Pãlele Ej Juon Menin Letok jãn Anij

1, 2. (1) Ta kajjitõk ko ekkã ad kajjitõk kaki kõn ro me ej kab m̦õj aer m̦are? (2) Etke jej kajjitõk rot kein? (3) Ta kajjitõk ko emãn jenaaj etali ilo katak in?

KWÕJ ke m̦õn̦õn̦õ ñe kwõj ilo̦k ñan iien kam̦are ko? Elõñ armej rej m̦õn̦õn̦õ in ilo̦k ñan iien rot kein kõnke rej jet iien ko rekam̦õn̦õn̦õ. Armej rein ruo me rej pojak in m̦are em̦õj aer tõreejab im relukkuun jejjet. Im kwõl̦ak lale turin mejãer, relukkuun m̦õn̦õn̦õ! Ilo raan in jutak in aerro, el̦ap aerro mejãn ettõñdikdik im rej kõtmãne bwe erro naaj m̦õn̦õn̦õ ippãn doon toõn wõt aerro mour.

² Meñe ãindein, elõñ ri pãlele ro rej jepel l̦o̦k wõt. Ro jet ejako aer m̦õn̦õn̦õ ippãn doon. Meñe jekõn̦aan bwe ro me rej kab m̦are ren m̦õn̦õn̦õ ippãn doon, ekkã ad kajjitõk: ‘Renaaj ke m̦õn̦õn̦õ wõt ippãn doon? Enaaj ke to kitien pãd en̦ aerro?’ Uwaak eo ñan kajjitõk kein ej wawa wõt ioon ta eo ri pãlele rein ruo renaaj kõm̦m̦ane. El̦aññe erro ej tõmak im jerbale naan in kakapilõk ko an Anij ñan ri pãlele ro, eokwe renaaj m̦õn̦õn̦õ wõt ippãn doon. (Jabõn Kõnnaan 3:5, 6) Rej aikuj kõm̦m̦ane men in bwe ren maroñ pãd wõt ilo yokwe eo an Anij. Jen kiiõ etale emãn kajjitõk ko im lale uwaakier jãn Baibõl̦. Kein kajuon, ta un ko rem̦m̦an unin an armej ro pãlele? Kein karuo, el̦aññe kokõn̦aan pãlele, wõn armej eo enaaj em̦m̦an im ekkar ñan kwe? Kein kajilu, ta ko kwõj aikuj kõm̦m̦ani bwe kwõn maroñ pojak in pãlele? Kein kaemãn, ta ko remaroñ jipañ ri pãlele ro bwe ren m̦õn̦õn̦õ wõt ãlikin aer m̦are?

TA UN KO REM̦M̦AN UNIN AN ARMEJ RO PÃLELE?

3. Etke ejjab juon men ejim̦we im ekkar ñe juon ej pãlele kõn un ko rejjab em̦m̦an?

³ Jet armej rej ba bwe el̦aññe juon ekõn̦aan m̦õn̦õn̦õ, ej aikuj pãlele. Rej ba bwe armej in eban m̦õn̦õn̦õ m̦ae iien ewõr rejetan. L̦õmn̦ak rot in elukkuun bõd! Ñan waanjoñak, ear ejjel̦o̦k pãleen Jijej. Ear ba bwe el̦aññe juon armej ejjel̦o̦k pãleen, men in ej ãinwõt juon menin letok. Ear rõjañ ro me remaroñe men in bwe ren kate er ñan kõm̦m̦ane. (Matu 19:11, 12, UBS) Rijjelõk Paul ear bareinwõt kwal̦o̦k jeraam̦m̦an ko me ewõr ippãn ro me ejjel̦o̦k pãleer. (1 Korint 7:32-35) Bõtab, Jijej im Paul rar jab kõm̦m̦an kien im ba bwe emo an jabdewõt armej pãlele. Ilo m̦ool, ñe jet rej “bõbrae an armej pãlele” ak m̦are, rej l̦oore juon iaan katak ko me rej itok jãn enjel̦ ro renana. (1 Timote 4:1-3) Bõtab, ñe ro jet rejjab pãlele, enaaj l̦apl̦o̦k aer iien ñan kõm̦m̦ani jerbal ko an Jeova. Eñin unin ejjab juon pepe em̦m̦an el̦aññe juon ej baj pãlele wõt kõn un ko rejjab jim̦we. Juon iaan un kein ej kõn wõt an kõn̦aan pãlele ãinwõt ro jet.

