Danieli
2 Mu mwaka wakwe ciili uwa kuteeka kwakwe, Nebukadineza walosile iviloto ivingi, nupya wasakamiile sana icakuti wafizilwe nu kulaala. 2 Fwandi watumile aakuti yakaame ya simapepo ya vinjelengwe, ya kasapoola, ya kacita ya maleele, na Ina Kalideya* kuti ize yamunene iviloto. Nayo yaile iimilila pa nkoleelo ya mwene. 3 Lyene umwene wayanenyile ati: “Inalota iciloto, nupya insakamala pano nkulonda ukumanya vino inalota.” 4 Aina Kalideya yaswike umwene umu lulimi lwa Cialamaiki iyati:* “We mwene uye nu umi manda pe. Nena swe yaomvi yako iciloto cino iwalota, naswe tumakunena vino cikupiliula.”
5 Umwene waswike Aina Kalideya ati: “Cino nkumunena icakuti: Ndi cakuti mwafilwa ukunena iciloto cino inalota, nu upiliulo wa ciloto cico, mukuputoolwa na mang’anda inu yamaya ivimbusu vya yantu yonsi.* 6 Lelo ndi cakuti mwanena iciloto na vino cikupiliula, mumapeelwa ivya upe ni cilambu nu ucindami. Fwandi nenini iciloto na vino cikupiliula.”
7 Nayo yamunenyile umuku wakwe ciili iyati: “Mwene nena swe yaomvi yako iciloto cino iwalota, naswe tumakunena vino cikupiliula.”
8 Umwene wayanenyile ati: “Nimanya ukuti mukulonda sile apa kukwatila insita na yuze iya kwelenganya pano imumanya vino nimamucita nga mwafilwa. 9 Ndi cakuti mutaanenyile iciloto kuli sile icintu conga cino nimacita kuli mwensi. Lelo imuzumilizyanya ukuti munene ivya ufi ni vya ucenjezi pano mukulola ukuti nimasenula vino indanda. Fwandi nenini iciloto alino nimamanya ukuti munganena vino cikupiliula.”
10 Aina Kalideya yanenyile umwene iyati: “Kusi umuntu umu nsi aangacita vino umwene akulonda, pano kusi umwene umukalamba nanti ntunguluzi, uwatala wanenapo simapepo wa vinjelengwe nanti kasapoola nanti Umwina Kalideya ukucita icintu ca musango uu. 11 Cino umwene akulenga icitale, kusi umuntu pano nsi aanganena umwene iciloto cino iwalota, suka sile ya leza aataakwata imili ya yantu.”
12 Lino umwene uvwile vivyo wasosile sana nupya walanzile ukuti yakome aonsi yonsi aamano amu Babiloni. 13 Lino umwene walanzile vivyo, aonsi yano watumile yaile umu kukoma aonsi yonsi aamano nupya yaile umu kulonda Danieli na auze pakuti yayakome.
14 Lyene Danieli waomvizye mano nu mucenjelo nu kulanda na Alioki umukalamba wa yalinzi ya mwene uwaile umu kukoma aonsi ya mano amu Babiloni. 15 Uzizye Alioki umuomvi wa mwene ati: “U mulandu ci uno umwene watapingwila upinguzi uu uwipe?” Alioki nawe wanenyile Danieli ivyacitike. 16 Lyene Danieli waile uku mwene nu kuyalenga ukuti amupeeleko insita iya kumulondolwela iciloto.
17 Nupya Danieli waile uku ng’anda ukwakwe nu kuyanena auze, kuli kuti Hananiya, Misyaeli, na Azaliya ivyacitike. 18 Wayanenyile ukuti yapepe kuli Leza wa kwi yulu kuti ayuvwile luse nu kuyazwa ukumanya inkama iiyo, pakuti wene na auze yatakomelwa pamwi na aonsi ya mano aasyala amu Babiloni.
19 Lyene inkama yasokolwilwe kuli Danieli usiku umu cilolwa. Fwandi walumbanyizye Leza wa mwi yulu. 20 Danieli walanzile ati:
“Si zina lyakwe Leza lilumbanyiziwe manda pe,
Pano mano na maka i vyakwe wenga sile.
21 Akasenula insita ni viputulwa vya nsita,
Akafumyapo ya mwene nu kwikapo yauze,
Akapeela mano uku yantu ya mano nu kumanya uku yantu aakailuka.
22 Akasokolola ivintu ivizike ni vyafisama,
Akamanya ivili umu mfinzi,
Nupya kuli aliwe u kwaya luswepo.
23 We Leza wa vikolwe vyane, nkukutaizya nu kukulumbanya,
Pano wampeela mano na maka.
Nupya watulenga ukuti imanye ivintu vino twalenzile kuli wewe;
Watulenga ukuti tumanye iciloto ca mwene.”
24 Lyene Danieli waile kuli Alioki wino umwene wasonsile ukuti akome aonsi ya mano amu Babiloni, nupya wamunenyile ati: “Utakoma ali wensi pa yonsi ya mano amu Babiloni. Ntwale uku mwene, nani nimaya nkamunene vino iciloto cikupiliula.”
