Ivyeo Vya Kuomvya Umu Kabuku Kakuti Swe Ina Klistu nu Mulimo Witu
DIZEMBA 7-13
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | AINA LEVI 10-11
“Mwatemwa Sana Yeova Ukucila Vino Mwatemwa Ulupwa”
(Aina Levi 10:1, 2) Ana yakwe Aaloni aonsi, Nadabu, na Abiu, cila muntu atoola icifutikilo, aikapo umoto nga asumbilamo ubani nu kupeela kuli Yawe. Lelo umoto uu, utali wamuzilo pa mulandu wakuti Yawe atapiile ilamulo kunoyali kuti yapeele. 2 Mukupumikizya Yawe atuma umoto nu kuyoca mpaka yafwa papo kwene.
it-1 Ifwa 1174
Cisi ca Muzilo
Umoto ni Vinunkile Ivisi Ivya Muzilo. Apa Aina Levi 10:1 izwi ilya Ciyebulai ilyakuti zar lyaomviwa kukulozya uku moto “utali uwa muzilo uno Yawe [Yeova] atapiile ilamulo kunoyali,” lelo ana yakwe Aloni Nadabu na Abiu, yaomvizye umoto kwene uwo icalenzile ukuti Yeova ayakome ukuomvya umoto. (Levi 10:2; Mpe. 3:4; 26:61) Lyene pa cisila, Yeova wanenyile Aloni ukuti: “Wewe pamwi na ana yako aonsi mutalinzile kwingila mwi Taalu lya Ukongano pa cisila ca kumwa waini nanti cimwi cikakola. Ndi mulacita cii, mulafwa. Isunde lii, lili nu kusungwa na amu mupanda wako onsi. Ulinzile kupusanya pakasi ka vintu vyakwe Leza ni vintu vyakuomvya pasilesile, pakasi ka vintu vyamuzilo ni vintu vyamifitalila. Ulinzile kusambilizya Aina Izlaeli amasunde yonsi yano napeela kunomuli kupitila muli Mose.” (Levi 10:8-11) Cii cikaloleka kwati Nadabu na Abiu yakolike na cii calenzile ukuti yaomvye umoto uno Leza atazumilizye. Limwi umoto uwo utali uwa muzilo pa mulandu ni insita, incende nanti inzila ino yauomvizye, nanti limwi yaomvizye ivinunkile ivipusane ni vyalondololwa pali Kufuma 30:34, 35. Fwandi Leza atayuvwilile uluse pa mulandu wakuti yakolike, lelo wayafulwile.
(Aina Levi 10:4, 5) Mose aama Misyaeli na Elizafani, ana aonsi yakwe Uziele, nyinalume wakwe Aaloni, nga ayanena ati, “Ndangini kuno mwize musende ivyala vya avyala inu, muvisisye pi Taalu lya Ukongano. Kavikini kunzi ya nsakwe.” 5 Caleka yiiza yalema ku nsalu zyazwite ivyala, nga yavitwala kunzi ya nsakwe, wakwe vino Mose wapeezile ilamulo.
(Aina Levi 10:6, 7) Lyene Mose anena Aaloni na ana yakwe aonsi, Eleaza na Itamali ati, “Mutikala ni nyele zyaula kusakula nanti kulepula ivyakuzwala vinu, kulanga ukuti mukulosya. Ndi mwacita vivyo, mumafwa, nupya Yawe angasokela iuvi lyonsi lya Ina Izlaeli. Lelo auzo Aina Izlaeli yangalosya imfwa ii, iyalenzilwe nu moto uno Yawe watumile. 7 Mutafuma mwi Taalu lya Ukongano, pano mungafwa pamulandu wakuti mwapaatulwa pa kumupaka amafuta akusolwela yakwe Yawe.” Caleka iyacita wakwe vino Mose wavwanzile.
w11 7/15 ifwa 31 pala. 16
Uzye Mwingila Umu Kupuza Kwakwe Leza?
16 Aloni umwina wakwe Mose wakweti intazi pa mulandu na vino ana yakwe yacisile. Elenganyini vino uvwile lino ana yakwe Nadabu na Abiu yapeezile umoto utali uwa muzilo kuli Yeova na lino wayakomile. Icacumi ukuti aonsi yaa yatali nu kulazanwa nupya na avyazi yao. Lelo kwali na vyuze. Yeova wanenyile Aloni na ana yakwe acisinka ukuti: “Mutikala ni nyele zyaula kusakula nanti kulepula ivyakuzwala vinu, kulanga ukuti mukulosya. Ndi mwacita vivyo, mumafwa, nupya Yawe angasokela iuvi lyonsi lya Ina Izlaeli.” (Levi 10: 1-6) Icisinka icuvwika. Tulinzile kutemwa sana Yeova ukucila vino twatemwa ya lupwa itu ataya ni cisinka kuli Leza.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Levi 10:8-11) Yawe anena Aaloni ati, 9 “Wewe pamwi na ana yako aonsi mutalinzile kwingila mwi Taalu lya Ukongano pacisila ca kumwa waini nanti cimwi cikakola. Ndi mulacita cii, mulafwa. Isunde lii, lili nu kusungwa na amu mupanda wako onsi. 10 Ulinzile kupusanya pakasi ka vintu vyakwe Leza ni vintu vyakuomvya pasilesile, pakasi ka vintu vyamuzilo ni vintu vyamifitalila. 11 Ulinzile kusambilizya Aina Izlaeli amasunde yonsi yano napeela kunomuli kupitila muli Mose.”
