Kainemõn Ro Rej Buromõj

“Jitõb an Iroij Jeova ej ioõ; bwe Jeova e ar kabit Iõ bwe In . . . kainemõn ro otemjej rej liãjlol.”​—AISEIA 61:​1, 2.

1, 2. Jej aikwij kainemõn wõn ro, im etke?

JEHOVAH, Anij in kainemõn eo emol, ej katakin kij bwe jen kwalok ad itoklimo ñe armij ro jet rej jorrãn. Ej katakin kij ñan “kainemõn ro rej buromõj.” (1 Thessalonians 5:​14, NW) Ñe rej aikwij kain jibañ rot in, jej leloke ñan ri kabuñ ro mõttad. Bareinwõt jej kwalok yokwe ñan ro ilikin congregation eo, meñe rejañin kwalok jabdewõt wãwen air yokwe kij mokta.​—Matu 5:​43-​48; Dri Galetia 6:​10.

² Jesus Christ ear konono im jerbale ñan emake juõn jerbal ear kanan kake mokta: “Jitõb an Iroij Jeova, ej ioõ; bwe Jeova e ar kabit Iõ bwe In kwalok nan ko remõn ñõn ro etã burueir E ar jilkintok Iõ kitimi ro erup burueir, . . . kainemõn ro otemjej rej liãjlol.” (Aiseia 61:​1, 2; Luk 4:​16-​19) Jen jemaan Christian ri kabit ro ilo ran kein rar kile bwe jerbal in ej air bareinwõt, im jar in “bar jet s̃ip” rej mõnõnõ in kobalok ibbeir ilo jerbal in​—Jon 10:16.

3. Ñe armij ro rej kajitõk, “Etke Anij ej kõtlok jorrãn ko?,” ewi wãwen ad maroñ jibañ ir?

³ Ñe juõn jorrãn ej walok im armij ro rej buromõj im liãjlol, ekkã air kajitõk, “Etke Anij ej kõtlok jorrãn kein?” Ilo alikar Bible eo ej uake kajitõk in. Bõtab, emaroñ bõk ien ñan an juõn eo ejañin katak Bible eo ñan an lukkun melele kin uak eo. Jemaroñ lo jibañ ilo book ko an Ri Kennan ro an Jehovah.a Bõtab, ñan jinoe, ear juõn men in kainemõn ñan jet armij ro ñe rej lo ilo Bible eo juõn eon einwõt Aiseia 61:​1, 2, kinke ej kwalok kin kõnan eo an Anij bwe armij ro ren bõk kainemõn.

4. Ewi wãwen an juõn Ri Kennan ilo Poland kar jibañ juõn ledik ri school eo eburomõj ilo school eo, im ewi wãwen bwebwenato in ej jibañ yuk ñan jibañ ro jet?

⁴ Jodikdik ro, im ritto ro bareinwõt, rej aikwij bõk nan in kainemõn. Juõn ledik ilo Poland ear kajitõk ibben ledik eo jeran kin jet nan in kakabilek. Elikin an kajitõkin e ilo joij bwe en kalikarlok lemnak eo an, jeran, eo ej juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah, ear jelã bwe ledik eo ear obrak kin kajitõk im bere ko: “Etke elap nana? Etke armij ro rej eñtan? Etke jatiõ eo emij rãjetin ej aikwij eñtan? Etke menono eo aõ ejjab kanuij emõn? Kabuñ eo aõ ej ba bwe Anij ekõnan bwe eindein. Ak elañe ej eindein, Ijamin tõmak ilo e!” Ri Kennan eo ear jar ilo buruen ñan Jehovah inem ear ba: “Ij mõnõnõ bwe kwar kajitõk ibba kin men in. Inaj kajeoñ in jibañ yuk.” Ri Kennan eo ear ba bwe ear bere ke ear juõn ajiri im Ri Kennan ro an Jehovah rar jibañ e. Ear ba: “Iar katak bwe Anij ejjab kaeñtan armij. Ej yokwe ir, ekõnan lelok men ko remõntata ñan ir, im mõttan jidik enaj bõktok oktak ko relap ion lal. Nañinmij, abañ ko kin rittolok, im mij renaj jako, armij ro rekiblie renaj mour ñan indio​—ijin ion lal.” Ear kwalok ñan ledik eo Reveles̃õn 21:​3, 4; Job 33:25; Aiseia 35:​5-7 im 65:21-​25. Elikin juõn bwebwenato eaetok ibben, ledik eo ear ba, ilo ainemõn: “Kiõ ij jelã kin unin aõ mour. Imaroñ ke bar lo yuk?” Ri Kennan eo ear katak Bible ibben ruo alen ilo juõn week.

