Bible eo Ej Uake Kajitõk Ko Raorõk ñan Ran Kein Ad
EAORÕK KE Bible eo rainin? Ñan uak aet, book in jen etto enaj kar aikwij lelok ñan ri konono ro an nan in tel ko kin men ko jej itoklimo kaki ilo ran kein im wõr tokjeir. Bible eo ej letok ke nan in kakabilek eo ewõr tokjen kin men ko rej aorõk ñan lal in ilo ran kein?
Jen lale kajitõk ko ruo ilo ran kein. Ilo ad kõmman eindein, jenaj etale ta eo Bible ej ba kin men kein.
Etke Anij Ej Kõtlok Eñtan?
Kin men ko an lal rej walok ilo ran kein, juõn ian kajitõk ko ekkã air kajitõk kaki ej: Etke Anij ej kõtlok bwe armij ro ejelok rueir ren eñtan? Emõn kajitõk in, kinke kõtõrãi kien, kowadoñ, mõnmõn armij, jorrãn ko ñan kij make, im men ko eierlok wõt rej walok ñan elõñ armij.
Ñan wanjoñok, ilo June 1998 juõn train ear itak ilo juõn bridge itueañ in Germany, im elõñlok jen jibuki armij ro rar uwe ion rar mij. Doctor ro im ri kune kijeek im ro rar jibañ ro rar jorrãn im mij rar buromõj kin aolep bõtõktõk im mõttan enbwinin armij ro rar jebliklik ilo jorrãn eo. Juõn ri tel in Kabuñ eo an Evangelical ear kajitõk: “O Anij, Etke men in ear aikwij walok?” Ri tel in kabuñ in ear jab maroñ in uake kajitõk eo an make.
Emwij an walok mokta bwe ñe armij ro im ejelok rueir rej iion eñtan im ejelok jabdewõt melele kin ta un eo, jet ien remaroñ illu. Ilo ien in Bible eo emaroñ jibañ, bwe ej kamelele kin unin an armij ro ejelok rueir jelmae men ko renana im bõk eñtan.
Ke Jehovah Anij ear kõmanmõn lal im men ko otemjej ion, ear jab kõnan bwe armij ren inebata kin nana im eñtan. Ewi wãwen ad jelã kin men in? Kinke mwijin an kõmanmõn men ko, “Anij e ar lo men otemjej E ar kõmanmõni, im lo, re kanuij emõn.” (Jenesis 1:31) Kwon kajitõkin yuk, ‘Elañe Iar lo juõn men enana, inaj kar ba ke bwe ear “kanuij emõn”?’ Jaab! Ilo ejja wãwendein, ke Anij ear ba bwe men otemjej kar “kanuij emõn,” kar ejelok nana ñan jidik ion lal. Inem ñããt eo im ewi wãwen an kar nana jinoe?
Ejjabto elikin ien kõmanmõn eo an jemed im jined moktata, Adam im Eve, juõn jitõb ekajur ear kebak kõrã eo im aitwerõke mol eo an Jehovah im maroñ in iroij eo an. (Jenesis 3:1-5) Tokelik jitõb in, Satan Devil eo, ear ba bwe armij ro rejamin tiljek ñan Anij iumin melejoñ eo. (Job 2:1-5) Ewi wãwen an kar Jehovah uake aitwerõk in? Ear kõtlok ien bwe enaj kar alikar bwe ejelok an armij ro maroñ ñan ilok jen Anij im tel ir make ilo jimwe. (Jeremiah 10:23, New World Translation) Ñe men in kõmanmõn ko remour ren jerbal nae kien ko an Anij, jemlok eo in jerawiwi, im ej tellok ñan wãwen ko rejorrãn. (Ekklisiastis 8:9; 1 Jon 3:4) Bõtab, meñe men kein rar walok, Jehovah ear jelã bwe jet armij ro renaj kar tiljek wõt.
Jen ien jumae eo ilo Eden, tarrin 6,000 yiõ ko rar motlok. Etto ke? Jehovah ear maroñ kokkure Satan im ro rar rejetak e elõñ ebeben ko mokta. Ak ear jab emõnlok ke ad kõttar mae bere otemjej kin maroñ eo an iroij eo an Jehovah im tiljek eo an armij ro rejakolok? Ejjab mol ke bwe ilo juõn imõn ekajet toan etale juõn case ñan kamol wõn eo ejimwe im wõn eo ebwid emaroñ bõk elõñ yiõ ko?