4. M̦okta jãn an l̦eo im lio jino juon baam̦le, etke eaorõk bwe en jim̦we im em̦m̦an pãd eo aerro?

⁴ Ak ewõr ke un ko rem̦m̦an unin an armej ro pãlele? Aet. Pãlele ej juon menin letok jãn Anij eo ad me el̦ap yokwe ippãn. (Jenesis 2:18) Kõn men in, elõñ men ko rem̦m̦an me rej wal̦o̦k ñe ruo armej rej pãlele. Ebar lõñ jeraam̦m̦an ko me ri pãlele ro remaroñ bõki. Ñan waanjoñak, m̦okta jãn an l̦eo im lio jino baam̦le, eaorõk bwe en jim̦we im em̦m̦an pãd eo aerro. Etke? Kõnke ajri ro rej aikuj dik im rũttol̦o̦k ilo juon baam̦le em̦m̦an me jemãer im jineer renaaj kwal̦o̦k yokwe ñan er, katakin er, im tõl er ilo mour ko aer. (Sam 127:3; Epesõs 6:1-4) Bõtab, ejjab un eo de in unin an armej ro m̦are, bwe en wõr nejier. Ebar wõr un ko jet.

5, 6. (1) Ekkar ñan Ekklisiastis 4:9-12, ta tokjãn ñe ruo armej rej epaake doon? (2) Ewi wãween l̦eo, lio, im Jeova rej ãinwõt juon eokkwal̦jil?

⁵ Jouj im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn eoon eo ilo jinoin katak in ippãn bar eoon kein. Eoon kein rej ba: “Ruo rem̦m̦anl̦o̦k jãn juon, bwe ippãer em̦m̦an on̦ean jerbal eo aer. Bwe el̦aññe rebuñ, juon enaaj kejerkak eo juon; a jerata ñan eo emake iaan ke ej buñ, im ejjel̦o̦k ippãn bwe en kejerkak e. Bar juon, el̦aññe ruo rej babu ippãn doon, ewõr aer mããn̦ãn̦; a ekõjkan an juon maroñ in mããn̦ãn̦ ñe emake iaan? Im el̦aññe juon armej emaroñ bõk anjo̦ ioon eo emake iaan, ruo renaaj maroñ in jum̦ae e; im epen tũm̦wi juon eokkwal̦ kõm̦m̦an jãn jilu to.”​—Ekklisiastis 4:9-12.

⁶ Eoon kein rej kõnono kõn aorõkin juon jem̦jerã. Ejjel̦o̦k pere bwe jem̦jerã eo ikõtaan ri pãlele ro elukkuun epaak. Eoon kein rej kwal̦o̦k bwe jem̦jerã rot in emaroñ jipañ ri pãlele ro ñan kaenõm̦m̦an, kõjparok, im jipañ doon. Bwe en lukkuun em̦m̦an pãd eo aerro, ewõr bar juon men rej aikuji. Eoon kein rej kaalikkar bwe epidodo an tũm̦ to eo me ruo iden. Bõtab, enaaj pen tũm̦wi juon eokkwal̦ kõm̦m̦an jãn jilu to. Jeova ej ãinwõt to eo kein kajilu. El̦aññe l̦eo im lio jim̦or rej kate er aolep iien ñan kabuñbũruon Jeova, eokwe kõtaan eo aer enaaj ãinwõt juon eokkwal̦jil. Kõn men in, kõtaan eo aer enaaj lukkuun epaak im ejjel̦o̦k juon emaroñ ko̦kkure.

7, 8. (1) Ta naan in kakapilõk eo Paul ear kwal̦o̦ke ñan Kũrjin ro me ejjel̦o̦k pãleer im epen aer dãpiji kõn̦aan ko aer? (2) Ta men eo em̦ool me Baibõl̦ ej ba bwe enaaj wal̦o̦k ñan ri pãlele ro?

