Karõk eo an Jeova Enaaj Jejjet Kũtien!

1, 2. (1) Ta eo em̦õj an Jeova kwal̦o̦k ñan kõj? (2) Ta kallim̦ur eo jej loe ilo Aiseia 46:10, 11 im 55:11?

NAAN ko jinointata ilo Baibõl̦ rej ba: “Ilo jinoin Anij ear kõm̦anm̦an lañ im lal̦.” (Jen. 1:1) Meñe naan kein rekadu ak el̦ap mel̦el̦eier. Ilo m̦ool, elõñ men ko Anij ear kõm̦anm̦ani me jidik wõt ad jel̦ã im mel̦el̦e kaki, ãinwõt wãween an kar kõm̦anm̦an lañ, meram, im kajoor eo (gravity) ej dãpij men ko ilo lal̦ in bwe ren jab eppepe imejatoto. Bareinwõt, meñe em̦õj ad lo kumi in iju im bũl̦ãnet ko ak men kein rej jidikin wõt men ko ilañ. (Ekl. 3:11) Meñe ãindein ak Jeova ej kwal̦o̦k ñan kõj kõn karõk eo an kõn lal̦ in im armej ro. Ear kõm̦anm̦an lal̦ in bwe en kab ijo jikin em̦m̦aan im kõrã ro me ear kõm̦anm̦an er ilo nemãmeen wõt e. (Jen. 1:26) Rein renaaj kar ajri ro nejin im Jeova enaaj kar Jemãer.

² Ilo jebta jilu ilo bokin Jenesis, ej kwal̦o̦k kõn juon aitwerõk me ear wal̦o̦k im jum̦aik karõk eo an Anij. (Jen. 3:1-7) Bõtab, men in ejjab juon men epen ñan an Jeova kõm̦adm̦õde. Ejjel̦o̦k juon emaroñ ko̦kkure karõk ko an. (Ais. 46:10, 11; 55:11) Kõn men in, jemaroñ lõke bwe karõk eo an Jeova jãn jinoin enaaj jejjet kũtien ilo iien eo em̦õj an karõke!

3. (1) Ta jet iaan katak ko rem̦ool jãn Baibõl̦ me jej aikuj jel̦ã kaki m̦oktata? (2) Etke jej etale katak kein kiiõ? (3) Ta kajjitõk ko jenaaj etali?

³ Ejjel̦o̦k pere bwe em̦õj adwõj jel̦ã kõn karõk eo an Anij kõn lal̦ in im armej ro, im bareinwõt kõn eddo eo eaorõk an Jijej Kũraij ñan kajejjet karõk eo an Anij. Men kein rel̦ap aer aorõk im rej jet iaan men ko jaar katak kaki ke jaar jino katak Baibõl̦. Kõj bareinwõt jekõn̦aan kwal̦o̦k katak kein raorõk ñan armej ro em̦ool bũrueer. Im kiiõ ej juon iien em̦m̦an ñan ad kũrtok aolep armej ñan itok ñan Kwõjkwõjin keememej Mej eo an Kũraij. (Luk 22:19, 20, UBS) Ro renaaj kobatok ilo iien in, renaaj maroñ kal̦apl̦o̦k aer jel̦ã kõn karõk eo an Anij. Innem, ilo iien in me m̦õttan wõt jejjo raan im ejejjet iien Kwõjkwõj eo, em̦m̦an bwe jen l̦õmn̦ak kõn kajjitõk ko me renaaj kãitoklimoik rũkkatak ro ad im ro jet em̦ool bũrueer kõn iien in el̦ap an aorõk. Jenaaj etale jilu kajjitõk ko: Ta karõk eo an Anij jãn jinoin kõn lal̦ in im armej ro? Ta apañ eo ear wal̦o̦k? Im etke katok in mour eo an Jijej ej ki eo ñan kõm̦adm̦õd apañ ko im kajejjet karõk eo an Anij?

TA KARÕK EO JÃN JINOIN AN RŨKÕM̦ANM̦AN EO?

