MWAHA WOOSOMIYA 27
Nlattuni ninlamuliyeehu umoova Yehova?
“Ale ammoova Yehova phinkhalana upatthani woolipa nuuyova.”—ISAA. 25:14.
NCIPO 8 Jeová É Um Refúgio
NINHALA WIITTHUCANI?a
1-2. Toko cinthoonyeraaya Isaalimu 25:14, isiyani inlamuliyeehu upanka wiira nikhalane upatthani woolipa ni Yehova?
WOONELA winyu, isiyani inwiiriha atthu eeli utepa upatthanaca? Wowaakhula nno nikohonno, nyuuva atthunaka mwaahala wiira apatthani eekhweeli ahaana yafentanaka ni ukaviherana. Nyuuva khamwaahala wiira ayo ahaana yoovananaka wiira apatthanace cinene. Masi, toko cinthoonyeraaya iveerusu yo mbiiblyani inlipihera ula mwahoola, ale ampheela ukhalana upatthani woolipa ni Yehova, ahaana ‘yamoovaka.’—Nsome Isaalimu 25:14.b
2 Hataa ukhalaka wiira hiiva nipacenre unswalela Yehova khalayi awula mphiyaaruni, otheene cihu nihaana nimoovaka; umoova niinanna yooreera. Masi, umoova Nluku maanaaya isiyani? Ninhala wiitthuca cani umoova Yehova? Ni isiyani ineetthuceehu nhina umoova Nluku namuupuwelaka Obadiya, nankuttho muulupale Yehoyata ni mwene Yehoyasi?
UMOOVA NLUKU MAANAAYA ISIYANI?
3. Nhimye manannani woova cinnikhikiceraaya.
3 Ikwaha cinci, hiiva ninoovaka itthu noonaka wiira iyo itthwiiyo pooti unipanka pusya. Iyo inanna yowooveeyo ikhanle yooreera, kontha inaanikavihera unyema masakha. Wootakihera, nlattu wo woova umora, hiiva ninawiikhikicera wakhalaka wiira nineetta waculu mwaako. Nlattu wo woova wiirakaliha, hiiva ninaahuluwa citthu cowoopiha. Ni nlattu wo woova uhiya umpatthanana mpwaniihu, hiiva ninawiikurumica wiira nihipanke ni nihuulume itthu inhala unkasiri.
4. Isiyani Sotwani impheelaawe wiira hiiva nuupuwele?
4 Sotwani nopheela wiira hiiva nimoove pusya Yehova. Sotwani nopheela uniiriha wuupuwela khampa Elifaasi. Uyo nopheela hiiva nuupuweleke wiira Yehova nokhala ukati wotheene oorusiya, ooviruwa ni unaarika untteeliha nrima. (Jó 4:18, 19) Itthu impheelaawe Sotwani ukhanle uniiriha hiiva umoova Yehova mpaka wanhiyeehu unswalela. Wiira Sotwani hinihapuse ayo manannaayo, nihaana niikurumicaka umoova Yehova niinanna yooreera.
5. Umoova Nluku maanaaya wiira cani?
5 Umoova Yehova maanaaya wiira unfenta cinene ni uhipanka hataa itthu inhala unriipiha nrima. Yesu aanaamoova Yehova iyo inanneeyo. (Mabere. 5:7) Masi khunakhala wiira Yesu aananttettemela Yehova. (Isai. 11:2, 3) Umoova wawe maanaaya wiira uyo aananfenta venci Yehova ni ampheela umwiiwelela. (Joau 14:21, 31) Khampa Yesu, hiiva ninanhisima cinene Yehova kontha ninaacuwela wiira uyo khanle Nluku oofenta, ncuwelaci, nasariya ni nakuru. Masi ciicammo ninaacuwela wiira Yehova naanifenta cinene ni citthu cotheene cimpankeehu pooti unriipiha nrima awula untteeliha nrima.—Isaa. 78:41; Miru. 27:11.
