Manontany ny Tanora Hoe...

Inona no Hataoko fa Miady Foana Izahay?

Hoatran’ny ahoana ny fifandraisanao amin’ny iray tam-po aminao?

․․․․․ Mpinamana be

․․․․․ Mifanaraka amin’ny ankapobeny

․․․․․ Mifandefitra

․․․․․ Miady lava

MISY mpiray tam-po tena mpinamana be. Hoy, ohatra, i Fitia 19 taona, momba ny zandriny 16 taona: ‘Tena namako akaiky i Irena.’a Hoy koa i Antsa 17 taona, momba an’i Eric zokiny lahy, 20 taona: “Mifanaraka be izahay, ka tsy mba miady mihitsy.”

Misy indray mifanohitra amin’izany. Hoy i Lalaina, momba an’i Liva rahavaviny: “Miady foana izahay na dia amin’ny zavatra tsy misy dikany aza.” Hoy koa i Alice 12 taona, momba an’i Dennis zokiny lahy, 14 taona: “Mahatsiravina mihitsy ny ataony! Misosososo mankao amin’ny efitranoko izy ary maka ny zavatro nefa tsy miera akory. Manao sain-jaza mihitsy i Dennis!”

Mandreraka anao koa ve ny iray tam-po aminao? Marina fa ny ray aman-dreny no tokony hanao izay hampifanaraka tsara ny mpianakavy. Mila mianatra ny hifandray tsara amin’olona anefa ianao, na ho ela na ho haingana. Afaka mianatra izany ianao dieny izao.

Eritrereto àry izay tena mampiady anao amin’ny zoky na zandrinao. Jereo ireo hevitra eto ambany ary asio ✔ izay mihatra aminao, na soraty izay zavatra hafa tena mahatezitra anao!

□ Makamaka ny entako. Tsy mindrana izy fa tonga dia maka ny zavatro.

□ Tsy tiako ny toetrany. Tia tena sy tsy mandinika izy, ary mibaikobaiko ahy.

□ Midikiditra amin’ny fiainako. Tsy mandondòna izy fa tonga dia miditra. Vakiny ny taratasiko, dia jereny ny telefaoniko, nefa tsy miera izy.

□ Zavatra hafa. ․․․․․

Mety ho tezitra be tokoa ianao raha manelingelina na miteniteny anao foana ny iray tam-po aminao. Hoy anefa ny ohabolana iray ao amin’ny Baiboly: “Mandeha ra ny orona rehefa poretina, ary miteraka fifandirana ny fahatezerana rehefa tsy voafehy.” (Ohabolana 30:33) Raha mitana lolompo àry ianao, dia mety ho tezitra be ka hiady aminy, toy ny orona izay mandeha ra amin’ny farany rehefa poretina. Vao mainka ho ratsy ny vokany. (Ohabolana 26:21) Ahoana no hisorohana izany? Fantaro aloha ilay tena olana.

Diniho ny tena antony

Azo oharina amin’ny mony ilay olana. Ilay mibontsina kely tsy mahafinaritra no hita etỳ ivelany, nefa misy antony matoa iny miseho. Toy izany koa ny adiadin’ny mpiray tam-po. Ilay izy tsy mahafinaritra no tena hita, nefa misy antony ao matoa mitranga ilay izy.

Marina fa azo potsirina ny mony. Tsy tena mitsabo azy anefa izany, ary mety hamela tasy ilay izy na vao mainka hanonitra. Tsara kokoa raha ny antony mahatonga azy no sorohina, mba tsy hirongatra be indray ilay izy. Izany koa no tokony hataonao rehefa miady amin’ny iray tam-po aminao. Ezaho fantarina ny tena mahatonga ilay olana. Sady hisoroka ady ianao no ho voalamina ny zava-manahirana. Mampihatra an’ity torohevitr’i Solomona, mpanjaka hendry, ity ianao amin’izay: “Mahatsindry fo ny olona raha lalin-tsaina.”—Ohabolana 19:11.