Ibben Kainemõn eo Anij ej Leloke

5. Ñe jej kwalok ad buromõj ibben armij ro, ta eo enaj lelok ainemõn eo emol?

⁵ Ñe jej kainemõn ro jet, nan ko rejoij rej juõn men ekkar im emõn. Jej kalikar ilo nan im emõn joñan ainikied ñan armij eo eburomõj bwe jelukkun itoklimo kin abañ eo an. Jejjab maroñ lo tõbrak kin men in elañe jejjab kõmmane jen buruõd. Bible eo ej jiroñ kij bwe “kin kijinmij, im kin ainemõn jen Jeje ko, en or ar kejatrikrik.” (Dri Rom 15:4) Ilo ad lemnak kin men in, jemaroñ kamelele kin ta in Ailiñ eo an Anij ilo bar juõn ien emõntok, im jemaroñ kwalok jen Bible eo kin ewi wãwen enaj namejelan abañ ko ilo ran kein. Inem jemaroñ kamelele ilo kõmmanwa kin etke ej juõn kejatdikdik emol. Ilo wãwen in, jenaj kainemõn ir.

6. Ta eo jej aikwij jibañ armij ro bwe ren melele kake bwe ren bõk tokjen ilo likieo jen Jeje ko rekainemõn ilo Bible eo?

⁶ Ñan an juõn armij lukkun bõk tokjen jen men in kainemõn eo jen kij, ej aikwij jelã kin Anij eo emol, kain Jitõb rot e, im ewi joñan an mol kallimur ko an. Ñe jej jibañ juõn armij eo ejañin juõn ri kabuñ an Jehovah, emõn bwe jen kamelele kin katak ko tok ilal. (1) Men in kainemõn eo ilo Bible ej jen Jehovah, Anij eo emol. (2) Jehovah ej Anij eo Ekajur Bõtata, Ri Kõmanman eo ilañ im ion lal. Ej Anij in yokwe im joij im mol elap. (3) Jemaroñ kajurlok ñan kijenmij iumin melejoñ ko elañe jej bed ebak ñan Anij ilo ad bõk jelãlokjen eo ejejjet im jimwe jen Nan eo an. (4) Ilo Bible eo elõñ eon ko rej jerbal ñan melejoñ ko rejejjet ñan armij ro kajjojo.

7. (a) Ta eo jemaroñ kõtõbrake ilo ad kalikar bwe nan in kainemõn eo jen Anij ej “lõñlok kin Kraist”? (b) Ewi wãwen am maroñ kainemõn juõn armij eo ej kile bwe ear nana mwilin?

⁷ Jet rar lelok nan in kainemõn ilo jitõb ñan ro rej buromõj im rej jelã kin ta eo rej konono ilo Bible eo ilo 2 Dri Korint 1:​3-7. Ke rar kõmman eindein, rar kalikar nan kein “am ainemõn ej bar lõñlok kin Kraist.” Eon in emaroñ jibañ juõn armij bwe en kile bwe Bible eo ej unjen kainemõn otemjej im ej aikwij kalaplok an kalmenlokjen kake. Emaroñ bareinwõt erom juõn bedbed eo ñan bar bwebwenato kake, bõlen ilo ien ko jet. Elañe juõn armij ej lemnak bwe abañ ko an rej waloktok jen men ko renana ear kõmmani, jemaroñ ba ñan e, ilo jab ekajet e, bwe ej juõn men in kainemõn ñan jelã kin ta eo 1 Jon 2:​1, 2 im Sam 103:11-​14 rej ba kaki. Ilo wãwen kein jemaroñ lukkun kainemõn ro jet kin nan in kainemõn ko an Anij.