Kin aorõkin aitwerõk ko Jehovah im armij rej jelmaik—iroij ilañ im lal im tiljek eo an armij ro—ear juõn men in meletlet elap ibben Anij ñan kõtlok ien! Kiõ jej lo ilo alikar kin ta eo ej walok ñe armij ro rej kajekdon kien ko an Anij im tel ir make. Jemlok eo in bwe nana ej jededlok ijoko otemjej. Im eñin unin elõñ armij ro ejelok rueir rej eñtan ilo ran kein.
Ak, ilo mõnõnõ, Nan in Anij ej kalikar bwe nana ejamin bedwõt ñan indio. Emol, mõttan jidik Jehovah enaj kajemlok nana im ro rej kõmmani. “Bwe ro re nana,” Jabõn Kennan Ko 2:22 ej ba, “naj kamõkit ir jen eneo, im ro re jela mon, naj totõk ir jen e.” Ak, ro rej tiljek ñan Anij remaroñ reilok ñan ien eo, kiõ ebak, ñe “e naj ejelok bar mij, im re jamin bar liãjlol, ak jõñ, ak iñtan; bwe men ko mokta re joko.”—Reveles̃õn 21:4.
Inem, ilo alikar, Bible eo ej kamelele kin unin an armij ro ejelok rueir eñtan. Bareinwõt ej kallimuri kij bwe mõttan jidik nana im eñtan naj jemlok. Bõtab, ne jej bed ilo eñtan ko an mour, jej aikwij uake bar juõn kajitõk.
Ta Unin Mour?
Bõlen elaplok kiõ jen jabdewõt ien mour, an armij ro kate ñan jelã ta unin air mour. Elõñ rej kajitõkin ir make, ‘Etke Ij mour? Ewi wãwen aõ maroñ lo melelen mour eo aõ?’ Elõñ wãwen ko rekajju jen don rej kamakit ir ñan ejaak kajitõk kein.
Mour eo an juõn armij emaroñ jorrãn kin juõn an make abañ. Ñan wanjoñok, itujinoin yiõ eo 1998 ri nana ro rar kwot im urõt juõn ledik 12-an yiõ im ear jokwe ilo Bavaria, Germany. Juõn yiõ tokelik, jinen ear ba bwe jen ran ñan ran ej kabukõt unin an armij mour—ak ejelok tõbrak. Jet ro emõn dettair rar kajitõk kin unin an armij mour. Rej kabukõt jokane, tõbrak eo, im juõn eñjake ñan bed ibben armij ro, ak rej buromõj wõt kin jelã mon im kowadoñ ibelakiir. Ro jet rej kalek mour eo ion juõn job ak rej lo bwe maroñ eo ekajur, kautiej etair, im mweiuk ko rej likjap in kajju burueir ñan lo juõn un kin unin air bed.
Ta eo ej kamakit juõn armij ñan kajitõk kin unin an mour, kajitõk in ej tellokin juõn uak eaorõk im ekajju buruen armij. Bar juõn alen, ewõr tokjen eo elap ilo Bible eo. Ej kalikar bwe Jehovah einwõt Anij in karõk eo, ewõr un ko rekeie kin men otemjej ej kõmmani. Jej kajitõk, Kwonaj kalek ke juõn em kin ejelok un? Alikar jaab, kinke kalek juõn em ej aikwiji money im elõñ alliñ ak yiõ ko ñan kaleke. Kwoj kalek juõn em bwe kwe ak bar juõn armij emaroñ jokwe iloan. Ejja lemnak rot in emaroñ jerbal ñan Jehovah. Ear jab kabañ emake ñan kõmanmõn lal im men otemjej ion kin ejelok un. (Keidi Dri Hibru 3:4.) Ta unin an kar kõmanmõn lal in?
Kanan eo an Isaiah ear kalikar bwe Jehovah “eo e ar kõmõnmõn lõl.” Emol, ear kõmanmõn lal “im jab kõmõne wan, im nawãwen bwe ren jokwe ie.” (Aiseia 45:18) Aet, jen kar ien kõmanmõn lal im liktak, karõk eo an Jehovah kar eñin bwe armij ren jokwe ion lal. Sam 115:16: “Lõñ ko, lõñ ko re an Jeova, a lõl E ar letok ñõn ro nejin armij.” Bible eo ear kwalok bwe Jehovah ear kõmanmõn lal bwe armij ro rekiblie ren jokwe ion, im kejbãrok e.—Jenesis 1:27, 28.
