20. Mba ho voaro amin’ilay Mpamaly ra, inona moa no tsy maintsy ataon’ireo ao amin’ilay tanàna fandosirana nasehon’ny tandindona?

²⁰ Mba ho voaro tamin’ilay mpamaly ra, ireo nahafaty olona tsy nahy dia tsy maintsy nijanona tao amin’ny tanàna fandosirana iray ka tsy nandehandeha nihoatra ireo kijanany. Ahoana ny amin’ireo ao amin’ilay tanàna fandosirana nasehon’ny tandindona? Mba tsy hiharan-doza avy amin’ilay Mpamaly ra lehibe, dia tsy tokony hiala ao amin’ilay tanàna izy ireo. Eny tokoa, mila ny mitandrina amin’ny fakam-panahy ho eny amin’ny moron’ireo kijana izy ireo, raha azo atao ny milaza izany. Tsy maintsy mitandrina izy ireo mba tsy hamela ny fitiavana ny tontolon’i Satana hitombo ao am-pony. Izany dia mety hitaky ny hanaovany vavaka sy ezaka, nefa miankina amin’izany ny ainy. — 1 Jaona 2:15-17; 5:19.

Ireo Andriamani-bavin’ny Fahavokarana sy ny Ady

NANDRITRA ny fikarohana arkeolojika iray natao tany Ebla, any Syria, dia hita ny relìka iray nampiseho an’i Ishtar, andriamani-bavin’ny fahavokarana sy ny ady babyloniana. Ilay arkeology atao hoe Paolo Matthiae dia milazalaza azy io ho “fitomboka varingarina misy sary mampiseho fanompoam-pivavahan’ny mpisorona vavy misaron-tava iray eo anoloan’ny sarin’andriamanitra hafahafa iray (...) ka ny lohan’ilay sary dia miraikitra amin’ny tohana iray manify sady lava”.

Zava-dehibe io zavatra hita io, satria ilay sary dia tany am-piandohan’ny taonjato faha-18 al.f.i. Araka ny hevitr’i Matthiae, izany dia manolotra “porofo mampiaiky” fa ny fanompoam-pivavahana tamin’i Ishtar dia naharitra 2 000 taona teo ho eo.

Ny fanompoam-pivavahana tamin’i Ishtar dia nanomboka tany Babylona ary nandritra ireo taonjato nanaraka izany dia niely nanerana ny Empira Romana manontolo. Nandidy ny Isiraelita mba hanaisotra izay soritry ny fivavahan-diso rehetra avy teo amin’ny Tany Nampanantenaina i Jehovah, nefa noho izy ireo tsy nanao izany, dia nanjary fandrika ho azy ireo ny fanompoam-pivavahana tamin’i Astarta (ilay nifanitsy tamin’i Ishtar tany Kanana). — Deoteronomia 7:2, 5; Mpitsara 10:6.

Na dia tsy misy intsony aza i Ishtar sy i Astarta, ilay nifanitsy taminy, ireo toetra nampiavaka azy ireo kosa — ny fahalotoam-pitondran-tena sy ny herisetra — dia mihanaka. Mety tsara ny hanontaniantsika raha tena hafa be noho ireny sivilizasiona fahizay ireny, izay nanolotra fanompoam-pivavahana tamin’ireny andriamani-bavin’ny fahavokarana sy ny ady ireny, ny fitambaran’olona maoderina.