w14 11/15 ifwa 17 pala. 18
Tulinzile Ukuya Amuzilo Umu Vicitwa Vitu Vyonsi
18 Pakuti tuye asanguluke, tulinzile ukuomvya ningo Amalembelo nu kucita vino Leza akatuneena. Elenganyini Nadabu na Abiu ya mwana Aloni, aumoozilwe pa mulandu wakuti yaomvizye “umoto utali uwamuzilo,” limwi ala iyakoleka nu kukoleka. (Levi 10:1, 2) Lolini vino Leza wanenyile Aloni. (Welengini Aina Levi 10:8-11.) Uzye cii cikupiliula ukuti tutalinzile ukumwa uwengwa nanti panono sile lino tukuya uku kulongana? Elenganyini pali vii: Tusitungululwa na Masunde yakwe Mose. (Loma 10:4) Umu mpanga zimwi, ya kapepa yanji yakamwa uwengwa panono pa nsita ino yakulya icakulya lino yatatala yaya uku kulongana. Pano na mpiti kwene yaomvyanga yakapu yakwe waini 4 pakuzevya ucilo. Lino Yesu watandiike iciusyo ca mfwa yakwe, walesile asambi yakwe ukumwa waini uwali unkolanya wa wazi wakwe. (Mate. 26:27) Baibo yalesya ukumwa sana uwengwa nu kukoleka. (1 Kol. 6:10; 1 Tim. 3:8) Nupya kampingu wa Ina Klistu aingi atanga ayazumilizye ukumwa uwengwa nanti panono sile lino yakulondeka ukuomba imilimo imwi yakwe Leza iyamuzilo. Nomba, ivintu vikapusana ukulingana na vino caya uku mpanga izipusanepusane, nupya icacindama icakuti Aina Klistu yalinzile “kupusanya pakasi ka vintu vyakwe Leza ni vintu vya kuomvya pasilesile” pakuti ivicitwa vyao vyaya ivisanguluke ivikazanzya Leza.
(Aina Levi 11:8) Mutakezye ukulya inyama zii nanti ku kumya ivitumbi vyakwezyo. Inyama zii izyamifitalila kunomuli.
it-1 ifwa 111 pala. 5
Inyama
Amasunde aalandanga pa vyakulya yalandanga sile apa yantu atungululwanga na masunde yakwe Mose pano amazwi aya pa Aina Levi 11:8 akuti “Inyama zii izyamifitalila kunomuli,” yalozyanga sile uku Ina Izlaeli. Isunde ilyakanyanga antu ukulya inyama zimwi lyasizile lino imfwa yakwe Klistu Yesu yalenzile amasunde yakwe Mose yate ukuomba, nupya kwene antu yatandike ukukonka isunde lino Leza wapeezile Nowa pa cisila cakwe Mulamba Mukalamba.—Kolo. 2:13-17; Utan. 9:3, 4.
Kuwelenga Baibo
(Aina Levi 10:1-15) Ana yakwe Aaloni aonsi, Nadabu, na Abiu, cila muntu atoola icifutikilo, aikapo umoto nga asumbilamo ubani nu kupeela kuli Yawe. Lelo umoto uu, utali wamuzilo pamulandu wakuti Yawe atapiile ilamulo kunoyali kuti yapeele. 2 Mukupumikizya Yawe atuma umoto nu kuyoca mpaka yafwa papo kwene. 3 Lyene Mose anena Aaloni ati, “Walola! Vii, avili vino Yawe wavwanzile lino watile, ‘Onsi yano yakuntumikila yalinzile kucindika umuzilo wane. Ndasokolola ululumbi ku antu yane.’” Lelo Aaloni aimilila myaa! 4 Mose aama Misyaeli na Elizafani, ana aonsi yakwe Uziele, nyinalume wakwe Aaloni, nga ayanena ati, “Ndangini kuno mwize musende ivyala vya avyala inu, muvisisye pi Taalu lya Ukongano. Kavikini kunzi ya nsakwe.” 5 Caleka yiiza yalema ku nsalu zyazwite ivyala, nga yavitwala kunzi ya nsakwe, wakwe vino Mose wapeezile ilamulo. 6 Lyene Mose anena Aaloni na ana yakwe aonsi, Eleaza na Itamali ati, “Mutikala ni nyele zyaula kusakula nanti kulepula ivyakuzwala vinu, kulanga ukuti mukulosya. Ndi mwacita vivyo, mumafwa, nupya Yawe angasokela iuvi lyonsi lya ina Izlaeli. Lelo auzo aina Izlaeli yangalosya imfwa ii, iyalenzilwe nu moto uno Yawe watumile. 7 Mutafuma mwi Taalu lya Ukongano, pano mungafwa pamulandu wakuti mwapaatulwa pa kumupaka amafuta akusolwela yakwe Yawe.” Caleka iyacita wakwe vino Mose wavwanzile. 8 Yawe anena Aaloni ati, 9 “Wewe pamwi na ana yako aonsi mutalinzile kwingila mwi Taalu lya Ukongano pacisila ca kumwa waini nanti cimwi cikakola. Ndi mulacita cii, mulafwa. Isunde lii, lili nu kusungwa na amu mupanda wako onsi. 10 Ulinzile kupusanya pakasi ka vintu vyakwe Leza ni vintu vyakuomvya pasilesile, pakasi ka vintu vyamuzilo ni vintu vyamifitalila. 11 Ulinzile kusambilizya Aina Izlaeli amasunde yonsi yano napeela kunomuli kupitila muli Mose.” 12 Mose anena Aaloni na ana yakwe aonsi asile yaili, Eleaza na Itamali ati, “Tolini uwila wa usu uno watiusyala pa mawila akocela Yawe. Mupange umukate usi na citutumusi, alino muliile pipi na kavuwa, pamulandu wakuti uwila uwo uwamuzilo cuze. 13 Mukate uu, muulile mu Ncende yamuzilo, pamulandu wakuti cico kwene cili ciputulwa cino capeelwa kunuli pamwi na ana yako aonsi, ica pa mawila akocela Yawe. Pano avino napezilwe ilamulo. 14 Lelo wewe pamwi na amu ng’anda yako, mungalya inganga nu mwendo vino vyapeelwa wa mawila kuli Yawe, vyakwe yasimapepo. Mungavilila mu ncende ili yonsi yamuzilo. Amawila yaa, yapeelwa kunuli pamwi na ana yako aonsi na anaci. Ciputulwa cii capeelwa kunuli ukufuma pa mawila autandano yano aina Izlaeli yakapeela. 15 Yalinzile ukuleta umwendo ni nganga pamwi ni viputulwa vya mafuta vya mawila akoca akuswelula pa manso yakwe Yawe wa wila wakuswelula. Cii cili ciputulwa cako na ana yako wakwe vino Yawe wapeezile ilamulo.”
DIZEMBA 14-20
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | AINA LEVI 12-13
“Mwasambilila Uku Masunde Akalanda Pali Tembwe”
(Aina Levi 13:4, 5) Lelo ndi cakuti cilonda cikuloleka citiswe nupya cisi icizike ukuluta inkanda izingulwike icilonda, nga ni pipi litasangwike litiswe, lyene simapepo wiyo alinzile kusunga mulwale wiyo aikala wenga pa manda cinimbali. 5 Simapepo alinzile kulola mulwale nu kumuceceta nupya pa wanda uwalenga cinimbali, ndi cakuti mu kwelenganya kwakwe walola ukuti icilonda cikuloleka icili conga, citaombwike, simapepo alinzile kusunga mulwale aikale wenga nupya pa manda nayauze cinimbali.
