Ñããt Eo Ekkar bwe Jen Kõnono?

1. Ta eo Ekklisiastis 3:1, 7 ej katakin kõj?

JET iaad em̦m̦an ippãd kõnnaan. Ak ro jet ejjab aorõk ippãer kõnnaan. Ãinwõt an eoon eo me katak in ej pedped ioon kwal̦o̦k, ewõr iien ñan ad kõnono im ewõr iien ñan ad ikõñ. (Riit Ekklisiastis 3:1, 7.) Meñe ãindein, ak jemaroñ kõn̦aan bwe en l̦apl̦o̦k an jet iaan ro jeid im jatid kõnnaan. Im jemaroñ kõn̦aan bwe ro jet ren kadikl̦o̦k aer kõnnaan.

2. Wõn eo ewõr an jim̦we im maroñ ñan kwal̦o̦k ñããt eo ekkar bwe jen kõnono im wãween ad kõnono?

² Ad kõnono ej juon menin letok jãn Jeova. (Ex. 4:10, 11; Rev. 4:11) Ilo Naan eo an, ej jipañ kõj ñan mel̦el̦e wãween ad kõjerbale menin letok in ilo jim̦we. Ilo katak in, jenaaj etale jet iaan waanjoñak ko jãn Baibõl̦ me remaroñ jipañ kõj ñan jel̦ã ñããt eo ekkar bwe jen kõnono im ñããt eo jen ikõñ. Jenaaj bar katak kõn wãween an Jeova eñjake kõn men ko jej ba ñan ro jet. M̦okta, jen etale ñããt eo ekkar bwe jen kõnono.

ÑÃÃT EO EKKAR BWE JEN KÕNONO?

3. Ekkar ñan Rom 10:14, ñããt eo ekkar bwe jen kõnono?

³ Jej aikuj pojak aolep iien ñan ad kõnono kõn Jeova im kõn Aelõñ eo an. (Matu 24:14; riit Rom 10:14.) Ilo ad ãindein, jej anõke Jesus. Juon iaan un ko rel̦l̦ap unin an kar Jesus itok ñan lal̦ in ej bwe en kwal̦o̦k ñan ro jet m̦ool eo kõn Jemãn. (Jon 18:37) Bõtab jej aikuj keememej bwe wãween ad kõnono ebar aorõk. Kõn men in, ñe jej kõnono ippãn ro jet kõn Jeova, jej aikuj kõm̦m̦ane men in ilo “ineem̦m̦an im ilo [ad] lukkuun kwal̦o̦k kautiej,” im jej aikuj kwal̦o̦k ad jel̦ã l̦õmn̦ak kõn eñjake im tõmak ko an ro jet. (1 Pit. 3:15) Innem jeban kõnnaan wõt ñan er, ak jenaaj katakin er im bõlen jenaaj maroñ tõpar bũrueer.

4. Ãinwõt an Jabõn Kõnnaan 9:9 kwal̦o̦k, ewi wãween an naan ko ad maroñ jipañ ro jet?

⁴ Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rejjab aikuj ãliklik in kõnnaan ñe rej lo bwe juon jeid im jatid em̦m̦aan ak kõrã ej aikuj naanin rõjañ. Ealikkar, rej aikuj kããlõt juon iien ejejjet ñan aer kõnono ñan eo jeid im jatid, bwe ren jab kajooke armej in. Remaroñ aikuj kõttar m̦ae iien rej make iaaer. Aolep iien em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kate er bwe ren kõnono ilo juon wãween me rej kwal̦o̦k kautiej ñan eo rej kõnono ñane. Ijoke, rejjab jenliklik jãn aer kwal̦o̦k naanin kakapilõk ko jãn Baibõl̦ me remaroñ jipañ ro jet ñan kõm̦m̦ani men ko rejim̦we. (Riit Jabõn Kõnnaan 9:9.) Etke elukkuun aorõk bwe jen peran ñan kõnnaan ñan juon ñe ej juon menin aikuj? L̦õmn̦ak kõn waanjoñak ko ruo me reoktak jãn doon. Juon ej kõn juon em̦m̦aan me ear aikuj kajim̦weiki l̦õm̦aro nejin, im eo juon, ej kõn juon kõrã me ear aikuj kõnnaan ñan eo enaaj kiiñ ilju im jekl̦aj im kwal̦o̦k ñane bwe ejjab jim̦we pepe eo an.

5. Ñããt eo Bũrij L̦apl̦ap eo Ilai ear likjab in kõnnaan?

