Ta Eo Anij Ekõnan Bwe Jen Kõmmõne?
“Bwe eñin yokwe Anij, bwe jen kejbãrok kien ko An; im kien ko An re jab erro.”—1 JOHN 5:3.
1, 2. Etke ejjab menin ilbõk bwe Anij ewor menin aikwij ko an ñõn ro rej kõnan kabuñ ñõn e ilo wãwen eo ej buñburuen kake?
“KABUÑ EO AÕ ebwe an ju-buruõ kake!” Ejjab men eo ekkã an armij ba kake in ke? Ak, ilo mol, kajitõk eo ej aikwij, “Kabuñ eo aõ ej kamõnõnõik ke Anij?” Aet, ewor menin aikwij ko an Anij ñõn ro rej kõnan kabuñ ñõn e ilo wãwen eo emõn ibben. Menin ej aikwij kailbõk ke kij? Ejjab lukkun. Jen baj ba ewor juõn imõm make eo eaibujuij, eo ej kab mwijlok am kõkãle im ear lap wõnãn. Kwon kar kõtlok ke an jabdewõt armij jokwe ie? Kwo jamin kar! Jabdewõt eo enaj kar jokwe ie enaj kar aikwij lor menin aikwij ko kwoj aikwiji an lori.
2 Ilo wãwen in lok wõt, Jehovah Anij ear letok lõl in bwe en kabijuknen family eo an armij. Iumin iroij eo an Ailiñ eo an, ejjabto lõl in renaj bar “kõkãle”—ukõte ñõn juõn paradise aibujuij. Jehovah enaj kõtõbrak menin. Ilo juõn wõnãn eo elap ñõn e make, ear letok juõn wõt Nejin ear keotak ñõn kamaroñ menin. Emol, Anij ewor an menin aikwij ko ñõn ro renaj jokwe ijin!—Psalm 115:16; Matthew 6:9, 10; John 3:16.
3. Ewi wãwen an kar Solomon tarlepe men eo Anij ej watoke kin kij?
3 Ewi wãwen ad maroñ kabukõt ta ko rej menin aikwij ko an Anij? Jehovah ear kakõrmol ri meletlet eo Kiiñ Solomon bwe en eliji tok ñõn kij men eo E ej watõk kin kij. Elikin an kwalok kin aolep men ko ear jibadõki—ekoba mweie, jerbal in ekkal ko, itoklimo ko ilo kajañjañ, im yokwe in belele—Solomon ear itok im kile menin: “Eñin tokjen men eo, emwij roñjake aolepen: Mijõk Anij, im bokake kien ko an. Bwe eñin aolepen kõmõn emõn an armij ro.”—Ecclesiastes 12:13.
“Kien Ko An Re Jab Erro”
4-6. (a) Ta melelen nan in Greek eo rej ukõt nan in “burdensome”? (b) Etke jemaroñ ba bwe kien ko an Anij rejjab eddo?
4 “Kejbarok kien ko an.” Ilo tukadu, eñin men eo Anij ej watõk kin kij. Elap ke an lap menin ñõn an kajitõk kake? Ejjab ñõn jidik. Ri jilek John ej jiroñ kij kin juõn men eo elap an menin kamol ñõn kij kin kien ko an Anij, ak menin aikwij ko an. Ear je: “Bwe eñin yokwe Anij, bwe jen kejbãrok kien ko An; im kien ko An re jab erro.”—1 John 5:3.
5 Nan in Greek eo rej ukõt nan in “burdensome” ej melelen “eddo.” Ej maroñ jitõñlok ñõn juõn men eo me ebin ñõn tõbar menin aikwij ko an ak bin kajejjet kitien. Ilo Matthew 23:4, ej jerbal ñõn kalikar “ineki rerro,” kien ko kõmmõn in armij im manit ko, scribe im Pharisee ro rar likit ion armij ro. Kwoj tõbar ke melelen men eo ri jilek John eo eritto ej kajemlok kake? Kien ko an Anij rejjab juõn inek eddo, im rejjab lukkun bin ñõn ad bokaki. (Keiri Deuteronomy 30:11.) Jen an eindein, ñe jej yokwe Anij, tõbar menin aikwij ko an ej kamõnõnõik kij. Ej letok ñõn kij juõn ien eaorõk ñõn kalikar yokwe eo ad ñõn Jehovah.