Uzye Baibo Yaata Ukuomba Nanti Ikaomba Na Ndakai Kwene?
• Kusunga alwale yonga.
Isunde lino Leza wapezile Mose lyatile umulwale wakwe tembwe afwile ukusungwa wenga. Ya dokota yatamanyile ukuti vikwene ali vino cifwile ukuya na ndakai kwene, mpaka lino kwizile ukuya impungo imyaka nalimwi 700 iyapitapo.—Aina Levi vipande 13 na 14.
(Aina Levi 13:45, 46) Muntu wino walwala tembwe alinzile kuzwala insalu zilepoke, atalinzile kusakula inyele zyakwe. Alinzile kuvimba pa mulomo, nupya alinzile kupunda ale akuti, “Nene wamifitalila, nene wamifitalila!” 46 Mulwale wiyo ali nu kuya uwamifitalila mu nsita yonsi iya ulwale wakwe. Nupya alinzile kusungwa aikale wenga kunzi ya nsakwe.
Uzye Mwamanyapo Uli?
Ayuda ya mpiti yaatinanga sana ulwale wakwe tembwe. Ulwale uwo uwipisye ononanga inkanda nupya walenganga umuntu ata ukuloleka ningo. Ulwale uu utakweti umulembo. Lelo yonsi alwalanga tembwe yayasunganga yonga nupya kwayanga ukunena antu pakuti yamanye aalwile tembwe.—Aina Levi 13:45, 46.
(Aina Levi 13:52) Simapepo alinzile ukoca insalu iyo, pamulandu wakuti civuvume cikukulilako pa nsalu, cico cino cilinzile kononwa mu moto.
(Aina Levi 13:57) Lyene ndi cakuti civuvume calolekela pauze ukuti insalu ikuvuvuma nupya, mwine wa nsalu iyo alinzile kuyoca nupya.
it-2 ifwa 238 pala. 3
Tembwe
Ku vyakuzwala nu mu mang’anda. Tembwe wayanga nu kuvyakuzwala ivya mavumbu nanti vyakwe pamba, nanti ivyapangilwanga ni mpapa. Ulwale uu wafumiziwangapo kupitila mu kufula icintu cico nupya icintu kwene cico yacifumyanga uku ncende ukuli antu. Lelo ndi cakuti icintu cico icitandika ukuloleka katapakatapa nanti ciyenzulukile, yamanyanga ukuti ulwale uwo iwipisya nupya yocanga icintu cico. (Levi 13:47-59) Ndi cakuti mu ng’anda mwatandika ukuloleka vyakwe katapakatapa nanti viyenzulukile, simapepo wali nu kunena antu ukuti yatale yate ukwikala umu ng’anda iyo. Yali nu kufumya amawe nu kukolola ivu lyonsi umu ng’anda iyo, amawe yonsi ni ivu yali nu kuyavisumbila ku citumba ca kunzi ya musumba. Ndi cakuti yacita vyonsi vii alino ulwale uwo wawela nupya, ing’anda iyo yali nukuya ikowele nupya yali nu kuyonona. Lelo ndi cakuti ulwale uwo utawezile nupya, ing’anda iyo yali nu kusangululwa. (Levi 14:33-57) Cikaloleka kwati tembwe uwayanga uku vyakuzwala nanti umu ma ng’anda wali wa kuvuvuma, lelo kutaya usininkizyo ukalangilila vivyo.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Aina Levi 12:2) “Nena Aina Izlaeli ukuti ndu mwanaci wavyala umwana umonsi, ale waya uwamifitalila pa manda cinimbali, wakwe vino akaaya pa nsita ino akaya ku mwezi.
(Aina Levi 12:5) Mwanaci ndi wavyala umwana umwanaci, amaya uwamifitalila pa manda ikumi na yani, wakwe vino akaaya pa nsita ino akaya ku mwezi. Lyene alinzile ukwikala amanda yauze amakumi mutanda na mutanda, alino angaswefiwa ukufuma ku wazi wakwe uwa pakulela mu nsita iyo.
w04 5/15 ifwa 23 pala. 2
Visinka Ivyaya Mwi Buku Lya Aina Levi
12:2, 5—U mulandu ci uno umwanaci uwavyala umwana waelanga umukowele? Leza wapanzile antu ni vilundwa ivimalilike. Lelo pa mulandu nu luyembu luno twapyana, antu yatandike ukukwata ana asi yamalilike nupya ayembu. Amanda yano antu yayanga akowele pa cisila ca kuvyala umwana, alino na manda yauze wakwe manda yano umwanaci ali uku mwezi alino nu muntu akufumya imbuza ku onsi wakwe, viusyanga Aina Izlaeli pa luyembu luno yapyanyile ukufuma uku yavyazi yao. (Aina Levi 15:16-24; Masamu 51:5; Loma 5:12) Vino yacitanga pa kusangulula antu yayo vyaiusyanga ukuti umuntu umwi afwile ukupeela ilambo pa kukulula antu uku luyembu nu kulenga antu yaye amalilike nupya. Fwandi Masunde yali “akuyangalila kufika nu ku kwiza kwakwe Klistu.”—Galatiya 3:24.
(Aina Levi 12:3) Pa wanda uwalenga cinani umwana wiyo alinzile kusilamulwa.
wp18.1 ifwa.7
Uzye Baibo Yaata Ukuomba Nanti Ikaomba Na Ndakai Kwene?
• Insita ya kuzembululwa.
Isunde lyakwe Leza lyatile yafwile ukuzembulula umwana umonsi nga wakwanya amanda 8. (Aina Levi 12:3) Uwazi wakwe ya mutuutu ukatandika ukutimba pa cisila ca mulungu onga kufuma pa wanda wa kuvyalwa. Fwandi avyazi aaliko mpiti mu manda yakwe Mose, lino kutatala kwaya ni vipatala vya ndakai, yalolelanga mpaka umwana acila umulungu onga nga alino iyamuzembulula pakuti acingililwe.