4. Ewi wãween an menin kõm̦anm̦an ko kwal̦o̦k aiboojoj eo an Jeova?

⁴ Jeova ej Rũkõm̦anm̦an eo el̦ap im ekabwilõñlõñ jerbal ko an. Aolep men ko ear kõm̦anm̦ani rekanooj in em̦m̦an. (Jen. 1:31; Jer. 10:12) Ta eo jemaroñ katak jãn an aiboojoj im laajrak men ko Jeova ear kõm̦m̦ani? Ñe jej lale im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn menin kõm̦anm̦an ko an, jãn men en̦ edik ñan men en̦ ekilep, jelukkuun bwilõñ kõn wãween an kar kõm̦m̦an bwe men kein aolep en wõr tokjãer. Ñe kwõj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn wãween an cell ak kij ko ilo ãnbwinnid jerbal, lo juon niñniñ ej kab l̦otak, im an aiboojoj lañ ñe ej tulo̦k al̦, kwõjjab ke bwilõñ? Jej bwilõñ kõn menin kõm̦anm̦an kein kõnke Jeova ear kõm̦anm̦an kõj im letok maroñ eo ñan kile an aiboojoj juon men.​—Riit Sam 19:1; 104:24, UBS.

5. Ta eo Jeova ear kõm̦m̦ane bwe aolep menin kõm̦anm̦an ko an ren bõrokuk im laajrak wãween aer jerbal ippãn doon?

⁵ Ke Jeova ear kõm̦anm̦an men otemjej, ear kõm̦m̦an kakien im laajrak ko ñan aer l̦oori. Bwe menin kõm̦anm̦an ko an ren bõrokuk im laajrak ilo aer jerbal ippãn doon, ear likũt kien ko ilo men kein im bareinwõt letok kien ko kõn ta eo em̦m̦an im ejim̦we. (Sam 19:7-9) Kõn men in, aolep menin kõm̦anm̦an ko ilañ im ioon lal̦ ewõr aer jerbal ekkar ñan karõk eo an Anij. Jeova eo ej letok kien ko kõn wãween an menin kõm̦anm̦an kein jerbal ippãn doon. Ñan waanjoñak, ear likũt juon kien ilo kajoor eo (gravity) me jejjab loe bwe en dãpij mejatoto eo ej kaapool̦ im kõjparok lal̦ in. Im ikijjeen kajoor in, ej kõm̦m̦an joñan an n̦o ko ibeb im an idik im ial̦ap, im ej bar jipañ bwe aolep men ko ilo lal̦ in ren maroñ pãd im mour. Aolep menin kõm̦anm̦an ko ekoba armej ro, rej l̦oore kien im laajrak kein an Anij. An menin kõm̦anm̦an kein bõrokuk im laajrak wãween aer jerbal ippãn doon, ej kam̦ool bwe ewõr an Anij karõk kõn lal̦ in im armej ro. Ñe jej kwal̦o̦k naan, jemaroñ ke kãitoklimoik armej ro ilo wãween ad kwal̦o̦k kõn Eo ear kõm̦anm̦an men kein rekabwilõñlõñ?​—Rev. 4:11.

6, 7. Ta jet iaan kar menin lel̦o̦k ko Jeova ear lil̦o̦k ñan Adam im Iv?

⁶ Karõk eo an Jeova jãn kar jinoin ej bwe armej otemjej ren mour indeeo ioon lal̦ in. (Jen. 1:28; Sam 37:29) Ear lel̦o̦k elõñ men ko rem̦m̦an ñan Adam im Iv bwe ren maroñ m̦õn̦õn̦õ ilo mour ko aer. (Riit Jemes 1:17, UBS.) Jeova ear lel̦o̦k anemkwõj in kããlõt ñan er. Ear bar lel̦o̦k maroñ eo ñan aer make kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ im kõm̦m̦an pepe, im ñan aer kwal̦o̦k yokwe im epaake ro jet. Rũkõm̦anm̦an eo ear kõnono ñan Adam im jiroñe kõn wãween an aikuj kwal̦o̦k an pokake. Adam ear bareinwõt katak kilen kabwe aikuj ko an im kilen lale menninmour ko im ãneo. (Jen. 2:15-17, 19, 20) Bareinwõt, Jeova ear kõm̦m̦an bwe Adam im Iv ren maroñ edjoñ, jibwe, loe, roñ, im ãtbwiin men ko ipel̦aakier. Ilo wãween in, rar maroñ m̦õn̦õn̦õ ke rar lo joñan an aiboojoj im obrak Pedetaij eo jikierro kõn men ko rem̦m̦an. Rippãlele rein jinointata rar maroñ jubũrueer kõn jerbal ko rej kõm̦m̦ani im tõprak ko rej loi. Im enaaj kar ejjel̦o̦k jem̦l̦o̦kin aerro katak im lo men ko rekããl im rekãitoktoklimo.