Nilaza, ohatra, i Alice hoe: “Misosososo mankao amin’ny efitranoko izy ary maka ny zavatro nefa tsy miera akory.” Izay ilay nampiady azy sy Dennis. Fa inona anefa no tena olana? Angamba resaka fanajana ilay izy.b

Azon’i Alice atao ny miteny an’i Dennis fotsiny hoe aza miditra ao amin’ny efitranoko intsony, na mampiasa ny zavatro. Tsy mamaha ilay tena olana anefa izany, fa vao mainka aza mety hampiady. Tsara kosa raha miangavy an’i Dennis izy mba hanaja ny fitaovany sy tsy hanelingelina loatra. Azo inoana fa hanatsara ny fifandraisan’izy ireo izany.

Mianara mandamina sy misoroka olana

Mazava ho azy fa vao dingana voalohany ny hoe mamantatra ilay tena olana. Ilaina koa ny mandinika ny fomba hamahana izany sy hisorohana azy amin’ny manaraka. Andramo ireto soso-kevitra enina ireto:

1. Mametraha fitsipika ifanarahanareo. Nanoratra i Solomona Mpanjaka hoe: “Tsy tanteraka ny fikasana raha tsy misy resaka amim-pahatsorana.” (Ohabolana 15:22) Diniho indray ilay antony hitanao hoe nahatonga ny adinareo. Mifampiresaha ka mametraha fitsipika ifanarahanareo, mba handaminana ilay olana. Raha zavatra, ohatra, no nampiady anareo, dia azo atao ny mametraka fitsipika hoe “Miera aloha vao maka”, sy hoe “Rehefa miteny ny iray hoe tsy azo ampiasaina ny entany, dia hajao izany.” Ampiharo ilay didin’i Jesosy hoe: ‘Izay rehetra tianareo hataon’ny olona aminareo, dia mba ataovy aminy koa.’ (Matio 7:12) Ho afaka hametraka fitsipika azonareo arahina tsara ianareo amin’izay. Resaho amin’ny ray aman-dreny avy eo izay nifanarahanareo, mba hahitana raha mankasitraka izany ry zareo.—Efesianina 6:1.

2. Mila manaja ireo fitsipika koa ianao. Hoy ny apostoly Paoly: “Ianao izay mampianatra ny sasany io, mba mampianatra ny tenanao ve ianao? Ianao izay mitory hoe: ‘Aza mangalatra’, mangalatra ihany ve ianao?” (Romanina 2:21) Ahoana no azonao ampiharana izany? Raha tianao hanaja anao ny iray tam-po aminao, dia tokony handondòna koa ianao vao miditra ao amin’ny efitranony, ary miera vao mamaky ny taratasiny na mijery ny telefaoniny.

3. Aza mora tezitra. Nahoana no tsara io torohevitra io? Satria “ny adala ihany no malaky tezitra”, hoy ny Baiboly. (Mpitoriteny 7:9, Dikanteny Iombonana Eto Madagasikara) Hijaly ianao raha mora tezitra. Marina fa tsy maintsy hiteny na hanao zavatra hampahatezitra anao ny iray tam-po aminao. Kanefa eritrereto hoe: ‘Efa mba nanao an’izany taminy koa ve aho?’ (Matio 7:1-5) Hoy i Jenny: “Tamin’izaho 13 taona, dia nieritreritra aho hoe ny hevitro no tena zava-dehibe ka tsy maintsy henoina. Manao an’izany koa izao ny zandriko vavy, ka miezaka ny tsy ho tezitra aminy aho.”

4. Mahaiza mamela sy manadino. Tsy maintsy resahina sy alamina ny olana raha lehibe. Izay fahadisoana kely rehetra ataon’ny zandrinao na ny zokinao ve anefa dia hitenenanao azy daholo? Ho faly i Jehovah raha “mamela fahadisoana” ianao, ka manadino izany fotsiny. (Ohabolana 19:11) Hoy i Aina, 19 taona: “Mahay mifandamina foana izahay sy Mino zandriko. Samy mora miala tsiny izahay, sady manazava izay heverinay hoe nahatonga an’ilay ady. Indraindray tsy resahiko ny androtr’iny ilay olana. Matetika no hadinodinoko ilay izy ny ampitso, ka aleoko tsy resahina indray.”

5. Miantsoa mpanelanelana. Afaka manampy anao sy ny iray tam-po aminao hifandamina ny ray aman-dreninareo, raha misy olana lehibe tsy voalaminareo. (Romanina 14:19) Tadidio anefa fa dingana lehibe ny hoe mahavita mandamina olana irery, fa tsy miantso an’i Dada sy Neny foana. Marika amantarana izany hoe matotra ianao.