⁷ Wãween eo wõt me ejim̦we bwe l̦eo im lio ren babu ak pãd ippãn doon ej ñe em̦õj aer m̦are. Ilo wãween in, erro maroñ jim̦or m̦õn̦õn̦õ ippãn doon kõn jeraam̦m̦an in. (Jabõn Kõnnaan 5:18) Meñe juon eo me ejjañin m̦are em̦õj an el̦l̦ã jãn iiõ ko me elukkuun kajoor kõn̦aan eo ñan babu ak pãd ippãn juon, jet iien emaroñ wal̦o̦k wõt kõn̦aan kein ñan e. El̦aññe ejjab kate, kõn̦aan kein an remaroñ tõll̦o̦k e bwe en kõm̦m̦ani m̦anit im mour ko rettoon. Anij ear kappeik Paul bwe en je naan in kakapilõk kein ñan ro me ejjel̦o̦k pãleer. Ear ba: “El̦aññe rejjab maroñ make iaaer, ren pãlele; bwe em̦m̦an ñe rej pãlele jãn ñe rej urur.”​—1 Korint 7:9; Jemes 1:15.

⁸ El̦aññe juon armej ekõn̦aan pãlele, ej aikuj kile bwe ri pãlele ro rej bar iioon apañ ko. Paul ear ba bwe ro em̦õj aer m̦are renaaj iiooni “inepata ko rej wal̦o̦k raan otemjej ippãn ri pãlele” ro. (1 Korint 7:28, UBS) Ri pãlele ro rej iioone inepata im apañ ko me ro ejjel̦o̦k pãleer reban iiooni. Kajjitõk eo in kiiõ, el̦aññe kwõj l̦õmn̦ak in pãlele, ta ko kwõmaroñ kõm̦m̦ani bwe en dikl̦o̦k am̦ inepata im l̦apl̦o̦k wõt am̦ m̦õn̦õn̦õ? Eokwe, m̦oktata kwõj aikuj kããlõt juon eo em̦m̦an im ekkar ñan kwe.

WÕN EO ENAAJ EM̦M̦AN IM EKKAR ÑAN KWE?

9. Ewi wãween Paul ear kwal̦o̦k bwe ekauwõtata ñan pãlele ippãn ro me rejjab karejar ñan Anij? Kwal̦o̦k juon waanjoñak.

⁹ Anij ear kappeik Paul bwe en jejel̦o̦k ñan Kũrjin ro kõn juon naan in kakapilõk eaorõk me rej aikuj l̦oore ñe rej kappok pãleer. Paul ear ba: “Jab kobaik kom̦ ilo jekkar ippãn ro rejjab tõmak.” (2 Korint 6:14) Ilo kar tõre ko an Paul, ekkã an ri kallib ro lukwõje ruo kau ippãn doon bwe ren maroñ kõjerbali ñan kapidodoik bwidej ko im kõm̦m̦ani jerbal ko jet. Paul ejel̦ã bwe el̦aññe juon ri kallib ear kobaiki ak lukwõje juon kau ekilep im ekajoor ippãn juon kau me eaidik im em̦õjn̦o̦, eokwe eban em̦m̦an an menin mour kein ruo jerbal ippãn doon. Menin mour kein ruo renaaj jim̦or eñtaan. Ejjel̦o̦k oktak men in jãn pãlele. El̦aññe juon Kũrjin ej koba ak pãleek juon eo me eoktak tõmak eo an, eokwe enaaj pen aerro mour im jerbal ippãn doon. Etke? Kõnke Kũrjin eo enaaj kõn̦aan pãd wõt ilo yokwe eo an Jeova bõtab eo pãleen emaroñ jab kõn̦aan. Men ko erro ej kaorõki el̦ap aer oktak jãn doon. Kõn men in, ebwe aerro naaj eñtaan ippãn doon. Eñin unin Paul ear jiroñ Kũrjin ro bwe ren pãlele “ilo Irooj wõt” ak ippãn Kũrjin ro wõt rem̦ool.​​—1 Korint 7:39.

10. Anij ejjab kõn̦aan bwe armej ro an ren pãlele ippãn ro me rejjab karejar ñan e. Ta eo ekkã an wal̦o̦k ñan Kũrjin ro me rejjab pokake Anij?

