‘Ampiantsoy Ireo Loholona’
“Misy marary ve eo aminareo? Aoka izy hampiantso ireo loholon’ny kongregasiona”. — JAKOBA 5:14, NW.
1, 2. a) Ao amin’ny tarehin-javatra feno loza inona no misy ireo mpanompon’i Jehovah ankehitriny, ary inona no mety ho tsapany? b) Fanontaniana inona avy izao no mitaky valiny?
“FOTOAN-TSAROTRA tsy mora setraina” izao. Ny olona dia manao zavatra amim-pitiavan-tena, noho ny fitiavana fatratra zavatra ara-nofo, amim-pieboeboana ary matetika dia amin’ny fomba mampisy fikorontanana amin’izao “andro farany” izao. (2 Timoty 3:1-5, NW ). Isika Kristiana miaina eto amin’ity fandehan-javatra ratsy ankehitriny ity dia mahita fa rahonan’ny loza lehibe telo ny tenantsika: I Satana Devoly sy izao tontolo izaon’olombelona tsy tia an’Andriamanitra ary ireo fironana hanota nolovan’ny tenantsika. — Romana 5:12; 1 Petera 5:8; 1 Jaona 5:19.
2 Rahonan’ireo loza ireo isika ka mety hahatsiaro ho resy indraindray. Aiza àry no ahazoantsika fanohanana mba hanampy antsika hiaritra amim-pahatokiana? Any amin’iza no itodihantsika mba hahazoana fitarihana rehefa hanao fanapahan-kevitra momba ireo asantsika kristiana sy ny fanompoam-pivavahantsika isika?
Fanampiana mora azo
3. Avy amin’iza no ahazoantsika toky feno fampiononana, ary amin’ny fomba ahoana?
3 Ny fahalalana fa i Jehovah no Loharanon’ny herintsika dia manome antsika toky feno fampiononana. (2 Korintiana 1:3, 4; Filipiana 4:13). Nanambara toy izao i Davida mpanao salamo, izay nahita ny fanampian’Andriamanitra: “Ankino amin’i Jehovah ny làlanao, ary matokia Azy, fa hataony tanteraka.” “Apetraho amin’i Jehovah ny entanao, ary Izy no hanohana anao; tsy havelany hangozohozo mandrakizay ny marina.” (Salamo 37:5; 55:22). Afaka ny ho velom-pankasitrahana toy inona tokoa isika noho izany fanohanana izany!
4. Ahoana no anoloran’i Petera sy i Paoly fampiononana?
4 Afaka manovo fampiononana koa isika avy amin’ny fahalalana fa tsy irery isika rehefa miatrika fitsapana sy loza. Nampirisika ireo Kristiana namany toy izao ny apostoly Petera: “Tohero [i Satana Devoly], ka miorena tsara amin’ny finoana hianareo, satria fantatrareo fa izany fahoriana izany dia manjo ny rahalahinareo rehetra eran’izao tontolo izao.” (1 Petera 5:9). Azo antoka fa ny Kristiana rehetra dia maniry ny hiorina tsara amin’ny finoana. Marina fa matetika isika dia mety hahatsiaro ho “voageja manodidina”, toy ny apostoly Paoly. “Tsy tery” anefa izy. Tahaka azy koa, dia mety ho very hevitra isika, kanefa “tsy mamoy fo”. Na dia enjehina aza isika, dia “tsy nafoy”. Raha “potraka” isika, dia “tsy maty”. Noho izany, dia “tsy ketraka” isika. Mikely aina kosa isika mba ‘tsy hijery ny hita, fa ny tsy hita’. (2 Korintiana 4:8, 9, 16, 18). Ahoana no ahafahantsika manao izany?
5. Fanampiana telo sosona inona no omen’i Jehovah?
5 Manome antsika fanampiana telo sosona i Jehovah, ilay “Mpihaino vavaka”. (Salamo 65:2; 1 Jaona 5:14). Voalohany aloha, dia manolotra fitarihana izy amin’ny alalan’ny Teniny nomeny tamin’ny tsindrimandry, dia ny Baiboly. (Salamo 119:105; 2 Timoty 3:16). Faharoa manaraka izany, ny fanahiny masina dia manome hery antsika hanao ny sitrapony. (Ampitahao amin’ny Asan’ny Apostoly 4:29-31.) Ary fahatelo farany, ny fandaminan’i Jehovah eto an-tany dia vonona hatrany ny hanampy antsika. Inona no tsy maintsy ataontsika mba hahazoana fanampiana?
