Buñmanlok Wõt Ilo Jerbal In Jonikõn Eo!
“Ro rej jeõr ilo dren in kemjalal, re naj marmir ilo lõñliñ.”—SAM 126:5.
1. Etke jen “jar ñõn Iroij in marmir, bwe En jilkinlok ro dri jerbal ilo jonikõn eo An” rainin?
ELIKIN itoitak in kwalok nan eo an Jesus Christ kein kajilu ilo Galilee, ear jiroñ ri kalor ro an: “Elap jonikõn, a eiet dri jerbal.” (Matu 9:37) Wãwen eo ejja kar einwõt eo ilo Judea. (Luk 10:2) Ke menin ear mol iturinlok 2,000 yiõ ko remotlok, ta wãwen eo rainin? Eokwe, ilo yiõ in jerbal eo lok, elõñlok jen 6,000,000 Ri Kennan ro an Jehovah rar niknik wõt ilo jerbal in jonikõn eo ilo nan in kõkkar ibwiljin 6,000,000,000 armij ro in lal in, elõñ wõt iair rej “barõk im jibliklik einwõt s̃ip ko ejelok air s̃eperd.” Inem nan in rejañ eo an Jesus ñan “jar ñan Iroij in marmir, bwe En jilkinlok ro dri jerbal ilo jonikõn eo An” joñan an jejjet wõt einwõt kar ilo ebeben ko remotlok.—Matu 9:36, 38.
2. Ta eo ej bõktok kij ñan an armij ro kalimjek kij?
2 Jehovah Anij, Iroij in jonikõn eo, ear uak jar eo ñan jilkinlok elõñlok ri jerbal ro. Im ej juõn lañliñ ñan bõk kunad ilo jerbal in jonikõn in Anij ej tel e! Meñe eiet orad ñe keidi ibben ailiñ ko, kijejeto eo ad ilo bõk kunad ilo jerbal in kwalok nan eo kin Ailiñ eo ilo kõmman ri kalor ej bõktok kij ñan an lalin kalimjek kij. Ilo elõñ ailiñ ko ekkã air kwalok kin kij ilo news in ennan ko. Kajañ bell eo an juõn kejam ilo juõn television drama emaroñ kalikar ennan eo bwe Ri Kennan ro an Jehovah rej lolok ri mweo. Aet, makitkit in Christian eo ad einwõt ilo nan in kõkkar ri jerbal in jonikõn ro emõn kar jelã kake ilo ebeben eo kein ka 21.
3. (a) Ewi wãwen ad jelã bwe jerbal in kwalok nan eo an Ailiñ eo ear alikar ilo ebeben eo kein kajuõn? (b) Etke jemaroñ ba bwe enjel ro rej jurake jerbal in kwalok nan eo ad?
3 Lal in ear bareinwõt lo makitkit ko ilo jerbal in kwalok nan eo kin Ailiñ eo ilo ebeben eo kein kajuõn im matõrtõre ri keañ ro kin air keañ kin news eo emõn. Kin menin, ri jilek Paul ear je: “Bwe, ij lemnok, Anij e ar kwalok kim dri jilik eliktata, einwõt drien mij: bwe kim men in aluij ñõn lõl, im ñõn enjel rõn im ñõn armij rõn.” (1 Dri Korint 4:9) Eindeinlok, kijejeto eo ad einwõt ri keañ ro an Ailiñ eo meñe matõrtõr ej bõktok kij ñan an lalin lale kij im ebar lap tokjen ñan enjel rõn. Reveles̃õn 14:6 ej ba: “Im I ar [ri jilek John] lo bar juõn enjel ej kãki i mejatoto, im ibben gospel ej in drio, bwe en kwalok e ñan ro rej jokwe ion lõl, im ñõn ailiñ im bwij im konono im driloabjen otemjelok.” Aet, ewõr ibbed jurake eo an enjel ilo jerbal in kwalok nan eo ad—jerbal in jonikõn eo ad!—Dri Hibru 1:13, 14.
“Naj Kijirãte Kom”
4, 5. (a) Ta nan in kakkõl eo Jesus ear lelok ñan ri kalor ro an? (b) Etke ro ri karejaran Anij ran kein rej bõk “kijirãt”?
