Fantatrao Ve?

Nahoana no nisy mpanakalo vola tao amin’ny tempoly tany Jerosalema?

▪ Nisy zavatra tena tsy ara-dalàna nitranga tao amin’ny tempoly. Nandamina an’izany i Jesosy taloha kelin’ny nahafatesany. Hoy ny Baiboly: ‘Nanjera ny latabatry ny mpanakalo vola sy ny fipetrahan’ny mpivarotra voromailala i Jesosy. Dia hoy izy tamin’ireo: “Voasoratra hoe: ‘Ny tranoko hantsoina hoe trano fivavahana’, fa ianareo kosa manao azy ho lava-bato fieren-jiolahy.” ’—Matio 21:12, 13.

Nankany amin’ny tempoly tany Jerosalema ny Jiosy sy ny olona niova ho amin’ny Fivavahana Jiosy avy any amin’ny tany maro, tamin’ny taonjato voalohany. Tsy maintsy nandoa hetran’ny tempoly isan-taona mantsy izy ireo, nanao sorona biby, ary nanao fanatitra an-tsitrapo hafa. Vola fampiasa any amin’ny taniny no nentin’izy ireo tany Jerosalema, kanefa tsy mandeha izy ireny any. Ireo mpanakalo vola àry no nanakalo azy ireny tamin’ny vola fampiasa tany Jerosalema, ary naka tombony be izy ireo tamin’izany. Namelatra latabatra tao amin’ny Tokotanin’ny Hafa Firenena tao amin’ny tempoly izy ireo rehefa nihananakaiky ny fetin’ny Jiosy.

Nilaza i Jesosy fa nataon’ireo mpanakalo vola “lava-bato fieren-jiolahy” ny tempoly. Midika izany fa naka tombony be loatra izy ireo rehefa nanakalo volan’olona.

Nahoana no tena sarobidy ny hazo oliva fahiny?

▪ Anisan’ny fitahiana nampanantenain’Andriamanitra ny vahoakany ny hazo oliva sy ny tanimboaloboka, raha tsy nivadika izy ireo. (Deoteronomia 6:10, 11) Mbola tena sarobidy foana ny hazo oliva hatramin’izao any amin’ny tany feno azy io. Tsy dia mila karakaraina firy izy io, kanefa mamokatra be mandritra ny taona maro. Maniry tsara izy io na dia any amin’ny toerana be vato aza, ary mahazaka hain-tany mifanesy. Misy tsimoka be dia be ny fotony rehefa tapahina, ary ireny indray no lasa hazo be avy eo.

Sarobidy fahiny ny hodin-kazo oliva sy ny raviny, satria manala fanaviana. Fanaovana ranomanitra kosa ny ditiny mikoriana avy amin’ireo sampany efa antitra. Mitovy fofona amin’ny lavanila mantsy izy io. Fa ny tena mahasarobidy azy anefa dia ny voany sy ny menaka avy aminy izay azo atao sakafo. Menaka ny antsasany eo ho eo amin’ny voan’oliva iray masaka.

Ahazoana menaka hatramin’ny 57 litatra isan-taona ny hazo oliva iray raha tena vokatra. Natao tamin’ny jiro izy io taloha ary nampiasaina rehefa misy fety lehibe na zavatra mifandray amin’ny fivavahana. Nampiasaina hanatsarana vatana sy volo koa izy io, ary nanasitranana ratra sy mangana.—Eksodosy 27:20; Levitikosy 2:1-7; 8:1-12; Rota 3:3; Lioka 10:33, 34.