6 Ñõn kwalok yokwe eo ad ñõn Anij, jej aikwij jela elaptata kin ta eo ej watõk kin kij. Jen kiõ konono kin menin aikwij ko lalim an Anij. Ke jej etale menin, likit ilo ad lemnak kin men eo John ear jeje kake: ‘Kien ko an Anij rejjab erro.’
Bõk Jelalokjen kin Anij
7. Ion ta eo lomor eo ad ej atartar?
7 Menin aikwij eo moktata ej bõk jelalokjen kin Anij. Lemnak kin nan ko an emwij jei ilo John jebta 17. Wãwen eo kar ilo boñin eo eliktata in mour eo an Jesus einwõt juõn armij. Jesus ear kajerbal elap wõt ien ilo joten eo ñõn kaboj ri jilek ro an kin illok eo an. Ear lemnak kin tokelik eo air, tokelik eo air ej indio. Ke ej reliñlok ñõn lõñ, ear jar kin ir. Ilo 3 eon, jej konono: “Im men in mour in drio, bwe ren bõk jelalokjen kin Kwe, juõn wõt Anij emol, im kin eo Kwar jilkintok, Jesus Christ.” Aet, lomor eo air ear atartar ion air “bõk jelalokjen” kin Anij im Christ jimor. Menin ej jerbal ñõn kij bareinwõt. Ñõn bõk lomor, jej aikwij bõk kain jelalokjen rot in.
8. Ta melelen ‘bõk jelalokjen’ eo kin Anij?
8 Ta melelen ñõn ‘bõk jelalokjen’ kin Anij? Nan in Greek eo rej ukõt nan in “bõk jelalokjen” ej kalikar “ñõn itok in jela, kile” ak “ñõn lukkun melele.” Lale, bareinwõt, bwe oktan “bõk jelalokjen” ej kalikar bwe menin ej juõn wãwen eo ej etal wõt im jab bõjrak. Ñõn bõk jelalokjen kin Anij ej melelen ñõn itok im jela e jab iaejetlok wõt ak lukkun ebake, ejake juõn jimjera eo ewor melele ie ibben. Juõn kõtan eo ej wõnmanlok wõt ibben Anij ej bõktok jelalokjen eo ej laplok wõt kin e. Wãwen in emaroñ etal wõt ñõn indio, bwe jejamin maroñ katak kin aolep men ko otemjej ewor ñõn ad jela kin Jehovah.—Rome 11:33.
9. Ta eo jemaroñ katak kake kin Jehovah jen book in kõmõnmõn eo?
9 Ewi wãwen ad bõk jelalokjen kin Anij? Ewor ruo book ko remaroñ jibañ kij. Juõn ej book in kõmõnmõn eo. Men ko Jehovah ear kõmõnmõni—men ko ewor air mour im ko ejelok jimor—rej letok ñõn kij jet melele ko ñõn ad jela kin kain armij rot e. (Rome 1:20) Lemnak kin jet wanjoñok ko. Iññirñir in juõn den eo elap ej jiõplok, den ko rej ibwep ilo juõn kõto elap, ilo lalelok aibujuij in lõñ ilo juõn boñ erreo im alikar—kain men kein rejjab katakin kij ke bwe Jehovah ej juõn Anij “elap an kajur”? (Isaiah 40:26) Juõn ajiri ej ettõñ ke ej lale an juõn kidu jidikdik kamakitkit lokan ak juõn kuuj jidikdik ej ikkure kin juõn ball kotin—menin ejjab kalikar ke bwe Jehovah, “Anij e mõnõnõ,” ewor an itoklimo? (1 Timothy 1:11) Nemak juõn mõñã enno, bwin enno in wut ko ilo juõn jikin wut, rõõj in unokan juõn babbũb, ainikien an bao ko al ilo ien maanrak, okmãnãn in atbokwojtok eo an juõn eo jitenburu—jejjab bõk ad jela jen kain men kein ke bwe Ri Kõmõnmõn eo ad ej juõn Anij in yokwe, eo ej kõnan bwe kij jen lõñliñ kin mour?—1 John 4:8.