Ñe Kowadoñ ak Ebin Kabwe Aikwij eo an Mour Rej Jelet Armij

8, 9. Ewi wãwen ad maroñ lelok ilo ien eo ejejjet nan in kainemõn ko ñan juõn armij eo ear eñtan kin kowadoñ?

⁸ Elõñ million armij ro jejjab maroñ bwini rar bõk jorrãn kin kowadoñ​—kõtõrãi kien ilo juõn bukwon ak tarinae. Ewi wãwen ad maroñ kainemõn ir?

⁹ Ri Christian ro remol rej lale bwe ilo nan ak men ko rej kõmmani rejjab bõk kunair ilo tarinae ko an lal ilo jabdewõt wãwen. (Jon 17:16) Ak rej kajerbal Bible eo ilo wãwen eo ekkar ñan kwalok bwe wãwen ko renana ilo ran kein rejamin wõnmanlok ñan indio. Remaroñ konono Sam 11:5 im kwalok kin ewi wãwen an Jehovah lemnak kin ro rej mõnõnõ in bõk kunair ilo kowadoñ ak Sam 37:​1-4 im kwalok nan in rejañ eo an Anij bwe ren jab ukõt nana kin nana ak ñan liki wõt Anij. Nan ko ilo Sam 72:12-​14 rej kwalok kin ewi wãwen Solomon eo Elaplok, eo ej Jesus Christ im ej iroij kiõ einwõt juõn King ilañ, ej lemnak kin wãwen an ro ejelok rueir eñtan kin kowadoñ.

10. Elañe kwar mour iumin elõñ yiõ in tarinae ko, ewi wãwen an kar eon kein maroñ kainemõn yuk?

¹⁰ Jet armij rar ellã im mour jen elõñ tarinae ko ñe jar in tarinae ko rar kajeoñ in bõk anjo ion bar juõn jar in tarinae. Emõkaj air bõk lemnak eo bwe tarinae im abañ ko elikin rej mõttan wãwen mour eo ad. Kejatdikdik eo wõt rej loe ej bwe wãwen ko remaroñ emõnlok elañe remaroñ rõlok ñan bar juõn ailiñ. Ak enañin aolepeir rejjab lo tõbrak kin kejatdikdik in, im elõñ ian ro rar kajeoñ in kõmmane men in rar luji air mour. Ro rejjab etal ñan bar juõn ailiñ ekkã air oktaklok jen juõn abañ ñan bar juõn abañ ekãl. Jemaroñ kajerbal Sam 146:​3-6 ñan jibañ armij ro bwe ren likit air kejatdikdik ion bar juõn wãwen emõnlok jen air emmakit ñan bar juõn ailiñ. Kanan eo ilo Matu 24:​3, 7, 14 ak 2 Timote 3:​1-5 remaroñ jibañ ir ñan bõk juõn melele elaplok kin men eo rej jelmae im melele kin unin air aikwij kijenmij, kinke, jej bed ilo ien jemlokin jukjuk im bed in emor. Kain eon rot kein einwõt Sam 46:​1-3, 8, 9 im Aiseia 2:​2-4 remaroñ jibañ ir ñan melele bwe ewõr juõn kejatdikdik eo emol kin juõn ilju eainemõn.

11. Ta eon ko jen Bible rar kainemõn juõn kõrã ilo West Africa, im etke?

¹¹ Ilo ien tarinae eo ej wõnmanlok wõt ilo West Africa, juõn kõrã ear ko jen mweo imõn kin an lõñ armij ro rej buuk don. Mour eo an ear obrak kin lelñoñ, buromõj, im ebwer. Tokelik, ke family eo an ear jokwe ilo bar juõn ailiñ, leo belen ear beek in tili peba in kamole mare eo air, jilkinlok lio belen eo ear bõroru im ladik eo nejiir ej joñoul an yiõ, im ear erom juõn priest. Ke rar konono Dri Pilippai 4:​6, 7 im Sam 55:22 ñan e, ekoba katak ko an Bible ilo magazine ko Imõniaroñroñ im Awake!, lio ear lo ainemõn im juõn unin an mour.