⁷ Bar ta ko jet me rar m̦õttan karõk eo an Anij? Ke Jeova ear kõm̦anm̦an Adam im Iv, ear kõm̦m̦an bwe ren maroñ pãlele im wõr nejierro ajri weeppãn. Ekar kõn̦aan bwe ro nejierro ren bar wõr nejier ajri, m̦ae iien eo enaaj kar obrak lal̦ in kõn baam̦le ko an armej. Ear kõn̦aan bwe Adam im Iv im aolep ro enaaj kar wõr nejier tokãlik, ren yokwe ajri ro nejier ãinwõt an Jeova kar yokwe armej ro m̦oktata nejin. Lal̦ in enaaj kar jikier ñan indeeo, im aolep men ko ie renaaj kar aer.​—Sam 115:16.

TA APAÑ EO EAR WAL̦O̦K?

8. Ta unin an kar Jeova lel̦o̦k kien eo ilo bokin Jenesis 2:16, 17 ñan Adam im Iv?

⁸ Ejjabto jãn iien eo, juon men ear wal̦o̦k im kõm̦m̦an bwe en jab jejjet karõk eo an Anij. Ta eo ear wal̦o̦k? Eokwe, Jeova ear lel̦o̦k juon kien epidodo ñan Adam im Iv ñan mãlejjoñe erro el̦aññe renaaj kile bwe ewõr joñan anemkwõj in kããlõt eo aerro. Jeova ear ba: “Jãn wõjke otemjej ijikin kallib eo kwõmaroñ m̦õñã wõt, a kõn wõjke in jel̦ã em̦m̦an im nana, kwõn jab m̦õñã jãne, bwe ilo raan eo kwõj m̦õñã jãne, kwõnaaj mej otem mej.” (Jen. 2:16, 17) Ear jab pen ñan an Adam im Iv mel̦el̦e kõn kien in, im ear jab bar pen ñan aerro pokake. Etke? Kõnke joñan an kar jikin kallib eo lutõkl̦o̦k kõn m̦õñã, rar jab maroñ m̦õñã jãn aolepeer.

9, 10. (1) Ta eo Setan ear n̦aruon Jeova kake? (2) Kar ta pepe eo an Adam im Iv? (Lale pija eo ilo jinoin katak in.)

⁹ Setan Tepil̦ eo ear kõjerbal juon jedpãnit ñan kapo Iv bwe en jab pokake Jemãn ilañ, Jeova. (Riit Jenesis 3:1-5; Rev. 12:9) Setan ear kõl̦l̦apl̦ap ilo an kar ba: “Em̦ool ke Anij ear ba, ‘Kom̦win jab m̦õñã jãn wõjke otemjej ilo jikin kallib eo?’” Ej ãinwõt ñe ekar ba: ‘Kwõn ba kom̦ij jab maroñ kõm̦m̦ane jabdewõt men kom̦ kõn̦aan ke?’ Innem, ekar riab im ba: “Kom̦ jãmin mej otem mej.” Ãlikin an ba men in, ear kajjioñ m̦on̦e Iv bwe en l̦õmn̦ak bwe ejjab aikuj roñjake Anij, ilo an kar ba: “Anij ejel̦ã, bwe ilo raan eo kom̦ij m̦õñã jãne, innem mejãmiro renaaj pel̦l̦o̦k.” Ej ãinwõt ñe Setan ear ba bwe Jeova ejjab kõn̦aan bwe ren m̦õñã jãn leen wõjke eo kõnke el̦aññe renaaj m̦õñã jãne renaaj jel̦ãl̦o̦kjen̦ ãinwõt Anij. Innem, Setan ear riab ilo an kar kallim̦ur im ba: “Kom̦ naaj ãinwõt anij ran̦ kõn ami jel̦ã em̦m̦an im nana.”