Kuwelenga Baibo
(Aina Levi 13:9-28) “Muntu ali wensi ndi wakwata indwala yakwe tembwe alinzile kuletwa kuli simapepo. 10 Simapepo amucecete. Ndi cakuti pa nkanda pali icilonda icitiswe, cino cati cisangula ipipi ukuya litiswe, nupya muli nu ufila uvule, 11 icilonda cico indwala ikome yakwe tembwe. Simapepo alinzile kumunena ukuti uwamifitalila, nupya citakulondekwa kumuyalila wenga pano caticimanyika mpiti ukuti uwamifitalila cuze. 12 Ndi cakuti indwala yalimba inkanda umwili onsi, ukufuma ku mutwe kufika nu kutukando, 13 simapepo alinzile kumuceceta nupya. Ndi cakuti simapepo wasininkizya ukuti indwala yatilimba umwili onsi, alinzile ukunena mulwale ukuti muswepe, asi uwamifitalila. Nkanda yakwe yonsi yatiya itiswe, nga asi na mifitalila. 14 Lelo ukufuma pa nsita ino icilonda cilaloleka pa mwili wakwe, alaya uwamifitalila. 15 Simapepo alinzile kumuceceta nupya, alino ndi wazana icilonda, alinzile ukunena mulwale ukuti wene uwamifitalila. 16 Lelo lino icilonda capola, caya icitiswe nupya, mulwale wiyo alinzile ukuya kuli simapepo nupya. 17 Nupya kwene simapepo alinzile kumuceceta. Ndi cakuti icilonda icisanguka citiswe, ala umuntu wiyo muswepe. Simapepo alinzile kumunena ukuti muswepe.” 18 Muntu ali wensi ndi walwala cipute nomba capola, lyene pacisila 19 cimwi citiswe cavimba nanti kaliyala kayenzu nupya kaswepulukile kavimba pano pali cipute, umuntu wiyo alinzile ukuya kuli simapepo. 20 Simapepo alinzile kumuceceta, alino ndi cakuti kaliyala kaloleka uti akazike ukuluta inkanda izingulwike mu mbali, nga ni pipi mu kaliyala ilisanguka litiswe, simapepo alinzile ukunena umuntu wiyo ukuti wene uwamifitalila. Indwala yakwe tembwe alino ikutandika mu cipute. 21 Lelo ndi cakuti simapepo waceceta wazana ukuti ipipi mukasi ka kalyaala litasangwike ukuya litiswe, nupya kasi kazike ukuluta inkanda izingulwike kaliyala nomba iswepulukile, simapepo alinzile kusunga umuntu wiyo aikale wenga pa manda cinimbali. 22 Cilonda ndi cakuti caomboka, simapepo alinzile ukunena mulwale ukuti wene uwamifitalila, akweti indwala. 23 Lelo ndi cakuti icilonda cili wakwe vino wali pakutandika, nupya citaombwike, ale iciyazi sile pano pali cipute. Simapepo alinzile ukunena mulwale wiyo ukuti muswepe. 24 Muntu ndi cakuti ali ni ciyazi cino wapiile nu moto, lyene ciyazi casanguka citiswe nanti ciyenzulukile, nanti ciswepulukile, 25 simapepo alinzile kuceceta muntu wiyo. Ndi cakuti ipipi mu ciyazi lyatilisanguka litiswe, nupya ciyazi cikuloleka icizike ukuluta inkanda izingulwike ciyazi, ale indwala yakwe atembwe alino ikutandika mu ciyazi cino umuntu wapiile nu moto. Simapepo alinzile ukunena umuntu wiyo ukuti wene uwamifitalila. 26 Lelo ndi cakuti ipipi mu ciyazi litasangwike litaswe, nupya ciyazi citakuloleka icizike ukuluta inkanda izingulwike ciyazi, lelo iswepulukile, simapepo alinzile kusunga umuntu wiyo aikale wenga pa manda cinimbali. 27 Simapepo alinzile kuceceta mulwale nupya pa wanda uwalenga cinimbali. Ndi cakuti cikuombokela, ale ulwale wa nkanda wakwe tembwe. Simapepo alinzile kumunena ukuti wene uwamifitalila. 28 Lelo ndi cakuti ciyazi cili wakwe vino cali pakutandika, citakuombokela, iciswepulukile sile, ala asi tembwe. Simapepo alinzile ukunena umuntu wiyo ukuti wene muswepe. Pano cene iciyazi sile cino wapiile nu moto.
DIZEMBA 21-27
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | AINA LEVI 14-15
“Ukupepa Ukusanguluke Kukalondekwa Ukuya Ausaka”
(Aina Levi 15:13-15) Muntu wino wafumyanga ufila ndi walola ukuti watapola, alinzile kulolela pa manda cinimbali akuswefiwa kwakwe. Lyene afule insalu zyakwe nu kufulala umwili onsi na manzi aku kafukoka. Lyene ala waya muswepe. 14 Pa wanda uwalenga cinani alinzile kutoola ivipeele viili nanti ana ya nkunda yaili nu kutwala pa mulyango wi Taalu lya Ukongano pa manso yakwe Yawe, avipeele kuli simapepo. 15 Simapepo alinzile ukupeela icunyi conga ukuya uwila wa kwelela amaifyo. Lyene icunyi cuze ciye uwila wakoca. Vii, avili vino simapepo alinzile ukucita pa lutambi lwa kufuta amaifyo ya muntu wiyo pa mulandu wakuti akufumya ufila ku wonsi wakwe.
it-1 ifwa 263
Kufulala
Kwali imilandu ingi ino Aina Izlaeli yaisangulwilanga. Umuntu uwalwile tembwe nga wapola, aliwensi wino uwakumya uku vintu vino “umuntu wino akufumya ufila ku wonsi wakwe” watalemako, umonsi nga wafumya imbuza ku wonsi wakwe, Mwanaci wensi ndi waya ku mwezi, nanti umonsi nu mwanaci aapanga icupo yali nu kuya akowele nupya yaalinzile ukufulala. (Levi 14:8, 9; 15:4-27) Wensi aali umwi tenti umuli citumbi ca muntu nanti uwakumya uku citumbi wali nu kuya mukowele nupya walondekwanga ukusangululwa na manzi akusangulwilako. “Ndi cakuti umuntu mukowele wakana ukucita vivyo, wene yalinzile kumusukula umwi iuvi, pa mulandu wakuti watakowezya itaalu lyakwe Yawe.” (Mpe. 19:20) Ukufulala kukaomviwa ukukulangilila ukuya ni miyele isuma pa manso yakwe Yeova. (Masa. 26:6; 73:13; Eza. 1:16; Ezek. 16:9) Ukufulala ni izwi lya cumi lyakwe Yeova kuno manzi yakaimililako kwakwata sana amaka akusangulula.—Efes. 5:26.