4 Ke kar jilkinlok ri jilek ro an Jesus einwõt ri jerbal in jonikõn ro, rar eoroñ nan in jiroñ eo an bwe ren “meletlet einwõt serpent ko im joij einwõt mule ko.” Jesus ear kobaiktok: “A komin kejbãrok kom jen armij: bwe re naj ketõk kom ñõn ro dri bebe, im re naj dreñlokwe kom ilo imõn kwelok ko air. Im re naj añinlok kom ñõn iroij ro im kiñ ro kin Na, kin men in kennan ñõn ir im dri ailiñ ko. . . . Im armij otemjej re naj kijirãte kom kin Eta: a eo ej kijenmij ñõn jemlokõn naj lomoren e.”—Matu 10:16-22.
5 Kij jej einwõt ro rej “kijirãte” ir rainin kinke “aolepen lõl ej berwõt ilo kajur eo an ri nana eo,” Satan Devil eo, eo ej ri kijirãt eo elap an Anij im armij ro An. (1 John 5:19, New World Translation) Ri kijirãt ro ad rej lale jerammõn ko ad ilo jitõb ak rej makoko in kile bwe unjeir ej jen Jehovah. Ri jumae ro rej lo mõnõnõ eo ad, turin mej ko rej ettõñdikdik ke jej lañliñ ilo ad bõk kunad ilo jerbal in jonikõn eo. Rej bwilõñ kin burukuk eo ad! Ilo mol, remaroñ ebbanban ilo air kamole ñe rej iuwelok ñan bar juõn ailiñ im lo bwe Ri Kennan ro an Jehovah rej kõmman ejja kain jerbal eo wõt rar loe ilo eneo eneir. Bwebõta, jejelã bwe ien kane tok Jehovah, eo ej jurake kij im unjen burukuk eo ad, enaj kejelã meñe ñan ri kijirãt ro ad.—Ezekiel 38:10-12, 23, NW.
6. Ta men eo emol ewõr ibbed ke jej bõk kunad ilo jerbal in jonikõn eo, ak ta kajitõk ko rej wanliñtak?
6 Iroij in jonikõn eo ear lelok ñan Nejin, Jesus Christ, “kajur otemjej i lõñ im i lõl.” (Matu 28:18) Kin menin Jehovah ej kajerbal Jesus ñan tel jerbal in jonikõn eo ikijen enjel ro ilañ im ri kabit “dri korijer e tiljek im meletlet” eo ijin ion lal. (Matu 24:45-47; Reveles̃õn 14:6, 7) Ak ewi wãwen ad maroñ kijenmij iumin jumae eo an ri kijirãt im debij wõt lañliñ eo ad ke jej etal wõt ilo jerbal in jonikõn eo?
7. Ta jitõb eo jej aikwij kate kij debij wõt ñe jej bõk jumae ak matõrtõr?
7 Ñe jej jelmae jumae ak matõrtõr, jen bukõt jibañ eo an Anij bwe jen maroñ debij wõt juõn jitõb eo einwõt eo an Paul. Ear je: “Ke rej kajirere kim, kimij jar; ke rej matõrtõre kim, kimij kijenmij; ke rej rurue kim, kim akwelap.” (1 Dri Korint 4:12, 13) Jitõb in, koba ibben ad jelã kilen ilo jerbal in kwalok nan eo ilobwilij, jet ien ej ukõt lemnak eo an ri jumae ro ad.
8. Ta menin kamol eo kwoj bõk jen nan ko an Jesus emwij jei ilo Matu 10:28?
8 Meñe rej kamijak kij kin mij men in ejamin jelet kijejeto eo ad einwõt ri jerbal in jonikõn ro. Jejjab mijak in keañ kin ennan eo an Ailiñ eo iman mejen armij joñan wõt ad maroñ. Im jej bõk kõketak eo emol jen nan ko an Jesus: “Im komin jab mijõk ro rej mõn enbwin, a jab maroñ mõn an: a emõn komin mijõk Eo ej maroñ mõn an im enbwin na ilo Geena.” (Matu 10:28) Jejelã bwe Jemed ilañ ej e eo Ri Letok mour. Ej nawõnãn ro rej debij wõt air tiljek ñane im ilo liki wõnmanlok wõt ilo jerbal in jonikõn eo.