¹⁰ Ekabũrom̦õjm̦õj bwe jet Kũrjin rej l̦õmn̦ak bwe em̦m̦anl̦o̦k ñe rej pãleek juon eo eoktak tõmak eo an jãn aer make iaaer. Kõn men in, jet iaaer rejjab pokake naan in kakapilõk ko jãn Baibõl̦ eo, im rej pãleek juon eo ejjab jerbal ñan Jeova. Enañin aolep iien, armej rein rej inepata im iioon el̦ap apañ ko tokãlik. Rej make kile bwe em̦õj aer pãleek juon eo me ejjab kaorõki men ko me raorõktata ippãer. Kõn men in, el̦apl̦o̦k aer bũrom̦õj im ãinwõt ñe rej make iaaer. Eñjake in el̦apl̦o̦k an nana jãn kar eñjake eo rar bõke ke ekar ejjel̦o̦k pãleer. Bõtab, jej m̦õn̦õn̦õ bwe elõñ to̦ujin Kũrjin ro me ejjel̦o̦k pãleer rej tiljek wõt ñan Anij. Rej tiljek wõt im roñjaki naan in jipañ im tõl ko an Anij kõn pãlele. (Sam 32:8, UBS) Elõñ iaaer rekõn̦aan pãlele, bõtab rej kõttar wõt m̦ae iien eo me renaaj loe juon eo ejejjet im ekkar ñan er ibwiljin ro me rej kabuñ ñan Jeova Anij.

11. Ta ko remaroñ jipañ eok bwe kwõn kõm̦m̦ane juon pepe em̦m̦an ñe kwõj kappok pãleem̦? (Jouj im bar lale bo̦o̦k eo, “Wõn Eo Enaaj Jejjet im Ekkar ñan Ña?”)

¹¹ El̦aññe kokõn̦aan pãlele, jouj im keememej bwe ejjab aolep ri karejar ro an Jeova renaaj ekkar im jejjet ñan kwe. Kwõn kappukot juon eo me enaaj pidodo am̦ mour ippãn. Kwõn kappukot juon eo me kõttõpar ko an ñan karejar ñan Jeova rej ãinl̦o̦k wõt kõttõpar ko am̦. Em̦m̦an ñe kwõj pukot juon eo me el̦ap an yokwe Anij ãinwõt kwe. Ri karejar eo etiljek im mãlõtlõt ear kõm̦m̦ani elõñ katak ko ñan jipañ eok kappukot juon eo ekkar ñan kwe. Jouj im lukkuun etale katak kein im jar kaki. Kõtl̦o̦k bwe naan in kakapilõk kein jãn Baibõl̦ ren jipañ eok ilo am̦ kõm̦m̦ane pepe in eaorõk.a​​—Sam 119:105.

12. (1) Ta m̦anit eo kõn pãlele me ej wal̦o̦k ilo elõñ aelõñ ko? (2) Ta waanjoñak eo ilo Baibõl̦ me emaroñ jipañ rũtto ro ñe rej kappok pãleen eo nejier?

¹² Ilo elõñ aelõñ ko, ej juon m̦anit bwe ro jemen im jinen ren pukotl̦o̦k juon pãleen eo nejier. Ekkar ñan m̦anit kein an armej rein, rũtto ro rej aikuj kõm̦m̦ane pepe in eaorõk kõnke el̦apl̦o̦k aer jel̦ã im imminene ilo mour in jãn ro nejier. Ekkã an ri pãlele ro m̦õn̦õn̦õ ippãn doon kõn karõk jab in, ãinwõt kar armej ro ilo iien ko etto ilo Baibõl̦. Ñan waanjoñak, Ebream ear jilkinl̦o̦k ri jerbal eo an bwe en pukot juon pãleen Aisak. Rũtto ro ilo raan kein remaroñ bar katak jãn joñak in em̦m̦an. Ebream ear jab kappok kõrã rot eo me ej itok jãn baam̦le ko reutiej im elõñ aer jããn. Ear kate joñan wõt an maroñ ñan pukote juon pãleen Aisak jãn ibwiljin armej ro me rar kabuñ ñan Jeova.b​​—Jenesis 24:3, 67, UBS.

TA KO KWÕJ AIKUJ KÕM̦M̦ANI BWE KWÕN MAROÑ POJAK IN PÃLELE?