(Aina Levi 15:28-30) Uwazi ndi wata ukufuma, umwanaci wiyo alinzile kulolela pa manda cinimbali. Alino ala waya muswepe kulingana nu lutambi. 29 Pa wanda uwalenga cinani, umwanaci wiyo alinzile kutoola ivipeele viili nanti utwana twa nkunda twili nga atwale kuli simapepo pa mulyango wi Taalu lya Ukongano pa manso yakwe Yawe. 30 Simapepo alinzile ukupeela icunyi conga wa wila wa kwelela amaifyo. Lyene icunyi cuze apeele wa wila wakoca. Vii, avili vino simapepo alinzile ukucita pa lutambi lwa kufuta amaifyo pa kuswefiwa kwa mwanaci akufumya uwazi pa manda mavule.
it-2 ifwa 372 pala. 2
Ukuya Uku Mwezi
Umwanaci yamulolanga ukuti umukowele ndi cakuti waya uku mwezi nanti “insita yaku mwezi yapitilila manda,” nupya umusanzi onsi uno umwanaci wiyo wikalapo nanti icintu icili consi cino wikalapo mu nsita iyo, nanti umuntu wino wakumya ivintu vivyo wayanga umukowele. Uwazi nga wata ukufuma, umwanaci wiyo walinzile kulolela manda 7 alino wali nu kuya umuswepe. Pa wanda uwalenga 8, umwanaci wiyo walinzile ukutoola ivipeele viili nanti utwana twa nkunda twili nu kutwala kuli simapepo, simapepo wapeelanga icunyi conga wa wila wa kwelela amaifyo lyene icunyi cuze wa wila wakoca.—Levi 15:19-30.
(Aina Levi 15:31) Yawe wanenyile Mose kuti asoke aina Izlaeli pamulandu wa mifitalila yao pakuti yatakowezya Itaalu lya Ukongano lino lyali pakasi ka nsakwe. Pano ndi yalikowizye, yangakomwa.
it-1 ifwa 1133
Incende ya Muzilo
2. Itenti lya ukongano nupya pacisila itempele. Mapekanyo yonsi, ukwikako nu musolo wa pi tenti lya kupepelapo alino nu musolo wa pi tempele vyali ivya muzilo. (Kufu. 38:24; 2 Mila. 29:5; Mili. 21:28) Ivintu ivyali pa musolo uulambo wa kupeelelapo malambo ni cakufulalilamo ica mukuwa. Ivintu vii vyali ivya muzilo. Antu sile yano yasangululwanga ali yano yayanga mu musolo wa ng’anda ya kupepelamo pa nsita iliyonsi, nupya umu nzila iliimwi kwene antu sile asanguluke ayano yayanga pa musolo wi tempele. Wakwe, umwanaci umukowele atali nu kulema icintu iciliconsi ica muzilo nanti ukuya umu ncende ya muzilo. (Levi 12:2-4) Nanti sile alino Aina Izlaeli yatwalilile ukuya akowele Leza walanzile ukuti yakowezyanga itenti lya kupepelapo. (Levi 15:31) Antu atwalanga amawila pakuti yasangululwe uku ulwale wakwe tembwe yapelelanga sile pa mulyango wi tenti lya ukongano. (Levi 14:11) Ndi cakuti umuntu umukowele walya inyama ya wila wa utandano api tenti lya kupepelapo nanti api tempele, wali nu kukomwa.—Levi 7:20, 21.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Aina Levi 14:14) Simapepo alinzile kutoola uwazi umwi wa wila wa cizumila mulandu nga apake pa nsongo yi kutwi lya kwilunji, pa cala ca kwilunji na pa cikando ca kwi kulu lya kwilunji lya muntu wino akuswefiwa.
(Aina Levi 14:17) Simapepo alinzile kutoola amafuta yamwi yano yasile pi kufi lyakwe, nu wazi umwi wa wila wa cizumila mulandu. Alino apake pa nsongo yi kutwi lya kwilunji, pa cala ca kwi kasa lilunji na pa cikando ca kwi kulu lilunji lya muntu wino akuswefiwa.
(Aina Levi 14:25) Simapepo alinzile kufyula umwana wa mfwele uwa wila wa cizumila mulandu. Alino atoole uwazi wa mfwele apake pa nsongo yi kutwi kwilunji na pa cala ca kwi kasa lilunji, alino na pa cikando ca kwi kulu lilunji lya muntu wino akuswefiwa.
(Aina Levi 14:28) Nupya atoole amafuta yamwi yano yali mwi kufi lyakwe nga apake pa nsongo yi kutwi lya kwi kasa lilunji lya muntu kwene wiyo akuswefiwa. Nupya apake ni cala ca kwi kasa lilunji, pamwi na pa cikando ca kwi kulu lilunji, papa kwene pano wali wapaka uwazi wa wila wa cizumila mulandu.
it-1 ifwa 665 pala. 5
Ikutwi
Lino ya simapepo yasoonsilwe umu Izlaeli, Leza wanenyile Mose ukutola uwazi wakwe suuku nu kupaka pa nsongo ikutwi li lunji lyakwe Aloni na lyakwe cila mwana umonsi wakwe Aloni, ukwikako nu ku makasa yao ailunji alino nu ku cikando ca kwi kulu lilunji, ukulangilila ukuti yuvwile vino yayanenyile ukucita, vino yaali nu kulaomba na vino yali nu kulapita vyali nu kulingana ni vintu ivyacitikanga pa nsita iya. (Levi 8:22-24) Kukolanako na vii, lino yasangululanga umulwale tembwe, isunde lyalanzile ukuti simapepo walinzile ukutola uwazi umwi wakwe suuku wino yapeelanga pa kwelela imembu na mafuta nu kupaka umulwale tembwe kunsongo iya kwikutwi li lunji. (Levi 14:14, 17, 25, 28) Nupya kwali ivikolaneko vino yacitanga ku monsi umuzya uwasoololapo ukutwalilila ukuombela musambazi wakwe amanda yonsi aumi wakwe. Ndi cakuti muntu wasoololapo ukucita vivyo yamutwalanga pa mulyango wa ng’anda alino musambazi wakwe amutulula ikutwi. Kutulula ikutwi kwalangililanga vino umuzya walondesyanga kutwalilila ukuya uwa cuvwila ku musambazi wakwe.—Kufu. 21:5, 6.