“Lehilahy ho fanomezana”
6. Fanampiana inona no nomen’i Jehovah tany Tabera, ary tamin’ny fomba ahoana?
6 Ny zava-niseho iray tamin’ny andron’i Mosesy mpaminany dia manampy antsika hahatakatra ny fiahian’i Jehovah feno fitiavana rehefa manome fanampiana an’ireo mpanompony izy. Izany dia nitranga tany Tabera, izay midika hoe “firehetana; afo; fandoroana”. Teo amin’io toerana tany an’efitr’i Sinay io, Andriamanitra dia nampisy afo handoro an’ireo Isiraelita nimenomenona. Ireo “olona hafa firenena” izay niara-nivoaka an’i Egypta tamin’ny vahoakan’ny Isiraely dia niaraka taminy tamin’io fanehoana tsy fahafaliana noho ny sakafo nomen’Andriamanitra io. Nahamarika ny fahatezeran’Andriamanitra i Mosesy sady nahatsiaro ho resin’ny andraikitra hiahy ny amin’ilay vahoaka sy izay nilainy, ka nihiaka hoe: “Tsy zakako izaho irery ny mitondra ity firenena rehetra ity, fa mavesatra amiko loatra. Koa raha izao no ataonao amiko, masìna Hianao, vonoy mihitsy aho, raha nahita fitia eo imasonao; fa aza avela hahita ny fahoriako aho.” (Nomery 11:1-15). Nanao ahoana ny fihetsik’i Jehovah teo anoloan’izany? Nanendry ‘fitopolo lahy tamin’ny loholon’ny Isiraely’ izy ary nametraka ny fanahiny teo amin’ireo mba hahafahany hifampizara tsara ny asa fiandraiketana tamin’i Mosesy. (Nomery 11:16, 17, 24, 25). Noho ny fanendrena an’ireo lehilahy nahay ireo, dia nanjary nahazo fanampiana mora foana ireo Isiraelita sy ireo “olona maro samy hafa firenena”. — Eksodosy 12:38.
7, 8. a) Ahoana no nanoloran’i Jehovah “fanomezana tamin’ny endrika lehilahy” teo amin’ny Isiraely fahizay? b) Fampiharana ny Salamo 68:18 inona no nataon’i Paoly tamin’ny taonjato voalohany?
7 Rehefa avy tao amin’ny Tany Nampanantenaina nandritra ny taona maro ireo Isiraelita, dia nidina tamin’ny heviny ara-panoharana ny Tendrombohitra Ziona i Jehovah. Nanao an’i Jerosalema ho ny renivohitry ny fanjakana tandindona iray izay nanana an’i Davida ho mpanjakany, koa izy. Ho fiderana an’Andriamanitra “Tsitoha”, dia nanandra-peo i Davida ka nihira hoe: “Efa niakatra ho any amin’ny avo Hianao ka nitondra babo; efa nandray fanomezana [tamin’ny endrika lehilahy, NW ] Hianao”. (Salamo 68:14, 18). Eny tokoa, nanjary nisy lehilahy azo nampiasaina mba hanampy an’ireo Levita teo amin’ny adidiny, tamin’ireo natao babo nandritra ny fakana ny Tany Nampanantenaina. — Ezra 8:20.
8 Tamin’ny taonjato voalohany am.f.i., i Paoly apostoly kristiana dia nisarika ny saina ho amin’ny fahatanterahana ara-paminanian’ny tenin’ilay mpanao salamo. Hoy ny nosoratan’i Paoly: “Samy nomena ny fahasoavana araka ny ohatry ny fanomezan’i Kristy avy isika rehetra. Koa izany no ilazany hoe: ‘Raha niakatra ho any amin’ny avo Izy, dia nitondra olona maro ho babo ka nanome [lehilahy ho fanomezana, NW ]’. Ary ny amin’ny hoe ‘niakatra’, inona moa izany, afa-tsy ny efa nidina ho any ambanin’ny tany koa? Izay nidina, dia Izy koa no Ilay niakatra any ambonin’ny lanitra rehetra, hamenoany ny zavatra rehetra.” (Efesiana 4:7-10). Iza moa io “Izay” io? Tsy iza fa ilay solontenan’i Jehovah, ilay Davida Lehibe sady Mpanjaka Mesianika, dia i Jesosy Kristy. Izy no ilay natsangan’Andriamanitra tamin’ny maty ary nasandrany ho amin’ny “toerana ambony kokoa”. — Filipiana 2:5-11, NW.