13, 14. Ewi wãween naan in kakapilõk eo ilo Jabõn Kõnnaan 24:27 emaroñ jipañ juon likao me ej l̦õmn̦ak in pãlele?

¹³ El̦aññe kwõj l̦õmn̦ak in pukot juon pãleem̦, em̦m̦an kwõn kajjitõk ippam̦ make, ‘Ipojak ke?’ Uwaak eo ñan kajjitõk in ejjab pedped wõt ioon eñjake ko am̦ kõn am̦ yokwe juon armej. Ejjab pedped wõt ioon am̦ kõn̦aan bwe en wõr rejetam̦, kõn̦aan babu ak pãd ippãn juon, ak kõn̦aan bwe en wõr nejũm̦. Ejjel̦o̦k jorrããn ilo men kein, bõtab men kein rejjab kaalikkar bwe kwõ pojak in pãlele. M̦okta jãn an juon m̦are, ej aikuj l̦õmn̦ak im lukkuun lale el̦aññe epojak in kõm̦m̦ani eddo ko jãn Anij ñan ri pãlele ro.

¹⁴ Juon likao me ej kappok rejetan ej aikuj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn naan in kakapilõk in jãn Baibõl̦ eo: “Kwõn jab kalõk m̦weo im̦õm̦ im kõm̦m̦an am̦ baam̦le m̦ae iien eo jikin kallib eo am̦ ej dedel̦o̦k, im kwõjel̦ã ke kwõmaroñ in mour jãne.” (Jabõn Kõnnaan 24:27, UBS) Ta mel̦el̦ein eoon in? Ilo iien ko etto, el̦aññe juon em̦m̦aan ear kõn̦aan pãlele im ‘kõm̦m̦an an baam̦le,’ ear aikuj kajjitõk ippãn make m̦okta, ‘Ipojak ke in kabwe aikuj ko an lio ippa im ajri ro nejũm̦ro?’ Em̦m̦aan in ear aikuj jerbal m̦okta im lale atake eo an. Naan in kakapilõk in ej bar jerbal ñan kõj rainin. El̦aññe juon em̦m̦aan ej kappok rejetan, ej aikuj kõpooj e make ñan aolep eddo kein an rekããl. Ej aikuj wõr an jerbal toõn wõt an ãjmour. L̦eo ej aikuj kabwe aikuj ko an kõrã eo im ajri ro. Ej aikuj roñjake er im mel̦el̦e kõn eñjake ko aer, im ej aikuj katak Baibõl̦ ippãer im jipañ er bwe ren epaake Anij. El̦aññe ejjab kõm̦m̦ane men kein, Baibõl̦ eo ej ba bwe enanal̦o̦k em̦m̦aan in jãn ro me rejjab tõmak!​—1 Timote 5:8.

15. Ta ko juon jiroñ ej aikuj kõm̦m̦ani bwe en pojak in m̦are?

¹⁵ Ñe juon jiroñ ak kõrã ej m̦are, eokwe mel̦el̦ein bwe em̦õj an errã bwe enaaj kõm̦m̦ani aolep men ko Anij ekõn̦aan bwe kõrã ro me ewõr pãleer ren kõm̦m̦ani. Bok in Jabõn Kõnnaan ej kwal̦o̦k kõn kain kõrã rot eo epol̦õmãn im em̦m̦an. Kõrã in ejel̦ã kun̦aan im ej kwal̦o̦k wãween ko rem̦m̦an. Eñin ej jet iaan men ko me kõrã ro rej aikuji ilo aer jipañ l̦õm̦aro pãleer im lale ajri ro nejier. (Jabõn Kõnnaan 31:10-31) Em̦m̦aan im kõrã ro me rej m̦õkaj in pãlele meñe rejjañin pojak rej lukkuun kaalikkar bwe el̦ap aer l̦õmn̦ak kõn er make. Rejjab l̦õmn̦ak kõn ewi wãween renaaj kõm̦m̦ane ijo kun̦aaer ñan eo pãleer. Bõtab, men eo eaorõktata ej bwe armej in ej aikuj pojak in l̦oore naan in kakapilõk ko an Anij ñan ri pãlele ro.