⁵ Ear wõr ruo nejin Bũrij L̦apl̦ap eo Ilai im el̦ap an kar yokwe l̦õm̦arein nejin. Bõtab, l̦õm̦arein nejin rar jab kautiej Jeova. Ear wõr ippãer jerbal ko reutiej, ãinwõt bũrij ro rej jerbal ilo im̦õn kõppãd eo. Bõtab, rar jab kõjerbale maroñ ko aer ilo jim̦we, el̦ap aer kar jab kwal̦o̦k kautiej ñan menin katok ko me kar lil̦o̦k ñan Jeova, im rar jab n̦ooj aer mourin l̦õñ. (1 Sa. 2:12-17, 22, UBS) Ekkar ñan Kien Moses, ekkar bwe l̦õm̦arein nejin Ilai ren mej, bõtab jidik wõt an kar Ilai kauweiki erro im ear kõtl̦o̦k bwe erro en wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jerbal ilo im̦õn kõppãd eo. (Dut. 21:18-21, UBS) Ta l̦õmn̦ak eo an Jeova kõn wãween an kar Ilai kõm̦adm̦õde apañ eo? Ear ba ñan Ilai: “Etke kwe, Ilai, kwõj kautiej l̦õm̦a ro nejũm̦ el̦apl̦o̦k jãn ña?” Innem, Jeova ear kõm̦m̦an bwe l̦õm̦arein ruo renana ren mej.​—1 Sa. 2:29, 34.

6. Ta eo jej katak jãn Ilai?

⁶ Jej katak juon men eaorõk jãn Ilai. Ñe jejel̦ã bwe juon m̦õttad ak juon nukũd ear rupe juon iaan kien ko an Anij, jej aikuj kõnnaan ñane, im kakeememeje kõn kien ko an Jeova. Innem jej aikuj lukkuun lale bwe en bõk jipañ eo ej aikuji jãn ro em̦õj an Jeova jitõñ er. (Jem. 5:14) Jejjab kõn̦aan bwe jen ãinwõt Ilai, ilo ad kautiej ro m̦õttad ak ro nukũd el̦apl̦o̦k jãn ad kautiej Jeova. Aet em̦ool jej aikuj kwal̦o̦k peran ñe jej kõnnaan ñan eo ej aikuj bõk kajjim̦we, bõtab enaaj wõr tokjãn ad kõm̦m̦ane men in. L̦õmn̦ak kõn oktak eo ikõtaan waanjoñak eo an Ilai im kõrã in Israel eo etan Abigeil.

7. Etke Abigeil ear kõnono ñan Devid?

⁷ Abigeil ear pãleen juon al̦ap em̦weiie etan Nebal. Ke Devid im em̦m̦aan ro doon rar ko jãn Kiiñ Saul, rar pãd jidik ippãn jabõt ro an Nebal im rar bar kõjparoke jiip ko nejin jãn ri-ko̦o̦t ro. Nebal ear ke kwal̦o̦k an kam̦m̦oolol kõn jipañ ko aer? Jaab. Ke Devid ear kajjitõk ippãn Nebal bwe en lel̦o̦k jidik kijen em̦m̦aan ro doon im limeer aebõj, Nebal ear illu im ear kwal̦o̦k naan ko reddo ñan er. (1 Sa. 25:5-8, 10-12, 14) Im kõn men in, Devid ear pepe in m̦an aolepen em̦m̦aan ro ilo m̦weo im̦õn Nebal. (1 Sa. 25:13, 22) Ta eo enaaj kõm̦m̦an bwe apañ in en jab wal̦o̦k? Abigeil ear kile bwe iien eo in ekkar bwe en kõnnaan ñan er. Innem ilo peran, ear etal im iioone 400 iaan em̦m̦aan rein me rekwõle, rellu, im ewõr kein tarin̦ae ko ippãer innem kõnnaan ippãn Devid.

8. Ta eo jej katak jãn waanjoñak eo an Abigeil?

⁸ Ke Abigeil ear iioone Devid, ear kõnono ilo peran, kautiej, im ear jel̦ã tõpar bũruon Devid. Meñe ejjel̦o̦k ruõn Abigeil kõn men eo enana ear wal̦o̦k, ak ear jol̦o̦k an bõd ippãn Devid. Ear kwal̦o̦k ñan Devid kõn kadkad ko rem̦m̦an kadkadin innem ear atartar ioon Jeova bwe en jipañe. (1 Sa. 25:24, 26, 28, 33, 34) Ãinwõt Abigeil, ñe jej lo an juon ilo̦k ilo juon ial̦ me enaaj tõll̦o̦ke ñan an jorrããn, jej aikuj kwal̦o̦k peran ilo ad kõnnaan ñan armej in. (Sam 141:5) Jej aikuj kwal̦o̦k kautiej, bõtab jej aikuj bar peran. Ñe jej kwal̦o̦k yokwe ilo ad lel̦o̦k naanin kauwe ñan eo ej aikuji, jej kwal̦o̦k bwe jej juon jeran em̦ool.​—JK. 27:17.