MWIITTHUCE UMOOVA NLUKU
6. Ninhala wiitthuca cani umoova Yehova? (Nwehe Isaalimu 34:11.)
6 Hi khaninyariya nicuwelaka umoova Yehova, masi nihaana niitthucaka umoova. (Nsome Isaalimu 34:11.c) Inanna imoca yo wiitthuca umoova ukhanle uweha citthu cumpilyaawe. Nawehaka citthu cumpilyaawe Yehova, ninawoona ucuwelaca wawe, ikuru cawe ni mananna cinnifentaawe venci. Iyo itthwiiyo inaaniiriha utepa unfenta ni unhisimu. (Aroo. 1:20) Anuunwiihu amoca aneehaniya Adrienne aheera: “Koonaka citthu cotheene Yehova cipankilyaawe ni mananna cikhanlyaawe Nluku oocuwelaca, mi kinaakhitiri woona wiira uyo naacuwela citthuni cinhala ukiphwanyiha ifayita. Vano ukhala wiira uyo phikumpile, nlattuni waahalaaka upanka itthu yaahala uhonona upatthani urinaaka nuuyo? Mi akimpheela upanka nanka itthu inhala ukiiriha uhiya waatanaca ni Yehova.” Nyuuva nnoonela cani yeela isumaneela ukumiha ukati wiira muupuwele itthu imoca Yehova yumpilyaawe? Upanka commo unaahala wuukaviherani utepa unsukhuru ni unhisimu Yehova.—Isaa. 111:2, 3.
7. Manannani ulompa cinnikaviheraaya umoova Yehova?
7 Unlompa Yehova khula nihuku ankhala mananna o wiitthuca umoova. Nanlompaka Yehova ninlepelaka ikuru wiira nikhitiri uvilela, ni namoonaka wiira uyo khweeliini honikavihera, iyo itthwiiyo inaanikavihera wuupuwela wiira uyo khanle nakuru cinene. Nansukhuruku Yehova nlattu wonvaherera mwanawe wiira anoopole, iyo itthwiiyo inaanuupusera wiira uyo naanifenta cinene. Yaniphwanyaka masakha ni nanlepelaka Yehova wiira anikavihere waanana ayo masakhaayo, iyo inkhala itthu inniiriha wuupuwela wiira uyo khanle namacuwelaca. Ulompa ayo manannaayo unaaniiriha utepa unhisimu Yehova ni unaaniiriha uhipanka nanka itthu inhala uhonona upatthani urineehu nuuyo.
8. Isiyani inhala unikavihera uhihiya umoova Yehova?
8 Wiira nihihiye umoova Yehova, nihaana nisomaka Ibiiblya wiira niwiitthucere atthu yaapankile citthu comaana ni ale yaapankile citthu coohinamaana. Vano, nttwee niwuulume aswali eeli a Yehova. Obadiya, aavahaceriye uwacera mihakhu ca mwene Akabi ni nankuttho muulupale eehaniya Yehoyata. Ciicammo, ninaahala umoopela mwaha mwene Yehoyasi o Yuuta, aapankile citthu comaana wiipaceroni, masi wahoolo aahiile unswalela Yehova.