16, 17. Ta naan in kakapilõk ko jãn Baibõl̦ eo me ro im rej l̦õmn̦ak in pãlele rej aikuj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kaki?

¹⁶ Bwe juon en maroñ pojak in m̦are, ta ko ej aikuj bar kõm̦m̦ani? Ej aikuj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn eddo ko me Anij ear lel̦o̦k ñan l̦eo im lio. Juon likao ej aikuj jel̦ã ta ko ej aikuj kõm̦m̦ani ãinwõt ke Anij ear jitõñ e bwe en bõk eddon lio im ajri ro nejierro. Anij ear jab lel̦o̦k ñan e eddo in bwe en kõjerbale ilo nana im ilo lãj. Likao in ej aikuj l̦oore joñak eo an Jijej. Jijej ej bõran eklejia eo im em̦m̦an an kõm̦m̦an ñan ro doon. (Epesõs 5:23) Bareinwõt, jiroñ eo ej aikuj jel̦ã im mel̦el̦e kõn ijo kun̦aan ãinwõt lio pãlele. Ñan waanjoñak, enaaj ke m̦õn̦õn̦õ in kõttãik e ñan l̦eo pãleen? (Epesõs 5:22) Em̦õj an kadede pãd ium̦win pein Jeova im Kũraij. (1 Korint 11:3) Ak kiiõ ke em̦õj an m̦are, ej aikuj bar kõttãik e make ñan l̦eo pãleen. Mel̦el̦ein men in bwe kiiõ ej aikuj kõttãik e ñan Jeova, Kũraij, im l̦eo pãleen. Enaaj ke m̦õn̦õn̦õ in jipañ im kõttãik e make ñan tõl eo an l̦eo ippãn me ejjab weeppãn? El̦aññe jiroñ in ejjab kõn̦aan kõm̦m̦ane men in, eokwe em̦m̦anl̦o̦k ñe en jab pãlele.

¹⁷ Ri pãlele ro rej aikuj pojak aolep iien ñan jipañ im kõm̦m̦an bwe eo pãleer en m̦õn̦õn̦õ. (Pilippai 2:4, UBS) Ewi wãween remaroñ kõm̦m̦ane men in? Eokwe Paul ear ba: “Jabdewõt iaami en yokwe lio pãleen im ãinwõt e, im bareinwõt lio en kautiej l̦eo pãleen.” Anij ear jipañ Paul bwe en kile bwe ej menin aikuj bwe em̦m̦aan ro ren make kile bwe lim̦aro pãleer rej lukkuun kautiej er. Im ej menin aikuj bwe kõrã ro ren make kile bwe l̦õm̦aro pãleer rej lukkuun yokwe er.​—Epesõs 5:21-33.

18. Etke ro rej jerã (ak date) rej aikuj jel̦ã dãpij kõn̦aan ko aer?

¹⁸ Ñe juon likao im jiroñ rej l̦õmn̦ak in pãlele, remaroñ kõm̦m̦an aer iien ippãn doon m̦okta ñan lale el̦aññe erro ekkar ñan doon. Iien kein rejjab baj iien limo bajjek wõt. Ej iien kal̦apl̦o̦k aerro jel̦ã kajjien doon im katak kilen jerbal ippãn doon. Ej iien aerro lale el̦aññe ekkar im ejim̦we bwe erro en m̦are. Ej bareinwõt iien ñan aer jel̦ã kilen dãpiji kõn̦aan ko aerro! Etke? Kõnke erro l̦ak pãd turin doon, elukkuun pidodo an jiktok kõn̦aan ko ñan kõm̦m̦ani men ko me ej ñan ro wõt me em̦õj aer m̦are. Ilo m̦ool, Anij ear letok ñan l̦eo im lio kõn̦aan in bwe erro en kwal̦o̦k aerro yokwe doon. Bõtab, el̦aññe likao im jiroñ in rej lukkuun yokwe doon, erro ban kõm̦m̦ani jabdewõt men ko me remaroñ ko̦kkure jem̦jerã eo aer ippãn Anij. (1 Korint 13:5, UBS) Kõn men in, el̦aññe kwõj jerã (ak date), kwõn kate eok im dãpiji kõn̦aan ko am̦. Am̦ kõm̦m̦ane men in ilo iien rot in enaaj jipañ eok ilo aolep men ko kwõj kõm̦m̦ani ilo mour eo am̦, meñe kwõnaaj m̦areiki armej eo ak jab.