10, 11. (a) Ta men ko kin Jehovah im karõk ko an jejjab maroñ katak kaki jen book in kõmõnmõn eo? (b) Uak ko ñõn kajitõk et ko jej loi ilo Bible eo wõt?
10 Bõtab, ewor juõn joñan ñõn men eo jemaroñ katak kake kin Jehovah jen book in kõmõnmõn eo. Ñõn wanjoñok: Ta ãt eo etan Anij? Etke ear kõmõnmõn lõl im likit armij ion? Etke Anij ej kõtlok an wor nana? Ta eo ran ko rej itok ej kaboj ñõn kij? Kin uak ko ñõn kajitõk kein, jej aikwij etal ñõn bar juõn book eo ej letok jelalokjen eo kin Anij—Bible eo. Ilo alen ko ie, Jehovah ej kalikar men ko kin e make, ekoba etan, kadkad ko kadkadin, im karõk ko an—melele ko jejjab maroñ bõk jen jabdewõt unjen ko jet.—Exodus 34:6, 7; Psalm 83:18; Amos 3:7.
11 Ilo Jeje ko, Jehovah ej bareinwõt letok jelalokjen eo elap tokjen kin armij ro jet jej aikwij jela kake ir. Ñõn wanjoñok, wõn eo ej Jesus Christ, im ta jerbal eo ej kõmmõne ilo jerbale karõk ko an Jehovah? (Jerbal 4:12) Wõn eo ej Satan Devil eo? Ilo wãwen et ko ej tel biloik armij ro? Ewi wãwen ad maroñ bõprae an tel biloik kij? (1 Peter 5:8) Uak in lomor ko ñõn kajitõk kein jej loi ilo Bible eo wõt.
12. Ewi wãwen am naj kar kamelele kin etke ejjab juõn menin eddo ñõn bõk jelalokjen eo kin Anij im karõk ko an?
12 Ej juõn men eo eddo ke ñõn bõk jelalokjen rot in kin Anij im karõk ko an? Ejjab! Kwo maroñ ke kememej wãwen kar eñjake eo am ke kwar jino katak bwe etan Anij ej Jehovah, bwe Ailiñ eo an enaj kajeblaktok Paradise eo ñõn lõl in, bwe ear letok jitenburu eo Nejin einwõt juõn binmour kin jerawiwi ko ad, bareinwõt mol ko jet reaorõk? Ear jab einlok wõt kamakit juõn liboror in jajelokjen ke im ej kab jinoin ad loi men ko ilo alikar? Bõk jelalokjen eo kin Anij ejjab juõn men eo eddo. Ej juõn men eo emera!—Psalm 1:1-3; 119:97.
Mour Ekkar ñõn Kien ko an Anij
13, 14. (a) Ke jej bõk jelalokjen eo kin Anij, ta oktak ko jej aikwij kõmmõn ilo mour ko ad? (b) Anij ej aikwiji bwe jen jenliktak jen manit ta ko retton?
13 Ke jej bõk jelalokjen eo kin Anij, jej itok im kile bwe jej aikwij in kõmmõn oktak ilo mour ko ad. Menin ej bõktok kij ñõn menin aikwij eo kein karuo. Jej aikwij mour ekkar ñõn kien ko an Anij kin mwil emõn im bõk mol eo an. Ta eo mol eo? Ewor ke tokjen ñõn Anij kin ta eo jej tõmak im ta eo jej kõmmõne? Elõñ armij rainin ealikar an jab eindein air lemnak. Juõn report jen Kabuñ in England eo ear je ilo 1995 ear kwalok bwe mour ibben don ilo ejelok mare en ejelok lemnak kake bwe ej einwõt juõn jerawiwi. “Kajin in ‘mour ilo jerawiwi’ ej juõn wãwen kamelele ilo nan in akkijdat ko im ejjab jibañ,” juõn bishop in kabuñ ear ba.