Juõn Ennan in Lomor
9. Ewi wãwen an kar jet emmakit ñan nan ko an Ezekiel, im ewi wãwen an juõn men eo einlok wõt walok rainin?
9 Ke ri kanan Ezekiel ilo beran ear keañ kin ennan eo an Jehovah ñan “ailiñ in jumae ko”—ailiñ ko an Israel im Judah—jet armij rar mõnõnõ in roñjake men eo ear aikwij in ba. (Ezekiel 2:3, NW) “Lo!” Jehovah ear ba, “ñan ir kwe einwõt juõn al in eñjake in yokwe, einwõt juõn eo emõn ainikien im emõn an kajañjañ.” (Ezekiel 33:32, NW) Meñe rar mõnõnõ kin nan ko an Ezekiel, rar likjap in jerbali. Ta eo ej walok rainin? Ñe bwen ri kabit ro im ro mõttair ilo beran rej keañ kin ennan eo an Jehovah, jet rej mõnõnõ in roñjake jerammõn ko an Ailiñ eo, ak rejjab emmakit ilo kamolol, jab oktak im ri kalor, im jab kobalok ilo jerbal in jonikõn eo.
10, 11. Ilo jimettan eo jinoin in ebeben eo kein ka 20, ta eo kar kõmmane ñan kejelã kin ennan in lomor eo ad, im kin ta tokjen ko rar walok?
10 Ijo turãjet, elõñ emmakit eo air ear emõn ñan jerbal in jonikõn eo im rej bõk kunair ilo keañ kin ennan ko an Anij. Ñan wanjoñok, ilo juõn lajrak in kwelok in convention ko an Christian jen 1922 ñan 1928, ennan ko kin ekajet eo ion jukjuk im bed in enana an Satan rar keañ kake ilo alikar. Radio station ko rej kwalok kin ennan kein kar kwalok kaki ilo kwelok in assembly ko. Elikinlok, armij ro an Anij rar kajeeded elõñ million copy ko emwij jeje in ennan kein.
11 Ilo yiõ ko ilokan ilo 1930 ko, bar juõn wãwen jerbal in kennan ear bellok—melele eo ej wõnmanlok. Ilo jinoin, armij ro an Jehovah rar kõnak placard ko rej kejelã kin public talk ko. Tokelik, rar bõk placard ko ewõr kakõlle kein ie einwõt “Kabuñ ej juõn jen im juõn karõk etao” im “karejar ñan Anij im Christ King eo.” Ke rar maj ilo ial ko, rar kaal an armij ro rej kijone ir reilok. ‘Elap ijo menin ear kõmmane ñan bõktok Ri Kennan ro an Jehovah ñan jikin meram im ñan kaberan ir,’ juõn brother eo ear ekkeini an bõk kunan ilo jerbal in ion ial ko reboub ilo London, England ear ba.
12. Ilo kobaiktok ñan ennan in ekajet eo an Anij, ta eo jaar kalikare ilo jerbal in kwalok nan eo ad, im wõn ro kiõ rej burukuk ilo kwalok nan kin news eo emõn?
12 Ke jej keañ kin ennan ko kin ekajet eo an Anij, jej bareinwõt jitõñlok armij ro ñan jerammõn ko emwij kallimur kaki bwe rej mõttan ennan eo an Ailiñ eo. Jerbal in kennan eo ad ilo beran ilo lal in ej jibañ kij bukõt ro tellokiir. (Matu 10:11) Elõñ wõt ian ro eliktata uan class in ri kabit eo rar uak ñan ainikien eo ealikar in jonikõn eo kar kir ñane ilo yiõ ko 1920 ko im 1930 ko. Inem, ilo juõn convention ilo 1935, ear itok news eo emõn in juõn ilju eo ejerammõn ñan “juõn jar elap” in “bar jet s̃ip” ion juõn paradise ilal. (Reveles̃õn 7:9; Jon 10:16) Rar eoroñ ennan ko in ekajet eo an Anij im oktak im burukuk ibben ri kabit ro ilo kwalok nan kin news eo emõn kin lomor.
13, 14. (a) Ta kainemõn eo jemaroñ bõk jen Sam 126:5, 6? (b) Elañe jej etal wõt im jeor im wõtdikdik, ta eo enaj walok?