12. (a) Ta jerammõn eo Jeje ko ilo Bible rej lelok ñan ro rej abañ kin an jabwe wõnãn mour? (b) Ewi wãwen an juõn Ri Kennan eo an Jehovah kar kõmmane ñan jibañ juõn ri wia?

¹² Jorrãn jen an jabwe wõnãn mour elap an kokkure mour ko an elõñ million armij ro. Jet ien men in ej walok jen tarinae im jerata ko jen tarinae bareinwõt. Ilo ien ko jet, bebe ko rejjab jimwe an kien im kibbon im riap an ro reutiej rar koba ibben don ñan kokkure aolep money ko armij rar jortoklik im jibede armij bwe ren luji aolep men ko mweieir. Emaroñ juõn men in kainemõn ñan armij rein bwe ren jelã bwe Anij enaj lomoren aolep ro rej liki e im ej kallimur bwe enaj wõr juõn lal ewãnik im ri jokwe ro renaj lañliñ ilo air jerbal kin pã ko peiir. (Sam 146:​6, 7; Aiseia 65:17, 21-​23; 2 Piter 3:​13) Ke juõn Ri Kennan ilo juõn ailiñ ilo Asia ear roñ juõn ri wia kwalok lemnak eo an kin abañ eo kin an lap wõnãn mour ijo, Ri Kennan eo ear kamelele bwe men ko rar walok ijo kar mõttan men ko rej walok ibelakin lal. Juõn bwebwenato ilo Matu 24:​3-​14 im Sam 37:​9-​11 ear tellok e ñan ekkeini katak ilo Bible eo.

13. (a) Ñe armij ro rej buromõj kin air tõmak ilo kallimur ko rejjab mol, ewi wãwen ad maroñ kajerbal Bible eo ñan jibañ ir? (b) Elañe armij ro rej tõmak bwe wãwen ko renana rej kamol bwe ejelok Anij eo emol, ewi wãwen am maroñ kamelele ilo kõmmanwa ibbeir?

¹³ Ñe armij ro rej eñtan iumin elõñ yiõ ko ak rar ebwer kin an lõñ kallimur ko rejjab mol, remaroñ einwõt Ri Israel ro ilo Egypt kin “an iñtan burueir” rar jab kõnan roñjake. (Exodus 6:9) Ilo ien kein, emaroñ wõr tokjen ñan kalikar kin wãwen ko Bible eo emaroñ jibañ ir ñan kijenmij im lo tõbrak ilo abañ ko ilo ran kein im kejbãrok ir jen aujid ko rej kajorrãn mour ko an elõñ armij ro. (1 Timote 4:8b) Jet armij remaroñ watõk bwe abañ ko jej loi ibelakid rej kamol bwe ejelok Anij ak ejelok an itoklimo kin kij. Kwomaroñ kamelele ilo kõmmanwa kin eon ko ilo Bible eo ñan jibañ ir bwe ren kile bwe Anij ear letok jibañ ak elõñ rar jab kõnan bõki.​—Aiseia 48:17, 18.

Ñe Jej Wõnmae Lañ ko im Makitkit Lal ko

14, 15. Ke juõn jorrãn elap ear kailbõk im kaburomõj elõñ armij ro, ewi wãwen Ri Kennan ro an Jehovah rej kwalok air itoklimo kin ir?

¹⁴ Jorrãn ko relap remaroñ walok jen juõn lañ, makitkit lal, kijeek, ak juõn bomb. Buromõj emaroñ jededlok ilo elõñ jikin ko. Ta eo jemaroñ kõmmane ñan kainemõn ro rar ellã mour jen jorrãn kein?

¹⁵ Armij ro rej aikwij jelã bwe armij ro rej yokwe ir. Elikin an juõn jar in terrorist eo nitbwili juõn ailiñ, elõñ ri ailiñ ro ijo rar ilbõk im buromõj. Elõñ iair rar luji ro uan family eo air, ro rej kabwe aikwij ko an family eo, ro jerair, jikin jerbal ko air, ak jabdewõt wãwen jokane eo rar lemnak kar bed ibbeir. Ri Kennan ro an Jehovah rar jibañ ro rar jokwe ilo bukwon ko air, kwalok air yokwe ñan ro rar luji men ko air relap im kainemõn ir kin nan ko ilo Bible eo. Elõñ rar lukkun kamolol kin wãwen air kwalok yokwe ñan ir.