9. a) Iza ireo lehilahy ho fanomezana tamin’ny taonjato voalohany? b) Iza ireo lehilahy ho fanomezana amin’izao andro ankehitriny izao?
9 Iza àry ireo “lehilahy ho fanomezana” (na “fanomezana voaforona lehilahy”) ireo? Manazava i Paoly fa ilay Solontenan’Andriamanitra Lehibe Indrindra dia “nanome ny sasany ho Apostoly, ary ny sasany ho mpaminany, ary ny sasany ho evanjelista, ary ny sasany ho mpiandry sy mpampianatra, ho fanatanterahana ny olona masina, ho amin’ny asan’ny fanompoana amin’ny fiangonana, ho amin’ny fampandrosoana ny tenan’i Kristy”. (Efesiana 4:11, 12). Ny mpanara-dia an’i Kristy rehetra izay nanompo tamin’ny naha-apostoly, mpaminany, evanjelista, mpiandry ary mpampianatra, dia nanao izany teo ambany fitarihana teokratika. (Lioka 6:12-16; Asan’ny Apostoly 8:12; 11:27, 28; 15:22; 1 Petera 5:1-3). Amin’izao androntsika izao, dia misy loholona mahafeno fepetra ara-panahy notendren’ny fanahy masina mba ho mpiandraikitra ao amin’ireo kongregasionan’ny Vavolombelon’i Jehovah eo amin’ny 70 000 eo ho eo maneran-tany. Izy ireo no lehilahy ho fanomezana ho antsika. (Asan’ny Apostoly 20:28, NW ). Noho ny fitohizan’ny fitaran’ny asa fitoriana ilay Fanjakana haingana maneran-tany, dia mihabetsaka hatrany ireo rahalahy “miezaka mba handroso” mba hiantsoroka ireo andraikitra mifandray amin’ny “toeran’ny mpiandraikitra”. (1 Timoty 3:1, NW ). Rehefa voatendry izy ireo, dia manjary lehilahy ho fanomezana.
10. Amin’ny ahoana ny filazalazan’i Isaia momba ireo “lehibe” no mifanentana amin’ny anjara asan’ireo loholona kristiana amin’izao andro izao?
10 Ireo loholona kristiana, na lehilahy ho fanomezana, ireo dia mifanentana tsara amin’ny filazalazana nataon’i Isaia mpaminany, rehefa nilaza mialoha ny amin’ny ho anjara asan’ireo “lehibe”, dia ireo ho mpanapaka eo ambany fanapahan’ilay Fanjakana, izy. Ny tsirairay amin’izy ireo dia tsy maintsy ho “fierena amin’ny rivotra sy ho fialofana amin’ny ranonoram-baratra; ho ranovelona ao amin’ny tany karankaina izy, ho alo-batolampy lehibe amin’ny tany mahana.” (Isaia 32:1, 2). Izany dia mampiharihary fa ny fiandraiketana amim-pitiavana avy amin’ireo lehilahy voatendry ireo dia tokony hanome fanohanana. Amin’ny fomba ahoana no ahazoantsika soa faran’izay betsaka indrindra avy amin’izany?