13 Kainemõn eo elap ñan ri jerbal ro an jonikõn eo an Anij, im elaptata ñan ro rej eñtan kin bõk matõrtõr, rej nan ko ilo Sam 126:5, 6: “Ro rej jeõr ilo dren in kemjalal, re naj marmir ilo lõñliñ. Meñe ej ilok ilo ial im jõñ, im bõklok ine ko; e naj bar itok ilo lõñliñ im bõktok kworõk ko iben.” Nan ko an ri jeje Sam kin jeor im marmir rej wanjoñok kin an Jehovah kea im kajerammõn eo an ion bwen eo ear jeblaktok jen kamakoko ilo Babylon eo etto. Rar mõnõnõ ilo ien eo rar rõlok, ak remaroñ kar jañ ke rar jeor ine ilo bũdej eo ear ejelok armij in im kar jab kajerbale iumin 70 yiõ in kamakoko ko. Bõtab, ro rar wõnmanlok wõt kin jeor eo air im makitkit in ekkal ko rar lañliñ kin leen eo im juburu eo jen tokjen jerbal eo air.
14 Emaroñ toor dennin kemjalal in mejed ñe jej bed iumin melejoñ ak ri tõmak ro mõttad rej eñtan kin tokjen kwojarjar. (1 Piter 3:14) Ilo jerbal in jonikõn eo ad, ilo jinoin emaroñ bin kinke einwõt ejelok kamol in an wõr tõbrak ilo jibadbad eo ad ilo jerbal in kwalok nan eo. Ak elañe jej etal wõt im jeor im wõtdikdik, Anij enaj kõmman bwe men ko ren eddek, ekkã an ellãlok jen kõtmene ko ad. (1 Dri Korint 3:6) Emõn an menin alikar ikijen tokjen ko rej walok jen ad kajeeded Bible ko im book ko rej bedbed ion Bible.
15. Kwalok juõn wanjoñok kin tokjen eo an book ko an Christian ilo jerbal in jonikõn eo.
15 Lemnak kin joñok eo an juõn emaan etan Jim. Ke ear mij jinen, ear lo ibwiljin men ko mweien juõn copy in book eo Life—How Did It Get Here? By Evolution? Or Creation? (Mour—Ewi Wãwen An Kar Jikrõktok Ijin? Ikijen Evolution ke ak ikijen Kõmanman?) a Ear itoklimoen ilo an readi. Ilo an konono ibben juõn Ri Kennan eo ear kebake ion ial eo, Jim ear errã bwe en bar jeblak, im menin ear tellok ñan juõn katak Bible. Jim ear mõkaj an wõnmanlok ilo jitõb, wujleplok e make ñan Jehovah, im ear baptais. Ear jiroñ ro jet uan family eo an kin men eo ear katak. Tokjen menin, lio im leo jein rar oktak im Ri Kennan ro an Jehovah, im Jim tokelik ear lañliñ kin jerammõn eo ilo an jerbal einwõt juõn full-time volunteer ilo Bethel eo ilo London.
Bõk Matõrtõr ak Rej Lañliñ
16. (a) Etke ewõr tõbrak jej loe ilo jerbal in jonikõn eo? (b) Ta nan in kakkõl eo Jesus ear letok ikijen wãwen an news eo emõn naj jelet armij, ak kin lemnak et eo jej kebak armij ro?
16 Etke ewõr tõbrak rot in ilo jerbal in jonikõn eo? Kinke Christian ri kabit ro im ro mõttair rar eoroñ nan in jiroñ ko an Jesus: “Men eo Ij ba ñõn kom ilo marok, komin konono kake ilo maram: im men eo komij roñ ilo lojilñemi, komin kwalok ion kejenwan ko.” (Matu 10:27) Bõtab, jemaroñ kõtmene kin abañ ko, bwe Jesus ear kakkõl: “Im jein im jãtin man e naj ketõk jein im jãtin man ñõn mij, im jemen e naj ketõk nejin; im nejir re naj jutõk jumae jemeir im jineir im jarõklok bwe ren mij.” Jesus ear etal wõt em ba: “Komin jab lemnok bwe Ij itok bwe In jilkinlok ainemõn ion lõl: I ar jab itok bwe In jilkinlok ainemõn, a jãji.” (Matu 10:21, 34) Jesus ear jab kõnan kejebel ro uan family ko jen don. Ak news eo emõn jet ien ej jelet ilo wãwen in. Ejja menin wõt ej mol ibben ro ri karejaran Anij rainin. Ñe jej lolok family ko, ejjab karõk eo ad in ñan kõmman jebel ilo family eo. Ej kõnan eo ad in bwe jabdewõt en bõk news eo emõn. Kin menin, jej kajeoñ kebak aolep ro uan family eo ilo juõn wãwen joij, wãwen eo emõn im ej kõmman bwe ennan eo ad en kareel ro “ar likit ir bwe ren mour in drio, rej tõmak.”—Jerbal 13:48.