NLIPE NRIMA KHAMPA OBADIYA
9. Umoova Yehova wankavihenre cani Obadiya? (Nwehe 1 Mamwene 18:3, 12.)
9 Ikwaha yoopacera Ibiiblya inonromolaaya Obadiya,d iyo ineera co: “Obadiya aanaamoova venci Yehova.” (Nsome 1 Mamwene 18:3, 12.e) Umoova Yehova wankavihenre cani Obadiya? Hi ninaacuwela wiira uyo aari nlopwana ookhuluvelya. Phimaana, amwene yahonvahacera uwacera mihakhu co wapuwani waya. (Nwehe ciicammo Nemiya 7:2.) Umoova Yehova ciicammo wahonkavihera Obadiya ulipa nrima cinene ni khweeliini uyo ahaana alipaka nrima. Kontha isiyani? Kontha mwene aahoolela ule ukatyuule aari Akabi ni uyo “aari ntthu oohinamaana waavikana mamwene otheene yaalamulela hinaaya uyova.” (1 Mam. 16:30) Ciicammo, amwaarawe Akabi yanswalela nluku Bahaali. Ayo khayampheela Yehova hataa vakaani, mpaka yahomananiha umalamaliha uswali weekhweeli nhina maloko 10 o Isarayeli ni yahowiivakaca maporofeeta a Yehova enci. (1 Mam. 18:4) Khweeliini, Obadiya answalela Yehova ukati woorikarika cinene.
10. Isiyani Obadiya yaakhitinryaawe upanka nlattu woolipa nrima?
10 Isiyani Obadiya yaakhitinryaawe upanka nlattu woolipa nrima? Ukati Yesapeeli wancenryaawe waalupattha maporofeeta a Nluku ni uwiivakaca, Obadiya ahowiipithiha maporofeeta a Nluku aakawanihaka nhina ikhurupu co “50 ni ahaavaha iphaawu ni maaci.” (1 Mam. 18:13, 14) Ukati Yesapeeli waahalaawe ucuwela iyo itthwiiyo, Obadiya anhala wiiviya. Pooti ukhalaka wiira Obadiya ahoova, kontha khaapheela wiiviya. Masi nlattu wonfenta Yehova ni nlattu wo waafenta ale yanswalela Yehova, uyo ahaamini uleva ukumyaawe wiira aakavihere.
Nipuro nikhottihiye ntekweehu woolalyeera, munneehu naalipa nrima ni nawaakawela ilivuru mayamunna akhwaawe (Nwehe iparaagarafu 11)g
11. Mahukwaala, manannani aswali a Yehova cinontakihaaya Obadiya? (Nwehe ciicammo ilatarato.)
11 Ilelo, aswali enci a Yehova ankhala mapuro unkhottihiyaaya ntekweehu woolalyeera. Ayo mayamunnaayo anawaahisimu akhulupale anhoolela ilapo inkhalaaya, masi ayo khanhiya unvaha Yehova ile inomphwanela: uswaleliya uyova paahi! (Mat. 22:21) Ayo mayamunnaayo anaamwiiwelela Nluku uhiya uwiiwelela apinaatamu. Nlattu woopanka commo, ayo anawoonihera wiira anaamoova Nluku. (Mite. 5:29) Ayo khanhiya ulalyeera ni upanka mikutthaano mapuro owiipithya. (Mat. 10:16, 28) Ciicammo, ayo anaapanka yotheene inkhitiryaaya wiira mayamunnaaya ni mayanuunwaaya akhalane iyoolya yo mminepani impheelaaya. Moone ntakihero na munneehu mmoca neehaniya Henri. Uyo nokhala ilapo yo África waakhottihiyaaya ntekweehu woolalyeera khalayi. Uyo ukatyuuyo, munna Henri aheevaherera waavaha ilivuru mayamunna. Uyo heera co: “Mi kikhanle ntthu oomaala cinene. Phimaana, kinaakupali wiira unhisimu waka Yehova phikikavihenre ulipa nrima.” Woonela winyu, nyuuva nnaahala ukhitiri ulipa nrima khampa munna Henri? Mweekurumicaka umoova Yehova niinanna yooreera, nyuuva nnaahala ukhitiri ulipa nrima.