Fanaovana ny dingana voalohany
11. Rehefa ketraka ara-panahy isika, ahoana no ahazoantsika fanampiana?
11 Ny olona iray madiva ho faty an-drano dia miantso vonjy avy hatrany. Tsy miahanahana izy. Rehefa tandindomin-doza ny ain’ny tena, dia tsy misy na dia iray aza miandry ny hampirisihina vao hiantso vonjy. Moa ve i Davida Mpanjaka tsy niantso vonjy niverimberina tamin’i Jehovah? (Salamo 3:4; 4:1; 5:1-3, NW; 17:1, 6; 34:6, 17-19; 39:12). Rehefa ketraka ara-panahy isika, ka angamba milentika ao anatin’ny famoizam-po, dia mitodika amim-bavaka any amin’i Jehovah tahaka izany koa, ary miangavy azy mba hitarika antsika amin’ny alalan’ny fanahiny masina. (Salamo 55:22; Filipiana 4:6, 7). Mitady fampiononana avy ao amin’ny Soratra Masina isika. (Romana 15:4). Mijery ao amin’ireo zavatra vita an-tsoratry ny Fikambanana Watch Tower isika mba hahazoana torohevitra azo ampiharina. Izany matetika dia manampy antsika handamina ireo zava-manahirana antsika manokana. Raha toa resin’ny zava-tsarotra anefa isika, dia afaka mitady torohevitra any amin’ireo loholona voatendry ao amin’ny kongregasiona koa. Raha ny marina aza, dia mety hisy fotoana tena ilantsika ‘hampiantso ireo loholona’. Nahoana no ampiantsoina ireo loholona kristiana? Ahoana no ahafahan’izy ireo manampy ireo izay mila fanohanana ara-panahy?
12-14. a) Inona no lalana mampiseho fahendrena tokony harahina rehefa marary? b) Araka ny Jakoba 5:14, inona no anoroana hevitra an’ireo Kristiana “marary” mba hataony? d) Karazan’aretina inona no resahin’ny Jakoba 5:14, ary nahoana ianao no mamaly toy izany?
12 Rehefa marary isika, dia miala sasatra mba hanomezana an’ireo hery mahasalama ao amin’ny vatantsika, fahafahana indray hanohitra izany. Kanefa raha mitohy ihany ny aretintsika, dia mitady amim-pahendrena ny fanampian’ny dokotera mahay isika. Tsy tokony hanao toy izany koa ve isika raha manjary malemy eo amin’ny ara-panahy?
13 Mariho izay anoroan’i Jakoba mpianatra hevitra antsika momba izany. Hoy izy: “Misy marary ve eo aminareo? Aoka izy hampiantso ireo loholon’ny kongregasiona, ary aoka ireo hivavaka ho azy, ka hanosotra diloilo azy amin’ny anaran’i Jehovah.” (Jakoba 5:14, NW ). Karazan’aretina inona no resahin’i Jakoba eo? Ny mpanazava ny Baiboly sasany dia manatsoaka hevitra fa aretina ara-batana no tiany horesahina, amin’ny fanjohiana hevitra fa ny fanosorana diloilo dia fomba fitsaboana nahazatra tamin’izany andro izany. (Lioka 10:34). Mino koa izy ireo fa ny tao an-tsain’i Jakoba dia fahasitranana mahagaga avy amin’ireo nomena ny fahaizana hanao fanasitranana. Inona anefa no asehon’ny teny manodidina?
14 Ny hoe “faly” dia ampifanoherina amin’ny hoe “azom-pahoriana”. Izany dia milaza fa niresaka momba ny aretina ara-panahy i Jakoba. (Jakoba 5:13). Ireo “loholon’ny kongregasiona”, fa tsy ireo dokotera, na ireo izay nomena ny fahaizana hanao fanasitranana mahagaga akory aza, no tokony ho nampiantsoina. Ary inona no tokony hataon’izy ireo? Hoy i Jakoba: “Aoka ireo hivavaka ho azy (...); ary ny vavaky ny finoana dia hahasitrana ilay tsy salama”. (Jakoba 5:14, 15, NW; ampitahao amin’ny Salamo 119:9-16.) Ny tena manamafy fa miresaka momba ny aretina ara-panahy i Jakoba, dia ny fampirisihana ataony mba hiaiky heloka mifandray amin’ilay fahasitranana antenaina. Hoy ny soratany: “Samia mifampiaiky heloka ianareo, ary mifampivavaha, mba ho sitrana.” Raha fahotana lehibe no niteraka ilay aretina ara-panahy, dia tsy azo antenaina amin’ilay olona marary ny hahasalama azy raha tsy manaiky tsara ny fampirisihana miorina amin’ny Tenin’Andriamanitra izy, ka mibebaka ary miverina hiala amin’ilay lalam-pahotana narahiny. — Jakoba 5:16, NW; Asan’ny Apostoly 3:19.
