’ny fanomezana natao ho an’ny kitay sy ny ditin-kazo manitra nampiasaina tao amin’ny alitara mbamin’ireo fanatitra an-tsitrapo. Araka ny filazan’ny profesora Stapfer ihany, “raha nisy fanomezana ho an’ny kitay na ho an’ny ditin-kazo manitra, dia nisy fetra farany ambany tamin’ny fanolorana. Ny tokony homena fara fahakeliny dia izay nilaina ho amin’ny ditin-kazo manitra eran-tanan’ila, na ho amin’ny tapa-kitay roa iray hakiho (0,45m) ny halavany ary mifanentana amin’izany ny habeny”.
Inona no fantatsika ny amin’izany rehetra izany? Miharihary fa ny fikarakarana ny tabernakely ary tatỳ aoriana ny tempolin’i Jerosalema, foiben’ny fanompoam-pivavahana marina, dia nametraka andraikitra maro ho an’ny Isiraelita. Ny sorona sy ny fanomezana dia tsy nisaraka tamin’ny fanompoam-pivavahan’izy ireo. Raha ny marina, araka ny Lalàna, ‘dia tsy tokony hisy hiseho foana tsy mitondra fanatitra eo anatrehan’i Jehovah’. (Deoteronomia 16:16.) Fa ahoana no niheveran’ny Isiraelita ireny adidy ireny?
Fiheverana tsy mitovy
Asehon’ny fitantarana araka ny Baiboly fa naneho fitiavana manome sy fahalalan-tanana indrindra ny Isiraelita tamin’ny andron’i Mosesy, Davida ary tatỳ aoriana, tamin’ny andro nanjakan’i Joasy sy Josia (Eksodosy 36:3-7; 1 Tantara 29:1-9; 2 Tantara 24:4-14; 34:9, 10). Faly izy ireo nandray anjara tamin’ny fanorenana sy ny fikarakarana ny tranon’i Jehovah, ary ny fampandrosoana ny fanompoam-pivavahana marina. Ny fihetseham-po nanosika azy ireny dia voalaza tsara tamin’izao tenin’i Davida izao: “Faly aho, raha hoy izy ireo tamiko: Andeha isika ho any an-tranon’i Jehovah.” — Salamo 122:1.
Tsy nampiseho fahalalahan-tanana toy izany anefa ny rehetra. Vakintsika fa tamin’ny andron’i Malakia, ankoatra ny zavatra hafa, ireo mpisorona dia nanolotra ho an’i Jehovah “ny nalaina an-keriny sy ny mandringa sy ny marary”. Tsy nifaly noho ny tombontsoam-panompoany izy ireny, fa nilaza hoe: “Tsy mba hasasarana lahy! [Jereo, hahasasarana re izany!, MN ]” — Malakia 1:13.
Toy izany koa, tamin’ny andron’i Jesosy, ny sasany dia nanararaotra ny tarehin-javatra mba hiasana ho an’ny tombontsoan’ny tenany. Ireo mpanakalo vola nalaza ratsy tao amin’ny tempoly, ohatra, dia tsy tao mba hanakalo vola tamim-pahamarinana. Tsia, nohararaotiny ny hoe ireo fanatitra natao tamin’ny sekely hebreo ihany no azo nekena ary izay rehetra nanana vola romana na grika dia voatery nanakalo izany. Araka ny filazan’i Alfred Edersheim, manam-pahaizana manokana momba ny tantara jiosy, “ireo mpanakalo dia afaka naka vola iray méah, izany hoe tokony ho ampahefatry ny denaria [ny denaria dia karaman’ny mpiasa iray indray andro], isaky ny antsasa-tsekely”. Raha izany tokoa no izy, dia raharaha nampidi-bola be izany, ary takatra mora foana ny naha-sosotra aoka izany ireo tompon’andraikitra ara-pivavahana rehefa nahita an’i Jesosy nandroaka ireo mpanakalo vola tao amin’ny tempoly.