14 Inem, “mour ilo jerawiwi” ejako ke kiõ bwe ej juõn jerawiwi? Jehovah ej jiroñ kij ilo kajin ko ejelok jab alikar ie kin wãwen eñjake eo an kin mwil rot in. Nan eo an, Bible eo, ej kwalok: “Armij otemjej ren koutiej belele, im en kwojarjar jikin babu, bwe Anij e naj ekajet ro dri lũñ otemjelok.” (Hebrew 13:4) Babu ibben don mokta jen belele emaroñ jab juõn jerawiwi ilo wãwen an ri tel in kabuñ ko im armij ro rej etal im jar lemnak kake, ak ej juõn jerawiwi eo elap ilo mejen Anij! Im eindein kin ri lũñ, uan nukun eo rej lo don, im emaan ñõn emaan ak kõrã ñõn kõrã rej lo don. (Leviticus 18:6; 1 Korint 6:9, 10) Anij ej aikwiji ad kejbarok kij jen manit rot kein, ko ej lali einwõt etton.
15. Ewi wãwen an menin aikwij ko an Anij jelet men kein jimor wãwen ad kõmmõn ñõn ro jet im men eo jej tõmake?
15 Bõtab, ejjab bwe ñõn kejbarok wõt kij jen manit ko Anij ej lali einwõt jerawiwi. Kien ko an Anij ebareinwõt koba wãwen ad kõmmõn ñõn ro jet. Ilo family eo, ej watõk an leo im lio yokwe im kautiej don. Anij ej aikwiji bwe jemen im jinen ajiri ren kejbarok ajiri ro kin aikwij ko ikijen mweiuk, jitõb, im eñjake eo air. Ej jiroñ ajiri ro bwe ren bokake jemeir im jineir. (Jabõn Kennan 22:6; Kolosse 3:18-21) Im ta kin tõmak ko ad? Jehovah Anij ej kõnan bwe jen bõprae tõmak im manit ko rej itok jen kabuñ eo ewan ak ko rej jumae mol eo erreo Bible ej katakin kake.—Deuteronomy 18:9-13; 2 Korint 6:14-17.
16. Kamelele etke ejjab juõn menin eddo ñõn mour ekkar ñõn kien ko an Anij kin mwil emõn im bõk mol eo an.
16 Ej juõn eddo ke ñõn kij ñõn mour ekkar ñõn kien ko an Anij ñõn mwil emõn im ñõn bõk mol eo an? Jab ñe jej keiri tokjen ko—belele ko ijo leo im lio rej yokwe im liki don jen belele ko ijo rej mejaljallok kin wõt jab liki; moko ajiri ro rej eñjake an jemeir im jineir yokwe ir jen family ko ajiri ro rej eñjake an jemeir im jineir jab yokwe, kajekdon, im jab kõnan ir; juõn bõklikit erreo im ejmour emõn jen eñjake ko rebwid im juõn enbwin ejorrãn jen nañinmij in AIDS ak nañinmij ko jet rekabobo jen mour in lũñ. Emol, menin aikwij ko an Jehovah rejjab kabañ kij jen jabdewõt men eo jej aikwiji ñõn lõñliñ ilo mour!—Deuteronomy 10:12, 13.
Kwalok Kautiej kin Mour im Bõtõktõk
17. Ewi wãwen an Jehovah lemnak kin mour im bõtõktõk?
17 Ke kwoj karõklok mour eo am bwe en errã ibben kien ko an Anij, kwoj itok im kamolol kin joñan aorõk in mour. Jen konono kiõ kin menin aikwij eo kein kajilu an Anij. Jej aikwij kwalok kautiej kin mour im bõtõktõk. Mour ekwojarjar ñõn Jehovah. Ej aikwij, kinke e ej Unjen mour. (Psalm 36:9) Meñe mour eo an juõn niñniñ eo ejañin lotak ilo lojen jinen ej aorõk ñõn Jehovah! (Exodus 21:22, 23) Bõtõktõk ej jutak kin mour. Kin menin, bõtõktõk bareinwõt ekwojarjar ilo mejen Anij. (Leviticus 17:14) Inem ej aikwij jab menin ilbõk, bwe Anij ej watõk ad lemnak kin mour im bõtõktõk einwõt an lemnak kaki.