25 Lilyo kwene sile Alioki watwazile Danieli uku mwene nu kumunena ati: “Inzana umonsi umwi pa yazya ya ku Yuda aangakunena iciloto.” 26 Lyene umwene uzizye Danieli uwamwanga nu kuti Belitesyazali ati: “Uzye umu cumi unganena iciloto cino nalosile na vino cikupiliula?” 27 Danieli nawe waswike umwene ati: “Kusi umuntu ali wensi pa yantu ya mano, ya kasapoola, ya simapepo ya vinjelengwe, nanti aakamanya ivya ku nkoleelo ukuomvya intanda aanganena umwene inkama ino akulonda ukumanya. 28 Lelo kwaya Leza ukwi yulu aakasokolola ivya nkama, nupya watalenga Umwene Nebukadineza ukumanya ivilacitika umu manda ya kusyalikizya. Iciloto cino walosile ni vilolwa vino waweni lino waizi aevi:
29 “Musambazi, walosile apa vintu ivilacitika uku nkoleelo, nupya aakasokolola inkama watalenga ukuti umanye ivilacitika. 30 Inkama yii itasokolwilwe kuli nene pa mulandu wakuti naya sana na mano ukucila yonsi; lelo a pakuti we mwene umanye upiliulo wa vintu vino walosile.
31 “We mwene, lino walotanga waweni icilubi icikalamba sana. Icilubi cico icikalamba nupya iciyengese sana caimi pa nkoleelo yako, nupya cuvwisyanga intete umu milolekele. 32 Umutwe wali u wakwe goldi umusuma, cisao na makasa vyali i vyakwe siuva, ulunda ni mpamba vyali i vyakwe koopa, 33 makulu yaali aacela ni ngazo zyali izisaakane icela ni ivu. 34 Watwalilile ukulolekesya ukufikila iwe iliputulwa ukufuma uku mwamba ukwaula ukuomvya makasa, nupya lyatamile icilubi uku ngazo izyakweti icela ni ivu nu kuzivungola. 35 Lyene icela, ivu, koopa, siuva na goldi, vyavungokiile pamwi, nupya vizile iviya wa vipumbu pa lwano mu nsita ya cisanya, nupya umuza wavisenzile icakuti kusi na kuno vingaloleka. Lelo iwe ilyatamile icilubi lyakuzile iliya umwamba ukalamba nupya lyazuuzile insi yonsi.
36 “Mwene cii aali ciloto, lyene tumakunena vino cikupiliula. 37 We mwene, kuli kuti umwene wakwe ya mwene wino Leza wa mwi yulu wapeela uwene, amaka, ukulu nu ucindami, 38 nupya wino wapeela maka ya kutungulula antu konsi kuno yakaikala kumwi ni vinyama vya mu mpanga ni vyunyi vya mu lwelele, nupya wemuno waleka ukuti uwaviteeka, wewe uli mutwe wakwe goldi.
39 “Lelo pa cisila cako kuliza uwene uze, lelo utalakwata amaka wa wene wako; lyene palalondelela uwene na uze wakwe citatu uulaya wakwe koopa nupya ulateeka insi yonsi.
40 “Uwene uwalenga 4 ulaya ukome wa cela. Nupya wakwe vino icela cikaonona nu kuvungoola ivintu vyonsi ivyasyala, avino nu wene kwene uu ulacita ku mawene yonsi yaa.
41 “Nupya wakwe vino waweni ukuti ingazo nu tukando ivisaakana ivu lyakwe nakamata ni cela, avino nu wene kwene ulaya uwankanikane, imbali imwi ilaya ikome wa cela wakwe vino waweni ukuti icela icisaakana ni ivu ilitonte. 42 Nupya wakwe vino ivikando vyali ivisaakane icela ni ivu, avino nu wene ulaya ukome mbali ni mbali yuze ulaya utonte. 43 Wakwe vino waweni ukuti icela icisaakana ni ivu, avino mu wene uwo mulaya antu apusanepusane; lelo yatalaya alemane wakwe vino icela cisilemana ni ivu.
44 “Mu manda yakwe ya mwene yayo, Leza wa mwi yulu alakatusya uwene uutalatala ononwe. Nupya uwene uwo utalapeelwa uku yantu yauze. Ulonona nu kufumyapo mawene yaa yonsi, nupya wene onga sile uulikalilila manda pe 45 wakwe vino waweni ukuti iwe lyaputwilwe ukufuma uku mwamba ukwaula ukuomvya makasa nu kuti lyatamozile icela, koopa, ivu, siuva na goldi. Leza Mukalamba watalenga ukuti umwene amanye ivilacitika uku nkoleelo. Iciloto i ca cumi, upiliulo nao kwene uutailwe.”
46 Lyene Umwene Nebukadineza wafupime pa nkoleelo yakwe Danieli nu kumupeela umucinzi. Nupya walanzile ukuti yamupeele ica upe nu kumocela ivinunkile. 47 Mwene wanenyile Danieli ati: “Mu cumi Leza wako a Leza uwacila ya leza yonsi nupya u Mwene uwacila ya mwene yonsi, nupya aakasokolola inkama, pano watusokolola inkama yii.” 48 Lyene umwene wapeezile Danieli icifulo icikalamba ni vya upe ivisuma ivingi, wamulenzile nu kuya intunguluzi mu citungu consi ica Babiloni, nupya wizile aya ali mukalamba pa yonsi yonsi amano amu Babiloni. 49 Nupya umwene wasonsile Syadilaki, Misyeki, na Abedenigo ukuya intunguluzi mu citungu ca Babiloni ukulingana na vino Danieli walenzile, lelo Danieli waombelanga ukwi sano lya mwene.