ILYASI PA UMI WAO

Yeova Walenga Inzila Zyane Ukuya Izyololoke

AASIMIKE AA STEPHEN HARDY

UMWINA umwi uwacance wanguzizye ati, “I lembelo ci lino mwatemwa sana?” Lilyo kwene sile naswike inti, “A Mapinda 3 cikomo 5 na 6 apakalanda ukuti: ‘Uwataila muli Yeova nu mwenzo wako onsi, utaezya ukutaila amano yako foo. Waiusya Yeova muli vyonsi vino ukucita, nga nawe alalenga inzila zyako ukuya izyololoke.’” Mu cumi Yeova walenga inzila zyane ukuya izyololoke. U mu nzila ci?

AVYAZI YANE YANGAVWILIZYE UKUZANA INZILA YA CUMI

Pa cisila ca mwaka wakwe 1920 lino avyazi yane yatatala yatwalana, yasambilile icumi. Navilwe ku kutandika kwa mwaka wakwe 1939. Lino nali kalumendo twikalanga uku England, nayanga mu kulongana pamwi na avyazi yane nupya nizile indembesya nu mwi Sukulu lya Mulimo Wakwe Leza. Ncili nkaiusya ilyasi lino nalanzile pa muku wa kutandikilapo. Nakwezile pali cimwi pakuti ntalimpeko. Nali ni myaka 6 nupya nuvwile sana intete ukulola aikolo iikala umwi umba.

Ya Stephen Hardy ala yacili akalumendo, yakusimikila na avyazi ayao alino na yauze. Iyalema ivipampa apalemvilwe umutwe wa ukongano. — Tukusimikila mu museo na avyazi yane

Pa kuya umu kusimikila, ya tata yandembelanga amazwi anono aakuomvya mu mulimo. Nali ni myaka 8 lino naile nenga pa ng’anda imwi umu kusimikila pa muku wa kutandikilapo. Nuvwile ningo sana lino umwineco wa ng’anda wabelenzile amazwi aali pipepala lyane nu kuzumila ukupokako ibuku lyakuti “Let God Be True”! Nasimwilile kuno ya tata yali mu kuyanena ivyacitike. Mulimo wa kusimikila nu kulongana vyandetelanga uluzango nupya vyalenzile nalondesya ukuombela Yeova mu mulimo wa nsita yonsi.

Natandike ukutemwa sana Baibo lino ya tata yandembesizye ukuti nakalako Ulupungu Lwa Mulinzi. Nalondesyanga ukulabelenga magazini wensi lyonsi lino napokelela. Natandike ukutaila sana Yeova na cico calenzile ukuti njipeele kuli aliwe.

Mu 1950 nemo nu lupwa lwane twazanyilwe ku ukongano uwatangi Theocracy’s Increase uwayelile ku New York. Pali cini pa 3 Ogasiti umutwe wa wanda watangi, “Uwanda Wakwe ya Misyonali.” Uwanda uwa, Umwina Carey Barber uwizile aya umwi Iumba Ilikatungulula, walanzile ilyasi lya lubatizyo. Pa cisila lino uzizye mauzyo yaili yano yakauzya akuya mu kubatiziwa, twimilile nu kwasuka ukuti “Ee!” Nali sile ni myaka 11 nomba nilwike ukuti nacisile icintu cicindame. Nomba natiinanga ukwingila mu manzi pano ale ntatala namanya ukowa. Ya tata yanono yansukilile nupya yanenyile ukuti vyonsi vimaya sile ningo. Nizile iniluka ukuti imbatiziwa ukwaula nu kulyata pansi yakwe muno twabatiziwilwanga. Umwina wenga wanyemwile nu kumpeela ku mwina muze uwambatizye. Nawe pa cisila ca kumbatizya, wampezile ku mwina muze uwamfumizye muno twabatiziwilwanga. Kufuma pa wanda kwene uu ucindame, Yeova watwalilila ukulenga inzila zyane ukuya izyololoke.

NASOOLWILEPO UKUTAILA SANA YEOVA

Lino namazile isukulu, nalondanga ukutandika upainiya, nomba ya kasambilizya yane yankomelizye ukuti inje ku yunivesiti. Nazumiile vino yanenyile nupya naile ku yunivesiti; nomba pataalengiile nizile iniluka ukuti ntali nu kutwalilila ukwika mano kuli vyakwe Leza pa nsita ili imwi kwene nu ku sukulu, fwandi napingwilepo ukuta. Napefile kuli Yeova nupya nalemvile kalata kuli ya kasambilizya kuyalondolwela ukuti nali nu kuta isukulu pa mpela ya mwaka kwene uwa. Pa mulandu wakuti nataile sana Yeova, natandike upainiya papo kwene sile.