16. Ke juõn jorrãn ear walok ilo juõn jikin ilo El Salvador, etke jerbal an Ri Kennan ro ñan kwalok nan ear bolemen?

¹⁶ Ilo El Salvador juõn makitkit elap an lal ear walok ilo 2001 im elikin wõt jorrãn in elap bedkat ear toor laltak jen iturin juõn tol im elõñ armij rar mij. Juõn likao ej 25 an yiõ eo nejin juõn kõrã Ri Kennan an Jehovah im ruo ledik jatin lio ebojak in mareik likao eo rar mij. Jinen likao eo im jiroñ eo ear ebojak in mareik likao eo rar jino in boub wõt ilo jerbal in kwalok nan. Elõñ rar jiroñ erro bwe Anij ear bõk ro rar mij ak jorrãn in kar ankil an Anij. Ri Kennan ro rar kwalok Jabõn Kennan Ko 10:22 ñan kwalok bwe Anij ejjab kõnan bwe jen eñtan. Rar konono Dri Rom 5:12 ñan kwalok bwe mij ear itok kin jerawiwi eo an armij, jab kin ankil an Anij. Bareinwõt rar jitõñlok ñan nan in kainemõn eo ilo Sam 34:18, Sam 37:29, Aiseia 25:8, im Reveles̃õn 21:​3, 4. Armij ro rar lukkun roñjaki, elaptata kinke kõrã rein ruo rar luji ro uan family ko air ilo jorrãn eo, im elõñ rar jino katak Bible ibbeir.

17. Ilo juõn ien jorrãn, kain jibañ rot ko jemaroñ lelok?

¹⁷ Ñe juõn jorrãn ej walok, kwomaroñ kebak juõn armij eo elap an aikwij jibañ ilo kanniek. Men in emaroñ kitibuj am kirtok juõn doctor, ãñinlok armij eo ñan hospital eo, ak kabuk jabdewõt wãwen ñan najidike im najikin. Ilo 1998 ilo ien kain jorrãn rot in ear walok ilo Italy, juõn ri jeje ear lo bwe Ri Kennan ro an Jehovah rej “jerbal ilo juõn wãwen ewõr tokjen ie, ilo air jibañ ro rej eñtan, jekdon ta kabuñ eo air.” Ilo jet jikin ko, men ko emwij kanan kaki im renaj walok ilo ran ko eliktata rar lukkun kaeñtan armij. Ilo jikin ko rejorrãn, Ri Kennan ro an Jehovah rej jitõñlok ñan kanan ko an Bible, im rej kainemõn armij ro ikijen kallimur eo an Bible eo ej kwalok bwe Ailiñ eo an Anij enaj bõktok jokane eo emol ñan armij otemjej.​—Jabõn Kennan Ko 1:​33; Micah 4:​4, NW.

Ñe juõn Uan Family eo Ear Mij

18-20. Ñe juõn uan family eo ej mij, ta eo kwomaroñ ba ak kõmmane ñan kainemõn armij eo?

¹⁸ Ran otemjej elõñ million armij ro rej buromõj kin mij eo an jitenburu ro air. Kwomaroñ lo rein rej buromõj ñe kwoj kwalok nan ak ñe kwoj kabwe aikwij ko ñan mour eo am ran otemjej. Ta eo kwomaroñ ba ak kõmmane ñan kainemõn ir?