NKHALE NTTHU OOKHULUVELYA KHAMPA YEHOYATA
12. Manannani Yehoyata ni amwaarawe coonihenryaaya unvaresesa Yehova?
12 Nankuttho muulupale eehaniya Yehoyata aanaamoova cinene Yehova ni nwo umoovanwo wahonkavihera ukhala ntthu ookhuluvelya ni waakihera uswali weekhweeli. Iyo itthwiiyo yahoonannya uwakati mwaana a Yesapeeli eehaniya Ataliya wancenryaawe uhoolela u Yuuta, hataa hikhalanaka isariya yoolamulela. Atthwaayo yaanaamoova Ataliya ni yahaana isariya yoomoova. Uyo aari nthiyana oohinamaana, owiithenca ni ampheela cinene uhoolela iyo ilapweeyo mpaka ahowiivakaca asiculawe wiira akhitiri itthu yaapheelaawe. (2 Ikor. 22:10, 11) Masi mwanculawe mmoca eehaniya Yehoyasi ahoopoliya. Yaamooponle amwaarawe Yehoyata yeehaniya Yehosapeate. Ayo yahonvitha nkhayi naawannyaya ni yahomuunuwiha. Ala manannaala, Yehoyata ni Yehosapeate yahokavihera waakhikicera mamwene yaahala uyariya wanlokoni na Davidi. Uyo ukatyuuyo, Yehoyata atthunaka aarina myaakha coopwaha 100. Waanookhalaru commo, uyo ahonvaresesa Yehova ni khaahiile upanka itthu yomaana nlattu wo woova.—Miru. 29:25.
13. Ukati Yehoyasi waarinaawe myaakha 7, manannani Yehoyata oonihenryaawe unvaresesa Yehova?
13 Uwakati Yehoyasi waarinaawe myaakha 7, Yehoyata ahoonihera-tho wiira aananvaresesa Yehova. Uyo ahoopuwela unkhaliha mwene Yehoyasi, kontha aari mwaana aayariye wanlokoni na Davidi. Ni ukati Yehoyata waahalaawe ukhitiri upanka iyo itthwiiyo, atthunaka anhala wiiviya. Masi, Yehova ahonkavihera ni uyo ahokhitiri unkhaliha Yehoyasi mwene. Yehoyata nkhayi ni malevita ni ahooleli akhwaawe yahonkhaliha Yehoyasi mwene ni Ataliya aheeviya. (2 Ikor. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Yehoyata ahopanka nleehano ni Yehova nkhayi naapoovu wiira ayo khayaahala uhiya ukhala apoovu a Yehova. (2 Mam. 11:17) Yehoyata ciicammo “ahoweesa akhalenli nnupani ya Yehova wiira hikele ntthu wahamphwanela ukela.”—2 Ikor. 23:19.
14. Manannani Yehoyata caacaalihiyaawe nlattu woohihiya unttitthimiha Yehova?
14 Yehova aheera co: “Kinaahala waattitthimiha ale anhala ukittitthimiha.” Iyo phi itthu Yehova yampankilyaawe Yehoyata. (1 Sam. 2:30) Wootakihera, Yehova hohela mbiiblyani ihantisi ya Yehoyata wiira hiiva niitthucere iyo ihantisiiyo. (Aroo. 15:4) Ni uwakati Yehoyata waakhwilyaawe, uyo ahosikhiya nsittatti ya Davidi nkhayi ni mamwene makhwaawe kontha “uyo ahompankela Nluku eekhweeli itthu yomaana nlaponi yo Isarayeli.”—2 Ikor. 24:15, 16.
Khampa nankuttho muulupale Yehoyata, umoova wihu Yehova phinhala unikavihera waavaresesa mayamunneehu ni waakavihera (Nwehe iparaagarafu 15)h