17. Ewi wãwen an ro rej debij kajur bõtata eo an Anij jenolok, im ta juõn wanjoñok eo kin menin?
17 Ennan eo an Ailiñ eo ej kajenolok ro rej debij kajur bõtata eo an Anij. Ñan wanjoñok, lemnak kin wãwen an ri kabuñ ro mõttad einjuõn air jutak kinke rej ‘lelok ñan Caesar men ko an Caesar im ñan Anij men ko an Anij’ ilo ran ko an Ailiñ in Socialism eo ilo Germany. (Luk 20:25) Ilo keidi ibben ri tel ro an kabuñ im Christian ro rej kobalok ibben kabuñ ko an Christendom, ro ri karejaran Jehovah rar jutak bin, makoko in rupe nan in kaiñi ko ilo Bible. (Aiseia 2:4; Matu 4:10; Jon 17:16) Ri bwebwenato eo ekabel Christine King, ri jeje eo an book eo The Nazi State and the New Religions, (Ailiñ eo an Nazi im Kabuñ ko Rekãl) ear loe: “Nae Ri Kennan ro an Jehovah wõt kien eo an [Nazi] ear jab lo tõbrak, bwe meñe rar man elõñ thousand, jerbal eo ear wõnmanlok wõt im ilo May 1945 makitkit eo an Ri Kennan ro an Jehovah ear mour wõt, ak Ailiñ in Socialism eo ear jab.”
18. Ta lemnak eo armij ro an Jehovah rej kalikare meñe ewõr matõrtõr?
18 Emol men eo elap tokjen ej lemnak eo ear alikar an armij ro an Jehovah ñe rej jelmae matõrtõr. Meñe ro reutiej ilo kien rej bwilõñ kin tõmak eo ad, rej kwalok air bwilõñ kin ad jab ukõt nana kin nana nae ir ak kijirãte ir. Ñan wanjoñok, Ri Kennan ro rej ellã im mour jen jorrãn eo einwõt bwiltõñtõñ in kijeek ekkã air kwalok air lañliñ im jokane ke rej reiliklok ñan wãwen ko rar ioni. Rejelã bwe Jehovah ear lelok ñan ir “kajur eo ellã jen joñan.” (2 Dri Korint 4:7) Ri kabit ro rej bed ibwiljid rej tõmak bwe “emwij jeje etõmi ilo lõñ.” (Luk 10:20) Kijejeto eo air ej kwalok juõn kejatdikdik eo ejjab tellok ñan inebata, im ri jerbal in jonikõn ro retiljek ibben jerammõn ko an lal ewõr juõn liki eo einlok wõt.—Dri Rom 5:4, 5.