(Aina Levi 14:43-45) “Kuvuvuma ndi kwaloleka nupya mu ng’anda iyo, pacisila ca kufumya mawe yavuvume nu kukolola nga nu kutakasa cipya cipya, 44 simapepo alinzile ukuyalola. Ndi kuvuvuma kwati kukulilako, ng’anda iyo iye iyamifitalila. 45 Ng’anda iyo ilinzile koomolwa. Amawe yonsi, nsondo zya ng’anda iyo, ni ivu lyonsi lyapa citalang’anda, vyonsi visendwe nu kuya visumba ku citumba ca kunzi ya musumba.”
g 1/06 ifwa 14, kambokosi
Kuvuvuma—Ucuza nu Ulwani!
KUVUVUMA MU NSITA INO IVYALUMBULWA MULI BAIBO VYACITIKANGA
Baibo yalanda pa ‘kuvuvuma kwa mu ng’anda’ kuli kuti mukasi ka ng’anda kwene. (Aina Levi 14:34-48) Yamwi yakalanda nu kuti kuvuvuma kwene kuu yakwamanga nu kuti tembwe mwipisye, lelo kutaya usininkizyo pali cii. Usi mulandu na vino cali, masunde yakwe Leza yalondolwile ukuti aineco ya mang’anda yali nu kufumya amawe nu kukolola ivu lyonsi umu ng’anda iyo, amawe yonsi ni ivu yali nu kuyavisumbila “ku citumba ca kunzi ya musumba”. Ndi cakuti kuvuvuma kwatwalilila ing’anda yali nu kuya ikowele nupya yaali nu kuyomola nu kusumba vyonsi vino yomola. Masunde yaa yano Yeova wapeezile Aina Izlaeli, yakalangilila vino watemwa sana antu yakwe nu kuti akalonda yaya nu umi usuma.
Kuwelenga Baibo
(Aina Levi 14:1-18) “Yawe anena Mose ati, 2 “Yaa, ali malamulo ya lutambi lwa kuswefiwa kwa muntu wino wapoziwa kuli tembwe. Pa wanda uno mulwale wiyo ali nu kunenwa ukuti waswefiwa, alinzile kuletwa kuli simapepo. 3 Simapepo alinzile kumusenda kunzi ya nsakwe nu kumuceceta. Ndi cakuti ulwale wa nkanda wapola, 4 simapepo alinzile ukupeela ilamulo kuti yamuletele vyunyi vipuma viili vino Ayuda yakalya pamwi na kamusambo ka cimuti ca mukelide nga yamuletele na kasalu kayenzu alino na kamusambo ka isopu. 5 Lyene simapepo alinzile ukupeela ilamulo kuti yafyule icunyi conga, yacifyulile papela ya lweso umuli amanzi afumile mu kafukoka. 6 Simapepo alinzile kutoola icunyi cuze cino yatakomile, pamwi nu musambo wa cimuti ca mukelide, kasalu kayenzu alino na kamusambo ka isopu, avitimpike mu wazi wa cunyi cino yatiyafyula. 7 Simapepo alinzile kusansa uwazi maila cinimbali pa muntu wino akuswefiwa ku ndwala yakwe tembwe. Lyene alinzile kumunena ukuti wataswefiwa. Simapepo alinzile kuta icunyi cino yatakomile kuti cipapuke, kusalala mu vyalo. 8 Muntu wino waswefiwa alinzile ukufula insalu zyakwe, apele inyele zyonsi, alino afulale umwili onsi. Lyene umuntu wiyo waya muswepe. Angingila mu nsakwe, lelo alinzile ukwikala panzi yi taalu lyakwe pa manda cinimbali. 9 Pa wanda uwalenga cinimbali nupya alinzile ukupela inyele zyonsi, vilezu vyakwe, inkopyo zyakwe nga ni pipi lyonsi ilyaya pa mwili wakwe. Alinzile ukufula insalu zyakwe nu kufulala umwili onsi, lyene ale waswefiwa.” 10 Pa wanda uwalenga cinani alinzile ukuleta yasuuku yaili ni mfwele yakaci yonga, vyonsi vii vyaula ulema. Nupya alinzile ukuleta makilogalamu yatatu a usu utikinkanye na mafuta ya miolivi kuti uye uwila wa cakulya, nga ni ciputulwa conga pa viputulwa vitatu vyakwe lita wa mafuta ya miolivi. 11 Simapepo wino akuswefya mulwale wiyo amusende pamwi ni vya mawila vyakwe pa manso yakwe Yawe, pa mulyango wi Taalu lya Ukongano. 12 Lyene simapepo alinzile kutoola suuku wenga pamwi ni ciputulwa conga pa viputulwa vitatu vyakwe lita wa mafuta ya miolivi, nga avipele wa wila wa cizumila mulandu. Alinzile kuviswelula pa manso yakwe Yawe wa wila wakuswelula. 13 Simapepo alinzile kufyulila suuku mu Ncende Yamuzilo muno yakafyulila inyama zya mawila akwelela amaifyo na mawila yakoca. Uwila wa kwelela amaifyo uwakwe simapepo ndi vino nu wila wa cizumila mulandu uwakwakwe. Uwila wa cizumila mulandu uwamuzilo cuze. 14 Simapepo alinzile kutoola uwazi umwi wa wila wa cizumila mulandu nga apake pa nsongo yi kutwi lya kwilunji, pa cala ca kwilunji na pa cikando ca kwi kulu lya kwilunji lya muntu wino akuswefiwa. 15 Simapepo alinzile kutoola amafuta ya miolivi aitile pi kufi lyakwe ilimani. 16 Lyene atimpike umunwe wakwe wa kwi kasa lilunji mu mafuta, alino asanse amafuta nu munwe wakwe maila cinimbali pa manso yakwe Yawe. 17 Simapepo alinzile kutoola amafuta yamwi yano yasile pi kufi lyakwe, nu wazi umwi wa wila wa cizumila mulandu. Alino apake pa nsongo yi kutwi lya kwilunji, pa cala ca kwi kasa lilunji na pa cikando ca kwi kulu lilunji lya muntu wino akuswefiwa. 18 Mafuta yano yasyala pi kufi simapepo alinzile kupaka ku mutwe wa muntu wino akuswefiwa. Vii, avili vino simapepo alinzile ukucitila umuntu ulutambi lwa kufuta amaifyo pa manso yakwe Yawe.”