¹⁰ Kiiõ Adam im Iv rar aikuj kõm̦m̦ane juon pepe. Renaaj pokake Jeova ke ak roñjake jedpãnit eo? Eokwe, rar pepe ñan jab pokake Anij. Ilo aerro kar kõm̦m̦ane men in, erro ar kobal̦o̦k ippãn Setan im jum̦ae Anij. Ear jako aer kõn̦aan bwe Jeova en Jemãer im erro ar make kattol̦o̦k erro jãne. Innem, kiiõ ear jako aerro pãd ium̦win tõl im kõjparok eo an.​—Jen. 3:6-13.

11. Etke Jeova ear jab anlo̦ke wõt men eo enana Adam im Iv rar kõm̦m̦ane?

¹¹ Kõn an kar Adam im Iv jum̦ae Jeova, ear jako aerro weeppãn. Men in ear bar kõm̦m̦an bwe ren ettol̦o̦k jãn Jeova kõnke ‘mejãn eokkwõjarjar ñan kalimjek nana im ejjab m̦õn̦õn̦õ in lo ro rej kõm̦m̦ani men ko renana.’ (Hab. 1:13, UBS) El̦aññe Jeova enaaj kar anlo̦ke wõt men eo enana Adam im Iv rar kõm̦m̦ane, enaaj kar ejjel̦o̦k an menin kõm̦anm̦an ko an ilañ im ioon lal̦ kõjatdikdik. El̦aptata, el̦aññe Anij ear jab kõm̦m̦an jabdewõt men kõn jerawiwi eo ear wal̦o̦k ilo Iden, enaaj kar pen an enjel̦ ro im armej ro lõke e. Bõtab, Jeova ej eddãp ñan karõk ko an im eban rupi. (Sam 119:142) Innem, ejjab mel̦el̦ein bwe kõnke Anij ear lel̦o̦k ñan Adam im Iv anemkwõj in kããlõt, ekar wõr aerro maroñ ñan rupe kien eo an Anij. Tokjãn aerro kar jum̦ae Jeova, rar mej im jepl̦aak ñan bwidej ijo kar kõm̦m̦ane er jãne.​—Jen. 3:19.

12. Ta eo ear wal̦o̦k ñan ajri ro nejin Adam?

¹² Ke Adam im Iv rar m̦õñã jãn leen wõjke eo, erro ar make kõm̦m̦an rueer bwe en jako aer m̦õttan baam̦le eo an Anij ilañ im ioon lal̦. Anij ear kadiwõjl̦o̦k erro jãn Iden, im rar jab maroñ bar jepl̦aak. (Jen. 3:23, 24, UBS) Ilo wãween in, Jeova ear kwal̦o̦k an ekajet jim̦we im kõm̦m̦an bwe erro en iioon men ko renaaj wal̦o̦k jãn pepe eo rar kõm̦m̦ane. (Riit Duteronomi 32:4, 5.) Kõnke armej otemjej rejjab weeppãn, rej likjab im rejjab maroñ lukkuun anõke wãween ko ippãn Anij. Adam ear jab baj luuji wõt jeraam̦m̦an eo kõn juon ilju im jekl̦aj ekanooj in em̦m̦an ak ear bar bõk jeraam̦m̦an in jãn ro nejin. Ejjab men in wõt ak ear bar kõm̦m̦an bwe ren jab weeppãn, im bwe ren jerawiwi im mej. (Rom 5:12) Ear ko̦kkure jeraam̦m̦an eo an ro nejin ñan aer mour ñan indeeo. Bareinwõt ke Adam im Iv rar neji, aolep ajri ro nejierro rar jab weeppãn. Ekar bar ejjel̦o̦k juon iaan ro nejierro ear maroñ keotak ajri ro reweeppãn. Ãlikin an kar Setan Tepil̦ eo kapo Adam im Iv bwe ren el̦l̦o̦k jãn Anij, ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt ilo an m̦on̦e aolep armej ro jãn tõre eo tok ñan rainin.​—Jon 8:44.