15. Isiyani inniitthucihaaya ihantisi ya Yehoyata? (Nwehe ciicammo ilatarato.)
15 Ihantisi ya Yehoyata pooti unikavihera utepa umoova Yehova. Mahumu o wanlokoni pooti untakiha Yehoyata yeekurumicaka waavya mananna ookhikicera nloko. (Mite. 20:28) Atthu owuuluvala pooti untakiha Yehoyata yeetthucaka umoova Yehova ni uhihiya unvaresesa, ni Yehova pooti waaruma upanka itthu impheelaawe. Hi pooti wankupaliihu wiira uyo khanhala uhiya uniwacera. Amirawo pooti untakiha Yehova yeekurumicaka waawacera niihisima mayamunna owuuluvala khampa Yehova campankilyaawe Yehoyata, utepa wakhalaka wiira ayo ahoviriha myaakha cinci yanswalelaka Yehova. (Miru. 16:31) Ni woomalihera, otheene cihu pooti wiitthuca itthu yofayita nawuupuwelaka malevita ni ahooleli akhwaawe yankavihenre Yehoyata. Hiiva ciicammo nimpheela wiikurumica uwiiwelela ni waakavihera ale avahaceriye uhoolela.—Mabere. 13:17.
NHINTAKIHE MWENE YEHOYASI
16. Isiyani inoonihera wiira khweeliini Yehoyasi, khaamoova Yehova?
16 Yehoyata ahonkavihera mwene Yehoyasi ukhala ntthu ooreera nrima. (2 Mam. 12:2) Phimaana, uwakati Yehoyasi waaryaawe mmirawo ampheela upanka citthu cinoncivela Yehova. Masi vano waakhwilyaawe Yehoyata, Yehoyasi ahancera uhapusiya naatthu yahaamwiiwelela Yehova. Nlattu wo iyo itthwiiyo, uyo ni atthu yaahoolelaawe “yahancera uswalela mapotto ni waaswalela attontto.” (2 Ikor. 24:4, 17, 18) Yehova wahonriipa nrima cinene nlattu wo iyo itthwiiyo. Unookhalaru commo, uyo “khaahiya waaveleeliha maporofeeta wiira amananihe waahokolosera iphiro yomaana . . . , masi ayo yaanaakhotta uwiiwelela” maporofeeta a Yehova. Hataa porofeeta Zakariya ayo khayaaphenle umwiiwelela waanookhalaru wiira aari mwaana a Yehoyata, aari munnaawe Yehoyasi; uyo ciicammo aari porofeeta ni nankuttho a Yehova. Unari wiira Yehoyasi khaakaviheriye naamucyaawe Zakariya, uyo anhala wiiviya. Masi uyo khoopuwenle iyo itthwiiyo, khaasukhunru ni ahoruma wiira Zakariya eeviye.—2 Ikor. 22:11; 24:19-22.
17. Isiyani yaamwiirannyenle Yehoyasi nlattu woohimoova Yehova?
17 Yehoyasi khaamoova Yehova niinanna yooreera. Phimaana, cahancera umwiirannyeela citthu cinci coohinamaana. Yehova aheera co: “Ale ankithanya, anaahala uthanyiya.” (1 Sam. 2:30) Wahoolo, Yehoyasi ahokhitiriya utthemiya niikhurupu yankaani yaanatoropa o Siiriya ni “yahonrakalihaca cinene,” hataa ukhalaka wiira uyo ahaana “anatoropa enci.” Uwakati asiiriya waarwaalyaaya, Yehoyasi aheeviya naanantekwaawe nlattu woomwiiva Zakariya. Yehoyasi ooniya ukhala mwene oohinamaana, phimaana khaasikhiye “nipuro naasikhiya mamwene.”—2 Ikor. 24:23-25; Nhina Bíblia de Estudo yeekunya, moone niwehero na Matewus 23:35 nipuro nineera “filho de Baraquias.”
18. Toko cinthoonyeraaya Jeremiya 17:7, 8, isiyani inlamuliyeehu upanka wiira nihikhale toko Yehoyasi?
18 Ntakihero na Yehoyasi ninniitthuciha isiyani? Mwiri uhirina mitithari cookhomaala uhaana utthukeleliyaka nipuro wiira weemele saana. Waahitthukeleliyeke, uyo pooti umorela vathi nlattu wophyoo. Yehoyasi aanaakaviheriya ni Yehoyata. Masi Yehoyata waakhwilyaawe, vano Yehoyasi anceraka waakhalakhalana atthu oohinamaana, khaakhitinri ulipa mminepani ni ahohiya umwiiwelela Yehova. Iyo itthwiiyo inoonihera wiira hiiva khaninlamuliya umwiiwelela Yehova nlattu wo wiireliya naamuciihu awula naatthu akiina o wanlokoni. Napheelaka ukhalana upatthani woolipa ni Yehova, nihaana nilipihacaka unfenta wihu ni umoova wihu, nisomaka Ibiiblya, nuupuwelaka insomeehu ni nilompaka.—Nsome Jeremiya 17:7, 8;f Akol. 2:6, 7.
