Tsy Ela Andriamanitra Raha ny Amin’ny Fampanantenany
“JEHOVAH ô, indrisy ny hahelan’ny efa nitarainako, nefa tsy nohenoinao!” Ireo dia tenin’i Habakoka mpaminany hebreo izay niaina tamin’ny taonjato fahafito al.f.i. Efa fandre foana anefa izy ireo, sa tsy izany? Efa toetra maha olona ny olona ny maniry hahazo eo no ho eo, na haingana araka izay azo atao, ny zavatra irintsika mafy. Ary marina indrindra izany amin’izao vanim-potoan’ny fanomezana fahafaham-po eo no ho eo izao. — Habakoka 1:2.
Tamin’ny taonjato voalohany, dia nisy olona sasany izay toa nihevitra fa tokony ho nanatanteraka ny fampanantenany taloha kokoa Andriamanitra. Nanjary tsy nanam-paharetana aoka izany izy ireo, hany ka nihevitra mihitsy an’Andriamanitra ho ela na diso aoriana. Noho izany, dia voatery nampahatsiahy azy ireo ny apostoly Petera fa hafa tanteraka noho ny antsika ny fomba fihevitr’Andriamanitra ny fotoana. Nanoratra toy izao i Petera: “Ry malala, izao zavatra iray loha izao no aoka tsy hohadinoinareo: ny indray andro amin’ny Tompo dia toy ny arivo taona, ary ny arivo taona toy ny indray andro.” — 2 Petera 3:8.
Araka io fomba fikajy ny fotoana io, dia niaina teo amin’ny adiny roa teo ho eo monja ny olona 80 taona, ary enina andro eo ho eo monja ny faharetan’ny tantaran’ny olombelona iray manontolo. Rehefa mandini-javatra avy amin’io fomba fijery io isika, dia manjary mora kokoa ho antsika ny mahatakatra ny fomba fifampiraharahan’Andriamanitra amintsika.
Tsy hoe tsy miraika amin’ny fotoana anefa Andriamanitra. Mifanohitra amin’izany, fa tena mihevitra ny fotoana ho zava-dehibe izy. (Asan’ny Apostoly 1:7). Nanohy ny teniny toy izao àry i Petera: “Ny Tompo tsy mahela ny teny fikasany, araka izay ataon’ny sasany ho fahelany; fa mahari-po aminareo Izy, ka tsy tiany hisy ho very, fa mba ho tonga amin’ny fibebahana izy rehetra.” (2 Petera 3:9). Tsy sahala amin’ny olombelona Andriamanitra fa tsy mahatsapa ho voatery hanao zavatra toy ny hoe madiva ho tapitra ny fotoana ho azy. Amin’ny maha “Mpanjakan’ny mandrakizay” azy, dia manana fahitan-javatra ankapobe mahatalanjona izy ary afaka mamaritra hoe rahoviana ao amin’ny fandehan’ny fotoana no hitondra soa be indrindra ho an’izay rehetra voakasika ny zavatra ataony. — 1 Timoty 1:17, NW.
Rehefa avy nanazava ny anton’ny toa fahelan’Andriamanitra i Petera, dia nilaza izao fampitandremana izao: “Ho avy tahaka ny mpangalatra ny andron’ny Tompo”. Izany hoe, ho avy amin’ny fotoana tsy anampoizana azy iny indrindra ny andro fampamoahana. Avy eo, ao amin’ireo andininy manaraka i Petera dia miresaka ny amin’ilay fahatsinjovan-javatra mahatalanjona ho an’ireo izay mampiseho “fitondrantena masina sy ny toe-panahy araka an’Andriamanitra”, dia ny hoe, mety ho tafita velona ho ao amin’ny “lanitra vaovao sy tany vaovao” nampanantenain’Andriamanitra izy ireo. — 2 Petera 3:10-13.
Izany dia tokony hahatonga antsika vao mainka ho velom-pankasitrahana fa mbola tsy nampiharina ny didim-pitsaran’Andriamanitra. Ny faharetany dia nahatonga antsika hanjary hahalala ny fikasany, sy nahatonga antsika hanitsy ny fiainantsika mba hahazoana ny fitahiana nampanantenainy. Tsy tokony hihevitra ‘ny fahari-pon’ny Tompontsika ho famonjena’ ve isika, araka ny fanaporofoan-kevitr’i Petera? (2 Petera 3:15). Misy anton-javatra hafa anefa mahatonga ny faharetan’Andriamanitra.