6. Jereo koa ny toetra tsarany. Azo inoana fa manana toetra tsara ny zandrinao na ny zokinao. Soraty eto izay toetrany tianao.

Anarana Ny toetrany tiako

․․․․․ ․․․․․

Maninona raha mba teneninao aminy izay toetrany tianao? Amin’izay ianao tsy hifantoka amin’ny fahadisoany.—Salamo 130:3; Ohabolana 15:23.

Fiainana izany: Tsarovy fa rehefa miala ao an-trano ianao, dia tsy maintsy hifanerasera amin’ny olona mety hampahatezitra anao. Mety ho mpiara-miasa izany na olon-kafa, izay masiaka sy tia tena ary tsy miraharaha anao. Afaka mianatra miatrika an’izany ianao dieny ao an-trano. Aza kivy àry raha manana zoky na zandry sarotra ifanarahana ianao. Tadidio fa misy mahatsara an’izany, satria izy manampy anao hanana toetra tsara ilainao eo amin’ny fiainana!

Milaza ny Baiboly fa tsy voatery ho mpinamana tsy mifankafoy foana ny mpiray tam-po. (Ohabolana 18:24) Afaka manatsara ny fifandraisanareo anefa ianareo raha ‘mahay mifampizaka foana’, na dia “manana antony hitarainana” aza. (Kolosianina 3:13) Tsy hahatezitra anao loatra izy ireo amin’izay, ary ianao koa tsy hampahasosotra azy!

Hita ao amin’ny Mifohaza! hafa koa ny andian-dahatsoratra “Manontany ny Tanora”

[Fanamarihana ambany pejy]

ERITRERETO IZAO:

● Nahoana no zava-dehibe ny mandinika izay tena mahatonga ny olana, fa tsy mifantoka amin’ilay ady fotsiny?

● Inona amin’ireo hevitra enina no tena mila iezahanao?

[Efajoro, pejy 27]

FANTARO ILAY TENA OLANA

Tianao ve ny hahay hamantatra ny tena antony mahatonga anao sy ny iray tam-po aminao hiady? Vakio ny tantaran’ilay zanaka adala, izay niala tao an-trano sy nandanilany ny lovany.—Lioka 15:11-32.

Diniho tsara ny fihetsik’ilay zokiny rehefa nody ny zandriny lahy. Ary valio ireto fanontaniana ireto:

Inona no zava-nitranga nahatezitra an’ilay zokiny?

Inona no tena anton’izany, araka ny hevitrao?

Ahoana no nandaminan’ny rainy an’ilay tena olana?

Inona no tokony hataon’ilay zokiny mba hampilamina ilay tena olana?

Eritrereto indray izay nampiady anao vao haingana tamin’ny iray tam-po aminao. Soraty eo akaikin’ireto fanontaniana ireto ny valin-teninao.

Inona ilay zavatra nampiady anareo?

Inona ilay tena olana, araka ny hevitrao?

Inona no fitsipika azonareo ifanarahana mba handaminana izany, sy hisorohana izany amin’ny manaraka?

[Efajoro/Sary, pejy 28, 29]

NY HEVITRY NY TANORA TOA ANAO

“Tiako raha mpinamana foana foana izaho sy ny zandriko vavy roa. Miezaka ho naman’izy ireo àry aho dieny izao.”

“Manao zavatra miaraka izahay mianakavy, ka lasa miray saina. Tsy miady loatra intsony izahay noho izany.”

“Mifanohitra hoatran’ny atsimo sy avaratra ny toetranay mirahavavy. Kanefa hafa mihitsy izy amiko, ka tsy hatakaloko na iza na iza!”

“Ny zavatra niarahako tamin’ny iray tam-po amiko no fotoana mamy indrindra ho ahy. Raha manan-joky na manan-jandry ianao, dia tadidio fa sarobidy izy ireo!”

[Sary]

Tia

Bianca

Samantha

Marilyn

[Sary, pejy 27]

Azo oharina amin’ny mony ny olana eo amin’ny mpiray tam-po. Aleo tsy potsirina fa fantarina aloha ny antony nahatonga azy