Niknik ilo Jerbal in Jonikõn eo
19. Ta kilen ko rekeie rej kajerbali ilo jerbal in kwalok nan eo an Christian?
19 Ewi joñan an aetoklok wõt an naj Jehovah kõtlok ad bõk kunad ilo jerbal in jonikõn eo ilo nan in kõkkar ej bed wõt ñan ad loe. Ilo kõtan ien in, jej aikwij likit ilo ad lemnak bwe ri jonikõn ro ewõr jet kilen ko ñan air kõmmane jerbal eo air. Ilo wãwen in lok wõt, jemaroñ liki bwe tiljek eo ad ilo jerbale wãwen melejoñ ko ilo kwalok nan enaj kamol an bolemen. Paul ear jiroñ Ri Christian ro mõttan: “Inem ij akwelap ñõn kom, bwe komin dri kajeoñwe ña.” (1 Dri Korint 4:16) Ke Paul ear kwelok ibben elder in Ephesus ro ilo Miletus, ear kakememej ir bwe ear jab jenliktak jen an katakin ir “ilo bwilij, im jen mweo ñõn mweo.” (Jerbal 20:20, 21) Timothy leo mõttan Paul ear katak kilen ko an ri jilek eo im kin menin ear maroñ kõmman bwe Ri Corinth ro en wõr air jelã kin men kein. (1 Dri Korint 4:17) Anij ear kajerammõn kilen katakin ko an Paul, einwõt an naj kajerammõn niknik eo ad ilo kwalok nan kin news eo emõn ilobwilij im jen em ñan em, ilo bar jeblak ko, katak Bible ilo moko, im ijoko jabdewõt jemaroñ lo armij ro ie.—Jerbal 17:17.
20. Ewi wãwen an kar Jesus kwalok bwe juõn jonikõn eo elap ilo jitõb ear ebaktok, im ewi wãwen an kar menin kamol an mol ilo yiõ ko ilo ien kein?
20 Elikin an kennan ñan juõn kõrã in Samaria iturin Sychar ilo 30 C.E., Jesus ear konono kin jonikõn eo ilo jitõb. E ar jiroñ ri kalor ro an: “komin reilok, im lale jikin kallip ko; bwe kiõ remouj ilo ien marmir. Im eo ej marmir ej bõk wõnãn, im ej aintok leen ñõn mour in drio: bwe eo ej jeor im eo ej marmir ren jimor lõñliñ.” (Jon 4:34-36) Bõlen Jesus ededelok an kar lo tokjen eo ear walok jen an kar ione kõrã in Samaria eo, bwe elõñ rar tõmak ilo ennan in kamol eo an kõrã eo. (Jon 4:39) Ilo yiõ jab kein, elõñ ailiñ ko emwij air jolok kien ko rar kabine ñan Ri Kennan ro an Jehovah ak kamelim air kile ir ekkar ñan kien, im kin menin kabellok juõn melaj ñan jonikõn. Tokjen eo ej bwe juõn jonikõn eo elap ilo jitõb ewõr tõbrakin. Ilo mol, ibelakin lal, kajerammõn ko remõn jej ioni ke jej lañliñ ilo ad wõnmanlok wõt im bõk kunad ilo jonikõn eo ilo jitõb.
21. Etke ewõr un eo ibben ñan ad buñmanlok wõt einwõt ri jerbal in jonikõn ro rej lañliñ?
21 Ñe menin eddek ko rej kalo im bojak ñan madmõd, ri jerbal ro rej aikwij emmakit ilo mõkaj. Rej aikwij jerbal im jab aibedbed ak ralok. Rainin, jej aikwij kijejeto ilo ad jerbal kin juõn eñjake in ekaiuriur kinke jej mour ilo ien in “ien jemlokin.” (Daniel 12:4, NW) Aet, jej ion melejoñ ko, ak ewõr juõn jonikõn eo elaplok jen mokta an ri kabuñ ro an Jehovah. Kin menin ej juõn ran in lañliñ. (Aiseia 9:3) Inem, einwõt ri jerbal ro rej lañliñ, jen buñmanlok wõt ilo jerbal in jonikõn eo!
[Kamelele ko itulal]
a Jeje im kajeeded jen Ri Kennan ro an Jehovah.
Ewi Wãwen Am Naj Kar Uak?
• Ewi wãwen an Iroij in jonikõn eo kar uak jar eo ñan an lõñlok ri jerbal ro?
• Meñe jej bõk “kijirãt,” ta jitõb eo jej debiji?
• Etke jej lañliñ meñe rej matõrtõre kij?
• Etke jej aikwij niknik ilo jerbal in jonikõn eo kin juõn eñjake in ekaiuriur?
[Pija]
Ro rej bõk kunair ilo jonikõn eo ilo jitõb ewõr ibbeir jurake eo an enjel
[Pija]
Melele eo ej wõnmanlok ear bõktok ennan eo an Ailiñ eo ñan an elõñ kalimjeke
[Pija]
Jej katõke im wõtdikdik, ak Anij eo ej kaddeke