“Tamin’ny alahelony”
Izany fanazavana rehetra izany dia manavesa-danja kokoa ihany ny fanoharana nataon’i Jesosy momba ny fanomezana kely tsy isalasalana fa napetrak’ilay vehivavy mpitondratena tao amin’ny anankiray amin’ireo vatakely nisy marika hoe “Fanomezana araka izay tiana”. Noho izy mpitondratena, io vehivavy io dia afaka tamin’ny fandoavan-ketra manokana ho an’ny tempoly ary, noho ny hakelezan’ny fananany, dia azo inoana fa tsy afaka nanangona ny kely indrindra notakina ho amin’ny fanatitra odorana, ny kitay na ny ditin-kazo manitra izy. Naniry hanao zavatra anefa izy mba hampisehoana ny fitiavany an’i Jehovah. Tsy tiany ny tsy hahaloa trosa na hamela fotsiny izany tombontsoa izany ho an’ireo izay ‘nanan-katao’. Noho izany antony izany dia izao no nambaran’i Jesosy: “Izy kosa, tamin’ny alahelony no nandatsahany tao izay rehetra nananany, dia ny fivelomany rehetra.” — Marka 12:44.
Afaka manatsoaka fianarana sarobidy maro avy amin’io fitantarana io isika. Ny miavaka indrindra angamba dia izao: Isika rehetra dia manana tombontsoa hampiasa ireo fananantsika ara-nofo mba hanohanana ny fanompoam-pivavahana marina; ny tena ankasitrahan’Andriamanitra tokoa anefa, dia ny hanomezantsika, tsy izay ambinambiny ananantsika, fa izay tsy fointsika. Raha lazaina amin’ny teny hafa, moa ve isika manome izay tsy tena ilaintsika? Sa kosa tena sorona ataontsika ireo fanomezantsika?
Ny fanohanana ny fanompoam-pivavahana marina amin’izao andro izao
Amin’izao andro izao, ny Vavolombelon’i Jehovah dia manohana ny fanompoam-pivavahana marina amin’ny fitoriana amin-jotom-po “ity vaovao tsaran’ny fanjakana ity (...) amin’ny tany onenana manontolo”. (Matio 24:14, MN.) Ny fanatanterahana io asa maneran-tany io dia mitaky, tsy fiezahana sy fotoana ary hery ihany, fa fandaniana be koa. Araka ny tantarain’ny Annuaire des Témoins de Jéhovah 1987, tamin’ny “1986, ny Fikambanana dia nandany tamin’ny fitambarany 23 545 801, 70 dôlara (ny mitovy amin’ny 1 450 000 000 ariary eo ho eo mba hanampiana ara-bola (...) misionera 2 762, mpitory maharitra manokana sy mpiandraikitra mpitety faritany mbamin’ny vadiny 13 351 tao amin’ireo fizaran-tany sy distrika 3 353”. Izany fandaniana izany dia fanampin’ny hafa koa, “satria nilaina ny hividianana, hanorenana na hanavaozana trano, hanasiana fitaovana ao amin’ireo fanontam-pirinty na birao, na ao amin’ny foibe iraisam-pirenen’ny Fikambanana na ao amin’ireo sampany 93. Nilaina koa ny hahafahana manome izay ilain’ireo 8 920 miasa an-tsitrapo ao amin’ireo fianakavian’ny Betela samy hafa, eo amin’ny ara-nofo”.
‘Avy aiza izany vola izany?’ hoy ny fanontaniana matetika. Mifanohitra amin’ireo Fiangonana ao amin’ny fivavahana lazaina fa kristiana, ny Vavolombelon’i Jehovah dia tsy mananty rakitra ary tsy mandefa taratasy mba hangatahana fanomezana. Misy vatakely ho an’ny fanomezana fotsiny — mampahatsiahy ireo fandatsahan-drakitra tamin’ny andron’ny Baiboly — ao amin’ireo Efitrano Fanjakanany. Hita ao indraindray ny vatakely hafa natao handraisana fanomezana tokony hampiasaina ho amin’ny zava-kendrena hentitra tsara, ohatra, hanorenana Efitrano Fanjakana na Efitrano fanaovana fivoriambe sy hanampiana ara-bola ireo misionera mba hahafahany manatrika ireo fivoriambe atao any amin’ny tany niaviany. Azo atao koa ny mandefa mivantana fanomezana avy amin’ny Fikambanana Watch Tower, 25 Columbia Heights, Brooklyn, New York 11201, Etazonia, na ao amin’ny sampan’ny Fikambanana ao amin’ilay tany, mba hampandrosoana ny asa fitoriana maneran-tany.