Mu Julai 1957 natandike umulimo wa nsita yonsi umwi tauni lya Wellingborough. Nuzizye aina aapa Betele ya ku London ukuti yandondele umwina uwaelizye ukuomba sana mulimo wa upainiya wino tungaombela pamwi nawe. Umwina Bert Vaisey wansambilizye ivintu ivingi, wali a kasimikila mucincile uwangavwile ukutantika ningo imiombele ya mulimo wa kusimikila. Mu cilongano mwali ya nkazi akoloci 6, Umwina Vaisey alino nani. Kupekanya ukulongana nu kwasukapo kwalenzile ntwalilile ukutaila sana Yeova nu kulanga utailo uno nakweti.

Pa cisila ca kwikala insita inono mu cifungo pa mulandu nu kukana ukwingila usilika, twizile itulolana na Barbara painiya umuiyele. Twatwaline mu 1959 nupya twaipeelisye ukuya konsi kuno yali nu kututuma. Pa kutandika, yatutumile ku Lancashire impanga iyayela ku England. Lyene umu Januwale 1961, yangamile ukwi Sukulu Lya Mulimo wa Wene ilyali nu kuyako pa mwezi onga ku Betele ya ku London. Icanzungwisye i cakuti pa cisila ca kumala isukulu, yantumile mu mulimo wa kutandalila ivilongano. Pa milungu iili, umwangalizi wa ciputulwa uwamanyikisye umulimo uu wansambilizyanga mu musumba wa Birmingham nupya na Barbara kwene yamuzumilizye kusambililako. Lyene twaile mu kuombela ku vitungu vya Lancashire na Cheshire.

KUTAILA YEOVA ALI CINTU CAMPOMVU KUCITA LYONSI

Vikope ivipusanepusane ivili pa cikope conga: 1. Mapu iikulangilila incende kuno ya Stephen Hardy yaombiile. 2. Ya Stephen iikala panzi pali motoka pa kalimba ka kupeteka. 3. Ya Barbara, aci yakwe ya Stephen, yakufula umusalu umu kadisyi kwakwe pulasitiki. — Ala twaya mu kutandala ku Uganda

Lino twapuzanga umu Ogasiti 1962, twapokeliile kalata ukufuma ukwi ofesi lya musambo. Mukasi mwali mafoomu aakuzizyapo kuzanwa ukwi Sukulu Lya Gilyadi. Pa cisila ca kupepelapo, Barbara nani twasaine mafoomu nu kuyatuma zuwa zuwa ukwi ofesi lya musambo wakwe vino yatunenyile. Pa cisila ca myezi 5, twaile ku Brooklyn, mu musumba wa New York, ku kuyazanwa ukwi Sukulu Lya Gilyadi ilyalenga 38 ilyali nu kusenda imyezi 10.

Lino twali kwi Sukulu Lya Gilyadi twasambilile ivingi api Izwi Lyakwe Leza, iuvi lyakwe, na pa ina na ya nkazi umu nsi yonsi. Lino nali ni imyaka 24 ala mamane ali ni myaka 23, twasambilile ivingi kuli yano twali nayo mu kilasi. Nuvwanga ningo sana ukuombela pamwi nu mwina Fred Rusk cila wanda, uwali kasambilizya umwi Sukulu Lya Gilyadi. Cintu conga icicindame cino nasambilile ku mwina wii, i cakuti lyonsi lino nkwazwa umwi nanti ukumupandako mano, ndinzile ukuomvya Baibo. Pa ina aalandanga malyasi aakukomelezya lino twali uku sukulu, pali na ina aomvile imyaka iingi mu mulimo wa nsita yonsi ali wakwe ya Nathan Knorr, ya Frederick Franz, na ya Karl Klein. Nupya twasambilile ivingi ku Mwina A. H. Macmillan, uwatusambilizye pali vino Yeova wavwile antu yakwe lino ivintu vyatazile umwi uvi kutandika mu 1914 kwizafika ku kutandika kwakwe 1919!

TWAPEELWA UMULIMO UZE

Lino twali mupipi nu kumala isukulu, Mwina Knorr watunenyile ukuti yali nu kututuma ku Burundi ku Africa. Lilyo kwene sile twaile ku laibulale ya pa Betele pakuti tukalole umwi Buku Lya pa Mwaka impendwa yakwe ya kasimikila ali ku Burundi pa nsita iya. Nomba twazungwike ukuti patali pali ponsi apalangililanga impendwa yakwe ya kasimikila ali ku Burundi. Twali nu kuya ku ncende kuno umulimo wa kusimikila utaatazile uombwe, nupya twali nu kuya ku mpanga iyayelile mu Africa muno tutaamanyile ningo. Twasakamiile sana! Ipepo lyatwavwile ukuta ukusakamala.