KATOK IN MOUR EO AN JIJEJ EJ KÕMAROÑ KÕJ ÑAN BAR JEM̦JERÃIK ANIJ

13. Ta eo Jeova ekõn̦aan ñan aolep armej?

¹³ Bõtab, ear jab jem̦l̦o̦k an Anij yokwe armej. Meñe Adam im Iv rar jum̦ae Jeova ak Jeova ekõn̦aan bwe ajri ro nejierro ren epaak e im jem̦jerãik e. Ejjab kõn̦aan bwe jabdewõt en mej. (2 Pi. 3:9) Kõn men in ãlikin wõt aer kar jum̦aik e, ear kõm̦m̦an jet karõk ko bwe armej ren maroñ bar jem̦jerãik e. Ilo ejja iien eo wõt, ear kõjparok bwe men in en jab n̦ae kien ko an rejim̦we. Ewi wãween an kar Jeova kõm̦m̦ane men in?

14. (1) Ekkar ñan Jon 3:16, ta eo Anij ear letok ñan armej otemjej bwe ren maroñ bar jem̦jerãik e? (2) Ta kajjitõk eo jemaroñ etale ippãn armej ro rej itoklimo in roñjake?

¹⁴ Riit Jon 3:16, (UBS). Elõñ iaan armej ro me jej kũr er ñan Kwõjkwõj eo, el̦ap aer kilõke eoon in. Ak kajjitõk eo in, Ewi wãween an katok in mour eo an Jijej kõm̦m̦an bwe jen maroñ bõk mour indeeo? Iien leto letak peba in kũr eo ñan Kwõjkwõj, ekoba iien Kwõjkwõj eo, im tokãlik ñe jenaaj bar jepl̦aak ippãn ro rar Kwõjkwõj, rej kõpel̦l̦o̦k juon iien ñan ad kõmel̦el̦eik ro rej pukot m̦ool eo ñan jel̦ã uwaakin kajjitõk in. Armej rein renaaj bwilõñ ñe ejino l̦apl̦o̦k aer mel̦el̦e kõn wãween an katok in mour eo an Jijej kaalikkar joñan an l̦ap an Jeova mãlõtlõt im yokwe kõj. Ta boin ko raorõk jemaroñ kwal̦o̦k ñan armej ro kõn katok in mour eo an Jijej?

15. Ewi wãween an Jijej oktak jãn kar em̦m̦aan eo Adam?

¹⁵ Jeova ear letok juon armej eo eweeppãn bwe en katok kõn mour eo an. Em̦m̦aan in eweeppãn ear aikuj tiljek ñan Jeova im m̦õn̦õn̦õ in ajel̦o̦k mour eo an kõn armej ro ejjel̦o̦k aer kõjatdikdik ñan jidik. (Rom 5:17-19, UBS) Jeova ear ukot mour eo an Jijej ke ear pãd ilañ bwe en erom juon armej im mour ioon lal̦ in. (Jon 1:14, UBS) Innem, menin kõm̦anm̦an in an m̦oktata ear erom juon armej eweeppãn ãinwõt kar Adam ilo jinoin. Bõtab, Jijej ear oktak jãn Adam kõnke ear tiljek wõt im pokake kien ko Jeova ear kõtmãne bwe juon armej eweeppãn en pokaki. Meñe ear iioon mãlejjoñ ko reppentata, ak ear jab jerawiwi ak rupe kien ko an Anij.

16. Etke katok in mour eo an Jijej ej juon menin letok el̦ap an aorõk?

¹⁶ Ãinwõt juon armej eweeppãn, Jijej ear maroñ lo̦mo̦o̦ren armej otemjej jãn jerawiwi im mej ikijjeen an kar mej kõn er. Mour eo an ear joñan wõt juon ippãn mour eo eweeppãn an Adam ilo kar jinoin. Jijej ear weeppãn, ear lukkuun tiljek, im ear pokake Anij. Ear kõm̦m̦ani aolep men kein me Adam en kar kõm̦m̦ani. (1 Ti. 2:6) Tokãlik, Jijej ear mej im aje mour eo an bwe en kõpel̦l̦o̦k juon ial̦ in lo̦mo̦o̦r ñan “elõñ armej.” Tokjãn men in, aolep em̦m̦aan im kõrã ro ekoba ajri ro, remaroñ bõk mour indeeo. (Matu 20:28, UBS) Alikkar bwe katok in mour eo an Jijej ej ki eo ñan kõm̦adm̦õd apañ ko im ñan kajejjet karõk eo an Anij jãn jinoin. (2 Ko. 1:19, 20, UBS) Men in ej letok kõjatdikdik eo kõn mour indeeo ñan aolep armej ro retiljek.