15. Karazan-javatra inona no anoroan’ny Jakoba 5:13, 14 hevitra mba hatao?
15 Misy zavatra hafa tokony homarihina ao amin’ny torohevitra omen’i Jakoba. Rehefa azom-pahoriana ny Kristiana iray, dia tokony “hivavaka”. Raha faly izy, dia “aoka izy hihira fiderana”. Ny tarehin-javatra rehetra — na azom-pahoriana ny olona iray na faly — dia mitaky ny hanaovan-javatra. Etsy an-daniny, dia ny vavaka no ilaina, ary etsy an-kilany kosa dia ny hiakam-pifaliana. Koa inona àry no tokony hampoizintsika rehefa manontany i Jakoba hoe: “Misy marary ve eo aminareo?” Eto koa dia manoro hevitra ny hanaovan-javatra manorina izy, eny, ny hanaovana dingana voalohany. “Aoka izy hampiantso ireo loholon’ny kongregasiona”. — Salamo 50:15; Efesiana 5:19; Kolosiana 3:16.
Ny fomba anampian’‘ireo loholona’
16, 17. Ahoana no anampian’ireo loholona antsika mba hampihatra fotopoto-pitsipika ara-baiboly?
16 Indraindray dia sarotra amintsika ny mahafantatra ny fomba ampiharana fotopoto-pitsipika ara-baiboly eo amin’ny toe-javatra misy antsika manokana. Eto ireo loholona kristiana dia afaka ny ho loharanom-panampiana sarobidy. Mivavaka ho an’ilay marary ara-panahy, ohatra, izy ireo ary ‘manosotra diloilo azy amin’ny anaran’i Jehovah’ amin’ny fampiharana amim-pahakingana toromarika mampitony avy ao amin’ny Tenin’Andriamanitra. Noho izany, dia afaka manampy be dia be ho amin’ny fahasitranantsika ara-panahy ireo loholona. (Salamo 141:5). Matetika, ny hany ilaintsika dia fanamafisana fa araka ny tokony ho izy tsara ny fomba fisainantsika. Ny firesahana momba izany amin’ny loholona kristiana za-draharaha iray dia hanatanjaka ny fahatapahan-kevitsika hanao izay mahitsy. — Ohabolana 27:17.
17 Rehefa antsoina mba hitsidika olona ireo loholona kristiana dia mila ‘manao teny mampionona amin’ny fanahy ketraka’. ‘Hanohana ny reraka koa izy ireo ary hahari-po amin’ny rehetra.’ (1 Tesaloniana 5:14, NW ). Ny fifandraisana akaiky sy feno fahatakarana ny fihevitr’ilay andaniny hafa misy eo amin’‘ireo loholona’ sy ilay “reraka” dia mampitombo ny fahafahana hahazo fahasalamana ara-panahy tonga lafatra indray.
Andraikitra sy vavaky ny tena manokana
18, 19. Inona no anjara asan’ireo loholona kristiana mifandray amin’ny Galatiana 6:2, 5?
18 Ireo loholona kristiana dia tsy maintsy miantsoroka ny andraikiny eo anatrehan’ny andian’ondrin’Andriamanitra. Tsy maintsy manome ny fanohanany izy ireo. Hoy i Paoly, ohatra: “Ry rahalahy, na dia manao fahadisoana alohan’ny hahatsapany izany aza ny olona iray, dia iezahonareo izay manana ireo toetra ara-panahy ilaina arenina amin’ny toe-tsaina feno fahalemem-panahy izany olona izany, sady hevero ny tenanao manokana, fandrao mba halaim-panahy koa ianao. Mifampitondrà entana, ka tanteraho araka izany ny lalàn’i Kristy.” Hoy koa ny nosoratan’ilay apostoly: “Samy hitondra ny enta-mavesany avy ny tsirairay.” (Galatiana 6:1, 2, 5 NW ).