18. Ta eo lemnak eo an Jehovah kin mour im bõtõktõk ej aikwiji kin kij?
18 Ta eo kautiej mour im bõtõktõk ej aikwiji kin kij? Einwõt Christian, jejjab jerwane mour ko ad kin wõt kamõnõnõ. Jej lemnak kin kauatata ñõn mour im kin menin jej lukkun lale bwe wan ettõr ko wad im moko imõd ren jab kauatata. (Deuteronomy 22:8) Jejjab kajerbal jikka, meme betel nut, ak bõk unokan kadõk me rej kõmmõn ad añũri ak kokkure lemnak kin wõt kamõnõnõ. (2 Korint 7:1) Kinke jej eoroñ Anij ñe ej ba ‘kejbãrok kom jen bõtõktõk,’ jejjab kõtlok air letok bõtõktõk ñõn loan enbwinid. (Jerbal 15:28, 29) Meñe jej yokwe mour, jejamin kajeoñ lomoren mour eo ad kiõ ilo ad rupe kien eo an Anij im ilo wãwen in kõmmõn kauatata ñõn jerammõn eo ad kin mour indio!—Matthew 16:25.
19. Kamelele kin ewi wãwen ad bõk tokjen jen kwalok ad kautiej mour im bõtõktõk.
19 Ej juõn eddo ke ñõn ad likit mour im bõtõktõk einwõt rekwojarjar? Jaab! Lemnak kake. Ej juõn eddo ke ñõn anemkwoj jen nañinmij in cancer ilo ãr jarjar jen kõbatat jikka? Ej juõn eddo ke ñõn ko jen añũr ilo lemnak im enbwin kin unokan kadõk ko rej kõmmõn jorrãn? Ej juõn eddo ke ñõn kejbarok jen nañinmij in AIDS, hepatitis, ak bar nañinmij ko jet jen bõk bõtõktõk? Alikar, ad bõprae manit im kõmmõn ko renana ej bed ilo tokjen eo emõntata ñõn kij.—Isaiah 48:17.
20. Ewi wãwen an kar juõn family bõk tokjen jen an bõk lemnak eo an Anij kin mour?
20 Lemnak kin bwebwenato in. Jet yiõ ko remotlok, juõn Ri Kennan eo ear bõroru enañin jilu im jimettan alliñ ear jino toorlok kin bõtõktõk juõn joten im rar mõkaj kake ñõn hospital. Elikin an juõn doctor kakilen e, ear roñ an doctor eo jiroñlok juõn ian nurse ro bwe rar aikwij kabõjrak an bõroru. Ilo an jela kin wãwen an Jehovah lemnak kin mour an eo ejañin lotak, kõrã eo ar bin ilo an makoko in man lojen, im jiroñlok doctor eo: “Elañe ej mour wõt niñniñ eo ilojen, ren likit wõt ie!” Ear etal wõt im iñtan kin an toor bõtõktõk jet ien, ak jet alliñ ko tokelik ear mõkaj an keotak juõn ladik eo ejmour eo ej kiõ 17 yiõ dettan. Kõrã eo ear kamelele: “Ladik eo nejim kar jiroñlok kin aolepen menin, im ear ba bwe ear mõnõnõ bwe rar jab jolok e ikijen man lojen jinen. E jela bwe ad karejar ñõn Jehovah ej un eo dein unin an mour wõt.” Emol, bõk lemnak eo an Anij kin mour ear jab menin eddo ñõn family in!
Karejar Ibben Armij ro Rekuk an Jehovah
21, 22. (a) Ibben wõn ro Jehovah ej watõk ad karejar ñõn e? (b) Ewi wãwen ad maroñ kile armij ro rekuk an Anij?