9-10. Ta ko em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej aikuj keememej ñe rej lel̦o̦k naanin kauwe ñan ro jet?

⁹ El̦aptata an aorõk bwe em̦m̦aan ro rej lale eklejia ren peran ilo aer kõnono ñan ro ilo eklejia eo me rej kõm̦m̦an bõd. (Gal. 6:1) Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kile bwe er bareinwõt rejjab weeppãn im juon iien remaroñ bar aikuj bõk naanin kauwe ko. Bõtab em̦m̦aan rein rejjab kõtl̦o̦k bwe men in en kabõjrak er jãn aer kajeiki ro rej aikuj bõk kajjim̦we. (2 Tim. 4:2; Tai. 1:9) Ñe rej kauweiki juon armej, rej kajjioñ kõjerbale menin letok eo aer ñan kõnono, ilo aer katakin armej eo ilo juon wãween enaaj maroñ tõpar bũruon im ilo aer bar kwal̦o̦k kijenmej. Rej yokwe eo jeier im jatier, im yokwe in ej kõm̦m̦akũt er ñan jipañ er. (JK. 13:24) Bõtab men eo el̦aptata aer l̦õmn̦ak kake ej aer kautiej Jeova ilo aer rejetake kien ko an im aer kõjparoke eklejia eo jãn jorrããn.​—Jrb. 20:28.

¹⁰ Kiiõ, em̦õj ad kõnono kõn ñããt eo ekkar bwe jen kõnono. Bõtab, ewõr iien em̦m̦an bwe jen jab ba jabdewõt. Ta wãween ko reppen jemaroñ iiooni ilo iien rot kein?

ÑÃÃT EO EKKAR BWE JEN IKÕÑ?

11. Ta waanjoñak eo Jemes ear kõjerbale, im etke ejejjet waanjoñak in?

¹¹ Emaroñ pen ñan ad kõjparok wãween ad kõnnaan. Ri-jeje Baibõl̦ Jemes ear kõjerbal juon waanjoñak ejejjet ñan kwal̦o̦k kõn apañ in. Ear ba: “El̦aññe juon ejjab bõd ilo naan, armej in eweeppãn, im ej maroñ irooj ioon aolepen ãnbwinnin. El̦aññe jej lukwõj lo̦ñiin kidia ko ñan kõm̦m̦an bwe ren pokake kõj, innem jenaaj bareinwõt kõjbwebweik aolepen ãnbwinnier.” (Jem. 3:2, 3) Ñe eo ej uwe ioon kidia eo ej kanõke to ko me rej lukwõj bõran im lo̦ñiin kidia eo, armej in ej uwe ioon emaroñ kõjbwebweik menninmour eo ak kõm̦m̦an bwe en bõjrak. El̦aññe erõl̦o̦k to kein jãn pein, kidia eo emaroñ anniabeab an ettõr innem emaroñ kõm̦m̦an bwe e im eo ej uwe ioon ren jim̦or jorrããn. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, ilo kõkkar, el̦aññe jej likjab in kõjbwebweik ak kõjparok ad kõnono, men in emaroñ kõm̦m̦an el̦ap jorrããn. Jen etale jet iaan iien ko me jenaaj aikuj in kõjparok ad kõnnaan im dãpij lood.

12. Ñããt eo ekkar bwe jen kõjparok ad kõnnaan im dãpij lood?