TA KO KWÕJ AIKUJ KÕM̦M̦ANI BWE KOMIRO EN M̦ÕN̦ÕN̦Õ WÕT IPPÃN DOON?

19, 20. Etke l̦õmn̦ak ko an Kũrjin ro rem̦ool kõn pãlele eoktak jãn l̦õmn̦ak eo an elõñ armej ilo raan kein? Jouj im kwal̦o̦k juon waanjoñak.

¹⁹ Bwe l̦eo im lio ren maroñ m̦õn̦õn̦õ ippãn doon toõn wõt aer mour, rej aikuj lukkuun kõjparoke kallim̦ur eo aerro ñan doon. Ñe ruo armej rej m̦are, mel̦el̦ein bwe erro ej jinoe juon mour ekããl ippãn doon. Rej jinoe juon mour me Jeova ear karõke bwe en pãd ñan indeeo. (Jenesis 2:24) Ekabũrom̦õjm̦õj bwe ejjab ãindein an armej ro l̦õmn̦ak rainin. Ilo jet aelõñ ko, ñe ruo armej rej m̦are, ekkã an armej ro ba bwe ãinwõt ñe rej lukwõj ruo to ippãn doon. Loklok in to kein ruo ej kõkkar kõn l̦õmn̦ak ko an armej in raan kein kõn pãlele. Etke jejaam̦ ba men in? Kõnke epidodo lukwõje ruo to ippãn doon, im ebar pidodo jel̦ate el̦aññe rekõn̦aan.

²⁰ Elõñ armej in raan kein rej watõk pãlele ãinwõt juon men me remaroñ kajju ilo̦k jãne ilo iien eo rekõn̦aan. Rej kijooror in pãlele kõnke rej l̦õmn̦ak bwe enaaj po kõn̦aan ko aer. Bõtab, rej l̦õmn̦ak bwe el̦aññe renaaj iioon jidik apañ ko, eokwe remaroñ jepel. Kwõj ke keememej waanjoñak eo jãn Baibõl̦ kõn eokkwal̦jil ak to ko jilu me rar lukwõji ippãn doon? Eñin ej kain to ko rekõn kõjerbali ilo waan ejjerakrõk ko kõnke relukkuun pen im reban mejal̦, meñe emaroñ itak kõto im l̦añ ko rel̦l̦ap. Ãindein karõk eo an Anij ñan ruo armej ñe rej m̦are. Ear karõke bwe erro en pãd wõt ippãn doon ñan indeeo. Jab mel̦o̦kl̦o̦k naan ko an Jijej ke ear ba, ‘Men eo Anij ear kobaik, armej en jab kõjepele.’ (Matu 19:6) El̦aññe kwõnaaj m̦are, kwõj aikuj bõk ejja l̦õmn̦ak in ejim̦we. Kallim̦ur in amiro ñan doon ejjab juon men me komiro naaj eñtaan im eddodo kake, ãinwõt an elõñ armej ba.

21. (1) Ta eo l̦eo im lio rej aikuj kate er ñan kõm̦m̦ane? (2) Ta eo emaroñ jipañ er ñan kõm̦m̦ane men in?

²¹ Ej aikuj jim̦we im em̦m̦an wãween an l̦eo im lio l̦õmn̦ak kõn doon. El̦aññe rej kate er bwe ren kalimjek wõt men ko rem̦m̦an im jerbal ko rem̦m̦an an eo juon, eokwe enaaj em̦m̦an pãd eo aerro. Elõñ armej rej ba bwe ejjel̦o̦k juon emaroñ kalimjek wõt men ko rem̦m̦an ippãn eo pãleer, kõnke ekkã an kõm̦m̦an bõd. Ejim̦we ke l̦õmn̦ak in? Ebõd. Etke? Kõnke meñe jej likjab jãn iien ñan iien, jejel̦ã bwe Jeova ej kalimjek wõt men ko rem̦m̦an me jej kõm̦m̦ani. Juon iaan ro me ear je bok in Sam ear kajjitõk: “El̦aññe Kwe, O Jeova, Kwõnaaj kakõl̦l̦e jerawiwi ko, O Irooj, wõn enaaj jutak?” (Sam 130:3) Joñak in em̦m̦an an Anij emaroñ jipañ ri pãlele ro. L̦õm̦aro im lim̦aro rej aikuj jim̦or kate er ñan kalimjek wõt men ko rem̦m̦an ippãn doon im m̦õkaj in jol̦o̦k an doon bõd.​—Epesõs 4:32.