Kuno twaile mukuombela, vyonsi sile vyapusiine sana na vino twamanyile na vino twaelizye, wakwe miceele, intambi, alino nu lulimi. Twali nu kutandika ukusambilila Cifrench. Nupya twalondekwanga ukuzana icifulo ukwakwikala. Lino papisile manda yaili pano twafikiile ku Burundi, umwina Harry Arnott wino twali nawe ukwi Sukulu Lya Gilyadi watutandalile lino waswililanga kuno waombelanga uku Zambia. Watwazwile kuzana ing’anda ya kwikalamo, iizile iya ing’anda ya kutandikilapo yakwe ya misyonali. Nomba pataalengiile, amu uteeko yatandike ukututukanya pano yatamanyile vili vyonsi pali ya Nte Yakwe Yeova. Lino sile twatandike ukuipakizya mulimo witu, amu uteeko yatunenyile ukuti yataali nu kutuzumilizya ukwikala mu mpanga iya ukwaula ivipepa ivyalangililanga ukuti umulimo witu wazumiliziwa. Icaulanda i cakuti twafumileko, nupya twaile itutandika uwikalo upya ku Uganda.

Twasakamile sana lino twayanga ku Uganda ukwaula ivitupa, nomba twataile Yeova. Umwina uwa ku Canada uwaombelanga ukwalondekwanga ya kasimikila aingi ku Uganda, walondolwelile wenga pali yano yakalolekesya pa antu aakwingila mu mpanga, nawe watuzumilizye ukwikala imyezi inono kufikila lino yali nu kutuzumilizya ukwikala mu Uganda. Nupya cico calangilile sile ukuti Yeova watwazwanga.

Ku Uganda ivintu vyapusiine sana na vino vyali ku Burundi. Lino twayanga uku Uganda, ala umulimo wa kusimikila watandika mpiti nanti icakuti kwali sile ya Nte Yakwe Yeova 28 mu mpanga yonsi. Mu cifulo cino twasimikilangamo twazananga aingi aalandanga Cizungu. Nomba pataalengile, twizile itwiluka ukuti pakuti twazwe alondesyanga ukusambilila, twalondekwanga ukusambilila ululimi longa pa ndimi zikalamba zino antu yavwanganga sana ku Uganda. Twatandike ukusimikila mu Kampala musumba ukalamba mu Uganda, kuno yavwanganga sana Ciluganda, fwandi twapingwilepo ukwika mano ku kusambilila ululimi luu. Catusendiile imyaka iingi pakuti tumanye ningo ukuvwanga ululimi luu, nomba ukucita vivyo kwalenzile ukuti twaomba ningo umulimo wa kusimikila! Twatandike ukumanya ningo vino yano twasambilizyanga Baibo yalondekwanga ukusambilila. Nayo kwene catandike ukuyangukila ukutulondolwela vino yayuvwanga pali vino yasambililanga.

KUTANDALA KUPUSANEPUSANE

Twali sana nu luzango ukwazwa antu kusambilila icumi. Nomba uluzango lwitu lwacizilepo lino yatunenyile ukuti tutandike ukutandalila ivilongano vyonsi mu mpanga ya Uganda. Akwi ofesi lya musambo lya ku Kenya yatunenyile ukuti tutandike ukupitana ukulonda incende ukungalondekwa ya painiya aiyele. Insita izingi antu aatatazile yalolepo ya Nte Yakwe Yeova yatupokeelelanga ningo sana. Yalenganga twauvwa ningo nupya yatupekanyizizyanga ni vyakulya.

Kwali ukutandala na kuze ukuiyele. Kufuma ku Kampala, napisile manda yaili ni sitima kuyafika ku Mombasa umusumba uwayela ku Kenya, lyene ukufuma kuku nakwezile uwato ukuya ku Seychelles pa cilila icayela pa Indian ocean. Lino papisile insita ukufuma mu 1965 kufika mu 1972, natandike ukuya na Barbara ku Seychelles. Pa nsita iya, kwali sile ya kasimikila yaili uku ncende iya, izile iyapanga iumba na pa cisila izile iyapanga icilongano. Insita yuze nayo natandalile aina ku Eritrea, ku Ethiopia, nu ku Sudan.