Fahadisoana efa nadiva hihoa-pampana
Rehefa mandinika ny fifampiraharahan’Andriamanitra taloha tamin’ny olombelona isika, dia mahamarika fa matetika izy no tsy nampihatra ny didim-pitsarany raha tsy rehefa tsy azo nantenaina intsony ny hisian’ny fihatsarana. Mifandray amin’ny didim-pitsaran’Andriamanitra tamin’ireo Kananita, ohatra, dia efa noresahiny tamin’i Abrahama tany aloha be tany ny fahotan’izy ireo. Tsy tamin’izay anefa ny fotoana hampiharana ny didim-pitsarany. Nahoana? Milaza toy izao ny Baiboly: “Tsy mbola tanteraka ny heloky ny Amorita [Kananita]”, na araka ny ilazan’ny Fandikan-teny Katolika azy hoe: “Mbola tsy feno mitafotafo ny faharatsian’ny Amoreana.” — Genesisy 15:16.a
Tokony ho 400 taona tatỳ aoriana anefa, dia nampiharina ny didim-pitsaran’Andriamanitra, ary naka ilay tany ireo Isiraelita, taranak’i Abrahama. Nisy Kananita vitsivitsy, toa an’i Rahaba sy ireo Gibeonita, voavonjy noho ny fihetsiny sy ny zavatra nataony, nefa tonga tamin’ny ambaratongam-pahalotoana tafahoatra ny ankamaroany, araka ny ahariharin’ny famongarana nataon’ny arkeôlôgy maoderina. Nivavaka tamin’ny sarin’ny filahiana sy nijangajanga tao amin’ny tempoly ary nanao sorona ankizy izy ireo. Milaza toy izao ny Halley’s Bible Handbook: ‘Ireo arkeôlôgy izay namongatra ireo sisa tavela amin’ny tanàna kananita dia manontany tena hoe nahoana Andriamanitra no tsy nandringana azy ireo taloha kokoa.’ Tamin’ny farany, dia ‘nihoa-pampana ny fahotan’ny’ Kananita; ‘feno nitafotafo’ ny faharatsiany. Tsy nisy afaka niampanga ara-drariny an’Andriamanitra ho nanao ny tsy rariny, rehefa namela ilay tany hodiovina izy, fa nitsimbina kosa ireo izay nampiseho fihetsika tsara.
Mahita toe-javatra mitovy amin’izany isika tamin’ny andron’i Noa. Na dia ratsy aza ny olona talohan’ny Safo-drano, dia nanapa-kevitra tamim-pamindram-po Andriamanitra fa hiampy 120 taona ny andron’izy ireo. Nandritra izany fotoana izany, i Noa dia “mpitory ny fahamarinana”. (2 Petera 2:5). Rehefa nandeha ny fotoana, dia toa nahatratra ny fahamasahany ny faharatsian’ny olona. “Hitan’Andriamanitra ny tany, ka, indro, efa simba izy; fa ny nofo rehetra samy efa nanimba ny làlany avy tambonin’ny tany.” (Genesisy 6:3, 12). ‘Nihoa-pampana ny fahotany’; ny fandehan’ny fotoana dia nahatonga ny fironan-dratsiny hahatratra ny fara tampony. Azo nohamarinina tanteraka tokoa Andriamanitra rehefa nanao zavatra. Olona valo monja no hita fa marina teo imason’Andriamanitra, ary namonjy azy ireo izy.
Hita teo amin’ny fitondran’Andriamanitra ny Isiraely izany fomba fanaovany zavatra izany. Na dia teo aza ny tsy fahatokian’izy ireo sy ny fitondran-tenany namoafady, dia nanam-paharetana taminy nandritra ny an-jatony taona maro ihany Andriamanitra. Milaza toy izao ilay fitantarana: “Jehovah, (...) nampitondra teny ny iraka izay nirahiny (...); eny, nifoha maraina koa Izy ka naniraka, fa namindra fo tamin’ny olony (...). Kanjo ny olona (...) nanazimba ny teniny sy namazivazy ny mpaminaniny mandra-pihatry ny fahatezeran’i Jehovah taminy, ka tsy nisy nahavonjy azy.” (2 Tantara 36:15, 16). Tonga tamin’ny fetra izay tsy nahafahana nanao fihatsarana intsony ny olona. I Jeremia sy ny vitsivitsy hafa ihany no azo novonjena. Tsy azo noheverina hoe nanao ny tsy rariny Andriamanitra, rehefa nampihatra ny didim-pitsarany tamin’ireo sisa tavela tamin’ny farany.
Izao no fotoana anaovan’ Andriamanitra zavatra
Avy amin’ireo ohatra ireo dia afaka mahita isika fa mbola tsy mampihatra ny didim-pitsarany eo amin’ity fandehan-javatra ankehitriny ity aloha Andriamanitra, raha tsy amin’ny fotoana mety ihany. Mampiseho izany ilay baiko nomena ny mpanatanteraka ny didim-pitsaran’Andriamanitra ara-panoharana toy izao: “Arosoy ny fijinjanao maranitra, ka angony ny sampahom-boaloboka eo amin’ny tany; fa masaka tsara ny voalobony. Ary naroson’ilay anjely tamin’ny tany ny fijinjany, dia nangoniny ny voaloboky ny tany ka nazerany tao amin’ny famiazana lehibe, dia ny fahatezeran’Andriamanitra.” Mariho fa nanjary “masaka tsara” ny faharatsian’ny olombelona, izany hoe efa nahatratra ny fetra tsy nahafahana nanao fihatsarana intsony. Tsy isalasalana fa azo hamarinina ny fisalovanan’Andriamanitra, rehefa mampihatra ny didim-pitsarany izy. — Apokalypsy 14:18, 19.