19 Ahoana no ahafahantsika sady mifampitondra entana no samy hitondra ny enta-mavesatsika avy? Manome antsika ny valin’izany ny fahasamihafan’ny hevitr’ireo teny grika roa nadika hoe “entana” sy “enta-mavesatra”. Raha tafiditra ao anatin’ny zava-tsarotra ara-panahy izay toy ny entana manasatra aoka izany ny Kristiana iray, ireo loholona sy mpiray finoana aminy hafa dia hitondra fanampiana ho azy, ka hanampy azy hitondra ireo ‘entany’. Kanefa, ilay olona mihitsy no antenaina mba hitondra ny “enta-mavesany” manokana, dia ny andraikiny eo anatrehan’Andriamanitra.a Faly mitondra ny ‘entan’ireo rahalahiny’ ireo loholona amin’ny alalan’ny fampaherezana sy ny torohevitra araka ny Soratra Masina ary ny vavaka. Kanefa, ireo loholona dia tsy haka ny ‘enta-mavesatry’ ny tenantsika manokana, dia ny andraikitsika ara-panahy. — Romana 15:1.
20. Nahoana ny vavaka no tsy tokony hatao tsirambina?
20 Ny vavaka dia tena ilaina ary tsy tokony hatao tsirambina. Kanefa Kristiana marary ara-panahy maro no mahita fa sarotra ny mivavaka. Rehefa manolotra vavaky ny finoana ho an’ny marary iray ara-panahy ireo loholona, inona moa no zava-kendrena amin’izany? “I Jehovah dia hanangana azy”, toy ny avy amin’ny fahakiviana, ary hanatanjaka azy mba hanarahany ny lalan’ny fahamarinana sy ny fahitsiana. Ny Kristiana marary ara-panahy iray dia mety hanana fihetsika ratsy, nefa mety ho tsy voatery ho nanao fahotana lehibe, satria hoy i Jakoba: “Ary raha nanao fahotana izy, dia havela ny helony.” Ny torohevitra araka ny Soratra Masina omen’ireo loholona, arahin’ny vavaka amim-pahatsorana, indraindray dia manosika ilay olona malemy ara-panahy mba hiaiky ireo fahotana lehibe mety ho nataony ary haneho toe-tsaina vonona ny hibebaka. Ary izany kosa dia hiteraka ny famelan’Andriamanitra azy. — Jakoba 5:15, 16, NW.
21. a) Nahoana ny Kristiana sasany no misalasala hampiantso ireo loholona? b) Inona no hodinihina ao amin’ny lahatsoratra manaraka?
21 Miatrika ilay zava-tsarotra momba ny fikarakarana ireo vaovao sesehena tonga ao amin’ny kongregasiona kristiana ireo loholona malina tsara, ka be zavatra hatao mba hanomezana fiandraiketana ampy. Tena marina fa ireo lehilahy ho fanomezana ireo dia fandaharana tsara dia tsara avy amin’i Jehovah mba hanampiana antsika hiaritra amin’izao fotoan-tsarotra izao. Kanefa, ny Kristiana sasany dia miahotra ny hangataka ny fanampian’izy ireo, noho ny fieritreretana fa sahirana loatra na tototry ny zava-manahirana ireo rahalahy ireo. Ny lahatsoratra manaraka dia hanampy antsika hahatakatra fa ireo lehilahy ireo dia faly manolotra fanampiana, satria manompo an-tsitrapo amin’ny maha-mpiandry lefitra ao amin’ny kongregasiona kristiana izy ireo.
[Fanamarihana ambany pejy]
a Ny A Linguistic Key to the Greek New Testament, nataon’i Fritz Rienecker, dia milaza fa ny hoe phor·tiʹon dia “enta-mavesatra iray izay antenaina ny hitondran’ny tena azy” ary manampy toy izao: “Izy io dia nampiasaina ho toy ny voambolana ara-tafika hanondroana ny fehezan’entan’ny lehilahy iray na ny fitambaran’ireo fitaovan’ny miaramila iray”.
Ahoana no Havalinao?
◻ Rehefa mila fanampiana isika, fanampiana telo sosona inona avy no omen’i Jehovah?
◻ Iza moa ireo lehilahy ho fanomezana amin’izao andro ankehitriny izao?
◻ Amin’ny fotoana manao ahoana isika no tokony hiantso ireo loholona?
◻ Fanampiana inona no azontsika antenaina avy amin’ireo loholona kristiana?
[Sary, pejy 15]
Mankafy ireo soa ara-panahy entin’ny vavaka sy ny fianarana ny Baiboly ary ny fanampiana avy amin’ireo loholona kristiana ve ianao?