DIZEMBA 28–JANUWALE 3
IVYUMA IVYAYA UMWI IZWI LYAKWE LEZA | AINA LEVI 16-17
“Vino Mungasambilila Kuvyacitikanga pa Wanda Uwa Kufuuta Imembu”
(Aina Levi 16:12) Alinzile kutoola icifutikilo, azuzye makala ya moto ukufuma pa kavuwa. Alino atapule amakufi yaili ya ubani wa cinunkilo cisuma utonyoleke, alino aingile mu nsalu yakucingilila mu Ncende Yamuzilo kuluta.
Vino Tungasambilila Umwi Buku Lya Ina Levi
4 Welengini Aina Levi 16:12, 13. Elenganyini ivyacitikanga pa Wanda wa Kufuuta Maifyo: Simapepo mukulu wingilanga umwi itenti lya kupepelapo. Uu u muku wa kutandikilako ukwingila umwa Muzilo Ukuluta pa miku itatu ino wali nu kwingilamo pa wanda uwa. Ukwikasa lyonga walemanga umwakwika vinunkile, lyene ukwi kasa lyuze nako walemanga icakwikapo malasha akwaka. Watalanga aimilila apali insalu iyavimvile pa wingililo wa ncende ya Muzilo Kuluta. Walanganga mucinzi lino akwingila mu ncende ya Muzilo Kuluta aimilila na pa nkoleelo ya mbokosi ya upangano. Cayanga kwati ataimilila pa nkoleelo yakwe Yeova Leza! Lyene simapepo witilanga vinunkile pa malasha akwaka, lyene umuputule onsi wazuulanga icena cisuma nupya icinunkile. Lyene waswililanga mu ncende ya Muzilo Kuluta nu wazi wa nyama ya kupeela impolelwa. Fwandi watandikilangapo ukoca ivinunkile lino atatala wapeela uwazi wa kweleelwa maifyo.
(Aina Levi 16:13) Lyene mumu kwene pa manso yakwe Yawe Aaloni alinzile kwika ubani pa moto. Lyene icunsi ca ubani cimalenga kuti Aaloni atalola intupiko ya Mbokosi ya Upangano, pano angafwa.
Vino Tungasambilila Umwi Buku Lya Ina Levi
5 I vyani vino tungasambilila kuli vino yocanga ivinunkile pa Wanda wa Kufuuta Maifyo? Baibo ikalangilila ukuti mapepo ya antu yakwe Yeova aya nu utailo yaya wa vinunkile. (Masa. 141:2; Umbw. 5:8) Iusyini ukuti simapepo mukulu watwalanga ivinunkile pa nkoleelo yakwe Yeova mu mucinzi. Vikwene avino cikaya na kuli sweswe, lino tukupepa kuli Yeova tukaya nu mucinzi. Tukaya sana na katiina kuli aliwe. Tukataizya sana pali vino Kaumba wa uumbo onsi watuzumilizya ukuti twalanda nawe nu kupalama kuli aliwe, wakwe vino umwana akapalama kuli isi. (Yako. 4:8) Watwama ukuti tuye ya cuza yakwe. (Masa. 25:14) Tukataizya sana pi syuko lino watupeela icakuti tusilonda ukumusosya.
(Aina Levi 16:14, 15) Alinzile kutoola uwazi umwi wakwe cipambasi nu munwe wakwe. Alino asanse ku nkolelo ya ntupiko ya Mbokosi ya Upangano. Lyene uwazi umwi asanse maila cinimbali ku nkolelo ya Mbokosi ya Upangano. 15 Pacisila cakwe cico, alinzile kufyula imbuzi ya wila wa kwelela amaifyo ya antu. Alete uwazi wa mbuzi iyo mu Ncende Yamuzilo kuluta. Alino atoole uwazi uwo asanse pa ntupiko ya Mbokosi ya Upangano nga nu ku nkolelo ya Mbokosi ya Upangano, wakwe vino waliwacita nu wazi wakwe cipambasi.
Vino Tungasambilila Umwi Buku Lya Ina Levi
6 Iusyini ukuti simapepo mukulu watandikilangapo ukoca ivinunkile lino atatala wapeela impolelwa. Nga wacita vii, wasininkizyanga ukuti Leza watemwa pali vino wacita. I vyani vino tukusambililako kuli vivyo? Lino Yesu wali pano nsi wali nu kucita icintu cimwi icicindame sana ukuluta na pa kukuulula antu lino atatala wapeela umi wakwe ukuya impolelwa. I cani cico kwene? Wali nu kuvwila Yeova na ucisinka umi wakwe onsi pakuti Yeova akapokelele impolelwa yakwe. Lino Yesu wacisile vii walangilile ukuti ukuvwila Yeova ali cintu ca mpomvu ukucita umu umi witu. Yesu wali nu kutungilila nanti ukulanga ukuti Isi sile aliwe walinga ukuteeka.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Aina Levi 16:10) Lelo imbuzi yuze ino cipendwilo caticilanga ukuti iyakwe Azazeli, alinzile kuipela ipuma kuli Yawe, kuti acite ulutambi lwa kufuta amaifyo pa mbuzi iyo nu kuita kuti yapita mu lwanga kuli Azazeli.
it-1 ifwa 226 pala. 3
Azazeli
Wakwe vino mutumwa Paulo walondolwile, lino Yesu wapeezile umi wakwe umalilike pakuti afuute imembu zya yantu, waomvile umulimo ucindamisye ukucila uno “uwazi wakwe yacipambasi ya ngo’mbe nu wa mbuzi” vyaombanga. (Ayeb. 10:4, 11, 12) Fwandi waomvile umulimo kwati uwa mbuzi ya kufuuta imembu, “waitwisile umwineco macuzi itu,” ‘yamucisile pa mulandu na ucipote witu.’ (Eza. 53:4, 5; Mate. 8:17; 1 Pet. 2:24) “Wasenzile” imembu zyakwe yayo akataila umwi lambo lyakwe. Walangilile vino Leza akalonda ukufumyapo imembu izya yantu zyonsi sile. Fwandi umu nzila zii zyonsi imbuzi yakwe “Azazeli” yalangililanga ilambo lino Yesu Klistu wapeezile.