Jumae eo an Adam im Eve ear kamakit ke Jehovah bwe en ukõt karõk eo an? Jaab. Ewi wãwen ad maroñ jelã kin men in? Eokwe, kalmenlokjen kin men in: Rar jeje Bible eo elõñ thousand yiõ ko elikin jumae eo ilo Eden. Elañe Anij ear jolok karõk eo an moktata, etke ear jab konono kake ilo Bible eo? Uak eo ealikar in bwe karõk eo an kin lal in im armij ro ejañin kar oktak.
Bareinwõt, karõk eo an Jehovah ejamin likjap. Ikijen Isaiah, Anij ej letok kallimur in: “Bwe einwõt wut ej wõnlõltok im sno jen lõñ, im jab jeblik ñõn e, a ej kaimlolo brij, im kõmõn bwe en jebar im elle, im lelok ine ñõn dri jeor im ekõn ñõn eo ej mõña; e naj ein drein nan eo ej waloklok jen loñiõ; e jamin jeblaktok ñõn iba im ejelok tokjen, a e naj kõmõn men eo I kõnan, im e naj jerammõn ilo men eo Ij jilkinlok e kake.”—Aiseia 55:10, 11.
Ta Eo Anij Ekõnan Jen Kij
Alikar, jemaroñ liki bwe karõk eo an Anij ñan karmije lal in kin armij ro rekiblie enaj jejjet kitien. Elañe jej kõnan bed ibwiljin ro renaj mour indio ion lal, jej aikwij kõmman men eo King eo emeletlet Solomon ear ba: “Mijõk Anij, im bokake kien ko An; bwe eñin aolepen kõmõn emõn an armij ro.”—Ekklisiastis 12:13; Jon 17:3.
Mour ekkar ñan karõk eo an Jehovah ej melelen bwe jen jelã kajjen Anij eo emol im mour ekkar ñan kien ko an ilo Jeje ko Rekwojarjar. Elañe jej kõmman men in kiõ, jemaroñ kejatdikdik ñan mour indio ilo paradise eo ion lal, im ijo jejamin bõjrak in katak kin men ko rekãl an Anij im men in kõmanmõn ko an raibujuij. (Luk 23:43) Ej juõn kejatdikdik elap!
Elõñ ian ro rej bukõt unin air mour rej jeortok ñan Bible eo im lo mõnõnõ eo elap kiõ. Ñan wanjoñok, juõn emaan emõn dettan etan Alfred ear jab lo unin an mour. Ijo kunan kabuñ ko ilo tarinae ear kailluiki, im ear illu kin an walok mon im kowadoñ ilo politic ko. Alfred ear lolok ri India ro ilo North America bwe en jelã kin unin mour, ak ear jeblak ilo buromõj ñan Europe ke ear jab lo tõbrak. Ilo buromõj ear bõk uno ko rekajur im kajañjañ ko rejõkkar. Bõtab, ilo an ekkeini etale Bible eo ilo jimwe ear jibañ Alfred tokelik ñan kile un eo emol unin an armij mour im men in ear buñburuen kake.
Juõn Meram Emõn ñan Ial Eo Ad
Inem, ta jemlok eo jemaroñ bõk kin Bible eo? Ewõr ke tokjen ñan ran kein? Emol, aet, kinke ej tel kij ñan uake kajitõk ko ilo ran kein. Bible eo ej kamelele bwe Anij ear jab kõmman men ko renana im ej jibañ kij ñan lo un eo unin ad mour. Bareinwõt, elap an Bible ba kin men ko jet elap ad itoklimo kake ilo ran kein. Ilo Nan in Anij ewõr katak ko einwõt mour in belele, kibel ajiri ro ilo jimwe, kõtan eo ikõtan armij ro, im kejatdikdik eo ñan ro remij.
Elañe kwojañin kõmmane, joij im etale kobban katak ko an Bible eo. Ñe kwoj lo tokjen eo an emol kin nan in tel ko kin mour, eñjake eo am emaroñ einwõt an ri jeje sam eo ear reilok ñan Jehovah Anij bwe en tel e im al: “Am in nan e lamp ñõn neiõ, im maram ñõn aõ ial.”—Sam 119:105.
[Pija eo ilo peij 6]
Kwoj jelã ke unin an Anij kõtlok bwe armij ro ejelok rueir ren eñtan?
[Pija eo ilo peij 7]
Kwomaroñ lañliñ kin juõn mour ewõr melelen