21 Jejjab make iad ilo ad kõmmõn oktak ko rej menin aikwij ñõn bõktok mour ko ad bwe ren errã ibben kien ko an Anij. Jehovah ewor an armij ion lõl in, im ej watõk ad karejar ñõn e ilo ad kobalok ibbeir. Menin ej bõktok kij ñõn menin aikwij eo kein kemen. Jej aikwij karejar ñõn Jehovah ibben dolul eo me jitõb eo an ej tele.
22 Inem, ewi wãwen ad maroñ kile armij ro rekuk an Anij? Ekkar ñõn kien ko emwij likiti ilo Jeje ko, ewor mol in yokwe ibwiljier make, rej kautiej Bible eo, rej kautiej etan Anij, rej kwalok nan kin Ailiñ eo an, im rejjab mõttan lõl in enana. (Matthew 6:9; 24:14; John 13:34, 35; 17:16, 17) Ewor juõn wõt dolul in kabuñ ion lõl in ebed aolepen kakõlle kein ibben kin mour in Christian eo emol—Ri Kennan ro an Jehovah!
23, 24. Ewi wãwen ad maroñ wanjoñok bwe ejjab juõn menin eddo ñõn karejar ñõn Jehovah kobalok ibben armij ro an rekuk?
23 Ej juõn men eddo ke ñõn karejar ñõn Jehovah kobalok ibben armij ro an rekuk? Emol, ejjab! Jen an eindein, ej juõn jerammõn eo eaorõk bwe en wor yokwe im rejtak jen family in Christian jimjen jimjatin maan im kõrã ro ibelakin lõl. (1 Peter 2:17) Kalmenlokjen kin ellã im mour jen juõn wa erup im lo yuk ilojet, im kwoj kate yuk bwe kwon ebbebe wõt. Ke kwoj eñjake bwe kwoj jab maroñ wõnmanlok wõt, juõn pã ej ellok wõj ñõn kwe jen juõn booj in lomor. Aet, ebar wor ro jet remour! Ilo booj in lomor eo, kwe im ro jet komij jeniji don im aõnõn ñõn ene, im ain ri mour ro jet ke komij wõnãnelok.
24 Jejjab bed ilo juõn wãwen eo einlok wõt in ke? Emwij kanõklok kij jen “den ko” rekauatata in lõl in enana ñõn loan juõn “booj in lomor” in dolul eo an Jehovah ilõl. Iloan, jej jerbal ibben don ke jej jibadõklok “ene” in juõn lõl eo ekãl im ewãnik. Elañe ijibed ko an mour in rej kõmmõn menin ad addimejlok ilo ialin lok, elap ad kamolol kin jibañ im kainemõn eo an Christian ro remol rejtad!—Jabõn Kennan 17:17.
25. (a) Ta eddo eo ewor ibbed ñõn ro rej bed wõt ilo “den ko” in lõl in enana? (b) Ta menin aikwij eo an Anij naj konono kake ilo katak in tok juõn?
25 A ta kin ro jet—armij ro emol burueir ro rej bed wõt ilo “den”? Ewor juõn eddo ibbed ñõn jibañ ir ñõn loan dolul eo an Jehovah, jejjab ke? (1 Timothy 2:3, 4) Rej aikwij jibañ ñõn air katak kin ta eo Anij ej aikwiji. Menin ej bõktok kij ñõn menin aikwij eo kein kalalim an Anij. Jej aikwij ri keañ ro retiljek an Ailiñ in Anij. Ta eo ekoba ilo menin naj konono kake ilo katak in tok juõn.
Kwoj Kememej Ke?
◻ Etke kien ko an Anij rejjab eddo?
◻ Ewi wãwen ad bõk jelalokjen kin Anij?
◻ Etke ejjab juõn menin eddo ñõn mour ekkar ñõn kien ko an Anij kin mwil emõn im bõk mol eo an?
◻ Ta lemnak eo an Anij kin mour im bõtõktõk ej aikwiji kin kij?
◻ Ibben wõn ro Anij ej watõk ad karejar ñõn e, im ewi wãwen ad maroñ kile ir?