¹² Ta eo kwõj kõm̦m̦ane ñe juon jeid im jatid em̦m̦aan ak kõrã ejel̦ã kõn jet mel̦el̦e ko rejjab aikuj ba ñan ro jet kake? Ñan waanjoñak, ñe kwõj iioone juon armej me ej jokwe ilo juon aelõñ me emo jerbal eo ad ie, kokõn̦aan ke kajjitõk ippãn bwe en kwal̦o̦k wãween aer kõm̦m̦ani jerbal eo ad ilo aelõñ eo? Ejjel̦o̦k pere bwe ewõr un ko rem̦m̦an unin am̦ kõn̦aan jel̦ã. Jej yokwe ro jeid im jatid im jekõn̦aan jel̦ã ta ko rej wal̦o̦k ippãer. Jebar kõn̦aan kaalikkar men ko jej jar kaki kõn er. Meñe ãindein, ak eñin ej iien eo jej aikuj kõjparok im dãpij lood. Ñe jej jipede juon ñan kwal̦o̦k mel̦el̦e ko ejjab ekkar bwe aolep ren jel̦ã kake, jejjab lukkuun kwal̦o̦k yokwe ñan armej in im ñan ro jeid im jatid me rej lõke bwe eban kõnono kõn m̦akũtkũt ko aer. Ealikkar, ejjel̦o̦k iaad enaaj kõn̦aan kõm̦m̦an bwe en penl̦o̦k ñan ro jeid im jatid me rej jokwe ilo aelõñ ko rej kamoiki jerbal eo ad. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, ejjel̦o̦k juon iaan rein jeid im jatid me rej jerbal ilo aelõñ kein renaaj kõn̦aan kwal̦o̦k mel̦el̦e ko kõn wãween an Ri-Kõnnaan ro an Jeova kõm̦m̦ane jerbalin kwal̦o̦k naan eo aer, kweilo̦k ko aer, ak wãween ko jet me rej m̦õttan aer kabuñ.

13. Ãinwõt an Jabõn Kõnnaan 11:13 kwal̦o̦k, ta eo em̦m̦aan ro rej aikuj kõm̦m̦ane, im etke?

¹³ El̦apl̦o̦k an aorõk ñan an em̦m̦aan ro rej lale eklejia jerbale naanin kakapilõk eo jãn Baibõl̦ ilo Jabõn Kõnnaan 11:13, ilo aer kõjparok bwe ren jab kwal̦o̦k mel̦el̦e ko ejjab ekkar bwe ro jet ren jel̦ã kaki. (Riit.) Emaroñ pen ñan kõm̦m̦ane men in, el̦aptata ñe ewõr pãleen em̦m̦aan eo. Rippãlele ro rej aikuj kõkajoore wõt mourin pãlele eo aerro ilo aerro kõnono ippãn doon aolep iien im ilo aerro kwal̦o̦k bũrueerro, eñjake ko aerro, im inepata ko aerro ñan doon. Bõtab, em̦m̦aan rein rej kile bwe rejjab aikuj kwal̦o̦k kõn “men ko rettino” an ro ilo eklejia eo. El̦aññe ear kõm̦m̦ane men in, enaaj jako aer lõke e im enaaj ko̦kkure ãt eo etan. Ro ewõr aer eddo ilo eklejia eo rejjab aikuj juon eo me ej ‘riab,’ ak etao. (1 Tim. 3:8, ftn.) Mel̦el̦ein bwe rejjab aikuj m̦on̦e ro jet ak juon eo me em̦m̦an ippãn ruruwe. El̦aññe juon em̦m̦aan me ej lale eklejia ej yokwe lio pãleen, eban kõm̦m̦an bwe lio en eddodo kõn mel̦el̦e ko me ejjab aikuj in jel̦ã kaki.

14. Ewi wãween an kõrã eo pãleen eo ej lale eklejia jipañe l̦eo pãleen dãpij juon ãt em̦m̦an?

¹⁴ Kõrã eo pãleen juon em̦m̦aan eo ej lale eklejia emaroñ jipañ l̦eo pãleen dãpij juon ãt em̦m̦an ilo an jab jipede bwe en kõnnaan kõn men ko ejjab aikuj in kõnono kaki ippãn ro jet. Ñe ej jerbali naanin rõjañ kein, ejjab rejetake l̦eo pãleen wõt ak ej bar kwal̦o̦k kautiej ñan ro rar kõnono ippãn l̦eo ippãn kõn wãween ko rej iiooni. Im men eo el̦aptata, ej kam̦õn̦õn̦õik Jeova kõnke ej jipañ kõm̦m̦an bwe en wõr aenõm̦m̦an im bõrokuk ilo eklejia eo.​—Rom 14:19.

EWI WÃWEEN AN JEOVA EÑJAKE KÕN MEN KO JEJ BA?