19. Isiyani Yehova innilepelaawe wiira nipanke?
19 Khweeliini, itthu Yehova innilepelaawe wiira nipanke khinakhala yuulupale. Itthu innilepelaawe ihohimiya nhina Eklesyaste 12:13, ineera: “Umoove Nluku ni wiiwelele malamulwaawe, kontha ila phi itthu inlamuliyaawe upanka khula pinaatamu.” Namoovaka Yehova, hi ninaahala ukhitiri uvilela khula itthu ni khula marikariko anhala uniphwanya wahoolo, khampa caakhitinryaawe Obadiya ni Yehoyata. Khiivo itthu yoohinamaana inhala ukhitiri uhonona upatthaniihu ni Yehova.
NCIPO 3 Jeová, Minha Força e Esperança
a Mbiiblyani, nuulumo woova ninaahimya citthu cinci. Weeriyaka woova mbiiblyani pooti waaciya woova itthu yowoopiha, unhisima ntthu awula utikhinaca itthu awula ntthu. Ula mwahoola unaahala uniitthuciha woonihera woova wooreera unhala unikavihera ukhala atthu oolipa nrima ni waavaresesa Apaapeehu o wiirimu.
b Isaalimu 25:14 Ale mmoova Yehova phinkhalana upatthani woolipa nuuyova. Ni uyo nawaacuweliha nleehano nawe.
c Isaalimu 34:11 Nwaace, asaanaaka, nkiviriyane; mi kinaahala uwiitthucihani umoova Yehova.
d Va khaninamwaaca porofeeta Obadiya wahoolo antikhile ilivuru yo mbiiblyani ineehaneliya ncina nawe.
e 1 Mamwene 18:3 Uyo ukatyuuyo Akabi ahomwiihana Obadiya, aavahaceriye uwacera inupa yaamwene. (Obadiya aanaamoova venci Yehova.) 12 “Mi karwaaka, nnepa wowaarya wa Yehova unaahala wuucisani nyuuva pwiiya ni wuurweehani nipuro nihinhalaaka ucuwelela. Vano kanhimeryaka Akabi ni uyo aahikhitiriki wuuphwanyani, khweeliini naahala ukiiva. Hataa ukhalaka commo, miiva ipottheenyu kinaamoova Yehova ikhumelo inamwannyaaka.”
f Jeremiya 17:7 Acaaliye ntthu nonkhuluvela Yehova, ni nonweherera Yehova. 8 Uyo naahala ukhala khampa mwiri woophatteeya nseresere mooloko wo maaci menci, ummwarusela mitithari caya mpaka wanvira maaci. Khunhala umphwanya nttukuttha, ni mataakhurwaaya anhala ukhala oopipila ukati wotheene. Mwaakha uhinhala urupa ipula, uyo khunhala usanka, ni hataa khunhala uhiya wiima mihokorokho.
g ILATARATO: Walataratoni, munneehu akawaka ilivuru nipuro ninkhottihiyaaya ntekweehu woolalyeera.
h ILATARATO: Mmirawo mmoca nawiitthuca nkhayi naanuunwiihu mananna oolalyeera nitelefooni. Munna owuuluvala naalipa nrima wiira alalyeere. Munna oocuwelaca uvara nteko wootekateka nawaalakihera akhwaawe mananna oovara uyo ntekooyo ukati unrehereraciyaaya Isalau yo Umwene.