¹⁹ Armij eo ej kwalok ke inebata eo an? Mweo imõn eobrak ke kin ro nukin reburomõj? Emaroñ wõr men ko kwomaroñ ba ñan ir, ak lolokjen ej juõn men in aorõk. (Ekklisiastis 3:​1, 7) Bõlen men eo ekkar kwomaroñ kõmmane ej bwe kwon kwalok bwe kwoj buromõj kin ir bareinwõt, likit juõn book ej bedbed ion Bible eo, (einwõt juõn brochure, magazine, ak tract), inem telephone lok ñan e elikin jejjo ran im lale elañe ebar aikwij jibañ. Ilo juõn ien eo emõn, kwomaroñ kwalok jet ennan ko jen Bible eo ñan rejañ e.Men in emaroñ kainemõn im kamadmõde buromõj eo an. (Jabõn Kennan Ko 16:24; 25:11) Kwojjab maroñ kajerkakbijeik ro remij, einwõt an kar Jesus kõmmane. Ak kwomaroñ kwalok kin ta eo Bible ej ba kin wãwen ro remij, meñe ien in ejjab juõn ien emõn ñan kajimwe lemnak ko rebwid. (Sam 146:4; Ekklisiastis 9:​5, 10; Ezekiel 18:​4, NW) Kwo jimor maroñ konono ibben don kin kallimur ko an Bible ikijen jerkakbiji eo. (Jon 5:​28, 29; Jerbal 24:15) Kwomaroñ bwebwenato kin ta melelen men kein, im bõlen kwalok juõn report ilo Bible eo kin juõn ien jerkakbiji eo ñan kõmmane men in. (Luk 8:​49-​56; Jon 11:39-​44) Bareinwõt kwomaroñ jitõñlok ñan kadkad ko kadkadin Anij eo ej yokwe im ej letok juõn kejatdikdik ñan kij. (Job 14:14, 15; Jon 3:​16) Kamelele kin ewi wãwen kwar bõk tokjen jen katak kein im etke kwoj liki ir.

²⁰ Ilo am kirtok eo eburomõj ñan kwelok eo ilo Kingdom Hall eo emaroñ jibañ e ñan lo armij ro remol rej yokwe ro ri turiir im rejelã kin wãwen kalek don. Juõn kõrã in Sweden ear lo bwe eñin kar men eo ear bukõte ilo aolepen mour eo an.​—Jon 13:35; 1 Tessalonika 5:​11.

21, 22. (a) Ta eo jej aikwiji elañe jekõnan kainemõn ro jet? (b) Ewi wãwen am maroñ kainemõn juõn eo ej jelã kin Bible eo?

²¹ Ñe kwoj jelã bwe juõn armij ej buromõj, jekdon elañe iloan congregation in Christian eo ak ilikin, ewõr ke jet ien kwojjab jelã kin ta eo kwokõnan ba ak kõmmane? Nan in kajin Greek eo “kainemõn” ilo Bible eo ej melelen “kirtok juõn ñan bed iturõm.” Ñan jerbal einwõt juõn ri kainemõn eo emol ej melelen bwe kwon bojak ilo ien otemjej ñan jibañ ro reburomõj.​—Jabõn Kennan Ko 17:17.

²² Ta elañe armij ro kwokõnan kainemõne ejelã kadede kin ta eo Bible eo ej ba kin mij, binmour eo, im jerkakbiji eo? Bed eo an juõn jeran eo ej bed ilo juõn wõt tõmak ibben emaroñ kainemõne bareinwõt. Elañe ekõnan bwebwenato, kwoj aikwij lukkun roñjake. Kwojjab aikwij kwalok juõn katak einwõt juõn public talk. Elañe kwoj konono eon ko, kwon watõki einwõt nan ko an Anij rej kakajur buruõm im buruen armij eo jimor. Kwon kwalok jen buruõm bwe kejatdikdik eo me eon ko ilo Bible rej kalikar kaki ej amiro. Ilo am kwalok tiriamo im joij eo an Anij im kwalok nan kin katak ko remol ilo Nan in Anij, kwomaroñ jibañ ro reburomõj bwe ren kebak “Anij in ainemõn otemjej,” Jehovah im bõk kajur jen e.​—2 Dri Korint 1:3.

[Kamelele ko itulal]

Ta Uak Eo Am?

• Elõñ armij rej naruõn wõn kin jorrãn ko, im ewi wãwen ad maroñ jibañ ir?

• Ta eo jemaroñ kõmmane ñan jibañ ro jet bwe ren bõk tokjen ilo likieo jen nan in kainemõn ko ilo Bible eo?

• Ta abañ ko rej kaburomõj elõñ armij ilo jikin eo am, im ewi wãwen am maroñ kainemõn ir?

[Etan eo ej kõmman]

Jikin ri kajibokwe: UN PHOTO 186811/J. Isaac

[Pija eo ilo peij 30]

Kwalok juõn nan in kainemõn eo emol ilo ien jorrãn ko