Rehefa jerena izay voalaza etsy ambony, dia mazava fa tsy maintsy akaiky ny fampiharana ny didim-pitsaran’Andriamanitra amin’ity tontolo ity, satria nanjary manana ireo toetra izay nanamarina ny didim-pitsaran’Andriamanitra tamin’ny lasa izao tontolo izao. Tsy misy hafa amin’ny talohan’ny Safo-drano tamin’ny andron’i Noa, dia feno herisetra ny tany hatraiza hatraiza. Ny fihetsiky ny olona dia mihamanjary tahaka izay voalazalaza ao amin’ny Genesisy 6:5 hoe: “Izay fisainana rehetra avy amin’ny fony [ny olona] dia ratsy ihany mandritra ny andro.” Na dia ireo fahotana lehibe izay nahatonga ny didim-pitsaran’Andriamanitra hihatra tamin’ireo Kananita aza, dia fahita mahazatra amin’izao andro izao.
Nahita fiovana mahatsiravina ny olombelona, indrindra fa nanomboka tamin’ny Ady Lehibe Voalohany. Hitany ny tany vonton’ny ran’ny olona an-tapitrisany maro. Nipoaka naneran-tany ny ady, ny fandripahana foko, ny fampihorohoroana, ny heloka bevava, sy ny tsy fankatoavan-dalàna. Nanenika ny bolan-tany misy antsika ny mosary sy ny aretina ary ny faharatsiam-pitondran-tena. Asehon’ny porofo rehetra fa isika dia miaina eo amin’izany taranaka ratsy fanahy izany izay nolazain’i Jesosy hoe: “Tsy mba ho lany izao taranaka izao mandra-pahatongan’izany rehetra izany.” (Matio 24:34). Madiva “hihoa-pampana” izao ny fahotan’ity tontolo ity. Mihamanjary masaka mba hojinjaina ny “sampahom-boaloboka eo amin’ny tany”.
Izao no fotoana tokony hanaovanao zavatra
Nilazana ny apostoly Jaona fa rehefa manakaiky ny fotoam-pitsarana, dia hisy karazana fahamasahana roa. Etsy an-daniny, “izay manao ny tsy marina, aoka mbola hanao ny tsy marina ihany izy; ary izay maloto, aoka mbola hihaloto ihany izy”. Etsy an-kilany anefa, “izay marina kosa, aoka mbola hanao ny marina ihany izy, ary izay masina, aoka mbola hihamasina ihany izy”. (Apokalypsy 22:10, 11). Io fisehoan-javatra farany io dia mifandray amin’ny asa fampianarana Baiboly atao maneran-tany tarihin’ny Vavolombelon’i Jehovah. Ny zava-kendren’izany asa izany dia ny hampianatra ny olona izay takin’Andriamanitra amin’izy ireo mba hahafahany ho anisan’ny olona mendrika ny hahazo fiainana mandrakizay. Miitatra any amin’ny tany 233 amin’ny alalan’ny kôngregasiôna 87 000 eo ho eo io asa io.
Tsy ela Andriamanitra. Tamim-paharetana, dia namela ny fotoana nilain’ny tsirairay mba ‘hitafiana ny toetra vaovao’ izy ka hahatonga azy ireo ho tsara toerana mba hahazo izay nampanantenainy. (Efesiana 4:24). Amin’izao andro izao, dia mbola miandry foana Andriamanitra, na dia tsy mitsahatra miharatsy aza ny toe-piainana eo amin’izao tontolo izao. Ny Vavolombelon’i Jehovah maneran-tany dia manao izay rehetra azony atao, araka ny antonony, mba hizara amin’ny mpiara-belona aminy ilay fahalalana izay mitarika ho amin’ny fiainana mandrakizay. (Jaona 17:3, 17). Mahafaly fa, isan-taona dia olona maherin’ny 300 000 no mandray tsara izany ka atao batisa.
Ho fikendrena ny hahazo ny fiainana mandrakizay, dia izao no fotoana tokony hanaovan-javatra fa tsy hiandrasana fotsiny. Rehefa afaka fotoana kelikely, dia ho hitantsika ny fahatanterahan’ilay fampanantenan’i Jesosy hoe: “Izay rehetra velona ka mino Ahy dia tsy ho faty mandrakizay.” — Jaona 11:26.
[Fanamarihana ambany pejy]
a Milaza toy izao ny fanamarihana ambany pejy amin’io andinin-teny io, ao amin’ny The Soncino Chumash: “Ho mendrika ny horoahina, satria tsy manasazy firenena iray Andriamanitra mandra-pahatongan’ny fahotany hihoa-pampana.”
[Sary, pejy 6]
Nasaina nandroso ny antsy fijinjana ny mpanatanteraka ny didim-pitsaran’Andriamanitra rehefa masaka ny voaloboky ny tany
[Sary, pejy 7]
Manampy ny olona ho tsara toerana mba hahazo ny fitahiana mandrakizay avy amin’Andriamanitra, ny Vavolombelon’i Jehovah maneran-tany