JEOVA EAR KÕPEL̦L̦O̦K JUON IAL̦ ÑAN AD BAR JEPL̦AAK

17. Ta jeraam̦m̦an ko jej bũki jãn menin katok eo an Jijej?

¹⁷ Jeova ear letok Jijej bwe en katok kõn mour eo an meñe ear lukkuun pen ñan E. (1 Pi. 1:19, UBS) Bõtab, joñan ad lukkuun aorõk ippãn ear m̦õn̦õn̦õ in kõtl̦o̦k bwe Nejin eo ej make wõt en mej kõn kõj. (1 Jon 4:9, 10) Ilo wãween in, Jijej ej bõk jikin armej eo jemãd kar m̦oktata, Adam. (1 Ko. 15:45) Ilo an kar Jijej katok kõn mour eo an, ear jab baj letok wõt kõjatdikdik eo ñan ad bõk mour indeeo, ak ear bareinwõt kõpel̦l̦o̦k juon ial̦ ñan ad bar jepl̦aak ñan ippãn baam̦le eo an Anij. Ikijjeen menin katok eo an Jijej, Jeova emaroñ bar karwaineneiktok armej ro ñan baam̦le eo an ilo an jab rupe kien ko an rewãnõk im jim̦we. Ñe jej kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn iien eo aolep armej ro retiljek renaaj weeppãn im jab bar kõm̦m̦an bõd, men in ejjab ke kam̦õn̦õn̦õik bũruod? Ilo naaj iien en̦, baam̦le eo an Jeova ilañ im ioon lal̦ in renaaj lukkuun aenõm̦m̦an im bõrokuk ippãn doon. Kõn men in, kõj aolep jenaaj ro nejin Anij.​—Rom 8:21, UBS.

18. Ñããt Jeova enaaj “irooj ioon men otemjej”?

¹⁸ Meñe Adam im Iv rar kobal̦o̦k ippãn Setan im jum̦ae Jeova, ak men in ear jab kabõjrak Jeova jãn an kwal̦o̦k an yokwe armej ro. Ear jab bar maroñ bõbraik armej ro rejjab weeppãn jãn aer tiljek ñan Jeova. Ikijjeen katok in mour eo an Jijej, Jeova enaaj jipañ aolep ajri ro nejin bwe ren weeppãn im jim̦we iien otemjej. L̦õmn̦ak m̦õk kõn wãween nãj mour ko ad ñe “aolep ro rej lo Nejin im tõmake” renaaj mour ñan indeeo! (Jon 6:40, UBS) Kõn an Jeova mãlõtlõt im l̦ap yokwe ippãn, enaaj kõm̦m̦an bwe baam̦le eo an armej ren maroñ bar weeppãn ekkar ñan kar karõk eo an jãn jinoin. Ilo iien en̦, Jemãd ilañ enaaj “irooj ioon men otemjej.”​—1 Ko. 15:28, UBS.

19. (1) Ad kam̦m̦oolol kõn katok in mour eo an Jijej en kõm̦akũt kõj ñan ta? (Lale bo̦o̦k eo etan “Jen Pukot Ro Rem̦õn̦õn̦õ in Karwaineneik Kõj.”) (2) Ta eo jenaaj etale ilo katak eo tok juon?

¹⁹ Ad kam̦m̦oolol kõn katok in mour eo an Jijej en kõm̦akũt kõj ñan karoñ aolep armej kõn jeraam̦m̦an ko remaroñ bũki jãn menin letok in eaorõk an Anij ñan kõj. Armej rej aikuj in jel̦ã bwe ikijjeen katok in mour eo wõt an Jijej, Jeova emaroñ letok kõjatdikdik eo ñan bõk mour indeeo. Ebar wõr men ko jet katok in mour eo an Jijej ear kajejjeti. Ilo katak eo tok juon, jenaaj etale ewi wãween an katok in mour eo an Jijej uwaake naanin riab ko an Setan me ear bũkm̦aantak ilo kar jikin kallib Iden.