Ahoana no fiheveranao ireo fomba fanomezana samihafa ireo? Eo imasonao, moa ve izany tahaka ny fandraisan’ny niara-belona sasany tamin’i Malakia azy, dia enta-mavesatra manasatra izay manosika anao hisento ao am-ponao hoe: “Jereo, hasasarana re izany!” Sa kosa, sahala amin’ilay ‘mpitondratena nalahelo’, dia mihevitra izany ho fahafahana hampiseho ny zotom-ponao, ny fiheveranao ny fanompoam-pivavahana marina sy ny fanirianao hanome voninahitra an’i Jehovah amin’ny zava-tsarobidy anananao ianao? Aza hadinoina ity fanontaniana mety ity: Sorona aminao ve ireo fanomezanao?
“Izahao toetra amin’izany Aho, hoy Jehovah, Tompon’ny maro, raha tsy hovohako ny varavaran’ny lanitra ho anareo ka hampidinako fitahiana manana amby ampy ho anareo.” (Malakia 3:10). Ny fanambinana ara-panahy sy ny fitarana maneran-tany hitan’ny olon’Andriamanitra dia manaporofo fa efa mahatanteraka sahady an’io fampanantenana io Jehovah. Enga anie isika hanohy hanome ho an’i Jehovah, fanomezana izay tena sorona amintsika!
[Efajoro, pejy 30]
NY FOMBA FANAOVANA FANOMEZANA (ARAKARAKA NY TANY)
◻ FANOMEZANA: Ireo fanomezana dia azo alefa mivantana any amin’ny Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, 25 Columbia Heights, Brooklyn, New York, 11201, Etazonia, na any amin’ny sampan’ny Fikambanana ao amin’ny taninao. Azo atao koa ny manome trano, tany, firavaka na fananana hafa. Tokony hisy taratasy fohy hampiarahina amin’ireny fanomezana ireny mba hilazana fa fanomezana an-tsitrapo izany.
◻ FANOMEZANA MISY FEPETRA: Azo atao ny manankina vola amin’ny Fikambanana Watch Tower amin’ny fikendrena ny ho afaka hahazo izany indray raha ilaina izany.
◻ FANEKEM-PIANTOHANA: Azo ambara ho misy miantoka amin’ny “assurance-vie” ny Fikambanana Watch Tower. Raha izany no izy, dia tokony hampandrenesina ny amin’izany ny Fikambanana.
◻ FIDÉICOMMIS: Any amin’ny tany sasany, dia azo sokafana ho an’ny Fikambanana Watch Tower ny kaonty iray any amin’ny trano fametraham-bola. Ilaina amin’izay ny mampandre azy ny amin’izany. Azo omena koa ny “actions”, “obligations” sy ny fananana, ka manisy fepetra ilay mpanome mba ho afaka ny hanana izany raha mbola velona. Io fomba io dia manafoana ny fandaniana sy ny tsy fahazoana antoka ny amin’ny haha-ara-dalàna ny didim-pananana iray, sady manome antoka ny Fikambanana Watch Tower fa horaisiny ny fananana rehefa maty ilay olona.
◻ DIDIM-PANANANA: Any amin’ny tany sasany (fa tsy any Frantsa), dia azo atao ny mampandova fananana tsy azo afindra (trano na tany) na vola ny Fikambanana amin’ny alalan’ny didim-pananana vita ara-dalàna. Tokony halefa any amin’ny Fikambanana amin’izay ny kopian’ny didim-pananana.
Raha tianao ny hahazo fanazavana misimisy kokoa na torohevitra ny amin’izany, dia manorata amin’ny Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, 25 Columbia Heights, Brooklyn, New York, 11201, Etazonia, na amin’ny sampan’ny Fikambanana ao amin’ny taninao.