22, 23. Etke Ebream im Sera rej juon joñak em̦m̦an ñan ri pãlele ro ilo raan kein?

²² Ilo an to l̦o̦k wõt an l̦eo im lio pãd wõt ippãn doon, enaaj l̦apl̦o̦k wõt aerro m̦õn̦õn̦õ im jokwane. Baibõl̦ eo ej kwal̦o̦k kõn ri pãlele ro etaer Ebream im Sera ilo iien eo ke rej rũtto. Ãinwõt kõj, rar bar iioon elõñ apañ ko ilo mour. Ñan waanjoñak, bõlen Sera ear 60 jim̦a an iiõ ke ear ilo̦k jãn ijo jikin etan Õr. Lel̦l̦ap in ear aikuj ilo̦k jãn jikin in em̦m̦an im etal im jokwe ilo em̦ nuknuk ko toõn wõt an kar mour. Emaroñ kar pen ñan e, bõtab ear kõttãik e make ñan Ebream, l̦eo ippãn. Kõrã in ear juon ri jipañ eo el̦ap tokjãn ñan Ebream. Ear m̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦ane ijo kun̦aan bwe en tõprak pepe ko Ebream ej kõm̦m̦ani. Sera ear m̦ool ilo an kar kõttãik e make. Joñan an kar kõttãik e, ewõr iien ko ear ba “ilo bũruon” bwe Ebream ej irooj eo an. (Jenesis 18:12; 1 Piter 3:6) An kautieje Ebream ear itok jãn bũruon.

²³ Mel̦el̦ein ke bwe aolep iien Ebream im Sera rar errã ippãn doon? Ejjab. Ñan waanjoñak, juon iien Sera ear kwal̦o̦k juon an l̦õmn̦ak ñan l̦eo ippãn. Men in ear lukkuun “eddo im̦aan mejãn Ebream.” Mekarta, Jeova ear jiroñ Ebream bwe en roñjake lio ippãn. Kõn men in, Ebream ear kõttãik e make im roñjake Sera. Kõn wõt an kar roñjake Sera, baam̦le eo aerro ear iioon elõñ jeraam̦m̦an ko. (Jenesis 21:9-13) Aolep ri pãlele ro rainin, ekoba ro me rar m̦are ium̦win elõñ iiõ, remaroñ katak jãn joñak in em̦m̦an an Ebream im Sera.

24. (1) Ewi wãween ri pãlele ro remaroñ bõktok nõbar ñan Jeova Anij? (2) Etke ri pãlele rein rej bõktok nõbar ñan Jeova?

²⁴ Ilo eklejia ko wõj ipel̦aakin lal̦ in, elõñ to̦ujin ri pãlele ro rej lukkuun m̦õn̦õn̦õ ippãn doon. Ñe ri pãlele ro rej m̦õn̦õn̦õ ippãn doon, rej bõktok nõbar ñan Anij. Etke? Kõnke kõrã rein rej lukkuun kõttãik er make ñan l̦õm̦aro ippãer, im em̦m̦aan rein rej lukkuun yokwe im kaorõk kõrã rein pãleer. Rej jim̦or jerbal ippãn doon im kate er bwe kõn̦aan ko an Jeova ren m̦oktata ilo aolep men ko rej kõm̦m̦ani. El̦aññe kwõj l̦õmn̦ak in m̦are, jouj im kããlõt juon rejetam̦ ilo mãlõtlõt. Kwõn lukkuun kõpooje eok make m̦okta. Kate eok bwe komiro eo pãleem̦ en yokwe wõt doon im aenõm̦m̦an wõt ippãn doon bwe en bõktok nõbar ñan Jeova Anij. Ilo wãween in, komiro eo pãleem̦ naaj jipañ doon ñan pãd wõt ilo yokwe eo an Anij.