(Aina Levi 17:10, 11) “‘Mwina Izlaeli ali wensi nanti umwinamasi wino akwikala pakasi kao, ndi walya inyama ino mucili uwazi, Yawe ali nu kumusukula mu antu yakwe. 11 Pano umi wa ciumbwa consi waya mu wazi. Uli mulandu uno ne Yawe namupeelile uwazi pakuti mupepele umi winu pa kavuwa ipepo lya lutambi lwa kufuta amaifyo inu. Pano uwazi auno ukalipilwa pa maifyo inu.
w14 11/15 ifwa 10 pala. 10
Cino Tufwile Ukuyela Amuzilo
10 Welengini Aina Levi 17:10, NWT. Yeova wapeezile Aina Izlaeli isunde lya kuti yataalya “uwazi wa misango yonsi.” Ukusenka uku wazi—kulikuti uwa nyama nanti uwa muntu—ali cino umwina Klistu aliwensi afwile ukucita. (Mili. 15:28, 29) Tukauvwa sana intete nu kwelenganyapo sile ukuti Leza ‘angatukaana’ nu kutuzinga umu cilongano cakwe. Twatemwa sana Leza nupya tukalonda ukumuvwila. Nanti icakuti umi witu waya umu uzanzo, tutalazumila ukukana uvwila Leza nanti icakuti antu yamwi asi yakapepa yatupatikizya ukupondokela Yeova. Twatemwa Yeova nupya tukalonda ukumuvwila. I cumicumi twamanya ukuti antu yalaatuseeka pa mulandu wa kusenka uku wazi, nomba cino swemo twasoololapo u kuvwila Leza. (Yuda 17, 18) Uzye i cani icilaatwazwa ukwiusya lyonsi ukuti “cisi cakwezya” ukulya uwazi nanti ukuzumila ukwikwamo uwazi?—Malan. 12:23.
Kuwelenga Baibo
(Aina Levi 16:1-17) Yawe wavwanzile kuli Mose pacisila ca mfwa ya ana yakwe Aaloni yaili aonsi, yano yakomilwe lino yapezile umoto uwamifitalila kuli Yawe. 2 Yawe avwanga ati, “Nena munyonko Aaloni kuti ataingila insita ili yonsi mu Ncende Yamuzilo kuluta, kwi tundu lya nsalu yakucingilila, ku nkolelo ya ntupiko ya Mbokosi ya Upangano, pano angafwa pamulandu wakuti ne Yawe nkalolekela mwi kumbi papela ya ntupiko iyo. 3 Aaloni aingila mu Ncende Yamuzilo kuluta pacisila cakuleta kacipambasi ka wila wa kwelela amaifyo, na suuku wenga uwa wila wakoca.” 4 Lyene Yawe apeela malamulo yaa. Lino Aaloni atali aingile mu Ncende Yamuzilo kuluta, alinzile kufulala umwili onsi nu kuzwala vyakuzwala vyamuzilo, mwingila, kaputula, na tulibani. 5 Aina Izlaeli yonsi yalinzile ukupeela Aaloni yasawe yaili akupeela uwila wa kwelela amaifyo na suuku wenga uwa kupeela uwila wakoca. 6 Aaloni alinzile ukupeela cipambasi uwa wila wa kwelela amaifyo yakwe kuti acite ulutambi lwa kufuta amaifyo yakwe nga na maifyo ya amu ng’anda yakwe. 7 Lyene alinzile kutoola imbuzi ziili azitwale pa mulyango wi Taalu lya Ukongano pa manso yakwe Yawe. 8 Papa kwene apendole pa mbuzi ziili zizyo, aomvye amawe yaili. Iwe limwi lyalembwapo “Kuli Yawe” ni lyuze nalyo lyalembwapo “Kuli Azazeli.” 9 Aaloni alinzile kutoola imbuzi ino icipendwilo calanga ukuti imbuzi yakwe Yawe, aipeele ukuya uwila wa kwelela amaifyo. 10 Lelo imbuzi yuze ino cipendwilo caticilanga ukuti iyakwe Azazeli, alinzile kuipela ipuma kuli Yawe, kuti acite ulutambi lwa kufuta amaifyo pa mbuzi iyo nu kuita kuti yapita mu lwanga kuli Azazeli. 11 Aaloni alinzile ukupeela cipambasi kuti aye uwila wa kwelela amaifyo yakwe, alino acite ulutambi lwa kufuta amaifyo yakwe nga na maifyo ya amu ng’anda yakwe, alinzile ukufyula cipambasi uwa wila wa kwelela amaifyo yakwe. 12 Alinzile kutoola icifutikilo, azuzye makala ya moto ukufuma pa kavuwa. Alino atapule amakufi yaili ya ubani wa cinunkilo cisuma utonyoleke, alino aingile mu nsalu yakucingilila mu Ncende Yamuzilo kuluta. 13 Lyene mumu kwene pa manso yakwe Yawe Aaloni alinzile kwika ubani pa moto. Lyene icunsi ca ubani cimalenga kuti Aaloni atalola intupiko ya Mbokosi ya Upangano, pano angafwa. 14 Alinzile kutoola uwazi umwi wakwe cipambasi nu munwe wakwe. Alino asanse ku nkolelo ya ntupiko ya Mbokosi ya Upangano. Lyene uwazi umwi asanse maila cinimbali ku nkolelo ya Mbokosi ya Upangano. 15 Pacisila cakwe cico, alinzile kufyula imbuzi ya wila wa kwelela amaifyo ya antu. Alete uwazi wa mbuzi iyo mu Ncende Yamuzilo kuluta. Alino atoole uwazi uwo asanse pa ntupiko ya Mbokosi ya Upangano nga nu ku nkolelo ya Mbokosi ya Upangano, wakwe vino waliwacita nu wazi wakwe cipambasi. 16 Vii, avino Aaloni ali nu kucita pa lutambi lwa kuswefya Ncende Yamuzilo kuluta ku mifitalila ya ina Izlaeli nu ku maifyo yao. Alinzile kucitila ni Taalu lya Ukongano icili cimwi kwene pamulandu wakuti lyaya pa nsakwe ikowele. 17 Mwi Taalu lya Ukongano mutalinzile ukuya nanti umuntu wenga ndi Aaloni wingila ku kucita ulutambi lwa kuswefya Ncende Yamuzilo kuluta. Mutaya umuntu mpaka kufika nalino wamala ukucita ulutambi lwa kufuta amaifyo yakwe na maiyo ya amu ng’anda yakwe, nga na maifyo yi uvi lya ina Izlaeli.