15. Ewi wãween an kar Jeova eñjake kõn em̦m̦aan ro jilu m̦õttan Job, im etke?

¹⁵ Elõñ men ko jemaroñ katak jãn bokin Job ilo Baibõl̦ eo ikijjeen wãween ad kõnnaan im ñããt eo ekkar bwe jen kõnnaan. Ãlikin an Job kar eñtaan im iioon elõñ wãween ko rekabũrom̦õjm̦õj, ear wõr emãn em̦m̦aan ro me rar etal im kaenõm̦m̦ane im lel̦o̦k naanin kauwe. Eto an kar em̦m̦aan rein jab keroro. Bõtab tokãlik, naan ko an jilu iaan em̦m̦aan rein etaer in Elipaz, Bildad, im Zopar, rar kaalikkar bwe rar jab kõjerbal iien eo ñan kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn wãween eo remaroñ jipañe Job. Ijello̦kun aer ãindein, rar l̦õmn̦ak kõn wãween aer maroñ kam̦ool bwe ewõr men en̦ ebõd Job ear kõm̦m̦ane. Ewõr jet men ko rar ba me rem̦ool, bõtab elõñ iaan men ko rar ba kõn Job im kõn Jeova rar jab jouj im rar jab m̦ool. Elukkuun kar eddo aer ekajete Job. (Job 32:1-3) Ewi wãween an kar Jeova em̦m̦akũt kõn men in? Ear lukkuun bwil illu eo an ippãn em̦m̦aan rein jilu. Ear ba bwe rebwebwe im ear kõm̦m̦an bwe ren kajjitõk ippãn Job bwe en jar kõn er.​—Job 42:7-9.

16. Ta eo jemaroñ katak jãn waanjoñak ko renana an Elipaz, Bildad, im Zopar?

¹⁶ Ebwe an lõñ men ko jej katak jãn waanjoñak ko renana an Elipaz, Bildad, im Zopar. Kein kajuon, jejjab aikuj ekajete ro jeid im jatid. (Matu 7:1-5) Ijello̦kun ad ãindein, jej aikuj lukkuun roñjake er m̦okta jãn ad kõnono. Innem jenaaj maroñ mel̦el̦e kõn wãween eo rej iioone. (1 Pit. 3:8) Kein karuo, ñe jej kõnnaan, jej aikuj lukkuun lale bwe en jouj naan ko ad im bwe men ko jej ba rejim̦we. (Eps. 4:25) Im kein kajilu, el̦ap an Jeova itoklimo kõn ta ko jej ba ñan ro jet.

17. Ta eo jemaroñ katak jãn waanjoñak eo an Ilaihu?

¹⁷ Em̦m̦aan eo kein keemãn me ear lol̦o̦k Job ej Ilaihu, juon nukũn Ebream. Ear roñjake an Job im em̦m̦aan ro jilu kõnnaan. Ealikkar an kar lukkuun roñjake ta ko rej ba kõnke ear maroñ lel̦o̦k jet naanin kauwe ko rejouj ak ebar kajju ñan jipañ Job kajim̦we an l̦õmn̦ak. (Job 33:1, 6, 17) Men eo el̦aptata an kar Ilaihu l̦õmn̦ak kake ej an kautieje Jeova, ejjab e make ak bar jabdewõt armej. (Job 32:21, 22; 37:23, 24) Jej katak jãn waanjoñak eo an Ilaihu bwe ewõr iien ñan ad ikõñ im roñjake. (Jem. 1:19) Jej bar katak bwe ñe jej lel̦o̦k naanin kauwe, men eo el̦ap ad l̦õmn̦ake ej ad bõktok nõbar ñan Jeova im jab ñan kõj make.

18. Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k bwe ewõr ad kam̦m̦oolol kõn maroñ eo ippãd ñan kõnono?

¹⁸ Jemaroñ kwal̦o̦k bwe jej kaorõk menin letok in, ak maroñ eo ippãd ñan kõnono ilo ad l̦oore naanin rõjañ eo jãn Baibõl̦ ikijjeen ñããt eo ekkar bwe jen kõnono im wãween ñan kõnono. Kar kõm̦m̦akũt ri-mãlõtlõt eo Kiiñ Solomon ñan jei naan kein, ej ba: “Juon naan, ñe ekkar aer kwal̦o̦ke, ej ãinwõt abõl̦ gold ilo nien jelba.” (JK. 25:11) Ñe jej lukkuun roñjake ta ko ro jet rej ba, im jej l̦õmn̦ak m̦okta jãn ad kõnono, naan ko ad remaroñ ãinwõt abõl̦ gold ko, renaaj aiboojoj im el̦ap tokjãer. Innem, meñe edik ak elõñ naan ko jej ba, ak naan ko ad renaaj kalõk ro jet, im jenaaj kõm̦m̦an bwe en buñbũruon Jeova ippãd. (JK. 23:15; Eps. 4:29) Eñin wãween eo em̦m̦antata jemaroñ kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol kõn menin letok in jãn Anij!