Ivintu vizile ivisenuka mu Uganda lino asilika yaposile uteeko aliyo iyatandika ukuteeka. Imyaka iyalondelilepo ivintu vyatazile sana, na cico cansambilizye ukuti cacindama kulalondela vino Baibo ikatunena ukuti tulinzile kulauvwila uteeko. (Mako 12:17) Pa nsita imwi, yonsi afumile ku mpanga zyuze aikalanga mu Uganda, yalondekwanga ukuyalembesya uku polisi iyayelile mupipi na kuno iikalanga. Lilyo kwene sile tuvwilile. Lino papisile insita, nemo na misyonali muze ale tuli na motoka tukupita mu Kampala ya kapokola ya uteeko aasizwala mayunifomu yatwimike. Tuvwile sana intete! Yatupeezile umulandu wakuti twalondelezyanga vimwi mu umfisolo nupya yatutwazile ku polisi kuno twaile itulondolola ukuti twali sweswe ya Misyonali. Twayanenyile ukuti twalembesya mpiti ku polisi nomba yatuvwile. Yatutwazile ku polisi iyayelile mupipi na kuno twikalanga. Tuvwile ningo lino kapokola uwamanyile ukuti twalembesizye watwiwisye nu kunena uwatulindanga ukuti atulekeleko twapita!

Pa nsita iya, ivintu vyatalanga sana ndi cakuti asilika yatwimika sana sana ndi cakuti iyakoleka. Nanti ciye vivyo, twapepanga lyonsi nupya tuvwanga ningo ndi cakuti yatuzumilizya kupita mu mutende. Icifileko i cakuti mu 1973, ya misyonali yonsi afumile ku mpanga zyuze, yayaneyile ukuti yafume mu Uganda.

Ya Stephen yakuomvya ci masyini ca kupuluntila. — Kupulinta *Mulimo Witu Uwa Wene* mu Abidjan, pa musambo wa ku Côte d’Ivoire

Muku uu wene yatutumile mukuombela ku Côte d’Ivoire ku West Africa. Kuu kwali u kusenuka na kuze kukulu: twali nu kutandika kusambilila intambi zipya, kutandika nupya kulalanda Cifrench insita zyonsi alino nu kuelezya ukwikala pamwi na ya misyonali afumile ku mpanga zyuze! Nupya kwene twaweni vino Yeova watwavwanga, antu amyenzo ifuuke yalondesyanga kukutika ukwi landwe lisuma. Swensi twaweni vino kutaila muli Yeova kwalenzile inzila zitu kuya izyololoke.

Lyene ukwaula ukwenekela Barbara wizile alwala kansa. Insita izingi twaswililanga ku Ulaya pakuti tukalolane na dokota. Nomba umu 1983 twizile itwiluka ukuti tutaali nu kutwalilila ukuombela mu Africa. Swensi sweili tuvwile sana uyi!

VINTU VYASENUKA

Barbara wizile alwalisya lino twaombelanga pa Betele ya ku London, nupya wizile afwa. Amu lupwa lwa pa Betele yatwavwile sana. Atwalane yamwi yangavwile ukusenuka nu kutwalilila ukutaila Yeova. Lyene twizile itulolana na nkazi umwi uwizanga umu kuombako pa Betele uwaomvileko upainiya uiyele nupya uwatemilwe sana Yeova. Twatwaline na Ann mu 1989, nupya tucili tukaombela pa Betele ya ku London.

Ya Stephen na ya Ann Hardy. — Tuli na Ann pa nkoleelo ya musambo upya uwa ku Britain

Kufuma umu 1995 kufika umu 2018, naipakizye ukuombako ngu mwimilizi wa cisinte (wino yamanga ukuti mwangalizi akatandalila maofesi), nupya natandalila impanga izipusanepusane mupipi na 60. Lyonsi lino natandalila impanga imwi, nalolanga vino Yeova akasakamala antu yakwe asi mulandu ni vikayacitikila.

Lino naombanga umulimo uu, mu 2017 naile imbombelako nu ku Africa. Nali ni nsansa kuyatandazya Ann ku Burundi pa muku wa kutandikilapo nupya swensi twazungwike pali vino antu aingi yasambilile icumi! Mu ncende ino nasimikilangamo ku ng’anda ni ng’anda umu 1964, ndakai mwaya iofesi lya musambo ilikaangalila ya kasimikila ukucila pali 15,500.

Nali sana nu luzango lino napokelile utantiko wa mitandalile kuno nali nu kutandalila mu 2018. Pa utantiko uwo pali ni mpanga ya Côte d’Ivoire. Lino twafisile mu musumba ukalamba uwa Abidjan, nuvwile kwati nafika ku mwitu. Lino naweni ipepala ilyalangililanga manambala yakwe foni aaina aombanga pa Betele, naweni ukuti umwina uwikalanga mu muputule uwakonkine nu muputule witu wali u mwina Sossou. Niwisye ukuti umwina wii wali umwangalizi wa musumba lino nali mu Abidjan. Nomba ataali aliwe. Wali u mwanakwe.

Amazwi yakwe Yeova yatwalilila ukuya acumi. Mu vintu vyonsi vino napitamo, nasambilila ukuti nga twataila Yeova, alalenga inzila zitu kuya izyololoke. Ndakai tukalondesya ukutwalilila ukuombela Yeova ukufikila lino tulingila umu nsi ipya isuma cuze.—Mapi. 4:18.